kliknij i zobacz

Dr inż. Florian Kukla
sp. z o.o.
ul. Powstańców Śl. 116
53-333 Wrocław.
ANALIZA ZAGROŻEŃ POŻAROWYCH I WYBUCHOWYCH W LABORATORIACH
STOSUJĄCYCH SUBSTANCJE ŁATWOPALNE.
W związku ze swoją specjalizacją zawodową zająłem się w zakresie doradztwa
technicznego projektowaniem pomocniczym zakładów przemysłowych, urządzeń
technicznych i laboratoriów.
W naszych przepisach techniczno budowlanych nie ma w zasadzie sprecyzowanych
informacji co do wymagań jakie powinny być spełnione aby takie inwestycje mogły
być zaprojektowane, wykonane i eksploatowane z zachowaniem szczególnego
bezpieczeństwa.
Projektanci często zapominają o podstawowej zasadzie, że tego typu inwestycje
wymagają dokładnej znajomości technologii, co powinno być podstawą całej ich
twórczości w tym zakresie, a to wymaga dużej wiedzy w zakresie zasad wiedzy
technicznej. Dlatego też często projekt technologii powstaje na końcu procesu
projektowania, a nie rzadko dopiero na etapie „wykończania” budowy.
W przypadku laboratoriów chemicznych i nie tylko, stosujących materiały łatwopalne
i wybuchowe korzystam z materiałów zarówno krajowych jak i zagranicznych:
1. Higiena i bezpieczeństwo pracy w laboratorium. Praktyczny poradnik dla
pracowników laboratoriów: medycznego, chemicznego i mikrobiologicznego
Autor: Krzysztof Benczek (red.), Hanna Zborowska (red.)
Wydawnictwo: Verlag Dashofer
2. BGR 120: „Richtlinien für Laboratorien” - Wytyczne dla Laboratoriów dostępne
w języku niemieckim pod adresem:
http://www.physik.uni-wurzburg.de/EP3/Interna/regulations/BGR_120.pdf .
3. BGR 104: „Explosionsschutz-Regeln. Sammlung technischer Regeln für das
Vermeiden der Gefahren durch explosionsfähige Atmosphäre mit
Beispielsammlung” dostępne na stronie:
http://www.gasbehaelter.de/PDFs/BGR-104.pdf .
4. Dyrektywa Rady 98/24/WE z dnia 7 kwietnia 1998 r. w sprawie
bezpieczeństwa pracowników oraz ochrony ich zdrowia przed ryzykiem
związanym z czynnikami chemicznymi podczas pracy (czternasta
szczegółowa dyrektywa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG).
Warszawa 2001.
5. Odpowiednie normy: PN, DIN, VDE, BS. NFPA itp.
Poniżej przedstawiam w skrócie zawartość najmniej znanych materiałów: 1. i 2.
Ad. 1. Higiena i bezpieczeństwo pracy w laboratorium.
Tematyka: Poradnik prezentuje kompleksowe i praktyczne podejście do zagadnień
standardów higieny, bezpieczeństwa i jakości pracy w laboratorium. Stanowi
niezastąpioną pomoc w pracy każdego kierownika i pracownika laboratorium
medycznego, mikrobiologicznego i chemicznego.
1
Autorzy: Autorami publikacji są najlepsi specjaliści i praktycy z takich instytucji jak:
• Krajowa Rada Diagnostów Laboratoryjnych,
• Centralny Instytut Ochrony Pracy,
• Polskie Towarzystwo Mikrobiologów,
• Wydział Chemii Uniwersytetu w Poznaniu,
• Akademia Medyczna w Warszawie.
