Miesięcznik Szpitala Specjalistycznego nr 2 w Bytomiu KLINIKA

Transkrypt

Miesięcznik Szpitala Specjalistycznego nr 2 w Bytomiu KLINIKA
czerwiec
2012
Bo dzieci
są najważniejsze!
1 czerwca w szpitalu odbył się specjalny
briefing prasowy, w trakcie którego przedstawicieli mediów zapoznano ze specyfiką
pracy z najmłodszymi pacjentami. Spotkanie, w którym wziął udział prezydent Bytomia Piotr Koj, poprowadziła mgr Kornelia Cieśla, dyrektor naczelna Szpitala
Specjalistycznego Nr 2 w Bytomiu.
Do jednych z największych osiągnięć
szpitala należą operacje w łonie matki
przeprowadzane przez zespół lekarzy
pod kierownictwem prof. dr hab. Anity
Olejek z Katedry i Oddziału Klinicznego
Ginekologii, Położnictwa i Ginekologii
Onkologicznej. W bytomskiej klinice, jako
jedynym ośrodku w Polsce, przeprowadza
się skomplikowane operacje usunięcia
przepukliny oponowo-rdzeniowej. Dzięki operacji, którą wykonuje się najdalej
w 26 tygodniu ciąży dziecko ma szanse po
urodzeniu na prawidłowy rozwój intelektualny i fizyczny. Dotychczas przeprowadzono 52 operacje, kolejne trzy pacjentki
są w trakcie przygotowywania do zabiegu. Następnie głos zabrała dr n. med.
Małgorzata Gwóźdź-Jezierska, która
zaprezentowała osiągnięcia Oddziału
Laryngologii Dzieci. Rocznie wykonuje
się tutaj około 1 000 zabiegów. Z dniem
1 czerwca oddział przystąpił też do Programu Powszechnych Przesiewowych
Badań Słuchu u Noworodków prowadzonego przez Wielką Orkiestrę Świątecznej
Pomocy (więcej o tym wydarzeniu piszemy na łamach Kliniki w osobnym artykule). O najnowszych metodach rehabilitacji schorzeń dziecięcych mówiła z kolei
dr Romualda Mucha, szefowa działu
rehabilitacji.
Dotychczasową działalność Katedry i Oddziału Klinicznego Pediatrii podsumowała
prof. dr hab. n. med. Anna Obuchowicz.
Oddział swoim obszarem działania obejmuje Bytom, Piekary Śląskie, Radzionków
(ok. 46 000 dzieci). Mali pacjenci hospitalizowani są na czterech pododdziałach:
niemowlęcym, dzieci młodszych i dzieci
starszych i oddziale biegunkowym. Dzieci
mają też zapewnioną opiekę psychologiczną i pedagogiczną.
Więcej na str. 4
KLINIKA
II konferencja z cyklu „Inteligentna i emocjonalna służba zdrowia”
O kobietach i dla kobiet
K
Katedra i Oddział Kliniczny Ginekologii,
Położnictwa i Ginekologii Onkologicznej
Śląskiego Uniwersytetu Medycznego
wraz ze Szpitalem Specjalistycznym nr 2
w Bytomiu już po raz drugi byli organizatorami Regionalnej Konferencji z cyklu
„Inteligentna i emocjonalna służba zdrowia”. Spotkanie, w którym uczestniczyło
kilkadziesiąt osób związanych z opieką
medyczną, odbyło się 24 maja w sali sesyjnej Urzędu Miejskiego w Bytomiu.
Tematem przewodnim konferencji było
hasło „Zdrowa i piękna kobieta” i to właśnie do kobiet odnosiły się wszystkie
przedstawione referaty. Przed rozpoczęciem części oficjalnej, przed publicznością zaprezentowały się studentki III roku
bytomskiego Wydziału Teatru Tańca
Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej
im. L. Solskiego w Krakowie w spektaklu
„Od i do”. Wystąpił także chór De Profundis pod dyrekcją Haliny Unger, wykonując utwór „Jesteśmy piękni”. Oficjalnego
otwarcia konferencji dokonała Kornelia
· Numer 117 · czerwiec 2012
fot. Alfred Jeż
Nasz szpital jest jedną z wiodących placówek na Śląsku, jeśli chodzi o leczenie
małych pacjentów. Dzień Dziecka był
więc doskonałą okazją do zaprezentowania dziennikarzom najnowszych
osiągnięć medycznych specjalistów
z bytomskiej placówki w zakresie leczenia chorób wieku dziecięcego.
ISSN: 1897-9521
nr 117
Najnowsze osiągnięcia w zakresie
leczenia chorób wieku dziecięcego
Cieśla, dyrektor naszego szpitala, która
wygłosiła referat wprowadzający „Kobieta współczesna – kobietą sukcesu. Kobieta jako lider”.
Podczas konferencji przedstawionych
zostało czternaście referatów, w których
prelegenci poruszyli wiele kwestii odnoszących się do sytuacji kobiet we współczesnej rzeczywistości. I tak prof. dr hab.
n. med. Anita Olejek, kierownik Katedry
i Oddziału Klinicznego Ginekologii, Położnictwa i Ginekologii Onkologicznej
mówiła o procesie leczenia kobiet na
przykładzie kierowanej przez nią kliniki,
dr Mariola Bartusek, przewodnicząca
ORPiP w Katowicach przedstawiła referat
na temat godzenia kariery zawodowej
z obowiązkami rodzinnymi, a Halina
Bieda, zastępca prezydenta Bytomia,
w swoim wystąpieniu „Kobieta u steru
władzy” prezentowała przykłady działalności kobiet w sferze polityki.
Więcej na str. 5
1
Anioł Śmierci
czyli rozważania nad przemijaniem, życiem, śmiercią
i pasją życiową…
W dniu 22 maja 2012 r. zmarł śmiercią nagłą nasz współpracownik – Pan
Uwe Sosinka, który pełnił funkcję
koordynatora inwestycji i remontów
w naszym szpitalu.
U
Uwe Sosinka – dla wielu z nas wspaniały przyjaciel, kolega, znajomy... Po
prostu wartościowy człowiek, który zawsze miał coś do powiedzenia, człowiek
z zasadami, pełen wrażliwości, optymizmu, chęci życia, a także pełen radości
i wigoru… Człowiek życzliwy i chętny
do pomocy innym, wzór człowiekapasjonata… Jego pasją było działanie,
praca oraz radość z bycia użytecznym.
