Strategia Rozwoju Powiatu Wieruszowskiego

Transkrypt

Załącznik do uchwały
Nr XLII/203/02
STRATEGIA ROZWOJU
POWIATU WIERUSZOWSKIEGO
WIERUSZÓW, CZERWIEC 2002 R.
1
Strategia Rozwoju
Powiatu Wieruszowskiego na lata 2002-2006
wersja poprawiona (z dnia 27.06.2002 r.)
Spis treści
I. Wstęp
II. Diagnoza
1.
Ogólna charakterystyka powiatu
2.
Analiza SWOT
III. Projektowanie strategii
1. Misja powiatu wieruszowskiego
2. Cele strategiczne
3. Programy Realizacyjne
IV. WdraŜanie Strategii rozwoju
1. Realizacja Strategii
2. Monitoring, ocena i aktualizacja Strategii
Załączniki
Słownik
Opracowanie i przygotowanie
W opracowaniu i przygotowaniu brali czynny udział członkowie Zespołu ds. Opracowania
Strategii w składzie:
•
•
•
•
•
•
•
Andrzej Szymanek – Wicestarosta, Przewodniczący Zespołu
Danuta Janiaczyk - Sekretarz Powiatu, Przewodnicząca Grupy Infrastruktury Społecznej
, Rynku Pracy i Zasobów Ludzkich
Marian Zych – koordynator opracowania, Przewodniczący Grupy Rozwoju
Gospodarczego
Marian Bury – Naczelnik Wydziału, Przewodniczący Grupy Infrastruktury Technicznej
Jan Fita - Naczelnik Wydziału, Przewodniczący Grupy Rolnictwa, Leśnictwa i Ochrony
Środowiska,
Alicja Ruta – Naczelnik Wydziału Spraw Społecznych
Dr Janusz Kot – konsultant, pracownik naukowy Uniwersytetu Łódzkiego
2
Przedstawiciele Gmin – skład grup roboczych
I. Rozwoju Gospodarczego
Imię i nazwisko
Lila Bakalarz
Wiesław Bednarek
Kazimierz Antczak
Jan Tomaszek
Lechosław JeŜykowski
Gerard Lesiewicz
Jadwiga Dudek
Józef Wójciak
Jacek Małolepszy
Gmina
Bolesławiec
Czastary
Galewice
Galewice
Galewice
Lututów
Łubnice
Sokolniki
Wieruszów
II. Rolnictwa, leśnictwa i ochrony środowiska
Imię i nazwisko
Zdzisława Bęben
Janina Górecka
Stanisław Gonera
Stanisław Janiaczyk
Zdzisław Witkowski
Mieczysław Ignaczewski
Krystyna Faryś
Halina Smorawska
Stefania Nikodem
Gmina
Bolesławiec
Czastary
Galewice
Galewice
Galewice
Lututów
Łubnice
Sokolniki
Wieruszów
III. Rynku pracy i zasobów ludzkich oraz Infrastruktury Społecznej
Imię i nazwisko
Czesława Stępień
Mirosława Wierzbińska
GraŜyna Tęsiorowska
Stanisław JeŜ
Jerzy Karsznia
Marian Zygmunt
Irena Sobała
Jadwiga Morawska
Barbara Wydmuch
Leszek Moska
Gmina
Bolesławiec
Czastary
Galewice
Galewice
Galewice
Lututów
Łubnice
Łubnice
Sokolniki
Wieruszów
IV. Infrastruktury technicznej
Imię i nazwisko
Anna Mania
Tadeusz Głowinkowski
Andrzej Okoń
Edward Tomczyk
Kazimierz Biniaszczyk
Gerard Lesiewicz
Grzegorz Faryś
ElŜbieta Zychla
Andrzej Małys
Krystyna Nawrocka
Dariusz Lipiński
Gmina
Bolesławiec
Czastary
Galewice
Galewice
Galewice
Lututów
Łubnice
Sokolniki
Wieruszów
Starostwo
Powiatowe
3
Lista instytucji i organizacji uczestniczących w opiniowaniu i konsultacjach projektu
Strategii Rozwoju Powiatu Wieruszowskiego na lata 2002 – 2006:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
Klub Radnych PSL Rady Powiatu Wieruszowskiego,
Klub Radnych SLD Rady Powiatu Wieruszowskiego,
Klub Radnych Prawicy Rady Powiatu Wieruszowskiego,
Zarząd Miasta Wierszowa,
Zarząd Gminy Bolesławiec,
Zarząd Gminy Czastary,
Zarząd Gminy Galewice,
Zarząd Gminy Lututów,
Zarząd Gminy Łubnice,
Zarząd Gminy Sokolniki
Józef Wróbel - Przewodniczący Rady Powiatowej Sojuszu Lewicy Demokratycznej,
Dariusz Sowiński - Przewodniczący Zarządu Powiatowego Polskiego Stronnictwa Ludowego,
Michał Krzak - Przewodniczący Rady Powiatowej Akcji Wyborczej Solidarność,
Ryszard Olbromski - Koło Powiatowe Unii Wolności,
Marek Marszałkowski - Właściciel –Dyrektor Naczelny Zakładów Mięsnych „MARKO” w Walichnowach,
Henryka Sokołowska - Prezes Stowarzyszenia Integracyjnego „Klub Otwartych Serc”,
Krzysztof Sędzikowski - Prezes Zarządu – Dyrektor Zakładów Płyt Wiórowych Prospan – Pfleiderer”,
Leszek Sroka - Prezes HM „Helvetia Meble” Sp. z o.o.,
Wiktor Kacyna – Właściciel PPHU „STOLWIT” w Polesiu,
Jan Bieganek i Roman Skibiński – Właściciele ZPH „MEBLOSIEK” s.c. w Koloni Osiek,
Andrzej Gołoś i Marek Pilecki - Właściciele Fabryki Styropianu „STYROPEX”w Galewicach,
Zbigniew Brutkowski – Właściciel PPM „POLESIE” w Polesiu,
Zbigniew Chodorek - Właściciel Zakładu Handlowo Produkcyjnego „TRADING” w Wieruszowie,
Jan Maciejewski - Prezes Zarządu Spółdzielni Mleczarskiej „OSMLECZ” w Sokolnikach,
Eugeniusz Olszowiak - Właściciel „GAL – GAZ” s.c. w Galewicach,
Stanisław, Dariusz i Ryszard Chmielewscy - Właściciele Hurtowni „DANPOL” w Chotyninie i Wójcinie
Urszula Dela - Dyrektor Domu Pomocy Społecznej w Chróścinie – Zamku,
Eugeniusz Toruński - Dyrektor Domu Pomocy Społecznej w Chróścinie – Wsi,
Urszula Szot - Dyrektor Liceum Ogólnokształcącego im. M. Kopernika w Wieruszowie,
Daniel Grzesiak – Dyrektor Zespołu Szkół Rolniczych im. Wincentego Baranowskiego w Lututowie,
Jerzy Ajtner - Dyrektor Zespołu Szkół Zawodowych w Wieruszowie,
Roman Słowiński - Dyrektor Powiatowego Zarządu Dróg,
Andrzej Jackowski - Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej,
Mirosław Kozłowski - Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego,
Sławomir Królak – Dyrektor Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej,
Podinspektor Henryk Ratajski - Komendant Powiatowej Policji,
Waldemar Kopacki - Komendant Powiatowej Państwowej StraŜy PoŜarnej,
Jolanta Gajewska - Dyrektor Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej,
Aniela Lipieta - Kierownik Powiatowego Urzędu Pracy,
ElŜbieta Ochocka - Kierownik Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie,
Grzegorz Konieczny – Z-ca Naczelnika Urzędu Skarbowego w Wieluniu, Filia w Wieruszowie,
Beata Powolna - Kierownik Biura Terenowego Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w Zduńskiej Woli,
Piotr Wróbel - Kierownik Placówki Terenowej KRUS Oddziału Regionalnego w Zduńskiej Woli,
Kazimierz Kowalczyk - Dyrektor Inspektoratu PZU S.A.w Wieruszowie,
Marian Fita - Prezes Zarządu Rejonowego Banku Spółdzielczego w Lututowie,
Zenon Kos - Dyrektor Oddziału PKO BP S.A.w Wieruszowie,
Zbigniew Dąbrowski - Delegat Łódzkiej Izby Rolniczej, Prezes GS „ Samopomoc Chłopska” w Wieruszowie,
Ewa Szczepańska - Kierownik WODR w Bratoszewicach Rejon Wieruszów,
Zarząd Stowarzyszenia Agroturystycznego „Ziemi Wieruszowskiej”,
4
I. Wstęp
W wyniku reformy terytorialnej Państwa Polskiego z dniem 01.01.1999 r. powstały powiaty,
którym zostały powierzone zadania będące dotąd w gestii województwa. Ustawa o samorządzie
powiatowym nie narzuca obowiązku opracowywania i realizacji strategii rozwoju, jednak wymogi
skutecznego działania skłaniają władze powiatowe do sięgnięcia po ten instrument zarządzania.
"Przyszłość naleŜy planować, mimo, Ŝe nie moŜna powiedzieć o niej nic pewnego"
Po co jest potrzebna strategia, czemu ma słuŜyć?
Strategia rozwoju powiatu to ustalenie konkretnych celów rozwoju moŜliwych do osiągnięcia
oraz metod, jakie zastosuje się w procesie ich osiągania, a takŜe zestawu dostępnych środków,
jakie zostaną wykorzystane do ich realizacji.
Strategia umoŜliwia i ułatwia porządkowanie działań zgodnie z przyjętymi celami oraz ułatwia
podejmowanie decyzji. Lokalny rozwój wymaga działań spójnych i konsekwentnych przez wiele lat,
a strategia stanowi fundament owej spójności i konsekwencji. Dzięki niej zniknie potrzeba zadawania,
przy kaŜdej okazji, pytania - ale co właściwie chcemy osiągnąć? Będzie moŜna pracować w ramach
znanych i uzgodnionych celów i zadań. Istotne jest przy tym, aby bieŜące posunięcia podyktowane
względami doraźnej polityki były uzaleŜnione od celów strategicznych i rozpatrywane w kontekście
długookresowej strategii lokalnej.
Strategia jest podstawą racjonalnej gospodarki zasobami i wykorzystania dla potrzeb rozwoju
potencjału endogenicznego (wewnętrznego). Opracowując strategię dokonujemy przeglądu
wszystkich, będących w dyspozycji powiatu, zasobów finansowych, materialnych, ludzkich
i środowiskowych. MoŜemy ocenić iloma i jakimi zasobami dysponujemy, a jakich jest brak oraz
zaprojektować racjonalne sposoby wykorzystania i powiększenia posiadanych zasobów.
Strategia posiada, jako integralną część system monitoringu poprzez co daje władzom powiatu
instrument obserwacji i kontroli procesów społecznych i gospodarczych oraz moŜliwość świadomego
oddziaływania na to, co się dzieje na terenie powiatu. Monitoring umoŜliwia śledzenie procesów
w otoczeniu wpływających na przebieg zjawisk społeczno-gospodarczych w powiecie, a takŜe zmiany
w zewnętrznych uwarunkowaniach rozwoju.
Budowanie strategii rozwoju jednostki samorządu terytorialnego jest zadaniem skomplikowanym
i pracochłonnym. W przypadku powiatów jest to szczególnie trudne. Krótki, 3-letni okres
funkcjonowania tego szczebla administracji publicznej, nie przynosi obfitości doświadczeń
w dziedzinie praktyki planowania strategicznego, brakuje wielu danych statystycznych dla
opracowania diagnozy a ich sposób agregacji nie zawsze jest przydatny dla opracowania tego typu
dokumentu. Brak jest równieŜ w tym zakresie sprawdzonych wzorów. Dorobek teoretyczny jest
bowiem znacznie bogatszy od doświadczeń praktycznych.
Strategia Rozwoju Powiatu Wieruszowskiego opracowana została zgodnie z wymogami
metodologicznymi stawianymi przed tego rodzaju dokumentami przez Unię Europejską oraz inne
organizacje pomocowe, zarówno krajowe jak i zagraniczne, uczestniczące w procesach wspierania
rozwoju na poziomie lokalnym tj. powiatów i gmin. Prezentowany dokument opracowany został
według zasad uprawniających do korzystania z Funduszy Strukturalnych Unii Europejskiej
po włączeniu Polski w jej struktury. Zgodny jest on z podstawowymi zasadami UE w zakresie:
programowania – posiada walor długookresowego programu rozwoju obejmującego całość procesów
zachodzących w powiecie;
partnerstwa – w procesie opracowania Strategii Rozwoju Powiatu Wieruszowskiego uczestniczyli
przedstawiciele wielu niezaleŜnych podmiotów gospodarczych, organizacji społecznych i politycznych
mających realny wpływ na przebieg procesów rozwojowych w powiecie. Tym samym została
5
zrealizowana zasada partnerstwa publiczno-prywatnego. W procesie opracowania strategii
w konsultacjach uczestniczyły takŜe władze niŜszego i wyŜszego szczebla poprzez co zasada
partnerstwa publiczno-publicznego takŜe została zrealizowana;
koncentracji – w Strategii Rozwoju Powiatu Wieruszowskiego zostały zidentyfikowane konkretne
zadania i projekty na realizację których, przeznaczone zostaną środki finansowe;
dodawalności – w strategii określono źródła finansowania projektów i zadań w niej zawartych,
wyodrębniając środki własne jak i środki pochodzące ze źródeł zewnętrznych m.in. Funduszy
Przedakcesyjnych UE.
Cele strategiczne i operacyjne Strategii Rozwoju Powiatu Wieruszowskiego zostały sformułowane
po uwzględnieniu specyfiki działania wynikającej z lokalnych warunków (diagnoza, analiza SWOT)
i wskazują kluczowe działania i obszary dla rozwoju gospodarki oraz poprawy warunków Ŝycia
mieszkańców. Jednocześnie przy formułowaniu załoŜeń strategii kierowano się zasadą spójności
zapisów z Narodową Strategią Rozwoju Regionalnego, Strategią Rozwoju Województwa Łódzkiego,
a takŜe załoŜeniami polityki Unii Europejskiej w zakresie rozwoju regionalnego i dystrybucji środków
z Funduszy Strukturalnych UE.
Zgodnie z ustawą o samorządzie powiatowym, powiat wieruszowski jest lokalną wspólnotą
samorządową tworzoną przez mieszkańców gmin znajdujących się w jego granicach
administracyjnych. Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze
ponadgminnym w zakresie:
- edukacji publicznej,
- promocji i ochrony zdrowia,
- pomocy społecznej,
- polityki prorodzinnej,
- wspierania osób niepełnosprawnych,
- transportu zbiorowego i dróg publicznych,
- kultury i ochrony dóbr kultury,
- kultury fizycznej i turystyki,
- geodezji, kartografii i katastru,
- gospodarki nieruchomościami,
- administracji architektoniczno – budowlanej,
- gospodarki wodnej,
- ochrony środowiska i przyrody,
- rolnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego,
- porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli,
- ochrony przeciwpowodziowej, przeciwpoŜarowej i zapobiegania innym nadzwyczajnym
zagroŜeniom Ŝycia i zdrowia ludzi oraz środowiska,
- przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy,
- ochrony praw konsumenta,
- utrzymania powiatowych obiektów i urządzeń uŜyteczności publicznej oraz obiektów
administracyjnych,
- obronności,
- promocji powiatu,
- współpracy z organizacjami pozarządowymi.
Część zadań realizowanych przez powiat przenika się wzajemnie z zadaniami i interesami
gmin. Mają one często charakter uniwersalnych wyzwań, wspólnych dla wszystkich społeczności
lokalnych. Dlatego teŜ na powiat moŜna spojrzeć jak na formę związku gmin, podejmujących
wspólnie działania, gdzie władze powiatu mogą i powinny pełnić rolę koordynacyjną i wspomagającą
osiągnięcie celów rozwoju całej ponadgminnej społeczności..
6
Plan strategicznego rozwoju powiatu wieruszowskiego zawarty w tym dokumencie obejmuje
okres 5 lat. Przyjęcie takiego horyzontu czasowego wynika przede wszystkim z dynamicznych,
trudnych do przewidzenia zmian w otoczeniu oraz ograniczonej bazy danych powodujących,
Ŝe planowanie na dłuŜsze okresy jest obciąŜone zbyt duŜym ryzykiem błędu. Jakkolwiek nie neguje się
planowania rozwoju jednostek terytorialnych w długich okresach to wysoki stopień niepewności
działania skłania do przyjęcia 5 letniego horyzontu czasu dla opracowanej strategii.
Do opracowania Strategii Rozwoju Powiatu Wieruszowskiego, decyzją Zarządu Powiatu,
powołany został zespół, w ramach którego wyłoniono przewodniczących czterech grup
problemowych:
- rozwoju gospodarczego,
- rolnictwa, leśnictwa i ochrony środowiska,
- infrastruktury technicznej,
- infrastruktury społecznej, rynku pracy i zasobów ludzkich.
Do pracy w grupach zaproszeni zostali przedstawiciele wszystkich gmin, a takŜe innych
zainteresowanych instytucji i organizacji społecznych, uczestniczących i wpływających na przebieg
procesów rozwojowych w powiecie. W trakcie prac nad projektem Zespół sporządził diagnozę stanu
powiatu wieruszowskiego, określił jego mocne i słabe strony oraz szanse i zagroŜenia zewnętrzne
(analiza SWOT). Podstawę do analizy większości zjawisk stanowiły dokumenty udostępnione
przez Starostwo Powiatowe w Wieruszowie (w tym m.in. opracowania Wydziału Rolnictwa,
Leśnictwa i Ochrony Środowiska i Powiatowego Urzędu Pracy), Urzędy Gmin, projekty dokumentów
rządowych i dane Urzędu Statystycznego w Łodzi. Wykorzystano równieŜ dotychczas opracowane
programy i strategie rozwoju wykonane dla byłego województwa kaliskiego w części dotyczących
gmin powiatu wieruszowskiego oraz strategie gminne.
Dalsze prace nad strategią polegały na określeniu celów strategicznych, celów operacyjnych
i zadań, które mają przyczynić się do realizacji przyjętej Misji Powiatu. Po opracowaniu projektu
poddano go konsultacji społecznej przesyłając go do ponad 60 podmiotów, oraz udostępniając
społeczeństwu za pomocą mediów. Wnioski wynikające z konsultacji wykorzystano do korekty
projektu strategii. W następnym etapie ustalono zasady bieŜącej oceny rezultatów podejmowanych
działań i stopnia zaawansowania realizacji celów strategicznych oraz procedury aktualizacji strategii
w trakcie jej realizacji.
• Nieruchomości, budownictwo i zagospodarowanie
przestrzenne
• Transport i drogi publiczne
• Bezrobocie
Obszary
diagnozowania
• Edukacja publiczna, oświata i wychowanie
• Gospodarka
- przemysł, handel i usługi
- wieś i rolnictwo
strategicznego
- turystyka
• Ochrona zdrowia, pomoc społeczna i opieka nad
osobami niepełnosprawnymi
• Ochrona konsumenta i inspekcja sanitarno –
weterynaryjna
• Ochrona środowiska i przeciwdziałanie klęskom
• Kultura, dziedzictwo narodowe, ochrona zabytków
7
Przy dokonywaniu diagnozy Powiatu Wieruszowskiego kierowano się funkcjonalnymi
i społecznymi kryteriami porównawczymi. Analizując moŜliwości rozwoju powiatu wieruszowskiego
brano pod uwagę uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne, które będą oddziaływały dodatnio
i ujemnie na rozwój powiatu przez cały horyzont czasu, jaki obejmuje strategia. Z tego teŜ względu
strategia będzie słuŜyć jako dodatkowy atut róŜnych środowisk i instytucji z terenu powiatu
wieruszowskiego w ubieganiu się o zewnętrzne środki pomocowe zarówno krajowe jak i zagraniczne.
Proces planowania strategicznego w powiecie wieruszowskim podzielony został na dwa etapy:
formułowania strategii i wdraŜania strategii.
Etap formułowania strategii obejmował:
•
ustalenie zasad organizacyjnych prac nad programem,
•
określenie środowiska zewnętrznego i wewnętrznego,
•
przeprowadzenie prac analitycznych i planistycznych zmierzających do rozpoznania silnych
stron powiatu, na których naleŜy opierać dalszy jego rozwój oraz słabych stron, które naleŜy
ograniczać poprzez wykorzystywanie szans i minimalizowanie zagroŜeń płynących z zewnątrz.
Wyniki analizy SWOT były jednym z waŜnych czynników w ustaleniu misji i celów rozwoju
powiatu,
•
określenie zagadnień strategicznych,
•
sformułowanie misji i strategicznych celów rozwoju powiatu wieruszowskiego,
•
sformułowanie celów operacyjnych i zadań wraz ze wskazaniem wykonawców, źródeł
finansowania i określeniem harmonogramu działań.
Etap wdraŜania strategii stanowi integralną część dokumentu i jednocześnie posiada kluczowe
znaczenie dla efektywnego wykorzystania Strategii jako instrumentu zarządzania i koordynowania
działań niezaleŜnych podmiotów będących uczestnikami procesów społeczno-gospodarczych
dla osiągania celów zapisanych w Strategii. W tej części dokumentu wskazane zostały rozwiązania
organizacyjne, finansowe oraz kierunki działań w ramach procesu wdraŜania Strategii
z uwzględnieniem procedury aktualizacji i zasad monitoringu Strategii.
Kluczowe, dla procesu wdraŜania, będzie sprecyzowanie kwotowe środków finansowych (własnych
i zewnętrznych) na realizację poszczególnych zadań i projektów oraz osiąganie celów.
Ze względu na przewidywane zmiany w sposobach finansowania jednostek samorządu terytorialnego
i braku jasnych informacji o uruchomieniu środków z programów zagranicznych (SAPARD, ISPA,
PHARE 2002-2006) oraz terminów i wysokości środków w ramach podpisanego Kontraktu
Wojewódzkiego niemoŜliwym było, na etapie opracowania Strategii Rozwoju Powiatu
Wieruszowskiego, dokładne sprecyzowanie kwot na realizację poszczególnych zadań w podziale
na środki własne i zewnętrzne. W Strategii wskazano zatem źródła finansowania bez podania kwot.
Strategia finansowania w procesie wdraŜania Strategii będzie opracowywana w ramach procesu
jej aktualizacji. NaleŜy podkreślić, iŜ odbędzie się to bez zmiany priorytetowych kierunków rozwoju
powiatu.
8
Etap formułowania
strategii
Misja Powiatu
Wieruszowskiego
Ilościowa i jakościowa
charakterystyka Powiatu
Wieruszowskiego
Cele strategiczne
Analiza
SWOT
Programy realizacyjne
Cele operacyjne
Zadania
Etap wdraŜania strategii
Realizacja projektów
Monitoring, ocena i aktualizacja
W Strategii Rozwoju Powiatu Wieruszowskiego eksponowane jest podejście, iŜ rozwój
gospodarczy powinien dokonywać się poprzez pełniejsze wykorzystanie lokalnego potencjału,
wspomaganie rolnictwa a takŜe małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) oraz turystyki.
9
W procesie zachodzących zmian rozwój gospodarczy warunkują dwie na pozór sprzeczne ze sobą
tendencje. Z jednej strony jest to globalizacja procesów gospodarczych, umiędzynarodowienie wielu
aspektów Ŝycia społeczno-gospodarczego, z drugiej strony bazowanie na lokalnym rozwoju,
specyficznym i niepowtarzalnym potencjale i zasobach lokalnego środowiska. Konsekwencją tych
zjawisk jest eksponowanie i akcentowanie w strategii rozwoju powiatu wieruszowskiego obok
wspomnianej "otwartości na świat" - tworzenie lokalnej toŜsamości, wzmacnianie więzi kulturowych
i społecznych, kultywowanie tradycji i folkloru Ziemi Wieruszowskiej, eksponowanie potencjału
historycznego, architektonicznego, dziedzictwa kulturowego powiatu.
Istotnym społecznym czynnikiem rozwoju jest poziom Ŝycia i warunków bytowych mieszkańców
powiatu, które są coraz częściej czynnikiem przyciągającym i decydującym o lokalizacji kapitału.
Na dobre warunki Ŝycia mieszkańców składa się dostępność do całej gamy infrastruktury technicznej,
bezpieczeństwo publiczne, czyste środowisko naturalne, dobra dostępność do placówek publicznych,
dobra jakość oferowanych w nich usług.
Działania zawarte w strategii powinny przyczyniać się do rozwiązania problemów i napięć
jakie występują w obszarach poszczególnych gmin i mają swoje odzwierciedlenie w sytuacji powiatu
a tym samym ograniczają jego moŜliwości.
Wszystkim gremiom, zespołom i osobom pracującym nad Strategią Rozwoju Powiatu
towarzyszyła na kaŜdym etapie prac fundamentalna zasada: formułowanie ponadgminnej wizji
rozwojowej i celów strategicznych musi uwzględniać aspiracje i interesy wszystkich,
zorganizowanych w samorządy terytorialne, społeczności lokalnych.
II. Diagnoza
1 Ogólna charakterystyka powiatu wieruszowskiego
1.1 Rys historyczny
Początki osadnictwa w dolinie Prosny sięgają początków państwowości polskiej,
o czym świadczą ślady istnienia obronnego grodziska w widłach rzek Niesób i Prosny.
Przez Wieruszów przebiegał słynny bursztynowy szlak, prowadzący z południa Europy.
Po raz pierwszy nazwa Wieruszów pojawiła się w dokumentach w roku 1368 w związku z powstaniem
parafii. Wieruszów swą nazwę wywodzi od rodu Wieruszów-załoŜycieli i pierwszych właścicieli
osady. Prawdopodobnie pierwszy zamek wybudowano w I połowie XIV wieku, wówczas teŜ osada