Spis treści:
1. Przewodnik
2. Wymagania organizacyjno-prawne dla laboratorium
• Podstawy prawne funkcjonowania
• Wymagania techniczne i sanitarne
• Wymagania odnośnie kwalifikacji pracowników
3. Zasady bezpieczeństwa w laboratorium
• Procedury postępowania na kolejnych etapach pracy
• Gospodarowanie odpadami
4. Zagrożenia w laboratorium
• Zagrożenia chemiczne
• Zagrożenia fizyczne
5. Ochrony indywidualne i zbiorowe
• Środki ochrony osobistej
• Wentylacja
• Prysznice bezpieczeństwa i myjki do oczu
6. Postępowanie w sytuacjach nagłych
7. Pierwsza pomoc przedmedyczna
8. Zarządzanie jakością
• Tworzenie i utrzymywanie systemu jakości
• Akredytacja
9. Metody oceny ryzyka.
Ad. 2. BGR 120 (wcześniej ZH1/119). Wytyczne dla laboratoriów. Październik 1993,
aktualizacja 1998 r.
1. ZAKRES.
Niniejsze wytyczne stosuje się do laboratoriów, w których odczynniki chemiczne
poddawane są metodom obróbki preparatywnej: chemicznej, fizycznej i
fizykochemicznej oraz analizie lub obróbce technologicznej.
Wytyczne te dotyczą tylko znanych praktyk laboratoryjnych i związanych z nimi
zagrożeń, w których zatrudnieni są wysoko wykwalifikowani pracownicy, lub studenci
(uczniowie) prowadzący badania naukowe, w tym chemiczne, fizyczne, medyczne,
mikrobiologiczne i inżynierii genetycznej.
Wytyczne te uzupełniają odpowiednie przepisy BHP, w szczególności: UVV „Zasady
ogólne (VGB 1), UVW „Biotechnologia” (VGB 102), UVW „Służba zdrowia” (VGB
103) i UVW „Niebezpieczne substancje rakotwórcze” (VGB 113).
2. WYMAGANIA OGÓLNE.
2.1. Laboratoria muszą być zaprojektowane, wykonane i eksploatowane
zgodnie z zasadami wiedzy technicznej i według niniejszych wytycznych.
Odstępstwa są dopuszczalne o ile rozwiązania zamienne nie spowodują
obniżenia poziomu bezpieczeństwa.
W załączniku 2. Wymieniono ogólnie przyjęte zasady wiedzy technicznej –
normy DIN i VDE.
2
2.2. zasady wiedzy technicznej i wytyczne innych państw UE, lub innych państw
europejskich mogą być wykorzystywane o ile proponowane rozwiązania
gwarantują co najmniej taki sam poziom bezpieczeństwa.
3. BUDYNKI I WYPOSAŻENIE.
3.1. Budynki i budowle.
3.2. Odprowadzenie oparów i pyłów - wentylacja.
3.3. Stoły laboratoryjne.
3.4. Rurociągi i zawory do transportu mediów ciekłych i gazowych.
3.5. Prysznice awaryjne.
3.6. Instalacje i sprzęt elektryczny.
3.7. Reaktory ciśnieniowe i próżniowe.
3.8. Chłodziarki i zamrażarki.
3,9. Przechowywanie i stosowanie gazów skroplonych.
4. INSTRUKCJE TECHNOLOGICZNE I BHP.
5. PRACA W WARUNKACH NIEBEZPIECZNYCH I SZKODLIWYCH.
6. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI.
7. ODZIEŻ I OBUWIE.
8. SPRZĘT OCHRONY OSOBISTEJ.
9. POSTĘPOWANIE NA WYPADEK POŻARU.
10. PIERWSZA POMOC.
11. PRZEGLĄDY I KONSERWACJA SPRZĘTU.
Omówiona powyżej literatura zawiera wszystkie niezbędne informacje jak
zaprojektować i wykonać bezpieczne laboratorium, ale w praktyce mamy do
czynienia najczęściej z obiektami istniejącymi lub przebudowywanymi odbiegającymi
znacznie od ideału.
