Instrukcja Administratora Systemu SJO BeSTi@

Transkrypt

Instrukcja Administratora Systemu SJO BeSTi@
Instrukcja administratora
Systemu SJO BeSTi@
System powstał w ramach projektu Transition Facility 2006/018-180.01.04
„System zarządzania budżetami jednostek samorządu terytorialnego –
sprawozdawczość jednostek organizacyjnych”
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
SJO BeSTi@
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Strona 2 z 87
Instrukcja administratora
Zamawiający:
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
SPIS TREŚCI
WPROWADZENIE DO PROGRAMU ........................................................................5
1.
1.1.
Wstęp..........................................................................................................................5
1.2.
Wytyczne dla administratora w zakresie bezpiecznej eksploatacji systemu SJO BeSTi@ .............5
Wytyczne z zakresu fizycznego dostępu do danych ............................................................... 5
Wytyczne dotyczące zarządzania użytkownikami ................................................................. 6
Wytyczne dotyczące bezpieczeństwa danych przekazywanych do JST ...................................... 7
1.2.1.
1.2.2.
1.2.3.
INSTALACJA I KONFIGURACJA PROGRAMU ........................................................8
2.
2.1.
Minimalne wymagania ...................................................................................................8
2.2.
Instalator programu ........................................................................................................9
2.3.
Instalacja programu wraz z serwerem MS SQL ................................................................. 14
2.4.
Instalacja programu z podłączeniem do już istniejącego serwera ........................................... 20
2.5.
Instalacja serwera MS SQL bez programu SJO BeSTi@ ..................................................... 21
2.6.
Pierwsze uruchomienie programu ................................................................................... 24
2.7.
Czynności w przypadku wystąpienia błędu w połączeniu do bazy ......................................... 26
Brak zainicjowanej bazy ............................................................................................... 27
Połączenia blokowane przez firewall ............................................................................... 28
2.7.1.
2.7.2.
2.8.
Pierwszy użytkownik ................................................................................................... 28
2.9.
Zmiana parametrów połączenia z bazą danych .................................................................. 28
2.10.
Aktualizowanie programu ............................................................................................. 29
2.11.
Zdalna asysta techniczna ............................................................................................... 31
PRZYGOTOWANIE I ODTWARZANIE KOPII BEZPIECZEŃSTWA .........................32
3.
3.1.
Tworzenie kopii bazy danych......................................................................................... 32
3.2.
Tworzenie harmonogramu kopii bazy danych ................................................................... 34
3.3.
Przywracanie bazy danych z kopii zapasowej .................................................................... 35
3.4.
Porządkowanie bazy danych MS SQL ............................................................................. 35
ADMINISTRACJA SYSTEMEM SJO BESTI@ .........................................................36
4.
4.1.
Funkcje modułu Administracja....................................................................................... 36
4.2.
Zasady pracy w ramach modułu Administracja .................................................................. 36
4.3.
Role .......................................................................................................................... 37
Spis ról systemowych ................................................................................................... 40
4.3.1.
4.4.
Użytkownicy .............................................................................................................. 41
4.5.
Jednostki ................................................................................................................... 43
Dodawanie jednostki .................................................................................................... 44
Usuwanie jednostki ..................................................................................................... 45
4.5.1.
4.5.2.
4.6.
Klasyfikacja ............................................................................................................... 45
SJO BeSTi@
Strona 3 z 87
Instrukcja administratora
Zamawiający:
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
4.7.
Reguły kontrolne ......................................................................................................... 46
4.8.
Układy dokumentów planistycznych ............................................................................... 49
4.9.
Opcje ........................................................................................................................ 50
4.10.
Dziennik zdarzeń ......................................................................................................... 53
4.11.
Blokady ..................................................................................................................... 54
MODUŁ RAPORTY ...............................................................................................56
5.
5.1.
Funkcje modułu Raporty ............................................................................................... 56
5.2.
Zasady pracy w ramach modułu ..................................................................................... 56
5.3.
Operacje na raportach ................................................................................................... 57
Operacje na grupach raportów ........................................................................................ 57
Operacje na pojedynczym raporcie .................................................................................. 58
5.3.1.
5.3.2.
5.4.
Generowanie raportu .................................................................................................... 59
5.5.
Tworzenie nowego szablonu raportu (na przykładzie dokumentu) ......................................... 60
Otwieranie edytora raportu ............................................................................................ 60
Ustawianie kontrolek ................................................................................................... 61
Edycja właściwości kontrolki ......................................................................................... 63
Przykładowe dane ....................................................................................................... 65
Tworzenie zapytania SQL ............................................................................................. 67
Definiowanie układu raportu.......................................................................................... 69
Pasek narzędzi w oknie budowy raportu ........................................................................... 70
Kontrolki w oknie definicji raportu ................................................................................. 71
Panele właściwości w oknie definicji raportu ..................................................................... 72
Główne okno budowy raportu ........................................................................................ 73
Podgląd i zapisywanie raportu ........................................................................................ 77
5.5.1.
5.5.2.
5.5.3.
5.5.4.
5.5.5.
5.5.6.
5.5.7.
5.5.8.
5.5.9.
5.5.10.
5.5.11.
5.6.
Raporty – arkusz kalkulacyjny ....................................................................................... 77
5.7.
Raporty – kostka OLAP ................................................................................................ 81
6.
WSPÓŁPRACA Z SYSTEMEM BESTI@ ORAZ INNYMI SYSTEMAMI......................84
7.
ZAŁĄCZNIKI .......................................................................................................87
SJO BeSTi@
Strona 4 z 87
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
1. Wprowadzenie do programu
1.1.
Wstęp
Program SJO BeSTi@ służy do poprawy zarządzania finansami jednostki
samorządu terytorialnego na poziomie jej jednostek organizacyjnych. Ma na celu
wspomożenie służb finansowych JST i JO JST w realizacji zadań w zakresie:
 planowania budżetu począwszy od etapu przygotowania projektu budżetu,
poprzez wszystkie jego zmiany,
 sporządzania sprawozdań jednostkowych w miesięcznych i kwartalnych
okresach sprawozdawczych,
 sporządzania bilansów jednostkowych jednostek budżetowych, zakładów
budżetowych, gospodarstw pomocniczych, bilansów łącznych jednostek
organizacyjnych w podziale na formy prawne prowadzonej działalności,
bilansów z wykonania budżetu JST oraz bilansu skonsolidowanego,
 wymiany danych między jednostkami organizacyjnymi a jednostką samorządu
terytorialnego.
Instrukcja administratora jest przeznaczona dla zaawansowanych użytkowników i nie
opisuje wszystkich modułów i funkcjonalności programu. Skupia się na opisaniu tych
elementów, które dotyczą zarządzania użytkownikami, instalacji, konfigurowania i
innych technicznych spraw związanych z systemem SJO Besti@.
Szczegółowe informacje o budowie okien programu, obsłudze list i tabel oraz
funkcjach związanych z podglądem wydruku można znaleźć w instrukcji dla
użytkownika (rozdz.2).
1.2. Wytyczne dla administratora w zakresie bezpiecznej eksploatacji
systemu SJO BeSTi@
W punkcie tym zostały zawarte najważniejsze zasady dotyczące bezpieczeństwa
systemu SJO BeSTi@ z punktu widzenia administratora Systemu. Całość
wytycznych dotyczących polityki bezpieczeństwa systemu stanowi załącznik do
Instrukcji Administratora.
1.2.1.
Wytyczne z zakresu fizycznego dostępu do danych
Stosowanie niżej wymienionych wytycznych pomoże zapobiec sytuacjom
przypadkowej utraty danych, niepowołanego dostępu oraz przypadkowej modyfikacji
danych:
1. Dostęp do serwera bazy danych powinien zostać ograniczony tylko do
niezbędnego minimum. Jedyną osobą mającą do niego dostęp może być
SJO BeSTi@
Strona 5 z 87
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Administrator
2. Dostęp do danych przetwarzanych przez serwer bazy danych powinien
odbywać się wyłącznie przez osoby uprawnione
3. Dane powinny być modyfikowane tylko za pomocą systemu SJO BeSTi@
4. Dostęp do serwera bazy danych powinien być zabezpieczony bezpiecznym
hasłem
5. Zaleca się stosowanie bezpiecznych haseł, składających się z minimum 8
znaków, w tym małych i wielkich liter, cyfr, oraz znaków specjalnych.
6. Login i hasło to dane poufne, które nie powinny być przekazywane innym
osobom.
1.2.2.
Wytyczne dotyczące zarządzania użytkownikami
Stosowanie niżej wymienionych wytycznych pomoże zapewnić wysoki poziom
bezpieczeństwa aplikacji oraz odpowiednio ustalić prawa dostępu do danych
przetwarzanych w systemie:
1. Zarządzanie użytkownikami powinno odbywać się przez wyznaczoną do tego
celu osobę – Administratora, posiadającego odpowiednią wiedzę zakresu
zagadnień związanych z bezpieczeństwem.
2. Nadawanie uprawnień systemowych powinno być zgodne z zasadą
ograniczonego zaufania do użytkowników, tzn. użytkownik powinien otrzymać
minimalny zakres niezbędnych praw, który w uzasadnionych przypadkach
powinien zostać rozszerzony.
3. Pracownik, który zaczyna pracę z Oprogramowaniem, powinien zwrócić się o
utworzenia konta systemowego do Administratora systemu SJO BeSTi@.
4. Użytkownik powinien otrzymać unikalny login oraz tymczasowe hasło, które
samodzielnie zmieni po pierwszym zalogowaniu do systemu.
5. Zaleca się wymuszenie stosowania bezpiecznych haseł, składających się z
minimum 8 znaków, w tym małych i wielkich liter, cyfr, oraz znaków
specjalnych.
6. Hasła powinny być okresowo zmieniane, nie rzadziej niż raz na 3 miesiące.
7. Login i hasło użytkownika to dane poufne, które nie powinny być
przekazywane innym osobom.
8. W przypadku zakończenia zatrudnienia użytkownika, jego konto powinno
zostać natychmiast zablokowane przez Administratora.
9. W przypadku gdy użytkownik nie potrzebuje dostępu do systemu SJO BeSTi@
(np. po zmianie stanowiska lub zakresu obowiązków), jego konto powinno
zostać natychmiast zablokowane przez Administratora.
10. W celu ułatwienia analizy danych historycznych, konta użytkowników powinny
być blokowane a nie usuwane.
11. W przypadku stwierdzenia, że użytkownik posiada nadmierne uprawnienia,
Administrator powinien natychmiast zredukować je do minimalnych uprawnień
wynikających z obowiązków pełnionych przez użytkownika
SJO BeSTi@
Strona 6 z 87
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
1.2.3.
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Wytyczne dotyczące bezpieczeństwa danych przekazywanych do JST
1. W celu zwiększenia bezpieczeństwa przesyłanych danych wskazane jest
wyposażenie użytkownika systemu w podpis elektroniczny.
SJO BeSTi@
Strona 7 z 87
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
2. Instalacja i konfiguracja programu
2.1.
Minimalne wymagania
System SJO BeSTi@ pracuje w środowisku Microsoft Windows Vista SP2, Windows
7/8/8.1. System jest instalowany na serwerze lokalnym oraz stacjach roboczych.
Komputery powinny posiadać następujące parametry:
Serwer lokalny:
 Procesor 1 gigaherc (GHz) 32-bitowy (x86) lub 1 GHz 64-bitowy (x64) lub
szybszy (zalecane 2,4 GHz),
 1 GB pamięci RAM (zalecane 4 GB),
 2,2 GB wolnej przestrzeni na dysku twardym,
 karta graficzna obsługująca rozdzielczość 800x600 w 256 kolorach (zalecane
1024x768 16bit),
 w zależności od ilości wprowadzonych dokumentów pliki bazy mogą
zwiększyć swój rozmiar o ok. 40-50% tj. o około 30-40 MB.
Stacja robocza:
 Procesor 1 gigaherc (GHz) 32-bitowy (x86) lub 1 GHz 64-bitowy (x64)
 pamięć RAM 1 GB (zalecane 2 GB),
 wolne miejsce na dysku 1 GB,
 karta grafiki pracująca w trybie 800x600/16 bit (zalecane 1024x768 16bit),
kolorowy monitor,
 klawiatura, mysz,
 system operacyjny: minimum MS Vista (ServicePack 2 i framework 4.5).
Podane parametry sprzętowe powinny być odpowiednio wyższe, jeśli na komputerze
zainstalowane są programy rezydentne lub gdy komputer pełni inne funkcje
angażujące znacząco zasoby procesora i pamięci operacyjnej.
Uwaga!
Systemy operacyjne MS Windows 95, MS Windows 98, MS Windows ME, MS
Windows 2000, MS Windows 2003 oraz MS Windows XP nie są wspierane przez
wykonawcę systemu SJO BeSTi@.
SJO BeSTi@
Strona 8 z 87
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
2.2.
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Instalator programu
Wszelkie informacje o nowej wersji oprogramowania oraz inne komunikaty
udostępniamy bezpośrednio na stronie internetowej www.budzetjst.pl.
Aktualizacje aplikacji dostępne są również z poziomu aplikacji poprzez
moduł Liveupdate dostępny w górnym menu aplikacji „Narzędzia” –
„Pobierz aktualizacje…”
Wraz z nową wersją programu Besti@ oraz SJO Besti@ mogą Państwo pobrać plik
sum kontrolnych, który służy do sprawdzania poprawności przetwarzanych danych.
Administrator systemu może za pomocą tych sum oraz specjalnego
oprogramowania, sprawdzić zgodność pobranego oprogramowania.
Przykładowe oprogramowanie o nazwie „CheckSumMD5” znajduje się na stronie
www.budzetjst.pl w zakładce „pobieranie” – „Wersje instalacyjne, uaktualnienia, pliki”
W celu sprawdzenia poprawności sum kontrolnych plików instalacyjnych pobieramy
program „CheckSumMD5” wraz z plikiem instalacyjnym, który chcemy sprawdzić.
Po uruchomieniu aplikacji CheckSumMD5 klikamy przycisk „Otwórz” następnie
podajemy lokalizacje pliku instalacyjnego przepisujemy sumę kontrolna i
potwierdzamy przyciskiem „SPRAWDŹ”
SJO BeSTi@
Strona 9 z 87
Instrukcja administratora
Zamawiający:
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 1. Program ChecksumMD5
W przypadku kiedy sumy kontrolne są zgodne otrzymamy komunikat jak na
załączonym screnie.
Rysunek 2. Prawidłowy wynik sprawdzenia sum kontrolnych
W przypadku kiedy sumy kontrolne nie są zgodne aplikacja wyświetli komunikat o
błędzie – w przypadku wyświetlenia komunikatu z błędem należy zaniechać
instalację i skontaktować się z serwisem technicznym systemu.