uzyskała prawa miejskie. PołoŜenie miasta na skrzyŜowaniu szlaków komunikacyjnych sprzyjało jego
rozwojowi i przyczyniło się do uczynienia z niego ośrodka handlowego. O znaczeniu miasta
świadczy wzniesienie w 1401 r. przez Bernarda Wierusza klasztoru o.o. paulinów, utworzenie w 1464
szpitala oraz rozpoczęcie w 1561 r. działalności przez szkołę parafialną. Klasztor o.o. paulinów
spalony w 1612 odbudowano juŜ jako murowany w 1674 i do dziś stanowi jeden z głównych
zabytków miasta. Nowy podział Europy, zatwierdzony przez Kongres Wiedeński, podzielił miasto
na dwie części: połoŜoną na zachodnim brzegu Prosny, tzw. Podzamcze pod panowaniem pruskim
i wschodnią pod panowaniem rosyjskim. Po raz pierwszy Wieruszów był powiatem w latach 1816 1870, kiedy utracił prawa miejskie, jako karę za pomoc powstańcom styczniowym, co spowodowało
jednoczesną utratę statusu powiatu. Prawa miejskie Wieruszów odzyskał w 1919 roku.
Tradycjami miejskimi pochwalić się mogą takŜe takie miejscowości jak: Bolesławiec, Lututów,
Łubnice i Sokolniki – obecnie siedziby gmin. Król Władysław Jagiełło uczynił Bolesławiec
starostwem niegrodzkim, a pierwszym jego starostą mianował Marcina z Borowna – dziadka znanego
kronikarza Jana Długosza.
Następne doświadczenia jako powiat zbierał w latach 1955-75, ale wskutek reformy administracyjnej,
gminy powiatu weszły w skład nowo tworzonego województwa kaliskiego.
10
W wyniku ostatniej reformy administracyjnej, z dniem 01.01.1999r. utworzony został powiat
wieruszowski w skład którego wchodzą gminy dawnego powiatu: Bolesławiec, Czastary, Galewice,
Łubnice, Sokolniki, Gmina i Miasto Wieruszów oraz Gmina Lututów z byłego województwa
sieradzkiego.
Mapa nr 1
Mapa województwa łódzkiego z podziałem na powiaty
Ogólna charakterystyka gmin wchodzących w skład powiatu wieruszowskiego
Bolesławiec
Gmina Bolesławiec zajmuje powierzchnię 6458 ha, z czego 4878 ha (75.5%) to ziemia
uprawna, a 1232 ha to lasy. Siedziba gminy mieści się we wsi Bolesławiec, niegdyś mieście,
załoŜonym przed 1266 r. przez Bolesława PoboŜnego, od którego wzięło imię, szczyci się bogatą
przeszłością. Przez wiele wieków Bolesławiec był znaczącym ośrodkiem handlowym, miejscem
waŜnej przeprawy przez Prosnę z komorą celną na trakcie z Mazowsza na Śląsk. Śladem dawnej
przeszłości jest górująca nad miastem 22 –metrowa wieŜa zamkowa. Obecnie gmina posiada charakter
rolniczy, choć działa tu kilka firm prywatnych m.in.: Młyn Gospodarczy. O aktywności władz
lokalnych dobrze świadczy fakt, Ŝe gmina została w 100 % zwodociągowana jako pierwsza
w powiecie. Działalność kulturalną w Bolesławcu zajmują się: Gminny Ośrodek Kultury
i Towarzystwo Przyjaciół Bolesławca; zaś o turystów dba Ośrodek Sportu i Rekreacji usytuowany nad
zalewem u stóp baszty bolesławieckiego zamku. Posiada on pełne zaplecze sportowo-rekreacyjne
z boiskiem do piłki noŜnej, siatkówki, koszykówki oraz kortem tenisowym.
Czastary
11
Gmina Czastary zajmuje powierzchnię 6267 ha, z czego 4520 ha (72.1%) to ziemia uprawna,
a 1365 ha to lasy. Historyczne źródła pisane wspominają o Czastarach w początkach XV wieku.
Wieś była własnością monarszą, królewską – naleŜącą do starostwa wieluńskiego.
Większość jej mieszkańców pracuje w miejscowych zakładach lub zajmuje się rolnictwem.
Większe podmioty gospodarcze działające na terenie gminy: ZPH "MARKO-LAS" Zakłady w Kątach
Walichnowskich i Józefowie - produkcja i handel wyrobami mięsnymi, rolno-spoŜywczymi
i drzewnymi, Zakład Stolarski "KRAJAN-STOL" w Krajance i Zakład Stolarski "RODAN"
w Czastarach - produkcja mebli róŜnego rodzaju, usługi stolarskie i ogólnobudowlane.
Gmina jest w 90 % zwodociągowana. Posiada wysypisko odpadów komunalnych w KrzyŜu.
Trwają przygotowania do budowy oczyszczalni ścieków w Parcicach, które obsługiwać będzie teren
całej gminy. Miejscową ciekawostką jest prywatne muzeum przyrodnicze w Czastarach, załoŜone
przez Zdzisława Łytkowskiego, w którym zgromadzone zostały okazy m.in.: muszle, skorupiaki,
rozgwiazdy.
Galewice
Gmina Galewice zajmuje powierzchnię 13570 ha, z czego 7293 ha (53.7%) to ziemia uprawna,
a 5470 ha to lasy. Pierwsza wzmianka o Galewicach pochodzi z 1458 roku. Zachował się park
krajobrazowy z dworem szlacheckim z XIX wieku. Gmina o charakterze rolniczym. Działa tu jednak
kilka firm m.in. „MEBLOSIEK” (meble) w Koloni Osiek, Zakład Stolarski Jana Dębskiego
w Galewicach, ZPUH „HEMAL”, Zakład Usługi Produkcji Pomocniczej w Węglewicach, Wytwórnia
Wód Gazowanych w Osieku czy nowa inwestycja „STYROPEX” (produkcja styropianu).
Gmina dysponuje ponadto walorami rekreacyjnymi: w Głazie znajduje się Dom Wczasów Dziecięcych
połoŜony wśród lasów nad rzeką Strugą Węglewską. W okolicach Węglewic moŜna odwiedzić
rezerwat przyrody, w którym chronione są m.in. paproć długosz królewski i mech torfowiec.
Lututów
Gmina Lututów zajmuje powierzchnię 7513 ha, z czego 6224 ha (82.8%) to ziemia uprawna,
a 862 ha to lasy. Wieś Lututów, siedziba gminy, w zachowanych źródłach pisanych występuje od 1406
roku, kiedy to od Władysława Jagiełły otrzymał prawa miejskie, które utracił w 1870 r. Obecnie gmina
typowo rolnicza. Na potrzeby rolnictwa utworzono w Lututowie Zespół Szkół Rolniczych i filię
Akademii Rolniczej we Wrocławiu. Prowadzone tutaj badania geologiczne wskazują na występowanie
ropy naftowej. Gmina posiada dogodne warunki inwestycyjne m.in.: dogodne połoŜenie przy waŜnym
szlaku komunikacyjnym – przy drodze krajowej Nr 14, doskonałą infrastrukturę techniczną (gmina
w 90% zwodociągowana, posiada oczyszczalnię ścieków wraz kanalizacją sanitarną).
Łubnice
Wieś i gmina Łubnice zajmuje powierzchnię 6090 ha, z czego 5273 ha (86.6%) to ziemia
uprawna, a 627 ha to lasy. Łubnice – pierwsza osada na prawie średzkim w Ziemi Wieluńskiej
załoŜona w 1238 roku jako targ – miasto. W latach 1241-53 mieścił się tu klasztor sióstr cysterek.
Do najwaŜniejszych zabytków gminy naleŜy XIV-wieczny kościół w Łubnicach. Współcześnie gmina
posiada charakter rolniczy, dysponuje najlepszej jakości gruntami w powiecie. Cały teren gminy jest
zmeliorowany, dominuje produkcja zboŜa (ok. 75% zasiewów), a podstawowym kierunkiem produkcji
zwierzęcej jest chów trzody chlewnej. Z uwagi na szczególne połoŜenie gminy w dorzeczu Prosny
istnieje moŜliwość tworzenia bazy turystyczno-wypoczynkowej. Rozwojowi gospodarczemu sprzyja
doskonały stan infrastruktury technicznej: gmina jest w 98% zwodociągowana, w 40% skanalizowana
(80% do 2005 r.). Posiada oczyszczalnię ścieków i wysypisko śmieci. WaŜniejsze podmioty
gospodarcze: Spółdzielnia Pracy Krawców "PIONIER", Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Usługowe
"ELA" i Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe "IZA" - produkcja bielizny damskiej a takŜe
Przedsiębiorstwo Usługowo- Handlowe "MARS" - skup i ubój zwierząt rzeźnych.
Sokolniki
12
Gmina Sokolniki zajmuje powierzchnię 8004 ha, z czego 5863 ha (73.3%) to ziemia uprawna,
a 2458 ha to lasy. Pierwsza wzmianka, o siedzibie gminy – Sokolnikach, pochodzi z 1380 roku.
Prawa miejskie nabyły w XVIII wieku. Gmina posiada charakter rolniczy, choć działa tu teŜ kilka
zakładów przemysłowych m.in.: Spółdzielnia Mleczarska „Osmlecz” w Sokolnikach, Zakłady Mięsne
„Marko” Walichnowy, Wielkopolskie Tartaki „Witar” Tartak Tyble. Całość gminy zwodociągowana,
część Sokolnik posiada kanalizację. Przez gminę przebiega droga krajowa nr 8, co daje
moŜliwości inwestycyjne w zakresie infrastruktury turystycznej. Od 2000 roku funkcjonuje prywatny
Hotel i Restauracja „Sokolnik” w zabytkowym pałacu w Sokolnikach.
Wieruszów
Gmina Wieruszów zajmuje powierzchnię 9713 ha, z czego 6700 ha (68.9%) to ziemia uprawna,
a 2030 ha to lasy. Siedzibą gminy jest miasto Wieruszów. Pierwsza wzmianka z uŜyciem nazwy
Wieruszów pochodzi z 1368 roku. Wieruszów po raz trzeci stał się miastem powiatowym, stanowi
centrum administracyjno-usługowe dla okolicznych gmin. Dobre usytuowanie - przez Wieruszów
przebiegają dwie waŜne arterie komunikacyjne: z zachodu na wschód droga krajowa nr 8 WrocławWarszawa, z południa na północ droga nr 450 Kalisz – Wieruszów – Opatów, dobra infrastruktura
techniczna (sieć wodociągowa i kanalizacyjna, oczyszczalnia ścieków i wysypisko śmieci, stacja
uzdatniania wody), dostępność terenów oraz wolnych obiektów do zagospodarowania stwarzają
dogodne warunki do inwestowania. Dobrze rozwinął się przemysł m.in.: płyt drewnopochodnych„Prospan” S.A. (jeden z najnowocześniejszych zakładów w Polsce tej branŜy), meblowy- „HelvetiaMeble”, „Stolwit”, mięsny – PPM „Polesie”, odzieŜowy- „Wólczanka”, „DUO”, „Prosna”, „Kreacja”.
1. 2. Ogólna charakterystyka powiatu wieruszowskiego
Powiat wieruszowski połoŜony jest w południowo- zachodniej części województwa łódzkiego.
Zajmuje powierzchnię 576 km2, który zamieszkuje około 43 tys. mieszkańców. Graniczy z sześcioma
powiatami: od północy z powiatem ostrzeszowskim, od południa z kluczborskim i oleskim,
od wschodu z wieluńskim i sieradzkim, od zachodu natomiast z kępińskim. PołoŜony jest pomiędzy
Łodzią a Wrocławiem, posiada dogodne warunki komunikacyjne i drogowe. Przebiegają tu waŜne
szlaki komunikacyjne, tj. drogi krajowe: nr 8 Wrocław - Warszawa i nr 14 Walichnowy – Sieradz –
Łódź – Łowicz oraz wojewódzkie: nr 450 Kalisz – Wieruszów – Opatów.
Mapa nr 2
PołoŜenie powiatu wieruszowskiego z podziałem na gminy
13
1. 3 Sieć osadnicza – funkcjonalne uwarunkowania rozwoju
Powiat Wieruszowski tworzą gminy wiejskie oraz Gmina i Miasto Wieruszów. Układ osadniczy
naleŜy zatem rozpatrywać w szerszym kontekście, nawiązując do ośrodków regionalnych
i ponadregionalnych, które stanowią miejsca obsługi ludności powiatu (szkoły, usługi, administracja
powiatowa i wojewódzka, sądy, ośrodki kultury itp.)
Tabela 3.1
Powierzchnia i sieć osadnicza (stan na dzień 01.01.1999 r.)
Liczba
Wyszczególnienie
Powierzchnia w
km2
(%)
Ogółem
Miejskich
Polska
312685
2489
Województwo
18219(3,5)
Powiat
Wieruszowski
576.2(3,18)
Gmin
Miast
Miejscowości
wiejskich
135
42
5181
6
1
182
Wiejskich
318
Miejskowiejskich
567
177
18
24
7
--
1
1604
Źródło: Biuletyn Statystyczny Województwa Łódzkiego
Województwo Łódzkie zajmuje 3,5 % obszaru kraju, a powiat wieruszowski 3,18 %
powierzchni województwa.
Tabela 3.2
Podstawowe dane liczbowe o Powiecie Wieruszowskim. Stan na dzień 01.01.1999 r.
Powierzchnia
w km2
Wyszczególnienie
Sołectw
Województwo
18219
3475
Powiat
576
96
-Bolesławiec
w
64
10
-Czastary
w
63
11
-Galewice
w
136
22
-Lututów
w
75
21
-Łubnice
w
61
6
-Sokolniki
w
80
13
-Wieruszów
m
97
13
Litera m - oznacza gminę miejską a litera w - gminę wiejską
Miejscowości
ogółem
5229
182
20
17
50
27
14
24
30
Kobiety na 100
męŜczyzn
Ludność
na 1 km2
146
74
68
67
47
66
69
63
140
109
102
99
99
104
103
100
100
105
Źródło: Ludność w Województwie Łódzkim, Obliczenia własne
Tabela 3.3
Podstawowe dane liczbowe o Powiecie Wieruszowskim. Stan na dzień 01.01.1999 - 2001 r.
Wyszczególnienie
Województwo
Ogółem
a 2663608
b 2652999
c 2643385
Powiat
a 42801
b 42773
c 42665
MęŜczyźni Kobiety
(%)
(%)
1275237
(47,9)
1269564
(47,9)
1264641
(47,8)
21151
(49,4)
21128
(49,4)
21046
(49,3)
1388371
(52,1)
1383435
(52,1)
1378744
(52,2)
21650
(50,6)
21645
(50,6)
21619
(50,7)
Razem
(%)
1730078
(65,0)
1722069
(64,9)
1713811
(64,8)
8487
(19,8)
8468
(19,8)
8418
(19,7)
Miasta
(%)
(%)
810583
(30,4)
806496
(30,4)
802430
(30,4)
4057
(9,5)
4059
(9,5)
4038
(9,5)
919495
(34,6)
915573
(34,5)
911381
(34,4)
4430
(10,3)
4409
(10,3)
4380
(10,2)
Źródło: Biuletyn Statystyczny Województwa Łódzkiego, Obliczenia własne
UWAGA! Znaki a,b,c zamieszczone w tabelach diagnozy oznaczają:
14
Razem
(%)
933530
(35,0)
930930
(35,1)
929574
(35,2)
34314
(80,2)
34305
(80,2)
34247
(80,3)
Wieś
(%)
(%)
464654
(17,4)
463068
(17,4)
462211
(17,5)
17094
(39,9)
17069
(39,9)
17008
(39,9)
468876
(17,6)
467862
(17,7)
467363
(17,7)
17220
(40,3)
17236
(40,3)
17239
(40,4)
Znak a – oznacza dzień 01.01.1999 r., b – oznacza dzień 01.01.2000 r., c – oznacza dzień 01.01.2001 r.,
Podstawowe dane o powiecie wieruszowskim zawarte w powyŜszych tabelach (3.1; 3.2; 3.3)
obrazują charakter rolniczy powiatu na tle kraju i województwa. Zdecydowana liczba mieszkańców,
ponad 80 %, zamieszkuje tereny wiejskie, jedyny ośrodek miejski w Wieruszowie stanowi centrum
usług publicznych, handlowych i kulturalnych.
1.4 Demografia
Tabela 4.1 a
Ludność według wieku. Stan na 01.01.1999 r.
A. Ogółem
W wieku
Wyszczególnienie Ogółem
Polska
Województwo
a
Powiat
a
(%)
0-4
(%)
5-9
(%)
10-14
(%)
15-19
(%)
20-29
(%)
30-39
(%)
40-49
(%)
50-59
(%)
60-64
(%)
65 i
powyŜ
38667000
2124 100
(5.4)
137816
(5.1)
2685
(6.2)
2614500
(6.7)
162444
(6.0)
3185
(7.4)
3122500
(8.0)
191233
(7.1)
3375
(7.8)
3343100
(8.6)
212622
(7.9)
3624
(8.4)
5770300
(14.8)
381962
(14.3)
6226
(14.5)
5227800
(13.5)
344994
(12.9)
5480
(12.8)
6274900
(16.2)
446647
(16.7)
6380
(14.9)
5856300
((15.1)
290755
(10.9)
4143
(9.6)
1739000
(4.4)
125126
(4.6)
1777
(4.1)
4594500
(11.8)
3750 09
(14.0)
5926
(13.8)
2663608
( 6.89 )
42801
(1.61)
Tabela 4.1 b
B. męŜczyźni
Wyszczególnienie
Razem
(%)
Województwo
a
1275237
Powiat
a
21151
(1.65)
0-4
(%)
5-9
(%)
10-14
(%)
15-19
(%)
W wieku
20-29
30-39
(%)
(%)
62840
(4.9)
1351
(6.3)
83206
(6.5)
1674
(7.9)
97683
(7.6)
1743
(8.2)
108542
(8.5)
1863
(8.8)
194038
(15.2)
3269
(15.4)
173523
(13.6)
2869
(13.5)
40-49
(%)
50-59
(%)
60-64
(%)
65 i
powyŜ
219763
(17.2)
3300
(15.6)
136454
(10.7)
2011
(9.5)
54700
(4.2)
806
(3.8)
139088
(10.9)
2273
(10.7)
Tabela 4.1 c
C. kobiety
Wyszczególnienie
Razem
Województwo
a 1388371
Powiat
a
21650
(1.56)
0-4
(%)
5-9
(%)
10-14
(%)
15-19
(%)
W wieku
20-29
30-39
(%)
(%)
64576
(4.6)
1334
(6.1)
79238
(5.7)
1511
(6.9)
93550
(6.7)
1632
(7.5)
104080
(7.4)
1761
(8.1)
187924
(13.5)
2957
(13.6)
171471
(12.3)
2619
(12.0)
40-49
(%)
50-59
(%)
60-69
(%)
65 i
powyŜ
226884
(16.3)
3080
(14.2)
154301
(11.1)
2132
(9.8)
70426
(5.0)
971
(4.4)
325921
(23.4)
3653
(16.8)
Rozkład przestrzenny ludności zamieszkującej poszczególne gminy wskazuje na istnienie
międzygminnych dysproporcji. Gminy o największej liczbie mieszkańców to:
• Wieruszów
– 13 599 mieszkańców,
• Galewice
• Sokolniki
– 5.086 mieszkańców,
• Lututów
– 5.027 mieszkańców,
15
•
•
•
Do gmin o najmniejszym zaludnieniu naleŜą:
Bolesławiec
Łubnice
Czastary
Gęstość zaludnienia w poszczególnych gminach powiatu jest podobnie jak i liczba
mieszkańców zróŜnicowana. Rozpiętości są duŜe. Gminą o największej liczbie mieszkańców na 1 km2
jest Gmina i Miasto Wieruszów – 140 mieszkańców na km2, najniŜsza wartość tego wskaźnika
występuje w Galewicach – 47, a w pozostałych gminach gęstość zaludnienia waha się w przedziale
63-68 mieszkańców na km2. Gęstość zaludnienia nie ma więc związku z liczbą mieszkańców.
Taki rozkład przestrzenny powoduje konieczność róŜnicowania polityki w wielu róŜnych dziedzinach
(od infrastruktury do opieki zdrowotnej i szkolnictwa), w stosunku do poszczególnych gmin. Struktura
ludności powiatu wg płci nie uległa większym zmianom. Liczba kobiet w powiecie (21 648)
przewyŜsza liczbę męŜczyzn (21 128), tendencja ta występuje w większości gmin oprócz gminy
Bolesławiec i Czastary, gdzie liczba męŜczyzn przewyŜsza liczbę kobiet.
Tabela 4.2 a
Ludność według ekonomicznych grup. Stan na 01.01.1999 – 2001 r.
Wyszczególnienie
Ogółem
W wieku
Produkcyjnym
Przedprodukcyjnym
Polska
38667000
Województwo
Powiat
Gminy:
-Bolesławiec
-Czastary
-Galewice
-Lututów
-Łubnice
-Sokolniki
-Wieruszów
a
2663608
b
2652999
c
2643385
a
42801
b
42773
c
42665
Razem
(%)
98886000
(25.6)
614964
(23.1)
596847
(22,5)
576578
(21.0)
11470
(26.8)
11215
(26,2)
10941
(25,6)
W tym
kobiety (%)
4824900
(48.8)
300111
(48.8)
291295
(48.0)
281359
(48.0)
5575
(48.6)
Razem
(%)
23226400
(60.1)
1603209
(60.2)
1610879
(60.0)
1621411
(61.0)
24434
(57.1)
24787
(58,0)
25002
(58,6)
W tym
kobiety
11241400
(48.4)
781913
(48.8)
786140
(48.0)
791730
(48.0)
11451
(46.9)
Poprodukcyjnym
Razem
(%)
5552000
(14.3)
445435
(16.7)
445273
(16.0)
445396
(16.0)
6897
(16.1)
6771
(15,8)
6722
(15,8)
W tym
kobiety (%)
3802400
(68.5)
306347
(68.8)
306000
(68.0)
305655
(68.0)
4626
(67.1)
Ludność w
wieku
nieprodukcyjn
ym na 100
osób w wieku
produkcyjnym
68
66
65
63
75
72
71
a
4329
4174
6382
5027
4204
5086
13599
1104
1090
1730
1344
1144
1292
3766
2446
2313
3539
2722
2317
2881
8216
779
771
1113
961
743
913
1617
76
80
80
84
81
76
65
Źródło: Biuletyn Statystyczny Województwa Łódzkiego, Rocznik Statystyczny Woj. Łódzkiego.
Obliczenia własne
Średnia ludności w wieku nieprodukcyjnym jest większa niŜ średnie dla województwa i kraju;
przy czym średnia ludności w wieku nieprodukcyjnym, tj. dzieci i młodzieŜy do 18 roku Ŝycia jest
większa niŜ dla województwa i kraju, a co za tym idzie na terenie powiatu występuje większe
zapotrzebowanie na usługi edukacyjne. Natomiast średnia dla ludności w wieku poprodukcyjnym,
tj. emerytów jest mniejsza niŜ w województwie ale większa niŜ w kraju, co moŜe zwiększyć
zapotrzebowanie na usługi słuŜby zdrowia i opieki społecznej.
16
Tabela 4.2 b
Ludność według ekonomicznych grup. Stan na 01.01.1999 – 2001 r.
Wyszczególnienie
W wieku
Produkcyjnym
Przedprodukcyjnym
Miasta
Razem
(%)
Województwo a
b
c
Powiat
a
b
c
375862
(61,2)
362070
(60,6)
347165
(60,2)
2349
(20,4)
2262
(20,1)
2164
(19,7)
Wieś
w tym
kobiety
(%)
183205
(48.7)
176459
(48.7)
169180
(48.)
1137
(48.4)
Razem
(%)
239102
(38,8)
234777
(39,4)
229413
(39,8)
9121
(79,6)
8953
(79,9)
7398
(80,3)
Miasta
W tym
kobiety
(%)
116906
(48.8)
114836
(48.9)
112179
(48.8)
4438
(48.6)
Razem
(%)
1081831
(67,4)
1086741
(67,8)
1092338
(67,3)
5320
(21,7)
5392
(21,7)
5418
(21,6)
Poprodukcyjnym
Wieś
w tym
kobiety
(%)
544555
(50.3)
546970
(50.3)
549754
(50.3)
2731
(51.3)
Razem
(%)
521378
(32,6)
524138
(32,2)
529073
(32,7)
19114
(78,3)
19395
(78,3)
16594
(78,4)
Miasta
w tym
kobiety
(%)
237358
(45.5)
239170
(45.6)
241976
(45.7)
8720
(45.6)
Razem
(%)
272385
(61,1)
273258
(61,3)
274308
(61,5)
818
(11,7)
814
(12,0)
836
(12,4)
Wieś
w tym
kobiety
(%)
191735
(70.3)
192144
(70.3)
192447
(70.1)
562
(68.7)
Razem
(%)
173050
(38,9)
172015
(38,7)
171088
(38,5)
6079
(88,2)
5957
(88,0)
5117
(87,6)
w tym
kobiety
(%)
114612
(66.2)
4062
(66.8)
Źródło: Ludność w Województwie Łódzkim, Obliczenia własne
Analiza struktury demograficznej powiatu, w podziale ludności w wieku przedprodukcyjnym,
produkcyjnym i poprodukcyjnym wykazała, iŜ największa grupa ludności (24434 osób) znajduje się
w wieku produkcyjnym. Liczba ludności w wieku przedprodukcyjnym wynosi 11470 osób, a w wieku
poprodukcyjnym 6897 osób. Liczba ludności w wieku przedprodukcyjnym determinuje, w duŜej
mierze, zadania związane ze szkolnictwem, natomiast liczba ludności w wieku poprodukcyjnym
wywiera silny wpływ na zadania zwłaszcza z zakresu ochrony zdrowia i opieki społecznej.
Tabela 4.3
Ruch naturalny ludności. Stan na dzień 01.01.1999 - 2001 r.
Wyszczególnienie
MałŜeństwa
Urodzenia Ŝywe
Ogółem
Zgony
W tym niemowląt (%)
Przyrost naturalny
Polska
209400
395600
375400
3800 ( 10,1 )
20200
a
14566
24264
32690
233 ( 0,70 )
- 8426
b
14541
23763
33361
210 (0,63 )
-9598
c
13886
23469
31961
181 (0,57 )
8492
a
242
509
540
3 ( 0,55 )
- 31
b
232
457
568
6 (1,06 )
- 111
c
240
459
520
6 (1,15 )
- 61
Województwo
Powiat
Źródło: Biuletyn Statystyczny Województwa Łódzkiego, Obliczenia własne, A ) dzieci poniŜej 1 roku
Tabela 4.4
Ruch naturalny na 1000 ludności. Stan na dzień 01.01.1999 r.
Zgony
Wyszczególnienie
MałŜeństwa
Urodzenia
( Ŝywe )
Ogółem
Przyrost naturalny
Polska
5,4
10,7
9,8
W tym niemowląt
a) , b)
9,6
Województwo
5,5
9,1
12,2
9,6
17
0,5
-3,2
Powiat
5,6
11,8
12,5
5,9
-0,7
a) dzieci w wieku poniŜej 1 roku, b) na 1000 urodzeń Ŝywych
Tabela 4.5
Migracja ludności. Stan na 01.01.1999 - 2001 r.
Wyszczególnienie
ogółem
Województwo a
26403
b
24821
c
22988
a
1406
b
635
c
516
Powiat
Gminy:
-Bolesławiec
-Czastary
-Galewice
-Lututów
-Łubnice
-Sokolniki
Napływ a)
Z miast
Ze wsi
%
%
12534
(47.5)
12741
(51.3)
12243
(53.3)
367
(26.1)
246)
(38.7)
203
(39,3)
13455
(50.1)
11797
(47.5)
10539
(45.8)
1034
(73.5)
385
(60.7)
310
(60,1)
Z za
granicy
%
441
(2.4)
283
(1.2)
206
(0.9)
5
(0.4)
4
(0.6)
3
(0,6)
45
24
36
21
13
25
82
40
41
49
27
38
64
126
2
2
-
ogółem
50
65
76
96
56
75
263
27713
26145
24283
1358
681
533
Odpływ b)
Do miast Na wieś
%
%
14823
(53.5)
14251
(54.5)
13136
(54.1)
471
(34.7)
274
(40.2)
197
(37,0)
12436
(44.9)
11501
(44.0)
10753
(44.3)
886
(65.2)
407
(59.8)
332
(62,3)
19
25
33
48
26
28
95
31
40
43
48
30
47
168
Za
granicę
%
454
(1.6)
393
(1.5)
394
(1.6)
1
(0.1)
0
Saldo migracji
Ogółem Na 1000
ludności
-1310
-0,50
-1324
-0,49
-1295
-0,48
48
1,1
-46
-0,1
4
(0,7)
15
0,35
-
35
11
-48
-3
14
-55
8,0
1,7
-9,5
-0,7
2,7
-4,0
b
85
65
87
48
53
89
208
-Wieruszów
a) zameldowani na pobyt stały, b) wymeldowani z pobytu stałego,
Analiza migracji wykazała zmianę z dodatniego salda migracji na początku 1999 r.
do ujemnego salda na początku 2000 r. Dodatnim saldem migracji wykazywały się tylko trzy gminy –
Bolesławiec, Sokolniki i Galewice. Zmniejszyło się zdecydowanie natęŜenie migracji. Związane jest to
z pogarszającymi się moŜliwościami znalezienia pracy w mieście przez ludność o niskich
kwalifikacjach. Część ludności po utracie zatrudnienia zmuszona była powrócić na wieś.
Wraz z upływem czasu odwrócenie negatywnych trendów staje się coraz trudniejsze, dlatego właściwe
decyzje w zakresie warunków bytowych i rozwoju gospodarczego naleŜy podjąć jak najszybciej.
1.5 Gospodarka
Rozwój wielu jednostek terytorialnych uzaleŜniony jest w duŜej mierze od lokalnego sektora
gospodarczego. RównieŜ w przypadku powiatu wieruszowskiego przyszłość zdeterminowana jest
