Łużki - Republika WWW

źródło: http://www.skyscrapercity.com/showpost.php?p=48860583&postcount=3881
Łużki; obwód Witebsk; rejon Szarkowszczyzna
źródło: Lewkowska Anna, Lewkowski Jacek, Walczak Wojciech;Zabytkowe cmentarze na Kresach Wschodnich
Drugiej Rzeczypospolitej. Województwo wileńskie na obszarze Republiki Białorusi, Wydawnictwo: DiG, 2007
Miasteczko połozone przy drodze asfaltowej Głębokie - Hermanowicze, 30 km w linii prostej na północny wschód
od Głębokiego. W 1921 r. Łużki zamieszkiwało 562 katolików, 345 prawosławnych i 442 Żydów.Dobra Łużki były
dawnym dzidzictwem Sapiehów. W 1734 r. Aleksander Sapieha sprzedał Łużki Walerianowi Antoniemu Żabie,
kasztelanowi połockiemu, który w latach 1744-1756 wzniósł tu kolegium pijarów i kościół pw. św. Michała
Archanioła. Po Walerianie majatek odziedziczył jego syn, Jan Żaba wraz z żoną Marianną z Pakoszów, a następnie
syn Jana - Tadeusz, najprawdopodobniej budowniczy budowniczy wspaniałego pałacu w Łużkach. Po wczesnej
śmierci Tadeusza Łużki stały się własnością jednej z jego trzech córek - Apolinary hr. Platerowej, która ok. roku
1840 sprzedała dobra hr. Pabiannie z Obuchowiczów Czapskiej. Po śmierci Pabianny dziedzicem Łużek został jej
syn Emeryk Czapski. W 1880 r. odsprzedał on dobra Wojciechowi i Henryce z Czapskich Zyberk-Platerom. W
rękach Zyberk-Platerów Łużki pozostały do 1939 r.
Łużki były znaną miejscowością w okresie powstania listopadowego. Zbiegło do nich 18 junkrów dyneburskich
polskiego pochodzenia, prowadzonych pod eskortą do Królestwa z zamiarem wcielenia ich do wojska. Byli to:
Zbrożek Aleksander, Klott Jan, Klott Rudolf, Korsak Kazimierz, Łabuński Antoni, Plater hr. Julian, plater hr.
Ferdynand, Kościałkowski Jan, Obuchowicz Ludwik, Sołłohub Maciej, Przysiecki Antoni, Strutyński Józef, Borowski
Kazimierz, Rypiński Aleksander, Pągowski Aleksander, Szulc Józef, Kostrymowicz Józef, Rewkowicz Feliks. Ta
patriotycznie nastawiona młodzież, obeznana z wojskowością oddała powstaniu listopadowemu nieocenioną
przysługę, ćwicząc, uzbrajając i ekwipując hufce powstańcze.Gdy oddział był gotowy, na jego dowódcę mianowano
Walentego Brochockiego, weterana wojen napoleońskich, na zastępcę Alojzego Bujnickiego. Dowódcą artylerii
został Michał Chrapowicki, a później Mikołaj Klott. Całą akcją kierował Aleksander Łopaciński. W ostatnich dniach
kwietnia 1831 r. oddział liczył 3 tys. ludzi. Komendantem Łużek został Alojzy Bujnicki. 1 maja ks. Tatur odprawił w
Łużkach uroczyste nabożeństwo, za co skazany został później na więzienie w twierdzy dyneburskiej. 6 maja
oddział wyruszył na Dzisnę. W Dziśnie, Łużkach, Głębokim zebrały się wkrótce siły powstańcze w liczbie 10 tys.
żołnierzy, które zgrupowały się w Łużkach 15 maja. Wobec zbliżającego się okrążenia przez wojska rosyjskie
oddziały podzieliły się i wyruszyły w różne strony. Wkrótce powstanie stało się historią, ale pamięć o Łużkach jako
centrum powstańczym na Brasławszczyźnie przetrwała na długie lata.w 2. połowie XIX w. miasteczko liczyło 1168
mieszkańców i znane było w okolicy z trzech wielkich murowanych młynów wodnych.
