D - Sąd Okręgowy w Tarnowie

Sygn. akt IV U 125/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 22 kwietnia 2015 roku
Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: SSR del. Jacek Liszka
Protokolant: st. sekr. sądowy Małgorzata Houda
po rozpoznaniu w dniu 22 kwietnia 2015 roku w Tarnowie na rozprawie
sprawy z odwołania B. K. oraz A. K. i P. K. reprezentowanych przez przedstawiciela ustawowego B. K.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.
z dnia 22 grudnia 2014 roku nr (...)
w sprawie B. K., A. K. i P. K.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.
o rentę rodzinną po zmarłym inwalidzie wojskowym
1. oddala wniosek o odrzucenie odwołania;
2. zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującym się B. K., A. K. i P. K. począwszy od dnia
13 listopada 2014 roku rentę rodzinną po zmarłym inwalidzie wojskowym W. K. na podstawie przepisów ustawy z
dnia 29 maja 1974 roku
o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin.
Sygn. akt IV U 125/15
UZASADNIENIE
wyroku z dnia 22 kwietnia 2015 roku
Decyzją z dnia 22 grudnia 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił B. K. oraz P. i A. K.
prawa do renty rodzinnej po zmarłym w dniu (...) r. odpowiednio mężu i ojcu W. K. - inwalidzie wojskowym. Na jej
uzasadnienie podniesiono, że lekarz orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 3.12.2014 r. orzekł, iż zgon W. K. nie nastąpił w
związku ze służbą wojskową, co zdaniem ZUS nie daje podstaw do przyznania renty rodzinnej po zmarłym inwalidzie
wojskowym.
Od powyższego rozstrzygnięcia odwołanie wniosła B. K. działająca w imieniu własnym oraz małoletnich
dzieciA. K. i P. K., domagając się ponownego zbadania sprawy i zmiany decyzji ZUS poprzez przyznanie prawa do
renty rodzinnej po zmarłym inwalidzie wojskowym. Na uzasadnienie ubezpieczona podniosła, iż wbrew twierdzeniom
ZUS do uzyskania przez najbliższych zmarłego przedmiotowego świadczenia na podstawie przepisów ustawy z dnia
29.05.1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin nie jest konieczną przesłanką, aby
zgon jego nastąpił w związku ze służbą wojskową.
W odpowiedzi na odwołanieorgan rentowy wnosił o jego odrzucenie na podstawie art. 4779 § 31 kpc z
uzasadnieniem, iż nie wniesiono sprzeciwu od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS do komisji lekarskiej ZUS, a
odwołanie nie zawiera wniosku o przywrócenie terminu na wniesienie takiego sprzeciwu. W razie nieuwzględnienia
wniosku o odrzucenie odwołania ZUS wniósł o jego oddalenie z argumentacją z zaskarżonej decyzji, tzn. że braku jest
związku między zgonem a służbą woskową zmarłego W. K..
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W. K. od dnia 4.09.1987 r. był uprawniony do renty inwalidy wojskowego z tytułu całkowitej niezdolności do pracy
w związku ze służbą wojskową, którą pełnił w okresie od 29.04.1986 r. do 3.09.1987 r. Renta przysługiwała mu na
stałe. W dniu (...) r. zmarł.
Dowód: akta ZUS
Decyzją z dnia 22.09.2014 r. ZUS przyznał żonie zmarłego B. K. i ich małoletnim dzieciom P. K. urodzonemu w dniu
(...) r. oraz A. K. urodzonej w dniu (...) r. rentę rodzinną od dnia 4.09.2014r. na podstawie przepisów ustawy z dnia
17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2013 roku,
poz. 1440 ze zmianami).
Dowód: akta ZUS
W dniu 13.11.2014 r. B. K. działając w imieniu własnym oraz małoletnich dzieci wystąpiła z wnioskiem do ZUS o rentę
rodzinną po zmarłym inwalidzie wojskowym - W. K..
Lekarz orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 3.12.2014 r. nie ustalił związku śmierci W. K. z odbytą służbą
wojskową. Orzeczenie to stanowiło podstawę do wydania zaskarżonej decyzji ZUS z dnia 22.12.2014 r. odmawiającej
wnioskodawcą renty rodzinnej po zmarłym inwalidzie wojskowym na podstawie przepisów ustawy z dnia 29.05.1974
r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 101, poz. 648 ze
zm.) z uwagi na brak związku pomiędzy śmiercią a służbą wojskową uprawnionego do renty inwalidy wojskowego.
Od powyższej decyzji ubezpieczona działając w imieniu własnym oraz małoletnich dzieci złożyła odwołanie.
Dowód: akta ZUS
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zalegające w aktach ZUS dokumenty, oceniając je pozytywie, albowiem
ich autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości oraz
nie były kwestionowane przez żadną ze stron postępowania. Brak było jakichkolwiek podstaw, także takich, jakie
należałoby uwzględnić z urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego, w tym
wynikającego z art. 244 i 245 kpc.
Pozostałe okoliczności sprawy uznał Sąd za bezsporne - bowiem nie były w żaden sposób kwestionowane przez strony,
podobnie jak dokumenty przedstawione na ich stwierdzenie.
Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności odnosząc się do wniosku ZUS o odrzucenie odwołania na podstawie art. art. 4779 § 31 kpc
należy podnieść, iż jako niezasadny podlegał on oddaleniu. Zgodnie bowiem z tym przepisem sąd odrzuci odwołanie
w sprawie o świadczenie z ubezpieczeń społecznych, do którego prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności
do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji albo stwierdzenia stałego lub długotrwałego uszczerbku na
zdrowiu, jeżeli podstawę do wydania decyzji stanowi orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,
a osoba zainteresowana nie wniosła sprzeciwu od tego orzeczenia do komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych i odwołanie jest oparte wyłącznie na zarzutach dotyczących tego orzeczenia.
