dla historyków z czech

tucji, wiodąca do strukturalnego łączenia perspektywy rozważań,
aby z pola widzenia nie umykały osiągnięcia monodyscyplinarne
ani wydarzenia wzajemnie się promujące. Tożsamość kulturowa
i jej badania zyskują coraz wyższy status w całościowym procesie
cywilizacyjnych transformacji. Stanowi to dla nauk o kulturze
wielkie wyzwanie. Hasło: jedność wielości, jest istotne do poszukiwań naszej nowej tożsamości i naszego miejsca w kulturze
nadchodzącej epoki.
Profesor Jerzy Mikułowski-Pomorski twierdzi nawet, że
aktualnym badaniom nad kulturą towarzyszy poszukiwanie
związku między jednostkowym myśleniem i odczuwaniem
a wspólną wiedzą. – Takim poglądem pomostowym między
koncepcją kolektywistyczną a indywidualistyczną jest teza o refleksyjnym charakterze poznania społecznego, która zakłada, że
nieodłącznym przedmiotem poznania nauk społecznych, a więc
poznania innych ludzi, jest ich świadomość. Rekonstrukcja ca-
łości społecznych jako przedmiotu badań socjologii z gruzów
nowoczesności pozwoli mówić o jednostkach ludzkich, które posiadają określone i w miarę zgodne wizje wzajemnych związków.
Według profesora nauki społeczne badają więc dziś jednostki,
które myślą, że są społeczne. Podczas konferencji Tożsamość
kulturoznawstwa omawiano także inne szczegółowe kwestie,
jak, między innymi, potencjał kulturoznawczej analizy polityki
zagranicznej, intersubiektywna przestrzeń poznania kulturowego, analiza porównawcza błędów popełnianych w dziedzinie
kulturoznawstwa, kultura w aspekcie badań geograficznych,
religia w perspektywie kulturoznawczej, kultura prawna Europy w programach studiów kulturoznawczych, aksjologiczne
aspekty etniczności oraz kultura jako źródło namiętności.
Wszystkie referaty zostaną zamieszczone w wydawnictwie
pokonferencyjnym.
Anna Wojnar
DLA HISTORYKÓW Z CZECH
W
A. Wojnar
erdykt kapituły Nagrody im. Wacława Felczaka i Henryka fesorem historii związanym z Uniwersytetem Karola w Pradze.
Wereszyckiego kierowanej przez prof. Michała Pułaskiego, Gdy wyrzucono go z uczelni za działalność opozycyjną, pracoktóry, zgodnie z tradycją, ogłoszono w rocznicę urodzin prof. wał jako robotnik. Jednocześnie drukował artykuły naukowe
Henryka Wereszyza granicą i w wyckiego – 13 gruddawnictwach drunia 2007 roku, był
giego obiegu. Obok
wielkim ukłonem
takich postaci jak
w kierunku histoVáclav Havel, Jan
riografii czeskiej:
Patočka, Zdeněk
laureatem siódmej
Mlynář, Jiří Hájek
edycji nagrody został
czy Pavel Kohout
historyk z Czech Jan
był sygnatariuszem
Křen. Wyróżnienie
Karty 77. W 1990
przyznały mu: Polroku powrócił na
skie Towarzystwo
Wydział FilozoHistoryczne Oddział
ficzny Uniwersytew Krakowie oraz
tu Karola w Pradze,
Wydział Historyczny
gdzie otrzymał tytuł
Uniwersytetu Jagielprofesora. W swolońskiego. Nagroda
jej pracy naukowej
fundowana jest przez
zajmuje się historią
Wydawnictwo LiteCzech i Europy Środrackie. – Kraków to
kowej XIX i XX wiebez wątpienia stoli- Werdykt kapituły ogłoszono 13 grudnia 2007 r., w 109. rocznicę urodzin prof. Henryka ku oraz stosunkami
ca polskiej historii. Wereszyckiego
niemiecko-czeskimi.
Nagrody, które tu
Nagrodzona książsą dawane, należą do najcenniejszych – mówił podczas uroczy- ka jest porównawczą historią narodów środkowoeuropejskich
stości w Sali Senackiej w Collegium Novum prezes Polskiego od końca XVIII wieku do współczesności. Autor przedstawia
Towarzystwa Historycznego prof. Krzysztof Mikulski. W imieniu dzieje Europy Środkowej, nie ograniczając się jedynie do opisu
organizatorów konkursu gratulacje laureatowi złożyli: rektor UJ głównych wydarzeń społecznych i politycznych – poszerza
prof. Karol Musioł, dziekan Wydziału Historycznego prof. Andrzej swój opis o perspektywę cywilizacyjną, międzynarodową.
Banach oraz prezes PTH prof. Krzysztof Mikulski.
