docBiologia 3
download 
Reklamacja Transkrypt
Biologia 3
Biologia w gimnazjum Zaj´cia w ogrodzie botanicznym ■ ANNA OÂMIA¸OWSKA (Zabrze) O gród botaniczny jest Êwietnym miejscem kszta∏towania i diagnozowania postaw oraz umiej´tnoÊci praktycznych uczniów. Zaj´cia w ogrodzie sà równie˝ atrakcyjnà i doskona∏à formà powtórzenia materia∏u przed egzaminem gimnazjalnym. W zale˝noÊci od postawionych celów nauczyciel mo˝e modyfikowaç form´ pracy. W przypadku np. diagnozowania pracy zespo∏owej – narzuca, bàdê pozostawia dowolnoÊç doboru cz∏onków zespo∏u. Mo˝e równie˝ wprowadziç zró˝nicowanà form´ pracy zespo∏owej dostosowujàc jà do zainteresowaƒ, mo˝liwoÊci intelektualnych uczniów oraz okreÊlonego czasu zaj´ç. W zale˝noÊci od pory roku i pogody zaj´cia mogà byç prowadzone tylko w jednym miejscu np. w szklarniach. Zaleca si´ zastosowanie zespo∏owej formy pracy tzw. „jednym frontem” z wprowadzeniem zró˝nicowanej kolejnoÊci zadaƒ w okreÊlonych miejscach. Przygotowujàc si´ do zaj´ç, nauczyciel powinien skontaktowaç si´ z osobà odpowiedzialnà za edukacj´ w ogrodzie botanicznym lub uzyskaç szczegó∏owe informacje o kolekcjach w Internecie i ulotkach edukacyjnych. Karty pracy uczniów mogà byç równie˝ wykorzystane w trakcie zaj´ç w parku, palmiarni, szklarni czy innych zaj´ciach terenowych adekwatnie do realiów placówki dydaktycznej. Prowadzone zaj´cia pozwolà na realizacj´ m.in. nast´pujàcych celów. Kszta∏towanie umiej´tnoÊci: – korzystanie i pos∏ugiwanie si´ planem, – wyciàganie wniosków w formie praktycznych wskazaƒ, – wykazywanie zwiàzków i zale˝noÊci mi´dzy elementami Êrodowiska, – analiza zró˝nicowania budowy morfologicznej roÊlin, – wskazywanie przystosowaƒ organizmów roÊlinnych ˝yjàcych na làdzie do warunków klimatycznych, 172 BIOLOGIA W SZKOLE – oznaczanie i rozpoznawanie pospolitych gatunków roÊlin, – prowadzenie bezpoÊredniej i wnikliwej obserwacji, – analiza przyj´tej klasyfikacji organizmów, – stosowanie odpowiedniego nazewnictwa organizmów, – organizowanie pracy w zespole. Kszta∏towanie postaw: – szacunek i uznanie dla roli i wk∏adu pracy w utrzymanie ogrodu botanicznego, – rozwijanie zainteresowaƒ postawà badawczà i problemami ochrony Êrodowiska, – dostrzeganie znaczenia obserwacji w poznawaniu przyrody i utrwalaniu wiadomoÊci, – wspó∏praca w zespole m.in. wys∏uchiwanie i branie pod uwag´ innego punktu widzenia, – ocena w∏asnej pracy. Tok zaj´ç Faza wst´pna Poinformowanie uczniów o celach zaj´ç. Zapoznanie z regulaminem zachowania si´ w ogrodzie botanicznym. Podzia∏ uczniów na zespo∏y, rozdanie kart pracy i krótkie ich omówienie. Faza realizacyjna Uczniowie pracujà w grupach wykonujàc polecenia zawarte w kartach pracy. Nauczyciel czuwa nad przebiegiem zaj´ç, wyznacza czas i miejsce konsultacji w przypadku pojawienia si´ ewentualnych problemów. Faza podsumowujàca W okreÊlonym wczeÊniej miejscu i czasie nauczyciel zbiera karty pracy. Wspólnie z uczniami omawia poszczególne zadania rozwiàzujàc pojawiajàce si´ problemy. Ocen´ pracy oraz informacje zwrotne uczniowie uzyskujà po sprawdzeniu kart w czasie najbli˝szych zaj´ç w szkole. 3/2003 Biologia w gimnazjum KARTA PRACY ZESPO¸U Instrukcja Pracujàc w zespo∏ach, wykonajcie polecenia zawarte w przedstawionych zadaniach, zachowujàc narzuconà kolejnoÊç. Do ich wykonania niezb´dna jest znajomoÊç lokalizacji okreÊlonych miejsc, w których b´dziecie przeprowadzali obserwacje. Przed rozpocz´ciem zadaƒ zapoznajcie si´ z planem ogrodu botanicznego (za∏àcznik do karty pracy). Dokumentacjà dobrze przeprowadzonej obserwacji jest uzupe∏nienie treÊci zadaƒ zgodne z podanymi do nich poleceniami. *Gwiazdkà oznaczono polecenia ponadprogramowe, wymagane na ocen´ celujàcà. Na Êcie˝kach wÊród drzew... Zadanie 1. Rozpoznaj i wymieƒ cztery drzewa lub krzewy nagonasienne, które znajdujà si´ w najbli˝szej okolicy szko∏y. 1 ................................................................... 2 ....................................................................................... 3 ................................................................... 4 ....................................................................................... Zadanie 2. Rozpoznaj i wymieƒ cztery drzewa okrytonasienne, które znajdujà si´ w najbli˝szej okolicy szko∏y. 1 ................................................................... 2 ....................................................................................... 3 ................................................................... 4 ....................................................................................... Zadanie 3. WÊród okazów drzew liÊciastych odnajdê klon zwyczajny i platan klonolistny. Przyjrzyj si´ uwa˝nie liÊciom, owocom i korze pni tych drzew. a) Podpisz rysunki. ........................... ........................... b) Podaj trzy charakterystyczne ró˝nice mi´dzy platanem a klonem zwiàzane z budowà morfologicznà obserwowanych organów. 1 ................................................................... 2 ....................................................................................... 3 ................................................................... 4* ..................................................................................... W kaktusiarni... Zadanie 1. Obejrzyj zgromadzone w kaktusiarni okazy i wymieƒ cztery roÊliny, które znajdujà si´ w pracowni biologicznej. 1 ................................................................... 2 ....................................................................................... 3 ................................................................... 4 ....................................................................................... 3/2003 BIOLOGIA W SZKOLE 173 Biologia w gimnazjum Zadanie 2. Przyjrzyj si´ uwa˝nie prezentowanym sukulentom z ró˝nych rodzin (np. kaktusowatych, wilczomleczowatych, liliowatych itp.) i podaj dwa przystosowania tych roÊlin do ˝ycia w goràcych i suchych strefach klimatycznych. 1 ................................................................... 2 ....................................................................................... 3 *................................................................. 