Rysunek 3. Błędny wynik sprawdzenia sum kontrolnych
Przed rozpoczęciem instalacji należy zapisać otwarte dokumenty oraz pliki, a
następnie zamknąć wszystkie uruchomione aplikacje.
SJO BeSTi@
87
Strona 10 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
 Instalator posiada trzy opcje instalacji:
 domyślna i zalecana instalacja systemu SJO BeSTi@ + instalacja serwera
bazodanowego. Najczęściej będzie to opcja wybierana przy instalacji
jednostanowiskowej
(komputer
pełni
jednocześnie
rolę
serwera
bazodanowego i stacji roboczej). Wybór tej opcji nie blokuje doinstalowania do
systemu kolejnych stacji roboczych. Opcja ta może zostać rozszerzona o
inicjację nowej bazy danych na instalowanym serwerze.
 instalacja systemu SJO BeSTi@. Opcja wykorzystywana przy instalacji
wielostanowiskowej. Założeniem jest istnienie serwera bazodanowego z
zainstalowaną bazą danych systemu.
 instalacja serwera bazodanowego. Opcja wykorzystywana przy instalacji
wielostanowiskowej. Domyślnie opcja powinna być wykorzystywana przy
założeniu istnienia komputera pełniącego jedynie rolę serwera
bazodanowego. Wybór tej opcji nie wyklucza doinstalowania na tym
komputerze systemu SJO BeSTi@.
Wszystkie trzy opcje zostały opisane w dalszych podpunktach instrukcji.
System SJO BeSTi@ może korzystać zarówno z serwera dostępnego w pakiecie
instalacyjnym, jak i z już istniejącego serwera MS SQL w wersji 2008R2 lub wyższej.
W przypadku korzystania z istniejącego serwera, parametry połączenia z bazą
danych podaje się przy pierwszym uruchomieniu programu SJO BeSTi@.
Uwaga!
W przypadku korzystania z istniejącego serwera MS SQL serwer ten powinien być
zainstalowany w trybie CASE INSENSITIVE.
Jeśli nie mamy zainstalowanego MS SQL wówczas na komputerze pełniącym
funkcję serwera lokalnego należy zainstalować program SJO BeSTi@ oraz serwer
MS SQL albo sam serwer MS SQL.
Na stacjach roboczych należy instalować wyłącznie program SJO BeSTi@. Stacje
robocze muszą być połączone z serwerem poprzez sieć wewnętrzna.
Po zainstalowaniu aplikacji istnieje możliwość weryfikacji producenta programu poprzez sprawdzenie
podpisu cyfrowego.
W celu sprawdzenia podpisu należy przejść do katalogu gdzie została zainstalowana aplikacja i
odszukać plik „Bestia.exe”. Następnie klikamy prawym przyciskiem myszy na pliku i wybieramy menu
„Właściwości”. Po ukazaniu okna „właściwości” przechodzimy do zakładki „Podpisy cyfrowe” następnie
zaznaczamy certyfikat i wybieramy „Szczegóły”.
Po wykonaniu powyższych czynności powinniśmy otrzymać okno z informacja o certyfikacie.
SJO BeSTi@
87
Strona 11 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 4. Szczegóły podpisu cyfrowego
Po wyświetleniu powyższego okna pod przyciskiem „Wyświetl certyfikat” można odczytać szczegóły
certyfikatu w tym takie dane jak data ważności oraz dla kogo został wystawiony.
SJO BeSTi@
87
Strona 12 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 5. Szczegóły certyfikatu
System BeSTi@ może korzystać zarówno z serwera dostępnego w pakiecie
instalacyjnym, jak i z już istniejącego serwera MS SQL w wersji 2008R2 lub nowszej.
W przypadku korzystania z istniejącego serwera, parametry połączenia z bazą danych
podaje się przy pierwszym uruchomieniu programu BeSTi@.
Jeśli nie mamy zainstalowanego MS SQL wówczas na komputerze pełniącym funkcję
serwera lokalnego należy zainstalować program BeSTi@ oraz serwer MS SQL albo sam
serwer MS SQL.
Na stacjach roboczych należy instalować wyłącznie program BeSTi@.
Stacje robocze muszą być połączone z serwerem poprzez sieć wewnętrzna.
SJO BeSTi@
87
Strona 13 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
2.3.
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Instalacja programu wraz z serwerem MS SQL
Instalacja programu SJO BeSTi@ wraz z serwerem MS SQL powinna być
przeprowadzona na jednym komputerze, pełniącym rolę serwera lokalnego. Jeśli
system ma być dostępny również dla innych komputerów danej jednostki, to stacja
pełniąca rolę serwera musi być połączona z komputerami roboczymi za pomocą sieci
wewnętrznej.
Instalacja przebiega w następujący sposób:
Po umieszczeniu dostarczonej płyty w napędzie CD pojawi się menu, w którym
należy wybrać opcję Instaluj program. Po wybraniu tej opcji zostanie uruchomiony
instalator programu (rys. 1). Aby przejść do następnego etapu należy użyć przycisku
Dalej.
Rysunek 6. Okno instalatora
Na kolejnym etapie instalacji należy zapoznać się z Umową licencyjną (rys. 2). Po
zaakceptowaniu warunków Umowy i kliknięciu na przycisk Dalej instalator będzie
kontynuował proces instalacji.
SJO BeSTi@
87
Strona 14 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 7. Okno Umowy licencyjnej
Kolejne okno (rys. 3) poinformuje o lokalizacji na dysku twardym, w której zostanie
zainstalowany program. Istnieje możliwość zmiany lokalizacji za pomocą przycisku
Przeglądaj. Po dokonaniu wyboru lokalizacji należy kliknąć Dalej.
Rysunek 8. Ścieżka do programu
Następnie należy wskazać folder w Menu Start, w którym będzie znajdował się skrót
do programu (rys. 4). Po wykonaniu tej czynności należy kliknąć na przycisk Dalej.
SJO BeSTi@
87
Strona 15 z
Instrukcja administratora
Zamawiający:
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 9. Folder w menu Start
Na kolejnym etapie instalacji należy wybrać opcję Zainstaluj aplikację oraz serwer
MS SQL 2008R2(rys. 5).
Przy wyborze tej opcji domyślnie zaznaczona jest również opcja Inicjuj tworzenie
nowej bazy danych, która spowoduje utworzenie nowej, pustej bazy danych.
Instalator nie tworzy nowej bazy danych w trakcie instalacji. Opcja Inicjuj tworzenie
nowej bazy danych instaluje program z żądaniem (parametrem) automatycznego
stworzenia nowej bazy danych przy pierwszym uruchomieniu programu.
W przypadku, gdy użytkownik wybierze tylko opcję Zainstaluj aplikację oraz serwer
MS SQL bez inicjacji tworzenia nowej bazy danych utworzenie bazy systemu będzie
możliwe w trybie ręcznym przy pierwszym uruchomieniu systemu (patrz pkt 2.7.1.
Brak zainicjowanej bazy).
Po kliknięciu na przycisk
konfigurowania programu.
SJO BeSTi@
87
Dalej
instalator
przejdzie
do
kolejnego
etapu
Strona 16 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 10. Wybór trybu instalacji
W kolejnym etapie instalator przedstawi domyślne parametry połączenia z bazą (rys.
6).
W tym oknie użytkownik ma możliwość zmiany domyślnego hasła i nazwy instancji
serwera. Dane te trzeba zapamiętać, ponieważ będą one potrzebne podczas
konfigurowania dostępu innych komputerów do serwera lokalnego. Domyślne hasło
dostępu do serwera to sjobestia. Hasło jest tworzone dla konta administratora,
którego login to sa.
Po ustaleniu parametrów należy kliknąć na przycisk Dalej.
SJO BeSTi@
87
Strona 17 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 11. Wprowadzanie danych dla serwera
W następny oknie będą widoczne wszystkie ustawienia instalacji (rys. 7). Jeśli
ustawienia są prawidłowe, należy kliknąć na przycisk Instaluj.
Rysunek 12. Podsumowanie parametrów
Program rozpocznie instalowanie programu SJO BeSTi@ wraz z serwerem bazy
danych (rys. 8).
SJO BeSTi@
87
Strona 18 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 13. Postęp instalacji
Po zakończeniu kopiowania plików, instalator poprosi o ponowne uruchomienie
komputera (rys. 9). W tym celu należy kliknąć na przycisk Zakończ. Po ponownym
uruchomieniu systemu Windows, program SJO BeSTi@ będzie dostępny w menu
Start w folderze wskazanym trakcie instalacji (patrz rys.3).
Rysunek 14. Zakończenie instalacji systemu SJO BeSTi@
SJO BeSTi@
87
Strona 19 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
2.4.
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Instalacja programu z podłączeniem do już istniejącego serwera
Instalacja programu SJO BeSTi@ z podłączeniem do już istniejącego serwera
powinna być przeprowadzana na komputerach roboczych połączonych z lokalnym
serwerem za pomocą sieci wewnętrznej. Serwer powinien posiadać bazę danych
skonfigurowaną pod kątem pracy z programem SJO BeSTi@.
Uwaga!
W przypadku korzystania z istniejącego serwera MS SQL serwer ten powinien być
zainstalowany w trybie CASE INSENSITIVE.
Instalacja do chwili wyboru typu instalacji przebiega analogicznie jak to zostało
opisane w rozdziale 2.3.
Przy instalowaniu programu na komputerze roboczym należy wybrać Zainstaluj
aplikację (rys. 10). Podłączenie do serwera bazy danych będzie wymagało
skonfigurowania przy pierwszym uruchomieniu programu.
Rysunek 15. Wybór trybu instalacji
Po wykonaniu powyższych czynności instalator przedstawi ustawione parametry i
zgłosi gotowość do rozpoczęcia instalacji (rys. 11). Jeśli ustawienia są prawidłowe,
należy kliknąć na przycisk Instaluj.
SJO BeSTi@
87
Strona 20 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 16. Podsumowanie parametrów
Dalej instalacja przebiega zgodnie z opisem z rozdziału 2.3.
2.5.
Instalacja serwera MS SQL bez programu SJO BeSTi@
Instalacja serwera bazy danych MS SQL powinna być przeprowadzana na serwerze
lokalnym połączonym z komputerami roboczymi za pomocą sieci komputerowej. Na
serwerze lokalnym nie trzeba instalować programu SJO BeSTi@.
Instalacja serwera MS SQL przebiega analogicznie, jak to opisano w poprzednich
podrozdziałach, z tą różnicą, że przy wyborze typu instalacji należy zaznaczyć opcję
Zainstaluj serwer MS SQL 2008R2 (rys. 12).
SJO BeSTi@
87
Strona 21 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 17. Wybór trybu instalacji
Na kolejnym etapie instalator przedstawi domyślne parametry połączenia z bazą (rys.
13).
W tym oknie użytkownik ma możliwość zmiany domyślnego hasła i nazwy instancji
serwera. Dane te trzeba zapamiętać, ponieważ będą one potrzebne podczas
konfigurowania dostępu innych komputerów do serwera lokalnego. Domyślne hasło
dostępu do serwera to sjobestia. Hasło jest tworzone dla konta administratora,
którego login to sa. W szczególnych przypadkach domyślne hasło dostępu do
serwera musi zostać zmienione przez administratora z uwagi na przyjętą politykę
haseł (np. hasło musi zawierać duże i małe litery, znaki specjalne). Sytuacja taka
może mieć miejsce w przypadku instalacji systemu SJO BeSTi@ na Windows
Server 2008.
Po ustaleniu parametrów należy kliknąć na przycisk Dalej.
SJO BeSTi@
87
Strona 22 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 18. Konfigurowanie serwera
W następny oknie będą widoczne wszystkie ustawienia instalacji (rys. 14). Jeśli
ustawienia są prawidłowe, należy kliknąć na przycisk Instaluj. Program rozpocznie
instalowanie serwera bazy danych. Po zakończeniu instalacji użytkownik zostanie
poproszony o ponowne uruchomienie systemu Windows.
Rysunek 19. Podsumowanie parametrów
SJO BeSTi@
87
Strona 23 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
2.6.
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Pierwsze uruchomienie programu
Jeżeli instalacja była wykonywana z opcją Inicjuj tworzenie nowej bazy danych
podczas pierwszego uruchomienia program automatycznie stworzy pustą bazę
danych (o nazwie sjobestia). Następnie użytkownik zostanie zapytany czy program
ma wstępnie zainicjować nową bazę danych (rys. 15). Po kliknięciu na Tak program
dokona wstępnej inicjacji bazy danych.
Rysunek 20. Okno komunikatu
Jeżeli instalacja była wykonana bez opcji Inicjuj tworzenie nowej bazy danych to
należy zgodnie z opisem w rozdziale 2.7.1 dokonać ręcznego stworzenia nowej bazy
danych. Dalszy przebieg pierwszego uruchomienia dla obydwu przypadków jest już
identyczny.
Zanim program przystąpi do zasadniczej inicjacji bazy danych konieczne jest
zaimportowanie danych o jednostce organizacyjnej, która będzie obsługiwana przez
program. Plik z danymi jednostki powinien zostać przygotowany w systemie BeSTi@
w macierzystej JST (rys. 16).
Rysunek 21. Okno komunikatu
Po wskazaniu pliku z danymi jednostki organizacyjnej zostanie wyświetlony ekran z
informacją o jego zawartości - rys. 17 (jednostka macierzysta – właściwa jednostka
samorządu terytorialnego i Jednostka organizacyjna – nazwa jednostki
organizacyjnej, dla której ma zostać zainstalowany program SJO BeSTi@).
SJO BeSTi@
87
Strona 24 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 22. Okno komunikatu
Po sprawdzeniu i zaakceptowaniu danych znajdujących się w pliku należy kliknąć
TAK.
Po zasadniczej części inicjowania nowej bazy zostanie wyświetlony ekran logowania
(rys. 18). System domyślnie posiada jednego użytkownika o loginie sysadmin z
hasłem adm. W polach logowania należy wpisać dane tego użytkownika i kliknąć
OK.
Rysunek 23. Ekran logowania
Po pierwszym zalogowaniu się do systemu należy zaakceptować Licencję systemu
SJO BeSTi@ (rys. 19).
SJO BeSTi@
87
Strona 25 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 24. Ekran akceptacji Licencji
2.7.
Czynności w przypadku wystąpienia błędu w połączeniu do bazy
Jeśli podczas próby połączenia z bazą wystąpi błąd albo nie podano wcześniej
parametrów bazy danych, wtedy zostanie wyświetlone okno ustawienia komunikacji z
serwerem MS SQL (rys. 20). W oknie należy wpisać właściwe parametry bazy i
kliknąć na przycisk Sprawdź połączenie. Jeśli wprowadzone ustawienia są
poprawne, należy zapisać je klikając na przycisk OK.
Parametry podłączenia do bazy zostały ustalone w trakcie instalacji serwera MS
SQL.
