Technologia Informacyjna

Technologia Informacyjna
Edytory tekstu
MS Word
Wprowadzenie
Narzędzia do edycji i modyfikacji tekstów - szeroko rozumianych a więc
formatowanych dokumentów tekstowych z obiektami graficznymi i multimedialnymi
●Historia:
● Edytory liniowe
DOS –polecenie copy(z konsoli con do pliku) np. Copy con plik, piszemy
tekst wiersz po wierszu CTRL+Z (koniec pliku)
Edytory ASCII –tekst czcionką systemową, nieformatowany (brak
możliwości formatowania kroju znaków)
Edit – edytor DOS
NC edytor
vi (system UNIX)
Notatnik w Windows
● Edytory tekstu formatowanego
Chiwriter, Tag, Word Perfect, Write, WordPad, Microsoft WORD (2.0, 6.0, 7.0,
97, 2000,
● Profesjonalne np. VENTURA PUBLISHER, QUARK PRESS -dla składu
graficznego firm wydawniczych, MICROGFAPHX
●
Cechy edytora tekstu (1)
Interfejsy TEKSTOWE – GRAFICZNE
● Ile dokumentów naraz ?
● SDI – Single Document Interface
● MDI – Multiple Document Interface
● tekst o zmiennym kroju i rozmiarze czcionek
● łatwe pozycjonowanie tekstu na stronie (wcięcia, odstępy, wyrównania)
● WYSIWYG –widzimy dokument w postaci takiej jak będzie na wydruku
● możliwość korekt (kopiowanie tekstu w ramach tego samego dokumentu i
do innego, przeniesienie bloku tekstu w inne miejsce, usuwaniebloku
tekstu)
● umieszczanie grafiki
● rysunki
● tabele
● wykresy
● równania matematyczne
● kolumny gazetowe
●
Cechy edytora tekstu (2)
kontrola ortograficzna, Thesaurus(synonimy)
● wyszukiwanie i zamiana łańcucha znaków
● dzielenie wyrazów na końcu wiersza
● stopki i nagłówki
● automatyczna generacja spisów treści
● tworzenie korespondencji seryjnej
● kontrola parametrów wydruku – rozmiar strony,
marginesy
● łatwość obsługi i przyjazność środowiska
●
Jednostki tekstu
fizyczne -plik
● logiczne -strona, wiersz, sekcja, % objętości
● redakcyjne -znak, słowo, zdanie, akapit, rozdział
● graficzne -rysunek, tabela, ramka, wykres, równanie
●
AKAPIT – jeden lub więcej wierszy stanowiących całość logiczną, zakończony
znakiem końca akapitu. ŁAMANIE WIERSZY odbywa się AUTOMATYCZNE !!!
Naciśnięcie ENTER wymusza zmianę wiersza a więc jest początkiem nowego
akapitu.
Nie dotyczy to wszystkich edytorów –niektóre nie posiadają możliwości
automatycznego łamania tekstu, trzeba stawiać znak ENTER po każdym
wierszu. Np. w Notatniku trzeba włączyć opcję zawijania wierszy.
Elementy interfejsu MS Word
Pasek tytułu
● Menu rozwijane (drop-down menu)
● Paski narzędzi –modyfikowalne
● Standardowy i formatowania
● ..... inne paski narzędziowe w razie konieczności (menu Widok –Paski
narzędzi...)
● Linijki z podziałką (pionowa i pozioma)
● Pole robocze dokumentu
● Paski przewijania –dodatkowe przyciski przewijania zmożliwościąwyboru
przeglądanych elementów
● Pasek stanu –informacje o:
● Nr strony (nadany przez użytkownika)
● Nr sekcji
● Nr kolejny strony/Liczba stron
● Pozycja kursora względem górnej krawędzi strony
● Aktywne przyciski: Rejestracja makra, Rejestracja zmian, Sprawdzenie
pisowni, Zastępowanie
●
Widoki
Normalny
● Układ strony
● skala powiększenia (% lub dopasowania)
● podgląd wydruku
● praca z wieloma dokumentami (MDI)
●
Nawigacja
Klawisze
←→
↓↑
CTRL+ →CTRL+ ←
Home / End
CTRL+ ↓CTRL+↑
PgDn PgUp
CTRL+PgDn / CTRL+ PgUp
CRTL+Home / CTRL+End
Ruch
o znak
o wiersz
o słowo w prawo, lewo
początek / koniec wiersza
o akapit
o ekran
początek / koniec nowej strony)
początek/koniec dokumentu
Czynności edycyjne
Tworzenie (pisanie) tekstu
● Poprawki i modyfikacje
● Usuwanie:
● Delete – znak po prawej stronie kursora
● Backspace – znak po lewej stronie kursora
● Zaznaczenie wycinka + Delete lub Backspace
● Kopiowanie i przenoszenie wycinków w inne miejsce dokumentu lub do
innego dokumentu
● Formatowanie tekstu
● Umieszczanie dodatkowych elementów (grafika, tabele, wykresy,
równania, zakładki, przypisy, nagłówki, stopki, numeracja stron itp.)
