WYMAGANIA EDUKACYJNE z języka polskiego dla klasy II (poziom

WYMAGANIA EDUKACYJNE
z języka polskiego dla klasy II (poziom podstawowy)
Kategoria celów
Poziom
wymagań
Wiadomości
A. zapamiętane
Umiejętności
B. rozumiane
C. w sytuacjach typowych
KONIECZNY
Uczeń dopuszczający potrafi:
• Wymienić tytuły i autorów utworów
literackich wskazanych w liście lektur.
• Wymienić bohaterów literackich poznanych
utworów.
• Wskazać ramy czasowe epok oświecenia i
romantyzmu
• Pozytywizmu, Młodej Polski.
• Przedstawić główne fakty z Ŝycia i twórczości
A. Mickiewicza, S. Wyspiańskiego.
• Znać pojęcia związane z kulturą epoki:
oświecenie, racjonalizm, klasycyzm,
sentymentalizm, romantyzm, ludowość,
indywidualizm romantyczny, historyzm,
mesjanizm, Praca organiczna, praca u podstaw,
filantropia, utylitaryzm, pozytywizm,
modernizm, ekspresjonizm, impresjonizm,
symbolizm, secesja, neoromantyzm, realizm,
naturalizm, racjonalizm, scjentyzm,
ewolucjonizm, dekadentyzm.
•Wykazać się znajomością nazw i pojęć
gatunków oświeceniowych i romantycznych,
pozytywistycznych, młodopolskich. Wygłosić z
pamięci 2-3 utwory romantyczne, w tym fragm..
„Pana Tadeusza" A. Mickiewicza.
• Znać pojęcia: wyrazu jako znaku
językowego, synonimu, związku
frazeologicznego, budowy słowotwórczej.
• Wskazać cechy typowe dla postawy
oświeceniowej i romantycznej,
• OdróŜnić gatunki literackie epok
oświecenia i romantyzmu, pozytywizmu,
Młodej Polski: typu bajek, satyrę,
poemat heroikomiczny, komedię i jej
rodzaje, balladę, dramat romantyczny,
epopeję narodową powieść poetycką
powieść, nowelę, obrazek.
• Wyjaśnić pojęcia z poetyki
historycznej: kategorii komizmu, ironii,
synkretyzmu rodzaj owo-gatunkowego,
kategorii tragizmu, ironii romantycznej,
• Wyjaśnić pojęcie: treści i zakresu
znaczeniowego wyrazu
• Określić cechy gatunków literackich
oświecenia i romantyzmu,
• Kształtować własny tekst w sposób
zamierzony pod względem jego spójności i
kompozycji, uwyraźnionej w zapisie
graficznym,
• Wypowiadać się w zróŜnicowanych
formach wypowiedzi (jak w klasach
poprzednich) ze szczególną troską o spójność
tekstu i uwyraźnienie kompozycji w zapisie
graficznym (akapity, a linea, podkreślenia).
D. w sytuacjach problemowych
Kategoria celów
Poziom
wymagań
Wiadomości
A. zapamiętane
Umiejętności
B. rozumiane
C. w sytuacjach typowych
D. w sytuacjach problemowych
PODSTAWOWY
Uczeń dostateczny potrafi to co na ocenę dopuszczającą i ponadto:
Wymienić cechy klasycyzmu,
sentymentalizmu, rokoka
i romantyzmu,
Przedstawić główne fakty
z Ŝycia i twórczości
J. Słowackiego, K. Przerwy Tetmajera, Norwida.
Wymienić przedstawicieli
klasycyzmu, sentymentalizmu
i romantyzmu, pozytywizmu i
modernizmu europejskiego
wskazanych przez program.
Wyjaśnić pojęcia związane ze światopoglądem
epoki oświecenia: racjonalizm, empiryzm,
krytycyzm, sceptycyzm, wolterianizm,
libertynizm,
Wyjaśnić pojęcia związane z kulturą epoki
romantyzmu (romantyzm, indywidualizm
romantyczny, historyzm, ludowość, natura,
miłość romantyczna, mesjanizm, egzotyzm,
egotyzm, poezja narodowa, wieszcz)
i pozytywizmu (asymilacja, emancypacja,
antysemityzm, solidaryzm społeczny), Młodej
Polski (poeta -kapłan, chłopomania, nirwana).
