Deklaracja Ruchu Obywatelskiego Polska XXI

Deklaracja Ruchu Obywatelskiego Polska XXI
I. Nasza obecność jako narodu w Europie, przyszłość młodego pokolenia, jakość
życia Polaków w nadchodzących dziesięcioleciach zależą w znacznej mierze od
tego, jakie będzie Polskie Państwo. Czy będziemy zdolni dzięki niemu panować
nad własnym losem — unikać zagrożeń, utrzymać z trudem wywalczoną wolność i
niepodległość oraz umocnić pozycję międzynarodową Polski.
Czy będziemy potrafili stworzyć naszym dzieciom i młodzieży takie warunki
rozwoju, by ich pomysły, praca i kompetencje pozwoliły wygrywać w trudnej
rywalizacji ekonomicznej i technologicznej. Czy budowany w Polsce ład
cywilizacyjny będzie respektował niezbywalne prawa osoby ludzkiej i prawa
rodziny, czy będzie stanowił zobowiązanie do godziwych warunków życia osób
starszych i chorych.
II. Nowe państwo Polaków to zatem nie tylko wspólnota polityczna, nie tylko
instytucje władzy, czy skomplikowana sieć administracji i usług publicznych — to
Rzeczpospolita, czyli wspólne zadanie, wspólna sprawa wszystkich obywateli,
przekazywana w łańcuchu pokoleń. Nowe państwo to przestrzeń cywilizacyjna
wykorzystująca najnowsze zdobycze techniki i chroniąca trwały dorobek cywilizacji
łacińskiej. To przestrzeń, w której wspaniałe dziedzictwo chrześcijańskie i
świadomość wyjątkowej roli Kościoła w dziejach Polski łączy się z tradycjami
wolności, tolerancji, pluralizmu i solidarności.
III. Budowa takiego państwa wymaga postaw obywatelskich na wszystkich
szczeblach władzy publicznej, a także w tych instytucjach, które nie mając
charakteru „władczego” wywierają przemożny wpływ na postawy Polaków —
szkół, uniwersytetów, organizacji pozarządowych i środków przekazu. Idee
dobrego państwa, ambitnej polityki, reform ustrojowych — nie mogą stać się
własnością jednej partii, jednego polityka. Chcemy, by poczucie odpowiedzialności
za los tych idei było szerokie także tam, gdzie polityka partyjna nie powinna mieć
miejsca, by inspirowało zawodową aktywność w tych sferach, gdzie szczególnie
cenny jest obiektywizm, bezstronność, nastawienie na służbę prawdzie. Zasady te
nie stoją w sprzeczności z postawą troski o państwo, choć w istotny sposób
regulują formy jej wyrażania.
IV.
Polityka jest sztuką rozpoznawania i roztropnego realizowania dobra
publicznego. Jest sztuką obywatelskiego zaangażowania — bez ideologicznego
zacietrzewienia, bez indywidualnego lub grupowego egoizmu, bez realizowania
celów doraźnych kosztem długofalowego dobra wspólnoty. Chcemy, by nasz ruch
stał się szkołą takiej polityki, by popularyzował przykłady dobrego kierowania
sprawami lokalnymi, dobrej polityki rządowej czy pracy parlamentarnej. Naszym
zamiarem jest, aby stał się on szkołą korzystania z doświadczeń innych krajów, a
także innych sfer życia publicznego. Szczególną rolę przywiązujemy do
stworzenia takich mechanizmów uczestnictwa młodego pokolenia w życiu
publicznym, które uchronią je przed demoralizującym wpływem partyjniactwa
niszczącego obywatelską podmiotowość i odpowiedzialność za dobro wspólne.
V. Chcemy państwa, w którym władza jest silna i skuteczna, ale ograniczona w
swych kompetencjach. Państwa, które troszczy się o dobrą jakość prawa i jego
sprawną egzekucję przed sądami. Respektuje zasadę pomocniczości i buduje
zaufanie społeczne, nie podejmując działań, które mogą wykonywać sami
obywatele albo wspólnoty niższego rzędu. Nie toleruje egoizmów korporacyjnych
rozwijających się kosztem prawdziwej konkurencji i solidarności. Nie krępuje
przedsiębiorczości gospodarczej i swobody aktywności społecznej, życzliwie
odnosi się do inicjatyw religijnych ze względu na ich wychowawczy i społeczny
walor. Chcemy władzy, która ma świadomość odpowiedzialności za los Polski w
perspektywie następnych dziesięcioleci i która dysponuje narzędziami do tego, by
o pomyślność kraju skutecznie zabiegać. Dlatego też stawiamy kwestię
wznowienia prac nad nową konstytucją, która powinna stworzyć mocne odstawy
skutecznie działającego państwa i przywództwa państwowego.
VI.
Opowiadamy się za ustrojem prezydenckim, chcąc widzieć w głowie państwa
nie tylko reprezentanta kraju w relacjach międzynarodowych, ale instytucję
sprawującą rzeczywiste przywództwo państwowe. Nowa Konstytucja powinna
znieść nieszczęście” dwugłowej egzekutywy i wyposażyć prezydenta w
prerogatywy dające mu możliwość kierowania pracami rządu osobiście lub za
pośrednictwem premiera.
VII. Opowiadamy się za dwuizbowym parlamentem, którego konstrukcja
odwzorowywałaby zalety ustroju mieszanego, nadając Senatowi nową rolę –
niezależnej od doraźnych presji reprezentacji ciągłości i rozumu państwowego,
reprezentacji elit społecznych kraju, a Sejmowi — wzmocnioną rolę reprezentacji
społeczeństwa opartej na zasadzie większościowej i skutecznej kontroli władzy
wykonawczej, nie zaś jej powoływania. Obie Izby — sprowadzone obecnie do roli
aparatu politycznego rządzącej koalicji przestały być istotnymi miejscami debaty
publicznej i prowadzonej rozumnie — a zatem także ograniczonej — pracy
legislacyjnej.