wielkością i konkurencyjnością lokalnego potencjału gospodarczego.
Uprzemysłowienie powiatu jest nierównomierne i zróŜnicowane. Przemysł skupiony jest
w Wieruszowie i wokół niego, oraz przy drodze krajowej nr 8. W powiecie wieruszowskim mają
przewagę następujące gałęzie przemysłu: drzewny, meblarski, odzieŜowy i mięsny. Na terenie Powiatu
ma swoją siedzibę firma Prospan S.A., która znajduje się na trzecim miejscu na liście największych
przedsiębiorstw województwa łódzkiego.
18
Tabela 5.1a
Jednostki gospodarki narodowej zarejestrowane w systemie " REGON " według sektorów.
Stan na 01.01.1999 - 2001 r.
Wyszczególnienie
Ogółem
Województwo
a 193752
b 202292
c 211347
Powiat
a 2012
b 2216
c 2388
Gminy:
-Bolesławiec
-Czastary
-Galewice
-Lututów
-Łubnice
-Sokolniki
Publiczny
(%)
4101
(2,1)
4701
(2.3)
5798
(2,7)
68
(3,8)
76
(3.4)
104
(4,4)
sektor
Prywatny
(%)
189651
(79,9)
197591
(97.7)
205549
(97,3)
1944
(96,2)
2140
(96.6)
2282
(95,6)
Spółki prawa
handlowego
(%)
6515
(3,4)
6996
(3.4)
7532
(3,6)
28
(1,4)
35
(1.5)
34
(1,4)
Spółki
Cywilne
(%)
18159
(9,4)
18891
(9.3)
19791
(9,4)
167
(8,3)
185
(8.3)
190
(8,0)
Spółdzielnie
(%)
1170
(0,6)
1138
(0.5)
1086
(0,5)
36
(1,8)
36
(1.6)
36
(1,5)
Zakłady osób
fizycznych
(%)
158871
(82,0)
164863
(81.4)
170356
(80,6)
1599
(79,5)
1759
(79.3)
1888
(79,1)
8
17
15
13
16
15
93
3
4
6
3
4
3
12
136 (79,5)
103 (70,1)
140 (76,9)
205 (83,7)
120 (74,1)
142 (79,8)
753 (81,2)
a
171,188, 15 (8,8)
156 (91,2) 147
6 (4,1)
141 (95,9) 2
182
9 (4,9)
173 (95,1) 245
11 (4,5)
234 (95,5) 4
162
6 (3,7)
156 (96,3) 178
7 (3,9)
171 (96,1) 4
927
14
(1,5)
913 (98,5) 24
-Wieruszów
W systemie Regon zarejestrowanych w dniu 01.01.1999 r. było 2012 podmiotów z czego 1944
w sektorze prywatnym, które dominują we wszystkich gminach powiatu (ich liczba mieści się
w granicach 91,2-98,5% wszystkich podmiotów) a średnia powiatu jest minimalnie niŜsza od średniej
wojewódzkiej, oprócz gminy Wieruszów, gdzie średnia jest wyŜsza.
Tabela 5.1b
Podmioty gospodarki narodowej według liczby pracujących. Stan na 01.01.1999 r.
Wyszczególnienie
Ogółem
Województwo
a 193752
Powiat
a 2012
5 osób i mniej
(%)
180748
(93,3)
1839
(91,4)
Podmioty o liczbie pracujących
6-20
21-100
(%)
(%)
8153
3914
(4,2)
(2,0)
112
50
(5,6)
(2,5)
101 i więcej
(%)
937
(0,5)
11
(0,5)
Źródło: Biuletyn Statystyczny Województwa Łódzkiego, Rocznik Statystyczny Woj. Łódzkiego.
Obliczenia własne
Z wszystkich podmiotów gospodarki narodowej istniejących w dniu 01.01.1999 r najwięcej firm
zatrudniało 5 i miej osób ( 91,4%) czyli przewaŜały małe jedno i kilkuosobowe firmy. Średnie dla
powiatu i województwa są zbliŜone we wszystkich przedziałach i znacząco nie odbiegają od siebie,
Tabela 5.1c
Podmioty gospodarki narodowej według sekcji. Stan na 01.01.1999 r.
W tym
19
Rolnictwo,
łowiectwo
i leśnictwo (%)
Przemysł
(%)
Budownictwo Handel
(%)
i naprawy
(%)
Transport,
Obsługa
składowanie i nieruchomości Edukacja
łączność (%) i firm (%)
(%)
Województwo a 193752
4636
(2,4)
90
(4,5)
34178
(17,6)
315
(15,6)
17132
(8,8)
176
(8,7)
13842
(7,1)
129
(6,4)
Powiat
a 2012
73273
(37,8)
826
(41,1)
19369
(10,0)
117
(5,8)
3252
(1,7)
39
(1,9)
Ochrona
zdrowia i
opieka
społeczna (%)
7252
(3,7)
87
(4,3)
Źródło: Biuletyn Statystyczny Województwa Łódzkiego, Rocznik Statystyczny Woj. Łódzkiego. Obliczenia własne
Z wszystkich podmiotów gospodarki narodowej istniejących w dniu 01.01.1999 r najwięcej firm
działało w handlu i naprawach (41,1 %), a potem w przemyśle (15,6%). W pozostałych sekcjach
średnie nie przekraczały 10%. Najmniejsze róŜnice pomiędzy średnimi dla powiatu a województwa
występowały w sekcjach Budownictwo i Edukacja.
Tabela 5.1d
Sklepy i punkty sprzedaŜy paliw. Stan na 01.01.1999 - 2001 r.
Wyszczególnienie
Województwo
a
b
Powiat
a
b
c
Placówki
( średnio mieszkańców
na 1 placówkę)
30319
(87)
30014
(88)
455
(88)
474
(90)
489
(92)
Sklepy
Liczba pracujących
( średnio na 1
placówkę)
60254
(2,0)
64210
(2,1)
743
(1,6)
788
(1,7)
841
(1,7)
Powierzchnia sprzedaŜowa
w tys. m2 (średnia pow.
sklepu w m2 )
1471,0
(48,5)
Stacje benzynowe
(średnio
mieszkańców
na 1 stację)
536
592
21,6
(47,5)
17
16
17
Gminy
a,b,c
Bolesławiec
,49(89), 55
,77(1,5),79
,47(1,6),156
Czastary
,29(145), 27
Galewice
,40(160), 43
,52(1,3),148
Lututów
,53(94), 50
,77(1,5),99
Łubnice
,24(175), 25
,44(1,8),168
,34(149), 37
,62(1,8),137
Sokolniki
,431(1,8),54
Wieruszów
,245(55), 252
,2,
,-,
,2,
,5,
,2,
,-,
,5,
Sektor handlu i usług jest niemal całkowicie sprywatyzowany. W sektorze tym zatrudnionych było
na dzień 01.01.1999 r. 826 osób z czego 743 osoby w sklepach. Zarejestrowane podmioty prywatne
to w znakomitej przewadze niewielkie sklepy zatrudniające przeciętnie mniej niŜ dwie osoby.
Tabela 5.1e
Sklepy według specjalizacji branŜowej. Stan na 01.01.1999 r.
W tym
Wyszczególnienie
Ogółem
Ogólno
spoŜywcze
(%)
Mięsne
Kosmetyczno Z wyrobami Ze sprzętem RTV
- toaletowe
odzieŜowymi i artykułami
gospodarstwa
domowego
Księgarnie
i artykuły
piśmienne
9562
1322
669
2502
625
1226
(31,5)
(4,4)
(2,2)
(8,3)
(2,1)
(4,0)
Powiat
a 455
179
13
5
43
10
18
(39,3)
(2,6)
(1,1)
(9,5)
(2,2)
(4,0)
20
Tabela 5.2
Podmioty gospodarcze według form własności. Stan na 01.01.1999 r.
Wyszczególnienie
Podmioty gospodarcze
sektor
Przedsiębiorstwa
państwowe (%)
Publiczny (%)
prywatny(%)
4293
30912
238
(12.1)
(87.9)
(0.6)
69
350
0
(16.4)
(83.6)
(0)
Ogółem
Województwo
a
35205
Powiat
a
419
Spółdzielnie
(%)
1155
(3.2)
36
(8.5)
cd.
Wyszczególnienie
Ogółem
(%)
Spółki prawa handlowego
Akcyjne
Z ograniczoną odpowiedzialnością
Z udziałem
JSSP
z udziałem kapitału
(%)
kapitału
zagranicznego
zagranicznego
39
6192
4
1559
(94.2)
0
28
0
5
(99.3)
JSSP
(%)
Województwo
Powiat
a 6640
(18.9)
a 30
(7.2)
388
(5.8)
2
(0.7)
32
0
Źródło: Diagnoza województwa Łódzkiego, Biuletyn Statystyczny Województwa Łódzkiego,
Obliczenia własne
Spośród spółek prawa handlowego najbardziej popularne w powiecie jak i w województwie
łódzkim są spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przy czym średnia dla powiatu ( 99,3%) jest
wyŜsza niŜ dla województwa (94,2%).
Struktura własnościowa podmiotów gospodarczych i jej zmiany odzwierciedla tendencje w gospodarce
krajowej. PrzewaŜają podmioty sektora prywatnego, w którym działało w 1999 r. – 2140 jednostek
gospodarczych. W sektorze publicznym zarejestrowanych było 76 jednostek gospodarczych.
Nie istnieją na terenie powiatu instytucje wspierania przedsiębiorczości jak: agencje, fundacje,
inkubatory, itp. Wiele podmiotów gospodarczych powiatu korzysta z usług instytucji zlokalizowanych
głównie w Łodzi. Takie jak: Fundusz Rozwoju Przedsiębiorczości, Łódzka Agencja Rozwoju
Regionalnego, Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, Fundacja Rozwoju Gminy Zelów, itp.
Powiat w wystarczającym zakresie nie dysponuje takŜe wyposaŜonymi w media infrastrukturalne
terenami, które mogą być przeznaczone pod nowe inwestycje.
NaleŜy dąŜyć do rozwoju na terenie powiatu przemysłów z uwzględnieniem specyfiki powiatu.
NaleŜy szczególną uwagę przy rozwoju tego przemysłu zwrócić na małe jednostki gospodarcze
wytwarzające wyroby dzięki wiedzy posiadanej przez właścicieli, w tym szczególnie ludzi młodych
o największej inicjatywie.
1.6 Zatrudnienie i bezrobocie
Tabela 6.1 a
Pracujący w gospodarce narodowej. Stan na 01.01.1999 - 2001 r.
Wyszczególnienie
Polska
a
b
8988300
(3803 )
608996
(38.0)
1106377
c
531234
a
8449
Województwo a
Powiat
Ogółem
B ) (%)
Rolnictwo,
łowiectwo
i leśnictwo
C ) (%)
3150800
(35.0)
6698
(1,1)
169637
(15.3)
5562
(1,1)
101
Przemysł
C ) (%)
Budownictwo
C ) (%)
652300
(7.2)
242014
(39.7)
264004
(23.8)
197964
(37,3)
5117
925300
(10.3)
33385
(5.5)
47455
(4.2)
27500
(5,2)
170
21
Handel i
naprawy
C ) (%)
59047
(9.7)
141659
(12.8)
52501
(9,9)
353
W tym
Transport
składowanie i
łączność
C ) (%)
39229
(6.4)
46307
(4.1)
33844
(6,4)
251
Obsługa
nieruchomości
i firm
C ) (%)
-
Edukacja
C ) (%)
-
Ochrona
zdrowia i
opieka socjalna
C ) (%)
-
28836
(4.7)
42221
(3.8)
34184
(6,4)
50
57519
(9.4)
58833
(5.3)
57099
(10,7)
790
70854
(11.6)
69180
(6.1)
59520
(11,2)
721
b
(34.6 )
7823
(1,2)
-
c
7451
93
(1,2)
(60.6)
4673
(59,7)
4372
(58,7)
(2.0)
118
(1,5)
116
(1,6)
(4.2)
361
(4,6)
375
(5,0)
(3.0)
-
(0.6)
-
260
(3,5)
216
(2,9)
(9.4)
801
(10,2)
790
(10,6)
(8.5)
581
(7,4)
522
(7,0)
A ) ogółem
Źródło: Diagnoza województwa Łódzkiego, Biuletyn Statystyczny Województwa Łódzkiego, Obliczenia własne
A) bez rolników indywidualnych i duchownych oraz bez zakładów osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, w których liczba pracujących
nie przekracza 5 osób,
B ) w % ogółu ludności w wieku produkcyjnym, C ) w % ogółu pracujących
Z danych zawartych w tabeli wynika, Ŝe w porównaniu do średnich dla województwa
wszystkie wskaźniki dla powiatu charakteryzujące pracujących w gospodarce narodowej są niŜsze,
oprócz procentowego udziału pracujących w przemyśle, gdzie w powiecie pracuje ponad 60%
zatrudnionych przy niespełna 40% dla województwa. Z powyŜszych danych wynika, Ŝe stosunkowo
mało zatrudnionych jest w dziale budownictwo, handel i naprawy (firm zatrudniających więcej niŜ 5
osób), transport, składowanie i łączność, natomiast sfera obsługi nieruchomości jest bardzo niska, ale
zaczyna wzrastać
Tabela 6.1 b
Pracujący w gospodarce narodowej. Stan na 01.01.1999 r.
B ) męŜczyźni
Wyszczególnienie
C)
Ogółem
(%)
A)
B)
Województwo
(49.6)
302307
Powiat
(50.8)
4292
Przemysł
(%)
Budownict
wo
(%)
Handel i
naprawy
(%)
(56.8)
137550
(45.5)
(57.6)
2948
(68.6)
(89.7)
29958
(9.9)
(98.8)
168
(3.9)
(50.7)
29963
(9.9)
(58.1)
205
(4.8)
W tym
Transport
Obsługa
składowani nieruchom
e i łączność ości i firm
(%)
(%)
(68.6)
26933
(8.9)
(54.6)
137
(3.2)
(42.6)
16719
(5.5)
(50.0)
25
(0.6)
Edukacja
(%)
(25.0)
14401
(4.8)
(23.3)
184
(4.3)
Ochrona
zdrowia i
opieka
socjalna
(%)
(17.9)
12687
(4.2)
(15.3)
110
(2.6)
Źródło: Diagnoza województwa Łódzkiego, Biuletyn Statystyczny Województwa Łódzkiego,
Obliczenia własne
A) bez rolników indywidualnych i duchownych oraz bez zakładów osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą , w których liczba
pracujących nie przekracza 5 osób
B )w % ogółu męŜczyzn w wieku produkcyjnym
C ) w % ogółu ludności w wieku produkcyjnym
Tabela 6.1 c
Pracujący a) w gospodarce narodowej. Stan na 01.01.1999 r.
C ) kobiety
Wyszczególnienie
C)
Ogółem
(%)
A)
B)
Województwo
(50.4)
306689
Powiat
(49.2)
4157
Przemysł
(%)
Budownict
wo
(%)
Handel i
naprawy
(%)
(13.2)
104464
(34.1)
(42.4)
2169
(52.2)
(10.3)
3427
(1.1)
(9.2)
2
(0.05)
(49.3)
29084
(9.5)
(41.9)
148
(3.6)
W tym
Transport
Obsługa
składowani nieruchom
e i łączność ości i firm
(%)
(%)
(31.3)
12296
(4,0)
(45.4)
114
(2.7)
(57.4)
12117
(3.9)
(50.0)
25
(0.6)
Edukacja
(%)
(75.0)
43118
(14.1)
(76.7)
606
(14.6)
Ochrona
zdrowia i
opieka
socjalna
(%)
(82.1)
58167
(19.0)
(84.7)
611
(14.7)
A ) bez rolników indywidualnych i duchownych oraz bez zakładów osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą , w których liczba
pracujących nie przekracza 5 osób
B ) w % ogółu kobiet w wieku produkcyjnym
C ) w % ogółu ludności w wieku produkcyjnym
22
PowyŜsze dane obrazują strukturę zatrudnienia. Najwięcej kobiet pracowało w oświacie i ochronie
zdrowia, co jest charakterystyczne dla wskaźników w województwie. Najwięcej męŜczyzn było
zatrudnionych w przemyśle i budownictwie.
Bezrobocie
I Poziom i dynamika bezrobocia
Na koniec 2000 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Wieruszowie zarejestrowanych było 3.117
osób .W ciągu 12 miesięcy 2000 roku nastąpił wzrost bezrobocia o 297 osób tj. o 10,5 % .
Na wzrost bezrobocia znaczący wpływ miał I kwartał 1999 roku, w którym to:
-zarejestrowano 498 osób w wyniku wejścia w Ŝycie ustawy o ubezpieczeniu zdrowotnym,
-przejęto 250 osób z Gminy Lututów w wyniku reformy administracyjnej państwa.
WaŜna była takŜe trudna sytuacja na rynku pracy, która przejawiała się miedzy innymi:
-w ogólnej sytuacji kraju,
-niedoinwestowaniu wsi,
-trudnej kondycji firm wynikającej z uwarunkowań rynku konkurencyjnego, co w konsekwencji
powoduje zahamowanie tworzenia nowych miejsc pracy,
-w zwolnieniach grupowych w 1999 roku, w wyniku których zarejestrowało się 299 osób,
-w odchodzeniu pracodawców od zatrudnienia długookresowego,
- w zwolnieniu pracowników restrukturyzowanych przedsiębiorstw,
-w zwolnieniu pracowników z przyczyn dotyczących zakładów pracy.
Negatywne tendencje rynku pracy znalazły odzwierciedlenie w poziomie i strukturze bezrobotnych
powodując:
-powiększenie się bezrobocia rejestrowanego; w 2000 roku obsługiwano 3.117 osób bezrobotnych,
tj. o 10,5 % więcej niŜ w grudniu 1999 roku,
-rosnący udział bezrobotnych bez prawa do zasiłku; w końcu grudnia stanowili oni 88,2 % /tj. 2.751
osób/ ogółu osób bezrobotnych,
-utrzymującą się przewagą kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych; udział kobiet w końcu grudnia
wyniósł 53,3 %,
-występowanie bezrobocia ukrytego na terenach wiejskich; liczba bezrobotnych zamieszkałych na wsi
sięga 74 %,
-powiększenie się grupy osób uprawnionych do zasiłków i świadczeń przedemerytalnych; na koniec
grudnia 2000 roku było to 405 osób tj. o 36 % więcej niŜ w końcu 1999 roku. Są to osoby
nieposiadające statusu osoby bezrobotnej, ale mają prawo do korzystania z usług świadczonych przez
urząd,
-występowanie niekorzystnej proporcji między „napływem” do bezrobocia a „odpływem” - w 2000
roku zarejestrowało się 2.858 osób, wyłączono z ewidencji 2.561 osób,
-niekorzystna proporcja pomiędzy ilością ofert pracy w stosunku do liczby bezrobotnych. Liczba ofert
pracy na przestrzeni roku 2000 wynosiła 544 oferty/1999r.-723 oferty/.
Znamiennym wskaźnikiem ilustrującym sytuację na rynku pracy jest stopa bezrobocia, która
na koniec grudnia 2000 roku wynosiła 13,1% przy stopie województwa łódzkiego 16,1 % i krajowej
15 %. Pod względem stopy bezrobocia powiat wieruszowski plasuje się na czwartym miejscu w skali
województwa łódzkiego. W porównaniu do grudnia 1999 roku stopa bezrobocia w Powiecie
Wieruszowskim wzrosła o 1,8 punktu procentowego.
Tabela 6.2
Liczbę i strukturę bezrobotnych w powiecie w okresie 1999/2000 roku
Stan na koniec
XII 1999 r.
XII 2000 r
Ogółem
2.820
3.117
% udział do ogółu bezrobotnych
Liczba bezrobotnych
W tym
Kobiety
1.497
1.660
MęŜczyźni
1.323
1.457
23
Kobiety
53,1
53,3
MęŜczyźni
46,9
46,7
Tabela 6.3
Poziom bezrobocia w latach 1999/2000 w rozbiciu na poszczególne gminy
lp.
Wyszczególnienie
1
2
3
4
5
6
7
8
Gmina i Miasto Wieruszów
Gmina Galewice
Gmina Lututów
Gmina Bolesławiec
Gmina Sokolniki
Gmina Czastary
Gmina Łubnice
Zamieszkali na wsi
Ogółem
Liczba bezrobotnych w końcu grudnia
1999
2000
1.078
1.190
475
523
300
342
221
256
277
291
267
248
221
248
2.082
2.297
2.820
3.117
Spadek /wzrost
112
48
42
35
14
19
27
215
297
Zmiany w poziomie bezrobocia
„Napływ” - przedstawia liczbę zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie.
W roku 2000 status bezrobotnego uzyskało 2.858 osób w tym 1.202 kobiety /w 1999 roku – 3.402
osoby w tym 212 osób z gm. Lututów /. Podstawowym składnikiem napływu były w ubiegłym roku
ponowne rejestracje –1.715 osób /tj. 60 %/ rejestrowało się po raz kolejny. Rejestrujących się po raz
pierwszy było 1.143 osoby, z tego 624 absolwentów.
„Odpływ” przedstawia liczbę wyłączeń z ewidencji z róŜnych powodów. W roku 2000
wyłączono 2.561 osób w tym 1.039 kobiet /1999 rok -2.367 osób w tym 986 kobiet/. Główną częścią
odpływu w 2000 r. były podjęcia pracy, które stanowiły 52% wszystkich wyłączeń z ewidencji
tj. zatrudnienie w 2000 r. podjęło 1.324 osoby /1999r. – 1.311 osób /.
Tabela 6.4
Bilans bezrobocia w 1999 /2000 roku
Wyszczególnienie
1999 rok
Liczba bezrobotnych wg stanu na koniec roku poprzedniego
1.785
Liczba bezrobotnych nowo zarejestrowanych w roku
3.402
Liczba osób wyłączonych z ewidencji
2.367
w tym :
-z przyczyn podjęcia pracy
1.311
383
• z tyt. prac subsydiowanych
928
• z tyt. prac niesubsydiowanych
156
- szkolenia/staŜ
- nie potwierdzenia gotowości do podjęcia pracy i z innych 900
przyczyn
Liczba bezrobotnych na koniec roku
2.820
2000 rok
2.820
2.858
2.561
1.324
246
1.078
153
1.084
3.117
Bezrobotni zamieszkali na wsi.
W Powiecie Wieruszowskim bezrobocie ma charakter wiejski, czyli odwrotnie niŜ jest
to przeciętnie w kraju czy województwie łódzkim. Na koniec 2000 roku aŜ 74 % ogółu bezrobotnych
to bezrobotni zamieszkali na wsi /analogiczny wskaźnik dla województwa łódzkiego wynosił 34 % /.
W skali woj. łódzkiego pod względem największej liczby bezrobotnych zamieszkałych na wsi powiat
wieruszowski plasuje się na drugim miejscu po powiecie pajęczańskim.
Aby podkreślić skalę problemu do ogólnej liczby rejestrowanych bezrobotnych zamieszkałych na wsi
naleŜałoby doliczyć tzw. bezrobocie ukryte czyli osoby posiadające więcej niŜ 2 ha przeliczeniowe,
a które nie są uznawane za osoby bezrobotne.
Tabela 6.5
Dane liczbowe o bezrobotnych zamieszkałych na wsi w latach 1999 i 2000
Stan na koniec
24
Wyszczególnienie
XII 1999 roku
XII 2000 roku
Ogółem
% udział w stosunku do ogółu
-w tym kobiety
-z prawem do zasiłku
Bezrobotni posiadający gospodarstwo rolne
2.082
73,8
1.062
342
191
2.297
73,7
1.184
264
235
Na przestrzeni 2000 roku zarejestrowało się 2.081 osób bezrobotnych zamieszkałych na wsi co
stanowiło 73 % ogółu napływu /w 1999r. – 2.525 osób/. W tym samym czasie 951 osób bezrobotnych
zamieszkałych na wsi podjęło pracę co stanowiło 72 % wszystkich podjęć pracy. Natomiast w 1999 r.
bezrobotni zamieszkali na wsi stanowili 73% ogółu podejmujących pracę.
Bezrobotni bez prawa do zasiłku
Liczba bezrobotnych bez prawa do zasiłku w końcu 2000r wynosiła 2.751 osób, stanowiąc 88,3%
ogółu bezrobotnych. Natomiast w grudniu 1999 r. – 82,6%.
Tabela 6.6
Struktura bezrobotnych bez prawa do zasiłku przedstawia się następująco:
Stan na koniec
Wyszczególnienie
Ogółem
XII 1999 roku
2.332
XII 2000 roku
2.751
Bezrobotni poprzednio pracujący
1.644
1.951
688
800
Bezrobotni dotychczas niepracujący
ZauwaŜa się tendencje wzrostową w tej grupie bezrobotych o 419 osób w stosunku do analogicznego
okresu roku ubiegłego. Podkreślić naleŜy, Ŝe wśród omawianej kategorii bezrobotnych 70% stanowią
bezrobotni pracujący przed zarejestrowaniem się w urzędzie pracy.
Bezrobotne kobiety
Na rynku pracy bezrobocie w znacznym stopniu dotyka kobiety i ich udział w ogólnej liczbie
bezrobotnych w końcu grudnia 2000 roku wynosił 53,2 %, tj. 1.660 osób /XII 1999r.- 53% tj. 1.497
osób/. Bezrobotne kobiety to najczęściej osoby:
-w wieku 18-34 lata, tj. 66% ogółu kobiet,
-z wykształceniem zasadniczym zawodowym i podstawowym, tj. 58 % ogółu kobiet,
-bez staŜu pracy, tj.31 % ogółu kobiet,
- poszukujące pracy pow. 12 m-cy, tj. 15 % ogółu kobiet.
Na przestrzeni 2000 roku zarejestrowało się 1.202 kobiety/w 1999 r.– 1.330 kobiet/. Natomiast pracę
podjęło 514 kobiet /1999r- 518 kobiet /.
Bezrobotni absolwenci
Na koniec grudnia 2000 roku zarejestrowanych było 264 absolwentów stanowiących 8,5 % ogółu
bezrobotnych. W analogicznym okresie roku ubiegłego zarejestrowanych było 260 absolwentów,
którzy stanowili 9,2 % ogółu bezrobotnych. W roku 2000 napływ absolwentów wyniósł 624 osoby
i był niŜszy o 87 osób w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego. Natomiast odpływ w roku
2000 wynosił 620 osób i był wyŜszy o 83 osoby w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego.
25
Tabela 6.7
Struktura bezrobotnych absolwentów wg wykształcenia w 1999/2000 roku
Wyszczególnienie
Stan w końcu grudnia
2000 roku
22
21
111
110
264
1999 roku
13
29
112
102
4
260
-wyŜsze
-LO
-średnie zawodowe i policealne
-zasadnicze zawodowe
-pozostałe
Ogółem
Bezrobotni wg wieku
Tabela 6.8
Strukturę bezrobotnych wg wieku w 1999/2000 roku
Wyszczególnienie
a-w liczbach bezwzględnych, b- w % bezrobotnych ogółem
1999 rok
2.820
1.023
36,3
667
23,6
636
22,5
448
16,0
38
1,3
8
0,3
a
a
b
a
b
a
b
a
b
a
b
a
b
Ogółem
18-24 lata
25-34 lata
35-44 lata
45-54 lata
55-59 lat
60 i więcej lat
2000 rok
3.117
1.164
37,3
712
22,9
639
20,5
544
17,5
45
1,4
13
0,4
PowyŜsze dane potwierdzają, Ŝe nadal najtrudniejsza sytuacja na rynku pracy dotyczy ludzi
młodych tj. w wieku 18-24 lata. W końcu grudnia 2000 r. zarejestrowanych było 1.164 osób,
stanowiąc 37,3% ogółu bezrobotnych. Natomiast w 1999 r. stanowili 36,2% ogółu bezrobotnych.
Długotrwałe bezrobocie dotyka równieŜ ludzi młodych i obejmuje 374 osoby tj.25,7% ogółu
długotrwale bezrobotnych.
Bezrobotni wg wykształcenia
Tabela 6.9
Strukturę wg wykształcenia w 1999/2000 roku
Wyszczególnienie
a- w liczbach bezwzględnych
b- w % bezrobotnych ogółem
Ogółem
wyŜsze
LO
policealne i średnie zawodowe
zasadnicze zawodowe
1999 rok
a
a
b
a
b
a
b
a
b
2.820
35
1,2
660
23,4
158
5,6
1.139
40,4
26
2000 rok
3.117
54
1,7
745
24,0
172
5,5
1.232
39,5
podstawowe i niŜsze
a
b
828
29,4
914
29,3
Biorąc pod uwagę poziom wykształcenia w najtrudniejszej sytuacji są osoby z wykształceniem
zawodowym i podstawowym, którzy w 2000r. stanowili 69 % ogółu bezrobotnych, a w grudniu 1999
roku - 69,8 % ogółu.
W najkorzystniejszej sytuacji są osoby z wykształceniem wyŜszym stanowiąc w 2000r. zaledwie
1,7 % ogółu bezrobotnych (w 1999 roku - 1,2 % ).
Bezrobotni wg czasu pozostawania bez pracy
Zmiany jakie dokonały się w strukturze bezrobotnych wg czasu pozostawania bez pracy przedstawia
poniŜsza tabela .
Tabela 6.10
Bezrobotni wg czasu pozostawania bez pracy
Okres trwania bezrobocia
a-w liczbach bezwzględnych
b-w % bezrobotnych ogółem
Ogółem
do 1 miesiąca
1-3
3-6
6-12
12-24
pow. 24
a
a
b
a
b
a
b
a
b
a
b
a
b
1999 rok
2000 rok
2.820
194
6,9
505
18
441
15,6
600
21,3
520
18,4
560