OdróŜniać gatunki literackie oświecenia
i romantyzmu: pozytywizmu, Młodej Polski,
powiastka filozoficzna, powieść poetycka,
poemat dygresyjny, sonet, powieść, nowela,
obraz.
Wskazać utwory literackie kontynuujące tradycje
oświeceniowe i romantyczne.
Rozpoznać i wyjaśnić funkcje motywów
antycznych i symboli biblijnych literackich
poznawanych utworach literackich
RozróŜnić typy synonimów.
Wyjaśnić funkcje frazeologizmów.
Zaznaczyć zjawiska dialektyczne.
RozróŜnić style funkcjonalne w tekstach.
Rozpoznać cytaty.
Porównać romantyzm z oświeceniem
wskazując cechy róŜnic światopoglądowych,
romantyzm z pozytywizmem, romantyzm z
Młodą Polską.
Odnaleźć hasła i ideały oświeceniowe
i romantyczne, pozytywistyczne
i młodopolskie w utworach literackich.
Ustalić kontekst interpretacyjny utworu.
Scharakteryzować bohatera romantycznego i
pozytywistycznego (na wybranym
przykładzie).
Wskazać i opisać charakterystyczne cechy
językowe i stylistyczne w tekstach
oświeceniowych (np. klasyczna precyzja
języka, logika argumentacji, ironia i in.) oraz
w tekstach romantycznych (np. nasycenie
emocjonalne „mowa uczuć", funkcje
metaforyki i obrazów poetyckich); określić
cechy gatunkowe utworów literackich
oświecenia i romantyzmu.
Analizować znaki języka naturalnego (ze
świadomością istnienia innych rodzajów
znaków oddziałujących na człowieka i jego
otoczenia) pod względem ich budowy
słowotwórczej, znaczenia i nacechowania,
Sporządzić konspekt, notatkę, streszczenie
opracowania popularnonaukowego.
Sporządzić konspekt, notatkę,
streszczenie opracowania
popularnonaukowego.
Kategoria celów
Poziom
wymagań
Wiadomości
A. zapamiętane
Umiejętności
B. rozumiane
C. w sytuacjach typowych
D. w sytuacjach problemowych
ROZSZERZAJĄCY
Uczeń dobry potrafi to co na ocenę dostateczną i ponadto:
Przedstawić sylwetki twórców
oświecenia, romantyzmu,
pozytywizmu i modernizmu
polskiego i europejskiego
Wyjaśnić pojęcia: tragizm, ironia
romantyczna, mistycyzm, wiersz
sylabotoniczny, autoironia,
Rozpoznać i wyjaśnić funkcje motywów
antycznych i symboli biblijnych w poznanych
utworach literackich,
Wyjaśnić istotę romantycznego rozumienia
narodu i wolności,
Przedstawić romantyczne wzorce
patriotyzmu,
Definiować wybrane wyrazy i pojęcia
w tekstach oświeceniowych, romantycznych,
pozytywistycznych I młodopolskich.
Ustalać szerszy kontekst interpretacyjny
utworu, określając związki
z uwarunkowaniami narodowymi
i społecznymi oraz prądami umysłowymi
epoki,
Interpretować poznane utwory
w konwencjach gatunkowych i prądów
artystycznych epoki,
Charakteryzować bohaterów literatury
oświecenia i romantyzmu, pozytywizmu,
modernizmu wyjaśniać ich artystyczne,
kreacje na tle epoki i późniejszym odbiorze
czytelników
Wskazać cechy dramatu romantycznego w
wybranym utworze,
Wskazać cechy epopei w „Panu Tadeuszu"
Scharakteryzować róŜne zadania poezji
romantycznej i wcielenia poety
romantycznego,
Wskazać w utworze literackim
charakterystyczne znaki, motywy, symbole
romantyczne,
Posługiwać się, świadomie i celowo,
synonimami róŜnych typów oraz wyrazami i
związkami wyrazowymi wartościującymi i
nacechowanymi uczuciowo w formach
wypowiedzi wskazanych przez program.