● Sprawdzenie poprawności ortograficznej
●
Zaznaczanie tekstu
Przy pomocy myszki
● przeciąganie
● Kliknięcie podwójne - słowo
● Kliknięcie pasek wyboru - wiersz
● Kliknięcie podwójne w pasek wyboru -akapit
● Przy pomocy klawiatury
● jak nawigacja klawiaturą + dodatkowo klawisz SHIFT
● Metoda kombinowana
● CTRL + kliknięcie w pasek wyboru -cały tekst
● CTRL + kliknięcie w dowolne słowo -całe zdanie
● Kliknięcie⇒SHIFT+ kliknięcie - zaznaczanie od... do...
(rozszerzenie do całych słów)
●
Co można zrobić po
zaznaczeniu tekstu?
formatowanie -znaku, akapitu, definicja stylu
● kopiowanie i przenoszenie
● Z użyciem schowka
● CTRL+C –kopiowanie zaznaczonego wycinka
do schowka
● CTRL+X –wycięcie zaznaczonego wycinka do
schowka
● CTRL+V –wklejenie zaznaczonego wycinka ze
schowka w miejsce kursora
●
●
Przeciąganie myszką
Akcja
Ciągnięcie zaznaczonego
wycinka w inne miejsce
Ciągnięcie zaznaczonego
wycinka w inne miejsce
+CTRL
Ciągnięcie zaznaczonego
wycinka z wciśniętym
prawym klawiszem
Wynik
Kopiowanie
Przenoszenie
Możliwość wyboru operacji
(jak przy kopiowaniu
plików)
Formatowanie strony
Formatowanie strony -menu
PLIK ⇒Ustawienia strony... (!!!)
(okno dialogowe)
● marginesy (także lustrzane)
(obsługa marginesów także na
linijkach)
● rozmiar strony
● orientacja
● odległości stopek i nagłówków
● typy stopek i nagłówków
(pierwsza strona inna, różne
parzyste i nieparzyste)
●
Formatowanie znaków
Formatowanie znaków - niektóre
czynności na pasku formatowania,
wszystkie w menu Format ⇒Czcionka
(uwaga: zakładki)
● rozmiar w punktach,
● krój czcionki (UWAGA na skrypt
środkowoeuropejski),
● styl (pogrubienie, kursywa),
● indeksy (podniesienie, obniżenie),
● podkreślenia (typy),
● Kapitaliki i WERSALIKI,
● kolor,
● odstępy międzyznakowe(druga
zakładka)
●
Akapity
ŁAMANIE WIERSZY odbywa się AUTOMATYCZNIE !!!
Naciśnięcie ENTER wymusza zmianę wiersza a więc generuje
nowy akapit.
AKAPIT - jeden lub więcej wierszy stanowiących całość logiczną,
zakończony znakiem kończ akapitu.
WCIĘCIA - (pierwszy wiersz i reszta), odstępy przed po i między
wierszami akapitu
Format akapitu
wskazanie akapitu przez postawienie
kursora tekstowego
● zaznaczenie kilku akapitów (może
być fragmentaryczne)
● parametry akapitu -niektóre
czynności na pasku formatowania lub
menu Format ⇒Akapit...
● Parametry akapitu
● wcięcia (z lewej, prawej, specjalne
–pierwszy wiersz),
● odstępy (przed po akapicie,
między wierszami) – NIE
POWINNO SIĘ ROBIĆ
ODSTĘPÓW PRZEZ
WSTAWIANIE PUSTYCH
AKAPITÓW
●
Format akapitu
wyrównania (do lewej, prawej,
środek , justowanie)
● podziały wiersza i stron
(związywanie akapitów na stronie,
brak dzielenia akapitu na strony
itp.) –druga zakładka
● Widok znaków końca akapitu
-narzędzie Pokaż/Ukryj
● Możliwość usuwania i wstawiania
(ENTER) znaków końca akapitu a
więc łączenia dwóch akapitów w
jeden i dzielenia akapitu na dwa
akapity
● Powtarzanie ostatniej czynności
CTRL+Y lub F4
●
Symbole i znaki specjalne
Znaki nie drukowane (Enter, skoki tabulacji, podziały stron, twarde
spacje itp.)