Rysunek 25. Okno konfigurowania połączenia z bazą
SJO BeSTi@
87
Strona 26 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
2.7.1.
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Brak zainicjowanej bazy
W przypadku, gdy:
 instalowano osobno serwer SQL i program, albo
 instalowano tylko program przy istniejącej instancji serwera,
przy pierwszym uruchomieniu systemu SJO BeSTi@ należy utworzyć nową bazę
danych.
Po uruchomieniu systemu zostanie wyświetlony komunikat z prośbą o zdefiniowanie
parametrów połączenia z bazą danych systemu SJO BeSTi@ (rys. 21).
Rysunek 26. Okno komunikatu
Po wybraniu przycisku OK wyświetlone zostanie okno konfiguracji połączenia z bazą,
w którym należy podać nazwę, użytkownika i hasło serwera, a w polu Baza wybrać
opcję <…nowa baza…> (rys. 22).
Rysunek 27. Okno konfigurowania bazy danych
Wtedy pojawi się okienko z pytaniem o nazwę dla nowej bazy (np. sjobestia - rys.
23). Po kliknięciu na OK użytkownik zostanie poinformowany o konieczności
zainicjowania nowej bazy (patrz pkt 2.6. Pierwsze uruchomienie programu).
SJO BeSTi@
87
Strona 27 z
Instrukcja administratora
Zamawiający:
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 28. Okno wprowadzania nazwy nowej bazy danych
2.7.2.
Połączenia blokowane przez firewall
Jeśli na serwerze zainstalowany jest firewall, system antywirusowy z funkcją firewalla
lub zapora systemu Windows jest aktywna, należy odblokować dwa porty na
komputerze z zainstalowanym serwerem SQL. W przypadku zapory systemu
Windows można zrobić to wybierając Panel sterowania > Zapora systemu
Windows > Wyjątki -> Dodaj port.
Przy zaawansowanych instalacjach niezbędna jest wiedza administratora z zakresu
sieci i serwera MS SQL.
2.8.
Pierwszy użytkownik
Po zainstalowaniu programu SJO BeSTi@, dostępny jest jeden domyślny
użytkownik. Posiada on login sysadmin i hasło adm, które należy podać w oknie
logowania.
Hasło użytkownika sysadmin można zmienić wybierając z menu Narzędzia opcję
Zmiana hasła.
Użytkownik sysadmin ma ograniczone prawa do pracy z programem. Może on
jedynie wejść do systemu w celu zdefiniowania kolejnych użytkowników i ról. Poza
tym nie może wykonywać żadnych innych czynności. Konta sysadmin nie można
usunąć z programu.
Proces konfiguracji ról oraz użytkowników został przedstawiony w instrukcji (zob.
rozdział opisujący moduł Administracja i podrozdziały Role i Użytkownicy).
W momencie pierwszego logowania do systemu SJO BeSTi@ na użytkownika
systemowego sysadmin, administrator systemu powinien utworzyć nowego
użytkownika z przypisaną rolą Admin, by móc w pełni zarządzać SJO BeSTi@.
2.9.
Zmiana parametrów połączenia z bazą danych
Zmiana parametrów dostępu do serwera i bazy jest możliwa po wybraniu w menu
Plik opcji Baza danych. Wtedy pojawi się okienko, w którym można zmienić
ustawienia połączenia (rys. 24). Poprawność parametrów trzeba zweryfikować
przyciskiem Sprawdź połączenie. Jeśli program wyświetli komunikat o udanym
SJO BeSTi@
87
Strona 28 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
połączeniu testowym, wtedy trzeba zapisać ustawienia przyciskiem OK i uruchomić
ponownie program.
Rysunek 29. Okno konfigurowania połączenia z bazą
2.10. Aktualizowanie programu
Aktualizacja programu odbywa się poprzez internet za pomocą specjalnego
narzędzia wbudowanego w program SJO BeSTi@. Program podczas uruchamiania
sprawdza dostępność nowych wersji SJO BeSTi@. Jeśli są dostępne, wtedy pojawia
się okienko z powiadomieniem.
W celu wykonania aktualizacji należy wybrać z górnego menu Narzędzia pozycję
Pobierz aktualizacje (rys. 25).
Rysunek 30. Wybór opcji Pobierz aktualizacje
W kolejnym kroku wyświetli się okno z informacjami o wersji oprogramowania
zainstalowanego na komputerze oraz o wersji dostępnej do pobrania. Informacje o
numerach wersji znajdują się w polach Zainstalowana wersja oraz Dostępna
wersja (rys. 26).
SJO BeSTi@
87
Strona 29 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 31. Okno LiveUpdate
Jeśli będzie dostępna nowsza wersja programu, wtedy uaktywni się przycisk Pobierz
aktualizacje, który umożliwi pobranie uaktualnień. W trakcie pobierania aktualizacji z
serwera, w dole okna będzie wyświetlany postęp pobierania danych (rys. 27).
Rysunek 32. Okno LiveUpdate
Po pobraniu aktualizacji może pojawić się komunikat o konieczności zamknięcia
programu. Po kliknięciu na Tak aplikacja zostanie zamknięta.
Ponowne uruchomienie programu nastąpi już w nowej wersji. Jeśli zaktualizowany
program będzie wymagał uzupełnienia bazy danych, wtedy pojawi się odpowiedni
komunikat. Po zatwierdzeniu komunikatu przyciskiem Tak, program zaktualizuje
strukturę bazy.
SJO BeSTi@
87
Strona 30 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Jeżeli program jest zainstalowany sieciowo, wtedy aktualizację wystarczy
przeprowadzić na jednym komputerze. Na pozostałych stanowiskach pojawi się
komunikat, że baza jest w nowszej wersji niż oprogramowanie, oraz propozycja
zaktualizowania programu.
2.11. Zdalna asysta techniczna
System BeSTi@ umożliwia uzyskanie zdalnej asysty technicznej. W tym celu z menu
Pomoc należy wybrać opcję Zdalna asysta techniczna (rys. 28).
Rysunek 33. Okno wywołania zdalnej asysty technicznej
Następnie należy skontaktować się telefonicznie z Działem Wsparcia Technicznego i przekazać
widoczne w oknie Pomocy Zdalnej informacje ID i Password (rys. 29). Umożliwi to pracownikom
Działu Wsparcia Technicznego połączenie się z komputerem użytkownika.
Rysunek 34. Okno Pomocy Zdalnej
SJO BeSTi@
87
Strona 31 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
3. Przygotowanie i odtwarzanie kopii bezpieczeństwa
Dla zwiększenia poziomu bezpieczeństwa należy systematycznie tworzyć kopie
zapasowe bazy danych, aby w razie utraty informacji w programie, przywrócić je z
wcześniej wykonanej kopii.
Program SJO BeSTi@ posiada wbudowane narzędzie do archiwizowania bazy
danych z serwera MS SQL. Opcja Archiwizacja danych znajduje się w górnym
menu Plik.
Po wybraniu tej opcji otworzy się okno archiwizacji (rys. 30). Okno archiwizacji
podzielone jest na sekcje Rodzaj akcji, Plik kopii bazy danych oraz Informacje o
kopiach bazy danych, Harmonogram archiwizacji bazy danych. Poszczególne
operacje związane z obsługą bazy danych zostały opisane w dalszych
podrozdziałach.
Rysunek 35. Okno archiwizacji bazy danych
3.1.
Tworzenie kopii bazy danych
Kopia bazy danych systemu SJO BeSTi@ może być wykonana tylko przez
użytkownika posiadającego odpowiednie uprawnienia do systemu. Kopia bazy może
być wykonana w trakcie pracy pozostałych użytkowników, jednakże zaleca się aby w
trakcie wykonywania kopii wszyscy użytkownicy byli wylogowani z systemu (z
wyjątkiem użytkownika z prawem tworzenia kopii bazy).
SJO BeSTi@
87
Strona 32 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Aby zarchiwizować bazę danych, należy zaznaczyć opcję Kopia zapasowa bazy
danych, a następnie wprowadzić nazwę i opis kopii. Kolejną czynnością jest
wskazanie docelowego foldera przyciskiem [...], znajdującym się w sekcji Plik kopii
bazy danych. Kliknięcie na przycisku otwiera okienko nawigacyjne (rys. 31).
Rysunek 36. Okienko nawigacyjne
Po wskazaniu docelowego katalogu należy kliknąć na przycisk Wybierz.
Należy pamiętać, iż kopia bazy danych robiona jest na komputerze pełniącym
rolę serwera, a nie na komputerze użytkownika, który jest podłączony do bazy
znajdującej się na innym komputerze. W przypadku, gdy komputer użytkownika
pełni również rolę serwera to kopia bazy danych wykonywana jest na dysku
lokalnym.
Nazwa pliku kopii bazy danych może zawierać wyłącznie litery i/lub cyfr (z
wyjątkiem polskich znaków (ą, ę, ć, ś, ł, ó, ż, ź, ń) spacji i znaków typu $,@,_,-,itp.).
Należy też dodac rozszerzenie pliku .bak (np. KopiaBazyddmmrr.bak gdzie dd, mm,
rr oznaczają dzień, miesiąc, rok). Ostatnią czynnością jest wybranie przycisku
Wykonaj w dolnej części okna archiwizacji. Wtedy program rozpocznie
archiwizowanie bazy danych. Po zakończeniu operacji zarchiwizowany plik pojawi się
w sekcji Informacje o kopiach bazy danych.
Jeśli przy wyborze docelowego archiwum został wskazany plik już istniejący (poprzez
wybór w sekcji Informacje o kopiach bazy danych albo wskazanie go w sekcji Plik
kopii bazy danych), wtedy program wyświetli okno z pytaniem, czy wybrany plik ma
zostać nadpisany nowym (rys. 32). Kliknięcie na przycisku Tak spowoduje
nadpisanie starego archiwum nowym.
Rysunek 37. Okno komunikatu
SJO BeSTi@
87
Strona 33 z
Instrukcja administratora
Zamawiający:
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
3.2.
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Tworzenie harmonogramu kopii bazy danych
W celu zautomatyzowania tworzenia kopii bezpieczeństwa można w systemie
zdefiniować harmonogram ich tworzenia. Harmonogram tworzenia kopii zapasowych
dostępny jest w przypadku zainstalowania serwera MS SQL Server 2000 lub MSDE
2000 (po uruchomieniu usługi SQL Server Agent) oraz pełnej wersji serwera MS SQL
Server 2005 lub wyższej. W przypadku zainstalowania serwera MS SQL 2005 lub
wyższej w wersji Express tworzenie harmonogramu kopii bazy danych jest
niemożliwe ze względu na brak usługi SQL Server Agent.
Aby zdefiniować harmonogram tworzenia kopii bezpieczeństwa należy z menu Plik
wybrać opcję Archiwizacja danych.
W sekcji Rodzaj akcji należy wybrać opcję Harmonogram archiwizacji (rys. 33).
Rysunek 38. Okno wyboru Harmonogramu archiwizacji
W sekcji Harmonogram archiwizacji bazy danych (rys. 34) można określić w jakich
odstępach czasowych zostanie wykonana kopia bazy (codziennie, godzinowo,
minutowo) wraz z określeniem godziny rozpoczęcia. Można również wskazać
lokalizację na dysku, w której będą znajdowały się pliki z kopią bazy.
Rysunek 39. Okno Harmonogramu archiwizacji bazy danych
W polu Rodzaj backupu można zdefiniować rodzaj wykonywanej kopii bazy danych:
 pełna - archiwizacji podlegają wszystkie dane,
SJO BeSTi@
87
Strona 34 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
 różnicowa - archiwizowane są tylko te dane, które uległy zmianie od czasu
przeprowadzenia ostatniego backupu różnicowego lub od ostatniego backupu
całościowego jeżeli wykonywany jest pierwszy backup różnicowy po
całościowym. Przed przystąpieniem do sporządzania kopii różnicowej należy
wykonać pełen backup. Należy pamiętać, że w przypadku tworzenia kopii
różnicowej kopia ta musi być dołączona do pliku, w którym znajduje się pełen
backup czyli musi być zaznaczona opcja Dołącz do pliku kopii bazy
danych.
3.3.
Przywracanie bazy danych z kopii zapasowej
W przypadku awarii serwera, na którym znajduje się baza danych lub konieczności
wymiany sprzętu pełniącego rolę serwera koniecznym będzie ponowne
zainstalowanie serwera SQL oraz odtworzenie bazy danych z kopii zapasowej.
Aby przywrócić wcześniej zarchiwizowaną bazę danych, należy zaznaczyć opcję
Przywrócenie bazy danych z kopii zapasowej, a następnie wskazać plik archiwum
w sekcji Informacje o kopiach bazy danych (albo wskazać plik w sekcji Plik kopii
bazy danych).
Należy pamiętać o konieczności odłączenia wszystkich użytkowników zalogowanych
do bazy. W przeciwnym wypadku aktualizacja może się nie powieść.
Po kliknięciu na Wykonaj program przystąpi do przywracania bazy danych. Pojawi
się komunikat o konieczności zamknięcia aplikacji (rys. 35). Po ponownym
uruchomieniu, program będzie korzystał z odtworzonej bazy danych.
Rysunek 40. Okno komunikatu
Aby przywrócić bazę danych z kopii różnicowej należy najpierw odtworzyć bazę z
kopi całościowej a następnie z poszczególnych kopii różnicowych.
3.4.
Porządkowanie bazy danych MS SQL
Porządkowanie bazy polega na zmniejszeniu rozmiaru bazy oraz pliku logu. Aby
uporządkować bazę danych, należy wybrać z menu Plik opcję Archiwizacja danych
i w oknie środkowym zaznaczyć opcję Uporządkuj aktualną bazę danych. Przycisk
Wykonaj rozpoczyna porządkowanie zawartości bazy. Po zakończeniu operacji
program przedstawi odpowiedni komunikat.
SJO BeSTi@
87
Strona 35 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
4. Administracja systemem SJO BeSTi@
4.1.
Funkcje modułu Administracja
Moduł jest przeznaczony dla administratorów
organizacyjnych. Służy on do zarządzania:
systemu
w
jednostkach
 użytkownikami systemu,
 prawami i rolami, które są przypisywane poszczególnym użytkownikom,
 jednostkami,
 słownikiem klasyfikacji budżetowej,
 listą reguł kontrolnych,
 układem dokumentów planistycznych,
 parametrami systemu,
 a także do monitorowania pracy użytkowników w systemie.
Praca w ramach modułu odbywa się na zasadach ogólnych przyjętych w systemie
(zob. Wprowadzenie do programu w instrukcji użytkownika).
W momencie pierwszego logowania do systemu SJO BeSTi@ na użytkownika
systemowego sysadmin, administrator systemu powinien utworzyć nowego
użytkownika z przypisaną rolą Admin, by móc w pełni zarządzać SJO BeSTi@.