Każdą czynność, której się podejmował – wykonywał z wielkim zaangażowaniem i poświęceniem. Każdą pracę
wykonywał tak, jakby robił ją po raz
ostatni w swoim życiu: z wielkim namaszczeniem, przemyśleniem, profesjonalizmem. To godny wzór pasjonata
życiowego pracującego nie dla pieniędzy, gdyż był w stanie poświęcić się każdej pracy w sposób jednakowo oddany
bez względu na to, ile by mu zapłacono.
Na taką wielkość stać tylko człowieka
– pasjonata, a pasja człowieka określa
jego wyjątkowość. Pasja jest nie tylko czymś, co wzbogaca człowieka,
relaksuje, sprawia, że człowiek się
rozwija, kocha to robić, ma poczucie
szczęścia i spełnienia, jest także stanem umysłu, czymś głębszym. Jest
we wnętrzu człowieka. Można pasjonować się wszystkim, co jest wokół nas.
Można nauczyć się przelewać swoją pasję na to, czym aktualnie się zajmujemy
— nawet, jeśli nie jest to zajęcie szalenie
fascynujące. Wielką sztuką życiową jest,
gdy człowiek potrafi sam nauczyć się
fascynować wszystkim dookoła. Warto
skupiać się na tym, co jest ciekawe w naszej codziennej pracy. Warto skupiać się
na tym, co może dostarczać nam wielkiej lub małej radości. Należy uwolnić
swoją pasję i pasjonować się życiem.
Ludźmi. Wydarzeniami. Naturą. Tak jak
umiał to robić Pan Uwe.
Teraz pozostało wszystkim uczyć się
żyć bez Niego, pracować bez Niego…
Pozostała pustka, której już w żaden
sposób nie wypełnimy, pozostał smak
goryczy. Tych uczuć nie zamienimy na
radość i szczęście wspólnego działania,
dzielenia się sukcesami małymi i dużymi, troskami lub problemami: normalnego, codziennego, zwykłego dnia pracy.
Czasem zastanawiamy się dlaczego tak
2
trudno jest nam się pogodzić ze śmiercią drugiego człowieka. Wydawać by się
mogło, że przemawia przez nas egoizm,
który często wyraża się słowami: „dlaczego nas opuściłeś, zostawiłeś nas samych”, etc. Wówczas mamy żal do Pana
Boga, ludzi, całego świata. A przecież
śmierć jest przejściem z życia cielesnego do życia wiecznego. W tym miejscu musimy przyznać, że niezależnie
od naszej wiary wciąż mamy nadzieję,
że przyjdzie taki czas, kiedy spotkamy
się z tymi, których cenimy, kochamy,
szanujemy. Śmierć jest nierozerwalnie
związana z istnieniem człowieka. Życie
ludzkie, które się kiedyś zaczęło, musi
się też kiedyś skończyć i dlatego mamy
tę świadomość, że ŻYJEMY PO TO, ABY
UMRZEĆ, ale także UMIERAMY PO TO,
ABY ŻYĆ…
Czasem nie zdążymy wszystkiego
w naszym życiu zrobić, zrealizować
wszystkich marzeń, odwiedzić bliskich,
podziękować im. Śmierć zaskakuje
nas i przychodzi znienacka. Wtedy
nie ma czasu już na nic; niczego nie
nadrobimy, niczego nie dokończymy,
nie przywrócimy danego nam czasu
na ZIEMI. Życie jest skomplikowane,
a my zagonieni. Czasem warto jednak
zwolnić rytm, pomyśleć o sobie, o bliskich, o marzeniach, o innych ludziach,
dobrych relacjach z nimi i spróbować
rozkoszować się ŻYCIEM – promieniami słońca, śpiewem ptaków, szumem
drzew, dźwiękami przyrody, głosem
przyjaciół, ich gestami, możliwością,
jaką daje nam życie niesienia uśmiechu
i radości innym ludziom, tak jak robił
to wzorcowo Pan Uwe – człowiek pełen pogody ducha, radości życiowej,
energii – pasjonat każdej chwili swojego życia, potrafiący z perfekcją realizować ustalone cele. Teraz pozostaje
nam już tylko moc wspomnień i czuła
pamięć po nim. Śmierć jest tajemnicą,
czymś niepojętym, niewyrażalnym.
Wiąże się z niewyjaśnioną koncepcją
świata, człowieka oraz jego życia. Dla
człowieka religijnego śmierć nie jawi
się jako nieuchronny kres wszystkiego,
ale jedynie próg do innej Rzeczywistości. Najważniejsze jest to, że Pan Uwe
przekroczył ten próg – próg wiecznego szczęścia, bo przecież:
Czy śmierć może być piękna? Zapewne nie dla bliskich osoby odchodzącej,
jednak może być wzruszająca, zwłaszcza gdy zasłużyliśmy na dobrą śmierć –
szybką i bezbolesną… Bo przecież każdy człowiek odchodzi inaczej. Śmierć
jest nieuchronną koniecznością, tak
jak nieuchronne było nasze poczęcie,
niekiedy jednak Anioł Śmierci przychodzi przed czasem… Zastaje nas w toku
wykonywanych przez nas czynności,
w wirze codzienności oraz fali szczęścia
spowodowanego możliwością świadczenia pracy, spotykania innych ludzi
i bycia z nimi. Dlatego w obliczu kruchości życia warto sprawiać, aby każdy
dzień był przeżyty świadomie i pięknie
z sercem pełnym miłości do innych ludzi, wypełniony ulubionymi zajęciami,
chociażby pracą, którą możemy pokochać i która sprawia, że możemy czuć
się potrzebni. Bo czym jest życie bez
miłości? Jest przedłużającą się w czasie
wielką agonią.
Warto przytoczyć także słowa Homera:
„Sen i śmierć to bracia bliźniacy”. Każdy z nas na razie poznał jednego z tych
braci, ale nikt nie zostanie pozbawiony
poznania drugiego z nich. To kwestia
jedynie czasu kto i kiedy tego zaszczytu dozna. Jak powiedział Paulo Coelho:
„umiera się na wiele sposobów: z miłości, z tęsknoty, z rozpaczy, ze zmęczenia,
z nudów, ze strachu… umiera się nie
dlatego, by przestać żyć, lecz po to,
by żyć inaczej”. Zapewne nasz wspaniały Pan Uwe będzie żył teraz, może
nie tak, jakbyśmy sobie tego życzyli, ale
zapewne INACZEJ.