● Symbole, np. ♦Π⇑Σ⊗itp. (Wstaw ⇒Symbol...)
● Znaki specjalne:
● Wymuszony znak końca strony –CTRL + Enter lub Wstaw ⇒znak
podziału -Strony
● Znak podziału akapitu –SHIFT + Enter
● Znak końca sekcji -Wstaw -znak podziału –Sekcji
● Znak podziału kolumny -Wstaw znak podziału –Kolumny
● Spacja nie rozdzielająca (twarda) –CTRL + SHIFT + ENTER –
wstawiania między wyrazy, nie pozwala na podział między wiersze)
● Łącznik nie rozdzielający –CTRL+SHIFT+ -, nie pozwala na podział
między wiersze (np. biało -czerwony)
● Łącznik opcjonalny –CTRL+ -(dzielenie na sylaby na prawym
marginesie, ale też Narzędzia –Język –Dzielenie wyrazów, Dziel
wyrazy automatycznie).
●
Tabulatory
Tabulator – pozycja do której może nastąpić skok poziomy z użyciem klawisza
TAB
●Wstawianie:
● Format ⇒Tabulatory...
● Kliknięcie w linijkę – przesuwanie – ”wyrzucenie z linijki”
●Wybór typu tabulatora (po lewej stronie linijki poziomej)
●Typy tabulatorów:
● Wyrównanie do lewej
● Wyrównanie do prawej
● Wyrównanie do środka
● Dziesiętny (dla liczb) –wyrównanie do kropki lub przecinka dziesiętnego
●Parametry tabulatora:
● Pozycja
● Typ wyrównania
● Znak wiodący ( wypełnienie przestrzeni skoku –kropki, kreska...)
●
Tabulatory - uwagi
Łatwość zmiany pozycji poziomej tabulatora (jeśli kilka akapitów to
wcześniej je zaznaczyć).
● Powielanie znaków tabulacji dla tworzonego kolejnego akapitu
względem poprzedniego.
● NIE STOSOWAĆ WIELU SPACJI DLA DŁUŻSZEGO ODSTĘPU
●
Kolumny
Podział na kolumny – narzędzie
Kolumny lub Format ⇒Kolumny
Parametry:
● Liczba kolumn
● Szerokość kolumny (można
zróżnicować)
● Szerokość odstępu
międzykolumnowego
● Rozdzielenie linią
● Szerokość kolumn i odstępu –
także operacje myszką na linijce
poziomej –przesuwanie słupka
(środek, krawędzie)
Punktory i numeracja
●
●
●
Obsługa - narzędzia paska formatowania
lub menu Format ⇒ punktory i numeracja (wyliczanie i numerowanie)
Uwagi:
● Numerowanie –kontynuuj listę lub numeruj od początku
● Konspekty numerowane (trzecia zakładka okna dialogowego), ustawianie
poziomów numerowania w Widoku Konspektu – obniżanie lub podnoszenie
poziomu zaznaczonych akapitów)
Pisownia
●
●
●
●
●
Menu Narzędzia ⇒Pisownia lub narzędzie Pisownia i gramatyka.
Sprawdzenie ortograficzne.
Także podkreślanie czerwonym wężykiem w tekście (jeśli włączone w
opcjach (Narzędzia – Opcje)
UWAGA: podchodzić nieufnie – brak w słowniku, brak analizy
kontekstu
THESAURUS –synonimy (Narzędzia – Język -Thesaurus)
Nagłówek i stopka
●
●
●
●
●
●
Teksty i informacje umieszczone zawsze na górze i na dole strony bez względu
na sformatowanie dokumentu.
Posiadają elementy stałe (np. tytuł rozdziału) i zmienne (np. numer strony)
Edycja przez menu Widok ⇒Nagłówek/Stopka
Zróżnicowanie nagłówków i stopek –menu Ustawienia Strony
● pierwsza strona inna
● inne parzyste i nieparzyste
Pasek narzędzi nagłówka i stopki zawiera:
● wstawianie numeru strony
● wstawianie daty i godziny
● liczbę stron
● formatowanie numerów stron –ustalenie sposobu numeracji i numeru
początkowego (także Wstaw⇒Numery stron⇒Format⇒Zacznij od numeru...)