4.2.
Zasady pracy w ramach modułu Administracja
W celu uruchomienia modułu należy kliknąć na belkę z napisem Administracja
znajdującą się w oknie modułów w lewej dolnej części ekranu. Wówczas w górnej
części lewego okna zostanie wyświetlone drzewo zawierające dostępne funkcje (rys.
36).
SJO BeSTi@
87
Strona 36 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 41. Drzewo Administracja
4.3.
Role
Rola to zbiór uprawnień przyznanych użytkownikom systemu. Celem tworzenia ról
jest ułatwienie kontroli nad użytkownikami. Dzięki grupom uprawnień administrator
systemu nie musi nadawać uprawnień do poszczególnych funkcji programu każdemu
użytkownikowi osobno, lecz wystarczy nadać mu rolę, która zawiera już
poszczególne uprawnienia.
W razie zmiany zakresu praw grupy użytkowników, nie będzie konieczne edytowanie
konta każdego użytkownika. Wtedy wystarczy edytować tylko wspólną dla tych
użytkowników rolę. Należy przy tym pamiętać, że zmiany dotyczyć będą każdego
użytkownika, któremu nadano tę rolę. Natomiast, aby dodać lub odebrać uprawnienia
tylko kilku użytkownikom, nie trzeba zmieniać ról, lecz wystarczy edytować konto tych
użytkowników i dodać lub odebrać określone prawo.
Domyślnie w programie SJO BeSTi@ jest ustawionych kilka typów ról, niemniej
administrator może skonfigurować role dla specyficznych potrzeb jednostki.
Tworzenie nowej roli
Aby utworzyć rolę, należy kliknąć na kategorię Role znajdującą się na drzewku
Administracja w lewym oknie. Wówczas w oknie środkowym zostanie wyświetlona
Lista ról, która zawiera wszystkie istniejące role. Następnie należy wybrać przycisk
Nowy z paska narzędzi albo z dolnej części okna Lista ról. W obszarze roboczym
(okno środkowe) pojawi się formularz do wprowadzania danych o tworzonej roli (rys.
37).
SJO BeSTi@
87
Strona 37 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 42. Dodawanie nowej roli
W pole Nazwa należy wpisać nazwę, która kojarzy się np. ze stanowiskiem pracy
(Kierownik, Księgowy, Skarbnik, Administrator, Referent), natomiast do pola Opis
dodatkowe informacje mogące ułatwić odnalezienie roli.
Kolejnym krokiem jest nadanie określonych praw. Służy do tego rozwijane menu pod
przyciskiem Prawa (w górnym pasku narzędzi lub w dole okna). W tym menu
dostępne są następujące pozycje:
 Prawa – pozwala na zdefiniowanie praw do poszczególnych modułów
programu, a także zakresu czynności (np. dodawanie, czytanie, edytowanie,
usuwanie) w obrębie modułów,
 Prawa do jednostek – pozwala określić prawa użytkownika do obsługi typu
jednostki organizacyjnej (jednostki budżetowej, zakładu budżetowego,
gospodarstwa pomocniczego oraz rachunku dochodów własnych),
 Prawa do statusów – pozwala określić, jakie statusy dokumentów
(planistycznych i sprawozdawczych) będzie mógł określić dany użytkownik
(np. zmiana statusu z Roboczy na Zamknięty bądź Zatwierdzony),
 Prawa do grup raportów – pozwala określić prawa do grup raportów
zdefiniowanych w module Raporty (możliwe prawa to czytanie, edycja,
usuwanie),
 Prawa do raportów – pozwala określić prawa użytkownika do konkretnego
raportu zdefiniowanego w module Raporty.
Wybór jednej z pozycji menu spowoduje otworzenie okna Prawa z uprawnieniami do
pracy z elementami programu (rys. 38).
SJO BeSTi@
87
Strona 38 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 43. Nadawanie uprawnień
Tabela Prawa składa się z szeregu kolumn pozwalających dokładnie ustalić
uprawnienia do pracy w różnych częściach programu. Pierwsza kolumna o nazwie
Moduł wyszczególnia listę modułów; kolumna Domena wskazuje na obiekty modułu,
na których można wykonywać czynności; zaś kolumna Czynność wymienia
działania, jakie można przeprowadzać na obiektach.
Na przykład moduł Uchwały zawiera obiekty takie jak Dokument Planistyczny i
Zadanie. Każdy z tych obiektów może być edytowany, usuwany czy dodawany.
Zezwolenia do wykonywania każdego z tych działań z osobna przydziela się poprzez
nadanie użytkownikowi odpowiednich praw.
Prawa przydziela się poprzez kliknięcie odpowiedniego wiersza w kolumnie
Nadaj/odbierz i wybranie z rozwijanego menu jednego z wariantów (rys. 39).
Rysunek 44. Nadawanie praw
Dostępne są trzy możliwości ustalenia uprawnień:
+ nadaje użytkownikowi prawo,
o pozostawia prawa domyślne dla danej roli, które wynikają z praw z ról
nadrzędnych (dla roli, która nie ma ról nadrzędnych opcja ta pozostawia
takie prawa jakie tej roli zostały nadane),
- odbiera użytkownikowi prawo.
SJO BeSTi@
87
Strona 39 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Po ustaleniu uprawnień, w kolumnie Prawa pojawią się wynikowe informacje o tym,
jakie prawa posiada dana rola. Jeśli w kolumnie Nadaj/odbierz została zaznaczona
opcja Nie zmieniaj, wówczas w kolumnie Prawa pojawi się wartość domyślna.
Po dokonaniu wyboru wszystkich żądanych praw i typów jednostek, do których
użytkownik mam mieć dostęp należy potwierdzić wybór klikając przycisk Zapisz i
zamknij. Wówczas program wróci do widoku podstawowej konfiguracji roli. Jeśli
wszystkie dane są wprowadzone poprawnie, należy ponownie użyć przycisku Zapisz
i zamknij.
Edycja roli
W celu zmiany ustawień istniejącej roli należy kliknąć na kategorię Role znajdującą
się na drzewku Administracja w lewym oknie. Wówczas w oknie środkowym
zostanie wyświetlona Lista ról, która zawiera wszystkie istniejące role. Po
podświetleniu wybranej (żądanej) roli na liście trzeba wybrać przycisk Otwórz z
paska narzędzi albo z dolnej części okna środkowego. Wtedy pojawi się okno ze
szczegółowymi danymi roli. Zamiana danych przebiega w taki sam sposób, jak
tworzenie nowej roli. Po wprowadzeniu wszystkich zmian należy je zapisać
przyciskiem Zapisz i zamknij.
Usuwanie roli
Aby usunąć rolę, należy kliknąć na kategorię Role znajdującą się na drzewku
Administracja w lewym oknie. Wówczas w oknie środkowym zostanie wyświetlona
Lista ról, która zawiera wszystkie istniejące role. Następnie należy podświetlić
właściwą pozycję i kliknąć na Usuń z paska narzędzi albo z dolnej części Listy ról.
4.3.1.
Spis ról systemowych
Admin – rola dająca użytkownikowi prawa do pracy w module Administracja (m.in.
zarządzanie systemem, dodawanie użytkowników itp.).
Admin Raportów – prawo to daje użytkownikowi dostęp do modułu Raporty oraz do
dodawania, edycji, usuwania oraz czytania wszystkich raportów znajdujących się w
systemie.
Budżet – prawo do pełnej pracy w module Uchwały (tworzenie i edycja dokumentów
planistycznych).
Przegląd budżetu – prawo do modułu Uchwały (ograniczone tylko do czytania
dokumentów bez możliwości ich edycji).
Przegląd sprawozdań – prawo do czytania sprawozdań w module Sprawozdania.
Sprawozdania – Pełne prawo do pracy w module Sprawozdania.
SJO BeSTi@
87
Strona 40 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Użytkownik raportów – Prawo do przeglądania raportów w module Raporty.
Wszystkie funkcje – Prawo do wszystkich funkcji w programie oprócz nadawania
statusów w dokumentach (uchwały i sprawozdania).
Wszystkie jednostki – Prawo do pracy w kontekście wszystkich jednostek
wprowadzonych do systemu.
Wszystkie raporty – Prawo do pracy raportami dostępnymi w module Raporty
(czytanie, edycja, dodawanie).
Wszystkie statusy – Prawo do nadawania wszystkich statusów w systemie (w
modułach Sprawozdania i Uchwały).
4.4.
Użytkownicy
Dodawanie użytkownika
W celu dodania nowego użytkownika programu SJO BeSTi@ należy kliknąć na
gałąź Użytkownicy znajdującą się na drzewku Administracja w lewym oknie.
Wówczas w oknie środkowym zostanie wyświetlona Lista użytkowników, która
zawiera wszystkie istniejące profile użytkowników (rys. 40).
Rysunek 45. Lista użytkowników
Następnie należy wybrać przycisk Nowy z paska narzędzi albo z dolnej części Listy
użytkowników. Pojawi się formularz do wprowadzania danych nowo tworzonego
profilu (rys. 41).
SJO BeSTi@
87
Strona 41 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 46. Dodawanie użytkownika
W wyświetlonym formularzu należy uzupełnić wszystkie dane w sekcji Użytkownik.
Następnie trzeba przypisać użytkownika do roli. Role wskazuje się poprzez
zaznaczenie pól w kolumnie Zaznacz.
Jeden użytkownik może mieć przydzielone kilka ról. Należy jednak pamiętać o
zasadzie dziedziczenia praw z innych ról. Kiedy zaznaczone zostaną dwie role, z
których tylko jedna przyznaje dane prawo, to nowo tworzony użytkownik otrzyma
wyższy poziom uprawnień.
Jeśli jednak zachodzi potrzeba ustawienia wyższego poziomu uprawnień albo
nadania indywidualnych praw, wtedy administrator musi dokonać odpowiednich
zmian przechodząc do okna edycji praw. Służy do tego przycisk Prawa, który
znajduje się w dolnej części okna środkowego. Zmiana uprawnień odbywa się na
zasadach ogólnych przyjętych w systemie (zob. podrozdział Tworzenie nowej roli).
Po wypełnieniu formularza należy zapisać ustawienia przyciskiem Zapisz i zamknij.
Program powróci do okna z Listą użytkowników. Efektem wyżej opisanych
czynności będzie pojawienie się wprowadzonego użytkownika na drzewie
Administracja w kategorii Użytkownicy.
Edycja profilu użytkownika
W celu zmiany ustawień istniejącego użytkownika należy kliknąć na kategorię
Użytkownicy znajdującą się na drzewku Administracja w lewym oknie. Wówczas w
oknie środkowym zostanie wyświetlona Lista użytkowników, która zawiera
wszystkie istniejące profile użytkowników. Po podświetleniu wybranego użytkownika
SJO BeSTi@
87
Strona 42 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
na liście trzeba wybrać przycisk Otwórz z paska narzędzi albo z dolnej części okna
środkowego. Wtedy zostanie wyświetlone okno ze szczegółowymi danymi profilu.
Zmiana danych przebiega podobnie jak dodawanie nowego użytkownika z wyjątkiem
pola login, które jest nieedytowalne. Po wprowadzeniu wszystkich zmian należy
dokonać zapisu przyciskiem Zapisz i zamknij.
Usuwanie/blokowanie użytkownika
Ze względu na rejestrowanie przez system czynności wykonywanych przez
użytkownika, nie jest możliwe jego usunięcie z systemu. Za to konto użytkownika
może zostać zablokowane.
Aby zablokować użytkownika należy kliknąć na kategorię Użytkownicy znajdującą
się na drzewie modułu Administracja w lewym oknie programu. Wówczas w oknie
środkowym zostanie wyświetlona Lista użytkowników, zawierająca wszystkie
istniejące profile użytkowników. Następnie należy wybrać z listy użytkownika, który
ma zostać zablokowany, kliknąć Otwórz w dolnej części okna i w nowo otwartym
oknie zaznaczyć opcję Zablokowany (rys. 42, który jest górną częścią rys. 39).
Rysunek 47. Blokowanie użytkownika
W dowolnym momencie użytkownik pełniący rolą administratora systemu może
odblokować użytkownika zablokowanego. W tym celu należy w oknie z danymi
dotyczącymi użytkownika odznaczyć pole Zablokowany.
4.5.
Jednostki
Kategoria ta umożliwia zarządzanie listą jednostek organizacyjnych obsługiwanych w
systemie SJO BeSTi@. Dane jednostek organizacyjnych są importowane do
programu SJO BeSTi@ z pliku wygenerowanego w systemie BeSTi@ w
macierzystej jednostce samorządu terytorialnego. Zaimportowane dane będą
widoczne na Liście jednostek w prawym oknie programu. Wprowadzony słownik
jednostek jest też przydatny w pracy w module Uchwały w chwili tworzenia planów
finansowych, oraz w module Sprawozdania przy generowaniu wykazu sprawozdań
(w szczególności listy sprawozdań Rb-3x) oraz bilansów w danym okresie
sprawozdawczym.
SJO BeSTi@
87
Strona 43 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
4.5.1.
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Dodawanie jednostki
W celu zaimportowania listy jednostek należy kliknąć na kategorię Jednostki
znajdującą się na drzewku Administracja w lewym oknie. Następnie z górnego
menu Plik należy wybrać opcję Import z pliku XML. W kolejnym kroku należy
wskazać plik wygenerowany w JST. System wyświetli ekran z informacją o
macierzystej jednostce samorządu i importowanej jednostce organizacyjnej (rys. 43)
Rysunek 48. Okno komunikatu
Aby przeglądać listę jednostek należy kliknąć na kategorię Jednostki znajdującą się
na drzewku Administracja w lewym oknie. Wówczas w oknie środkowym zostanie
wyświetlona Lista jednostek (rys. 44).
Rysunek 49. Lista jednostek
Niektóre jednostki na liście posiadają rozwijalne podlisty. Jeśli w kolumnie obok
nazwy jednostki znajduje się znak + znaczy to, że dana jednostka zawiera
dodatkowe informacje. Po rozwinięciu drzewa wyświetla się dodatkowa podlista
zawierająca historyczne dane o jednostce.
Aby sprawdzić zakres czasowy informacji dotyczących jednostce, należy zaznaczyć
odpowiednią pozycję na liście, a następnie kliknąć przycisk Otwórz. Wtedy wyświetli
się okno ze szczegółowymi datami przedziału czasowego, w którym obowiązywała
ważność danych jednostki. Informują o tym pola Dane ważne od… do… (rys. 45).
SJO BeSTi@
87
Strona 44 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 50. Pola daty ważności jednostki
4.5.2.
Usuwanie jednostki
Podobnie jak w przypadku usuwania użytkowników, program nie pozwala na
usunięcie jednostki. Poprzez usunięcie jednostki należy rozumieć jej dezaktywację
poprzez ustawienie daty zakończenia działalności jednostki.