Niech ten dzień przerodzi się w chwilę
refleksji nad sobą, swoim życiem, swoim nastawieniem do innych ludzi, do
otoczenia, do świata, nad czasem, który
nam pozostał na tej pięknej ziemi, na
tym pięknym świecie, nad jego dobrymi stronami, których na co dzień nie
dostrzegamy. Myślę, że kiedyś na progu
nieba wszyscy staniemy i podziękujemy sobie nawzajem, bo dopiero wtedy
zrozumiemy w pełni, iż braliśmy udział
w cudzie życia – pozostanie tylko kwestia, czy żyliśmy z ludźmi i dla ludzi, czy
też dla siebie samych, dla pieniędzy, dla
innych dóbr, których już nigdzie i tak
z sobą nie zabierzemy.
Przez noc droga do świtania
Przez wątpienie – droga do poznania
Przez błądzenie – droga do mądrości
Przez ŚMIERĆ – droga do nieśmiertelności
Dyrektor Szpitala
Specjalistycznego nr 2 w Bytomiu
Kornelia Cieśla
Numer 117 · czerwiec 2012 ·
KLINIKA
Kolokwia habilitacyjne pracowników naszego Szpitala
W dniu 24 maja 2012 na Wydziale Lekarskim z Oddziałem
Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu Śląskiego Uniwersytetu
Medycznego w Katowicach odbyło się kolokwium habilitacyjne dr n. med. Aleksandry Kawczyk-Krupki pt. „Wpływ terapii
fotodynamicznej na sekrecję
czynników progresji komórek
linii raka jelita grubego”.
Recenzentami rozprawy hadr hab. n. med.
bilitacyjnej byli: prof. dr hab.
Aleksandra Kawczyk-Krupka
n. med. Małgorzata MucWierzgoń ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, prof. dr hab. n. med. Piotr Ziółkowski z Akademii
Medycznej im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, oraz recenzenci
powołani przez Centralną Komisję do Spraw Stopni i Tytułów
w osobach: prof. dr. hab. n. med. Haliny Podbielskiej z Politechniki Wrocławskiej oraz prof. dr. hab. n. med. Krzysztofa Zemana
z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.
Rada Wydziału Lekarskiego z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach jednogłośnie podjęła uchwałę nadania Pani dr n. med.
Aleksandrze Kawczyk-Krupce stopnia naukowego doktora
habilitowanego.
Praca habilitacyjna doc. Kawczyk-Krupki oraz jej wykład habilitacyjny pt. „Immunoterapia nowotworów – wyzwanie współczesnej onkologii” zostały bardzo wysoko ocenione.
Pani docent staż podyplomowy odbyła w klinikach Śląskiej Akademii Medycznej, a po jego ukończeniu została zatrudniona
w III Katedrze i Klinice Chorób Wewnętrznych Szpitala Specjalistycznego Nr 2 w Bytomiu. Mianowana z dniem 1 października
1997 roku na nauczyciela akademickiego, podjęła pracę na stanowisku asystenta w III Katedrze i Klinice Chorób Wewnętrznych
Śląskiej Akademii Medycznej (obecnie Śląskiego Uniwersytetu
Medycznego). Z dniem 1 października 2005 roku została mianowana na stanowisko adiunkta Katedry i Oddziału Klinicznego
Chorób Wewnętrznych, Angiologii i Medycyny Fizykalnej, gdzie
pracuje do dziś. Od 2005 roku pełni funkcję zastępcy kierownika
Ośrodka Diagnostyki i Terapii Laserowej działającego przy Katedrze i Oddziale Klinicznym Chorób Wewnętrznych, Angiologii
i Medycyny Fizykalnej. Tytuł doktora nauk medycznych uzyskała
w dniu 5 marca 1998 roku Uchwałą Rady Wydziału Lekarskiego
w Zabrzu Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach, po obronie rozprawy pt. „Żywotność i metabolizm komórek linii J774.2
poddanych działaniu wolnozmiennych pól magnetycznych”. Specjalizację pierwszego stopnia z zakresu chorób wewnętrznych
uzyskała 9 kwietnia 1997 roku, a specjalizację drugiego stopnia
– 22 listopada 2000 roku. W dniu 27 listopada 2007 roku uzyskała
specjalizację drugiego stopnia z zakresu chorób naczyń. W trakcie specjalizacji odbywała szkolenia konieczne dla uzyskania wiedzy z zakresu przedmiotu głównego. Oprócz tego uczestniczyła
w stażach i szkoleniach na Uniwersytecie w Toronto (Kanada),
w ośrodku medycyny laserowej: Laserklinik, Klinikum Neukölln
w Berlinie oraz w Instytucie Onkologii w Aviano we Włoszech.
Pani docent Aleksandra Kawczyk-Krupka jest autorem bądź
współautorem 145 publikacji, a liczba cytowań według Science
Citation Index-Expanded, wynosi 130.
Znajomość zagadnień dotyczących diagnostyki i terapii fotodynamicznej doc. Kawczyk-Krupki jest doceniana na forum
międzynarodowym przez zapraszanie jej do udziału w sesjach
KLINIKA
· Numer 117 · czerwiec 2012
poświęconych tym zagadnieniom. Pani docent Aleksandra Kawczyk-Krupka jest również cenionym angiologiem, a w Polskim Towarzystwie Angiologicznym jest członkiem Zarządu Głównego.
Gratuluję i życzę Pani doc. Aleksandrze Kawczyk-Krupce dalszego
rozwoju naukowego.
Prof. zw. dr hab. n. med. dr h. c. Aleksander Sieroń
W dniu 17 maja 2012 r. na Wydziale Lekarskim z Oddziałem
Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu Śląskiego Uniwersytetu
Medycznego w Katowicach
odbyło się kolokwium habilitacyjne dr n. med. Agaty Stanek
nt. „Wpływu krioterapii ogólnoustrojowej w różnych typach
kriokomór na homeostazę organizmu osób zdrowych i pacjentów z zesztywniającym zadr hab. n. med.
paleniem stawów kręgosłupa”.