Z mojego doświadczenia zawodowego wiem, że gdzieś w okresie lat 90 ubiegłego
wieku, w ramach powszechnej demokratyzacji zapomniano o zasadach wiedzy
technicznej i na polu projektowania laboratoriów „chemicznych” rozpoczęła się
radosna twórczość. Niedopuszczalne jest aby tym tematem zajmowali się ludzie,
którzy nie mają żadnej wiedzy w tym temacie i co gorsze nie chcą jej zdobyć,
Przykładem może być projekt, z którym ostatnio się zetknąłem, gdzie dla jednej
z naszych uczelni projekt budynku w całości prawie przeznaczonym na laboratoria
chemiczne wykonał zespół, których największym osiągnięciem był projekt dużego
osiedla mieszkaniowego i w trakcie projektowania w ogóle nie raczyli zainteresować
się technologią jaka ma być w tym budynku stosowana i wiedzą, która zawarta jest w
starych podręcznikach akademickich ciągle jeszcze stosowanych w laboratoriach
chemicznych.
Poniżej przedstawiam jedno ze swoich opracowań.
Ocena zagrożenia wybuchem pomieszczeń i urządzeń zewnętrznych.
W BGR-120 przedstawiono następujące zasady:
Ciecze łatwopalne muszą być przechowywane na stanowisku pracy w ilościach
do podręcznego użycia, w pojemnikach o maksymalnej objętości 1 dcm3. Ilość
pojemników nie powinna przekraczać ilości niezbędnej do bieżących prac.
W laboratoriach gdzie wymagane są większe ilości cieczy łatwopalnych,
dopuszcza się przechowywanie ich w możliwych do uszkodzenia pojemnikach o
objętości do 5 dcm3 lub nietłukących pojemnikach do 10 dcm3 objętości
nominalnej w chronionych miejscach jak np. szafki laboratoryjne zgodnie z DIN 12
925-1. Za możliwe do uszkodzenia pojemniki uważa się np. szklane butelki
3
(Uwaga: nie należy przechowywać pojemników zamkniętych po ich opróżnieniu).
Uwaga z Rozdziału 2.2.4 niewiążącego przewodnika do Dyrektywy 1999/92/EC
mówi: „Wyjątkami od tej zasady jest praca z małymi ilościami jak np. w
laboratoriach. W takich przypadkach należy podjąć decyzję na podstawie
warunków lokalnych i warunków pracy czy wielkość atmosfery wybuchowej
stwarza zagrożenie”.
W przepisach jest precedens dotyczący operacji wykonywanych na skalę
laboratoryjną, dla których nie ma obowiązku wykonywania klasyfikacji stref
i stosowania urządzeń w wykonaniu Ex. Dla tego przypadku zagrożenie może być
kontrolowane w inny sposób – poprzez ograniczanie ilości używanego materiału
palnego, przeszkolenia personelu na wysokim poziomie oraz użycie digestoriów
o wysokiej wydajności z osłoną operatora. Wynikająca z przeprowadzonej
i udokumentowanej analizy ryzyka decyzja o nie klasyfikowaniu laboratorium musi
być podjęta w oparciu o zapewnienie, że jakikolwiek wypadek przy pracy będzie
miał ograniczony zasięg i będzie w sposób szybki i bezpieczny opanowany przez
personel lub personel będzie mógł się ewakuować w sposób szybki bez
możliwości narażenia innych pracowników budynku na zagrożenia.
W odniesieniu do powyżej opisanego przypadku uważa się, że przy pracy
z ilościami palnych rozpuszczalników mniejszymi niż 10 dcm3 oraz przy
zastosowaniu digestoriów jest to typowa praca laboratoryjna i nie ma obowiązku
przeprowadzania klasyfikacji stref zagrożenia wybuchem.