Sięga także do współczesnej literatury światowej. Książkę
Kapituła uhonorowała Jana Křena za książkę Dvě století uzupełnia pięćdziesiąt portretów znanych osobowości ostatstřední Europy (Dwa wieki Europy Środkowej). Autor jest pro- nich dwustu lat.
ALMA MATER
115
A. Wojnar
A. Wojnar
Kapituła uhonorowała Jana Křena (z lewej) za książkę Dvě století střední Europy
Eva Semotanova odbiera dyplom z rąk rektora UJ
A. Wojnar
Nagroda Honorowa im. Wacława Felczaka i Henryka We- (1898–1990) i jego uczeń prof. Wacław Felczak (1916–1993),
reszyckiego również powędrowała do historyków z Czech. byli nie tylko wybitnymi historykami, ale i niezłomnymi patriotami w czasach, w których niełatwo
Dostali ją Ondřej Felcman i Eva Semobyło być wiernymi swoim przekonaniom.
tanova za książkę Kladsko. Proměny
Dotychczas laureatami nagrody byli:
středoevropského regionu. Historický
István Kovács (2001), Włodzimierz
atlas (Kłodzko. Przemiany regionu środMędrzycki (2002), Jan Němeček (2003),
kowoeuropejskiego. Atlas historyczny).
Stanisław Pijaj (2004), Vasilij Melik
Książka ta jest efektem współpracy
(2005), Michał J. Zacharis (2006).
czesko-polskiej komisji badającej dzieje
Podczas uroczystości prof. Andrzej
Kłodzka, do której należą między innymi
Białas, prezes Polskiej Akademii Umiepracownicy Czeskiej Akademii Nauk
jętności, poprosił rektora UJ prof. Karola
oraz naukowcy z Uniwersytetu WrocMusioła o wsparcie w sprawie nadania
ławskiego.
jednej z ulic Krakowa imienia Wacława
Nagroda im. Wacława Felczaka i HenFelczaka. Kilka lat temu PAU zwróciła
ryka Wereszyckiego przyznawana jest
raz w roku w uznaniu dokonań jednemu Prof. Andrzej Banach (z prawej) składa się do władz miasta z taką prośbą i choć
uzyskała odpowiedź pozytywną, to od
z grona polskich lub zagranicznych auto- gratulacje Ondřejowi Felcmanowi
rów zajmujących się dziejami Europy Środkowo-Wschodniej tamtego czasu nic się w tej kwestii nie zmieniło.
XIX i XX wieku. Patroni nagrody, prof. Henryk Wereszycki
KM
PONAD 44 MILIONY NA ZABYTKI
P
P. Kozioł
odczas ostatniego plenarnego posiedzenia Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa, które odbyło
się 21 grudnia 2007 roku, tym
razem w kapitularzu klasztoru
oo. Dominikanów, wstępnie
podsumowano ubiegłoroczną
działalność Komitetu. Przewodniczący SKOZK prof.
Franciszek Ziejka, otwierając
spotkanie, przypomniał, że
Kancelaria Prezydenta RP
w budżecie na rok 2007 przeKościół oo. Dominikanów
116
ALMA MATER
znaczyła na ratowanie krakowskich zabytków rekordową kwotę, to jest ponad
45 milionów złotych, dzięki
czemu udało się dofinansować
remonty w ponad stu zabytkowych obiektach. Szczegółową relację dotyczącą prac
restauracyjnych, z wykorzystaniem dziesiątek przeźroczy,
przedstawił dyrektor Zarządu
Rewaloryzacji Zespołów Zabytkowych Krakowa Tadeusz
Murzyn. Wśród obiektów,
które właśnie odzyskują swój dawny blask i na które, spacerując
po Krakowie, warto teraz zwrócić szczególną uwagę, są między
innymi: kaplica Lubomirskich w kościele Dominikanów, kaplica
Batorego w katedrze na Wawelu, kościół Bożego Ciała, kościół
św. Barbary, klasztor Kamedułów, piwnice pałacu Pod Krzysztofory, Sala im. Heleny Modrzejewskiej w Starym Teatrze, budynki
uniwersyteckie przy ul. Gołębiej 16, 18, 20 oraz Wielka Ruina w
opactwie Benedyktynów w Tyńcu.
W bieżącym roku na remonty krakowskich zabytków przeznaczono 44,3 miliona złotych. To sporo. Ale lista obiektów
oczekujących na wsparcie finansowe też jest długa. Na pomoc
liczy znowu ponad sto obiektów, a wśród nich ponad połowę
stanowią znane krakowskie kościoły.