● przyciski przechodzenia między kolejnymi nagłówkami i stopkami
Nagłówki i stopki (także formatowanie strony!) obowiązuje osobno dla każdej
sekcji –w oknie formatowania numeru strony (wstawiania numeru początkowej
strony) trzeba ustawić kontynuację numeracji z poprzedniej sekcji.
Wstawianie tabeli
Sposoby wstawiania tabeli:
Narzędzie rozciągane Wstaw tabelę lub Menu Tabela ⇒Wstaw tabelę
Narzędzie Rysuj tabelę (tabele o strukturze nierównomiernej)
Tabele - c.d.
●
●
●
●
●
Poruszanie się po tabeli –klawisze nawigacyjne, TAB, SHIFT+TAB, klikanie
myszką
Teksty w tabeli:
● są normalnymi akapitami (można umieścić kilka akapitów w komórce), także
tabulatory (skok do tabulatora.. CTRL+TAB), najczęściej jeden tabulator (jeśli
dziesiętny - nie trzeba wstawiać skoku do pozycji klawiszem TAB)
● formatowanie testu w komórce jak inny tekst (wyśrodkowanie w pionie –
przycisk na pasku narzędzi Tabele i krawędzie (Rysuj tabelę)
W tabeli można umieścić też elementy graficzne (nie przenoszone nad tekstem)
–sposób pozycjonowania rysunków w tabeli bez obramowań.
Siatka tabeli –nie jest drukowana –dopiero po obramowaniu
Operacje na tabeli
● Menu Tabela –wszystkie operacje szczegółowe.
● Zaznaczanie:
● SHIFT + nawigacja,
● klikanie w pole wyboru komórki (przy lewej krawędzi),
● przeciąganie myszką przez zakres komórek,
● całe kolumny (klikanie nad kolumną),
● całe wiersze (klikanie po lewej stronie wiersza)
Tabele – wymiary i struktura
●
●
●
Zmiana wymiarów:
● przeciąganie pasków na linijce lub krawędzi tabeli
● dla całej kolumny lub wiersza wskazanych pobytem kursora
● dla zaznaczonego zakresu komórek –ta sama technika
UWAGA:
● przesuwanie krawędzi –zmiana kosztem sąsiedniej komórki
● przesuwanie krawędzi + SHIFT –pozostałe komórki bez zmiany
● przesuwanie krawędzi + CTRL –kosztem pozostałych komórek w
proporcji
Zmiana struktury tabeli
● Scalanie i podział komórek (wcześniej zaznaczenie) –menu Tabela –
także narzędzie rysowania i gumka
● Wstawianie i usuwanie wierszy i kolumn (kolumna „po lewej”, wiersz
„nad”)
Sortowanie tabeli
●
●
Sortowanie – narzędzia paska Tabele i krawędzie – numeryczne
lub tekstowe,
Sortujemy całe wiersze( z wyjątkiem pierwszego, traktowanego
jako nagłówki tabeli):
● według pierwszej kolumny – jeśli użyte narzędzie paska
● według wybranej kolumny – jeśli użyte menu Tabela⇒Sortuj...
Formuły w tabeli
●
●
●
●
Formuły w tabeli
AUTOSUMOWANIE –kursor w komórce, w której chcemy
umieścić wynik i sumowanie domyślne sąsiednich komórek z
liczbami (cała kolumna lub wiersz),
UWAGA: suma nie jest aktualizowana samoczynnie po zmianie
wartości dowolnego składnika)
Możliwe inne formuły – menu Tabela ⇒ Formuła, bardziej
skomplikowane, lepiej użyć programu EXCEL
Elementy graficzne
●
●
●
●
Rodzaje obiektów graficznych:
● Rysunki z zewnętrznego pliku -Wstaw⇒Obraz⇒Z pliku... i wskazanie
● Autokształty – pasek Rysowanie (obiektowe), prymitywy, strzałki,
dymki, obiekty 3D itp.,
● ClipArt – gotowe rysunki biblioteczne,
● WordArt – tekst ozdobny,
● Pola tekstowe –prostokątne, „pływające” prostokąty z tekstem.
