Biuletyn „Pośród byków i niedźwiedzi”- 25 maja 2016 r.
Transkrypt
Biuletyn „Pośród byków i niedźwiedzi”- 25 maja 2016 r.
2013 r. 25 maja 2016 r. Biuletyn „Pośród byków i niedźwiedzi” PUNKT WIDZENIA ZARZĄDZAJĄCYCH PORTFELAMI Z FRANKLIN TEMPLETON INVESTMENTS W TYM NUMERZE: Artykuły w tym numerze są aktualne na dzień 25 maja 2016 r. „Wizja 2030” — śmiały krok Saudyjczyków w kierunku globalnego rynku finansowego: Wicenastępca tronu Arabii Saudyjskiej książę Muhammad ibn Salman ma ambitny plan zakładający zmniejszenie zależności królestwa od ropy naftowej oraz globalne zintegrowanie saudyjskiej gospodarki i rynków w celu przyciągnięcia inwestorów zagranicznych. Choć realizacja tych planów może wymagać stawienia czoła pewnym wyzwaniom, Mohieddine (Dino) Kronfol, CIO ds. strategii Franklin Templeton związanych z globalnymi inwestycjami Sukuk i instrumentami o stałym dochodzie z rynków MENA oraz Bassel Khatoun, CIO ds. akcji spółek z regionu MENA w zespole Franklin Local Asset Management uważają, że to doskonała okazja dla młodego księcia i rodziny królewskiej do wprowadzenia swego kraju w XXI wiek i zwiększenia znaczenia Arabii Saudyjskiej na światowych rynkach finansowych. Polityczne zależności i potencjał amerykańskiego sektora biotechnologii: Amerykański sektor biotechnologii jak dotąd w tym roku radzi sobie słabo, a wiele branżowych indeksów notuje ujemne wyniki za okres od początku roku, choć cały rynek akcji w ujęciu ogólnym najwyraźniej powrócił na właściwy tor po burzliwym początku 2016 r. Wzmożona koncentracja opinii publicznej na cenach leków jest jednym z czynników mających wpływ na sytuację w tym sektorze, w związku z podejmowanymi przez polityków próbami znalezienia lekarstwa na wzrost cen. Evan McCulloch, starszy wiceprezes i dyrektor ds. analiz akcji w zespole Franklin Equity Group, dostrzega prawdopodobieństwo zmian legislacyjnych na początku kolejnej kadencji Kongresu, ale nie sądzi, by miały one osłabić tę branżę. Autor uważa, że „bezprecedensowa” fala innowacji może zrównoważyć ewentualny niekorzystny wpływ nowych regulacji. Indie wychodzą z cienia Chin: W 2015 r. wzrost produktu krajowego brutto (PKB) Indii wyprzedził wzrost PKB Chin, a prognozy generalnie przewidują wciąż solidny wzrost indyjskiej gospodarki także w 2016 r. Sukumar Rajah, dyrektor zarządzający i CIO w zespole Franklin Local Asset Management ds. akcji spółek azjatyckich uważa, że korzystna sytuacja demograficzna, osiągnięcie punktu odbicia w cyklu zmian zysków spółek oraz liczne krajowe czynniki napędzające wzrost powinny pomóc Indiom wciąż przeć do przodu. „Wizja 2030” — śmiały krok Saudyjczyków w kierunku globalnego rynku finansowego Mohieddine (Dino) Kronfol CIO, Strategie Franklin Templeton związane z globalnymi inwestycjami Sukuk i instrumentami o stałym dochodzie z rynków MENA Wicenastępca saudyjskiego tronu książę Muhammad ibn Salman ogłosił ostatnio ambitny 14-letni plan pod nazwą „Wizja 2030”, który ma radykalnie przeobrazić gospodarkę Arabii Saudyjskiej. Jego plan zakłada przekształcenie uzależnionego od ropy królestwa w nowoczesną, wydajną i zdywersyfikowaną gospodarkę opartą na licznych źródłach dochodu zapewniających utrzymanie i rozwój obywateli. Przedstawiona wizja przewiduje imponujące reformy w turystyce, ochronie zdrowia, edukacji, przemyśle, górnictwie, kulturze i innych sektorach. Niskie ceny ropy przyspieszyły pogłębianie się krajowego deficytu budżetowego, który jest jednym z najważniejszych problemów podejmowanych w ramach „Wizji 2030”. Wydaje nam się, że plan podejmuje szereg kwestii, które od pewnego czasu skupiały na sobie uwagę inwestorów. Saudyjska propozycja zwiększenia transparencji, publikowania czytelnych kluczowych wskaźników wydajności (KPI) oraz oparcia gospodarki w większym stopniu na działalności inwestycyjnej i dochodach stanowi jednoznaczny komunikat, że