Agata Stanek
Recenzentami rozprawy habilitacyjnej byli: prof. zw. dr hab.
n. med. Eugeniusz Kucharz
ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, dr hab.
n. med. Zbigniew Śliwiński, prof. nadzw. z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, prof. zw. dr hab. n. med. Maria Majdan
z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, prof. zw. dr hab. n. med.
Włodzimierz Samborski z Uniwersytetu Medycznego im. Karola
Marcinkowskiego w Poznaniu.
Rada Wydziału Lekarskiego z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach jednogłośnie podjęła uchwałę nadania dr n. med. Agacie
Stanek stopnia naukowego doktora habilitowanego.
Praca habilitacyjna doc. Stanek oraz jej wykład habilitacyjny nt.
„Obrzęk limfatyczny-niedoceniany problem” zostały ocenione
bardzo wysoko.
Pani doc. Agata Stanek jest pracownikiem tutejszego szpitala od
14 lat. Jest od początku moją wychowanką. To w tym szpitalu,
pod moim kierunkiem, zdobywała szybko kolejne stopnie naukowe oraz specjalizacje z chorób wewnętrznych, a następnie
z angiologii.
Praca habilitacyjna Agaty Stanek jest kontynuacją jej zainteresowań naukowych zrealizowanych w pracy doktorskiej „Wpływ
krioterapii ogólnoustrojowej na status oksydacyjny u pacjentów
z zesztywniającym zapaleniem kręgosłupa”, którą obroniła z wyróżnieniem. Warty podkreślenia jest fakt, że była ona sponsorowana grantem Komisji Badań Naukowych.
Znajomości zagadnień krioterapii przez doc. Stanek zostały docenione na forum międzynarodowym przez zaproszenie jej do
prowadzenia sesji poświęconej kriomedycynie na Międzynarodowym Kongresie Niskich Temperatur we Wrocławiu (23 International Crygenic Engeeniering Conference and International Cryogenic Materials Conference 19-23.07.2010 Wrocław). Doc. Agata
Stanek jest również cenionym angiologiem. W Polskim Towarzystwie Angiologicznym od kilku lat jest członkiem Zarządu
Głównego.
Życzę Pani doc. Agacie Stanek dalszego rozwoju naukowego.
Prof. zw. dr hab. n. med. dr h. c. Aleksander Sieroń
3
Bilans
W
Dietetyczka
Cecylia Bebłot,
kierownik
Sekcji Żywienia
Woda nie jest składnikiem pokarmowym, ale jest niezbędna do życia.
Stanowi 65-70% masy ciała. Wszystkie procesy w organizmie zachodzą
w środowisku wodnym. Jej źródłem
są napoje i produkty zawierające
wodę. Pewną ilość wody organizm
czerpie ze spalania białek, tłuszczów
i węglowodanów.
Człowiek wydala wodę z moczem,
kałem, wydychanym powietrzem,
potem. Bilans wody powinien być zerowy. Oznacza to, że ilość wody wydalanej musi równać się ilości wody
pobranej.
Jak pić i co, aby uzupełniać straty
wody? Jeżeli zależy nam, aby woda
została wchłonięta szybko, to należy
pić czystą wodę, bo najkrócej przebywa w żołądku. Dodatek niewielkiej
ilości soli kuchennej znacznie wydłuża
czas przebywania w żołądku. Straty
elektrolitów uzupełniamy później napojami i posiłkami.
Konferencja
Laryngologii Dziecięcej
W maju dr n. med. Małgorzata
Gwóźdź-Jezierska, ordynator Oddziału Laryngologii Dzieci w naszym
szpitalu, wzięła udział w Międzynarodowej Konferencji Laryngologii
Dziecięcej w Amsterdamie.
– Konferencja poświęcona była w głównej mierze najnowszym osiągnięciom
w dziedzinie laryngologii dziecięcej. Podkreślano olbrzymi wpływ niedosłuchu
na całokształt rozwoju intelektualnego
i psychicznego dziecka, a co za tym idzie
konieczność wczesnego diagnozowania
niedosłuchu. Dwie sesje naukowe poświęcone były badaniom przesiewowym
słuchu u noworodków, więc tematom
bardzo aktualnym dla naszego oddziału.
Wiele referatów dotyczyło najnowszych
technik operacyjnych w schorzeniach
uszu. Bardzo ciekawe były wykłady odnoszące się do możliwości leczenia niedosłuchu za pomocą terapii genowej.
Przeprowadzono już pierwsze takie eksperymenty na zwierzętach – z dużym
powodzeniem. Wyniki są obiecujące
i prognozuje się, że metody te mogą być
zastosowane u człowieka prawdopodobnie już w najbliższej dekadzie. A zatem jest to sygnał, że medycyna wkracza
w nowy rozdział, otwierając możliwości
leczenia osób dotychczas nieuleczalnych – mówi dr n. med. Małgorzata
Gwódź-Jezierska.
Bo dzieci są najważniejsze!
Dokończenie ze str. 1
Na zakończenie spotkania prof. zw.
dr hab. n. med. dr h. c. Aleksander Sieroń, kierownik Katedry i Oddziału Klinicznego Chorób Wewnętrznych, Angiologii
i Medycyny Fizykalnej, omówił zastosowanie magnetolaseroterpaii w leczeniu
pooperacyjnym rozszczepu podniebienia. Ta nowatorska metoda pozwala
dzieciom na regenerację tkanki miękkiej,
chrząstki kostnej oraz przyczynia się do
zmniejszenia blizn. Uelastycznienie blizn
ułatwia dziecku mówienie i spożywanie
posiłków. Dzięki nowej metodzie lecze-
nia pooperacyjnego rozszczepu podniebienia opracowanej przez profesora
Sieronia, dzieci mają szanse na prawidłowe funkcjonowanie w życiu dorosłym.
Więcej o tej nowatorskiej metodzie napiszemy na łamach kolejnego wydania
Kliniki. W kolejnych numerach Kliniki
przedstawiać będziemy też szczegółowe
raporty na temat wachlarza świadczeń
medycznych, skierowanych do dzieci,
a realizowanych przez poszczególne oddziały szpitala.
(łk)
Nigdy nie należy spożywać wody łapczywie. Im więcej i gwałtowniej pijemy, tym większe mamy pragnienie.