Dezaktywacja jednostki organizacyjnej dokonywana jest w macierzystej JST w
systemie BeSTi@ a następnie przekazywana do właściwej JO za pomocą pliku XML.
Przekazany z jednostki samorządu terytorialnego plik XML należy wczytać do
systemu SJO BeSTi@ w sposób opisany w punkcie 4.5.1. Dodawanie jednostki.
Usunięte jednostki zostaną przeniesione do kategorii Nieistniejące na Liście
jednostek.
4.6.
Klasyfikacja
Klasyfikacja stanowi jeden z ważniejszych słowników znajdujących się w programie.
Słownik ten wykorzystywany jest w podczas wprowadzania do systemu danych
planistycznych w module Uchwały, a także podczas sporządzania niektórych
sprawozdań (w szczególności Rb-27S, Rb-28S i Rb-3x) w module Sprawozdania.
Słownik ten obejmuje:
 Działy,
 Rozdziały,
 Paragrafy dochodów,
 Paragrafy wydatków,
 Paragrafy przychodów,
 Paragrafy rozchodów,
 Finansowanie paragrafów.
Słownik klasyfikacji budżetowej zarządzany jest centralnie przez Ministerstwo
Finansów, nie ma możliwości jego edycji na poziomie jednostek organizacyjnych i
jednostek samorządu terytorialnego. Każda pozycja słownika opisana jest zakresem
dat obowiązywania oraz informacją dotyczącą źródła jej pochodzenia, czyli
odpowiedniego rozporządzenia Ministra Finansów. Dodatkowo pozycje słownika
paragrafów opisane są informacjami określającymi możliwość ich wykorzystania
przez poszczególne typy jednostek organizacyjnych (jednostki budżetowe, zakłady
budżetowe, gospodarstwa pomocnicze) oraz możliwość wykorzystania w
sprawozdaniach typu Rb-3x.
Aktualizacja słownika klasyfikacji
SJO BeSTi@
87
Strona 45 z
Instrukcja administratora
Zamawiający:
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Aktualizacja słownika klasyfikacji budżetowej w systemie SJO BeSTi@ możliwa jest
poprzez zaimportowanie pliku XML wygenerowanego w systemie BeSTi@ w
macierzystej JST.
Aby wczytać plik przygotowany przez macierzystą JST należy w oknie modułu
Administracja wybrać kategorię Klasyfikacja a następnie z menu Plik opcję Import
z pliku XML (rys. 46).
Rysunek 51. Wybór Importu z pliku XML słownika Klasyfikacji
Następnie należy wskazać plik przekazany z JST aby system mógł zaimportować
aktualną listę słownika klasyfikacji budżetowej. Po zakończonej operacji zostanie
wyświetlony stosowny komunikat (rys. 47).
Rysunek 52. Okno Importu słownika Klasyfikacji
4.7.
Reguły kontrolne
Reguły kontrolne to zbiór procedur (funkcji, algorytmów) służących do weryfikacji
danych planistycznych wprowadzonych w module Uchwały oraz danych
sprawozdawczych (w tym także bilansów) wprowadzonych w module Sprawozdania.
SJO BeSTi@
87
Strona 46 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Reguły można podzielić na rachunkowe i merytoryczne. Efektem działania reguł jest
raport błędów, który jest wyświetlany po każdorazowej weryfikacji wprowadzonych
danych.
Użytkownicy na poziomie jednostki organizacyjnej mogą jedynie przeglądać
poszczególne reguły.
Przeglądanie reguł kontrolnych
Aby móc przeglądać reguły kontrolne należy w lewym oknie programu wybrać moduł
Administracja i zaznaczyć na drzewie kategorię Reguły kontrolne (rys. 48).
Rysunek 53. Otwieranie listy reguł kontrolnych
W oknie środkowym wyświetlona zostanie lista reguł zaimplementowanych w
systemie (rys. 49).
SJO BeSTi@
87
Strona 47 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 54. Lista reguł kontrolnych
Aby przejrzeć szczegółowe informacje o danej regule kontrolnej, należy wybrać na
liście żądaną regułę, a następnie kliknąć przycisk Otwórz w dolnej części okna
środkowego lub na górnym pasku narzędzi. Wówczas w oknie środkowym zostanie
wyświetlony formularz zawierający podstawowe dane o regule (rys. 50).
Rysunek 55. Formularz reguły kontrolnej
Na dane o regule składa się nazwa, kategorie reguły, ramy czasowe jej
obowiązywania, zakres obowiązywania (tzn. dokument planistyczny, sprawozdanie,
bilans) oraz rodzaj wyniku, jaki ma być zwrócony po jej zadziałaniu (błąd lub
SJO BeSTi@
87
Strona 48 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
ostrzeżenie). W drugiej sekcji okna określone są Atrybuty reguły tzn. informacja o
tym, czy dana reguła może być uruchamiana podczas weryfikacji danych w trybie
rzeczywistym oraz czy wymagany jest pozytywny wynik działania reguły, aby
zatwierdzić dany dokument. W kolejnej sekcji są określone typy jednostek, dla
których dana reguła się odnosi. Czwarta sekcja formularza to algorytm reguły, czyli
określenie czynności, jakie wykonywane są podczas działania reguły zapisane w
języku programowania C#. W ostatniej sekcji formularza jest widoczna podstawa
prawna dla danej reguły.
Aktualizacja reguł kontrolnych
Aktualizacja słownika reguł kontrolnych możliwa jest poprzez zaimportowanie pliku
XML przekazanego przez macierzystą JST. Aby zaimportować plik XML należy w
lewym oknie systemy wybrać kategorię Reguły kontrolne a następnie z górnego
menu Plik opcję Importuj z pliku XML (rys. 51).
Rysunek 56. Import słownika reguł kontrolnych
W kolejnym kroku należy wskazać plik zawierający aktualizację reguł kontrolnych. Na
zakończenie system wyświetli komunikat z informacją czy import pliku został
wykonany prawidłowo.
4.8.
Układy dokumentów planistycznych
Kategoria ta jest ściśle powiązana z modułem Uchwały. W momencie przekazania
przez macierzystą JST pliku XML zawierającego inicjację nowego roku budżetowego
zostaje również przekazany układ dokumentów planistycznych – czyli szczegółowość
załączników do Planów finansowych jednostki organizacyjnej. Układ załączników w
planie finansowym jest definiowany na dany rok budżetowy.
SJO BeSTi@
87
Strona 49 z
Instrukcja administratora
Zamawiający:
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Inicjacja nowego roku budżetowego odbywa się w module Uchwały, gdzie w oknie
modułu należy wybrać kategorię Budżet, a następnie z menu kontekstowego
dostępnego pod prawym klawiszem myszy opcję Importuj rok z pliku XML.
Aby przeglądać dane, należy w lewym oknie programu wybrać moduł Administracja
i zaznaczyć na drzewie kategorię Układy dokumentów planistycznych (rys. 52).
Rysunek 57. Otwieranie układów dokumentów planistycznych
W oknie środkowym wyświetli się lista układów (rys. 53).
Rysunek 58. Lista układów dokumentów planistycznych
Należy zaznaczyć rok, dla którego chcemy przeglądać układ załączników, a
następnie wybrać przycisk Otwórz z górnego paska narzędzi. Wtedy w oknie
środkowym pojawi się szczegółowy podgląd.
4.9.
Opcje
Opcje jest to kategoria służąca do zarządzania parametrami systemu. W momencie
instalacji systemu wszystkie parametry systemu są ustawione na wartości domyślne.
Administrator systemu lub użytkownik może zmienić wartości parametrów.
Aby wejść do okna ustawień, należy na drzewie Administracja kliknąć kategorię
Opcje (rys. 54).
SJO BeSTi@
87
Strona 50 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 59. Wybór kategorii Opcje
W oknie środkowym pojawi się formularz edycji ustawień (rys. 55).
Rysunek 60. Opcje domyślne
Parametry systemu to elementy mające wpływ na sposób funkcjonowania programu.
Za pomocą parametrów administrator systemu może określić specyficzne dla danego
obszaru programu działanie. Każdy parametr jest ściśle związany z logiką działania
programu, w związku z czym jest możliwe tylko edytowanie wartości danego
parametru, natomiast nie można parametrów dodawać ani usuwać. Parametry
systemu zostały podzielone na systemowe, domyślne i użytkownika.
Parametry systemowe (rys. 56) są bezpośrednio związane z pracą systemu.
Określone są w nich takie własności programu jak:
 ścieżka do pliku z kopią bazy danych (C:\SJOBestiaKopiaBazyDanych.bak),
SJO BeSTi@
87
Strona 51 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
 ścieżka do pliku z kopią bazy danych wykonywaną za pomocą harmonogramu
(C:\SJOBestiaKopiaBazyDanych.bak),
 automatyczny backup przy otwieraniu okresów sprawozdawczych (True,
False)
 oraz ścieżka do plików archiwum wykonywanego poprzez automatyczny
backup (C:\).
Rysunek 61. Opcje systemowe
Parametry domyślne to podstawowe parametry ustawień programu.
Parametry użytkownika (rys. 57) określają sposób zachowania się programu dla
konkretnego zalogowanego użytkownika. Każdy użytkownik może na swój własny
sposób spersonalizować ustawienia systemu. Może m.in. ustawić:
 moduł startowy, jaki pojawi się na ekranie po uruchomieniu programu
(Uchwały, Sprawozdania, Raporty, Administracja),
 zdefiniować czy system ma żądać potwierdzenia wyjścia z programu podczas
jego zamykania (True, False),
 szerokość okna kontekstowego i nawigacyjnego,
 czy do plików eksportu sprawozdań ma być dołączany plik XSD i XSLT (True,
False)
 kolory pozycji wprowadzanych do systemu,
 czy podczas wprowadzania danych program ma powtarzać klasyfikację
budżetową (True, False),
 czy w momencie tworzenia nowego dokumentu mają być pokazywane
wartości z poprzednich układów (True, False),
 oraz w jaki sposób ma zachować się system przy wprowadzaniu istniejącej już
podziałki klasyfikacji budżetowej (Blokuj, Zezwalaj, Zastępuj).
SJO BeSTi@
87
Strona 52 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 62. Opcje Użytkownika
Aby zachować wprowadzone zmiany, należy kliknąć na przycisk Zapisz i zamknij w
dolnej części okna.
4.10. Dziennik zdarzeń
Program pozwala administratorowi na podgląd akcji wykonywanych przez
użytkowników systemu. Dzięki tej opcji administrator ma wgląd do dziennika zdarzeń,
gdzie zapisywane są informacje o ważniejszych czynnościach wykonywanych przez
użytkowników systemu m.in. o usuwaniu dokumentów, zmianie statusów
dokumentów itd.
Aby przejrzeć dzienniki zdarzeń, należy na drzewie Administracja zaznaczyć
kategorię Dziennik zdarzeń.
W dolnej części okna należy ustalić zakres czasowy, którego mają dotyczyć
przeglądane zdarzenia oraz dziedzinę (moduł), w którym wystąpiły. Wówczas w
oknie środkowym zostanie wyświetlona odpowiednia lista zdarzeń (rys. 58).
SJO BeSTi@
87
Strona 53 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 63. Dziennik zdarzeń
4.11. Blokady
System SJO BeSTi@ pozwala administratorowi na podgląd sprawozdań/planów
finansowych aktualnie zablokowanych (tzn. aktualnie używanych) przez
poszczególnych użytkowników systemu. W momencie otwarcia sprawozdania i/lub
planu finansowego przez jednego użytkownika system automatycznie blokuje dostęp
do tego sprawozdania i/lub planu finansowego pozostałym użytkownikom systemu.
Blokady mają na celu zabezpieczenie danego dokumentu przed modyfikacją przez
innych użytkowników w tym samym czasie. W momencie otwarcia zablokowanego
dokumentu przez drugiego użytkownika system wyświetli komunikat o założonej
blokadzie (rys. 59).
Rysunek 64. Okno komunikatu
Aby przejrzeć aktualne blokady, należy na drzewie Administracja zaznaczyć
kategorię Blokady (rys. 60).
SJO BeSTi@
87
Strona 54 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 65. Wybór kategorii Blokady
W oknie środkowym zostanie wyświetlona lista aktualnych blokad (rys. 61).
Rysunek 66. Okno Listy aktualnych blokad
Administrator systemu SJO BeSTi@ ma możliwość usunięcia blokad. W tym celu
należy zaznaczyć blokadę na liście blokad i wybrać opcję Usuń w górnym pasku
narzędzi.
SJO BeSTi@
87
Strona 55 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
5. Moduł Raporty
5.1.
Funkcje modułu Raporty
Moduł Raporty służy do prezentowania danych zebranych w systemie SJO BeSTi@
w zdefiniowanym uprzednio układzie graficznym. Pozwala również na samodzielne
modyfikacje raportów poprzez zmiany szablonu, jak i tworzenie nowych, wzorcowych
układów danych.
Raporty mogą być przedstawione w formie tabeli, dokumentu pozwalającego na
wstawianie nagłówków czy też grup, kostki OLAP oraz zwykłego dokumentu, w
którym znajdą się tylko wybrane informacje. Formę raportu należy dobrać w
zależności od typu raportu oraz rodzaju danych, które mają się na nim znaleźć.
Raporty można importować i eksportować w postaci pliku o rozszerzeniu RML.
5.2.
Zasady pracy w ramach modułu
Aby uruchomić moduł, należy kliknąć na belkę Raporty w lewym oknie programu. W
górnej części okna wyświetli się układ raportów w postaci drzewa (rys. 62).
Rysunek 67. Drzewo Raporty w lewym oknie programu
Praca w module przebiega w nieco odmienny sposób, aniżeli w pozostałych
modułach programu. Edycja danych odbywa się w graficznym oknie edycji raportu
oraz w edytorze danych SQL. Wygenerowane dane są przedstawiane w oknie
Raport-prezentacja, skąd mogą zostać wydrukowane, albo wyeksportowane do
pliku tekstowego (TXT, PDF, HTML, RTF), graficznego lub arkusza kalkulacyjnego.
SJO BeSTi@
87
Strona 56 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Budowa okna prezentacji raportu jest podobna do okna Podgląd wydruku (zob.
podrozdział Podgląd wydruku).
Raporty systemowe są to inaczej podglądy wydruku i nie mogą być uruchamiane z
poziomu modułu Raporty, ponieważ wymagają dodatkowych parametrów, które są
pobierane podczas wydruku z poziomu sprawozdań lub planów finansowych.
5.3.
Operacje na raportach
Na drzewie nawigacyjnym z listą raportów dostępne jest menu kontekstowe,
pozwalające na dokonywanie operacji na raportach. Zawartość menu jest różna w
zależności od tego, czy menu zostało otwarte po zaznaczeniu całej gałęzi raportów
czy pojedynczego raportu.