Arabia Saudyjska chce zmobilizować zagraniczny i prywatny kapitał i jeszcze bardziej zintegrować się z globalnym systemem finansowym. Zero tolerancji dla korupcji oraz nacisk na Bassel Khatoun CIO ds. akcji spółek z regionu MENA Franklin Local Asset Management—MENA równanie do międzynarodowych standardów transparencji i sprawozdawczości podkreślają dążenia do większej wydajności i mniejszego marnotrawstwa. NAJWAŻNIEJSZE ZAŁOŻENIA „WIZJI 2030”: • Przekształcenie państwowego przedsiębiorstwa naftowego Aramco ze spółki produkującej ropę w globalny koncern przemysłowy. • Przekształcenie Funduszu Inwestycji Publicznych w największy na świecie fundusz skarbowy (z aktywami o wartości przekraczającej 2 bln USD). • Zwiększenie przychodów do budżetu rządowego pochodzących ze źródeł niezwiązanych z ropą naftową ze 163 mld riali (43 mld USD) do 1 bln riali (266 mld USD). • Zwiększenie udziału eksportu niezwiązanego z ropą naftową w PKB opartym na innych czynnikach niż ropa naftowa z 16% do 50%. • Zwiększenie bezpośrednich inwestycji zagranicznych z 3,8% PKB do 5,7% PKB. • Obniżenie stopy bezrobocia z 11,6% do 7%. • Zwiększenie udziału małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w PKB z 20% do 35%. • Zwiększenie udziału kobiet w sile roboczej z 22% do 30%. • Zwiększenie wkładu sektora prywatnego w PKB z 40% do 65%. Źródło: saudyjska „Wizja 2030”. „Wizja 2030” — śmiały krok Saudyjczyków w kierunku globalnego rynku finansowego — ciąg dalszy Jedną z najważniejszych propozycji jest przekształcenie państwowego przedsiębiorstwa naftowego Aramco w globalny koncern przemysłowy. Skala produkcji tego przedsiębiorstwa sięga 10 mln baryłek dziennie, zatem mniej więcej co dziewiąta baryłka ropy na świecie produkowana jest właśnie tam. Spółka zatrudnia 61 tys. pracowników z 77 różnych krajów1. Właścicielem przedsiębiorstwa ma stać się Fundusz Inwestycji Publicznych — krajowy skarbowy fundusz inwestycyjny. Zyski generowane przez w pełni zintegrowany globalny koncern paliwowy i chemiczny będą wykorzystane na potrzeby wsparcia wymagających dokapitalizowania sektorów i przyczynią się do stworzenia stabilnych ogólnokrajowych przedsiębiorstw. Nadrzędnym celem jest przyciągnięcie bezpośrednich inwestycji zagranicznych do kluczowych sektorów. Fundusz Inwestycji Publicznych będzie finansował komercyjne projekty wspierające rozwój saudyjskiej gospodarki, do czego sektor prywatny nie jest zdolny bez dodatkowego wsparcia. Okres zmian Z punktu widzenia inwestorów uważamy, że „Wizja 2030” stawia przed tym krajem ambitne długofalowe cele, jednak najważniejszym wyzwaniem, z jakim będą musiały zmierzyć się saudyjskie władze, będzie wdrożenie tych reform przy jednoczesnym utrzymaniu wzrostu gospodarczego królestwa. To znaczące i odważne odejście od gospodarczej przeszłości Arabii Saudyjskiej; należy także odnotować, że jest to wizja młodego przywódcy, który stara się wprowadzić swój kraj w XXI wiek i zapewnić mu możliwość konkurowania na skalę światową. Na ścieżkę reform wkraczają także Zjednoczone Emiraty Arabskie (ZEA), a w szczególności Dubaj, jak również Singapur i Hongkong. Reakcje, które obserwujemy, są generalnie pozytywne: sektory publiczne i prywatne odpowiadają na nowe wizje wzrostami i przekształcają miasta w prężne aglomeracje, a kraje w rozwinięte gospodarki. Przedstawiono także nowe prawa i regulacje związane z sektorem nieruchomości mieszkaniowych. Celem rządu jest zwiększenie grupy posiadaczy domów i mieszkań z 47% do 52% populacji do 2020 r. poprzez zachęcanie przedsiębiorstw prywatnych do budowy nieruchomości mieszkaniowych oraz oferowania obywatelom finansowania, rozwiązań hipotecznych i innych produktów umożliwiających zakup własnych czterech kątów. Wizja, o której zapomniano Zgodnie z „Wizją 2030”, Arabia Saudyjska ma rozwijać i powiększać poszczególne sektory gospodarki, by