4 *..................................................................................... Zadanie 3.* * Wymieƒ dwie krajowe roÊliny, które sà sukulentami. 1 ................................................................... 2 ....................................................................................... Zadanie 4.* * Podaj nazw´ chronionej roÊliny rosnàcej w Polsce, która jest sukulentem liÊciowym. ................................................................................................................................................................. Zadanie 5. Poszukaj kwitnàcych lub owocujàcych okazów. Opisz wyglàd jednego wybranego organu, tj. kwiatu lub owocu, uzupe∏niajàc tekst. Nazwa obserwowanej roÊliny: .............................................................................................................. Opisywany organ: ....................................................................... Kolor: .............................................. Kszta∏t, wielkoÊç, gruboÊç i inne cechy cz´Êci organu: ........................ Zapach: .............................. Na podstawie poczynionych spostrze˝eƒ podaj sposób zapylania lub rozsiewania opisywanej roÊliny (np. przez wiatr, wod´, zwierz´ta, cz∏owieka i inne)............................................................................... ................................................................................................................................................................. W palmiarni... Zadanie 1. Obejrzyj okazy w palmiarni i wymieƒ cztery roÊliny, które znajdujà si´ w pracowni biologicznej. 1 ................................................................... 2 ....................................................................................... 3 ................................................................... 4 ....................................................................................... 5 *................................................................. 6 *..................................................................................... Zadanie 2. Poni˝ej przedstawiono w uproszczony sposób reakcj´ fotosyntezy u roÊlin. Êwiat∏o Dwutlenek w´gla + woda glukoza + tlen Wymieƒ dwa przystosowania liÊcia dowolnej roÊliny tropikalnej do procesu fotosyntezy. 1 ................................................................... 2 ....................................................................................... 3 *................................................................. 4 *..................................................................................... Zadanie 3. Na rysunku przedstawiono schemat budowy liÊcia. Uzupe∏nij opis rysunku. ? tlen cukry 174 BIOLOGIA W SZKOLE ? 3/2003 Biologia w gimnazjum Podaj dwa zwiàzki chemiczne dostarczane roÊlinom przez pracowników palmiarni. 1 ................................................................... 2 ....................................................................................... 3* ........................................................................................................................................................... Zadanie 4. Jakie czynniki mikroklimatu szklarni muszà byç kontrolowane i odpowiednio zmieniane, by trudny okres zimy przetrwa∏y w niej takie roÊliny jak kaktusy czy bananowce? Podaj dwa z nich. 1 ................................................................... 2 ....................................................................................... 3* ........................................................................................................................................................... Nad stawami... Zadanie 1. Obejrzyj zgromadzone nad stawami okazy roÊlin i wymieƒ dwa o liÊciach p∏ywajàcych na powierzchni wody. 1 ................................................................... 2 ....................................................................................... 3* ................................................................. 4* ..................................................................................... Zadanie 2. W strefie przybrze˝nej rosnà roÊliny, które niemal ca∏kowicie wyrastajà nad wod´. Wymieƒ dwie, które najcz´Êciej spotykamy nad jeziorami i stawami. 1 ................................................................... 2 ....................................................................................... 3* ................................................................. 4* ..................................................................................... Zadanie 3. Podaj, jaki kolor ma woda w stawie ..................................................................................................... Uzupe∏nij poni˝szy tekst: Zielony kolor wody w zbiorniku wodnym jest wynikiem obecnoÊci................................................ Przyczynà jest........................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................. Zadanie 4. Podaj, jakie mogà byç konsekwencje wy˝ej opisanego zakwitu wody. 1 ................................................................... 2 ....................................................................................... Zadanie 5*. * Jakie zabiegi wykonujà pracownicy ogrodu, by zachowaç równowag´ biocenotycznà stawu i przeciwdzia∏aç zakwitowi jego wody? 1 ................................................................... 2 ....................................................................................... Na placu zabaw... Zadanie 1. Miejski Ogród Botaniczny jest obiektem o wyjàtkowym charakterze i znaczeniu: naukowym (N), ekologicznym (E) i zdrowotnym (Z), Do ka˝dego z podanych znaczeƒ podaj odpowiedni przyk∏ad. N.............................................................................................................................................................. E.............................................................................................................................................................. Z................................................................................................................................................. ............ 3/2003 BIOLOGIA W SZKOLE 175