Podstawowe substancje niebezpieczne pożarowo, stwarzające zagrożenie
wybuchem, występujące w procesie technologicznym stosowanym w projektowanych
laboratoriach w budynku R+KJ NAZWA FIRMY I ADRES:
1. surowce podstawowe w formie stałej o własnościach podobnych jak
stosowane w innych działach NAZWA FIRMY: hydrochlorotiazyd, salicylan
sodu, diclofenac sodu, karbamazepina, chlorowodorek cyklobenzapriny,
etodolak, acyklowir, fosinopril ZPA3, fosinopril ZPA5 i fosinopril ZPA6, ogólnie
określone jako palne – przyjęto do określenia ich własności wybuchowych jako
reprezentatywne własności diclofenacu sodowego (na podstawie wyników
badań próbki).
2. rozpuszczalniki: heksan, chloroform, chlorek metylenu, alkohol etylowy,
alkohol metylowy, alkohol izopropylowy, alkohol butylowy, eter metylowotertbutylowy, eter di-n-butylowy, dioksan, tetrahydrofuran (THF), toluen, octan
etylu, octan n-butylu, aceton, DMF, DMSO, pirydyna, trimetyloamina.
Zarówno proces technologiczny jak i urządzenia zostały dostosowane do
bezpiecznego stosowania wymienionych substancji niebezpiecznych, jednak ze
względu na ich charakterystykę nie można całkowicie wyeliminować możliwości
powstawania zarówno pyłowej jak i gazowej atmosfery wybuchowej, a jedynie
znacznie ograniczyć związane z tym ryzyko przez zastosowanie odpowiednich
zabezpieczeń technicznych. Zabezpieczeniami tymi są między innymi: wentylacja
mechaniczna stanowiskowa i ogólna (5 ÷ 15 h-1), praca pod dygestoriami oraz
odpowiednie procedury sprzątania eliminujące możliwość powstawania zagrożenia
ze strony skupisk pyłów osiadłych.
OBLICZENIA dla rozpuszczalnika o najgorszych parametrach wybuchowych:
•
•
CH3COOC2H5
Masa cząsteczkowa 88,12,
4
Temperatura zapłonu (-) 4 0C,
Temperatura samozapłonu 460 0C,
Klasa temperaturowa T1,
Granice wybuchowości DGW – 2,2% obj. GGW – 11,5% obj.,
Grupa wybuchowości IIA,
Maksymalny przyrost ciśnienia wybuchu 752 kPa,
Współczynniki równania Antoine’a: A-7,015; B-1211,9; C-215,9
Stechiometryczny współczynnik tlenu w reakcji wybuchu
•
•
•
•
•
•
•
β = nC +
nH − nCl nO
8−0 2
−
= 4+
− = 5,0
4
2
4
2
Objętościowe stężenie stechiometryczne palnych par
Cst =
1
1
=
= 0,0397
1 + 4,84 ⋅ β 1 + 4,84 ⋅ 5,0
Gęstość palnych par w normalnych warunkach pracy
p ⋅ M pow
ρ pow =
ρ OE
M OE
R ⋅T
=
ρ OE =
=
ρ pow
M pow
ρ pow ⋅ M OE
M pow
Ps = 133 × 10
1,013 ⋅ 10 5 ⋅ 29
= 1,21kg 3 
 m 
8,314 ⋅ 293
B 

 A−

t +C 

=
1,21 ⋅ 88,12
= 3,677 kg 3 
 m 
29
= 133 ×10
1211,9 

 7 , 015−

24 + 215 , 9 

= 12223[Pa ]
m = 10-9 • F • τ • K • Ps • M1/2 = 10-9 • 1 • 1200 • 2,4 • 12 223 • 88,121/2 = 0,330 kg
gdzie:
współczynnik parowania K = 2,4
∆P =
m ⋅ Pmax ⋅ W
0,330 ⋅ 752000 ⋅ 0,1
=
=
V ⋅ C OE ⋅ ρ OE 247 ,8 ⋅ 0,0397 ⋅ 3,677
= 686[ Pa ] < 5000 Pa
Gdzie:
m – wyliczona masa palnych par wydzielających się w pomieszczeniu wskutek
parowania 1 dcm3 octanu etylu rozlanego w pomieszczeniu laboratorium
z powierzchni 1 m2 (powierzchnia rozlewu)
V – kubatura pomieszczenia V=247,8 m3
W – współczynnik przebiegu reakcji wybuchu, W=0,1
5
Z przeprowadzonych wyliczeń wynika, że w wyniku rozlania 1 dcm3 rozpuszczalnika
w pomieszczeniu laboratorium wydziela się taka ilość par rozpuszczalnika, że przy
zainicjowaniu wybuchu, w pomieszczeniu nastąpi przyrost ciśnienia znacznie poniżej
5 kPa.