Zabrać głos w dyskusji
(z odwołaniem się do cytatu,
utworu, wiedzy o epoce).
Kategoria celów
Poziom
wymagań
Wiadomości
A. zapamiętane
Umiejętności
B. rozumiane
C. w sytuacjach typowych
D. w sytuacjach problemowych
DOPEŁNIAJĄCY
Uczeń bardzo dobry potrafi to co na ocenę dobrą i ponadto:
Podać przykłady wybitnych
inscenizacji teatralnych
dramatów romantycznych,
młodopolskich
Przedstawić przykłady tradycji klasycznej i
romantycznej w utworze współczesnym (lub
filmie),
Przedstawić ewolucje bohatera romantycznego
Ocenić bohaterów oświeceniowych,
romantycznych, pozytywistycznych
Ocenić bohaterów romantycznych,
młodopolskich
Wyjaśnić artystyczne kreacje bohaterów
oświeceniowych, romantycznych,
pozytywistycznych i młodopolskich na tle
epoki i w późniejszym odbiorze
czytelników,
Dostrzec obecność róŜnych kultur
Porównać bohaterów
w utworach romantycznych,
oświeceniowych i romantycznych,
Wykryć w utworach oświeceniowych,
romantycznych, pozytywistycznych,
Porównać bohaterów romantycznych
młodopolskich treści uniwersalne,
i pozytywistycznych.
Dostrzec obecność tradycji klasycznej i
romantycznej w literaturze współczesnej
(i w filmie),
Określić funkcje metaforyki i obrazów
poetyckich w utworach romantycznych,
Wykryć i określić funkcje występujących
w utworach romantycznych i Młodej
Polskiej znaków, symboli, motywów,
Podjąć samodzielną próbę napisania eseju
i recenzji teatralnych.
Kategoria celów
Poziom
wymagań
Wiadomości
A. zapamiętane
Umiejętności
B. rozumiane
C. w sytuacjach typowych
D. w sytuacjach problemowych
Uczeń celujący potrafi to co na ocenę bardzo dobry i ponadto:
DOPEŁNIAJĄCY
Analizować, syntezować i oceniać
zjawiska literackie i kulturowe poznane
w toku nauki w szkole, oceniać i
wartościować poznane dzieła, uzasadnić
swój sąd,
Gromadzić, porządkować
Wskazać związki omawianych epok
i wykorzystywać materiały z naukowych
z kulturą powszechną w lekturach z kanonu
źródeł o literaturze, teatrze i filmie ,
podstawowego oraz poznanych w toku
Sporządzać bibliografie na zadany temat.
własnej, samodzielnej pracy,
Analizować teksty literackie i lnie
Ustalić konteksty filozoficzne i estetyczne
literackie ze wskazaniem funkcji
oraz społeczno-polityczne i zastosować je
wykrytych środków stylistycznych,
w interpretacji utworu
Analizować teksty dialektyczne.
Porównywać róŜne dziedziny sztuki teatru i
Interpretować róŜne teksty kultury,
filmu.
Napisać dojrzałą recenzję przedstawienia
Scharakteryzować utwory będące
teatralnego lub filmu,
ilustracjami pozytywistycznych idei
Układać teksty własne w określonym
młodopolskich i z mów.
stylu z wykorzystaniem róŜnych środków
stylistycznych,
Parafrazować tekst własny za pomocą
doboru róŜnych środków językowych
Napisać szkolny esej lub esej
krytycznoliteracki
WYMAGANIA EDUKACYJNE
z języka polskiego dla klasy II (poziom rozszerzony)
Kategoria celów
Poziom
wymagań
Wiadomości
A. zapamiętane
Umiejętności
B. rozumiane
C. w sytuacjach typowych
KONIECZNY
Uczeń dopuszczający potrafi:
Wymienić tytuły i autorów utworów
literackich wskazanych w liście lektur.