Trzeba pić elegancko, drobnymi łykami, z przerwami. Podczas jedzenia
można popijać niewielkie ilości płynu,
w celu ułatwienia żucia.
Pamiętaj! Pocąc się w upalne dni tracimy nie tylko wodę, lecz także bardzo
cenne składniki mineralne, witaminy
i białko, które są wydzielane przez
gruczoły potowe. Dlatego w diecie
letniej powinniśmy ograniczyć węglowodany, tłuszcze i spożywać produkty
o dużej zawartości wody. Każdy ubytek wody obniża sprawność fizyczną.
4
Numer 117 · czerwiec 2012 ·
KLINIKA
Otwarcie pracowni diagnostyki audiologicznej dla dzieci
Nowoczesny sprzęt trafił na oddział!
O
Oddział Laryngologii Dzieci naszego
szpitala od 1 czerwca pełni funkcję
ośrodka o II stopniu referencyjności.
Dzięki temu bytomski oddział może prowadzić specjalistyczne badania przesiewowe słuchu u noworodków. Stało się to
możliwe dzięki pozyskaniu nowoczesnej
aparatury medycznej z Fundacji Wielkiej
Orkiestry Świątecznej Pomocy o wartości 150 tys. zł! Sprzęt trafił już do nowo
otwartej pracowni diagnostyki audiologicznej dla dzieci.
– W 2001 roku WOŚP stworzył od podstaw
ogólnopolski Program Powszechnych Przesiewowych Badań Słuchu u Noworodków,
realizowany w oddziałach noworodkowych o I stopniu referencyjności. W naszym
szpitalu funkcjonują dwa tego typu oddziały. Dzieci z nieprawidłowym wynikiem
badania przesiewowego oraz niemowlęta,
u których stwierdzono obecność czynników ryzyka uszkodzenia słuchu, kierowane
były do tej pory do specjalistycznych ośrodków o II stopniu referencyjności – w Katowicach-Ligocie lub w Chorzowie. Dzięki pozyskanemu sprzętowi również nasz oddział
ma obecnie taką możliwość. Otrzymaliśmy
od WOŚP certyfikat i z dniem 1 czerwca
przystąpiliśmy do programu badań przesiewowych, jako 67 ośrodek w kraju II po-
ziomu referencyjności – mówi dr n. med.
Małgorzata Gwóźdź-Jezierska, ordynator Oddziału Laryngologii Dzieci w naszym szpitalu.
Na oddziale możliwa będzie teraz pełna
diagnostyka audiologiczna, niezależnie
od wieku dziecka, umożliwiająca ustalenie poziomu niedosłuchu bez konieczności współpracy z dzieckiem.
– Nasz oddział doposażony został w najnowocześniejszy sprzęt diagnostyczny.
Otrzymaliśmy od Fundacji aparaturę do
badania potencjałów z pnia mózgu (tzw.
BERA) oraz otoemisji akustycznej, które
pozwalają w sposób obiektywny i bezinwazyjny ustalić próg słyszenia. Dostaliśmy również tympanometr kliniczny pozwalający ocenić stan ucha środkowego
i drożność trąbki słuchowej, jak również
niezbędne oprzyrządowanie komputerowe z terminalem do przesyłania danych
do głównej bazy w Poznaniu – mówi
dr n. med. Małgorzata Gwódź-Jezierska.
– Badania te pozwolą na wczesne wykrywanie wad słuchu, co zapewni możliwość
podjęcia szybkiego leczenia i rehabilitacji,
a co za tym idzie – sprawi, że w przyszłości
dziecko nie będzie skazane na życie w ciszy
– dodaje pani ordynator.
(ŁK)
O kobietach
i dla kobiet
Dokończenie ze str. 1
W dalszej części konferencji mówiono
m.in. o: diecie i aktywności fizycznej kobiet, menopauzie, seksualności kobiet,
poczuciu kobiecości w czasie hospitalizacji, promocji zdrowia wśród kobiet,
a także godności kobiet w nauczaniu
Jana Pawła II.
Na zakończenie odbył się panel dyskusyjny, w czasie którego eksperci dyskutowali o wyzwaniach dla kobiet współczesnych. Konferencji towarzyszył także
wernisaż prac pacjentek Katedry i Oddziału Klinicznego Ginekologii, Położnictwa i Ginekologii Onkologicznej pt. „Kobieta – blaski i cienie”.
Na czele Komitetu Naukowego konferencji stanęła prof. SUM dr hab. n. med.
Anita Olejek, a Komitetowi Organizacyjnemu przewodziła dyrektor Szpitala
Specjalistycznego nr 2 Kornelia Cieśla.
Patronat honorowy nad konferencją
objęli: marszałek województwa śląskiego Adam Matusiewicz, senator RP Andrzej Misiołek oraz prezydent Bytomia
Piotr Koj.
(ab)
Dzień Dziecka na pediatrii
M
Międzynarodowy Dzień Dziecka jest
szczególnym wydarzeniem w roku.
W tym dniu oczy wszystkich dorosłych
kierują się w stronę najmłodszych. Nie
inaczej było na Oddziale Klinicznym Pediatrii. Także tutaj 1 czerwca na twarzach
małych pacjentów zagościł uśmiech.
Dzięki przygotowanym atrakcjom, dzieci
choć na chwilę mogły zapomnieć o chorobie. Uczniowie Szkoły Podstawowej
nr 3 z Bytomia zaprezentowali małym
pacjentom spektakl o przygodach Króla
KLINIKA
· Numer 117 · czerwiec 2012
Maciusia Pierwszego. Po spektaklu przyszedł czas na prezenty. Lwiątka – maskotki Bytomia, wręczył dzieciom prezydent
miasta Piotr Koj. Mali pacjenci wzięli też
udział w konkursie rysunkowym, a drużyna harcerzy przygotowała specjalny
występ. Uczniowie Zespołu Policealnych
Szkół Medyczno-Społecznych także
przygotowali dla najmłodszych gry i zabawy. Uczyli również małych pacjentów
udzielania pierwszej pomocy.
(ŁK)
5
Poznajmy się
Jerzy Przybylok
Jerzy Przybylok w Zakładach Przedmiotów Ortopedycznych i Środków
Pomocniczych pracuje od ponad dwudziestu lat. Wcześniej był zatrudniony
w Górnośląskim Centrum Rehabilitacji „Repty” w Tarnowskich Górach. Od
P
dwóch lat pracuje na stanowisku koordynatora produkcji protez.
