Nowa Energia User Friendly Europejskie 3x20 Problemy implementacji

Instytut im. E. Kwiatkowskiego
1/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Pakiet Klimatyczno-Energetyczny
• Mechanizmy:
• Przymus administracyjny
• Przymus ekonomiczny
• Przymus (imperatyw) moralny
2/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Przymus administracyjny
15% OZE w bilansie energii końcowej
10% biopaliw w bilansie paliw płynnych
14% ograniczenie wzrostu emisji w sektorze non-ETS
30% ≤ zakupu uprawnień do emisji (w derogacji)
100% zakupu uprawnień do emisji (poza derogacją)
0% składowania odpadów i śmieci palnych
twarde ograniczenia emisji przemysłowych IED
(IPPCD, LCPD itp.)
3/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Przymus ekonomiczny
21% redukcji emisji w ETS
(można nie redukować, ale trzeba wtedy kupować
emisje, a będzie coraz drożej)
20% poprawa efektywności energetycznej
(można nie poprawiać, ale energia będzie coraz
droższa)
CCS (można nie stosować, ale trzeba będzie
kupować emisje lub zrezygnować z węgla)
4/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Przymus moralny
w Polsce praktycznie nie występuje
pojawia się w innych państwach
Szwecja – np. 50% OZE zamiast 49% i 100% OZE w cieple
Wlk. Brytania – np. budżetowanie emisji CO2
USA – np. etykiety „ węglowe”
Kalifornia – np. samochody elektryczne
5/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Jak liczyć poprawę efektywności?
zmniejszenie zużycia energii pierwotnej o
20% w 2020 r. w stosunku do tzw.
Business As Usual w wyniku poprawy
efektywności.
efektywność to: PKB
Ep
ale nie wiemy dokładnie co to Business
As Usual w 2020 r. dla Polski, bo Unia
tego nie zdefiniowała!
6/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Jak liczyć Business As Usual?
Ep
toe
Europa
Polska
BAU=
EEAP= Spadek
zużycie 104%20 80%BAU zużycia
05
Ep
2005
2020
2020
1811,3
1890,0
1512,0
16,53%
93,7
97,8
78,2
To bardzo poważne wymaganie, na razie tylko moralne.
Poprawić efektywność łatwiej niż zmniejszyć zużycie energii!!
7/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Poprawa efektywności o 20%
w stosunku do 2005 r.
Całkowita zmiana
PKB 2005-2020
50%
Roczny wzrost PKB
10%
8%
40%
6%
30%
4%
20%
0,8
-10%
0,9
1
1,1
1,2
Średnia
roczna stopa
wzrostu
2%
Stopa
początkowa
2010
0%
Stopa
końcowa 2020
10%
0%
PKB 20/
PKB 05
-2%
EP 20/EP 05
-4%
8/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
CELE STRATEGICZNE
Dylemat czy synergia?
Perspektywa
Polski
POPRAWA EFEKTYWNOŚCI
ENERGETYCZNEJ POLSKIEJ
GOSPODARKI
UZYSKANIE ZNACZNEJ
REDUKCJI EMISJI CO2
Perspektywa
Unii
9/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Redukcja emisji w obszarze ETS
powód
poziom
udział OZE
15%
zmiana mixu i popr. efekt. wytwarzania
70%x950+15%x800+15%x0=785
17,3%
poprawa sieci
2%
poprawa efektywności końcowej
10%
całkowita wymagana redukcja emisji
dopuszczalny wzrost emisji z powodu
wzrostu gospodarczego
C20=E05x785x0,9x0,98xX= (10,21)xE05x950
21%
8,4%
X=108,4%
10/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Wzrost emisji w obszarze non-ETS
powód
poziom
udział OZE
15%
poprawa efektywności końcowej
10%
całkowita dopuszczalny wzrost emisji
14%
dopuszczalny wzrost emisji z powodu
wzrostu gospodarczego
C20=E05xAx0,9x0,85xY= (1+014)xE05xA
49%
Y=149%
11/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Wzrost emisji w obszarze non-ETS
wariant
transport
reszta non-ETS
business as usual
~80%
2,5%
„średni”
49%
49%
super ekologiczny
transport
27%
82%
2
założenia
proporcje emisji
60%
40%
12/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Driwery
Dwa kierunki
Energia
końcowa
• DYREKTYWA O
EFEKTYWNOŚCI
ENERGETYCZNEJ
2006/32/WE 9% ENERGII
KOŃCOWEJ W 2016r.
A KONKRETNIE 4 596 ktoe
Energia
pierwotna
PROGRAM 3x20 NA 2020 W
ZAKRESIE
EFEKTYWNOŚCI
UŻYTKOWANIA ENERGII
PIERWOTNEJ
Efektywność
użytkowania
Efektywność
gospodarki
13/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Cel
dyrektywy
 określenie celów orientacyjnych
oraz stworzenie mechanizmów,
zachęt i ram instytucjonalnych,
finansowych i prawnych,
niezbędnych w celu usunięcia
istniejących barier rynkowych i
niedoskonałości rynku
utrudniających efektywne końcowe
wykorzystanie energii;
 stworzenie warunków dla rozwoju i
promowania rynku usług
energetycznych oraz dla
dostarczania odbiorcom końcowym
innych środków poprawy
efektywności energetycznej.