5.3.1.
Operacje na grupach raportów
Po kliknięciu prawym klawiszem myszy na gałęzi raportu w lewym oknie programu,
zostanie wyświetlone menu kontekstowe z dodatkowymi opcjami (rys. 63):
 Dodaj grupę – tworzy na zaznaczonej gałęzi nową gałąź - grupę raportów,
 Zmień nazwę – zmienia nazwę zaznaczonej gałęzi drzewa nawigacyjnego,
 Usuń grupę – usuwa wskazaną gałąź drzewa,
 Dodaj raport – przechodzi do tworzenia nowego raportu za pomocą
specjalnego edytora,
 Wczytaj raport z pliku – umożliwia zaimportowanie pliku raportu w formacie
RML; jeżeli w grupie istnieje raport o tej samej nazwie, co importowany, to
zostanie on nadpisany,
 Wczytaj raport z pliku jako nowy – umożliwia zaimportowanie pliku raportu
w formacie RML; niezależnie od tego, czy w grupie istnieje raport o tej samej
nazwie, co importowany, utworzony zostanie nowy raport,
Rysunek 68. Okno menu kontekstowego grupy raportów
SJO BeSTi@
87
Strona 57 z
Instrukcja administratora
Zamawiający:
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
5.3.2.
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Operacje na pojedynczym raporcie
Po kliknięciu prawym klawiszem myszy na raporcie na drzewie w lewym oknie
programu, zostanie wyświetlone menu kontekstowe zawierające dodatkowe opcje
(rys. 64):
 Pokaż – rozwija menu z wyborem utworzonych wersji raportu; otwiera okno
raportu z wygenerowanymi danymi,
 Edytuj – pozwala przejść do edycji bieżącego raportu lub jednej z jego
kolejnych wersji; edycja raportu przebiega w sposób analogiczny, jak
tworzenie nowego raportu,
 Edytuj bieżący – pozwala przejść do edycji bieżącego raportu; edycja raportu
przebiega w sposób analogiczny, jak tworzenie nowego raportu,
 Usuń – usuwa wskazany raport,
 Usuń wersję – usuwa wybraną wersję raportu,
 Status raportu – umożliwia określenie statusu wskazanego raportu,
 Zapisz do pliku – zapisuje raport do wskazanego pliku w formacie RML,
 Kopiuj raport – otwiera okno edytora ze skopiowanymi wartościami ze
wskazanego raportu,
 Uprawnienia – otwiera w oknie środkowym listę użytkowników, dla których
można zdefiniować osobne uprawnienia do pracy z raportem
Rysunek 69. Okno menu kontekstowego pojedynczego raportu
SJO BeSTi@
87
Strona 58 z
Instrukcja administratora
Zamawiający:
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
5.4.
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Generowanie raportu
Raporty systemowe są to inaczej podglądy wydruku i nie mogą być uruchamiane z
poziomu modułu Raporty, ponieważ wymagają dodatkowych parametrów, które są
pobierane podczas wydruku z poziomu sprawozdań lub uchwał.
Aby wygenerować raport w oparciu o gotowy szablon raportu, należy kliknąć
dwukrotnie myszką na jednym z raportów, znajdujących się na drzewie
nawigacyjnym w module Raporty. W oknie środkowym pojawi się formularz
wpisywania parametrów, które są pomocne w tworzeniu raportu (rys. 65).
Parametrami mogą być daty, rodzaje sprawozdań, szczegółowość, tytuł, opis itd.
Rysunek 70. Definiowanie parametrów dla raportu Wykaz sprawozdań
Po wpisaniu parametrów do formularza należy kliknąć na przycisk OK, który znajduje
się w dolnej części okna. Wtedy program wygeneruje raport w oparciu o wskazany
szablon (rys. 66).
Wygenerowane dane można następne wydrukować albo wyeksportować do pliku
graficznego, tekstowego lub arkusza kalkulacyjnego. Okno podglądu raportu posiada
pasek narzędzi z szeregiem dodatkowych opcji, które zostały opisane w podrozdziale
Podgląd wydruku.
Rysunek 71. Wygenerowany raport Wykaz sprawozdań
Szablony z grupy „Raporty systemowe” nie powinny być uruchamiane z poziomu
modułu „Raporty” – bowiem wymagają dodatkowych systemowych parametrów
pobieranych bezpośrednio z konkretnych okien w modułach „Sprawozdania” lub
„Uchwały”.
SJO BeSTi@
87
Strona 59 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
5.5.
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Tworzenie nowego szablonu raportu (na przykładzie dokumentu)
W poniższych podrozdziałach został opisany proces tworzenia raportu w oparciu o
przykładowe dane. Poszczególne podrozdziały przedstawiają kolejne etapy edycji
szablonu oraz budowę okna edytora raportu.
Instrukcja tworzenia nowego szablonu raportu jest przeznaczona dla
zaawansowanych użytkowników programu SJO BeSTi@. Przy projektowaniu raportu
niezbędna jest znajomość języka programowania C# i SQL, podstaw języka
angielskiego oraz umiejętność pracy z aplikacjami do obsługi bazy danych MS SQL.
5.5.1.
Otwieranie edytora raportu
Dodawanie raportu możliwe jest na dwa sposoby. Pierwszym jest zaznaczenie na
drzewie Raporty gałęzi, do której ma zostać dodany raport, a następnie kliknięcie na
opcję Dodaj raport w menu kontekstowym spod prawego klawisza myszki albo z
menu pod drzewem (rys. 67).
Rysunek 72. Menu kontekstowe Dodaj raport
W głównym oknie wyświetlony zostanie moduł edycji raportu (rys. 68).
SJO BeSTi@
87
Strona 60 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 73. Moduł edycji raportu.
Na pierwszej stronie możliwe jest ustawienie formularza, który pozwala na
przekazanie wartości do raportu. Formularz można wykorzystać np. jako filtr
definiujący okres, za który ma zostać sporządzony raport.
5.5.2.
Ustawianie kontrolek
Aby dodać formularz z filtrem, należy utworzyć w formularzu nową sekcję (klikając w
prawej górnej części okna na opcję Dodaj sekcję - rys. 69).
Rysunek 74. Opcja Dodaj sekcję
Pod gałęzią Formularz pojawi się kategoria Sekcja_001, którą należy zaznaczyć
lewym klawiszem myszki. Następnie w położonej niżej grupie Ogólne należy określić
takie własności sekcji, jak Tytuł oraz wskazać, czy sekcja ma być widoczna w
podglądzie raportu w układzie rozwiniętym lub zwiniętym (rys. 70). W omawianym
przykładzie jako Tytuł sekcji należy podać nazwę Filtr.
SJO BeSTi@
87
Strona 61 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 75. Grupa Ogólne w edytorze raportu
Po zaznaczeniu nowo dodanej sekcji w prawej górnej części edytora, w oknie edycji
możliwe będzie dodanie elementów filtru. Do wyboru są cztery podstawowe i dwie
zaawansowane kontrolki.
Rysunek 76. Grupa kontrolek podstawowych.
Do podstawowych kontrolek (rys. 71) należą:
 Pole tekstowe – służy do przekazania tekstu do raportu. Można wpisać tam
np. tytuł raportu lub tekst, na podstawie którego będą wyświetlane elementy z
bazy, np. tylko pozycje zawierające dane słowo lub wyrażenie.
 Lista wyboru – pozwala na wybranie jednego elementu z rozwijanej listy,
która jest uzupełniana na podstawie danych zawartych w bazie. Kontrolkę tę
można wykorzystać np. jako wybór roku oraz kwartału, którego dotyczyć
będzie raport.
 Pole wielokrotnego wyboru – pozwala na wybranie kilku opcji jednocześnie.
Opcje te są tworzone na podstawie zapytania SQL. Należy ją stosować w
przypadku, gdy zwracanych przez zapytanie pozycji jest tylko kilka i są to
pozycje słownikowe (np. rodzaj finansowania).
 Pole wyboru – kontrolka ta ma zastosowanie takie, jak Pole wielokrotnego
wyboru, z tą różnicą, że można wybrać tylko jedną pozycję.
SJO BeSTi@
87
Strona 62 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 77. Grupa zaawansowanych kontrolek
Do zaawansowanych kontrolek (rys. 72) należą:
 Lista wielokrotnego wyboru – pozwala na wybranie jednocześnie kilku
pozycji, które są pobierane z bazy danych. W tej kontrolce (w przeciwieństwie
do pól wyboru) może znaleźć się kilka kolumn z danymi, np. symbol i opis
pozycji z klasyfikacji budżetowej.
 Pole daty – pozwala na wybranie daty z kalendarza.
Do stworzenia przykładowego filtru potrzebne będą trzy kontrolki: dwie Listy wyboru
oraz Pole daty. Aby umieścić kontrolkę na formularzu, należy przeciągnąć ją na
odpowiednie pole formularza. Jako pierwsza dodana zostanie Lista wyboru, za
pomocą której możliwe będzie określenie roku. Należy ją przeciągnąć z menu z
kontrolkami na lewe górne pole formularza (rys. 73). Czynność należy powtórzyć dla
kolejnej kontrolki Lista wielokrotnego wyboru oraz Pole Daty.
Rysunek 78. Formularz kontrolek.
5.5.3.
Edycja właściwości kontrolki
Po zaznaczeniu kontrolki, po prawej stronie pojawią się właściwości Listy wyboru
(rys. 74).
SJO BeSTi@
87
Strona 63 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 79. Okno właściwości listy wyboru
W zależności od kontrolki, opcja Właściwości będzie zawierała różne pola, np.:
 Możliwy brak wartości – pole to określa, czy akceptowany będzie brak
wartości dla tej kontrolki. Jeśli zaznaczona zostanie opcja Tak, to do
elementów listy dodany zostanie kolejny, którego opis można wpisać w polu
Treść braku wyboru.
 Pole wartości – wartość pobierana z bazy danych, która będzie
przekazywana do raportu. Wpisana nazwa musi odpowiadać kolumnie w
tabeli, którą zdefiniowano w zapytaniu w polu Zapytanie wypełniające.
 Pole wyświetlane – wartość odpowiadająca polu wartości, która będzie
widoczna na formularzu – nie musi to być ta sama wartość, co w Polu
wartości. Wpisana nazwa musi odpowiadać kolumnie w tabeli.
 Treść braku wyboru – pozwala określić tekst, który będzie widoczny w
przypadku, kiedy z listy nie zostanie wybrany żaden element. Element ma
znaczenie tylko wtedy, gdy w polu Możliwy brak wartości podano Tak.
 Zapytanie wypełniające – zapytanie SQL do bazy danych, które zwróci
pożądane wartości. Po kliknięciu na to pole pojawi się przycisk [..]. Wybranie
przycisku otworzy okno wbudowanego edytora SQL, gdzie możliwe jest
zbudowanie zapytania. Zapytanie można wpisać ręcznie lub wybierając
odpowiednie pola tabeli, która ma zostać użyta w filtrze.
 Nazwa filtru – pod tą nazwą zostanie stworzona tymczasowa tabela
(#nazwaFiltru), w której za pomocą Zapytania definiującego filtr umieszczona
zostanie wybrana przez użytkownika wartość.
 Zapytanie definiujące filtr – tworzy tabelę (#nazwaFiltru), gdzie jest
przechowywana wartość wybrana przez użytkownika. Wartość użytkownika
oznaczona jest jako @value i w poniższym przykładzie zostaje umieszczona
w kolumnie o nazwie wartosc w tabelach nazwanych odpowiednio #rok,
SJO BeSTi@
87
Strona 64 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
#kwartal, #data. Wartości te będzie można odczytać w zapytaniu SQL, które
zostanie określone na kolejnej stronie edytora raportu.
 Opis pola – tekst opisujący kontrolkę.
 Numer kolumny, Wiersz – wielkości określające pozycję kontrolki na
formularzu.
 Szerokość, Wysokość – liczby określają rozmiar kontrolki.
5.5.4.
Przykładowe dane
Aby stworzyć poprawny formularz, na którym znajdzie się filtr dla roku oraz kwartału,
a także pole z datą, należy zaznaczyć kontrolkę na liście oraz podać następujące
dane:
1. Dla filtru, z którego wybierany będzie rok (pierwsza kontrolka na liście):
Możliwy brak wartości:
Pole wartości:
Pole wyświetlane:
Treść braku wyboru:
Zapytanie wypełniające
(rys. 75):
Nie
oks_Rok
oks_Rok
[brak]
wybrać tabelę sb_OkresSprawozdawczy
a w zapytaniu SQL należy wpisać:
SELECT DISTINCT oks_Rok
FROM sb_OkresSprawozdawczy
ORDER BY oks_Rok
Nazwa filtru:
Zapytanie definiujące filtr:
rok
w zapytaniu SQL należy wpisać:
SELECT @value AS wartosc
Opis pola:
Wybierz rok:
Pozostałe pola należy pozostawić domyślne.
SJO BeSTi@
87
Strona 65 z
Instrukcja administratora
Zamawiający:
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 80. Wpisywanie zapytania SQL.
2. Dla filtru, z którego wybierany będzie kwartał (druga kontrolka na liście):
Możliwy brak wartości:
Pole wartości:
Pole wyświetlane:
Treść braku wyboru:
Zapytanie wypełniające:
Nie
slo_ID
slo_Nazwa
[brak]
wybrać tabelę sb_OkresSprawozdawczy,
a w zapytaniu SQL wpisać:
SELECT slo_ID, slo_Nazwa
FROM ad_Slownik
WHERE (slo_mslo_ID = '{98F150F9FC34-413F-8208-40EA2673AFD7}')
ORDER BY slo_Kolejnosc
Nazwa filtru
Zapytanie definiujące filtr:
kwartal
w zapytaniu SQL należy wpisać:
SELECT CAST(@value AS
uniqueidentifier) AS wartosc
Opis pola:
Wybierz kwartał:
Pozostałe pola należy pozostawić domyślne.
3. Dla kontrolki z wyborem daty (trzecia kontrolka na liście):
Możliwy brak wartości:
SJO BeSTi@
87
Nie
Strona 66 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Typ pola daty:
Nazwa filtru:
Zapytanie definiujące filtr:
Rozwijane
data
SELECT CAST(@value AS dateTime)
AS wartosc
Opis pola:
Stan bazy na dzień
Pozostałe pola należy pozostawić domyślne.
5.5.5.
Tworzenie zapytania SQL
Po stworzeniu filtru, należy kliknąć na Następna strona w dolnej części okna.
Program przejdzie do kolejnego etapu edycji raportu (rys. 76).