Wymienić bohaterów literackich poznanych
utworów.
Wskazać ramy czasowe epok oświecenia
i romantyzmu
Pozytywizmu, Młodej Polski.
Przedstawić główne fakty z Ŝycia i twórczości
A. Mickiewicza, S. Wyspiańskiego.
Znać pojęcia związane z kulturą epoki:
oświecenie, racjonalizm, klasycyzm,
sentymentalizm, romantyzm, ludowość,
indywidualizm romantyczny, historyzm,
mesjanizm, Praca organiczna, praca u
podstaw, filantropia, utylitaryzm, pozytywizm,
modernizm, ekspresjonizm, impresjonizm,
symbolizm, secesja, neoromantyzm, realizm,
naturalizm, racjonalizm, scjentyzm,
ewolucjonizm, dekadentyzm.
Wykazać się znajomością nazw i pojęć
gatunków oświeceniowych i romantycznych,
pozytywistycznych, młodopolskich.
Wygłosić z pamięci 2-3 utwory romantyczne,
w tym fragm.. „Pana Tadeusza"
A. Mickiewicza.
Znać pojęcia: wyrazu jako znaku językowego,
synonimu, związku frazeologicznego, budowy
słowotwórczej.
Wskazać cechy typowe dla postawy
oświeceniowej i romantycznej,
OdróŜnić gatunki literackie epok
oświecenia i romantyzmu,
pozytywizmu, Młodej Polski: typu
bajek, satyrę, poemat heroikomiczny,
komedię i jej rodzaje, balladę, dramat
romantyczny, epopeję narodową,
powieść poetycką, powieść, nowelę,
obrazek, dramat symboliczny,
naturalny, awangardowy,
Wyjaśnić pojęcia z poetyki
historycznej: kategorii komizmu,
ironii, synkretyzmu rodzajowogatunkowego, kategorii tragizmu,
ironii romantycznej,
Wyjaśnić pojęcie: treści i zakresu
znaczeniowego wyrazu,
RozróŜnić odmiany jęz.
Ogólnopolskiego: mówioną i pisaną,
potoczną standardową i oficjalną,
regionalną, dialekty terytorialne.
Określić cechy gatunków literackich
oświecenia i romantyzmu,
Kształtować własny tekst w sposób
zamierzony pod względem jego
spójności i kompozycji, uwyraźnionej
w zapisie graficznym
Wypowiadać się w zróŜnicowanych
formach wypowiedzi (jak w klasach
poprzednich) ze szczególną troską
o spójność tekstu i uwyraźnienie
kompozycji w zapisie graficznym
(akapity, a linea, podkreślenia).
D. w sytuacjach problemowych
Kategoria celów
Poziom
wymagań
Wiadomości
A. zapamiętane
Umiejętności
B. rozumiane
C. w sytuacjach typowych
D. w sytuacjach
problemowych
PODSTAWOWY
Uczeń dostateczny potrafi to co na ocenę dopuszczającą i ponadto:
Wygłosić z pamięci tekst
poetycki i fragmenty prozy,
Wymienić cechy klasycyzmu,
sentymentalizmu, rokoka
i romantyzmu,
Przedstawić główne fakty
z Ŝycia i twórczości
J. Słowackiego, K. Przerwy Tetmajera, Norwida.
Wymienić przedstawicieli
klasycyzmu, sentymentalizmu
i romantyzmu, pozytywizmu
i modernizmu europejskiego
wskazanych przez program,
Zidentyfikować symbol
w tekście literackim, metaforę
i obraz poetycki; dialektyzację
i archaizację, •Nazwać błąd
stylistyczny,
Wyliczyć stylistyczne środki
językowe.
Wyjaśnić pojęcia związane ze światopoglądem
epoki oświecenia: racjonalizm, empiryzm,
krytycyzm, sceptycyzm, wolterianizm,
libertynizm,
Wyjaśnić pojęcia związane z kulturą epoki
romantyzmu (romantyzm, indywidualizm
romantyczny, historyzm, ludowość, natura,
miłość romantyczna, mesjanizm, egzotyzm,
egotyzm, poezja narodowa, wieszcz)
i pozytywizmu (asymilacja, emancypacja,
antysemityzm, solidaryzm społeczny), Młodej
Polski (poeta -kapłan, chłopomania, nirwana).