Grudniowe spotkanie prezydium SKOZK stało się także
okazją do wspomnień o zmarłym ponad rok temu prof. Tadeuszu
Chrzanowskim, na cześć którego w południową ścianę bazyliki
Mariackiej wmurowano pamiątkową tablicę, odsłoniętą kilka
godzin wcześniej. Wykład przypominający zasługi profesora
wygłosił prof. Bogusław Krasnowolski.
RPM
I MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA
BIOLOGIA MEDYCZNA A ZDROWIE CZŁOWIEKA
W
J. Sawicz
ydział Nauk o Zdrowiu CM UJ we współpracy z Polskim prorektor UJ ds. Collegium Medicum prof. Wiesław Pawlik oraz
Towarzystwem Fizjologicznym, Fundacją Zdrowia Pub- prezes Polskiego Towarzystwa Fizjologicznego prof. Stanisław
licznego oraz Sekcją Alergologiczną Polskiego Towarzystwa J. Konturek. Przygotowania do konferencji trwały ponad rok.
Dermatologicznego zorganizował I Międzynarodową Konferencję Program skoncentrowano wokół trzech zagadnień tematycznych:
Biologia medyczna a zdrowie człowieka. Spotkanie odbyło się terapeutycznej roli melatoniny w organizmie żywym, problew 10. rocznicę powołania Wydziału. Sesja zainaugurowała cykl matyki przewlekłej hormonoterapii (zarówno jej medycznych,
międzynarodowych konferencji naukowych poświęconych róż- jak i społecznych aspektów) oraz zagadnień wpływu czynników
norodnym aspektom biologii medycznej i zdrowia publicznego. środowiskowych na zdrowie i choroby skóry. Do udziału w konfeBiologia medyczna jest nierencji organizatorom udało się
zwykle dynamicznie rozwijająpozyskać największe autorytety
cą się dziedziną nauki. Ciągły
naukowe z kraju i zagranicy.
postęp wiedzy, rozwój badań
W pierwszym dniu obrad prof.
klinicznych nadal znajduje zbyt
Stanisław Konturek mówił
małe odzwierciedlenie w postao roli melatoniny w poszczewach zdrowotnych jednostek,
gólnych częściach górnego odw standardach terapii stosowacinka przewodu pokarmowego.
nych na co dzień w praktyce kliWpływ melatoniny na trzustkę,
nicznej przez profesjonalistów
w tym możliwości działania
medycznych czy też w formuochronnego w przypadku ostrełowaniu priorytetów i decyzji
go zapalenia trzustki, szczegódotyczących polityki zdrowotłowo zaprezentowała w swoim
nej oraz zdrowia publicznego.
wystąpieniu prof. Jolanta JawoMając na uwadze konieczność
rek. Jeden z czołowych badaczy
transferu osiągnięć nauki do Za zasługi na rzecz rozwoju Wydziału rektor UJ uhonorował medalem Plus ratio melatoniny na świecie, prof.
praktyki w obszarze biologii quam vis prof. med. Antoniego Czuprynę, długoletniego dziekana Wydziału
Russell J. Reiter z Uniwersytetu
medycznej i zdrowia publicznego, prof. Antoni Czupryna, dyrektor w Terasie, przybliżył znaczenie melatoniny dla zdrowia mózgu.
Instytutu Pielęgniarstwa i Położnictwa Wydziału Nauk o Zdrowiu Profesor Tomasz Brzozowski z Katedry Fizjologii CM UJ i prof.
CM UJ, wyszedł z inicjatywą organizacji międzynarodowej kon- Michał Karasek, kierownik Kliniki Endokrynologii Uniwersytetu
ferencji poświęconej praktycznym aspektom biologii medycznej. Medycznego w Łodzi, omówili znaczenie melatoniny dla procesu
Do przygotowania naukowego konferencji zaproszenie przyjęli gojenia się wrzodów żołądka oraz wpływ tej substancji na proces
między innymi: prof. Jolanta Jaworek – dziekan Wydziału Nauk starzenia się organizmu.
o Zdrowiu CM UJ, oraz: prof. Krystyna Sztefko, prof. Krystyna
Druga sesja plenarna pierwszego dnia konferencji poświęcoObtułowicz, prof. Alfred Reroń, prof. Józef Krzysiek, prof. Antoni na została przewlekłej hormonoterapii. Istniejące współcześnie
Basta, dr hab. Radosław Śpiewak, dr hab. Anna Wojas-Pelc, dr problemy związane z diagnostyką hormonalną szeroko omówiła
hab. Leopold Śliwa, dr Grażyna Jasieńska, dr Joanna Bonior oraz prof. Krystyna Sztefko, kierownik Zakładu Biochemii Klinicznej
dr Jerzy Skuciński. Honorowy patronat nad przedsięwzięciem w Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym w Krakowie Prokocimiu.
objęli: rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. Karol Musioł, Profesor Richard Bribiescas dokonał podsumowania najważniej-
ALMA MATER
117