przyciągać więcej inwestycji zagranicznych oraz budować silniejsze relacje poprzez projekty transgraniczne. Szczegóły polityki mającej doprowadzić do realizacji tego celu nie zostały jeszcze ogłoszone, ale jest jedna rzecz, o której rzadko mówi się w mediach: w większości państw członkowskich Rady Współpracy Krajów Zatoki Perskiej (GCC), a w szczególności w Arabii Saudyjskiej, już teraz żyją duże społeczności cudzoziemców, którzy często przesyłają zarobione pieniądze do swych krajów ojczystych. Oznacza to nie tylko odsysanie potężnej ilości środków finansowych, ale także niewykorzystane możliwości, jakie byłyby związane z przekazaniem tych pieniędzy z powrotem do krajowej gospodarki poprzez emerytury, inwestycje czy podatki. Zapowiedziany niedawno system „zielonych kart”, czyli zezwoleń umożliwiających obywatelom określonych państw przebywanie i posiadanie stałego zatrudnienia w kraju, ma zachęcać obcokrajowców do inwestowania i może wygenerować co najmniej 10 mld USD rocznych przychodów z tytułu opłat. Zaproponowany system zielonych kart miałby także pogodzić interesy pracujących w Arabii Saudyjskiej cudzoziemców z interesem gospodarczym tego kraju, zmienić głęboko zakorzenione zasady kontraktów społecznych i przyznać zagranicznym pracownikom dodatkowe prawa. Choć nie jest to wyraźnie uwzględnione w „Wizji 2030”, sugeruje to, według nas, że władze rozważają wprowadzenie prywatnego systemu emerytalnego, co może być dodatkowym źródłem sporych możliwości rozwoju dla dostawców usług finansowych poza sektorem bankowym w królestwie. Kolejnym sygnałem zapowiadającym możliwe tempo wdrażania reform było potwierdzenie powołania Khalida al-Faliha, osoby numer jeden w naftowym gigancie Aramco, na stanowisko ministra ds. ropy naftowej w miejsce Alego al-Naimiego, który piastował ten urząd przez 21 lat. Ministerstwo ds. ropy naftowej zyskało szersze kompetencje i nową nazwę: Ministerstwo Energetyki, Przemysłu i Surowców Mineralnych. Podczas ostatnich przetasowań w rządzie powołano także Ahmeda Al Kholifeya, byłego wicegubernatora ds. badań, na stanowisko gubernatora Agencji ds. Polityki Pieniężnej Arabii Saudyjskiej (SAMA), czyli krajowego banku centralnego. To tylko część zmian wprowadzonych na mocy ogłoszonych w ubiegłym tygodniu 51 dekretów królewskich kładących grunt pod pięcioletni Plan Transformacji Narodowej, który ma być ogłoszony w czerwcu. WŁĄCZENIE ARABII SAUDYJSKIEJ DO ŚWIATOWEGO INDEKSU RYNKÓW WSCHODZĄCYCH Reformy rynku kapitałowego zapowiedziane przez saudyjską instytucję sprawującą nadzór nad rynkami kapitałowymi również były kompleksowe i dały powody do optymizmu. Znaczące modyfikacje infrastruktury obejmą wyeliminowanie giełdowego wymogu wstępnego finansowania gotówkowego, zwiększenie nadzoru oraz wprowadzenie zasady DVP (delivery versus payment), zgodnie z którą przy transakcjach giełdowych następuje równoczesne przekazanie papierów wartościowych i gotówki. Takie zmiany stanowią część szerszej strategii usprawnienia infrastruktury potransakcyjnej w Arabii Saudyjskiej w celu zbliżenia jej do standardów międzynarodowych. Co więcej, działania te zwiększą wydajność procesów potransakcyjnych, obniżając jednocześnie systemowe ryzyko rynkowe. Ponadto, wprowadzenie możliwości zabezpieczonej krótkiej sprzedaży ma kluczowe znaczenie dla rozwoju szerszego wachlarza złożonych produktów finansowych, z których będą mogli korzystać inwestorzy. Zgodnie z naszymi oczekiwaniami, złagodzone zostały także surowe restrykcje dotyczące kwalifikowanych inwestorów zagranicznych. Ten krok podkreśla zaangażowanie Arabii Saudyjskiej w przyciąganie szerszego grona międzynarodowych inwestorów, którzy przynoszą ze sobą zarówno znajomość zagadnień technicznych, jak i wyższe standardy dotyczące ładu korporacyjnego i transparencji. Seria reform rynku papierów wartościowych w Arabii Saudyjskiej jest pod