Nazwa Opis zasady przy założeniu kontynuacji
Transkrypt
Nazwa Opis zasady przy założeniu kontynuacji
Nazwa Opis zasady przy założeniu kontynuacji Uzasadnienie zachowania lub odrzucenia zasady w przypadku braku kontynuacji Zasady uniwersalne Zasada periodyzacji Zakłada podział zdarzeń gospodarczych na przedziały czasowe, których dotyczą, np. rok, kwartał, miesiąc W trakcie postępowania upadłościowego, trwającego często kilka lat, istnieje konieczność podziału na krótsze okresy. Nie ma potrzeby modyfikacji tej zasady nawet, jeśli okresy lub lata nie pokrywają się z okresami przed ogłoszeniem upadłości Zasada podmiotowości Polega na prowadzeniu rachunkowości w jednostkach wyodrębnionych pod względem majątkowym, organizacyjnym i prawnym. Każdą operację gospodarczą charakteryzujemy z punktu widzenia jej wpływu na sytuację majątkowo-finansową przedsiębiorstwa, w którym ta operacja zaistniała Zasada dwustronnego zapisu Wynika z dwoistego rozpatrywania majątku podmiotu gospodarczego − według form występowania majątku i według źródeł jego finansowania. Jest to jedna z najstarszych zasad stosowanych w rachunkowości, wykorzystywanych bez względu na technikę Spółka po ogłoszeniu upadłości nie zmienia formy prawnej i z punktu widzenia prawa w dalszym ciągu jest tym samym podmiotem. Stan ten trwa do czasu wykreślenia spółki z rejestru. Spółka w upadłości stanowi wyodrębniony pod względem majątkowym, organizacyjnym i prawnym podmiot prowadzący działalność. Samo ogłoszenie upadłości nie zmienia statusu ani zasobów majątkowych spółki, co oznacza, że dotychczasowy majątek pozostaje własnością spółki, pomimo że dotychczasowy zarząd i właściciele tracą możliwość swobodnej dyspozycji zasobami. W związku z tym po ogłoszeniu upadłości uzasadnione jest zachowanie tej zasady w niezmienionej formie Ponadczasowa i uniwersalna zasada, która bez zmian może być stosowana wszędzie tam, gdzie występuje majątek i źródło jego finansowania. W momencie ogłoszenia upadłości w żaden sposób nie zmienia się forma własności majątku ani wierzyciel (może zmienić się jedynie okres wymagalności), zasadne jest zachowanie tej zasady w niezmienionej formie również po ogłoszeniu upadłości podmiotu Zasady podstawowe Zasada kontynuacji działania Zakłada kontynuację działalności podmiotu w dającej się przewidzieć przyszłości oraz w niezmienionym istotnie zakresie W przypadku ogłoszenia upadłości połączonej z likwidacją majątku upadłego nie ma możliwości zachowania tej zasady nawet w sytuacji, gdy wiadomo, że postępowanie upadłościowe będzie trwało kilka lat. Celem postępowania upadłościowego jest likwidacja majątku upadłego w celu zaspokojenia wierzycieli w jak najwyższym stopniu, nie zaś wzrost wartości przedsiębiorstwa. W momencie ogłoszenia upadłości zmienia się zatem diametralnie cel działalności podmiotu oraz odbiorcy informacji płynących z systemu informacyjnego rachunkowości. Od tego momentu najbardziej zainteresowaną tymi informacjami grupą stają się wierzyciele, zaś zarząd i właściciele mogą być zainteresowani w znacznie ograniczonym zakresie. Najczęściej upadłe przedsiębiorstwo zaprzestaje prowadzenia działalności lub prowadzi ją w znacząco ograniczonym zakresie. W związku z tym mało istotna staje się informacja na temat możliwości zwiększania wartości przedsiębiorstwa, a kluczową staje się Nazwa Zasada wyceny majątku w koszcie historycznym Zasada ciągłości Zasada memoriałowa Opis zasady przy założeniu kontynuacji „Cena (koszt) historyczna może być zdefiniowana jako łączna kwota aktywów pieniężnych lub jej ekwiwalent, jaką podmiot gospodarczy musi zapłacić za pozyskanie aktywów (…). Łączna kwota do zapłacenia obejmuje zazwyczaj szereg elementów, a jej głównym elementem jest cena nabycia” (J. Turyna, Standardy sprawozdawczości finansowej, Difin, Warszawa 2006, s. 179) Nakazuje przyjęte w przedsiębiorstwie zasady rachunkowości stosować w sposób ciągły. Zasada ta zapewnia porównywalność informacji zawartych w sprawozdaniach finansowych za kolejne lata obrotowe Polega na ujęciu w księgach rachunkowych ogółu operacji gospodarczych dotyczących danego okresu. W księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte przychody