Ważniejsze właściwości obiektów graficznych:
● rozmiar –zaczepy obiektów
● położenie –przeciąganie (nad tekstem lub nie, inny typ zaczepów –
ustawienie w oknie Format ⇒Obiekt ⇒zakładka Położenie):
● przenoszone nad , możliwa nieprzezroczystość lub otaczanie
ustawienie w oknie Format ⇒Obiekt ⇒zakładka Otaczanie,
● nie przenoszone –wstawiane jak znak.
Nie dla wszystkich rodzajów obiektów graficznych można
konwertować typ (można np. dla ClipArt).
Także pasek narzędzi Rysunek – umożliwia np. zmianę kontrastu.
Edytor wzorów
●
●
●
Wstaw⇒Obiekt⇒Microsoft Equation3.0
Dodatkowe narzędzie, pasek elementów najczęściej występujących w
równaniach, rozwijane narzędzia paska
Uwaga: Najpierw wybierać strukturę (np. ułamek, indeksy) a potem w
odpowiednie pola wstawiać obiekty z klawiatury lub z paska
t
1
U O t =−
∫ U I t dtU O 0
RC 0
UO
R2
Auf =
=−
UI
R1
[

2
∂ f
x 
H  x 0:= ∂ x 2 ∂ x 1 0
R1 −
R1 
[
2
∂ f
 x 0
2
∂ x1
RO R1
Au R 2
  
RO
R
R
1
1 1 
1 O
Au
R Id
Au
RL
R1R2
R1 R2
RId

]
2
2
2
2
∂ f
∂ f
 x 0 ⋯
x 
∂ x1 ∂ x2
∂ x1 ∂ xn 0
∂ f
∂ f
 x 0
⋯
x 
2
∂
x2 ∂ xn 0
∂ x2
⋮
⋮
⋱
⋮
2
2
2
∂ f
∂ f
∂ f
 x0
 x0  ⋯
 x0 
2
∂ xn ∂ x1
∂ x2 ∂ xn
∂ xn
]
Style
Styl – nazwany zestaw parametrów:
● czcionki,
● akapitu,
● obramowania,
● tabulatorów,
● wyliczania i numerowania,
● języka.
Daje łatwość stosowania po wyborze z
palety stylów (rozwijane okienko Styl na
pasku formatowania).
Tworzenie nowego stylu:
Format⇒Styl⇒Nowy⇒Format....
Szybkie formatowanie -Malarz
formatów
Spis treści
●
●
Jeżeli zastosowano style nagłówków wówczas można wstawić
automatyczny spis treści: Wstaw -> Odwołanie -> Indeks i spisy...
Jeżeli zmieniamy zawartość nagłówków lub zmieniają się numery
stron – uaktualnianie F9
Przypisy
Przypisy dolne (jak sama nazwa wskazuje ) umieszczane są w dolnej części
każdej strony dokumentu, a przypisy końcowe zazwyczaj znajdują się na końcu
dokumentu lub sekcji. (Wstaw -> Odwołanie -> Przypis dolny...)
Przypis dolny i końcowy składa się z dwóch powiązanych ze sobą części — znaku
odsyłacza przypisu oraz odpowiadającego mu tekstu przypisu. Do odsyłaczy
możesz zastosować automatyczne przydzielanie kolejnych numerów lub też
zdefiniować własne symbole.
Korespondencja seryjna
Ułatwia wydruk dokumentów wielokrotnych, różniących się tylko nieznacznie
polami zmiennymi (np. dane osobowe adresatów, kwoty,daty itp.)
● Menu Narzędzia⇒Korespondencja seryjna
● Trzy etapy tworzenia:
● Tworzenie dokumentu głównego (wzorcowego) bez danych szczegółowych
(zmiennych)
● Tworzenie lub otwarcie gotowego dokumentu „źródło danych” –inny plik z
tabelą danych zmiennych
● Po połączeniu dokumentu głównego ze źródłem danych pojawia się pasek
narzędzi korespondencji seryjnej, przy pomocy przycisku „Wstaw pole
korespondencji seryjnej” umieszczamy w dokumencie głównym nazwy pól
(w nawiasach francuskich <<.........>>) w odpowiednich miejscach tekstu.
Formatujemy czcionkę nazw pól tak jak jest to wymagane w dokumencie
wielokrotnym.
● Scalamy oba dokumenty w nowy (trzeci) dokument wielokrotny lub
kierujemy na drukarkę, korzystając z odpowiednich przycisków paska
korespondencji seryjnej lub okna dialogowego Narzędzia⇒Korespondencja
seryjna
W następnych dokumentach można korzystać z uprzednio utworzonego pliku
źródła danych.