19,8
3.117
170
5,4
519
16,7
452
14,5
523
16,8
727
23,3
726
23,3
W grudniu 2000 roku w powiecie wieruszowskim 47 % ogółu bezrobotnych stanowili ci, którzy
pozostawali bez pracy powyŜej 12 m-cy. Na przestrzeni 1999/2000 roku w tej grupie bezrobotnych
nastąpił wzrost o 373 osoby tj. w grupie 12-24 miesięcy o 207 osób, w grupie powyŜej 24 miesięcy
o 166 osób.
Bezrobotni wg staŜu pracy
Wśród ogółu zarejestrowanych bezrobotnych najliczniejszą grupę stanowiły osoby bez staŜu pracy
26,3 % tj. 819 osób.
Natomiast z ogółu bezrobotnych ze staŜem pracy liczną grupę stanowiły osoby o małym staŜu pracy –
do 5 lat 32 % tj. 991 osób.
Tabela 6.11
Szczegółowe dane o strukturze bezrobotnych według staŜu pracy w 1999/2000 roku
StaŜ pracy w latach
a-w liczbach bezwzględnych
b-w % bezrobotnych ogółem
1999 rok
27
2000 rok
a
2.820
3.117
30 i więcej
a
b
a
b
a
b
a
b
a
b
a
b
300
10,6
591
20,9
366
13,0
529
18,8
318
11,3
12
0,4
379
12,2
612
19,6
391
12,5
583
18,7
317
10,2
16
0,5
Bez staŜu
a
b
704
25,0
819
26,3
Ogółem
do 1 roku
1-5 lat
5-10 lat
10-20 lat
20-30 lat
Bezrobotni według grup zawodów i specjalności
W końcu grudnia 2000 roku w strukturze bezrobotnych wg grup zawodów i specjalności
najliczniejszą grupę stanowili: sprzedawcy i osoby bez zawodu, w następnej kolejności szwaczki
stolarze i referenci administracyjno-biurowi.
Tabela 6.12
Bezrobotni według grup zawodów i specjalności
Grupa zawodów
Ogółem
Kobiety
(%)
Absolwenci
ogółem
kobiety
-sprzedawcy
-bez zawodu
-szwaczka
-stolarz meblowy
-referent administracyjno-biurowy
i ekonomiczny
-krawiec odzieŜy lekkiej i cięŜkiej
-ślusarz
-technik planowania i organizacji
produkcji
-rolnik upraw polowych i produkcji
zwierzęcej
-murarz ogólnobudowlany
-mechanik maszyn i urządzeń
przemysłowych i rolnych
-sprzątaczki
-kucharz
-technik rolnik
-mechanik maszyn i obróbki
skrawaniem
-robotnicy pomocniczy w budownictwie
-tokarz
-technik technologii odzieŜy
-mechanik samochodów
-cukiernik
-fryzjer damski
-kelner
304
294
157
122
116
277
148
157
102
(91.1) 30
(50.0) 25
(100.0) 1
13
(87.9) 5
28
15
1
4
58
35
32
99
104
86
85
102
5
74
(98.0) 14
(5.9) 1
(87.0) 20
14
18
1
6
1
80
51
(63.0) 1
-
-
71
69
3
4
(4.3) 9
-
8
1
67
65
60
53
67
58
44
4
(100.0)
(96.6)
(73.3)
(7.5)
4
8
-
2
-
46
39
37
27
25
24
22
5
36
16
24
21
(12.0) (97.0) 15
(64.0) 2
(100.0) 4
(95.4) -
15
4
-
12
1
4
4
2
7
11
10
1.7 Rolnictwo
Główny potencjał gospodarczy powiatu wieruszowskiego tworzy rolnictwo.
28
Oferty
pracy
Na obszarach wiejskich zamieszkuje ok. 80,5 % ludności powiatu, z czego 68% zamieszkuje
i uŜytkuje indywidualne gospodarstwa rolne. Średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego w powiecie
wynosi 6,6 h.
W powiecie dominują gospodarstwa o małej powierzchni UŜytków Rolnych (UR) do 5 ha,
które
stanowią 48,7 % ogólnej liczby indywidualnych gospodarstw rolnych. Przewaga gospodarstw
o
tak małych powierzchniach uŜytków rolnych powoduje, Ŝe są mniej podatne na restrukturyzację oraz
charakteryzują się ograniczoną moŜliwością inwestowania w rolnictwie. Są to głownie
gospodarstwa rolniczo-pracownicze. Gospodarstwa rozwojowe o powierzchni powyŜej 15 ha UR
stanowią zaledwie 4,2 % wszystkich gospodarstw.
Średni wskaźnik bonitacji gleb w powiecie wynosi 0,7. Zdecydowana większość gleb rolniczych
naleŜy do słabych i bardzo słabych. Są to grunty o ograniczonych moŜliwościach produkcji rolniczej,
często uprawia się na nich Ŝyto, owies, ziemniaki o niskim potencjale urodzajności. Gleby słabe, klas
V, VI i VI z, zajmują w powiecie 63,7 %.
Większość gospodarstw prowadzi produkcję mieszaną głównie lub wyłącznie na samozaopatrzenie.
Wiodącym kierunkiem produkcji, przynoszącym dochody, jest w powiecie produkcja zwierzęca.
W województwie łódzkim powiat zajmuje trzecie miejsce pod względem obsady trzody chlewnej na
100 ha UR.
Spośród ludności związanej z indywidualnym gospodarstwem rolnym zaledwie 17% utrzymuje się
wyłącznie z dochodów uzyskiwanych z pracy we własnym gospodarstwie.
Tworzenie pozarolniczych miejsc pracy na wsi jest kluczem do przyszłego rozwoju obszarów
wiejskich, a warunkiem zwiększenia ofert na rynku pracy jest rozwój przedsiębiorczości i poprawa
atrakcyjności obszarów wiejskich, jako miejsca lokowania inwestycji. Atrakcyjność ta, w duŜym
stopniu, zaleŜy od infrastruktury technicznej, infrastruktury otoczenia oraz jakości zasobów ludzkich.
Warunki naturalne i społeczno-ekonomiczne produkcji rolnej w powiecie wieruszowskim
Wykorzystanie ziemi
Tabela 7.1
Powierzchnia i uŜytkowanie gruntów
Wyszczególnienie Powierzchnia
uŜytkowanie
rolnictwo (ha)
Polska
31 286 616
Województwo
1 821 353
Powiat
58 321
i UŜytki rolne Grunty orne Sady i jagodniki UŜytki
gruntów ogółem (ha) ogółem (ha) ogółem (ha)
zielone
(ha)
18 474 570 14 086 670 262 020
4 124 886
1 265 785
1 019 600
23 562
222 623
39 384
31 541
190
7 653
Lasy
ogółem
(ha)
814 449
359 407
14 218
Pozostałe
grunty (ha)
3 979 591
196 161
4 719
UŜytki rolne w powiecie wieruszowskim stanowią 39 384 ha , tj. 67% powierzchni ogólnej powiatu,
przeciętne w całym kraju ( 59.1%). Grunty orne zajmują w powiecie 31 541 ha.
Tabela 7.2
Struktura uŜytkowania gruntów na tle kraju i województwa łódzkiego
Wyszczególnienie
Polska (%)
Łódzkie (%)
Powierzchnia ogólna
UŜytki rolne:
w tym:
grunty orne
sady
łąki i pastwiska
Lasy
Pozostałe
100
59.1
100
69.5
Powiat
wieruszowski (%)
100
67.5
45.0
0.84
13.2
28.2
12.8
56.0
1.29
12.2
19.7
10.8
54.0
0.32
13.1
24.3
8.1
29
Wskaźnik udziału gruntów ornych w strukturze uŜytków rolnych wynosi 80.1% i jest niŜszy
o 0.4 % od wskaźnika w województwie łódzkim, i wyŜszy o 4% od wskaźnika krajowego.
Powierzchnia łąk i pastwisk trwałych wynosi 7 653 ha , co stanowi 19.4% uŜytków rolnych powiatu
i jest wyŜszy od średniej województwa łódzkiego (17.6%), a niŜszy od średniej kraju (22.3%).
Sady zajmują 190 ha powierzchni, a ich udział w strukturze uŜytków rolnych wynosi 0.48%.
Średnia województwa łódzkiego wynosi 1.9%, a średnia krajowa 1.4%. Lasy zajmują w powiecie
14 218 ha, co stanowi 24.3% powierzchni ogólnej. Jest to lesistość wyŜsza o 4.6% od średniej
województwa łódzkiego (19.7%), a niŜsza od krajowej (28.2%). Inne grunty, zwłaszcza nieuŜytki,
stanowią ok. 4 719 ha (8.1% powierzchni ogólnej).
Tabela 7.3
Struktura uŜytków rolnych na tle województwa i kraju
Wyszczególnienie
UŜytki rolne ogółem Grunty orne ogółem (%) UŜytki zielone (%)
(%)
Sady i jagodniki
ogółem (%)
Polska
100
76.3
22.3
1.4
Województwo
100
80.5
17.6
1.9
Powiat
100
80.1
19.4
0.5
Warunki przyrodniczo-glebowe produkcji rolniczej
Tabela 7.4
Warunki przyrodniczo glebowe produkcji rolniczej
Ogólny wskaźnik jakości Wskaźnik bonitacji Wskaźnik
bonitacji Wskaźnik
Wyszczególnienie rolniczej
przestrzeni warunków wodnych rzeźby terenu
bonitacji
agroklimatu
produkcyjnej
Wskaźnik
bonitacji jakości i
przydatności
rolniczej
Polska
66.6
3.3
3.9
9.9
49.5
Województwo
62.4
2.8
4.5
11.5
43.6
Powiat
57.0
2.6
4.6
12.5
37.3
Wskaźniki oceniające klimat oraz rzeźbę terenu są korzystniejsze od wojewódzkich i krajowych,
natomiast wskaźnik warunków wodnych i jakość gleb jest gorszy.
Ogólny wskaźnik jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej charakteryzujący całokształt warunków
przyrodniczo – glebowych mających wpływ na wielkość produkcji rolnej, jest gorszy od krajowego
i wynosi 57.0 punktów.
Struktura agrarna
Czynnikiem wpływającym na stan rolnictwa i intensyfikację produkcji rolnej jest struktura agrarna
i małe powierzchnie gospodarstw.
Tabela 7.5
Struktura agrarna gospodarstw indywidualnych
Wyszczególnienie
Indywidualne
gospodarstwa
rolne 1-5 ha UR
według grup obszarowych UR ogółem (%)
5-15 ha UR
(%)
Więcej niŜ 15 ha UR
(%)
Polska
2 563960
55.4
36.1
8.5
Województwo
172 069
46.3
48.6
5.1
Powiat
5 968
48.7
47.1
4.2
W powiecie dominują gospodarstwa małe i średnie a gospodarstw powyŜej 15 ha UR jest mniej niŜ
w województwie i kraju.
Tabela 7.6
30
Średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego (ha)
Wyszczególnienie
Polska
Łódzkie
Powiat
Wieruszowski
Grunty ogółem
8.6
7.9
6.6
UŜytki rolne
7.4
6.9
5.9
Grunty orne
5.7
5.6
4.8
UŜytki zielone
1.6
1.2
0.9
Lasy
0.7
0.6
0.5
Średnia powierzchnia gospodarstw rolnych w powiecie wynosi 6,6 ha i jest mniejsza od
średniej krajowej i wojewódzkiej, a głównym składnikiem są grunty orne.
Ludność rolnicza
Tabela 7.7
Liczba osób utrzymująca się wyłącznie z pracy w swoim gospodarstwie rolnym
Wyszczególnienie
Utrzymujący się wyłącznie z pracy w Utrzymujący się wyłącznie z pracy w
swoim gospodarstwie rolnym (osób)
swoim gospodarstwie rolnym (osób na
100 ha UR)
Polska
Województwo łódzkie
Powiat
1753 810
160 632
5 046
9,49
12,69
12,81
W powiecie przypada 12,81 osób na 100 ha UR pracujących wyłącznie w gospodarstwie rolnym.
W kraju wskaźnik ten wynosi 9,49 osób na 100 ha UR
WyposaŜenie techniczne rolnictwa
Tabela 7.8
Liczba ciągników
Wyszczególnienie
Liczba ciągników ogółem (szt.)
Liczba ciągników ogółem (sz./100 ha UR)
Polska
1302 908
7.05
Województwo
109 114
8.62
Powiat
3 732
9.48
WyposaŜenie rolnictwa powiatu wieruszowskiego jest wyŜsze od średniej wojewódzkiej i kraju.
Produkcja rolna
Kierunki i cele produkcji
W gospodarstwach rolnych w powiecie wieruszowskim prowadzona jest produkcja mieszana,
która głównie lub wyłącznie przeznaczana jest na samozaopatrzenie i traktowana jest przez większość
rolników w powiecie, jak i w kraju, jako gospodarstwo socjalne.
Tabela 7.9
Struktura zasiewów (%)
Wyszczególnienie
ZboŜa
ogółem
Strączkowe
jadalne
Ziemniaki
Buraki
cukrowe
Rzepak i Okopowe
rzepik
pastewne
Warzywa
gruntowe
Pozostałe
uprawy
Polska
70.9
0.4
10.5
3.7
2.3
1.5
9.9
31
0.9
Województwo
68.8
0.2
16.3
2.0
0.2
0.8
2.2
10.3
Powiat
72.7
0.2
20.4
0.4
0.5
0.8
0.9
4.1
W strukturze zasiewów, w powiecie wieruszowskim, podbnie jak w Polsce i województwie
dominują zboŜa. Jest ich 72.7 % ogólnej powierzchni zasiewów. Z kolei ziemniaków uprawia się
dwukrotnie więcej niŜ w kraju - stanowią one 20.4 % powierzchni zasiewów podczas, gdy średnia
w kraju wynosi 10.5 %. Mniej uprawia się buraków cukrowych, okopowych pastewnych, rzepaku
i warzyw.
Produkcja zwierzęca
W powiecie wieruszowskim 87 % gospodarstw rolnych utrzymuje zwierzęta i charakteryzuje
się wysokim poziomem produkcji zwierzęcej w przeliczeniu na 100 ha UR.
Tabela 7.10
Obsada bydła
Wyszczególnienie
Bydło ogółem
szt.
Bydło ogółem
szt./100 ha UR
Polska
6 996 822
37.87
Województwo
55 849
43.60
Powiat
15 440
39.20
Tabela 7.11
Obsada krów
Wyszczególnienie
Krowy ogółem
szt.
Krowy ogółem
szt./100 ha UR
Polska
3 390 788
18.35
Województwo
290 968
22.99
Powiat
7 496
19.03
Tabela 7.12
Obsada trzody chlewnej
Wyszczególnienie
Trzoda chlewna ogółem w szt.
Trzoda chlewna ogółem w szt./100 ha UR
Polska
Województwo
Powiat
17 676 698
1 130 503
54 380
95.68
89.31
138.08
Obsada loch
Pod względem obsady loch powiat wieruszowski zajmuje trzecie miejsce w województwie
łódzkim - prawie 12 szt./100 ha UR, przy średniej dla Polski 9 szt./100 ha UR.
1. 8 Infrastruktura techniczna
z
Poziom rozwoju infrastruktury technicznej, uznawany jest powszechnie za jeden
najistotniejszych czynników wpływających na podejmowanie decyzji lokalizacyjnych
32
przez inwestorów. Jednocześnie, stopień rozwoju infrastruktury technicznej, wpływa w sposób istotny
na kształtowanie warunków bytowych ludności.
NajwaŜniejszymi elementami oceny stopnia rozwoju infrastruktury technicznej są:
• długość, gęstość i stan techniczny dróg na danym obszarze, sieć dróg,
• rozwój sieci energetycznej, w zakresie długości linii niskiego napięcia (NN), średniego napięcia
(ŚN) i wysokiego napięcia (WN) oraz posiadanych rezerw dla potrzeb przyszłego rozwoju
(inwestycji jednostek gospodarczych, budownictwa mieszkaniowego i bezpieczeństwa
energetycznego),
• stan telekomunikacji,
• stopień zgazyfikowania,
• stan rozwoju gospodarki wodno-kanalizacyjnej.
Poprzez pryzmat ww. elementów oceniony zostanie stopień rozwoju infrastruktury technicznej
w powiecie Wieruszowskim
Drogownictwo
Tabela 8.1
Drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne. Stan na 01.01.2000 r.
Drogi w km
Ogółem
Wyszczególnienie
Województwo
Ogółem
(%)
22470
Powiat
963,26
Krajowe
(%)
1210
(5,4)
36,98
(3,8)
Wojewódzkie
(%)
1150
(5,1)
13,68
(1,4)
Powiatowe
(%), asf
2700
(12,0)
296,20
(30,7)
Gminne
(%), asf
11410
(50,8)
616,40
(64,1)
na 100
km2
123.3
167,1
w tym o nawierzchni
twardej
Razem
na 100
(%)
km2
5914
32,5
(26,3)
232
38,5
(24,1)
Gminy:
44,77 ( ); 38,89
53
-Bolesławiec
97,77
73 (), 20
110,91
37,91 (); 35,11
-Czastary
68,41(); 47,05
107
-Galewice
175,41
33,57(); 31,09
43
-Lututów
84,85
8,28
137
-Łubnice
167,38
30,38(); 29,25
143,15
20,30
25,85(); 18,87
97
-Sokolniki
8,40
13,68
55,30(); 36,36
106
-Wieruszów
183,38
W powiecie wieruszowskim występuje przewaga długości dróg pozostających w gestii gmin nad
drogami w gestii władz powiatowych:
Drogi pozostające w gestii powiatu spełniają inną rolę niŜ drogi gminne. Stanowią one system łączący
cały obszar z siecią dróg krajowych oraz stanowią korytarze tranzytowe. Drogi pozostające
w zarządzie gmin, pełnią rolę ciągów komunikacyjnych, decydujących zarówno o zintegrowaniu
układu terytorialnego gmin i jego funkcjonowaniu jak i otwartości na zewnątrz. Decydują one
o stopniu skomunikowania wewnętrznego gminy, który w sposób znaczący wpływa na warunki
bytowe ludności. NaleŜy przy tym zaznaczyć, iŜ drogi powiatowe w gminach stanowią podstawowy
„szkielet” komunikacyjny, na którym oparta jest sieć wewnętrznej komunikacji jak i system połączeń
gmin z komunikacją o zasięgu krajowym. Dlatego polityka w zakresie budowy i utrzymania dróg
powiatowych w gminach, ma waŜne znaczenie zarówno dla funkcjonowania gmin (zaspokajanie
potrzeb ludności i jednostek gospodarczych) jak i obszaru całego powiatu.
W naszym powiecie istnieje potrzeba poprawienia droŜności dróg przelotowych, lepszej organizacji
ruchu wewnętrznego i stworzenia systemu parkingów. NaleŜałoby skoncentrować się na poprawieniu
układu dróg wewnętrznych i skomunikowaniu ich z drogami zewnętrznymi.
Podkreślić naleŜy fakt, iŜ opracowanie programu rozwoju, utrzymania i modernizacji dróg
powiatowych, powinno nastąpić w konsultacji z władzami gminnymi. One bowiem posiadają takŜe
dodatkową wiedzę o znaczeniu poszczególnych dróg powiatowych dla funkcjonowania gminy.
33
Energetyka
Tabela 8.2
Odbiorcy i zuŜycie energii elektrycznej w gospodarstwach domowych. Stan na 01.01.1999 r.
Wyszczególnienie
ZuŜycie energii elektrycznej
Na 1 mieszkańca
Województwo
Odbiorcy energii
elektrycznej
660723
1167,8
675,0
1767,4
Powiat
3169
6,8
805,7
2157,8
W GWh
Na 1 odbiorcę
Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Łódzkiego, Biuletyn Statystyczny Województwa Łódzkiego, Obliczenia własne
Mieszkańcy Powiatu Wieruszowskiego zuŜywają więcej energii elektrycznej, aniŜeli średnio
w województwie łódzkim. Świadczy to o lepszym uzbrojeniu w urządzenia zasilania energią.
Z takiego stanu wypływa jednak zadanie dla władz samorządowych, aby wspólnie z Zakładem
Energetycznym dokonać oceny istniejących i projektowanych sieci energetycznych,
by te w przyszłości mogły sprostać na rosnące zapotrzebowanie na energię przez obecnych
i powstających odbiorców.
Usługi pocztowe i telekomunikacyjne
Skuteczne komunikowanie się z otoczeniem, porównywane jest często do "nerwu Ŝycia" rozumianego
jako moŜliwość szybkiej wymiany informacji oraz przemieszczania się. Porównanie to oddaje wagę
omawianego zagadnienia, decydującego w głównej mierze o sprawnym funkcjonowaniu wszystkich
dziedzin Ŝycia społeczno - gospodarczego powiatu. Zadania z tego zakresu realizowane są głównie
przez jednostki świadczące usługi pocztowo - telekomunikacyjne oraz władze samorządowe.
Tabela 8.3
Placówki pocztowe i usług telekomunikacyjnych oraz abonenci telefoniczni. Stan na 01.01. 1999 - 2000 r.
Wyszczególnienie
Placówki pocztowe i usług telekomunikacyjnych
Ogółem
Województwo
Powiat
a
b
a
b
a
458
470
16
17
Na 10000 ludności
0,2
1,8
3,7
4,0
Abonenci telefoniczni
Ogółem
637148
691410
7054
7454
Na 1000 ludności
239,2
260,6
165,0
174,3
Gminy:
1000
231,0
-Bolesławiec
2
0,5
-Czastary
2
0,5
448
107,3
-Galewice
3
0,5
616
96,5
0,2
945
188,0
-Lututów
1
282
67,1
-Łubnice
3
0,7
-Sokolniki
2
0,4
585
115,0
-Wieruszów
3
0,2
3178
233,7
MoŜna ocenić stan usług pocztowo-telekomunikacyjnych w powiecie jako dobry.
Telekomunikacja jest waŜnym czynnikiem branym pod uwagę przy opracowywaniu rankingów
atrakcyjności inwestycyjnej regionów, powiatów, miast i gmin. Analiza stanu stelefonizowania
powiatu jednoznacznie wskazuje na to, iŜ powiat wieruszowski znajduje się, wg wskaźnika gęstości
telefonicznej (telefonii przewodowej) na 100 mieszkańców, poniŜej średniej wojewódzkiej, natomiast
dostępność mieszkańców do placówek pocztowych jest zdecydowanie lepsza w powiecie.
Telefonia komórkowa obejmuje prawie cały powiat, są jeszcze jednak miejsca (okolice Głazu
i Lututowa) zwane „białymi plamami” i aby je zlikwidować, winny powstać nowe przekaźniki.
Władze powiatowe nie mają bezpośrednich moŜliwości wpływania na stan rozwoju sieci
34
telekomunikacyjnej. Niemniej jednak mogą współpracować lub wywierać wpływ, przy współdziałaniu
władz gminnych, na gestorów sieci telekomunikacyjnej.
Gospodarka mieszkaniowa
Gospodarka mieszkaniowa i rynek mieszkaniowy to waŜne elementy całości procesów
społeczno-gospodarczych. Mają one wpływ na poziom warunków bytowych, koniunkturę gospodarczą
(przemysł materiałów budowlanych, usługi budowlane, wyposaŜenie wnętrz itp.), migrację ludności.
Mieszkanie, dom dla gospodarstw domowych o przeciętnych dochodach to zazwyczaj dobro
najkosztowniejsze. Zasoby mieszkaniowe cechują się ponadto trwałością (trwalsze od Ŝycia
uŜytkowników) i immobilnością (nie moŜna ich przenieść w inne miejsce.
Pamiętać takŜe naleŜy o ścisłej współzaleŜności między miejscem zamieszkania, a miejscem
pracy. Dla oceny stanu zasobów mieszkaniowych, poziomu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych
ludności oraz wypracowania zasad polityki w zakresie mieszkalnictwa na szczeblu lokalnym
i ponadlokalnym potrzebne są dane ilościowe (ilość mieszkań, wielkość powierzchni, ilość
mieszkańców), a takŜe dane dotyczące stanu technicznego i własnościowego zasobów
mieszkaniowych.
Tabela 8.4
Zasoby mieszkaniowe zamieszkane. Stan na 01.01.1999 - 2001r.
Powierzchnia
Wyszczególnienie
Mieszkania
Izby
uŜytkowa
mieszkań w tys.
m2
Województwo
a 905277
2917001
50591,1
Powiat
Przeciętna
Powierzchnia
Liczba osób na
uŜytkowa 1
Mieszkanie
Izbę
mieszkań w m2
2,90
0,90
19,3
b 908222
2931678
50940,2
19,5
2,88
0,89
c 911180
2947197
51327,6
19,7
2,86
0,88
a 11695
45220
844,5
19,9
3,63
0,94
b 11735
45471
850,8
20,0
3,62
0,93
c 11803
45804
858,0
20,1
3,61
0,92
Gminy:
a
-Bolesławiec
1155
4518
464
21,5
3,61
-Czastary
1199
4325
19,4
3,48
-Galewice
1567
6094
456
18,0
4,07
-Lututów
1481
5299
20,5
3,43
-Łubnice
977
4286
506
4,30
21,1
-Sokolniki
1256
5151
99
4,05
18,9
-Wieruszów
4060
15547
4769
3,33
20,1
0,96
0,96
1,05
0,94
0,98
0,99
0,87
Na terenie powiatu większość mieszkań to mienie prywatne.
Analiza ilościowa zasobów mieszkaniowych w gminach powiatu wieruszowskiego wskazuje, iŜ
panują w nich zbliŜone warunki w zakresie przeciętnej powierzchni uŜytkowej w m2 na 1 mieszkanie
i na jedną osobę. Ocena zasobów mieszkaniowych poprzez wskaźnik zagęszczenia (liczba osób
w 1 mieszkaniu, liczba osób na 1 izbę), takŜe wskazuje na zbliŜone warunki. Ocena istniejących
zasobów według przyjętych wskaźników nie wykazuje duŜych dysproporcji w warunkach
mieszkaniowych ludności.
Tabela 8.5
Mieszkania, Izby i powierzchnia uŜytkowa mieszkań oddanych do uŜytku w 1999r.
35
Mieszkania
Izby
Powierzchnia uŜytkowa Przeciętna powierzchnia
mieszkań w m2
uŜytkowa 1 mieszkań w
m2
Ogółem
W tym
Ogółem
W tym
Ogółem
W tym
Ogółem
W tym
prywatne
prywatne
prywatne
prywatne
(%)
(%)
(%)
Województwo
3801
2022
16489
10786
382857
278244
100,7
137,6
(53.2)
(65,4)
(72,7)
Powiat
43
43
261
261
6577
6577
153,0
153,0
(100,0)
(100,0)
(100,0)
Wyszczególnienie
Gospodarka mieszkaniowa, a zwłaszcza gospodarka komunalnymi zasobami mieszkaniowymi
ma wydźwięk gospodarczy, ale takŜe społeczny. MoŜliwości ingerencji władz powiatowych
w gospodarkę mieszkaniową na szczeblu gmin są znikome. Ocena problemów związanych
z utrzymaniem istniejących oraz budową nowych mieszkań komunalnych, wobec znacznego
osłabienia tempa budownictwa indywidualnego (prywatnego) oraz pauperyzacji części ludności,
stanowi punkt wyjścia do budowy programów w zakresie zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych
ludności. Jest to zadanie własne gmin, a powiat moŜe tylko wskazywać na konieczność rozwiązania
tego problemu.
Ochrona środowiska
Tabela 8.6
Sieć wodociągowa i kanalizacyjna. Stan na dzień 01.01. 1999 -2001 r.
Sieć
Ilość budynków mieszkalnych Zdroje
przyłączonych do sieci
uliczne
wodociągowa kanalizacyjna wodociągowej kanalizacyjnej
Województwo 17347,1
a
2447,5
285116
47740
1869
ZuŜycie wody w
gospodarstwach domowych
Na 1 mieszkańca
W dac/rok3 w m3
108015,6
40,5
18028,4
2632,6
293954
51408
1726
104008,6
39,2
b 18758,8
2817,9
305856
57062
1531
102285,5
38,6
a 440,8
37,8
8225
1017
4
b 457,2
44,6
8225
1017
4
1198,1
28
c 471,9
48,2
8456
1132
4
1107,6
25,9
0; 0
0; 0
0; 0
4,1; 4,1
17,5; 24,5
3,4; 3,7
12,3; 12,3
1006
816
1391
1079
876
1052
2005
143
492
87
295
4
-
98,0
64,4
225,5
138,7
118,9
109,2
32,7
22,4
15,4
35,5
27,9
28,3
21,5
32,7
Wyszczególnienie
c
Powiat
Gminy:
-Bolesławiec
-Czastary
-Galewice
-Lututów
-Łubnice
-Sokolniki
-Wieruszów
a, b
55,5; 56,0
42.9; 42.9
74,5; 86.1
71,5; 73.8
38,4; 38,4