14/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Intensywność emisji CO2
kgCO2/k€
2 500
2 000
1 500
1 000
500
BG
EE
RO
PL
CZ
SK
HU
MT
LT
CY
LV
SI
EL
PT
FI
LU
BE
DE
ES
EU27
EU25
IT
UK
EU15
AT
IE
DK
FR
SE
NL
0
Source Eurostat 2006
15/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Intensywność energetyczna
toe/M€
1200
1000
800
600
400
BG
RO
EE
SK
CZ
LT
PL
HU
LV
SI
FI
CY
MT
PT
BE
EL
ES
NL
EU27
LU
SE
EU25
FR
EU15
DE
IT
AT
UK
IE
0
DK
200
Source Eurostat 2006
16/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Ceny energii dla gospodarstw
domowych
160
Końcowe ceny energii
na 1 stycznia 2007
(EUR/MWh )wg PPP
140
120
100
80
153
132
60
118
109
104
103
103
97
91
90
40
74
74
71
69
66
65
65
65
65
64
63
62
60
54
53
50
47
41
20
Grecja
Luksemburg
Finlandia
Francja
Wielka Brytania
Malta
Norwegia
Austria
Hiszpania
Irlandia
Słowenia
Cypr
Belgia
Estonia
Łotwa
Czechy
Szwecja
Litwa
Niemcy
Holandia
Węgry
Portugalia
Bułgaria
Dania
Włochy
Polska
Słowacja
Rumunia
0
17/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Nowe zasady alokacji CO2 2013-2020 !!!
€/tCO2
mln €
60
16 000
14 000
50
12 000
40
10 000
30
8 000
6 000
20
4 000
10
2 000
0
0
2008
2009
2010
2011
przewidywana cena emisji
2012
2013
2014
2015
cena bazowa
2016
2017
2018
2019
2020
wpływ do budżetu=koszt gospodarki
Koszt po derogacji
18/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Narodowy Program Redukcji Emisji:
Nowy paradygmat energetyki
Narodowy Program
Efektywności
Energetycznej
Narodowy Program
Rozwoju Rolnictwa
Energetycznego
Narodowy Program
Czystego Węgla
Dostępność do uprawnień
emisyjnych staje się ważniejsza
i droższa (30ִ€/MWh) niż dostępność
do paliw (20 €/MWh).
Koszt zmienny dominuje nad stałym
a koszt produktu nad kosztem usługi.
19/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
• Narodowy Program Efektywności
Energetycznej
20/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Ustawa o Efektywności Energetycznej:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
Przepisy ogólne
Cele w zakresie oszczędności energii
Krajowe Plany dotyczące Efektywności Energetycznej
Wzorcowa rola sektora publicznego
System świadectw efektywności energetycznej
Audyty energetyczne
Obowiązki przedsiębiorstw energetycznych
Nadzór, monitorowanie i sprawozdawczość
Kary pieniężne
Dobrowolne zobowiązania
Agencja Energetyczna
Fundusz Efektywności Energetycznej
21/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Cele w zakresie oszczędności energii:
Krajowe cele
oszczędności
energii :
Mechanizmy
wspierające:
2% na 2010 rok
9% na 2016 rok (dyrektywa
2006/32/WE)
ambitny cel 20% zmniejszenia zużycia
energii w UE do 2020 r
świadectwa efektywności
energetycznej
dobrowolne zobowiązania
inne mechanizmy
22/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Ustawa określa:
ramy instytucjonalne, finansowe i prawne oraz
mechanizmy i zachęty, niezbędne w celu
usunięcia istniejących barier utrudniających
poprawę efektywności energetycznej
cele w zakresie poprawy efektywności
energetycznej
zasady wspierania usług energetycznych oraz
innych środków poprawy efektywności
energetycznej
23/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Świadectwa efektywności energetycznej
– podstawy:
Mechanizm stymulujący inwestycje prooszczędnościowe
Wydawane za inwestycje nakierowane na:
zmniejszenie zużycia energii,
zwiększenie sprawności wytwarzania energii,
ograniczanie strat w przesyle i dystrybucji.