Kolegium pijarów, będące ważnym w okolicy ośrodkiem szkolnictwa, przetrwało do roku 1832, kiedy to w ramach
represji po powstaniu listopadowym uległo likwidacji. W 1843 r. kościół pw. św. Michała Archanioła został
zamieniony na cerkiew. Powrócił do katolików w okresie międzywojennym, a po II wojnie światowej został
ponownie zamknięty i zdewastowany. Ostatecznie zwrócono go wiernym w 1988 r. Obecnie trwają w nim prace
remontowe.
Pałac i zabudowania gospodarcze uległy zniszczeniu w czasie I wojny światowej. W okresie międzywojennym
stopniowo go odbudowywano, dokonując jednocześnie dosć znacznych przeróbek w stosunku do stanu
pierwotnego. Obecnie w pałacu mieści się zarząd miejscowego kołchozu.
Położenie na mapie WIG z 1933 r.( poniżej Łużek, na mapie jest dwór Horodziec, a bardziej na lewo jest skrót
kosz.(koszary), w tym miejscu stacjonował Batalion KOP "Łużki".
Na aktualnej mapie Białorusi, czerwnona przerywana linia jest to granica dzisiejszych rejonów, a jednocześnie
dokładnie tak przebiegała granica RP i ZSRR do 1939 r. Zaczynała się w okolicach miasteczka Dzisna na rzece
Dźwina i schodziła na południe dokładnie po tej przerywanej linii.
Tablica z nazwą miejscowości.
W Łużkach stacjonował Batalion KOP "Łużki"
Batalion Korpusu Ochrony Pogranicza "Łużki" - (Baon KOP "Łużki") polski pododdział wojskowy II RP.
Nazwa jednostki pochodzi od leżącej na północnej Willeńszczyźnie miejscowości Łużki, znajdującej się wówczas na
obszarze województwa wileńskiego i będącej macierzystym garnizonem batalionu.
W sierpniu 1939 Baon KOP "Łużki" wszedł jako II Batalion w skład sformowanego 3 Pułku Piechoty KOP. Do 13
września 1939 3 Pułk Piechoty KOP uczestniczył w walkach z wrogiem na Suwalszczyźnie. 13 września 1939 3
Pułkiem Piechoty KOP został przetransportowany na Wołyń w rejon Równe-Kostopol, gdzie uczestniczył w walkach
z wojskami sowieckimi. Brał udział w walkach z sowietami 21-22 kwietnia 1939 w rejonie wsi Borowicze, a 23
września 1939 w rejonie wsi Radoszyn, gdzie po walce z przeważającymi siłami agresora sowieckiego 3 Pułk
Piechoty KOP skapitulował.
Po odejściu batalionu przeznaczonego dla 3 Pułk Piechoty KOP garnizon jednostki w Łużkach skadrował, wyposażył
i doprowadził do stanu etatowego (poprzez wcielenie nowych rekrutów i rezerwistów) jednostkę na nowo od
podstaw. Batalion wszedł w skład Pułku KOP "Głębokie" i po 17 września 1939 roku brał udział w obronie
ówczesnej wschodniej granicy państwa przed radzieckim agresorem.
źródło:http://pl.wikipedia.org/wiki/Batalion_KOP_%22Łużki%22
Dwa zdjęcia ze strony:http://www.audiovis.nac.gov.pl
Odsłonięcie pomnika Józefa Piłsudskiego w 5 Batalionie Korpusu Ochrony Pogranicza "Łużki" przez żołnierzy 5
Batlionu KOP "Łużki" w dniu Święta Niepodległości w Łużkach. 1932-11-11
Wigilia w 5 Batalionie Korpusu Ochrony Pogranicza "Łużki". Widok na świetlicę i żołnierzy przy stołach. Na
pierwszym planie orkiestra. 1934-12-24
Zdjęcie www.radzima.org
Żołnierze KOP świetują Boże Narodzenie.
Żołnierze KOP, lata 30. XX wieku. Zdjęcie udostępnił na stronie www.radzima.org Tomasz Wiśniewski.
Last edited by Mariop70; August 11th, 2012 at 12:21 AM.