71,7; 74,6
85,4; 85,4
PowyŜsze dane świadczą o wysokim zwodociągowaniu powiatu.
Brak dostatecznie rozbudowanej sieci kanalizacji sanitarnej przy równocześnie rozbudowanej sieci
wpływa
niekorzystnie
na
prawidłową
gospodarkę
wodno-ściekową.
wodociągowej,
Istniejące oczyszczalnie ścieków, są w gestii jednostek samorządowych i podmiotów gospodarczych:
osób prywatnych.
36
Tabela 8.7
Ścieki przemysłowe i komunalne wymagające oczyszczenia odprowadzane do wód
powierzchniowych. Stan na 01.01.1999 r.
Oczyszczone
Wyszczególnienie
Ogółem
Razem
(%)
Województwo
196289
Powiat
569
181377
(92,4)
552
(97,0)
Mechaniczne
(%)
92226
(47,0)
54
(9,5)
Chemiczne
(%)
170
(0,1)
-
Biologiczne
(%)
W dam3
71934
(36,6)
196
(34,4)
Nieoczyszczone
W%
Razem
wymagających
(%)
oczyszczania
Z
podwyŜszonym
usuwaniem
biogenów
(%)
17047
(8,7)
302
(53,1)
14912
(7,6)
17
(3,0)
7,60
2,99
Biorąc pod uwagę zuŜycie wody i ilość ścieków oczyszczonych naleŜy załoŜyć, Ŝe wprowadzane
ścieki do wód i do ziemi nie są oczyszczone nawet w 50%. Istnieje pilna potrzeba budowy urządzeń
oczyszczających i kolektorów sanitarnych.
Tabela 8.8
Emisja i redukcja zanieczyszczeń pyłowych. Stan na 01.01.1999 r.
Wyszczególnienie
Ogółem
Województwo
16220
Powiat
346
Emisja
W tym ze spalania paliw (%)
W tonach
14310
(88,2)
345
(99,7)
Na 1 km2
0,9
Redukcja w %
zanieczyszczeń
wytworzonych
99,6
0,6
98,1
Na terenie powiatu zainstalowanych jest szereg urządzeń odpylających dzięki czemu moŜliwa jest
redukcja pyłów emitowanych przez kotłownie i technologie.
Tabela 8.9
Emisja i redukcja zanieczyszczeń gazowych. Stan na 01.01.1999 r.
Wyszczególnienie
Emisja
W tym
Ogółem
Dwutlenek siarki
(%)
Województwo
47408068
Powiat
484
286126
(0,6)
246
(50,8)
Tlenki azotu
Tlenek węgla
(%)
(%)
W tonach
54095
28794
(0,1)
(0,06)
102
104
(21,1)
(21,5)
2601,6
Redukcja w %
zanieczyszczeń
wytworzonych
(bez dwutlenku
węgla)
25,9
0,8
-
Na
1 km2
Dwutlenek węgla
(%)
47037794
(99,2)
22
(6,6)
Powiat wieruszowski naleŜy do niezagroŜonych, emisja nie ma charakteru przemysłowego.
Największymi emitentami są Elektrownia Bełchatów i Cementownia w Działoszynie oraz duŜe
ośrodki miejskie. W celu ochrony atmosfery naleŜy wspierać inwestycje mające na celu zmianę źródła
energii na bardziej przyjazne dla środowiska. Przy występującej tendencji wykorzystania źródeł
energii odnawialnej zmniejsza się emisja dwutlenku siarki.
Tabela 8.10
Odpady przemysłowe i uciąŜliwe dla środowiska. Stan na 01.01.1999 r.
Województwo
4831,5
Odpady wytworzone wciągu roku
Unieszkodliwione
Wykorzystane
Przejściowo
W tym
(%)
Razem
Termiczne Kompostowanie Składowane na gromadzone
(%)
(%)
(%)
(%)
składowiskach
własnych (%)
W tys. ton
3766,4
933,4
9,6
6,2
914,8
131,7
(77,9)
(18,9)
(0,2)
(0,1)
(18,9)
(2,7)
37
Odpady
nagromadzone
na
składowiskach
własnych
(lata)
35978,3
(7,5)
Powierzchnia
niezrekultowana
na składowania
odpadów w ha
461,4
Powiat
16,4
12,8
(78,0)
3,6
(22,0)
-
-
0,8
(4,9)
-
1,3
(0,08)
0,6
Na terenie powiatu znajdują się 4 gminne wysypiska śmieci. Wszystkie mają uszczelnione podłoŜa,
a 3 z nich wyposaŜone są w instalacje do zbierania ścieków. Są to: Składowisko Odpadów
Komunalnych w miejscowości Teklinów oraz gminne wysypiska śmieci w miejscowościach Łubnice
i Czastary.
Zainstalowane urządzenia odsączające wykluczają moŜliwość skaŜenia wód i środowiska naturalnego.
Powstające odpady przemysłowe w duŜej części są wykorzystywane i unieszkodliwiane.
Na terenie powiatu brak jest obiektów w postaci kompostowni ani sortowni.
Termicznemu unieszkodliwieniu poddawane są odpady powstające na terenie Zakładu Płyt
Wiórowych „PROSPAN” dzięki zastosowaniu odpowiednich do tego celu urządzeń.
1.9. Infrastruktura społeczna
Dbałość o warunki bytowe społeczeństwa jest dla władz publicznych celem równie waŜnym
jak rozwój gospodarczy. Działania na rzecz rozwoju infrastruktury społecznej charakteryzują się tym,
iŜ muszą obejmować swoim zasięgiem ogół ludności, ze szczególnym uwzględnieniem grup
społecznych mających, z róŜnych względów, trudności w samodzielnym zapewnieniu sobie poziomu
warunków bytowych na powszechnie przyjętym i akceptowanym poziomie. Poziom dobrobytu
społecznego w układach terytorialnych często wyraŜa się w rozwoju infrastruktury społecznej.
Dla potrzeb analizy stanu infrastruktury społecznej w powiecie wieruszowskim, badaniu poddano stan
opieki zdrowotnej, szkolnictwa, opieki społecznej oraz kultury, sportu i turystyki
Usługi zdrowotne i opiekuńcze
Tabela 9.1
ŁóŜka w szpitalach, ambulatoria, opieka zdrowotna, apteki oraz Ŝłobki. Stan na 01.01.1999 - 2001 r.
śłobki
Wyszczególnienie
ŁóŜka w
szpitalach
b 15702
c 14156
Powiat
a 100
b 82
c 82
Przychodnie
374
363
399
Ośrodki
zdrowia
214
187
175
1
1
1
7
8
8
Apteki
625
685
688
Zakłady
46
44
28
Miejsca
2530
2397
2433
Dzieci
przebywające
5223
4637
4823
12
11
11
1
1
1
60
50
50
84
53
52
Tabela 9.2
Domy i zakłady pomocy społecznej. Stan na 01.01.1999 r.
Wyszczególnienie
Placówki
Województwo
57
Powiat
2
Miejsca
Oddziały lub
(średnio na placówkę)
filie
1
6261
(110)
161
(81)
Mieszkańcy
6217
161
Oczekujący na
umieszczenie
(średnio na placówkę)
1892
(30,2)
7
(4,3)
Tabela 9.3
Personel medyczny. Stan na 01.01.1999 - 2001 r.
Lekarze
Dentyści
38
Pielęgniarki
PołoŜne
(na 10 tys. mieszkańców)
Wyszczególnienie
Województwo
a 6319 (23,7)
1128 (4,2)
13454 (50,5)
1681
Powiat
11 (2,6)
133 ( 31,1)
17
a 30 (7,0)
Gminy:
a
-Bolesławiec
2
1
4
1
-Czastary
2
1
5
1
-Galewice
3
1
8
1
-Lututów
2
2
4
1
-Łubnice
1
1
4
1
-Sokolniki
2
1
4
1
-Wieruszów
18
4
104
11
W powiatowym i gminnym systemie opieki zdrowotnej, który podobnie jak oświata doświadcza
głębokich przemian, trudno jest dokonać oceny efektów wdraŜanych reform. Obecnie występuje wiele
problemów, wynikających przede wszystkim z zawieranych kontraktów pomiędzy kasą chorych
a zakładami opieki zdrowotnej co do jakości świadczonych przez te zakłady usług na rzecz
mieszkańców powiatu oraz małej konkurencyjności na usługi medyczne na terenach wiejskich.
Problemem jest takŜe niedostateczne dostosowanie usług opieki społecznej do zmieniającej się
struktury demograficznej, zwłaszcza do zwiększającego się udziału ludności w wieku
poprodukcyjnym oraz osób niepełnosprawnych. W ostatnim okresie została powołana w powiecie
wieruszowskim Fundacja „Zdrowie i Edukacja”, która podejmie działalność po uzyskaniu wpisu
w rejestrze sądowym.
Edukacja, Kultura, Sport i Turystyka
O rozwoju kaŜdego człowieka decyduje zespół czynników bezpośrednio kształtujących jego sferę
psychofizyczną - edukacja, kultura, kultura fizyczna i sport, sfer będących w gestii władz lokalnych
określanych mianem usług publicznych.
Tabela 9.4
Edukacja w latach szkolnych 1999/2000 i 2000/2001
1134
Szkoły
Uczniowie w szkolnictwie
Zasadnicze Średnie
Zasadniczym
Średnie
Gimnazja Zawodowe LO
Gimnazja zawodowym LO
Techniczn Ogółem PodstawoTechnicz.
(%)
(%)
wym (%)
(%)
(%)
(%)
i zawod.
(%)
i zawod
(%)
(%)
374
171
155
560
470103 247268
38517
34070
58050 92198
1045
(43,5)
389
(16,2)
176
(7,3)
265
529
(11,0) (22,0)
453574
201437
(44,4)
74622
(16,4)
31303
(6,9)
75199 71013
(16,6) (15,7)
35
(56,5)
9
(14,5)
3
(4,8)
2
(3,2)
7641
3912
(51,2)
1331
(17,4)
675
(8,8)
439
(5,7)
Wyszczególnienie
Ogółem Podstawowe (%)
Województwo a
2394
b 2404
Powiat
a
b 62
13
(21,0)
1284
(16,8)
Człowiek jest tym "zasobem", który tworzy, wytwarza oraz pobudza, koordynuje i ocenia
aktywność społeczno-gospodarczą. Obecny szybki postęp naukowo-techniczny, globalny rozwój
kultur
i społeczeństw, wymaga od kaŜdego człowieka odpowiedniej wiedzy, umiejętności i
właściwie ukształtowanych cech osobowości, charakteryzujących się m.in. elastycznością i
innowacyjnością działania.
Rozwój powiatu jest bezpośrednio uzaleŜniony od jakości zasobów ludzkich oraz "środowiska"
w jakim funkcjonuje człowiek. Przygotowanie zatem potencjału ludzkiego powiatu do wymagań
współczesnej gospodarki, pełnienia róŜnorodnych ról, zarówno w Ŝyciu społecznym
jak i gospodarczym staje się waŜnym zadaniem władz lokalnych.
39
Tabela 9.5
Biblioteki Publiczne. Stan na 01.01.1999 r.
Wyszczególnienie
Biblioteki i filie
Województwo
616
406
Powiat
25
15
Placówki biblioteczne
W tym filie
Razem
W tym dla dzieci
i młodzieŜy
32
-
150
Liczba ludności
na 1 placówkę
biblioteczną
3477
2
1585
Punkty
biblioteczne
Tabela 9.6
Księgozbiór czytelniczy i wypoŜyczenia w bibliotekach publicznych. Stan na 01.01.1999 r.
Księgozbiór
w tys.
woluminów
Wyszczególnienie
Woluminy
Na 1000 ludności
Na 1 czytelnika
Czytelnicy
w tys.
WypoŜyczenia w woluminach
Na 1
W tys.
czytelnika
Województwo
9074,8
3407
19,0
477,9
9197,2
19,2
Powiat
195,5
4567
28,6
6,8
132,7
19,4
Tabela 9.7
Kina stałe. Stan na 01.01.1999 r.
Wyszczególnienie
Miejsca na widowni
Ogółem
Na 1000
ludności
Kina
Seanse
WypoŜyczenia w woluminach
Na 1000
W tys.
ludności
Województwo
41
13511
5,1
28476
1318,4
494
Powiat
1
170
4,0
56
3,2
74
Tabela 9.8
Baza noclegowa turystyki. Stan na 01.01.1999 r.
Obiekty
Wyszczególnienie
W tym
Razem
Hotele
Ośrodki
wczasowe
Województwo
271
48
36
Powiat
7
-
-
Razem
(średnio miejsc na
obiekt)
20817
(76,8)
Miejsca noclegowe
W tym
Hotelach
Ośrodkach
(średnio miejsc na
Wczasowych
hotel)
średnio miejsc na
ośrodek)
3723
3541
(77,6)
(98,4)
362
(51,7)
Tabela 9.9
Wykorzystanie Bazy noclegowej. Stan na 01.01.1999 r.
Wyszczególnienie
Korzystający z noclegów
Wynajęte pokoje
Udzielone noclegi
W tym turyści
Razem
zagraniczni
Razem
W tym w hotelach
Razem
W tym w hotelach
(%)
(%)
(%)
Województwo
398781
68373
241723
211863
1227804
357106
(17,1)
(87,6)
(29,1)
Powiat
4415
1287
1959
17025
(29,1)
40
Tabela 9.10
Ochrona przyrody i krajobrazu. Stan na 01.01.1999 r.
Wyszczególnienie
Województwo
Powierzchnia obszarów prawnie
chronionych
W%
W ha
powierzchni
ogółem
297174,4
16,3
Rezerwaty
Przyrody
(%)
Parki
Krajobrazowe
(%)
W tym w ha
Obszary
chronionego
krajobrazu (%)
Liczba
pomników
przyrody
7104,6
97945,2
187480,1
4394
(2,4)
(33,0)
(63,1)
Powiat
22861,5
39,7
57,2
22854,0
39 (b - 43)
(0,3)
(99,7)
Działalność w zakresie kultury, sportu i turystyki odgrywa waŜną rolę w integracji obszaru oraz
budowania toŜsamości i samoidentyfikacji mieszkańców z miejscem zamieszkania, jak równieŜ
przyczynia się do promocji regionu.
W powiecie wieruszowskim istnieją we wszystkich gminach biblioteki publiczne, 6 domów kultury
zlokalizowanych po jednym w gminach: Wieruszów, Bolesławiec, Czastary, Galewice, Lututów
i Sokolniki, muzea: w Bolesławcu oraz Przyrodnicze w Czastarach, zarejestrowanych jest 7 Gminnych
Kół Gospodyń Wiejskich i 52 Ochotniczych StraŜy PoŜarnych w tym wiele młodzieŜowych.
Do najpopularniejszych form działalności kulturalnej w tych strukturach naleŜą; koła plastyczne,
teatrzyki dziecięce, zespoły tańca, kapele ludowe, ogniska muzyczne, oraz 5 straŜackich orkiestr
dętych. Do znanych i pielęgnujących tradycję ludowe naleŜą : Zespół Pieśni i Tańca „Lututowianie”
oraz „Sokolniki” a takŜe Kapela Ludowa przy GOK w Czastarach i Kapela „Sami Swoi”
z Wieruszowa
Gminy Powiatu Wieruszowskiego ze względu na swoją bogatą historię, kulturę
a w szczególności kulturę ludową oraz korzystne połoŜenie, mogą być atrakcyjnym miejscem
turystycznym na mapie województwa i kraju. Powiat posiada walory turystyczne i rekreacyjne.
Dla zachowania walorów przyrodniczych i ochrony środowiska wyodrębniono i utworzono rezerwaty
przyrody oraz opracowano dwa szlaki turystyczne: rowerowy i konny. Istnieje teŜ moŜliwość
wędkowania, kajakowania na Prośnie, oraz polowania w lasach. Odzwierciedleniem bogatej historii
ziemi wieruszowskiej jest wiele cennych, często unikalnych zabytków. W zdecydowanej większości są
to obiekty sakralne, przydroŜne kapliczki i dawne budynki podworskie. Powiat cechuje dobra
dostępność komunikacyjna drogowa, co ma duŜe znaczenie w ruchu turystycznym. Największą ilość
miejsc noclegowych posiadają gminy: Wieruszów, Bolesławiec, Sokolniki i Galewice.
Słabo rozwinięta infrastruktura usług turystycznych powodują, Ŝe powiat wieruszowski nie w pełni
wykorzystuje potencjał turystyczny tkwiący w powiecie i otoczeniu.
Organizacje i stowarzyszenia społeczne
W powiecie wieruszowskim działają następujące organizacje i stowarzyszenia społeczne:
Związek Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych,
Stowarzyszenie Integracyjne „Klub Otwartych Serc” (KOS) w Wieruszowie,
Liga Obrony Kraju (LOK),
Towarzystwa Przyjaciół: Wieruszowa, Czastar, Bolesławca i Lututowa,
Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej (TKKF) w Wieruszowie,
Polskie Towarzystwo Turystyczno Krajoznawcze (PTTK) Oddział w Wieruszowie,
Stowarzyszenie Agroturystyczne Ziemi Wieruszowskiej z siedzibą w Wieruszowie,
Ludowe Zespoły Sportowe (LZS-y),
Koła Gospodyń Wiejskich (KGW),
Ochotnicze StraŜe PoŜarne (OSP),
Towarzystwo Rozwoju Polesia w Polesiu.
41
Organizacje te mają szczególne znaczenie, gdyŜ kultywują i kontynuują tradycje danego
obszaru, podkreślając jego odmienność. Przyczyniają się do propagowania wiedzy o historii i kulturze.
Natomiast Ochotnicze StraŜe PoŜarne, oprócz działalności na rzecz bezpieczeństwa poŜarowego,
uczestniczą aktywnie w organizacji imprez kulturalnych, sportowych i charytatywnych.
Wszystkie stowarzyszenia i organizacje społeczne działające w gminach stanowią formę
samoorganizacji społeczeństwa. Są one źródłem inicjatyw nie tylko na rzecz propagowania kultury
i tradycji, ale takŜe, w wielu przypadkach, przyczyniają się do mobilizowania środków lokalnych
społeczeństw dla realizacji inwestycji uŜytecznych dla mieszkańców tak gmin jak i powiatu.
Współpraca z tymi organizacjami jest bardzo waŜna. Stanowią one bowiem miejsce artykulacji opinii
miejscowych środowisk i mogą stanowić punkt wymiany informacji i poglądów między władzami,
a społeczeństwem.
1.10. BudŜety samorządów
Tabela 10.1
BudŜety samorządów w 1999 r
Wyszczególnienie
Województwo
a
Powiat
Dochody
Ogółem w tys. zł
Na 1 mieszkańca w zł
2962411,6
1110,17
a 14827,0
346,42
Ogółem w tys. zł
2996233,2
Wydatki
Na 1 mieszkańca w zł
1122,85
14827,0
346,42
Gminy:
a 41506,9
969,76
43030,0
1000,53
-Bolesławiec
4298,1
995,16
4391,5
1016,79
-Czastary
3546,1
849,98
3581,9
858,55
-Galewice
5988,1
943,89
6489,3
1022,90
-Lututów
5867,8
1124,97
5798,7
1111,72
-Łubnice
3653,9
871,43
3494,9
833,50
-Sokolniki
4887,0
971,75
5115,3
1017,16
-Wieruszów
13265,9
986,39
14158,5
1052,75
Sytuacja finansów budŜetów samorządów w duŜej mierze jest pochodną rozwiązań systemowych.
W strukturze budŜetów gmin i powiatu notuje się duŜy udziałów w dochodach budŜetu państwa
i subwencji państwowych natomiast mały udział dochodów własnych, dotacji celowych z budŜetu
państwa i środków ze źródeł pozabudŜetowych. Szczególnie niepokojącym zjawiskiem jest mały
udział dochodów własnych i środków ze źródeł pozabudŜetowych. Prowadzi to do coraz większego
uzaleŜnienia budŜetów od środków z budŜetu państwa i do zmniejszania się środków na inwestycje.
Analizując poziom dochodów ogółem, w przeliczeniu na 1-go mieszkańca, w roku 1999 stwierdzono
zróŜnicowanie w poszczególnych gminach. Wartości te sięgały od 871,43 zł/1 mieszkańca w gminie
Łubnice do 1.124,97 zł/1 mieszkańca w gminie i mieście Wieruszów. Dzieje się tak na skutek
większych środków pochodzących z udziału w dochodach budŜetu państwa i subwencji w gminach
o niskich dochodach. MoŜna zatem stwierdzić, iŜ w większości przypadków wartość dochodów
ogółem, nie następuje na skutek aktywności władz lokalnych w generowaniu dochodów własnych
lub pozyskiwaniu środków ze źródeł pozabudŜetowych, ale na skutek większych środków z budŜetu
państwa.
Tabela 10.2
Dochody samorządów według rodzajów w 1999r.
Wyszczególnienie
Ogółem
Podatki
i opłaty lokalne
(%)
630680,0
(21,3)
824
(5,55)
Województwo
a
2962411,6
Powiat
a
14827,0
W tym
Udział w podatkach
stanowiących
Subwencje ogólne
dochód budŜetu
(%)
państwa (%)
W tys. zł
768557,2
742936,1
(25,9)
(25,1)
214,5
6968,5
(1,46)
(46,94)
42
Dotacje celowe budŜetu państwa
Razem
W tym zadania
(%)
zlecone gminom lub
powiatowm (%)
448308,6
(15,1)
6820,0
(46,05)
277431,9
(61,9)
2681,0
(39,31)
Gminy razem
a
41506,9
7975,0
6483,3
17173,6
4778,2
(19,2)
(15,6)
(41,4)
(11,5)
3426,6
(71,7)
Dochody powiatów pochodzą z trzech źródeł. Są nimi: dotacje celowe, subwencje i dochody własne.
W powiecie wieruszowskim, w ogólnej sumie dochodów budŜetowych, największy udział miały
subwencje ogólne – 46,94 %. Dotacje celowe stanowiły 46, 05% budŜetu, a dochody własne 0,67 %.
W ramach subwencji ogólnej moŜna wyróŜnić subwencję drogową, oświatową oraz subwencję
wyrównawczą.
W ramach środków pochodzących z dotacji, dotacja na zadania zlecone stanowiła 27,95 %, a dotacja
na zadania własne 18,10%.
Tabela 10.3
Wydatki samorządów według kierunków w 1999 r.
Gospodarka
komunalna
(%)
Gospodarka
mieszkaniowa
(%)
Województwo a 2996233,2
632590,8
(21,1)
-
110585,3
(3,7)
27,0
Powiat
a 14827,0
Gminy Razem
a 43030,0
W tym
Oświata
Ochrona
i wychowanie
zdrowia
(%)
(%)
W tys. zł
1024170,8
253548,1
(34,2)
(8,5)
5111,0
-
Opieka
Społeczna
(%)
Kultura
i sztuka
(%)
Administracja
państwowa i
samorządowa (%)
308900,6
(10,3)
2912,0
32528,0
(1,1)
30,0
299387,2
(10,0)
1450,4
115,1
(0,3)
6341,2
(14,7)
5331,9
620,3
18158,2
968,1
4020,0
(12,4)
(1,4)
(42,2)
(2,2)
(9,3)
Wydatki budŜetowe gmin powiatu wieruszowskiego w 1999 roku wyniosły razem 57,86mln zł.
Wydaje się, Ŝe moŜna przyjąć, iŜ około 10 – 15% wszystkich wydatków gmin i powiatu moŜe być
przeznaczone na inwestycje. Uwzględniając wzrost budŜetów gmin i powiatu w kolejnych latach
oraz tempo inflacji naleŜy spodziewać się, Ŝe w najbliŜszych latach gminy i powiat mogą przeznaczyć
na inwestycje 5,78 mln – 8,67 mln zł rocznie.
Przewiduje się, Ŝe w najbliŜszych latach (przed uzyskaniem członkostwa w UE) przeciętne
województwo w Polsce moŜe liczyć na środki pomocowe Unii w wysokości kilkudziesięciu milionów
euro rocznie, natomiast tuŜ po członkostwie około 150 mln euro rocznie, z perspektywą wzrostu do
350 mln euro rocznie w ciągu kilku lat. Trzeba stworzyć warunki, aby kwoty pozyskane przez powiat
wieruszowski zostały dobrze wykorzystane. MoŜna przyjąć, Ŝe w najbliŜszych kilku latach z tytułu
środków pomocowych moŜna będzie wesprzeć inwestycje kwotami rzędu 17,34 mln zł – 26 mln zł
rocznie.
Samorządy mogą pozyskiwać na inwestycje równieŜ środki wynegocjowane w ramach
tzw. kontraktów wojewódzkich.
Wypracowanie, wspólne z gminami, zasad długoterminowej polityki rozwoju całego obszaru powiatu,
co podniesie takŜe pozycję konkurencyjną gmin, jest niezbędnym warunkiem racjonalnego
wykorzystania środków z budŜetu powiatowego. Przy ograniczonych środkach, zarówno w budŜetach
powiatowych jak i gminnych, wspólna, przemyślana polityka w zakresie ich alokacji jest jedyną
alternatywą. W przeciwnym razie gminy będą wydawać środki wg zasady przetrwania, tj. bieŜącego
zarządzania, a powiat stanie się jedynie biernym instrumentem lokowania pieniędzy na realizację
zadań określonych przez władze wyŜszego szczebla.
43
2. Analiza SWOT
Uwarunkowanie rozwoju - analiza sił i słabości, szans i zagroŜeń regionu (analiza SWOT)
Ten etap to ocena wewnętrznych i zewnętrznych uwarunkowań rozwoju, którą dokonuje się
za pomocą analizy SWOT. Metoda ta polega na identyfikacji atutów i słabości w układzie lokalnym
oraz szans i zagroŜeń powiatu w układzie zewnętrznym.
Poszczególne kategorie analizy SWOT definiowane są następująco:
siła - zjawisko pozytywne z punktu widzenia moŜliwości kształtowania rozwoju lokalnego,
na występowanie którego bezpośredni wpływ ma sam układ lokalny (władze samorządowe,
społeczność lokalna, instytucje);
słabość - zjawisko ograniczające moŜliwości rozwoju, na które bezpośredni wpływ mają lokalni
aktorzy;
szansa - zjawisko korzystne z punktu widzenia moŜliwości kształtowania rozwoju, występowanie,
którego jest uwarunkowane czynnikami leŜącymi poza moŜliwościami bezpośredniego oddziaływania
układu lokalnego;
zagroŜenie - zjawisko negatywne z punktu widzenia rozwoju jednostki terytorialnej, na które lokalny
układ społeczno - gospodarczy nie ma moŜliwości wpływu.
44
ANALIZA SWOT POWIATU WIERUSZOWSKIEGO (sił, słabości, szans i zagroŜeń)
Obszar
Siły
Słabości
Szansa
ZagroŜenia
badania
• zmniejszenie dysproporcji funkcjo
- • mały ośrodek miejski – siedziba powiatu, • centralne połoŜenie w kraju,
• drenaŜ wysoko
PołoŜenie
nalnych pomiędzy ośrodkiem centralnym
stanowiący główne ogniwo sieci osadniczej i • ograniczone
wykwalifikowanej siły
moŜliwości
Sieć
(miejskim) a obszarami wiejskimi,
siedzibę usług ponadlokalnych
roboczej przez pobliskie
wchłaniania ludności przez
osadnicza.
ośrodki miejskie,
• dobre skomunikowanie w nawiązaniu do • znaczne rozproszenie miejscowości,
ośrodki miejskie (wysokie ceny
Demografia
sieci dróg o znaczeniu krajowym • duŜa odległość od duŜych ośrodków miejskich,
nieruchomości,
trudności • pogarszające
się
warunki
i międzynarodowym,
uzyskania
pracy)
mogące
bytowe i perspektywy na
• przewaga
ludności
o
wykształceniu
zahamować odpływ ludności.
przyszłość a takŜe róŜnice w
• duŜy odsetek ludności w wieku
podstawowym i zawodowym,
ludzi
oraz
dochodach
produkcyjnym,
• występowanie i utrzymywanie się ujemnego
wzrastające
bezrobocie
• dobra struktura demograficzna, znaczne
wskaźnika przyrostu naturalnego,
powodują
migrację
ludzi
zasoby siły roboczej przy duŜym odsetku • ujemne saldo migracji.
młodych i wykształconych z
ludzi młodych i w wieku produkcyjnym.
obszaru Powiatu
Gospodarka • wzrost liczby małych i średnich firm,
• malejące dochody społeczeństw lokalnych,
• dogodne połoŜenie powiatu w • niekorzystna
sytuacja
pobliŜu duŜych i tradycyjnych