Rysunek 81. Okno edycji raportu
W oknie edycji raportu znajdować się będzie puste pole, gdzie można wpisać
zapytanie SQL. Każde zapytanie powinno zwracać jakieś wartości, na podstawie
których zostanie stworzone źródło danych. Możliwe jest stworzenie kilku źródeł
danych, które zostaną wykorzystane w raporcie. W tym celu należy kliknąć prawym
przyciskiem myszy na zakładce Tabela znajdującej się w dolnej części okna i wybrać
z menu pozycję Dodaj źródło danych (rys. 77).
Rysunek 82. Wybieranie opcji Dodaj źródło danych
SJO BeSTi@
87
Strona 67 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Zostanie dodana kolejna zakładka Tabela1, gdzie możliwe będzie wprowadzenie
kolejnego zapytania SQL. Za pomocą tego samego menu można również zmienić
nazwę źródła danych oraz je usunąć.
Zapytania SQL można tworzyć w dowolnym zewnętrznym narzędziu lub w oparciu o
wbudowany w program Edytor SQL. Aby przejść do okna edytora, należy kliknąć
prawym klawiszem myszy na edytowanej pozycji w zakładce Tabela i wybrać opcję
Pokaż w edytorze SQL (rys. 78). Inną metodą jest kliknięcie na przycisku Pokaż w
edytorze SQL. Sąsiedni przycisk Pokaż wynik pozwala przełączać okno między
widokiem składni SQL a danymi wynikowymi.
Rysunek 83. Włączanie edytora SQL
W wyniku wyboru opcji Pokaż w edytorze SQL otworzy się nowe okno definiowania
składni SQL (rys. 79).
Rysunek 84. Wbudowany edytor SQL
SJO BeSTi@
87
Strona 68 z
Instrukcja administratora
Zamawiający:
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Okno edytora można podzielić na część z zapytaniem SQL oraz część z
przeglądarką baz danych. Pierwszą część można z kolei podzielić na tabele, pola
oraz zapytanie SQL. Elementy te można włączać i wyłączać za pomocą przycisków
znajdujących się w górnej części okna. Okienko przeglądarki baz danych jest
bezpośrednio powiązane z tabelami, gdyż możliwe jest przeciągnięcie do niego
wybranej tabeli z przeglądarki.
Zapytanie SQL można wpisać ręcznie, niemniej jednak edytor posiada opcję
automatycznego budowania zapytań na podstawie wybranych tabel i pól. Edytor
posiada dodatkowe funkcje, które dostępne są pod ikonami w części z zapytaniem.
Po kliknięciu na przycisk OK program zamknie okno Edytora SQL i powróci do
głównego okna z zapytaniem.
5.5.6.
Definiowanie układu raportu
Po uzupełnieniu zapytań SQL, należy kliknąć na Następna strona w dolnej części
okna. Program przejdzie do kolejnego etapu edycji raportu (rys. 80).
Rysunek 85. Okno wyboru rodzaju raportu w edytorze raportu
Spośród dostępnych raportów należy zaznaczyć Dokument i kliknąć na Następna
strona w dolnej części okna. Program przejdzie do kolejnego etapu edycji raportu
(rys. 81).
SJO BeSTi@
87
Strona 69 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 86. Graficzne przedstawienia raportu w edytorze
Na kolejnej stronie edycji znajduje się graficzne przedstawienie raportu. Za pomocą
odpowiednich narzędzi można wstawiać nagłówki, stopki, pola tekstowe i przede
wszystkim dane źródłowe, będące wynikiem zapytań SQL.
Na stronie można wyróżnić cztery główne elementy okna:
 część z widokiem raportu,
 część z narzędziami – nad widokiem raportu,
 część z kontrolkami – z lewej strony raportu,
 część z właściwościami elementów raportu – z prawej strony raportu.
Poszczególne elementy zostały opisane w kolejnych podrozdziałach instrukcji.
5.5.7.
Pasek narzędzi w oknie budowy raportu
W górnej części okna edycyjnego znajduje się poziomy pasek, zawierający narzędzia
pozwalające na dopasowanie ustawień edytora oraz wpływające na elementy
raportu.
SJO BeSTi@
87
Strona 70 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Opcje wytnij, skopiuj, wklej i usuń, pozwalające na (odpowiednio) wycinanie,
kopiowanie, wklejanie oraz usuwanie.
Opcje cofnij i powtórz, pozwalając na cofanie i ponawianie bieżąco wykonywanych
operacji.
Kolejne opcje pozwalają na wskazywanie elementów, przeciąganie oraz skalowanie
raportu.
Kolejna grupa narzędzi pozwala na ustawienie opcji dotyczących wyświetlania
raportu i elementów, np. pokazywanie i ukrywanie siatki, linijki, przełączanie
dopasowywania do siatki.
Dalej są opcje kontrolujące kolejność elementów na raporcie, które pozwalają na
schowanie ich pod inny element, czy też na przesunięcie ich na wierzch.
Kolejna grupa narzędzi od prawej to opcje dodające i usuwające strony z raportu.
Kolejna grupa to opcje przełączające pomiędzy właściwościami dokumentu i
właściwościami strony, które wyświetlane są w części z właściwościami.
Ostatnia grupa pozwala na sprawdzenie poprawności skryptów wpisywanych w oknie
właściwości oraz na podgląd raportu.
5.5.8.
Kontrolki w oknie definicji raportu
W tej części znajdują się wszystkie kontrolki, z których budowany będzie raport. Aby
dodać nowy element do raportu, należy wybrać go z menu z kontrolkami i zaznaczyć
na raporcie miejsce, w którym ma zostać osadzony. Do najważniejszych funkcji
należą:
– pole tekstowe pozwalające na umieszczenie w raporcie dowolnego tekstu, do
którego można dodatkowo podpiąć źródło danych.
SJO BeSTi@
87
Strona 71 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
– pole tekstowe, do które umożliwia dodatkowo użycie znaczników html.
– wstawia nagłówek strony, który będzie kopiowany na każdą kolejną stronę
raportu.
– DataBand, jedna z najistotniejszych kontrolek, ponieważ w niej pośrednio
zostają zawarte elementy ze źródła danych.
– nagłówek, który może być wstawiany do kontrolki DataBand, opisanej powyżej;
nagłówek ten jest umieszczony tylko jeden raz w obrębie raportu.
– element, do którego podpinane jest źródło danych; będzie on duplikowany w
raporcie tyle razy, ile wierszy zawiera źródło danych. Do tego elementu wstawiane
będą pola tekstowe przeciągane bezpośrednio ze źródła danych.
– stopka wstawiana do kontrolki DataBand.
– stopka strony, umieszczana na każdej kolejnej stronie raportu.
5.5.9.
Panele właściwości w oknie definicji raportu
Część z właściwościami znajduje się w prawej stronie okna. Składa się z trzech
paneli, pomiędzy którymi można przemieszczać się za pomocą zakładek w dolnej
części okna. Są to odpowiednio Drzewo dokumentu (lewa zakładka), Właściwości
(zakładka środkowa) oraz Źródła danych (prawa zakładka) (rys. 82).
W panelu Drzewo dokumentu widnieją wszystkie elementy (kontrolki) zawarte na
stronach raportu. Wybór którejkolwiek pozycji z drzewa spowoduje automatyczne
zaznaczenie tego elementu na raporcie.
W panelu Właściwości widoczne są właściwości aktualnie wybranego elementu.
Wybór innej kontrolki spowoduje również zmianę listy właściwości.
Panel Źródło danych dzieli się na dwie części: Grupy i Źródła danych. Przełączanie
widoku odbywa się za pomocą przycisków w górnej części okna. W Grupach
znajdują się pola z danymi przypisanymi do kontrolki DataBand (głównego elementu,
do którego wstawiane są dane z bazy), a w Źródłach danych są elementy
odpowiadające danym z tabel tworzonych za pomocą zapytań SQL.
SJO BeSTi@
87
Strona 72 z
Instrukcja administratora
Zamawiający:
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 87. Okno właściwości składające się z trzech paneli
5.5.10. Główne okno budowy raportu
Część z raportem jest to główna część edytora, w której buduje się raport z kontrolek
(rys. 83). Ustawienia raportu można dowolnie definiować korzystając z części z
właściwościami. Można ustalić rozmiar marginesów, orientację strony, jej format, czy
nazwę.
Rysunek 88. Okno edytora budowy raportu
Tworzenie raportu polega na umieszczaniu kontrolek na stronie oraz nadawaniu im
określonych właściwości. Dodawanie polega na wskazaniu w lewym menu
SJO BeSTi@
87
Strona 73 z
Instrukcja administratora
Zamawiający:
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
odpowiedniej kontrolki, a następnie na zaznaczeniu jej obszaru na raporcie. Odbywa
się to poprzez kliknięcie lewym przyciskiem myszy na raporcie i rozciągnięcie
kontrolki do odpowiednich rozmiarów. Rozmiar danego elementu można później
zmienić zaznaczając go, klikając na którymś z białych lub niebieskich punktów na
krawędziach obramowania i rozciągając lub zwężając do odpowiedniego rozmiaru.
Zmiana pozycji kontrolki odbywa się poprzez jej zaznaczenie i przeciągnięcie w
dowolne miejsce na raporcie.
Aby stworzyć prosty raport, do którego podstawiane będą dane, należy użyć kontrolki
DataBand. W niej umieszczane będą kolejne kontrolki zawierające dane. W
pierwszej kolejności należy umieścić kontrolkę DataBand w polu edycji, a następnie
trzeba określić źródło danych dla danej kontrolki. Można to zrobić w zakładce
Właściwości poprzez odpowiedni wybór w polu DataSource. Dodatkowo w tej
zakładce należy zmienić wartość CanGrow na True, co pozwoli na rozszerzanie
elementu celem dopasowania do wielkości źródła danych (rys. 84).
Rysunek 89. Ustawianie parametrów kontrolki DataBand w zakładce Właściwości
Następnie można dodać nagłówek Header, w którym będzie można umieścić np.
nazwy poszczególnych kolumn. Nagłówek należy umieścić wewnątrz kontrolki
DataBand. Z kolei tytuł raportu (kontrolka TextBox) należy umieścić wewnątrz
nagłówka (rys. 85). Zawartość pola tekstowego wprowadza się również w zakładce
Właściwości.
SJO BeSTi@
87
Strona 74 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 90. Okno edytora budowy raportu
Nagłówki kolumn należy również potraktować jako pola tekstowe, dla których należy
określić właściwość Border (rys. 86).
Rysunek 91. Okno edytora budowy raportu
Kolejnym elementem (najważniejszym) jest kontrolka Details zawierająca powielane
dane ze źródła. Należy umieścić ją tuż pod nagłówkiem (rys. 87).
SJO BeSTi@
87
Strona 75 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 92. Okno edytora budowy raportu
Do kontrolki należy przeciągnąć odpowiednie wartości ze źródła danych, a następnie
za pomocą części z właściwościami określić jej cechy (ramka, wielkość i rodzaj
czcionki, pogrubienie, wyrównanie w komórce, itd.). Dodatkowo właściwości
CanGrow oraz Grow ToBottom należy zmienić na True, co pozwoli na rozszerzenie
pola w celu dopasowania do tekstu pochodzącego ze źródła danych.
Dodatkowo w dolnej części strony można zamieścić kontrolkę PageFooter, a w niej
numer strony ze źródła danych. Dzięki temu każda strona zostanie opatrzona stopką,
w której znajdować się będzie numer strony (rys. 88).
Rysunek 93. Okno edytora budowy raportu
SJO BeSTi@
87
Strona 76 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
5.5.11. Podgląd i zapisywanie raportu
Wygląd raportu można obejrzeć przy pomocy opcji Podglądu wydruku. Jeśli wygląd
raportu jest odpowiedni, należy kliknąć na Następna strona w dolnej części okna.
Program przejdzie do ostatniego etapu edycji raportu (rys. 89).
Rysunek 94. Okno zakończenia edycji raportu
Na ostatniej stronie raportu należy nadać nazwę oraz określić wersję. Aby zachować
raport, należy kliknąć na Zapisz. Okno edycji zostanie zamknięte, a raport zostanie
dodany do listy w lewym oknie programu.
5.6.
Raporty – arkusz kalkulacyjny
Na podstawie utworzonego wcześniej źródła danych, można stworzyć raport, którego
wynikiem będzie arkusz kalkulacyjny z wartościami ze źródła danych. Dodatkowo
raport ten może w pełni wykorzystywać funkcje oferowane przez arkusz kalkulacyjny
(operacje na wartościach, formatowanie liczb, komórek, itd.).
Aby utworzyć raport w arkuszu, należy wcześniej przygotować przynajmniej jedno
źródło danych. Wraz z nowym typem raportu powstała funkcja znacznie ułatwiająca
definiowanie źródeł danych. Funkcja ta może zostać wykorzystana również do innych
typów prezentacji np. do kostki Olap.
W opisywanym przykładzie funkcja ma następującą postać:
DECLARE @WK bit,@PK bit,@GK bit,@GT bit,@PT bit,@KODGUS
bit,@KODMSWIA bit,@TYPJST bit,@rozdzialDominujacy bit,@sprawozdanie
nvarchar(30),@warunek nvarchar(1000),@uwzglednijZaznaczenie
SJO BeSTi@
87
Strona 77 z
Instrukcja administratora
Zamawiający:
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
bit,@typyJednostek nvarchar(30),@kwartal int,@rok int,@stanNa
datetime,@ignorujKolumny nvarchar(1000),@kolumnyWynikowe nvarchar(1000)
select @rok = Wartosc from [#rok]
select @kwartal = convert(int,slo_kod) from [#kwartal] inner join ad_slownik on
slo_id = wartosc
select @stanNa = Wartosc from [#data]
select @uwzglednijZaznaczenie = convert(bit,Wartosc) from [#Zazn]
SET @WK
=0
SET @PK
=0
SET @GK
=0
SET @GT
=0
SET @PT
=0
SET @KODGUS
=0
SET @KODMSWIA
SET @TYPJST
=0
=0
SET @rozdzialDominujacy = 0
SET @sprawozdanie
SET @warunek
= 'rb27s'
= 'PL > DW'
SET @typyJednostek = 'G,M,P,W'
SET @ignorujKolumny = 'FinPar,NA,NO,NP,NZ,OT,PO,SD,SO,SU,UZ'
SET @kolumnyWynikowe = 'PL-DW as PRZEKROCZENIE'
execute PobierzDaneZeSprawozdan @sprawozdanie,@rok,@kwartal,@stanNa,
SJO BeSTi@
87
Strona 78 z
Wykonawca:
Instrukcja administratora
Zamawiający:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
@uwzglednijZaznaczenie,@typyJednostek,@warunek,
@ignorujKolumny,@kolumnyWynikowe,
@WK,@PK,@GK,@GT,@PT,@KODGUS,@KODMSWIA,@rozdzialDominujacy,@TYP
JST
execute RT_WstawParametr 'kwartal',@kwartal
Pierwsza linijka kodu deklaruje zmienne wykorzystywane w funkcji.
