Słowo wstępne

Spis treści
Słowo wstępne.........................................................................................7
Wybory ekonomiczne
1. Samochód czy taksówka?.................................................................
2. Paracetamol.......................................................................................
11
15
Rynki
3. Wyznaczanie rynku........................................................................... 21
4. Transakcje na rynku nieruchomości mieszkaniowych...................... 26
5. Rynek czekolady w Polsce................................................................34
6. Wpływ informacji na rynek palladu..................................................48
7. Rynek kawy zielonej w latach 1990-2002........................................ 54
8. Paradoks Giffena............................................................................... 61
9. Akcyza i cena – przerzucanie podatku na nabywców....................... 68
10. Szacowanie elastyczności dochodowej popytu................................ 76
11. Giełdowy rynek akcji – rynek zbliżony do konkurencji doskonałej.87
12. Rynek cebul tulipanów w Holandii w XVII w.................................. 102
Monopole
13. Monopolizacja i demonopolizacja rynku telekomunikacji w USA. 109
14. Praktyki ograniczające konkurencję................................................. 120
Niedoskonała konkurencja
15. Zawody prawnicze a wejście i wyjście z rynku................................
16. Rynek usług komorniczych...............................................................
17. Rynek piwa w Polsce – konkurencja oligopolistyczna a rozwój małych i średnich przedsiębiorstw.........................................................
18. Rynek wyrobów tytoniowych w Polsce i na świecie........................
19. Wpływ fuzji i przejęć na strukturę branży farmaceutycznej.............
20. Dominacja multipleksów na rynku usług kinowych.........................
1_P_Mikroekonomia_Klimczak, Matysiak_wyd 3.indb 5
133
140
147
165
182
194
5
2012-12-18 11:04:44
21. Przeprawa promowa przez Odrę....................................................... 206
22. Skuteczność polityki kartelowej na przykładzie OPEC.................... 209
23. Cykl życia samochodu osobowego................................................... 219
Rynki czynników produkcji
24. Rynek ropy naftowej......................................................................... 227
Alternatywne teorie przedsiębiorstwa
25. Granica między przedsiębiorstwem a rynkiem................................. 237
Państwo na rynkach
26. Konkurencja na rynku usług transportu samochodowego i kolejowego w Polsce................................................................................... 249
27. Czy cukier nie poddaje się prawom rynku?...................................... 260
1_P_Mikroekonomia_Klimczak, Matysiak_wyd 3.indb 6
2012-12-18 11:04:44
Słowo wstępne
Prezentujemy Czytelnikowi publikację dydaktyczną stanowiącą trzecią część
pakietu podręczników akademickich służących do studiowania mikroekonomii. Uzupełnia ona podręcznik Bożeny Klimczak pt. Mikroekonomia oraz
zbiór pytań i zadań pt. Mikroekonomia – ćwiczenia autorstwa Bożeny Borkowskiej i Bożeny Klimczak.
Podręcznik pt. Mikroekonomia – studia przypadków jest wynikiem pracy
zespołu Katedry Mikroekonomii i Ekonomii Instytucjonalnej Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Pod redakcją Bożeny Klimczak i Andrzeja Matysiaka zostały opracowane przypadki służące do studiowania rzeczywistości
gospodarczej z perspektywy wiedzy naukowej o podejmowaniu decyzji przez
podmioty uczestniczące w rynkach oraz o funkcjonowaniu rynków, którą to
wiedzę daje mikroekonomia. Zastosowanie metody przypadków do studiowania ma długą tradycję: stosowali ją Sokrates i Arystoteles. W czasach nowożytnych studiowanie przypadków rozpowszechniło się w szkołach prawa
i biznesu.
Metoda przypadków w nauczaniu prawa polega na studiowaniu spraw
rozstrzygniętych przez wymiar sprawiedliwości. Studenci prawa, poznając
materiały sądowe, przebieg rozpraw i orzecznictwo w określonych sprawach,
uczą się, na czym polega zastosowanie ustawodawstwa i procedur w praktyce
sądowej.