Jeżeli uwzględni się dodatkowo wentylację na poziomie 5 h-1:
•
Ilość wymian: n = 1,39 x 10-3 s-1,
•
Przewidywany czas wydzielania się par: τ = 1200 s,
•
Współczynnik „k”
k= 1 + n x τ = 1 + 1,39 x 10-3 x 1200 = 2,67
Zredukowana masa, jaka może wydzielić się do przestrzeni pomieszczenia wynosi
m1= m/k = 0,330/2,67 = 0,124 kg,
Przyrost ciśnienia wybuchu, jaki może powstać w pomieszczeniu, przy zastosowaniu
wentylacji, wynosi:
∆P = 257 Pa
Powstały w pomieszczeniu przyrost ciśnienia nie przekroczy 5 kPa, wobec czego
pomieszczenie laboratorium nie klasyfikuje się do zagrożonych wybuchem.
Obliczenia zasięgu strefy (AWARIA – rozlanie 1 dcm3):
Objętość strefy, w której osiągnięta zostanie DGW:
0,124 : 0,080 = 1,55 m3
a.) przy działającej wentylacji:
strefa w kształcie półkuli o promieniu: 0,905 m
b.) przy braku wentylacji:
0,330 : 0,080 = 4,125 m3
strefa w kształcie półkuli o promieniu: 1,254 m
Na podstawie obliczeń stwierdzam, że pomieszczenia A 3.33, A 3.34 i A 3.35 nie są
klasyfikowane jako pomieszczenia zagrożone wybuchem, gdyż obliczony
przyrost ciśnienia dla ilości wyemitowanego rozpuszczalnika, która może się
wydzielić w trakcie operacji przeprowadzanych w tych pomieszczeniach wynosi
znacznie poniżej 5 kPa.
Dygestoria przeznaczone do pracy z rozpuszczalnikami wymienionymi powyżej (za
wyjątkiem THF) również nie są klasyfikowane jako zagrożone wybuchem i nie
wyznacza się stref zagrożenia wybuchem.
Ze względu na specyfikę prac laboratoryjnych należy dobrać taki typ dygestoriów, w
których komorach roboczych nie występują źródła zapłonu. Układ wentylacyjny dla
tych dygestoriów (w tym też dygestoria przeznaczone do pracy z amoniakiem)
powinien być wykonany w wersji co najmniej II 3 G EEx ed IIA T2, układ osprzętu i
oświetlenia w wersji II 3 G EEx n IIA T2.
Dygestoria przeznaczone do pracy z wodorem powinny być wykonane w wersji co
najmniej II 2 G EEx ed IIC T1, układ osprzętu i oświetlenia w wersji II 2 G EEx n IIC
T1.
Uwaga!
6
Dygestoria przeznaczone do pracy z THF (ewentualnie również z eterem
dietylowym), w tym też do procesów destylacji i regeneracji tych rozpuszczalników
w ilościach > 100 cm3 klasyfikuje się jako zagrożone wybuchem i wyznacza się
„strefę zagrożenia wybuchem 1” wewnątrz komory roboczej dygestorium –
wymagana klasa wykonania w wersji co najmniej II 1 G EEx ed IIA T4, układ
osprzętu i oświetlenia w wersji II 2 G EEx ed IIA T4.