każdym względem bardzo znacząca. Te ważne kroki odgrywają kluczową rolę w tworzeniu warunków sprzyjających dodaniu Arabii Saudyjskiej do indeksu MSCI Emerging Markets Index, które pozwoliłoby saudyjskiemu rynkowi przyciągnąć dużą część kapitału napływającego na rynki wschodzące. Biuletyn „Pośród byków i niedźwiedzi” 2 „Wizja 2030” — śmiały krok Saudyjczyków w kierunku globalnego rynku finansowego — ciąg dalszy W ciągu kolejnych siedmiu tygodni ma być także ogłoszona nowa ustawa o spółkach i upadłości. Ustawa licząca 400 artykułów wprowadzi priorytetowe traktowanie postępowania układowego i restrukturyzacji zadłużenia instytucji znajdujących się w kłopotach finansowych, by pomóc im wywiązywać się ze swych zobowiązań w stosunku do wierzycieli. To ważny krok w kierunku stworzenia czytelnego i przejrzystego mechanizmu rozwiązywania sporów. Z kolei potężny deficyt budżetowy, który zaczął pogłębiać się coraz szybciej pod wpływem spadków cen ropy, zostanie zmniejszony (choć nie zlikwidowany) w efekcie częściowej prywatyzacji Aramco, czyli sprzedaży niecałych 5% koncernu, wycenianych na co najmniej 2 bln USD, do 2017 r. lub 2018 r. Zapewnienie Arabii Saudyjskiej stabilnej pozycji, do jakiej ten kraj dąży, będzie wymagało realizacji znaczącej części reform opisanych w „Wizji 2030”. Zanim to nastąpi, spora część potrzebnego finansowania będzie musiała zostać pozyskana ze źródeł zewnętrznych, by uniknąć „efektu wypierania” na lokalnych rynkach kredytowych. W naszej ocenie, rozwój dużego rynku papierów dłużnych, z udziałem emitentów krajowych i zagranicznych, stanowi źródło ekscytujących okazji dla nas i dla inwestorów. Wizja przyszłości Arabii Saudyjskiej znacznie odbiega od dotychczasowej i obecnej sytuacji w tym kraju. Arabia Saudyjska wykazuje silną motywację do wdrażania reform budżetowych i strukturalnych. Ogólnie rzecz biorąc, podchodzimy do zmian obiecywanych w ramach „Wizji 2030” z dużym optymizmem i uważamy, że saudyjskie władze obrały bardzo dobry kierunek, jednak jednocześnie mamy świadomość ryzyka związanego z wprowadzaniem tych reform. To bardzo mile widziany i śmiały krok do przodu, w ramach którego podejmowanych jest wiele trudnych i kontrowersyjnych kwestii, jakie dotychczas nie były odpowiednio traktowane, a reformy te inicjowane są w ważnym momencie, w którym zarówno Arabia Saudyjska, jak i inne kraje tego regionu potrzebują zmian i możliwości dla swych młodych populacji. Polityczne zależności i potencjał amerykańskiego sektora biotechnologii Evan McCulloch, CFA Starszy wiceprezes, dyrektor ds. analiz akcji, zarządzający portfelami inwestycyjnymi Franklin Equity Group Amerykański sektor biotechnologii pozostaje jak dotąd w tym roku w tyle za całym rynkiem akcji, po części w związku z nasiloną krytyką cen leków przepisywanych na receptę. Branża odbiła się od swoich minimów z pierwszego kwartału, jednak pod koniec kwietnia wciąż miała pewną stratę do całego rynku w ujęciu ogólnym, a obawy przed politycznym wpływem na ceny leków, które wydają nam się wyolbrzymione, nie słabną w miarę zbliżania się tegorocznych wyborów. Choć istnieje prawdopodobieństwo pewnej dodatkowej presji na ceny i refundacje, uważamy, że te przeszkody mają znacznie mniejszy wpływ niż fala innowacji, jaką ostatnio obserwujemy. Połączenie tego potencjalnego rozwoju z ostatnimi korektami kursów akcji i wynikającymi z nich atrakcyjnymi wycenami pozwala nam podtrzymywać optymistyczne prognozy dotyczące inwestowania w tym sektorze. Leki na receptę sprawą polityczną Sektor ten po raz pierwszy odczuł presję polityczną ubiegłego lata, kiedy to mała prywatna spółka podwyższyła cenę swego od dawna sprzedawanego leku o 5000%, wydobywając tym samym od dawna skrywany temat na światło dzienne i skłaniając demokratyczną kandydatkę na urząd prezydenta Hillary Clinton do ogłoszenia planów kontroli kosztów