Nie było sporne między stronami postępowania, iż w omawianym stanie faktycznym nie wniesiono sprzeciwu od
orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z dnia 3.12.2014 r. do komisji lekarskiej ZUS. Trzeba jednak podkreślić, że
odwołanie od decyzji ZUS z dnia 22.12.2014 r. nie było oparte na zarzutach dotyczących kwestii medycznych zawartych
w tym orzeczeniu. Odwołująca nie kwestionowała samej treści tego orzeczenia stwierdzającego brak związku pomiędzy
śmiercią jej męża, a służbą wojskową. Skoro zatem wniesione odwołanie nie był oparte na zarzutach medycznych
dotyczących orzeczenia lekarza orzecznika, lecz dotyczyło przyjętego przez ZUS stwierdzenia, że rentę po zmarłym
inwalidzi wojskowym można nabyć tylko wtedy gdy zgon nastąpił w związku ze służbą wojskową.
Odnosząc się z kolei do wniesionego odwołania należy stwierdzić, iż było ono zasadne, gdyż dla przyznania renty
rodzinnej po zmarłym inwalidzie wojskowym nie jest konieczny związek pomiędzy jego zgonem a służbą wojskową.
W omawianym przypadku zastosowanie znajdą przepisy ustawy z dnia 29.05.1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów
wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 101, poz. 648 ze zm.). Zgodnie z art.
43 powyższej ustawy świadczenia określone w niniejszym rozdziale (5 - dotyczącym uprawnień rodziny zmarłych
żołnierzy i inwalidów wojskowych) przysługują członkom rodziny:
1) żołnierza, który zmarł:
a) w czasie odbywania czynnej służby wojskowej lub
b) w ciągu 3 lat od zwolnienia ze służby wojskowej, jeżeli śmierć nastąpiła wskutek chorób powstałych lub urazów
doznanych w czasie odbywania służby wojskowej;
2) inwalidy wojskowego uprawnionego w chwili śmierci do renty inwalidzkiej.
Natomiast jak wynika z treści art. 45 ust. 1 tej ustawy kwestia śmierci inwalidy wojskowego w związku ze służbą
wojskową, bądź też bez takiego związku wpływa na wysokość świadczenia dla uprawnionych członków rodziny. Z kolei
po myśli art. 56 ust. 4 tej ustawy do postępowania w sprawie ustalania prawa do świadczeń i wypłaty świadczeń stosuje
się przepisy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Na podstawie art. 67 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2013 roku, poz. 1440 ze zmianami) do renty rodzinnej uprawnione
są między innymi dzieci własne oraz małżonek (wdowa, wdowiec) osoby zmarłej. Zgodnie z art. 68 ust. 1 ustawy o
emeryturach i rentach z FUS dzieci własne mają prawo do renty rodzinnej:
1) do ukończenia 16 lat;
2) do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia, albo
3) bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie
niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa w pkt 1 lub 2.
Z kolei wdowa ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli:
1)w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat lub była niezdolna do pracy albo
2) wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu,
które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się w szkole - 18 lat życia, lub jeżeli sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie
niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty
rodzinnej (art. 70 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS).
Odwołująca się i jej dzieci spełnili powyższe przesłanki, a organ rentowy przyznał im rentę rodzinną po zmarłym
odpowiednio mężu i ojcu. W niniejszym postępowaniu spór natomiast dotyczył kwestii, czy wnioskodawcy spełniają
także przesłanki do uzyskania prawa do renty rodzinnej po zmarłym inwalidzie wojskowym na podstawie przepisów
ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin - wobec niekwestionowanego przez strony
niniejszego postępowania braku związku pomiędzy śmiercią uprawnionego do renty inwalidy wojskowego z jego
służbą wojskową.
Mając na uwadze powyżej przywołane przepisy ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich
rodzin oraz stanowisko judykatury wyrażone w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14.11.2013 r. (II UK 136/13, OSNP
2015/2/24) należy stwierdzić, że świadczenia określone w rozdziale 5 tej ustawy zatytułowanym "uprawnienia rodzin
zmarłych żołnierzy i inwalidów wojskowych", w tym renta rodzinna (na warunkach określonych w przepisach ustawy
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych), przysługują uprawnionym członkom rodziny, w tym
małżonkowi i dzieciom własnym inwalidy wojskowego uprawnionego w chwili śmierci do renty z tytułu niezdolności
do pracy. Już z samej językowej wykładni art. 43 ust. 1 ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych
oraz ich rodzin wynika, że jedynym warunkiem przyznania prawa do renty rodzinnej między innymi małżonkowi i
dzieciom zmarłego, jest status inwalidy wojskowego uprawnionego w chwili śmierci do renty, niezależnie od tego,
czy jego śmierć pozostawała w związku ze służbą wojskową czy też związku takiego nie było. Innymi słowy związek
śmierci inwalidy wojskowego uprawnionego w chwili śmierci do renty, ze służbą wojskową wpływa na wysokość renty
rodzinnej, nie jest zaś warunkiem przyznania prawa do tego świadczenia (art. 45 ustawy o zaopatrzeniu inwalidów
wojennych i wojskowych oraz ich rodzin).
Z uwagi na powyższe, Sąd zmienił zaskarżoną decyzję poprzez przyznanie odwołującym się renty rodzinnej po
zmarłym inwalidzie wojskowym od dnia złożenia wniosku, to jest od 13.11.2014 r. na podstawie powołanych przepisów
ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin i art. 47714§2 k.p.c.