Prace z THF lub eterem di etylowym w ilościach do 100 cm3 mogą być prowadzone
pod dygestoriami w wykonaniu zwykłym.
Wokół wylotów wentylatorów stanowiskowych (dygestoria) na dachu nie wyznacza
się stref zagrożenia wybuchem gdyż przy wymaganej wydajności tych wentylatorów
nie ma możliwości osiągnięcia takiej wydajności emisji materiału palnego, żeby
przekroczona została DGW.
Wnioski i zalecenia.
Z przeprowadzonej analizy wynika, że dla projektowanej przebudowy nie są
wymagane dodatkowe zabezpieczenia konstrukcyjne, a jedynie zabezpieczenia
wynikające z przedstawionej kwalifikacji lokalnych stref zagrożenia wybuchem
(dygestoria).
Istniejący system wentylacji ogólnej (co najmniej 5 h-1) i stanowiskowej (co najmniej
10 h-1) należy dostosować do nowej lokalizacji urządzeń.
Uwaga!
W pomieszczeniu magazynu rozpuszczalników na 5 kondygnacji (rolew
rozpuszczalników do mniejszych opakowań) wymagane jest stosowanie wentylacji
mechanicznej ogólnej o wydajności co najmniej 3 h-1, oraz stanowiskowej
o wydajności co najmniej 10 h-1 (na stanowisku rozlewczym pod okapem) – przy
takim założeniu wokół stanowiska rozlewczego powinna być wyznaczona „strefa
zagrożenia wybuchem 1” Ø 1,5 m wokół i 1,5 m w górę.
Zastosowanie na stanowiskach pracy w laboratorium zaleceń z pozycji 1.9 zapewnia
duży poziom bezpieczeństwa przy pracy z materiałami łatwopalnymi gdyż ze
względów na inne niebezpieczeństwa (zatrucie - dop NDS, poparzenie) wymagania
ochrony osobistej pracowników są znacznie wyższe niż dla konieczności
zabezpieczenia przed wybuchem.
7
Tabela A1: Arkusz Klasyfikacji Stref Zagrożenia Wybuchem.
Część 1: Lista materiałów palnych i ich charakterystyka (ciecze i gazy palne)
Obszar: Laboratoria III
piętro
NAZWA FIRMY. Project modernizacji Budynku R+KJ
Lp.
Materiał łatwopalny
Nazwa
Skład
Masa
cząstec
zkowa
1
2
3
4
1
Aceton
100%
58,1
2
Butanol
100%
74,1
Chlorek metylenu 100%
84,9
3
Wzór
chemiczny
5
Numer
CAS
6
Gęstość
względna
gazu lub
par
Lotność
Gęstość
[kg/m3]
Prężność
w 20”C par w 20°C
[hPa]
Temp.
Wrzenia
[°C]
Temp.
Topnienia
[°C]
Temp.
Zapłonu
[°C]
Rysunek:
Temp.
Krytyczna
Temp.
Samoza
płonu [°C]
[°C]
%
3
g/m
obj
Klasa
temper
aturowa
Grupa
Wybucho
wości
Maks.