VIII. Chcemy rzeczywistej i pełnej decentralizacji życia publicznego — bez odbierania
państwu charakteru unitarnego. Opowiadamy się za decentralizacją finansów
publicznych, rzeczywistym partnerstwem między rządem a samorządem
terytorialnym bez którego nie będzie sukcesu polityk regionalnych i modernizacji
Polski.
IX.
Opowiadamy się za modelem gospodarczym, opartym na własności prywatnej
i swobodzie gospodarczej. Sprzeciwiamy się modelowi, w którym społeczna
odpowiedzialność przedsiębiorców będzie utożsamiana z fiskalizmem. Uważamy,
że wciąż wielkim zadaniem publicznym jest uwolnienie życia gospodarczego z
gorsetu dotychczasowych przepisów i biurokratycznych blokad. Wskazujemy na
potrzebę wsparcia ewolucji prawa pracy i stworzenia szansy na kreatywną rolę
związków zawodowych w gospodarce premiującej kwalifikacje i mobilność
zatrudnienia. Biorąc pod uwagę doświadczenia państw zachodnioeuropejskich
opowiadamy się za polityką aktywnej promocji polskiej przedsiębiorczości i
ochrony aktywów ekonomicznych państwa.
X. Jesteśmy formacją nowoczesnego patriotyzmu, która uważa za szczególnie
istotne wspieranie polskiej kultury oraz inicjatyw, które podkreślają ciągłość
historyczną, zobowiązania do troski o los następnych pokoleń, heroiczne postawy
obrońców niepodległości i służą upowszechnieniu polskiego doświadczenia
historycznego w Europie i świecie. Jesteśmy za patriotyzmem nowoczesnym, to
znaczy takim, który potrafi wskazać na konkretne — wykraczające poza sferę
symboliczną — formy zobowiązania wobec ojczyzny.
XI.
Uważamy, że jakość oświaty i szkolnictwa wyższego w najwyższym stopniu
określają los przyszłych pokoleń, tworzą przesłanki życiowej pomyślności w
wymiarze materialnym i duchowym. Polityka oświatowa państwa musi być wolna
od konstruktywistycznych postulatów formułowanych wobec szkolnictwa jako
systemu, w którym nie ma miejsce ani na indywidualność nauczyciela, ani na
osobowość ucznia, ani na opinie rodziców, w którym zabija się innowacyjność
narzucanymi odgórnie standardami „postępu edukacyjnego”.
Uważamy, że różnorodność form własności szkół wszystkich szczebli jest cenną i
godną ochrony wartością polskiej edukacji. Opowiadamy się za tworzeniem
instytucjonalnych form angażowania się w pracę szkół lokalnych elit społecznych,
wspierania wysiłków edukacyjnych przez lokalne elity gospodarcze.
XII. Jesteśmy ruchem obywatelskim, który krytycznie patrzy na realia rywalizacji
partyjnej ostatnich lat. Nie spełnienie przez dwie partie centroprawicy nadziei
rozbudzonych po upadku rządów SLD, zmarnowanie ówczesnej okazji do
dokonania reform ustrojowych, sprowadzenie debaty politycznej do poziomu
groteski - to najpoważniejsze objawy kryzysu polityki. W tej logice rywalizować nie
chcemy.
Uważamy za swój obowiązek poszukiwanie sposobów pozwalających na jej
przełamanie, na odrodzenie życia politycznego jako ważnego elementu
decydowania o sprawach publicznych, jako naturalnego dla ogółu sposobu
uczestnictwa w tych decyzjach. Dzisiejsze partie sprzeniewierzyły się tym
elementarnym zadaniom. By nie powtórzyć ich błędu tworzymy ruch oparty na
zasadach otwartości i dobrowolności.
XIII. Powołujemy Ruch Obywatelski Polska XXI. Naszym celem jest zmobilizowanie
grup i środowisk do merytorycznej dyskusji, w której będziemy podejmować
najważniejsze dla Polski zadania cywilizacyjne, jakie stawia przed nami
współczesny świat. Tworzymy ten Ruch, aby móc realizować aspiracje Polaków.
Chcemy wykorzystać ogromny kapitał wiedzy tysięcy samorządowców, lokalnych
elit kulturalnych i intelektualnych, ludzi mających doświadczenie w prowadzeniu
własnych firm, w zarządzaniu przedsiębiorstwami i w kierowaniu instytucjami
sektora publicznego. Wierzymy, że zapoczątkowana przez nas ogólnonarodowa
dyskusja w dwadzieścia lat po odzyskaniu niepodległości spowoduje
wykorzystanie bezcennego kapitału jakim doświadczenia ludzkie doświadczenie i
doprowadzi do trwałych rozwiązań ustrojowych.
XIV. W wyborach prezydenckich 2010 roku chcemy przedstawić Polakom nową
propozycję ustrojową, uwzględniającą zarówno wspaniałe dziedzictwo
Rzeczpospolitej, jak też nowe wyzwania wobec których stają wszystkie liczące się
państwa narodowe Europy. Chcemy zaproponować wizję ponadpartyjnego
consensusu wokół najważniejszych elementów rozwoju cywilizacyjnego kraju.
Reprezentanci regionalnych i lokalnych stowarzyszeń wystąpią jesienią 2010 z
podobną ofertą w swoich społecznościach — stosownie do okoliczności wspierając najlepszych kandydatów, tworząc szerokie obywatelskie koalicje, lub
zgłaszając własną listę w wyborach do rad i sejmików.