OdróŜniać gatunki literackie oświecenia
i romantyzmu: pozytywizmu, Młodej Polski,
powiastka filozoficzna, powieść poetycka,
poemat dygresyjny, sonet, powieść, nowela,
obraz.
Wskazać utwory literackie kontynuujące tradycje
oświeceniowe i romantyczne.
Rozpoznać i wyjaśnić funkcje motywów
antycznych i symboli biblijnych w poznawanych
utworach literackich
RozróŜnić typy synonimów.
Wyjaśnić funkcje frazeologizmów.
Zaznaczyć zjawiska dialektyczne.
RozróŜnić style funkcjonalne w tekstach.
Rozpoznać cytaty,
Wyjaśnić pojęcie stylu funkcjonalnego
i artystycznego.
Porównać romantyzm z oświeceniem
wskazując cechy róŜnic światopoglądowych,
romantyzm z pozytywizmem, romantyzm
z Młodą Polską.
Odnaleźć hasła i ideały oświeceniowe
i romantyczne, pozytywistyczne
i młodopolskie w utworach literackich.
Ustalić kontekst interpretacyjny utworu.
Scharakteryzować bohatera romantycznego
i pozytywistycznego (na wybranym
przykładzie).
Wskazać i opisać charakterystyczne cechy
językowe i stylistyczne w tekstach
oświeceniowych (np. klasyczna precyzja
języka, logika argumentacji, ironia i in.) oraz
w tekstach romantycznych (np. nasycenie
emocjonalne „mowa uczuć", funkcje
metaforyki i obrazów poetyckich); określić
cechy gatunkowe utworów literackich
oświecenia i romantyzmu.
Analizować znaki języka naturalnego (ze
świadomością istnienia innych rodzajów
znaków oddziałujących na człowieka i jego
otoczenia) pod względem ich budowy
słowotwórczej, znaczenia i nacechowania,
Sporządzić konspekt, notatkę, streszczenie
opracowania popularnonaukowego.
Sporządzić konspekt, notatkę,
streszczenie opracowania
popularnonaukowego.
Kategoria celów
Wiadomości
Poziom
wymagań
Umiejętności
A. zapamiętane
B. rozumiane
C. w sytuacjach typowych
D. w sytuacjach problemowych
Uczeń dobry potrafi to co na ocenę dostateczną i ponadto:
ROZSZERZAJĄCY
Przedstawić sylwetki twórców
oświecenia, romantyzmu,
pozytywizmu i modernizmu
polskiego i europejskiego
Ustalać szerszy kontekst interpretacyjny
utworu, określając związki
z uwarunkowaniami narodowymi
i społecznymi oraz prądami umysłowymi
epoki,
Interpretować poznane utwory
w konwencjach gatunkowych i prądów
Wyjaśnić pojęcia: tragizm, ironia
artystycznych epoki,
romantyczna, mistycyzm, wiersz
Charakteryzować bohaterów literatury
sylabotoniczny, autoironia,
oświecenia
i romantyzmu, pozytywizmu,
Rozpoznać i wyjaśnić funkcje
modernizmu
wyjaśniać ich artystyczne,
motywów antycznych i symboli
kreacje
na
tle
epoki i późniejszym odbiorze
biblijnych w poznanych utworach
czytelników
literackich,
Wyjaśnić istotę romantycznego
Wskazać cechy dramatu romantycznego
rozumienia narodu i wolności,
w wybranym utworze,
Przedstawić romantyczne wzorce
Wskazać cechy epopei w „Panu Tadeuszu"
patriotyzmu,
Scharakteryzować róŜne zadania poezji
Definiować wybrane wyrazy
romantycznej i wcielenia poety
i pojęcia w tekstach oświeceniowych,
romantycznego,
romantycznych, pozytywistycznych
Wskazać w utworze literackim
i młodopolskich.
charakterystyczne znaki, motywy, symbole
romantyczne,
Posługiwać się, świadomie i celowo,
synonimami róŜnych typów oraz wyrazami
i związkami wyrazowymi wartościującymi
i nacechowanymi uczuciowo w formach
wypowiedzi wskazanych przez program.