Przyrost
ciśnienia
podczas
wybuchu
[kpa]
Współczynniki Równania
Antoine’a
A
B
CA
Minimalna
energia
zapłonu
[mJ]
Ciśnienie
krytyczne
[kpa]
Inne ważne
informacje i
uwagi
24
25
7
8
9
10
11
12
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
2,0
790
128
56
- 95
-19
540
2,1
50
T1
IIA
772
7,25
1281,72
237,1
> 0.18
2,6
880
6,7
117,7
- 90
36
340
1,4
43
T2
IIA
634
2,9
1320
475
41
- 96,5
bd
660
13 487
T1
IIA
4,5
1480
213
61
-63
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
74-986
14296-1
1.59
810
59
78
-114,5
11÷13
425
3.1
60
T2
IIA
634
8,687
1918,51
252,1
4,5
770
6,4
140 142
-95
25
185
0,9
52
T4
IIA
752
6,87
1166,27
223,7
7.77374
1518.16
213.076
> 0.18
4762
8090
CH3CO CH3 67-641
C4H9OH 71-363
75-09CH2Cl2
2
67-66CHCl3
3
13
DGW
4
Chloroform
100%
119,4
5
Etanol
100%
46.07
C2H5OH
6
Eter di-nbutylowy
100%
130,2
(C4H9)2O
7
Eter metylowot-butylowy
100%
88,15
CH3O
C(CH3)3
163404-4
3
740
417
55
-108
-28
460
1,6
63
T1
IIA
8
dioksan
100%
88,11
C4H8O2
3
1030
41
101,3
11,8
11
180
1,9
75
T4
IIA
9
DMF
100%
73,1
C3H7NO
2,52
950
4,9
153
-60
59
440
2,2
72
T1
IIA
10
DMSO
100%
78,13
(CH3)2SO
2,7
1100
0,55
189
18,5
87
270
2,6
90
T3
IIA
11
Heksan
100%
86,2
C6H14
2,97
660
160
69
- 94,3
-26
-
260
1,1
39
T3
IIA
12
Izopropanol
100%
60.09
C3H8O
2.07
780
42.5
81 - 83
-89.5
12
235.2
400
2
50
T2
IIA
13
Metanol
100%
32
CH3OH
1.11
790
128
65
- 97,5
11
240
470
5.5
73
T1
IIA
625
8,228
1660.45
245.8
> 0.18
14
Octan Etylu
100%
88.12
C2H8O2
3.04
902
97
77
-83.6
-4
250
460
2.2
80
T1
IIA
752
7.015
1211,9
215,9
> 0.18
15
Octan n-butylu
100%
116,2
C6H12O2
12391-1
68-122
67-685
11054-3
67-630
67-641
14178-6
12386-4
4
880
13
126
-73,5
22
370
1,2
62
T2
IIA
Niepalny,
wybuchowy w
kontakcie z
metalami
alkalicznymi
> 0.14
8
Obszar: Laboratoria III
piętro
NAZWA FIRMY. Project modernizacji Budynku R+KJ
Lp.
Materiał łatwopalny
Gęstość
względna
gazu lub
par
Gęstość
[kg/m3]
Lotność
Temp.
Topnienia
[°C]
Temp.
Zapłonu
[°C]
Nazwa
Skład
Masa
cząstec
zkowa
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
16
Pirydyna
100%
79,1
C5H5N
2,7
980
20
115
-41
17
17
THF
100%
72,11
C4H8O
2,49
890
173
66
-108
21,5
18
Toluen
100%
92,1
C6H5 CH3
3,18
871
2,78
111
-95
4
19
Trimetyloamina
100%
59,11
(CH3)3N
11086-1
10999-9
10888-3
75-503
Wzór
chemiczny
Numer
CAS
2,04
Prężność
w 20”C par w 20°C
[hPa]
Temp.
Wrzenia
[°C]
Rysunek:
Temp.
Krytyczna
Temp.
Samoza
płonu [°C]
[°C]
13
-
DGW
%
3
g/m
obj
Klasa
temper
aturowa
Grupa
Wybucho
wości
Maks.
Przyrost
ciśnienia
podczas
wybuchu
[kpa]
Współczynniki Równania
Antoine’a
A
B
CA
Minimalna
energia
zapłonu
[mJ]
19
20
21
22
23
14
15
16
17
18
550
1,7
60
T1
IIA
215
1,5
48
T3
IIA
-
-
-
-
570
1,3
49
T1
IIA
566
6,955
1344,8
219,4
Ciśnienie
krytyczne
[kpa]
Inne ważne
informacje i
uwagi
24
25
Palny gaz
9