Prawa majątkowe ze świadectw efektywności
energetycznej mogą być zbywane na Towarowej
Giełdzie Energii
24/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Białe certyfikaty – katalog, audyt i przetarg
Katalog inwestycji pro-oszczędnościowych
Obowiązkowy audyt – pełny lub proforma
Ilość przyznawanych świadectw efektywności
energetycznej określona w drodze przetargu
Przetarg ogłaszany przez Prezesa URE,
realizowany przez TGE SA
25/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Dobrowolne zobowiązania
Voluntary commitments
Definicja
Zakres
Finansowanie
Zawierane pomiędzy jednostkami
administracji rządowej lub samorządowej a
zainteresowanymi podmiotami
Zobowiązanie określi zasady i warunki na
jakich zainteresowany podmiot zobowiązuje
się zrealizować przedsięwzięcie
proefektywnościowe
Wsparcie finansowane z części wpływów z
opłaty zastępczej z białych certyfikatów
26/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Dobrowolne zobowiązania
dla działań w obszarze „miękkim”
Systemy zarządzania energią
Szkolenia i kampanie informacyjno-promocyjne
Wspieranie racjonalizacji pracowniczej
Monitoring
Działania diagnostyczne:
 audyty energetyczne
 programy racjonalizacji zużycia energii
27/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Fundamenty systemu BC
Trzy wymiary
Fundament
wartości
• Obowiązek umorzenia
• Opłata zastępcza
• Kara finansowa
• Rejestracja
Fundament
płynności
• Obrót giełdowy lub OTC
Gwarancja
sprzedaży
• Możliwość tworzenia indeksu
• Przetarg emisyjny
Fundament
efektywności
Pułap cenowy
• Trzy parkiety
• Audyt energetyczny
Regulacja
jakości
28/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Schemat blokowy systemu
Inwestor
Przygotowanie
inwestycji
Zgłoszenie do przetargu
Automatyczna rejestracja
Zgłoszenie do obrotu
Giełda
OTC
Kupno
Wynik przetargu
Sprzedaż
Umorzenie
29/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Zakres niepewności
Quasi
rynkowy
poziom ryzyka
Quasi
bankowy
poziom
wsparcia
• nie ma pewności, że
planowany przez określony
podmiot program uzyska
akceptację
jest pewność, że
najefektywniejsze programy
uzyskają wsparcie ex ante
30/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Przetarg
Ogłaszany na każdym z trzech parkietów
Wybór najefektywniejszych inwestycji
Miara efektywności φ - jest to ilość energii
zaoszczędzonej (VO) w stosunku do ilość
białych certyfikatów (VC) o które się ubiega
inwestor
V

V
o
c
31/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
REZULTATY
Synergia !
Perspektywa
Polski
POPRAWA EFEKTYWNOŚCI
ENERGETYCZNEJ POLSKIEJ
GOSPODARKI
UZYSKANIE ZNACZNEGO
SKRÓCENIA SPBT
Perspektywa
inwestora
32/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Korytarz poziomu oszczędności Ep
Mtoe Ep
3
2
1
0
2008
2010
2012
2014
scenariusz niski
2016
2018
2020
scenariusz wysoki
33/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Symulacja scenariusza niskiego
zł/toe
lub mln. zł
Mtoe Ep
3 000
1,2
2 500
1
2 000
0,8
1 500
0,6
1 000
0,4
500
0,2
0
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
koszt
opłata zast.
201
9
0
2020
oszczędności scenariusz niski
34/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Skrócenie czasu zwrotu inwestycji
lata
2700
2 1/2
1800
2
1 1/2
900
1
1/2
0
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
Średnia wartość certyfikatu PLN/toe
35/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Energia zaoszczędzona
Energia certyfikowana
fi
fi
0,79
0,79
0,84
0,84
0,89
0,89
0,91
0,91
0,93
0,93
0,98
0,98
1,07
1,07
1,12
1,12
1,18
1,18
1,24
1,24
0
20
40
644 Mtoe
60
80
φgr= 0,96
0
20
40
60
693 Mtoe
80
36/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Oczekiwane rezultaty:
2016
2020
Konsumpcja
energii pierwotnej
-4 600 ktoe
-6 300 ktoe
-7 200 ktoe
Konsumpcja
energii końcowej
-9 900 ktoe
-17 M t
CO2
-23 M t
CO2
Odpowiadająca
redukcja emisji
CO2
Wzrost bezpieczeństwa energetycznego
37/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Odpowiedź na dylemat regulacji:
rainbow certification –regulation through market tools
bezbarwne
42%
zielone
15%
czerwone
16%
żółte
2,5%
białe
2,3%
niebieskie
15%
pomarań
czowe
8,2%
•
•
•
•
•
•
•
zielone - odnawialne
czerwone - kogeneracja
żółte
- gaz & małe CHP
białe
- efektywność
pomarańcz - bez emisyjne
niebieskie - super generacja
bezbarwne - bez wsparcia
Keep the dreams cost low
38/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Przesłanki wyboru - Sugestia
 Musimy optymalizować koszty
 Musimy ograniczać emisję CO2
 Musimy poprawiać efektywność
 Mechanizmy muszą być transparentne
39/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Konkluzja 1
Konkluzja 1
A
&
Nie jesteśmy najbogatsi
ale
B
Chcemy się rozwijać
=
Musimy optymalizować koszt rozwoju
40/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Konkluzja 2
1
Szanse starania
wszyscy
się
powinni
mieć
2
ale
3
3
Wygrywać powinni najlepsi
Kryteria „wygranej” należy dyskutować
publicznie
41/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Konkluzja 3
A
&
B
Konkurentami są firmy rynkowe
ale
Nie ma nic złego w jawnym dążeniu do
zysku
=
Proces powinien być jawny (transparentny)
42/43
Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Keep the dreams cost low!
20
Dziękuję
20
Krzysztof Żmijewski
20
43/43