Metoda przypadków w nauczaniu zarządzania służy rozwijaniu umiejętności studentów do formułowania problemów decyzyjnych i do uzasadniania
konkretnych decyzji. Sukcesy pedagogiczne odnoszone w wyniku zastosowania metody przypadków w nauczaniu prawa i zarządzania spowodowały
wzrost zainteresowania tą metodą. Obecnie stosuje się ją w naukach społecznych, a także w filozofii i etyce.
Przypadki zebrane w podręczniku prezentowanym Czytelnikowi różnią
się od przypadków, które analizują studenci prawa i zarządzania. Jest w nich
zawarty opis realnego zdarzenia lub ciągu zdarzeń, w których uczestniczą nabywcy i sprzedawcy, konsumenci i producenci, działający na realnym rynku.
Opis zdarzeń jest skupiony wokół problemu, który w mikroekonomii opisano
i wyjaśniono za pomocą stosownych metod naukowych. Studiowanie takich
przypadków polega na rozpoznaniu problemu, dobraniu odpowiednich pojęć,
wskaźników i innych narzędzi opisu przedstawionych zdarzeń oraz na spraw
1_P_Mikroekonomia_Klimczak, Matysiak_wyd 3.indb 7
7
2012-12-18 11:04:44
dzeniu, czy zdarzenia przedstawione w przypadku mogą być wyjaśnione za
pomocą twierdzeń mikroekonomii. W studiowaniu przypadków pomocne są
pytania zamieszczone po każdej z analiz. Właściwe studiowanie przypadków
polega na dyskusji w grupie studentów, przebiegającej pod kierunkiem nauczyciela akademickiego. Efektem dydaktycznym indywidualnej i zbiorowej
pracy nad przypadkami jest przybliżenie studentom rzeczywistości gospodarczej z perspektywy mikroekonomii.
Jedną z podstawowych zasad dydaktycznych jest zasada stopniowania
trudności. Zastosowano ją w konstruowaniu poszczególnych przypadków.
Rozważania zamieszczone w niniejszym podręczniku są skupione na zagadnieniach omawianych w podręczniku Bożeny Klimczak pt. Mikroekonomia. Zostały zaprezentowane w kolejności odpowiadającej planowi tego podręcznika oraz uzupełniających go ćwiczeń. Zgodnie z zasadą stopniowania
trudności podstawowe zagadnienia mikroekonomii są początkowo ilustrowane przypadkami skoncentrowanymi na jednym problemie: wyborach konsumenta, wpływie wybranego czynnika na funkcjonowanie rynku, odrębnych
zjawiskach obserwowanych na rynku. Kolejne przypadki, służące studiowaniu konkurencji na rynkach, obejmują kilka zagadnień. Analiza tych przypadków wymaga coraz większego zasobu wiadomości i umiejętności studentów.
W kilku przypadkach konkurencja została zaprezentowana w różnych ujęciach, aby studenci wszechstronnie poznali współczesne formy konkurencji
oraz ich instytucjonalną ochronę. Ostatni przypadek został pomyślany jako
sprawdzian wiedzy o funkcjonowaniu rynków, o konkurencji, jej możliwościach i ograniczeniach.
Trzecie wydanie składa się z tego samego zbioru przypadków, które zostały zaktualizowane w treści (przypadek 8, 17, 18, 20 i 24) i uzupełnione dodatkowymi pytaniami, kierującymi studenta ku nowym zjawiskom na
omawianych rynkach.
Oddając do rąk Czytelników kolejne, trzecie wydanie publikacji, życzymy im, by dzięki tej pomocy dydaktycznej dobrze opanowali mikroekonomię
i pomyślnie zdali egzamin.
Bożena Klimczak, Andrzej Matysiak
1_P_Mikroekonomia_Klimczak, Matysiak_wyd 3.indb 8
2012-12-18 11:04:44