i obciążające ją koszty dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich spłaty Uzasadnienie zachowania lub odrzucenia zasady w przypadku braku kontynuacji informacja o możliwości zaspokojenia wierzycieli z majątku upadłego. Zmiana celu działalności, grupy odbiorców informacji powoduje konieczność odrzucenia tej zasady w całości Istnieje konieczność odrzucenia tej zasady w związku z tym, że przy wycenie majątku na potrzeby postępowania upadłościowego wartość historyczna traci jakiekolwiek znaczenie, a najwyższą wagę posiada wartość, jaką można uzyskać ze sprzedaży. W związku z tym zasada ta powinna być odrzucona i zastąpiona modelem pozwalającym dokonać odpowiedniej wyceny. Stąd w miejsce tej zasady powinna zostać wprowadzona zasada wyceny majątku na podstawie wartości zbywczej Zasada ta jest pomocna w doprowadzeniu sprawozdań finansowych do porównywalności. W momencie ogłoszenia upadłości majątek należy wycenić według zupełnie innych zasad niż w trakcie kontynuacji działalności. Uzasadnienie traci całkowicie stosowanie wartości historycznych do wyceny majątku, a kluczowa staje się wartość możliwa do uzyskania w drodze jego zbycia, czyli rynkowa lub godziwa. W związku z tym nie jest możliwe stosowanie tej zasady po ogłoszeniu upadłości w kształcie stosowanym przed tą datą, jednak powinna być zastosowana po odpowiedniej modyfikacji w trakcie prowadzonego postępowania upadłościowego w stosunku do sprawozdań sporządzanych w trakcie postępowania upadłościowego Mając na względzie fakt, że rozpoczęcie okresu upadłości stanowi nowy i szczególny etap w działalności przedsiębiorstwa, zasada ta zyskuje szczególne znaczenie w momencie sporządzania sprawozdań dotyczących tych znacząco różnych okresów, czyli sprawozdanie finansowe niejako zamykające dotychczasowy etap działalności i rozpoczyna nowy. Jednak nawet pomimo tego, że nie należy łączyć operacji dotyczących różnych okresów, odrzucenie zasady memoriału staje się niemożliwe i skutkowałoby wprowadzeniem zasady kasowej. Nie jest konieczna również jej modyfikacja Nazwa Opis zasady przy założeniu kontynuacji Uzasadnienie zachowania lub odrzucenia zasady w przypadku braku kontynuacji Zasada ostrożnej wyceny Zasada ostrożnej wyceny dotyczy sposobu wyceny operacji gospodarczych, składników majątku oraz kwalifikacji przychodów i kosztów do wyniku finansowego danego okresu. Nakazuje „pesymistyczne podejście” do wyceny, dlatego też często nazywana jest zasadą „pesymistycznego podejścia”. Nakazuje nie zawyżać przychodów i majątku oraz nie zaniżać kosztów i zobowiązań Zasada istotności Wszystkie zdarzenia wpływające znacząco na działalność i sytuację finansową jednostki powinny być wykazane w sprawozdaniu finansowym. Jeśli natomiast ich waga jest nieznaczna, można je księgować w sposób uproszczony i pomijać w sprawozdaniu, o ile nie zniekształca to obrazu sytuacji majątkowo-finansowej danego podmiotu gospodarczego Polega na tym, że koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ujęte zostają w księgach rachunkowych i wyniku finansowym w tym samym okresie co osiągnięte przychody, czyli koszty współmierne z osiągniętymi przychodami W sprawozdaniach finansowych sporządzanych z założeniem kontynuacji działalności zasadne jest „pesymistyczne” podejście, jakim charakteryzuje się ta zasada. Sprawozdania finansowe sporządzane przy braku możliwości kontynuacji działalności muszą się charakteryzować inną specyfiką informacji. Nie ma w nich miejsca na określenia typu: „nie większa niż...”. Sprawozdanie ma zawierać informacje prawdziwe, a nie sztucznie ograniczone. Nie jest dopuszczalne również, aby wartości zawarte w sprawozdaniach finansowych w upadłości odwoływały się do wartości określonych metodami historycznymi. Dlatego zasada ta powinna zostać zachowana w zmienionej formie, aby nie powodować ograniczeń w informacji przekazywanej odbiorcom informacji płynących ze sprawozdania finansowego Zasada ta powinna zostać zachowana. Istotne jest jednak, że w nowym etapie cyklu życia przedsiębiorstwa na znaczeniu zyskują inne informacje, inne tracą znaczenie, dlatego pomimo zachowania tej zasady wymaga ona modyfikacji i dostosowania polityki