Kolejne cztery wiersze pobierają wartości z filtra (rok, kwartał, stan bazy na dzień
oraz czy raport ma być generowany na podstawie danych wszystkich jednostek, czy
tylko zaznaczonych w oknie kontekstowym systemu SJO BeSTi@).
Wszystkie pozycje poprzedzone słowem kluczowym SET definiują parametry
wykorzystane w funkcji (parametry te są opisane w poniższej tabeli).
Dwie ostatnie linie kodu, rozpoczynające się od słowa kluczowego EXECUTE,
powodują wykonanie funkcji zdefiniowanych w systemie.
Funkcja PobierzDaneZeSprawozdan jest główną funkcją, dzięki której tworzone jest
źródło danych. Druga – RT_WstawParametr pozwala na przekazanie do arkusza
pewnych zmiennych (np. roku i kwartału, za który tworzony jest raport) i nie jest
wymagana.
Zapis pierwszej funkcji nie powinien być
RT_WstawParametr przyjmuje dwa argumenty:
zmieniany,
natomiast
funkcja
 pierwszym jest nazwa zmiennej, pod jaką widoczna będzie ona w arkuszu
kalkulacyjnym,
 drugim jest sam parametr, który wcześniej musi być określony w definicji
źródła danych
Parametry zapytania SQL
Parametry - przełączniki (dostępne wartości to 0-nieaktywny lub 1-aktywny)
(dla wartości 1 do źródła dodana zostanie dodatkowa kolumna o nazwie tego parametru)
Parametr
Opis
WK
Sumuje wartości wg województw
PK
Sumuje wartości wg powiatów
GK
Sumuje wartości wg gmin
GT
Sumuje wartości wg typu gminy
SJO BeSTi@
87
Strona 79 z
Instrukcja administratora
Zamawiający:
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
PT
Sumuje wartości wg typu powiatów
KODGUS
Sumuje wartości wg kodu GUS
KOSMSWIA
Sumuje wartości wg kodu MSWiA
TYPJST
Sumuje wartości wg typu JST
rozdzialDominujacy
Sumuje wartości wg rozdziału dominującego (do wykorzystania w sprawozdaniach Rb3x)
Parametry - warunki
Parametr
sprawozdanie
warunek
typyJednostek
ignorujKolumny
kolumnyWynikowe
Opis
Należy podać nazwę sprawozdania, dla którego ma zostać wykonany raport (dostępne
sprawozdania w tabeli 'Dostępne sprawozdania' w aneksie do dokumentacji).
Można określić warunki logiczne, pozwalające na wykluczenie pozycji, które nie spełniają
podanego warunku. Np. warunek 'DO>PL' spowoduje wyświetlenie tylko tych pozycji, dla
których Dochód przekroczył Plan; 'DO>5000000' - wyświetli pozycje, dla których Dochód
przekroczył wartość 5000000.
Dostępne wartości to: 'G' - gminy, 'M' - miasta, 'P' - powiaty, 'W' - województwa, 'Z' związki. Wypisane po przecinku symbole pozwolą na uwzględnianie na raporcie tylko tych
jednostek, których typ odpowiada wybranym symbolom.
Można wypisać po przecinku nazwy kolumn danej tabeli, które nie mają być wyświetlane.
Struktura tabel sprawozdań znajduje się w aneksie 'Dostępne sprawozdania'.
Można zdefiniować własne kolumny, które będą wynikiem działań na kolumnach danej tabeli.
Np. 'DO+DW as SUMA1' doda kolumnę o nazwie SUMA1, w której znajdą się wartości
będące sumą wartości z kolumn DO i DW. Można dodac więcej kolumn, umieszczając kolejne
wartości po przecinku.
Po poprawnym zdefiniowaniu źródła danych należy określić typ raportu – Arkusz
kalkulacyjny.
Na kolejnej stronie do wyboru są trzy przyciski:
 Nowy – umożliwia stworzenie nowego arkusza w programie Microsoft Excel, a
następnie wykorzystanie go jako raportu.
 Z pliku… - pozwala na utworzenie raportu na podstawie istniejącego już
arkusza kalkulacyjnego.
 Edytuj – umożliwia edycję wcześniej stworzonego raportu.
Kliknięcie na Nowy spowoduje uruchomienie programu Microsoft Excel z pustym
arkuszem. W pozostałych dwóch przypadkach arkusz będzie zawierał wcześniej
wprowadzone dane.
Podczas otwierania, system SJO BeSTi@ uzbraja arkusz w funkcje pozwalające na
wstawienie danych ze źródła danych. Wszystkie funkcje dostępne będą w funkcjach
użytkownika.
Należą do nich:
1. RT_nazwaŹródłaDanych_Licz – pozwala na zliczenie ilości wierszy danej
kolumny przy zadanym warunku. Przyjmuje następujące parametry:
a. Kolumna – określa, która kolumna ma być uwzględniona przy wyliczeniu
(można podać tylko jedną kolumnę).
b. Warunek – pozwala na określenie warunku, na podstawie którego funkcja
będzie zliczać pozycje, np. warunek w postaci PL>WW zliczy przypadki,
dla których wykonanie wydatków przekroczyło plan (oczywiście aby można
SJO BeSTi@
87
Strona 80 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
było użyć tego warunku, źródło musi być pobrane z odpowiedniego
sprawozdania i musi zawierać te kolumny).
2. RT_nazwaŹródłaDanych_Suma – pozwala na zsumowanie wartości z wierszy
danej kolumny przy zadanym warunku. Przyjmuje następujące parametry:
a. Kolumna – określa, z której kolumny funkcja ma sumować wartości
(można podać tylko jedną kolumnę).
b. Warunek – pozwala na określenie warunku, na podstawie którego funkcja
zsumuje wartości z określonej kolumny, np. warunek w postaci
Paragraf=292 pozwoli na ograniczenie sumy tylko do wartości z paragrafu
292.
3. RT_nazwaŹródłaDanych_WstawTabele – umożliwia wstawienie tabeli o
zmiennej ilości wierszy. Przyjmuje następujące parametry:
a. Kolumny – określa, które kolumny mają zostać uwzględnione podczas
tworzenia tabeli. Kolumny powinny być oddzielone przecinkiem, np.: „Dzial,
Rodzial, Paragraf, PL, WW”.
b. SortujWgKolumny – wypisanie kolumn po przecinku pozwoli na
posortowanie ich rosnąco wg kolejności, w której zostały wypisane.
c. GrupujWgKolumny – pozwala na automatyczne pogrupowanie danych
wg wypisanych po przecinku kolumn (wykorzystuje wbudowaną funkcję
Excela „Sumy częściowe”).
d. SumujKolumny – określa, które kolumny zawierają sumy (tylko przy
wykorzystaniu funkcji grupowania).
4. RT_WstawParametr_nazwaParametru – funkcja dostępna będzie tylko wtedy,
gdy w źródle danych wykonano funkcję RT_WstawParametr. Wstawia wartość
przekazanej zmiennej.
Funkcje od 1 do 3 będą powielone tyle razy, ile będzie określonych źródeł danych, a
nazwa ŹródłaDanych w nazwie funkcji będzie taka, jak nazwa źródła danych (dlatego
ważne jest, aby nazwy tych źródeł można było łatwo rozróżnić – najlepiej stosować
nazwy sprawozdań, z których pobierane są dane, np. rb27, rbztd, rbnds).
Wszystkie zmiany dokonane w arkuszu kalkulacyjnym są zapisywane podczas
zamykania, dlatego aby zapisać raport wystarczy zamknąć program Microsoft Excel i
przejść do kolejnej strony raportu w celu zapisania go w module raportowym.
Przy kolejnym otwarciu tego raportu w trybie edycji nie należy już korzystać z
przycisków Nowy lub Z pliku, tylko Edytuj. Pierwsze dwa spowodują utratę
dotychczasowego raportu i nadpisanie go pustym lub tym z pliku.
5.7.
Raporty – kostka OLAP
Innym typem prezentacji, jaki można wybrać na etapie Definiowanie układu raportu
jest Kostka OLAP. Różni się ona od innych prezentacji tym, że w trybie podglądu
pozwala na zmianę grupowania, na przestawianie, dodawanie i usuwanie kolumn
zdefiniowanych w źródle, a nawet na zmianę kolumny w grupę.
SJO BeSTi@
87
Strona 81 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Po przejściu na stronę edycji kostki OLAP (rys. 90), w górnej części okna znajdą się
wszystkie kolumny zdefiniowane w źródle danych. Przeciągnięcie niebieskiego paska
reprezentującego określone kolumny nad tabelę pozwoli na dodanie kolumny (stałej
lub dynamicznej), a przeciągnięcie na prawą stronę – na dodanie grupy i podgrupy.
Rysunek 95. Okno edycji raportu typu Kostka OLAP
Każdej z kolumn można nadać inną nazwę, podając ją w polu Nazwa wymiaru.
Kolumna może być dynamiczna lub statyczna w zależności od tego, czy w sekcji
Ustawienia wymiaru zaznaczona jest opcja Pokaż podsumowanie, czy opcja Jest
faktem typu.
W pierwszym przypadku kolumna będzie dynamiczna, czyli na poglądzie raportu
można będzie ją usunąć lub zamienić na grupę (przeciągając na prawą stronę tabeli).
Przy zaznaczonej opcji Jest faktem typu kolumna ta będzie na stałe włączona do
prezentacji, bez możliwości jej usunięcia.
Kolumna statyczna powinna być określana dla kolumn z wartościami, a kolumna
dynamiczna dla kolumn zawierających dane pozwalające na grupowanie wartości
(np. dział, rozdział, paragraf).
Na podglądzie kostki olap dostępne jest następujące menu kontekstowe (dostępne
pod prawym przyciskiem myszy) – rys. 91:
SJO BeSTi@
87
Strona 82 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Rysunek 96. Menu kontekstowe w kostce OLAP
Menu kontekstowe umożliwia dostęp do następujących funkcji:
Descending – sortuj malejąco,
Totals on/off – podsumowania włącz/wyłącz,
Collapse dimension – zwiń wymiar,
Expand dimension – rozwiń wymiar,
Move horizontal – przesuń wymiar do kolumn,
Move outside – przesuń wymiar poza obszar,
Search – szukaj.
SJO BeSTi@
87
Strona 83 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
6. Współpraca z systemem BeSTi@ oraz innymi systemami
System SJO BeSTi@ współpracuje z systemem BeSTi@ (działającym w
macierzystej JST) w zakresie wymiany danych dotyczących następujących
obszarów:
 Inicjacja jednostki organizacyjnej – system BeSTi@ umożliwia
wyeksportowanie do pliku XML informacji dotyczących jednostek
organizacyjnych natomiast system SJO BeSTi@ umożliwia import pliku XML.
Plik XML z informacją o jednostce organizacyjnej jest niezbędny do
rozpoczęcia pracy w systemie SJO BeSTi@.
 Aktualizacja słownika klasyfikacji budżetowej – system BeSTi@ umożliwia
wyeksportowanie do pliku XML informacji dotyczących słownika klasyfikacji
budżetowej natomiast system SJO BeSTi@ umożliwia import pliku XML.
 Aktualizacja słownika reguł kontrolnych – system BeSTi@ umożliwia
wyeksportowanie do pliku XML informacji dotyczących słownika reguł
kontrolnych natomiast system SJO BeSTi@ umożliwia import pliku XML.
 Przekazywanie z SJO BeSTi@ do BeSTi@ sprawozdań jednostkowych –
system SJO BeSTi@ umożliwia wyeksportowanie sporządzonych sprawozdań
jednostkowych do pliku XML, natomiast system BeSTi@ umożliwia import
danych sprawozdawczych z pliku XML.
 Inicjalizacja roku budżetowego wraz z określeniem szczegółowości w
załącznikach do planów finansowych – system BeSTi@ umożliwia
wyeksportowanie do pliku danych niezbędnych do zainicjowania nowego roku
budżetowego w systemie SJO BeSTi@ wraz z określeniem szczegółowości
załączników do planów finansowych. Dane te eksportowane są do pliku XML.
W systemie SJO BeSTi@ istnieje możliwość importu pliku XML. Wczytanie w
systemie SJO BeSTi@ pliku z inicjacją roku budżetowego jest warunkiem
rozpoczęcia pracy z planami finansowymi.
 Obustronna wymiana planów finansowych – system SJO BeSTi@
umożliwia eksport sporządzonych planów finansowych do pliku XML, które
później mogą być zaimportowane do systemu BeSTi@ w macierzystej JST.
Dodatkowo do systemu SJO BeSTi@ można zaimportować plany finansowe
sporządzone w macierzystej JST w systemie BeSTi@.
SJO BeSTi@
87
Strona 84 z
Instrukcja administratora
Zamawiający:
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
Kierunek, format i zakres wymiany danych przedstawia poniższa tabela i schemat.
System źródłowy / docelowy i
zakres danych
Format wejścia SJO
BeSTi@
Format wyjścia SJO
BeSTi@
-
plik XML
BeSTi@ - plany finansowe
plik XML
plik XML
BeSTi@ - słowniki
plik XML
-
Systemy zewnętrzne – sprawozdania
plik XML
-
BeSTi@ - sprawozdania
Rysunek 97 - Format i zakres wymiany danych systemu SJO BeSTi@
Sprawozdania, Plany
finansowe
XML
BeSTi@
SJO
BeSTi@
Słowniki, Plany
finansowe
Sprawozdania
XML
Systemy
zewnętrzne
XML
JST
JO
Rysunek 98 - Kierunek i zakres wymiany danych systemu SJO BeSTi@
System SJO BeSTi@ umożliwi import danych z następujących systemów:
 Systemy finansowo-księgowe użytkowane w JO,
 Systemy sprawozdawcze użytkowane w JO,
 Inne systemy, które będą obsługiwać eksport danych w formacie
obsługiwanym przez SJO BeSTi@ udostępnionym przez Wykonawcę.
Dane z powyższych systemów będą mogły zostać poprawnie zaimportowane do SJO
BeSTi@ pod warunkiem, że systemy te będą poprawnie obsługiwały format wymiany
danych udostępniony Beneficjentowi przez Wykonawcę. Format wymiany danych
SJO BeSTi@
87
Strona 85 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
zostanie zatwierdzony oraz następnie opublikowany przez Beneficjenta na stronie
BIP.
SJO BeSTi@
87
Strona 86 z
Zamawiający:
Instrukcja administratora
Wykonawca:
Systemu SJO BeSTi@
Ministerstwo Finansów
Umowa:
C/685/13/ST/B/744
7. Załączniki
Załącznikiem do niniejszej instrukcji jest dokument „Wytyczne do polityki
bezpieczeństwa systemu informatycznego jednostek eksploatujących system SJO
BeSTi@”.
SJO BeSTi@
87
Strona 87 z

Podobne dokumenty