w gospodarce narodowej,
• duŜy udział ludności powiatu utrzymujących się
• wolne zasoby siły roboczej,
rynków zbytu dla produktów, tj. • niestabilność
z rolnictwa,
polityki
• dobra baza surowcowa dla przetwórstwa
Wrocławia, Śląska,
finansowej państwa,
mięsnego,
• niewystarczająca ilość oczyszczalni ścieków
• wzrost
zainteresowania • brak zainteresowania duŜego
i długości kanalizacji sanitarnej,
• wolne tereny, obiekty i urządzenia do
inwestorów
obszarami
kapitału
zagranicznego
wykorzystania i zagospodarowania,
• ograniczona chłonność rynku wewnętrznego na
atrakcyjnymi
dla
rozwoju
inwestycjami w powiecie,
produkty lokalne,
• struktura
własnościowa
podmiotów
produkcji, usług i turystyki pod • narastająca
konkurencja
gospodarczych właściwa dla gospodarki • niewystarczający poziom dochodów własnych
względem jakości środowiska,
w pozyskiwaniu inwestorów
rynkowej
(przewaga
jednostek
gmin i powiatu,
• współpraca
gospodarcza
i
stwarzaniu
korzystnych
działających w sektorze prywatnym),
• brak enklaw przedsiębiorczości i nośników
w
regionie,
warunków
dla
rozwoju
• korzystna struktura funkcjonującego
rozwoju w postaci obszarów o
•
bliska
integracja
europejska
działalności
gospodarczej,
wyspecjalizowanych rodzajach działalności
przemysłu, handlu, brak przestarzałych
stwarza
moŜliwości • niestabilny i skomplikowany
gospodarczej,
tradycyjnych gałęzi przemysłu cięŜkiego,
pozyskiwania
środków
• istniejące w mediach komunalnych • słaba baza gastronomiczna i noclegowa,
system prawny,
pomocowych,
zarówno
rezerwy (woda, gaz, energia elektryczna) • brak kapitału lokalnego na rozwój działalności
•
zbiurokratyzowana
polityka
przedakcesyjnych
jak
stwarzają korzystne warunki do realizacji
gospodarczej,
kredytowa dla przedsiębiorców
i strukturalnych dla samorządów
inwestycji gospodarczych.,
• mała ilość tworzonych nowych miejsc pracy,
i rolnictwa,
i podmiotów gospodarczych,
• posiadanie przez powiat prawie 43 tys. • spadek średniego zatrudnienia w firmach,
• rosnąca walka konkurencyjna
wewnętrznego rynku konsumentów,
• słabo rozwinięta sieć instytucji otoczenia • tanie linie kredytowe dla firm i
między
poszczególnymi
rolnictwa,
• adekwatny do potrzeb społeczeństwa
rynkowego, a szczególnie brak instytucji
lokalizacjami o kapitał i
stan rozwoju działalności usługowej,
stymulujących rozwój gospodarczy (inkubatory • moŜliwość ekspansji na rynki
inwestorów,
wschodnie,
przedsiębior.),
• konkurencyjność ilości, jakości
usługami
• brak
polityki
lokalnej
w
inicjowaniu • zainteresowanie
i
róŜnorodności
usług
tradycyjnie
związanymi
z
przedsiębiorczości w gminach i powiecie,
oferowanych w pobliskich
charakterem powiatu.
• niski
poziom
rozwoju
usług
ośrodkach miejskich.
wyspecjalizowanych
i
o
charakterze
45
ponadlokalnym.
Obszar badania
Siły
Rolnictwo
•
•
•
•
•
•
dogodne
połoŜenie
geograficzne
i
ukształtowanie terenu,
zasobna baza surowcowa,
niski
poziom
zanieczyszczenia gleb,
proekologiczna produkcja
rolna i baza dobrej jakości
produktów rolnych,
duŜe przywiązanie do ziemi
i kultywowanie tradycji,
istnienie enklaw o wysokiej
jakości
gruntów
oraz
produkcji
roślinnej
i
zwierzęcej,
Słabości
Szansa
ZagroŜenia
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Zatrudnienie
i bezrobocie
•
•
•
niskie koszty pozyskania •
siły roboczej,
istnienie
klimatu
dla •
powstawania i rozwoju •
przedsiębiorczości.
•
•
Niedostateczna baza przetwórstwa rolnospoŜywczego
oraz
chłodnicza
i
przechowalnicza,
niski poziom wykształcenia rolników
postępująca
pauperyzacja
ludności
utrzymującej się z pracy w rolnictwie,
występowanie ukrytego bezrobocia na wsi
oraz wolny odpływ nadwyŜek siły
roboczej z rolnictwa,
słaby
poziom
usprzętowienia
gospodarstw,
starzenie się pracujących na roli,
słaba
bonitacja
uŜytków
rolnych
(przewaga gleb IV, V, VI ) ,
niekorzystna
struktura
obszarowa
gospodarstw (przewaga gospodarstw
małych),
brak
specjalistycznych
gospodarstw
rolnych,
brak alternatywnych miejsc pracy w
obszarach wiejskich.,
niski poziom akupulacji kapitału w
gospodarstwach,
przestarzały park maszynowy.
wysoki odsetek ludności utrzymującej się
z pracy w rolnictwie,
wzrastający poziom bezrobocia,
wysoki odsetek, w grupie bezrobotnych,
ludzi młodych i o wykształceniu
podstawowym oraz zasadniczym,
brak
współdziałania
pracodawców
i Urzędu Pracy w podnoszeniu
kwalifikacji zawodowych bezrobotnym,
odpływ z powiatu ludzi młodych oraz
duŜej
liczby
osób
o
wysokich
kwalifikacjach,
sygnalizuje słabnącą
atrakcyjność powiatowego rynku pracy,
46
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
rosnące
zainteresowanie
ekologicznymi produktami rolniczymi,
rosnące
zainteresowanie
społeczeństwa
rekreacją
i
agroturystyką
moŜliwości prawne umoŜliwiające
realizację programu zalesiania
moŜliwości prawne umoŜliwiające
tworzenie grup producenckich,
korzystne warunki dla rozwoju
przetwórstwa rolno-spoŜywczego,
występowanie
w
bezpośredniej
bliskości rynków zbytu na produkty
rolnicze (aglomeracja wrocławska,
Górny Śląsk),
moŜliwość
pozyskania
pozabudŜetowych
środków
pomocowych
krajowych
i
zagranicznych na rozwój rolnictwa),
rosnąca
świadomość
rolników
dotycząca potrzeby samoorganizacji.
•
•
•
•
•
działalność
organizacji
szczebla •
ponadpowiatowego i pozarządowych
na rzecz zwalczania bezrobocia,
istnienie
organizacji
zakresie •
wspierania samozatrudnienie,
pojawianie się ofert zagranicznych na
niektóre zawody,.
•
•
brak stabilnej polityki rolnej państwa,
niska
dochodowość
produkcji
rolniczej,
wysoka konkurencja w zbycie
produktów rolnych,
przejmowanie znaczącej części zysku
przez
pośredników
na
rynku
produktów rolnych,
zahamowanie postępu biologicznego,
wzrost
aktywności
obszarów
sąsiednich,
napływ subwencjonowanej Ŝywności
z UE,
malejące zainteresowanie inwestorów
i pracodawców siłą roboczą o niskim
poziomie wykształcenia
malejące środki na aktywizacje
zawodowe bezrobotnych i niska
efektywność ich wykorzystania,
ograniczona
ilość
instytucji
poręczenia kredytowego,
brak systematycznych rozwiązań
polityki państwa w wielu sektorach, a
szczególnie brak sprawnego systemu
w
zakresie
aktywnych
form
atrakcyjność powiatowego rynku pracy,
Obszar badania Siły
Infrastruktura
Techniczna
a) Drogi
•
•
•
•
•
•
•
b)Gospodarka
komunalna
i mieszkaniowa
•
•
•
dodrze
rozwinięty układ
sieci
drogowych,
istniejące rezerwy przesyłu energii
elektrycznej,
wysoki poziom zwodociągowania
powiatu,
rezerwy zasobów i przesyłu wody z
ujęć komunalnych,
wysoki udział dróg utwardzonych w
ogólnej długości dróg powiatowych,
wysoki
poziom
rozwoju
telekomunikacji
przewodowej
i
beszprzewodowej,
efektywna współpraca z gminami w
zakresie
poprawy
stanu
dróg
powiatowych,
istnienie bogatej ferty nieruchomości,
dobry stopień w zaspokojeniu potrzeb
mieszkaniowych, przy zdecydowanej
przewadze zasobów mieszkaniowych
sektora prywatnego,
istniejące rezerwy terenowe stwarzają
warunki do rozwoju budownictwa
mieszkaniowego,
powstawania
nowych podmiotów gospodarczych
oraz warunki do rozwoju innych
funkcji społecznych.
aktywizacji bezrobotnych.
Słabości
Szansa
ZagroŜenia
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
niezadowalający stan techniczny dróg
publicznych
oraz
niedostateczne
tempo modernizacji dróg krajowych,
wojewódzkich,
powiatowych
i
gminnych,
niedostateczny poziom wyposaŜenia
w sieć kanalizacyjną i oczyszczalnie
ścieków
oraz
występowanie
dysproporcji
w
stopniu
skanalizowania powiatu,
dysproporcje w stanie technicznym
sieci drogowej w poszczególnych
gminach,
w części przestarzałe i często
azbestowe linie przesyłowe wody,
niski stopień zgazyfikowania i
wykorzystania alternatywnych źródeł
energii,
•
•
•
brak gruntów komunalnych o duŜej •
powierzchni mogących być ofertą
sprzedaŜy dla duŜych inwestorów,
niedostateczny poziom uzbrojenia
gruntów będących ofertą inwestycyjną
i zły stan techniczny oferowanych
obiektów,
niedobór w stanie technicznym
istniejących komunalnych zasobów
mieszkaniowych,
spadek aktywności w budownictwie
indywidualnym i pozaindywidualnym,
mały obrót mieszkaniami,
moŜliwości finansowe społeczeństwa
ograniczające moŜliwości oŜywienia
mieszkaniowego,
słaba koniunktura w budownictwie.
47
tranzytowe połoŜenie powiatu
na waŜnych krajowych i
międzynarodowych szlakach
drogowych,
dość
znaczny
i
niewykorzystany
potencjał
wykonawczy
w
zakresie
infrastruktury technicznej,
istnienie źródeł zewnętrznych
dofinansowania
inwestycji
infrastrukturalnych,
projektowanie
dróg
ekspresowych przebiegających
przez powiat,
•
•
•
•
•
rosnące ceny gruntów w •
aglomeracjach
miejskich
Wrocławia, Łodzi, Górnego
Śląska skłaniające inwestorów
do poszukiwania terenów na
obszarach sąsiednich.
ograniczone moŜliwości
pozyskania
środków zewnętrznych na realizację
inwestycji w infrastrukturę,
brak
rozwiązań
systemowych
umoŜliwiających władzom lokalnym
realizację
kosztownych
inwestycji
infrastrukturalnych,
narastające natęŜenie drogowego ruchu
tranzytowego,
brak stabilnej polityki transportowej,
malejący udział PKP w przewozach
towarów,
brak dostosowania stref numerycznych w
telekomunikacji do aktualnych granic
województwa,
malejące zainteresowanie inwestorów
podejmowaniem
działalności
gospodarczej w obszarach o niskim
wyposaŜeniu w infrastrukturę techniczną,
uboŜenie
ludności,
brak środków
własnych i rozwiązań systemowych w
zakresie
zaspokojenia
potrzeb
mieszkaniowych.
Infrastruktura •
społeczna
a)szkolnictwo,
•
kultura, sport i
turystyka
•
•
•
•
•
•
•
b)zdrowie
opieka
społeczna
i
•
•
dobra baza w kulturze (ośrodki
kultury, biblioteki),
aktywność
społeczeństwa
w
działalności w organizacjach i
stowarzyszeniach społecznych,
coroczne
imprezy
kulturalne,
sportowe i turystyczne o zasięgu
powiatowym i ponadpowiatowym
propagujące tradycje lokalne i
promujące powiat,
dobry
poziom
integracji
społeczeństwa z obszarem,
bogate
dziedzictwo
kulturowe
(folklor, zabytki, historia),
komplementarność
struktury
edukacyjnej powiatu, od wychowania
przedszkolnego po wyŜsze, daje
szerokie
moŜliwości
edukacyjne
zarówno dzieciom i młodzieŜy jak
równieŜ dorosłym,
moŜliwość
uprawiania
wielu
róŜnorodnych
form
spędzania
wolnego czasu,
istnienie
zorganizowanych
form
turystyki i agroturystyki w powiecie,
występowanie
atrakcyjnych
kompleksów leśnych przy średniej
powierzchni lasów w powiecie
wyŜszej od średniej wojewódzkiej,
szeroka oferta kształcenia oferowana
przez szkoły zlokalizowane w
powiecie,
dobrze rozwinięta sieć placówek
podstawowej opieki zdrowotnej (w
kaŜdej gminie znajduje się ośrodek
zdrowia) przy średnim potencjale
personelu,
Słabości
Szansa
ZagroŜenia
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
niedostateczne środki na niezbędne remonty i
modernizacje w oświacie,
niedostateczna sieć i zły stan urządzeń
rekreacyjno-sportowych (boisk sportowych i
przyszkolnych, ilość sal gimnastycznych,
ograniczone
moŜliwości
finansowe
wzbogacania
księgozbioru
i
rozwoju
czytelnictwa,
brak odpowiedniej bazy sportowej dla
uprawiania wielu dyscyplin sportowych,
zwłaszcza na wsi,
ograniczone zainteresowanie i zaangaŜowanie
młodzieŜy w kultywowaniu tradycji kultury i
sztuki ludowej,
słabość wykorzystania istniejącej bazy
kulturalnej oraz brak instytucji typu kino,
muzeum),
niedostateczna
współpraca
placówek
kulturalnych i oświatowych,
niedostatecznie rozwinięta baza turystyczna
(miejsca parkingowe, noclegi, gastronomia,
szlaki turystyczne, itp.) i brak kwalifikowanej
kadry turystycznej
i obsługi ruchu
turystycznego,
brak skoordynowanych działań jednostek
samorządu terytorialnego w wykorzystaniu
potencjału
turystycznego
Ziemi
Wieruszowskiej,
niedostatek środków na pomoc społeczną i
rodzinie,
niedoinwestowanie
i
niedostateczne
wyposaŜenie placówek lecznictwa otwartego,
niedostateczna baza zabezpieczenia opieki
społecznej ( DPSy, ZOLe, Domy Dziennej
Opieki Społecznej, itp.),
słaby dostęp do specjalistycznych przychodni
zdrowotnych,
48
•
•
•
•
•
moŜliwości
prawne
dostosowywania
kierunków
kształcenia
na
poziomie
szkolnictwa
ponadgimnazjalnego
i
policealnego
do
potrzeb
lokalnych,
dostępność
ośrodków
naukowych
w
Łodzi,
Wrocławiu,
Opolu,
Częstochowie,
Poznaniu
i
Kaliszu,
rosnące
zainteresowanie
tradycjami i kulturą obszarów
wiejskich,
udział
w
imprezach
kulturalnych, sportowych i
turystycznych o charakterze
wojewódzkim, krajowym i
zagranicznym,
wzrost
zainteresowania
aktywnym wypoczynkiem i
agroturystyką,
Obszar Chronionego Krajobrazu
Doliny Prosny oraz dwa
rezerwaty dają moŜliwości
szybkiego
rozwoju
turystycznego,
•
•
•
•
•
•
•
moŜliwość zwiększania udziału
sfery
pozarządowej
w
zaspakajaniu potrzeb pomocy
społecznej,
malejące dotacje państwa na
prowadzenie
działalności
z
zakresu oświaty i kultury,
wzrost liczby ludności w wieku
poprodukcyjnym,
niŜ demograficzny,
konkurencja
powiatów
ościennych,
brak zainteresowania kapitału
zewnętrznego inwestowania w
branŜy turystycznej.
brak
racjonalnej
polityki
zdrowotnej i społecznej,
zuboŜenie
społeczeństwa
i
zagroŜenie rozwojem patologii
społecznych,
•
Ochrona
środowiska
•
•
•
•
•
mała konkurencja w słuŜbie zdrowia.
Słabości
dobry stan środowiska naturalnego oraz •
duŜe obszary czyste ekologicznie,
brak obszarów zdegradowanych,
brak przemysłu uciąŜliwego dla środowiska,
istnienie obszarów przyrodniczych objętych
ochroną prawną z występowaniem wielu •
gatunków roślin i zwierząt chronionych,
•
zachowanie bioróŜnorodności,
moŜliwość lokalizacji zbiorników małej
retencji,
•
•
•
zagroŜenie środowiska naturalnego
nadmierną emisją zanieczyszczeń
powietrza w wyniku spalania węgla
a
zwłaszcza
odpadów
płyt
wiórowych,
mały udział procentowy wód
płynących I i II klasy,
nierozwiązany
problem
zagospodarowania
odpadów
i
ścieków,
przewaga konwencjonalnych źródeł
ciepła (paliwo stałe),
niski poziom świadomości oraz małe
zdyscyplinowanie społeczeństwa w
zakresie ochrony środowiska,
ograniczone środki finansowe na
inwestycje w ochronę środowiska.
Szansa
ZagroŜenia
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Działalność
•
władz
powiatowych.
•
Finanse gmin i
powiatu.
•
•
dobra współpraca władz powiatowych z
samorządami terytorialnymi w gminach,
szerokie kontakty samorządowe z innymi
jednostkami na arenie wojewódzkiej i
krajowej
dają moŜliwość wymiany
doświadczeń i promocji potencjału powiatu
oraz nawiązania nowych kontaktów
gospodarczych i społecznych,
dobra współpraca pomiędzy jednostkami
samorządu terytorialnego w realizacji
wspólnych, ponadlokalnych przedsięwzięć z
zakresu ochrony środowiska, tworzenia
funkcjonalnych układów komunikacyjnych,
oświaty oraz kultury, zwiększa efektywność
i racjonalność podejmowanych działań.
w powiecie istnieje większość urzędów
uŜyteczności publicznej,
•
•
•
•
•
zmniejszający się udział dochodów •
własnych
i
środków
pozabudŜetowych w budŜetach gmin
ograniczone w stosunku do potrzeb •
środki w budŜetach powiatu i gmin
na modernizację i remonty dróg •
publicznych,
niskie i malejące wpływy do
budŜetów gmin a pośrednio do
powiatu z podatku od osób
prawnych,
niewystarczająca
zasobność
budŜetów samorządów lokalnych w
porównaniu do nałoŜonych zadań.
49
proekologiczna polityka rządu i
samorządów lokalnych,
wsparcie instytucjonalne i finansowe
agencji i funduszy
inwestycji
proekologicznych,
rosnąca świadomość ekologiczna
społeczeństwa,
duŜy nacisk na ochronę środowiska
związany z procesem wchodzenia do
UE,
łatwość dostępu do myśli technicznej
związanej z ochroną środowiska,
moŜliwość korzystania z dorobku i
doświadczeń innych,
zwiększająca
się
liczba
firm
działających
w zakresie ochrony
środowiska,
integracja działań gmin w zakresie
ochrony wód zlewni Prosny
nowe rozwiązania prawne.
współpraca z samorządami gminnymi
w zakresie inwestycji (montaŜ
środków) i polityki rozwoju,
współpraca
z
władzami
wojewódzkimi,
polityka regionalna państwa oraz
strategia
rozwoju
nowego
województwa łódzkiego, oparta na
rozwoju konkurencyjności, innowacji
i
aktywności
indywidualnej,
wynikających z moŜliwości kapitału
ludzkiego i jakości zarządzania
publicznego,
otwierają
przed
powiatem dodatkowe moŜliwości
pomocowe
w
rozwiązywaniu
problemów
mających
zasięg
ponadlokalny.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
brak dostatecznych środków
na ochronę środowiska i
rekultywację
terenów
zdegradowanych,
zanieczyszczenie wód przez
powiaty sąsiednie,
niewłaściwa
gospodarka
odpadami,
wysokie
koszty
budowy
urządzeń słuŜące ochronie
środowiska,
ograniczone
moŜliwości
ludności
we
wdraŜaniu
inwestycji proekologicznych,
brak tradycji w zakresie
działań proekologicznych,
niska
świadomość
ekologiczna społeczeństwa,
wysoka
kapitałochłonność
inwestycji proekologicznych.
rosnące
uzaleŜnienie
wysokości
dochodów
budŜetów
lokalnych
od
środków z budŜetu państwa,
nieczytelność
podziału
kompetencji i środków w
realizacji niektórych zadań
prowadzonych przez gminy,
powiat
i
samorządowe
województwo
nieadekwatny
do
zadań
sposób przepływu i wielkość
środków finansowych (np.
powiaty otrzymują najniŜsze
subwencje na drogi, itp.),
realny spadek wpływów do
budŜetu,
III. Projektowanie strategii
1. Misja Powiatu Wieruszowskiego
Ocena oczekiwań społecznych, istniejących atutów powiatu i jego wewnętrznego potencjału pozwoliła
na sformułowanie generalnego celu w długim okresie czasu czyli misji powiatu.
Jest to w rzeczywistości odpowiedź na pytanie - kim chcielibyśmy być? Następnie trzeba
odpowiedzieć na pytanie, co naleŜy robić, aby realizacja misji stała się realna.
Misję do spełnienia ma powiat. MoŜe ją realizować przez rozwój przypadkowy, chaotyczny
lub zaplanowany, strategiczny.
Zarówno misja, jak i cele strategiczne powinny być sformułowane w określony sposób i odnosić się
do funkcji, zadań i kompetencji, co oznacza iŜ :
- muszą być związane z prawną definicją jednostki: powiat jest terytorialną wspólnotą
samorządową (kryterium obszaru i zarządzania), co ma swe konsekwencje w uprawnieniach;
- muszą być ogólne, pojemne, a nie szczegółowe, wąskie, gdyŜ cele wynikające z diagnozy
strategicznej konstruuje się na wiele lat – zmienia się forma ich realizacji,
- muszą uzasadniać istnienie i rozwój powiatu w sposób spójny z kompetencjami, elastyczny,
pragmatyczny, uniwersalny – niezaleŜnie od formy, w jakich będą realizowane.
Strategia nie dotyczy więc wszystkiego, co dzieje się w powiecie, ale wskazuje na
najwaŜniejsze przedsięwzięcia, które w ramach swoich kompetencji powiat musi wykonać,
aby „być lepszym niŜ inne”. Chodzi o takie stymulowanie kierunków rozwoju powiatu, które zapewni
równe szanse rozwoju mieszkańców wsi i miasta. Stwierdzenie to wydaje się być utopijnym.
JeŜeli jednak spojrzymy na kraje rozwinięte gospodarczo, np. kraje Unii Europejskiej, nie dostrzega
się wyraźnie róŜnic pomiędzy poziomem Ŝycia ludzi zamieszkujących miasta i obszary wiejskie.
Trzeba natomiast zdać sobie sprawę, iŜ proces zmniejszania róŜnic w warunkach bytowych ludności
miejskiej i zamieszkującej obszary wiejskie nie nastąpi w krótkim okresie czasu. Jednak naleŜy robić
wszystko, aby te róŜnice stopniowo zacierać. W tym procesie moŜe być pomocny program Unii
Europejskiej SAPARD – przedakcesyjny instrument wsparcia rolnictwa i obszarów wiejskich.
Strategia Rozwoju Powiatu Wieruszowskiego opiera się na czterech podstawowych przesłankach:
•
•
•
•
współdziałaniu róŜnych grup społecznych, organizacji gospodarczych, instytucji oraz
tworzeniu sieci współpracy pomiędzy nimi a władzami,
dokonaniu wyboru pól aktywności i skupieniu się na najwaŜniejszych działaniach,
stwarzających nowe moŜliwości rozwojowe,
podtrzymywaniu inicjatyw lokalnych, traktując je jako cenne dobro oferowane przez
miejscową społeczność,
regionalnej perspektywie uwzględniającej moŜliwości lepszego wykorzystania istniejących
struktur o znaczeniu lokalnym.
Mając na uwadze powyŜsze przesłanki dla Powiatu Wieruszowskiego została określona następująca
misja:
Zwiększenie konkurencyjności Powiatu Wieruszowskiego oraz tworzenie warunków stabilnego
i dynamicznego rozwoju społeczno – gospodarczego prowadzącego do polepszenia warunków
bytowych i poziomu Ŝycia mieszkańców poprzez efektywne wykorzystywanie zasobów lokalnych,
stymulowanie przedsiębiorczości i dbałość o środowisko.
Kompendium misji zawiera się w następującym sformułowaniu:
Powiat wieruszowski – powiatem perspektyw przyjaznym, dla mieszkańców
i inwestorów !
50
W celu realizacji przyjętej misji określono cele strategiczne, które są sformułowane w sposób
ogólny, dotyczą bowiem wieloletniego horyzontu czasowego oraz wywierają wpływ na działalność
organizacji i warunki bytowe w szerokim zakresie. Taki sposób zapisu jest wyrazem kompleksowego
podejścia do problematyki rozwoju. Cele operacyjne, które są pochodną celów strategicznych i
stanowią ich dezagregację są formułowane w sposób bardziej szczegółowy, dotyczą okresów
krótszych, często jednorocznych oraz wywierają wpływ na działalność organizacji w węŜszym
zakresie.
2. Cele strategiczne Strategii Rozwoju
Dla realizacji misji Powiatu przyjęto następujące cele strategiczne:
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
Poprawa zagospodarowania Powiatu w zakresie infrastruktury technicznej.
Wzrost gospodarczy powiatu.
Poprawa atrakcyjności turystycznej powiatu.
Aktywizacja obszarów wiejskich.
Rozwój zasobów ludzkich.
Poprawa warunków Ŝycia mieszkańców powiatu.
Ochrona walorów i zasobów przyrodniczych oraz poprawa stanu środowiska
naturalnego w powiecie.
Strategia stanowi zespół działań spójnych, dlatego osiąganie kaŜdego z przyjętych celów będzie
wspierane poprzez realizacje zadań wyszczególnionych w innych celach strategicznych i tak, cel
strategiczny VI oprócz przypisanych mu celów operacyjnych i zadań będzie osiągany poprzez