rachunkowości podmiotu działającego w sytuacji odrzucenia zasady kontynuacji działalności Zasada współmierności W momencie ogłoszenia upadłości zasada ta staje się szczególnie istotna. Jej zachowanie w stosunku do sprawozdań sporządzanych za okres przed ogłoszeniem upadłości i po ogłoszeniu upadłości w pełnym kształcie pozwoli zakwalifikować wszystkie przychody i koszty do odpowiedniego okresu. W stosunku do sprawozdań „przełomowych”, czyli rozdzielających wspomniane okresy, stosowanie tej zasady wymaga niezwykłej staranności Zasada ta zyskuje szczególne znaczenie w momencie ogłoszenia upadłości. Od tego momentu traci znaczenie część dotychczas stosowanych zasad rachunkowości, a część z nich wymaga modyfikacji w związku ze zmianą celu działalności podmiotu. Zasada przewagi treści nad formą staje się kluczowa, ponieważ kluczową staje się informacja dla wierzycieli o możliwości odzyskania należności z likwidacji masy upadłościowej Zasada przewagi treści nad formą Polega na tym, że zdarzenia, w tym operacje gospodarcze, ujmuje się w księgach rachunkowych i wykazuje w sprawozdaniu finansowym zgodnie z ich treścią ekonomiczną, aby sprawozdanie finansowe zapewniało rzetelne i realistyczne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej, wyniku finansowego Zasady jakościowe Zasada porównywalności sprawozdań Polega na tym, że użytkownicy informacji powinni mieć możliwość porównania Od momentu ogłoszenia upadłości z mocy ustawy o rachunkowości i kodeksu spółek handlowych składniki bilansu należy wycenić Nazwa Opis zasady przy założeniu kontynuacji Uzasadnienie zachowania lub odrzucenia zasady w przypadku braku kontynuacji sprawozdań finansowych jednostki z różnych okresów w celu określenia jej sytuacji finansowej, jak również powinni mieć możliwość porównywania sprawozdań finansowych różnych jednostek, aby móc ocenić ich sytuację finansową i wyniki działalności w diametralnie inny sposób niż przy założeniu kontynuacji działalności. W związku z tym zachowanie tej zasady staje się niemożliwe w stosunku do sprawozdań z różnych etapów cyklu życia spółki. Uzasadnione jest jednak stosowanie tej zasady w stosunku do sprawozdań z jednego etapu, czyli również do sprawozdań sporządzonych po ogłoszeniu upadłości. Spowodowane jest to faktem, iż stosunkowo często postępowanie upadłościowe trwa kilka lat i zachowanie tej zasady pozwala na ocenę efektów pracy syndyka masy upadłościowej. Mając na względzie stosunkowo wysokie koszty wyceny majątku na potrzeby postępowania upadłościowego, nie jest zasadne wprowadzanie porównywalności sprawozdania na dzień ogłoszenia upadłości do okresów wcześniejszych Mając na względzie, że w momencie ogłoszenia upadłości nie zmienia się forma prawna podmiotu, zasada ta musi zostać zachowana również po ogłoszeniu upadłości. Jednak w tym okresie rozszerza się zakres informacji oraz w części terminy sporządzania sprawozdań wynikające z decyzji sądu. W związku z tym zasada ta powinna zostać zachowana z uwzględnieniem wymogów ustawowych. Mając jednak na względzie, że wszelkie terminy i zakres sporządzania sprawozdań wynikają z ustaw, nie ma konieczności szczegółowego opisu lub wprowadzania zmian do tej zasady Zasady obowiązujące każdy podmiot w każdym momencie działalności. W sytuacji upadłości podmiotu nie różnią się od zasad stosowanych przy założeniu kontynuacji działalności. W związku z tym po ogłoszeniu upadłości powinny być stosowane w niezmienionym kształcie Zasada terminowości i aktualności Oznacza, iż informacja musi być terminowa i aktualna Zasada wiarygodności Polega na tym, że informacje przedstawione w sprawozdaniu nie zawierają istotnych błędów i są bezstronne oraz wiernie odzwierciedlają wykazane transakcje i zdarzenia Oznacza, że każdy zapis księgowy musi być właściwie udokumentowany Do ksiąg rachunkowych okresu sprawozdawczego należy wprowadzić, w postaci zapisu, każde zdarzenie, które nastąpiło w tym okresie sprawozdawczym Polega na tym, aby poprzez właściwą klasyfikację pozycji bilansowych oraz odpowiednią ich szczegółowość umożliwić odbiorcom informacji jak największą czytelność sprawozdania finansowego Zasada dokumentacji Zasada kompletności Zasada jasności