Zabrać głos w dyskusji (z odwołaniem się
do cytatu, utworu, wiedzy o epoce).
Kategoria celów
Poziom
wymagań
Wiadomości
A. zapamiętane
Umiejętności
B. rozumiane
C. w sytuacjach typowych
D. w sytuacjach problemowych
DOPEŁNIAJĄCY
Uczeń bardzo dobry potrafi to co na ocenę dobrą i ponadto:
Podać przykłady wybitnych
inscenizacji teatralnych dramatów
romantycznych, młodopolskich
Przedstawić przykłady tradycji
klasycznej i romantycznej w utworze
współczesnym (lub filmie),
Przedstawić ewolucje bohatera
romantycznego
Rozwiązywać problemy postawione
w toku pracy nad lekturą
Ocenić bohaterów oświeceniowych,
romantycznych, pozytywistycznych
Ocenić bohaterów romantycznych,
młodopolskich
Wyjaśnić artystyczne kreacje bohaterów
oświeceniowych, romantycznych,
pozytywistycznych i młodopolskich na tle
epoki i w późniejszym odbiorze
Porównać idee pozytywistyczne z cechami
czytelników,
formacji romantycznej i młodopolskiej,
Dostrzec obecność róŜnych kultur
Porównać bohaterów oświeceniowych
w utworach romantycznych,
i romantycznych,
Wykryć w utworach oświeceniowych,
romantycznych, pozytywistycznych,
Porównać bohaterów romantycznych
młodopolskich treści uniwersalne,
i pozytywistycznych,
Dostrzec obecność tradycji klasycznej
Porównać róŜne dziedziny sztuki, literatury,
i romantycznej w literaturze współczesnej
malarstwa, teatru, filmu.
(i w filmie),
Określić funkcje metaforyki i obrazów
poetyckich w utworach romantycznych,
Wykryć i określić funkcje występujących
w utworach romantycznych i Młodej
Polskiej znaków, symboli, motywów,
Podjąć samodzielną próbę napisania eseju
i recenzji teatralnych,
Napisać szkolny esej lub esej
krytycznoliteracki.
Kategoria celów
Poziom
wymagań
Wiadomości
A. zapamiętane
Umiejętności
B. rozumiane
C. w sytuacjach typowych
D. w sytuacjach problemowych
DOPEŁNIAJĄCY
Uczeń celujący potrafi to co na ocenę bardzo dobry i ponadto:
Wskazać związki omawianych epok
z kulturą powszechną w lekturach
z kanonu podstawowego oraz
poznanych w oku własnej,
samodzielnej pracy,
Ustalić konteksty filozoficzne
i estetyczne oraz społeczno-polityczne
i zastosować je w interpretacji utworu
Porównywać róŜne dziedziny sztuki
teatru i filmu.
Scharakteryzować utwory będące
ilustracjami pozytywistycznych idei
młodopolskich i z mów.
Analizować, syntezować i oceniać
zjawiska literackie i kulturowe
poznane w toku nauki w szkole,
oceniać i wartościować poznane
dzieła, uzasadnić swój sąd,
Gromadzić, porządkować
i wykorzystywać materiały
z naukowych źródeł o literaturze,
teatrze i filmie,
Sporządzać bibliografie na zadany
temat.
Analizować teksty literackie i lnie
literackie ze wskazaniem funkcji
wykrytych środków stylistycznych
Analizować teksty dialektyczne.
Interpretować róŜne teksty kultury,
Napisać dojrzałą recenzję
przedstawienia teatralnego lub filmu,
Układać teksty własne w określonym
stylu z wykorzystaniem róŜnych
środków stylistycznych,
Parafrazować tekst własny za pomocą
doboru róŜnych środków językowych
Napisać szkolny esej lub esej
krytycznoliteracki