Na czym polega praca pana Jerzego?
– Jestem przy pacjencie od momentu,
kiedy do nas przychodzi z konkretnym
rozpoznaniem. Decyduję na podstawie
wniosku lekarskiego, jaką wykonać protezę, wykonuję model gipsowy. W przypadku pacjentów, u których amputacja nastąpiła niedawno, staram się ich wprowadzić
w tajniki chodzenia w protezie, uczę odpowiednich nawyków, aby samodzielne
poruszanie się nie sprawiało im trudności.
Moja praca polega na jak najdokładniej-
Dla kogo wczasy
pod gruszą?
Prace ruszyły
Podobnie jak w poprzednich latach, również w tym roku będą realizowane dopłaty
do wczasów pracowniczych. Środki na tzw. „wczasy pod gruszą” pochodzą z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Kwoty dofinansowania do wczasów pracowniczych przedstawia poniższa tabela.
Wysokość dochodu na jedną osobę
(brutto)
Kwota dofinansowania
(brutto)
do 1200,00 zł
960,00 zł
1201,00 – 2000,00 zł
810,00 zł
powyżej 2000,00 zł
660,00 zł
Pracownicy naszego szpitala mogą skorzystać także z dopłat za wypoczynek w ramach zimowisk, kolonii letnich lub obozów dzieci i młodzieży.
Wysokość dochodu na jedną osobę
(brutto)
Kwota dofinansowania
(brutto)
do 1200,00 zł
660,00 zł
1201,00 – 2000,00 zł
430,00 zł
powyżej 2000,00 zł
350,00 zł
szym odzwierciedleniu zdrowej kończyny
tak, aby pacjent czuł możliwie najmniejszy dyskomfort – tłumaczy pan Jerzy.
Przyznaje, że do każdego pacjenta podchodzi indywidualnie. Stara się dobrze
zrozumieć jego potrzeby. Dla nich jest
dostępny przez całą dobę, siedem dni
w tygodniu.
Pan Jerzy chętnie uczestniczy w szkoleniach i targach medycznych.
– Praca to moja pasja i zależy mi na stałym podnoszeniu kwalifikacji – dodaje.
Opr. (mm)
W
W maju br. rozpoczęły się drobne prace
remontowe na Oddziale Ginekologii i Położnictwa oraz Oddziale Dermatologii
naszego szpitala.
– Pomieszczenia wymagały odświeżenia. Staramy się na bieżąco prowadzić
remonty, aby podnosić komfort pacjentów i pracowników – mówi Wojciech Wieczorek, zastępca dyrektora
ds. admnistracyjno-technicznych.
Na tym nie koniec zmian. Niebawem
wszystkie poradnie i gabinety z bloku
5A zostaną przeniesione na pierwsze
piętro bloku 6. Prace będą obejmowały
modernizację i adaptację pomieszczeń.
W przyszłości szpital planuje utworzyć
– na bazie między innymi budynku 5A –
Śląskiego Centrum Perinatologii, Ginekologii i Chirurgii Płodu, zajmujące się diagnozowaniem i leczeniem wrodzonych
wad rozwojowych płodu, opieką nad
noworodkiem i matką oraz leczeniem
chorób nowotworowych u kobiet.
– To dopiero pierwszy krok, aby zrealizować ten cel. Przed nami długa droga. W regionie nie ma takiego centrum. Moglibyśmy zapewnić przyszłej mamie i jej dziecku
fachową i kompleksową opiekę – wyjaśnia
dyrektor Wieczorek.
(mm)
KLINIKA SZPITAL SPECJALISTYCZNY Nr2
REDAKCJA:
Opracowanie i skład: Wydawnictwo KA s.c.
ul. Górnicza 12, 42-600 Tarnowskie Góry
tel. 32 39-000-39, www.kasc.pl
6
41-902 Bytom, ul. S. Batorego 15, tel. 32 786-14-00
Druk: Mikopol, tel. 32 289-82-75, nakład: 1000 egz.
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych reklam.
Numer 117 · czerwiec 2012 ·
KLINIKA
SZPITAL SPECJALISTYCZNY NR 2 W BYTOMIU
Bytom ul. St. Batorego 15, tel. centrala 32 786-14-00
ODDZIAŁY
Katedra i Oddział Kliniczny Chorób Wewnętrznych,
Angiologii i Medycyny Fizykalnej
Tel: 32 786-16-30
ORDYNATOR:
prof. zw. dr hab. n. med. dr h. c. Aleksander Sieroń
PIELĘGNIARKA ODDZIAŁOWA: Danuta Kwasek
Katedra i Oddział Kliniczny Ginekologii,
Położnictwa i Ginekologii Onkologicznej
Tel: 32 786-15-40
ORDYNATOR: prof. dr hab. n. med. Anita Olejek
POŁOŻNA KOORDYNUJĄCA: Danuta Łukaszczyk
Gabinet Terapeutyczny
Tel: 506 48-83-87
PEDAGOG ZDROWIA: mgr Dorota Siebiata-Tomczyk
Katedra i Oddział Kliniczny Pediatrii
Tel: 32 786-14-98
ORDYNATOR: prof. dr hab. n. med. Anna Obuchowicz
PIELĘGNIARKA ODDZIAŁOWA: Mariola Kuźma
Oddział Kliniczny Chirurgii Ogólnej
i Chirurgii Endokrynologicznej
Tel: 32 786-15-18
ORDYNATOR: prof. dr hab. n. med. Jacek Gawrychowski
PIELĘGNIARKA ODDZIAŁOWA:
Małgorzata Nabrdalik
Oddział Położnictwa i Ginekologii
Tel: 32 786-14-70
ORDYNATOR: dr n. med. Tadeusz Urban
POŁOŻNA ODDZIAŁOWA: Elżbieta Puzyńska
Pielęgniarka Oddziałowa
Zintegrowanych Bloków Operacyjnych
mgr Katarzyna Wojna, Bl. 4, tel. wew. 652
Oddział Anestezjologii
Tel: 32 786-15-94
ORDYNATOR: dr hab. n. med. Ewa Podwińska
PIELĘGNIARKA ODDZIAŁOWA: Sylwia Dąbrowska