realizację zadań zawartych w celach strategicznych I, II, III i IV.
Podobnie osiąganie pozostałych celów będzie się odbywać przy pomocy działań w innych obszarach
strategicznych. Taki sposób zapisu strategii dowodzi spójności i integralności działania.
W strategii odniesiono się do celów, w których wykonywanie zadań publicznych naleŜy przede
wszystkim do kompetencji szczebla powiatowego a takŜe w zakresie uzgodnionym do kompetencji
gmin i województwa.
Przewidywane efekty realizacji poszczególnych celów strategicznych
I.
Poprawa infrastruktury technicznej.
- poprawa stanu skomunikowania wewnętrznego powiatu,
- wzrost efektywności układu uliczno drogowego,
- poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego,
- łatwość dostępu do informacji z zakresu stosunków własnościowych gruntów i nieruchomości
w powiecie dla potrzeb inwestycyjnych i zarządzania bieŜącego,
- poprawa stanu bezpieczeństwa energetycznego powiatu dla potrzeb ludności i jednostek
gospodarczych.
II.
Wzrost gospodarczy powiatu
- wzrost przedsiębiorczości i aktywności społecznej w powiecie,
- wzrost liczby podmiotów gospodarczych funkcjonujących w powiecie,
- poprawa kompleksowej informacji o potencjale gospodarczym i turystycznym powiatu,
- utrwalenie atrakcyjnego wizerunku powiatu w województwie, kraju i poza jego granicami,
- wzrost poziomu dochodów ludności.
III.
Poprawa atrakcyjności turystycznej powiatu
51
- stworzenie korzystnych warunków dla uprawiania turystyki pieszej, rowerowej i konnej,
- lepsze wykorzystanie szlaków turystycznych w powiecie,
- zwiększenie dostępności realnej i przestrzennej obiektów zabytkowych i pomników przyrody,
- wykorzystanie zbudowanych szlaków do promocji powiatu – umieszczenie ich w folderach
i wydawnictwach, organizowanie róŜnych form turystyki na szlakach,
- połączenie szlaków turystycznych z siecią krajową i europejską,
- zwiększenie atrakcyjności i konkurencyjności powiatu,
- rozwój agroturystyki (wzrost liczby gospodarstw agroturystycznych),
- wzbogacenie oferty turystycznej.
IV.
- Zmniejszenie bezrobocia na wsi,
- Poprawa warunków Ŝycia ludności wiejskiej,
- Zmniejszenie róŜnicy poziomu Ŝycia ludności wiejskiej i miejskiej,
- Stworzenie bogatszej oferty pracy na wsi,
- Wzrost zatrudnienia nierolniczego,
- Wzrost aktywności i przedsiębiorczości ludności wiejskiej,
- Poprawa efektywności produkcji rolniczej,
- Poprawa jakości produktów rolnych, a przez to wzrost dochodów rolników,
- Podniesienie kwalifikacji mieszkańców wsi.
V.
- podniesienie poziomu wykształcenia,
- poprawa warunków bytowych ludności,,
- podniesienie rozwoju kulturowego mieszkańców.
VI.
- wzrost estetyki i poprawa wyposaŜenia jednostek osadniczych,
- poprawa bezpieczeństwa publicznego w powiecie,
- poprawa zdrowotności mieszkańców powiatu,
- dostępność i podniesienie jakości usług w placówkach publicznych,
- skuteczność działań w zakresie usług pomocy społecznej.
VII.
naturalnego w powiecie.
- Poprawa stanu środowiska w powiecie.
- Podniesienie świadomości proekologicznej ludności powiatu.
- Stworzenie inwestycji przyjaznych środowisku, np. oczyszczalnie, wysypiska.
- Poprawa estetyki terenów.
- Zmniejszenie zagroŜenia dla Ŝycia i zdrowia mieszkańców powiatu.
- Zwiększenie dostępności do środków na realizację zadań z zakresu ochrony środowiska.
- W przypadku termomodernizacji budynków zmniejszenie kosztów utrzymania i zmniejszenie
emisji ciepła.
- Zmniejszenie emisji substancji szkodliwych dla środowiska.
- Zmniejszenie zagroŜenia powodziowego.
- Poprawa warunków rekreacyjnych i atrakcyjności powiatu.
- Lepsze wykorzystanie zasobów wodnych.
- Poprawa jakości wód.
52
3. PROGRAMY REALIZACYJNE
W celu zrealizowania przyjętych celów strategicznych sprecyzowano cele operacyjne
i przypisano im zadania do wykonania, oraz określono harmonogram realizacyjny i wskazano osoby
odpowiedzialne za wykonanie. Tworzą one programy realizacyjne dla poszczególnych celów
strategicznych.
Lp.
Wyszczególnienie
Odpowiedzialn
y
Źródła
finansowania
1
2
3
4
2002 2003 2004 2005 2006
5
6
7
8
9
I
Cel strategiczny – POPRAWA ZAGOSPODAROWANIA POWIATU W ZAKRESIE
INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
1.
Cel operacyjny – poprawa wewnętrznego i zewnętrznego (region, kraj) skomunikowania powiatu
1.1
1.2
1.3
1.4
1.5
1.6
Działania na rzecz budowy nadajnika
telewizyjnego w celu moŜliwości
odbioru na obszarze powiatu programów
telewizji regionalnej z Łodzi
Opracowanie i zatwierdzenie kryteriów
wyboru zadań drogowych na drogach
powiatowych do Wieloletniego Planu
Inwestycyjnego ( WPI)
Opracowanie
i
zatwierdzenie
Wieloletniego Planu Inwestycyjnego w
zakresie dróg powiatowych
Realizacja zadań drogowych zgodnie z
Wieloletnim Planem Inwestycyjnym
(WPI)
Podjęcie
działań
na
rzecz
przekwalifikowania dróg powiatowych nr
37265 i 37404 na drogi wojewódzkie
oraz ich modernizacja.
-
X
X
Naczelnik KD
i Dyrektor
PZD
środki własne
III
kwar
tał
-
-
-
-
IV
kwar
tał
-
-
-
-
środki własne
i pomocowe
-
X
X
X
X
środki własne
i pomocowe
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Naczelnik KD
i Dyrektor
PZD
Naczelnik KD
i Dyrektor
PZD
Naczelnik KD
i Dyrektor
PZD
środki własne
Burmistrz
i Wójtowie
środki: gmin,
inwestorów
mieszkańców
i pomocowe
środki: gmin,
pomocowe,
mieszkańców
Naczelnik KD
i Dyrektor
PZD
Środki
własne
X
X
X
X
X
Naczelnik KD
i Właściwe
Zarządy Dróg
środki: GDDP
i pomocowe,
X
X
X
X
X
Naczelnik KD
i Dyrektor
PZD,
Właściwe
Zarządy Dróg
środki własne
i pomocowe
X
X
X
X
X
Uzupełnienie telefonizacji obszarów Burmistrz
wiejskich według koncepcji gmin
i Wójtowie
Budowa i modernizacja dróg gminnych
zgodnie z koncepcjami samorządów
gminnych
Tworzenie lobby na rzecz budowy drogi
ekspresowej S-8 Łódź - Wrocław oraz
1.8
pomoc
we
wszelkich
pracach
przygotowawczych
Modernizacja
istniejącego
układu
drogowego o wysokim natęŜeniu ruchu
kołowego
zgodnie
z
„Koncepcją
1.9 programu rozwoju sieci drogowej do
roku 2015 z uwzględnieniem dróg
krajowych
i
wojewódzkich
oraz
autostrady”.
Doskonalenie układu uliczno-drogowego
dla potrzeb transportu i poprawa
funkcjonowania komunikacji zbiorowej
poprzez
usprawnienia
ruchu
1.10 samochodowego, wybudowanie nowych
i zmodernizowanie istniejących dróg i
ulic
oraz
skrzyŜowań.
Ponadto
utworzenie
sieci
parkingów
przeznaczonych
dla
samochodów
1.7
Naczelnik KD,
Burmistrz
i Wójtowie
53
Uwag
i
10
osobowych, autokarów i samochodów
cięŜarowych (szczególnie TIR-ów).
Tworzenie lobby na rzecz utrzymania i
rozwoju
lokalnej
linii
kolejowej
zagroŜonej likwidacją: Herby Nowe –
Wieluń – Wieruszów – Kępno
Naczelnik KD
(uwzględnienie
w
projektach
1.11
i Dyrektor
perspektywicznych przedłuŜenie linii
PZD
kolejowej z Wielunia do Bełchatowa,
jako najkrótszego połączenia z Warszawy
do Wrocławia przez Bełchatów – Wieluń
– Wieruszów – Kępno).
2.
2.1
Środki
własne
X
X
X
X
X
Cel operacyjny – Modernizacja Ewidencji Gruntów i Budynków dla Powiatu Wieruszowskiego
ZałoŜenie komputerowych baz danych
ewidencyjnych, umoŜliwiajacych
tworzenie raportów:
- rejestr gruntów, rejestr budynków,
rejestr lokali,
Geodeta
Powiatowy
środki własne,
FGZGiK
i pomocowe
X
X
X
X
X
Geodeta
Powiatowy
środki własne,
FGZGiK i
pomocowe
-
-
-
X
X
- mapę ewidencyjną
2.2
Utworzenie systemu informacji o terenie
(SIT) dla terenu powiatu
3.
Cel operacyjny – działania w zakresie poprawy infrastruktury technicznej na terenie powiatu
3.1
3.2
3.3
Analizowanie
stanu
istniejących
urządzeń energetycznych pod kątem
zabezpieczenia potrzeb ludności oraz
istniejących i potencjalnych podmiotów
gospodarczych.
Opracowanie załoŜeń dla gazyfikacji
terenów wiejskich w poszczególnych
gminach powiatu
Tworzenie lobby na rzecz gazyfikacji i
wykorzystania istniejących koncepcji
rozwoju gazownictwa na terenie powiatu
Burmistrz
i Wójtowie
środki: gmin
+ uczestnicy
-
X
X
X
X
Burmistrz
i Wójtowie
środki: gmin,
mieszkańców,
pomocowe
-
X
X
X
X
Środki własne
X
X
X
X
X
Środki własne
i PFOŚiGW
X
X
X
X
X
Środki własne
i PFOŚiGW
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
-
-
-
-
I
półro
cze
-
-
-
Burmistrz
i Wójtowie
Naczelnik AB
Naczelnik
WROŚiL,
Burmistrz i
Wójtowie
3.4
Współudział w tworzeniu systemu
racjonalnej gospodarki odpadami
3.5
Wsparcie działań mających na celu
budowę i modernizacje istniejących
inwestycji ekologicznych, tj.
oczyszczalnie ścieków, wysypisk,
kanalizacji, kotłowni, itd.
Naczelnik
WROŚiL
3.6
Budowa oczyszczalni ścieków,
kanalizacji sanitarnej zgodnie z
koncepcją samorządów gminnych
Burmistrz
i Wójtowie
3.7
Budowa, rozbudowa, modernizacja sieci
Burmistrz
wodociągowej i stacji uzdatniania wody
i Wójtowie
według koncepcji samorządów gminnych
4.
Cel operacyjny – Poprawa zasobów materialnych powiatu
4.1
4.2
Zebranie potrzeb inwestycyjnych i
remontowych starostwa i jednostek
organizacyjnych powiatu niezbędnych do
opracowania
Wieloletniego Planu
Inwestycyjnego
Opracowanie i zatwierdzenie kryteriów
wyboru
zadań
inwestycyjnych
i
remontowych starostwa i jednostek
środki: gmin,
mieszkańców,
WFOŚiGW,
pomocowe
środki: gmin,
mieszkańców,
WFOŚiGW,
pomocowe
Naczelnicy
Wydziałów:
AB i WS
II
Środki własne półro
cze
Naczelnicy
Wydziałów:
AB i WS
Środki własne
54
-
4.3
4.4
organizacyjnych
powiatu
do
Wieloletniego Planu Inwestycyjnego
Opracowanie
i
zatwierdzenie
Wieloletniego Planu Inwestycyjnego dla
starostwa i jednostek organizacyjnych
powiatu
Realizacja
zadań
inwestycyjnych
starostwa i jednostek organizacyjnych
powiatu zgodnie z Wieloletnim Planem
Inwestycyjnym.
Naczelnicy
Wydziałów:
AB i WS
-
II
półro
cze
-
-
-
-
-
X
X
X
środki
własne
-
X
X
X
X
środki własne
+ uczestnicy
-
X
X
-
-
środki
własne
-
X
X
-
-
-
X
-
-
-
-
X
X
X
X
Naczelnik WS,
środki własne
Kierownik
+ uczestnicy
PUP
X
X
X
X
X
środki własne
+ uczestnicy
X
X
X
X
X
Naczelnik WS,
środki własne
Burmistrz
+ uczestnicy
i Wójtowie
X
X
-
-
-
Naczelnik WS,
środki własne
+ uczestnicy
X
X
-
-
-
Zarząd
Powiatu
środki własne
i inne
-
X
X
-
-
Naczelnicy
Wydziałów:
AB i WS
Środki własne
Środki własne
II
Cel strategiczny – WZROST GOSPODARCZY POWIATU
1.
Cel operacyjny – Rozwój przedsiębiorczości w powiecie
1.1
Dokonywanie analiz rynku i opracowań
zbiorczych dotyczących podmiotów Naczelnik WS
gospodarczych
1.2
1.3
1.4
1.5
1.6
1.7
1.8
1.9
Stworzenie baz danych o podmiotach
gospodarczych
zarejestrowanych
w
systemie REGON na terenie Powiatu Naczelnik WS
Wieruszowskiego
oraz
ofert
inwestycyjnych z terenu powiatu;
Opracowywanie
wspólnej
oferty
inwestycyjnej powiatu, skierowanej na
przyciągnięcie
inwestorów
reprezentujących przemysł meblowy, Naczelnik WS
drzewny,
przetwórstwa
rolnospoŜywczego,
produkcji
zdrowej
Ŝywności, turystyczny;
Inicjowanie tworzenia grup partnerskich
w
celu
pozyskiwania
funduszy
Naczelnik WS
strukturalnych
- przygotowanie lokalnych programów
operacyjnych i ich realizacja
Organizowanie
szkoleń
dla
początkujących
przedsiębiorców
z
zakresu
procedur
zakładania
i
prowadzenia
własnej
działalności
gospodarczej
Udział w targach, misjach gospodarczych
wraz
z
reprezentacją
lokalnego
środowiska przedsiębiorców oraz ofertą
promocyjną powiatu;
Integrowanie
lokalnego
środowiska
przedsiębiorców poprzez inicjowanie
utworzenia
Powiatowego
Klubu
Biznesmena lub Izby Gospodarczej,
Koordynowanie działań związanych ze
współpracą zagraniczną w tym przede
wszystkim z UE w związku z procesem
wchodzenia do Unii Europejskiej
Nawiązanie współpracy partnerskiej z
odpowiednikiem
samorządu
terytorialnego w krajach UE i Europy
Środkowej
Naczelnik WS,
środki
własne
2.
Cel operacyjny – tworzenie pozytywnego wizerunku Powiatu Wieruszowskiego w regionie, kraju i za granicą
2.1
Opracowywanie i rozpowszechnianie
materiałów promocyjno –
informacyjnych o powiecie (foldery,
Naczelnik WS
55
środki własne
+ sponsorzy
X
X
X
X
X
ulotki, Internet, CD-ROM, inne)
2.2
Promocja powiatu poprzez turystykę w
ramach
Lokalnej
Organizacji
Turystycznej „W Środku Polski” oraz
Regionalnej Organizacji Turystycznej Naczelnik WS
(foldery, Internet, CD-ROM, udział w
targach turystycznych, organizowanie
Study Tour, inne)
środki własne
+ sponsorzy
X
X
X
X
X
III Cel strategiczny – POPRAWA ATRAKCYJNOŚCI TURYSTYCZNEJ POWIATU
1.
Cel operacyjny – Tworzenie korzystnych warunków dla rozwoju turystyki
Budowa i przygotowanie szlaków
turystycznych w powiecie
1.1
– rowerowego i konnego
– pieszego i wodnego
1.2
1.3
Oznakowanie istniejących szlaków
turystycznych oraz obiektów
zabytkowych, pomników przyrody
Promocja walorów turystycznych
powiatu (Internet, foldery, udział w
targach turystycznych – Łódź, Katowice,
itp. a takŜe organizowanie biesiad
folklorystycznych i Study Tour)
Naczelnik WS
środki własne
+ uczestnicy
Kontrakt
Wojewódzki,
-
X
-
X
-
X
X
Naczelnik WS
środki własne,
środki gmin +
uczestnicy
-
X
-
X
-
Naczelnik WS
środki własne,
środki gmin +
uczestnicy
X
X
X
X
X
środki własne
+ sponsorzy,
inne
-
X
X
-
-
środki własne
+ sponsorzy,
inne
-
X
X
-
-
Naczelnik WS,
Stowarzysz.
Agroturstyczn
e, PTTK
Naczelnik WS,
Stowrzysz.
Agroturstyczn
e, PTTK
1.4
Wydanie przewodnika turystycznego
Powiatu Wieruszowskiego
1.5
Opracowanie produktu turystycznego
Powiatu Wieruszowskiego
2.
Cel operacyjny – Rozwój agroturystyki
2.1
Wspieranie działań rolników tworzących
gospodarstwa agroturystyczne:
-pomoc prawna
-pomoc formalno – organizacyjna
Rzecznik
Konsumentów, środki własne
+ uczestnicy
Stowarzysz.
Agroturstyc.
X
X
X
X
X
Patrz cel strategiczny II Operacyjny 2
Naczelnik
WS,
środki własne
Stowarzysz. + uczestnicy
Agroturstyc.
X
X
X
X
X
2.2
IV Cel strategiczny – AKTYWIZACJA ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH
1.
Cel operacyjny –– działania na rzecz restrukturyzacji i modernizacji rolnictwa
1.1
Propagowanie działań mających na celu
zaktywizowanie gospodarcze
społeczności wiejskiej
1.2
Współudział w ustalaniu tematyki
szkoleń organizowanych dla rolników
1.3
Stworzenie warunków do wdroŜenia w
powiecie Zintegrowanego Systemu
Kontroli i Nadzoru ( IACS)
2.
Cel operacyjny – Działania w zakresie tworzenia nowych i alternatywnych miejsc pracy poza rolnictwem dla
ludności zamieszkującej obszary wiejskie
Naczelnik
WROŚIL,
ODR
Naczelnik
WROŚIL,
ODR
środki własne
X
X
X
X
X
-
X
X
X
X
X
X
X
-
-
-
środki
ARiMR i
pomocowe
ARiMR,
Naczelnik
WROŚIL
56
2.1
2.2
2.3
Wsparcie działań mających na celu
zmianę kwalifikacji osób zamieszkałych
obszary wiejskie oraz dostosowanie
kwalifikacji do wymagań lokalnego
rynku
Wspieranie osób tworzących miejsca
pracy i podejmujących działalność
gospodarczą na obszarach wiejskich
poprzez dofinansowania z FP nowych
miejsc pracy
Utworzenie banku danych o poŜądanych
rodzajach działalności gospodarczych na
obszarze powiatu
Kierownik
PUP
Fundusz
Pracy
X
X
X
X
X
Kierownik
PUP
Fundusz
Pracy
X
X
X
X
X
Kierownik
PUP
Fundusz
Pracy
-
X
X
-
-
Naczelnik
WROŚIL
środki własne
X
X
X
X
X
2.4
Patrz cel strategiczny III operacyjny 2
3.
Cel operacyjny – Działania na rzecz racjonalnego zagospodarowania obszarów mało przydatnych rolniczo
3.1
Propagowanie zalesień gruntów kl. V,
VI, VIz i rolniczo nieprzydatnych jako
formę pozarolniczego ich wykorzystania
3.2
Pozyskiwanie środków pozabudŜetowych Naczelnik
na pokrycie kosztów zalesień
WROŚIL
4.
Cel operacyjny – Działania w zakresie poprawy infrastruktury technicznej obszarów wiejskich
Naczelnik
WROŚIL
Naczelnik
WROŚIL i
AB, Burmistrz
i Wójtowie
środki własne
WFOŚiGW
X
X
X
X
X
WFOŚiGW
Fundusz
Leśny
X
X
X
X
X
X
X
środki: gmin,
mieszkańców,
WFOŚiGW,
pomocowe
4.1
Patrz cel strategiczny I operacyjny 3
V
Cel strategiczny – ROZWÓJ ZASOBÓW LUDZKICH
1.
Cel operacyjny – Podniesienie i dopasowanie kwalifikacji ludności do potrzeb rynku pracy
Dostosowanie kierunków
kształcenia w szkołach
1.1 prowadzonych przez powiat do
potrzeb rozwijającej się
gospodarki regionu
X
X
X
Naczelnik WS,
Dyrektorzy
Szkół
środki
własne
X
X
X
X
X
1.2
Organizowanie szkoleń i kursów w
zakresie przekwalifikowania i
doskonalenia zawodowego – rozwijanie i
promowanie róŜnych form nabywania
nowych i zmiany posiadanych
kwalifikacji.
Kierownik
PUP, ODR,
Naczelnik WS
środki własne
+ uczestnicy
X
X
X
X
X
1.3
Prowadzenie poradnictwa zawodowego
(dla bezrobotnych, absolwentów
gimnazjów, itd.)
Kierownik
PUP
środki własne
+ uczestnicy
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
1.4
1.5
Środki
Naczelnik WS, własne,
Dyrektorzy
pomocowe i
szkół
fundusze
celowe
Budowa, rozbudowa, modernizacja
środki: gmin,
budynków szkolnych i doposaŜenie szkół Burmistrz
pomocowe
i Wójtowie
w gminach według koncepcji
i fundusze
samorządów gminnych
celowe
Modernizacja i doposaŜenie placówek
oświatowych prowadzonych przez
powiat
57
2.
Cel operacyjny – Rozwój i wspierania organizacji pozarządowych
2.1
Uruchomienie Fundacji „ZDROWIE I
EDUKACJA”
Naczelnik WS,
środki własne
Zarząd
+ uczestnicy
Fundacji
X
-
-
-
-
2.2
Utworzenie Stowarzyszenie na rzecz
osób poszkodowanych w wypadkach
drogowych
Naczelnik WS
środki własne
+ uczestnicy
-
X
-
-
-
2.3
Współpraca z organizacjami
pozarządowymi działającymi na terenie
powiatu.
Naczelnik WS
środki własne
+ uczestnicy
-
X
X
X
X
3.
Cel operacyjny – zwiększenie moŜliwości korzystania z róŜnych form kultury, szczególnie kultury wyŜszego
rzędu oraz sportu, rekreacji i turystyki
3.1
3.2
Ochrona dorobku kulturowego –
wspieranie regionalnych zespołów
folklorystycznych, izb regionalnych,
artystów ludowych.
Opracowanie kalendarza imprez
kulturalnych, sportowych i turystycznych
w powiecie mających na celu oŜywienie
Ŝycia kulturalnego bazującego na własnej
tradycji i dziedzictwie kulturowym
powiatu.
3.3
Utworzenie Biblioteki Powiatowej
w Wieruszowie
3.4
Utworzenie Punktu Informacji
Turytycznej w Wieruszowie
3.5
Utworzenie Powiatowego Centrum
Informacji Europejskiej w Wierszowie
3.6
Budowa obiektów sportoworekreacyjnych według koncepcji
gmin
środki własne
+ inne
X
X
X
X
X
Naczelnik WS,
środki własne
organizacje
+ inne
pozarządowe
X
X
X
X
X
środki własne
+ inne
X
X
-
-
-
środki własne
+ inne
X
X
-
-
-
X
X
-
-
-
X
X
X
X
X
Naczelnik WS
Naczelnik WS,
Dyrektor
Biblio-teki
Powiatowej
Naczelnik WS,
Dyrektor
Biblio-teki
Powiatowej
Naczelnik WS,
Dyrektor
Biblio-teki
Powiatowej
Burmistrz
i Wójtowie
środki
własne +
inne
środki
własne +
pomocowe
UE i
UKFiS-u
VI Cel strategiczny – POPRAWA WARUNKÓW śYCIA MIESZKAŃCÓW POWIATU
1.
Cel operacyjny – poprawa stanu środowiska naturalnego i bezpieczeństwa publicznego
1.1
Kształtowanie pro-ekologicznych postaw
wśród mieszkańców powiatu
Naczelnik
WROŚIL
środki
PFOŚiGW,
gmin
X
X
X
X
X
1.2
Poprawa estetyki i wyposaŜenia
jednostek osadniczych, działania
organizacyjne (konkursy, np.
najładniejsza miejscowość)
Naczelnik WS
środki własne
+ inne
X
X
X
X
X
1.3
Inicjowanie i wspieranie programów
zwiększających bezpieczeństwo
publiczne
X
X
X
X
X
1.4
Wspieranie budowy nowej siedziby
X
X
X
X
-
Naczelnik
Wydziału
środki własne
Spraw
Obywatelskich
, KPSP, OSP,
Komendant
środki własne
58
Komendy Powiatowej Policji (KPP)
2.
2.1
KPP,
Dyrektor PZD
i sponsorzy
Cel operacyjny – zbliŜenie jakości Ŝycia mieszkańców Powiatu do standardów europejskich
Opracowanie i realizacja programów
poprawy stanu zdrowia mieszkańców
powiatu oraz promocja zdrowia i
profilaktyka
- program badań mamograficznych
- program kardiologiczny
WdraŜanie uchwalonej strategii
rozwiązywania problemów społecznych
w powiecie w zakresie:
- patologie,
- pomoc niepełnosprawnym,
- pomoc ludziom starym,
środki własne
Naczelnik WS,
+ Kasa
Dyrektor
Chorych
SPZOZ
+inne
X
-
X
-
X
-
X
X
środki własne
+ inne
X
X
X
X
X
środki własne
+ inne
X
X
X
X
X
2.4
Organizowanie zabezpieczenia potrzeb
mieszkańców w zakresie wypoczynku,
rekreacji, dobrej komunikacji, usług
pielęgniarskich dla ludzi starszych,
Naczelnik
WS,
Kierownik
PCPR,
środki własne
Dyrekto-rzy + inne
DPS-ów i
stowarzysze
ń
X
X
X
X
X
2.5
Poprawa jakości usług w placówkach
publicznych (realizacja wniosków
mieszkańców, interpelacji radnych,
wnioski komisji Rady Powiatu)
Naczelnik WS
środki własne
+ inne
X
X
X
X
X
X
-
-
-
-
X
X
-
-
-
-
X
X
-
-
2.7
Wykorzystanie publicznej bazy
medycznej na rzecz zwiększenia
konkurencyjności i dostępu mieszkańców
do podstawowej, specjalistycznej i
szpitalnej opieki medycznej
- usprzętowienie laboratorium
szpitala
- modernizacja obiektów
(termomodernizacja szpitala)
- tworzenie działu
rehabilitacyjnego w szpitalu
Naczelnik WS,
- dostosowanie zakresu usług
Dyrektor
medycznych szpitala do
SP ZOZ
zmieniających się warunków i
potrzeb rynku
- utrzymanie i modernizacja
terenowej bazy majątkowej SP
ZOZ (ośrodki zdrowia) z
przeznaczeniem na potrzeby
opieki medycznej w gminach
- likwidacja barier
architektonicznych w obiektach
słuŜby zdrowia
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
-
X
X
X
-
2.2
2.3
VII
1.
Działalność organizacyjna na rzecz
zmniejszenia bezrobocia - aktywizacja
bezrobotnych
Kierownik
PCPR,
Kierownicy
GOPS-ów
Stowarzyszeni
e „KOS” i inne
Kierownik
PUP
i organizacje
pozarządowe
Środki:
własne, Kasy
Chorych,
Ministerstwa
Zdrowia,
pomocowe z
UE
Cel strategiczny – OCHRONA WALORÓW I ZASOBÓW PRZYRODNICZYCH ORAZ
POPRAWA STANU ŚRODOWISKA NATURALNEGO W POWIECIE
Cel operacyjny – Opracowanie Programów Ochrony Środowiska
59
1.1
Opracowanie Powiatowego Programu
Ochrony Środowiska
Naczelnik
WROŚiL
Środki własne
1.2
Opracowanie Gminnych Programów
Ochrony Środowiska
Burmistrz
i Wójtowie
Środki gmin
2.
Cel operacyjny – Ochrona powierzchni ziemi
1.1
Pomoc przy wdraŜaniu proekologicznego
Naczelnik
systemu gospodarki odpadami
WROŚiL
dotyczącego selektywnej zbiórki
odpadów i moŜliwości ich wykorzystania
środki własne
PFOŚiGW
X
X
X
X
X
1.2
Tworzenie banku danych o moŜliwości
zbytu i utylizacji odpadów