Oddział Noworodków Bl. 5
Tel: 32 786-15-40
ORDYNATOR: dr n. med. Helena Sławska
POŁOŻNA ODDZIAŁOWA: Beata Tobor
Oddział Noworodków Bl. 3
Tel: 32 786-14-70
ORDYNATOR: lek. med. Maria Cisowska Nierada
POŁOŻNA ODDZIAŁOWA: Marta Dyduch
Oddział Laryngologii Dzieci
Tel: 32 786-16-06
ORDYNATOR: dr n. med. Małgorzata Gwóźdź–Jezierska
PIELĘGNIARKA KOORDYNUJĄCA: Małgorzata Pilawa
Oddział Chirurgii Dzieci
Tel: 32 786-15-90
ORDYNATOR: lek. med. Dariusz Majda
PIELĘGNIARKA ODDZIAŁOWA: Edyta Zygmunt
Oddział Chirurgii Małoinwazyjnej i Zabiegów
Krótkoterminowych
Tel: 32 786-15-90
ORDYNATOR: lek med. Jacek Bołądź
PIELĘGNIARKA ODDZIAŁOWA: Edyta Zygmunt
Oddział Dermatologii i Wenerologii
Tel: 32 786-14-19
P.O. ORDYNATORA: lek. med. Krystyna Nickel–Łukomska
PIELĘGNIARKA ODDZIAŁOWA: Maria Chruściel
PORADNIE
Poradnia Chirurgiczna – wew. 514
Poradnia Urazowo–Ortopedyczna – wew. 566
Poradnia Gastrologiczna – wew. 405
Poradnia Położniczo–Ginekologiczna – wew. 479
Poradnia Medycyny Pracy – wew. 569
Poradnia Chorób Sutka – wew. 405
Poradnia Leczenia Niepłodności – wew. 536
Poradnia Chirurgiczna dla Dzieci – wew. 573
Poradnia Nefrologiczna i Leczenia
Nadciśnienia u Dzieci – wew. 573
Poradnia Onkologiczna – wew. 406
Poradnia Endokrynologiczna – wew. 410
Poradnia Chirurgiczna Chorób Tarczycy – wew. 406
Poradnia Onkologii Ginekologicznej – wew. 410
Poradnia Patologii Ciąży – wew. 410
Poradnia Gastroenterologiczna dla Dzieci – wew. 573
Poradnia Alergologiczna dla Dzieci – wew. 573
Poradnia Otolaryngologiczna dla Dzieci – wew. 573
Poradnia Dermatologiczna – wew. 569
Poradnia Patologii Noworodka – wew. 573
KLINIKA
· Numer 117 · czerwiec 2012
Poradnia Neurologii Dziecięcej
i Leczenia Padaczek – wew. 573
Poradnia Diabetologiczna – wew.655
Poradnia Rehabilitacyjna – wew. 566
Poradnia Neurologiczna – wew. 405
Szkoła Rodzenia – wew. 599
Poradnia Kardiologiczna – wew. 571
Poradnia Schorzeń Sromu – wew. 536
Poradnia Ginekologii Dziecięcej – wew. 410
Poradnia Kardiologiczna dla Dzieci – wew. 571
Poradnia Dermatologiczna dla Dzieci – wew. 569
Poradnia Rehabilitacyjna dla Dzieci – wew. 573
KIEROWNIK PORADNI SPECJALISTYCZNYCH:
dr n. med. Leszek Jagodziński
Zakład Przedmiotów Ortopedycznych i Środków
Pomocniczych
Tel: 32 281-42-81, 32 281-42-82
KIEROWNIK: inż. Henryk Kosz
ul. Batorego 17
7
Zadbaj o zdrowie latem
część I
zależą od naszego wieku, ogólnego stanu
zdrowia i przewlekłych chorób.
mgr Dorota Siebiata-Tomczyk
PEDAGOG ZDROWIA
MŁODSZY ASYSTENT I TERAPEUTA
W upale jesteśmy narażeni na odwodnienie.
Wodę tracimy poprzez skórę, pocąc się. Jest
to naturalna reakcja organizmu prowadząca
do obniżenia jego temperatury. Im więcej
się jednak pocimy, tym dotkliwsze braki
wody odczuwa nasz organizm. W efekcie
może dojść do jego odwodnienia.
Odwodnienie organizmu prowadzi do obniżenia ciśnienia tętniczego krwi i jej zagęszczenia, co sprzyja, szczególnie w przypadku
niskociśnieniowców, omdleniom i zasłabnięciom, u osób z predyspozycjami może
dojść do powstawania zakrzepów i zatorów.
U wszystkich natomiast odwodnienie prowadzi do zaburzeń w przemianie materii.
Każdy z nas zauważył, że są osoby lepiej
i gorzej znoszące upały. Jedni mają dużo sił
i chęci do życia, są jednak i tacy, dla których
upał oznacza złe samopoczucie. Warto być
świadomym reakcji swojego ciała. A one
W czasie upałów znaczenie ma przede
wszystkim nasz wiek. Osoby starsze, po 70.
roku życia, a także dzieci do trzeciego roku
życia często nie odczuwają pragnienia, choć
tego potrzebują ich organizmy. Aby bezpiecznie przetrwać upalne dni, musimy pić
znacznie więcej płynów. Przebywając cały
czas w cieniu, powinniśmy pić minimum
2½ litra wody, jeśli jesteśmy na słońcu – jeszcze więcej.
Kawa, kakao i herbata mają działanie moczopędne, które w upalny dzień nie jest
pożądane. W upały naszym niecodziennym
sprzymierzeńcem staje się sól. To m.in. dzięki większej dawce soli dostarczamy sobie
brakujących mikroelementów. Powoduje
ona także zatrzymanie wody w organizmie
i zwiększa ciśnienie tętnicze krwi.
Pamiętajmy, że niewątpliwie najmniej odpowiedni czas na plażowanie to godziny
12.00–14.00. Ważny jest też lekki ubiór, przewiewny, z naturalnych tkanin, które nie będą
sprzyjały poceniu, a na dodatek wchłoną
pot. Warto zaznaczyć, że dorosły człowiek
w ciągu godziny może wypocić nawet do
trzech litrów płynu.
Poparzenia słoneczne zdarzają się bardzo
często. Z medycznego punktu widzenia
oparzenie słoneczne jest odpowiedzią zapalną na nadmierną ekspozycję na światło
ultrafioletowe, dochodzi wtedy do rozszerzenia naczyń, wzrostu ich przepuszczalności oraz obrzęku i zaczerwienienia skóry.
Synteza pigmentu jest nie wystarczająca
i wtedy dochodzi do uszkodzenia skóry.
Oparzenie I stopnia objawia się zaczerwienioną i obrzękniętą skórą, jest ona gorąca
w dotyku, nierzadko swędzi i piecze, a nawet boli. Trzeba jak najszybciej schłodzić
całe ciało, np. wziąć prysznic, najpierw letni,
a następnie coraz chłodniejszy. Przy bólu
należy zażyć łagodny środek przeciwbólowy. W razie narastania bólu należy udać się
do lekarza. Możemy używać środki łagodzące oparzenia Vit. B 15, alantoinę, ekstrakt
propolisowy.
Pamiętać należy o domowych sposobach,
chociażby okładach ze zsiadłego mleka,
jogurtu, czy kefiru. Działają ściągająco, łagodzą podrażnienia oraz przynoszą ulgę.
Dobre są też okłady z plastrów świeżego
ogórka lub soku ogórkowego. Można też
nałożyć na poparzone miejsca papkę z mąki
ziemniaczanej albo pomasować delikatnie
chorą skórę pomidorem.
cdn.
Warto wiedzieć
Alkoholowy Zespół Płodowy
FAS, czyli Alkoholowy Zespół Płodowy, to jednostka chorobowa obejmująca nieprawidłowości neurobehawioralne oraz zmiany w budowie ciała
i organach wewnętrznych. Nieprawidłowości te występują u dzieci matek, które spożywały alkohol w czasie ciąży.
Przyszła matka spożywając alkohol dostarcza go także swojemu dziecku. Alkohol przenika przez łożysko i po ok. 40 min. jego stężenie u płodu
jest zbliżone do stężenia alkoholu we krwi matki. W tym czasie alkohol
krążący w organizmie dziecka może nieodwracalnie uszkodzić przede
wszystkim jego mózg oraz spowodować powstanie innych defektów
i zaburzeń. Również matki pijące w czasie karmienia piersią „dostarczają”
go swoim dzieciom ze wszystkimi tego skutkami (mózg dziecka rozwija
się szczególnie intensywnie w pierwszym roku życia). Rodzaj i rozmiar
uszkodzeń uzależniony jest od okresu ciąży, w którym matka spożywała
alkohol, i tak:
●● I trymestr ciąży – spożywanie alkoholu może m.in. prowadzić do
uszkodzeń mózgu, osłabia rozwój komórek, może uszkadzać serce,
nerki, oczy, uszy, prowadzić do deformacji twarzy;
●● II trymestr – spożywanie alkoholu osłabia rozwój mózgu, uszkadza
mięśnie, skórę, gruczoły, kości, powoduje poronienia zagrażające
zdrowiu matki;
●● III trymestr – spożywanie alkoholu osłabia rozwój mózgu i płuc, prowadzi do zaburzeń rozwoju wzrostu, uszkodzeń mózgu, przedwczesnego porodu.
Każda ilość wypitego przez kobietę w ciąży alkoholu, przyczynia się do
obniżenia poziomu inteligencji (około 40-50% dzieci z FAS jest niepełno-
8
sprawnych intelektualnie), upośledzenia zdolności uczenia się, pomimo
prawidłowego rozwoju intelektualnego, opóźnienia rozwoju i rozumienia mowy, nietypowego zachowania. W konsekwencji opóźniają się
kolejne etapy rozwojowe – zegar biologiczny nie jest w zgodzie z zegarem społecznym. Typowym dla tych dzieci jest to, że rozwój umysłowy,
społeczny, emocjonalny nie odpowiada wiekowi metrykalnemu, poziom
funkcjonowania w tych sferach odpowiada wiekowi młodszemu.
Dziecko z FAS najczęściej nie ma dojrzałości szkolnej, a jeżeli ją osiągnęło,
to tylko w niektórych sferach. Różni się więc od pozostałych uczniów, ma
inne potrzeby edukacyjne.
Pojawiają się zaburzenia wtórne, objawiające się złym funkcjonowaniem w klasie, zachowaniami ucieczkowymi, często popada w uzależnienia bądź staje się członkiem grup rówieśniczych o destrukcyjnych
zachowaniach.
Z FAS się nie wyrasta, FAS ma się przez całe życie, a jakość tego życia uzależniona jest od uzyskanej wcześniej pomocy i wsparcia.
OGÓLNOPOLSKIE POGOTOWIE
DLA OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE
„NIEBIESKA LINIA” 801 12 00 02
Numer 117 · czerwiec 2012 ·
KLINIKA

Podobne dokumenty

Miesięcznik Szpitala Specjalistycznego nr 2 w Bytomiu KLINIKA

Miesięcznik Szpitala Specjalistycznego nr 2 w Bytomiu KLINIKA wysokospecjalistyczna pracownia magneto- i laseroterapii działająca w Katedrze i  Oddziale Klinicznym Chorób Wewnętrznych, Angiologii i  Medycyny Fizykalnej, którą kieruje prof. zw. dr hab. n. med....

Bardziej szczegółowo

Miesięcznik Szpitala Specjalistycznego nr 2 w Bytomiu KLINIKA

Miesięcznik Szpitala Specjalistycznego nr 2 w Bytomiu KLINIKA będzie zapewnienie ciągłej opieki, profilaktyki oraz właściwego postępowania leczniczego, w  okresie przedkoncepcyjnym, podczas ciąży, porodu i połogu w specjalnie przygotowanych do tego celu warun...

Bardziej szczegółowo

Miesięcznik Szpitala Specjalistycznego nr 2 w Bytomiu KLINIKA

Miesięcznik Szpitala Specjalistycznego nr 2 w Bytomiu KLINIKA na  świecie. Od  kilkunastu lat z  zainteresowaniem śledzę jego dokonania w zakresie leczenia przepukliny oponowo-rdzeniowej. Podczas kilkudniowej wizyty miałam okazję zobaczyć jak funkcjonuje tamt...

Bardziej szczegółowo