Naczelnik
WROŚiL
środki własne
-
-
X
X
-
1.3
Współudział w tworzeniu systemu
racjonalnej gospodarki odpadami
Naczelnik
WROŚIL,
Burmistrz
i Wójtowie
Środki własne
PFOŚiGW
X
X
X
X
X
1.4
Propagowanie i koordynowanie akcji
Sprzątanie Świata
Naczelnik
WROŚiL
środki własne
WFOŚiGW
PFOŚiGW
X
X
X
X
X
2.
Cel operacyjny – Ochrona atmosfery
2.1
Propagowanie inwestycji mających na
celu wykorzystanie proekologicznych
źródeł energii
Naczelnik
WROŚiL
środki własne
X
X
X
X
X
Naczelnik
WROŚiL
środki własne
X
X
X
X
X
Naczelnik
WROŚiL
środki własne
X
X
X
X
X
Naczelnik
WROŚiL,
Burmistrz
i Wójtowie
środki własne
PFOŚiGW
X
X
X
X
X
Naczelnik
WROŚiL
środki własne
X
X
X
X
X
Naczelnik
WROŚiL
środki własne
X
X
X
X
X
2.2
2.3
3.
3.1
3.2
3.3
Informowanie o moŜliwości pozyskanie
pozabudŜetowych środków pomocowych
, zagranicznych i krajowych na realizację
programów w zakresie ochrony ziemi,
atmosfery i wód.
Propagowanie termomodernizacji
budynków mieszkalnych i obiektów
uŜyteczności publicznej jako źródeł
oszczędzania energii.
X
X
Cel operacyjny – Ochrona wód
Wspieranie inicjatyw mających na celu
budowę zbiorników małej retencji
wodnej oraz konserwację cieków
wodnych w celu zabezpieczenia
przeciwpowodziowego
Propagowanie inwestycji mających na
celu zagospodarowanie nieuŜytków z
przeznaczeniem na stawy rybne
Propagowanie idei budowy
przyzagrodowych oczyszczalni ścieków
przy jednoczesnym konsekwentnym
egzekwowaniu przepisów wynikających
z ustawy o ochronie środowiska
4.
Cel operacyjny – Ochrona krajobrazu naturalnego powiatu
4.1
Wspieranie inicjatyw w zakresie
urządzania i utrzymywania terenów
zieleni, zadrzewień, zakrzewień oraz
parków
Naczelnik
WROŚIL
PFOŚiGW
X
X
X
X
X
Patrz cel strategiczny IV operacyjny 3
Naczelnik
WROŚIL
środki własne
Fundusz
Leśny
WFOŚiGW
X
X
X
X
X
4.2
60
IV. WdraŜanie Strategii Rozwoju
1. Realizacja strategii
Zasadnicze znaczenie dla procesu wdraŜania strategii rozwoju miało przyjęcie przez Zespół
ds. Opracowania Strategii zestawu konkretnych programów realizacyjnych.
Przyjęcie przedstawionej koncepcji realizacji Strategii Rozwoju Powiatu Wieruszowskiego
wynika z uznania wszystkich celów strategicznych jako równowaŜnych i często silnie ze sobą
związanych w praktyce realizacyjnej. Przy poszczególnych przedsięwzięciach wyraźnie widać
związek danego przedsięwzięcia z więcej niŜ jednym celem. Przypisywanie przedsięwzięć tylko do
jednego celu strategicznego staje się dodatkowo trudniejsze, gdy uwzględnimy postulat
metodologiczny mówiący, Ŝe program strategiczny powinien składać się z szeroko zarysowanej
strategii, która winna być realizowana poprzez duŜą ilość drobnych kroków w postaci konkretnych
przedsięwzięć. PowyŜsza strategia była i będzie konsultowana. W trakcie jej opracowywania
uwzględniono opinie władz publicznych róŜnych szczebli a takŜe środowisk lokalnych. Natomiast w
fazie wdroŜenia nastąpi aktualizacja zapisów oraz uszczegółowienie harmonogramu realizacji
poszczególnych przedsięwzięć.
Etap wdraŜania strategii będzie polegać na wskazaniu podstawowych obszarów aktywności, w
których planowane będą i realizowane przedsięwzięcia zmierzające do osiągnięcia celów
strategicznych. Ustaleni są uczestnicy procesu odpowiedzialni za prawidłową realizacje zadań a takŜe
określone źródła finansowania (równieŜ zewnętrzne) i czas działań. Jednym z podstawowych załoŜeń
przyjętych w procesie programowania strategicznego Powiatu Wieruszowskiego jest jego ciągłość, co
oznacza, Ŝe etapy realizacji i oceny pozwalają stwierdzić, na ile pierwotne ustalenia są aktualne, czy
muszą podlegać weryfikacji, a jeŜeli tak, to w jakim kierunku i w jakim stopniu.
Ze względu na wielopodmiotowość „Strategii ...” wymagana jest współpraca samorządów,
instytucji, jednostek organizacyjnych, organizacji pozarządowych i podmiotów gospodarczych,
reprezentujących róŜne dziedziny Ŝycia społeczno – gospodarczego.
Realizm finansowy jest jednym z najwaŜniejszych kryteriów poprawności przyjętej strategii.
Aby uniknąć niebezpieczeństwa umieszczenia w strategii zadań, które ze względów
finansowych nie będzie moŜna zrealizować, przeprowadzona została wstępna analiza potencjalnych
moŜliwości finansowego zabezpieczenia realizacji programów wynikających z przyjętej strategii.
Uwzględnione zostały następujące źródła finansowania:
- budŜet powiatu,
- budŜety gmin,
- budŜet samorządu wojewódzkiego,
- budŜet wojewody,
- dotacje z budŜetu centralnego,
- środki inwestorów krajowych (osób prawnych i fizycznych, agencji, fundacji),
- środki inwestorów zagranicznych (osób prawnych i fizycznych),
- środki pomocowe Unii Europejskiej.
61
2. Monitoring, ocena i aktualizacja strategii rozwoju
2.1. Monitoring strategii jest obserwacją realizacji celów strategicznych i wykonania programów
realizacyjnych.
Monitoring wdraŜania strategii słuŜy do:
1. Obserwacji stanu zaawansowania projektów rozwojowych, umoŜliwiających aktualną
identyfikację problemów w ich realizacji.
2. Oceny zaangaŜowania jednostek odpowiedzialnych za ich realizację.
3. Weryfikacji zgodności załoŜonych celów i efektywności wykorzystania przeznaczonych na ich
realizację środków.
4. Kontroli postępu prac związanych z wdraŜaniem programów realizacyjnych.
Monitoring realizacji strategii ma na celu:
1. Przedstawienie przez władze samorządowe rozliczenia środków publicznych przeznaczanych
na rozwój.
2. Reagowanie na zmiany w otoczeniu.
3. Korektę działań nieprzynoszących oczekiwanych efektów.
Obecna wersja „Strategii ...” jest dokumentem otwartym i elastycznym podlegającym
aktualizacji w zaleŜności od priorytetów rozwojowych powiatu i zmieniających się uwarunkowań
zewnętrznych.
Przedstawiony system monitoringu zgodny jest z wymogami metodologicznymi i
proceduralnymi zarówno polskimi jak i UE. Ocena skuteczności i efektywności programu dokonuje
się poprzez ocenę ex ante -spodziewane na etapie planistycznym rezultaty określono w dokumencie po
kaŜdym celu strategicznym, wskaźników dotyczących śledzenia przebiegu realizacji Strategii oraz
zmian w otoczeniu wewnętrznym i zewnętrznym warunkujących przebieg procesów rozwojowychmonitoring oraz oceny ex post jaka zostanie przeprowadzona po upływie czasu jakim objęta jest
Strategia. Regulaminy UE wyraźnie rozróŜniają oceny ex ante i ex post do monitorowania. PoniŜej
zaprezentowane zostaną rozwiązania dotyczące monitoringu.
Osiąganie celów i postęp w realizacji zadań ujętych w Strategii będą analizowane za pomocą
zestawu wskaźników statystycznych charakteryzujących następujące obszary Ŝycia społeczno –
gospodarczego:
- rynek i warunki pracy,
- szkolnictwo,
- poziom i kierunki inwestycji realizowanych w powiecie,
- kierunki rozwoju i efektywność rolnictwa oraz przemysłu,
- stan rozwoju infrastruktury technicznej, zwłaszcza drogownictwa,
- stan ochrony środowiska,
- stan rozwoju turystyki.
2.2 Do monitorowania i oceny realizacji celów strategicznych przyjmuje się następujące
wskaźniki:
I.
Poprawa zagospodarowania Powiatu w zakresie infrastruktury technicznej.
- ocena stanu technicznego dróg,
- ocena stopnia i tempa realizacji WPI w zakresie dróg powiatowych,
- ilość nowo utworzonych miejsc parkingowych,
- ilość przebudowanych skrzyŜowań,
- ocena bezpieczeństwa ruchu drogowego (wypadki i ich skutki),
62
- ilość osób korzystających z komputerowej ewidencji gruntów i budynków oraz systemu SIT,
- ocena bezpieczeństwa energetycznego powiatu i stopnia zabezpieczenia potrzeb ludności
i podmiotów gospodarczych,
II.
Wzrost gospodarczy powiatu.
- ilość uczestników szkoleń dla firm,
- ilość ofert inwestycyjnych,
- ilość i wartość inwestycji na terenie powiatu wieruszowskiego, w tym z kapitałem
zagranicznym,
- ilość nowych podmiotów gospodarczych,
- ilość uczestników z terenu powiatu w targach i misjach gospodarczych,
- ilość targów i misji gospodarczych z udziałem przedstawicieli środowisk lokalnych,
- ilość i jakość wydanych materiałów promocyjnych,
- ilość odwiedzających stronę internetową powiatu,
III.
Poprawa atrakcyjności turystycznej powiatu
- ilość zbudowanych szlaków – długość i jakość,
- oznakowanie szlaków – ocena,
- dostęp do zabytków, obszarów pomników przyrody,
- ilość publikacji wydanych z zaznaczonymi trasami szlaków,
- ilość uczestników i imprez zorganizowanych na tych szlakach,
- wzrost liczby gospodarstw agroturystycznych,
- liczba wypoczywających i turystów,
IV.
- Ilość bezrobotnych,
- Ilość miejsc pracy w sektorze pozarolniczym,
- Ilość nowo powstałych podmiotów gospodarczych i zlikwidowanych,
- Ilość zmodernizowanych gospodarstw,
- Ilość osób uczestniczących w szkoleniach,
V.
- ocena poziomu wykształcenia – liczba absolwentów szkół ponad gimnazjalnych kontynuują
cych naukę,
- liczba studentów w filiach Akademii Rolniczej z Wrocławia oraz Politechniki Łódzkiej,
- liczba uczestników i rodzaj imprez edukacyjnych na terenie powiatu,
- szacunkowa liczba osób korzystających z róŜnych form kultury, sportu, rekreacji i turystyki
poza powiatem,
- ilość osób korzystających z informacji turystycznej,
- ilość osób korzystających z informacji i szkoleń nt. UE.
VI.
- ilość posesji o lepszej estetyce i wyposaŜeniu,
- ocena zagroŜeń bezpieczeństwa publicznego,
- ilość osób korzystających z badań profilaktycznych i akcji na rzecz promocji zdrowia,
- kompletność obsługi mieszkańców w placówkach usług publicznych,
- stopień zaspokojenia potrzeb z zakresu pomocy społecznej,
- ocena stopnia występowania patologii społecznych.
63
VII.
naturalnego w powiecie
- Stan środowiska określony przez ogólnokrajowy monitoring.
- Inicjatywy i zachowania proekologiczne ludności i organizacji.
- Ilość powstałych inwestycji przyjaznych środowisku.
- Ocena estetyki obszarów wiejskich.
- Wielkość zanieczyszczenia powietrza, wód i gleby.
- Ilość budynków termomodernizowanych.
Zaproponowany zestaw wskaźników moŜe ulec rozszerzeniu w zaleŜności od stopnia
złoŜoności i kierunku procesów rozwojowych w powiecie. Podstawą do wyliczenia wskaźników
będą dane z Urzędu Statystycznego oraz obliczenia własne na podstawie tych danych.
Zapisy zawarte w strategii muszą podlegać weryfikacji w zaleŜności od zmiany warunków
działania, w tym zwłaszcza finansowych, tempa i skuteczności realizowanych zadań oraz
preferencji lokalnych.
W celu zachowania konieczności kontroli wdraŜania „Strategii...” naleŜy powierzyć zadania
dotyczące monitoringu Komisji ds. Monitorowania Strategii oraz właściwym jednostkom w
strukturze Starostwa Powiatowego w Wieruszowie odpowiedzialnym za poszczególne zadania
sygnalizując Komisji i Zarządowi Powiatu postęp prac nad ich realizacją.
Komisja ds. Monitorowania Strategii powstanie z przekształcenia Zespołu ds. Opracowania
Strategii Rozwoju Powiatu Wieruszowskiego.
Do zadań Komisji ds. Monitorowania Strategii naleŜałoby:
- nadzorowanie i ocena realizacji strategii,
- analiza przebiegu realizacji projektów i zadań zamieszczonych w celach operacyjnych raz na
kwartał,
- przedkładanie sprawozdania z przebiegu realizacji projektów i zadań zamieszczonych w celach
operacyjnych 2 razy do roku,
- opiniowanie poprawek
zgłaszanych przez uprawnione podmioty i wnioskowanie o
zatwierdzenie zmian przez Zarząd Powiatu,
LP.
Zadania
Odpowiedzialni
Termin
realizacji
III KWARTAŁ
2002 R.
1.
POWOŁANIE KOMISJI DS.
MONITOROWANIA STRATEGII
ZARZĄD POWIATU
KOMISJA DS.
MONITOROWANIA
STRATEGII
4 RAZY W ROKU
2.
ANALIZA PRZEBIEGU REALIZACJI
PROJEKTÓW I ZADAŃ
ZAMIESZCZONYCH W CELACH
OPERACYJNYCH
KOMISJA DS.
MONITOROWANIA
STRATEGII
2 RAZY W ROKU
3.
PRZEDKŁADANIE SPRAWOZDANIA Z
PRZEBIEGU REALIZACJI PROJEKTÓW I
ZADAŃ ZAMIESZCZONYCH W CELACH
OPERACYJNYCH ZARZĄDOWI POWIATU
64
4.
5.
ANALIZA PRZEBIEGU REALIZACJI
PROJEKTÓW I ZADAŃ
ZAMIESZCZONYCH W CELACH
OPERACYJNYCH
PRZEDKŁADANIE SPRAWOZDANIA Z
REALIZACJI STRATEGII RADZIE
POWIATU
6.
ANALIZA REALIZACJI STRATEGII
7.
ORGANIZOWANIE DEBAT
STRATEGICZNYCH Z UDZIAŁEM OSÓB
TWORZĄCYCH WCZEŚNIEJ STRATEGIĘ
DLA OCENY JEJ AKTUALNOŚCI
ZARZĄD POWIATU
2 RAZY W ROKU
ZARZĄD POWIATU
RAZ W ROKU
RADA POWIATU
CO ROKU
RADA POWIATU
MINIMUM
RAZ NA 2 LATA
2.3 Aktualizacja Strategii Rozwoju
Aktualizacja Strategii Rozwoju Powiatu Wieruszowskiego na lata 2002-2006 będzie polegać na
wnoszeniu zmian i poprawek do przyjętego dokumentu. Zgłaszającymi mogą być:
•
•
•
•
•
instytucje rządowe,
instytucje samorządowe,
instytucje gospodarcze,
instytucje pozarządowe,
osoby prawne i prywatne.
Propozycje poprawek naleŜy zgłaszać do Zarządu Powiatu w formie pisemnej z uzasadnieniem i
podaniem sposobu realizacji.
Procedura zatwierdzenia:
•
•
•
•
Wprowadzanie zmian i propozycji poprawek w celach operacyjnych i zadaniach jest w gestii
Zarządu Powiatu.
Wprowadzanie zmian i poprawek w celach strategicznych i przy propozycjach zmian
kierunków
rozwoju jest w gestii Rady Powiatu.
Zatwierdzenie poprawek przez Zarząd Powiatu następuje na wniosek Komisji ds.
Monitorowania Strategii Rozwoju Powiatu.
Zatwierdzenie poprawek przez Radę Powiatu następuje na wniosek i po zaopiniowaniu przez
Zarząd Powiatu.
65
SŁOWNIK i OBJAŚNIENIA:
1.Dane statystyczne prezentowane są w układzie PKD według sekcji, działów i - w niektórych przypadkach - grup.
2.Prezentowane dane obejmują podmioty gospodarki narodowej bez względu na charakter własności, tj. zaliczane do
sektora
publicznego i prywatnego. Do sektora publicznego zalicza się podmioty stanowiące własność państwową,
jednostki samorządu terytorialnego oraz "mieszaną" z przewagą kapitału podmiotów sektora publicznego. Do sektora
prywatnego zalicza się podmioty gospodarki stanowiące własność prywatną krajową (m.in. spółki, spółdzielnie, osoby
fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, organizacje społeczne, stowarzyszenia, fundacje), zagraniczną (m.in.
przedsiębiorstwa zagraniczne drobnej wytwórczości, spółki
z wyłącznym udziałem kapitału zagranicznego) oraz
"mieszaną" z przewagą kapitału podmiotów sektora prywatnego.
3. Przez podmioty gospodarki narodowej rozumie się jednostki prawne, tj.: osoby prawne, jednostki organizacyjne nie
mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą.
4. Pod pojęciem podmiotów gospodarczych rozumie się podmioty prowadzące działalność gospodarczą, tj.
produkcyjną
i usługową w celach zarobkowych i na własny rachunek podmiotu prowadzącego tę działalność.
5. Dane w zakresie:
1) pracujących, zatrudnienia i wynagrodzeń dotyczą podmiotów gospodarki narodowej, w których liczba pracujących do
końca 1999 r. przekracza 5 osób, a od 2000 r. - 9 osób, przy czym dane nie obejmują zatrudnionych poza granicami kraju
oraz
zatrudnionych w organizacjach społecznych, politycznych, związkach zawodowych i in.
6. Ilekroć w strategii jest mowa o sektorze przedsiębiorstw, dotyczy to podmiotów prowadzących działalność gospodarczą
w zakresie: leśnictwa, łącznie z działalnością usługową; rybołówstwa w wodach morskich; górnictwa i kopalnictwa;
przetwórstwa przemysłowego; wytwarzania i zaopatrywania w energię elektryczną, gaz, wodę; budownictwa; handlu
hurtowego i detalicznego, naprawy pojazdów mechanicznych, motocykli oraz artykułów uŜytku osobistego i domowego;
hoteli i restauracji; transportu, gospodarki magazynowej i łączności; obsługi nieruchomości, wynajmu maszyn i urządzeń
bez obsługi oraz wypoŜyczania artykułów uŜytku osobistego i domowego, informatyki , pozostałych usług związanych z
prowadzeniem działalności gospodarczej; odprowadzania ścieków, wywozu odpadów, usług sanitarnych i pokrewnych;
działalności związanej z kulturą, rekreacją i sportem oraz pozostałej działalności usługowej.
7. Dane według sekcji, działów i grup PKD oraz województw opracowano metodą przedsiębiorstw.
8.W stosunku do obowiązującej Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) w Strategii zastosowano skróty;
których zestawienie zastosowanych skrótów i pełnych nazw podaje się poniŜej:
skrót
sekcje PKD
handel i naprawy
obsługa nieruchomości i firm; nauka
administracja publiczna i obrona narodowa;
obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i
zdrowotne
pełna nazwa
handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów mechanicznych ,
motocykli oraz artykułów uŜytku osobistego i domowego
obsługa nieruchomości, wynajem, nauka i usługi związane z
prowadzeniem działalności gospodarczej
administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia
społeczne i powszechne ubezpieczenia zdrowotne
ZNAKI UMOWNE
66
Znak a – oznacza dzień 01.01.1999 r.,
Znak b – oznacza dzień 01.01.2000 r.,
Znak c – oznacza dzień 01.01.2001 r.,
Znak X – realizacja zadania w danym roku,
Kreska (-) - oznacza, Ŝe zjawisko nie wystąpiło.
Zero (0) - zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,5.
(0,0) - zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,05.
Kropka (.) - oznacza zupełny brak informacji albo brak informacji wiarygodnych.
Naczelnik KD – Naczelnik Wydziału Komunikacji i Dróg w Starostwie
Naczelnik AB – Naczelnik Wydziału Architektury i Budownictwa w Starostwie
Naczelnik WS – Naczelnik Wydziału Spraw Społecznych w Starostwie
Naczelnik WROŚIL – Naczelnik Wydziału Rolnictwa, Ochrony Środowiska i Leśnictwa w Starostwie
KPSP – Komenda Państwowej StraŜy PoŜarnej w Wieruszowie
OSP – Ochotnicza StraŜ PoŜarna
Komendant KPP – Komendant Komendy Powiatowej Policji
Dyrektor PZD – Dyrektor Powiatowego zarządu dróg w Wieruszowie
Dyrektor SP ZOZ – Dyrektor Samodzielnego Publicznego zakładu Opieki Zdrowotnej w Wieruszowie
Kierownik PCPR – Kierownik Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Wieruszowie,
Kierownicy GOPS-ów – Kierownicy Gminnych Ośrodków Pomocy Społecznej
Stowarzyszenie „KOS” – Stowarzyszenie Integracyjne „Klub Otwartych serc” w Wieruszowie
Kierownik PUP – Kierownik Powiatowego Urzędu Pracy w Wieruszowie
Dyrektorzy DPS-ów – Dyrektorzy Domów Pomocy Społecznej w Chróścinie
Rzecznik Konsumentów – Powiatowy Rzecznik Konsumentów w Wieruszowie
Stowarzyszenie Agroturystyczne – Stowarzyszenie Agroturystyczne Ziemi Wieruszowskiej w
Wieruszowie
ODR – Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Wieruszowie
FGZGiK – Fundusz Gospodarowania Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym
PFOŚiGW – Powiatowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Wieruszowie
WFOŚiGW – Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi
UKFiS-u – Urząd Kultury Fizycznej i Sportu w Warszawie
ARiMR – Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Warszawie
WYJAŚNIENIA METODYCZNE ( wybrane z Biuletynu Statystycznego i Rocznika Statystycznego)
1. Dane o:
1) ludności opracowano szacunkowo na podstawie wyników NSP 1988 oraz danych ze sprawozdawczości bieŜącej z ruchu
naturalnego i migracji ludności;
2) urodzeniach i zgonach (w tym zgonach niemowląt) zostały obliczone zgodnie z kryteriami definicji urodzenia i zgonu
noworodka - rekomendowanej przez Światową Organizację Zdrowia (WHO).
2. Dane o pracujących obejmują osoby pełnozatrudnione i niepełnozatrudnione w głównym miejscu pracy.
Do pracujących zaliczono:
1) osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy;
2) właścicieli i współwłaścicieli jednostek prowadzących działalność gospodarczą łącznie z pomagającymi członkami ich
rodzin;
3) osoby wykonujące pracę nakładczą;
4) agentów oraz osoby zatrudnione przez agentów;
5) członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych. Prezentowane w Biuletynie dane nie obejmują pracujących w
rolnictwie
indywidualnym oraz w jednostkach budŜetowych prowadzących działalność w zakresie obrony narodowej
i bezpieczeństwa
publicznego.
3. Dane o przeciętnym zatrudnieniu obejmują osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy w pełnym wymiarze czasu
pracy oraz w niepełnym, po przeliczeniu na pełnozatrudnionych.
4. Dane o bezrobociu rejestrowanym dotyczą osób zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy.
Od 1 stycznia 1997 r. liczba zarejestrowanych bezrobotnych nie obejmuje osób otrzymujących świadczenia lub zasiłki
przedemerytalne oraz osób odbywających szkolenie lub staŜ u pracodawców.
Bezrobotni nieposiadający prawa do zasiłku to zarejestrowane w urzędach pracy osoby poszukujące pracy, które utraciły
bądź
nie nabyły prawa do zasiłku.
Stopę bezrobocia obliczono jako udział zarejestrowanych bezrobotnych w cywilnej ludności aktywnej zawodowo.
5. Prezentowane dane o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych dotyczą podmiotów gospodarczych, w których proces
przekształceń własnościowych zakończono i obejmują:
ð sprywatyzowane jednoosobowe spółki Skarbu Państwa powstałe w wyniku przekształcenia (komercjalizacji)
przedsiębiorstw państwowych,
67
ð przedsiębiorstwa państwowe sprywatyzowane metodą bezpośrednią z mocy ustawy o prywatyzacji przedsiębiorstw
państwowych (art.37) i ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (art. 39),
ð przedsiębiorstwa państwowe zlikwidowane z przyczyn ekonomicznych, tj. z mocy ustawy o przedsiębiorstwach
państwowych (art. 19).
Dane o spółkach sprywatyzowanych dotyczą jednoosobowych spółek Skarbu Państwa, w których dokonano sprzedaŜy
większościowych pakietów akcji lub udziałów, a od 1997 r. dotyczą równieŜ spółek uczestniczących w Programie
Narodowych Funduszy Inwestycyjnych (NFI).
68

Strategia Rozwoju Powiatu Wieruszowskiego

Transkrypt

Podobne dokumenty

Informacja na temat badań rolnych realizowanych przez urząd

tutaj

Regulamin KRAJOZNAWCA REGIONU 2014

PKS bogatszy o pół miliona dzięki decyzji Rady Powiatu

Regulamin KRAJOZNAWCA REGIONU 2015

Łódź, dn. 24.04.2014 r. INFORMACJA O WYBORZE

Estrada na Pl

Projekt \"Na pomoc pracy\"

KulturaFilmowaLDZ

plakat_EFRR_poziom_A3