leków. Parlamentarny komitet ds. nadzoru i reform już wcześniej rozpoczął dochodzenie w sprawie podwyżek cen leków wprowadzonych na początku 2015 r. przez duży koncern farmaceutyczny, a następnie wezwał do postawienia przed sądem małej prywatnej spółki, która podniosła cenę swego produktu. Komitet parlamentarny cały czas prowadzi swoje postępowanie dochodzeniowe, a ceny leków to temat wciąż wykorzystywany w kampanii; nawet republikański kandydat Donald Trump wypowiedział się przychylnie o niektórych elementach planu Hillary Clinton, takich jak umożliwienie Medicare negocjowania cen. Reakcja przemysłu farmaceutycznego i branży biotechnologii jest dwutorowa. Jeżeli chodzi o ofensywę, najważniejsze branżowe organizacje (zrzeszenie amerykańskich spółek zajmujących się badaniami i produkcją leków PhRMA oraz organizacja zrzeszająca innowacyjne spółki biotechnologiczne BIO) rozpoczęły kampanie reklamowe pokazujące jak bardzo leki na receptę poprawiają jakość życia pacjentów i pomagają im unikać znacznie bardziej kosztownych procedur medycznych, w tym hospitalizacji. Z kolei ruchem defensywnym było po prostu umiarkowanie podwyżek cen. Sądzimy ponadto, że model biznesowy polegający na kupowaniu praw do leków, które nie są chronione patentem i nie mają generycznych odpowiedników, wyłącznie w celu podnoszenia cen prawdopodobnie zniknie z rynku. Uważamy, że na obecnym etapie temat cen leków skupia na sobie zbyt dużo uwagi polityków. Gdy rozpocznie się kolejna kadencja parlamentarna w styczniu 2017 r., politycy najprawdopodobniej poczują, według nas, potrzebę wykonania jakiegoś ruchu i Kongres może wprowadzić pewne niewielkie zmiany w prawie, by ceny leków były bardziej przystępne z punktu widzenia pacjentów. Spodziewamy się także bardziej rynkowych reform obejmujących, między innymi, wyższe rabaty cenowe czy też wprowadzanie na rynek tańszych zamienników niektórych leków. Nie sądzimy jednak, by ktokolwiek chciał zabić kurę znoszącą złote jajka, a nawet politycy prawdopodobnie przyznaliby, że wprowadzenie mechanizmów rygorystycznej kontroli cen osłabi motywację spółek do inwestowania w badania i rozwój nowych leków, które w ciągu Biuletyn „Pośród byków i niedźwiedzi” 3 Polityczne zależności i potencjał amerykańskiego sektora biotechnologii — ciąg dalszy ostatnich kilku lat zaowocowały wieloma przełomowymi formami leczenia. Wciąż potrzebne są bardziej skuteczne formy terapii i leki na wiele różnych schorzeń i w rzeczywistości nikt nie chce pozbawiać sektora biotechnologicznego motywacji do ciągłego inwestowania w nowe produkty i lekarstwa. Wszystkie zaangażowane strony mają, według nas, świadomość faktu, że należy dążyć do kompromisu, który zapewni tej branży perspektywy na przyszłość. „Bezprecedensowe” innowacje Przy wszystkim, o czym napisano powyżej, uważamy, że sektor ten jest odpowiednio przygotowany, by przetrwać możliwe zawirowania, w tym ingerencję polityczną. Branża dostosowała się do warunków nowego płatnika 10 lat temu i skoncentrowała swoje działania na platformach rozwoju nowych leków, innowacyjnych związkach chemicznych i ważnych potrzebach medycznych, które dotychczas nie były zaspokojone. Te zmiany teraz przynoszą korzyści w postaci bezprecedensowych, według nas, innowacji produktowych. Wiele nowych osiągnięć budzi dziś naszą ekscytację; w szczególności są to produkty stosowane w leczeniu schorzeń, w przypadku których dotychczasowa oferta branży farmaceutycznej nie była dostatecznie skuteczna, takich jak choroba Alzheimera. Wiele spośród leków przeznaczonych do stosowania u pacjentów z chorobą Alzheimera, które są obecnie na końcowych etapach badań klinicznych, to czynniki modyfikujące przebieg choroby, które są częściowo oparte na dotychczas stosowanych rozwiązaniach, ale atakują większą liczbę symptomów choroby. Oczekujemy konkretnych wyników tych badań klinicznych w kolejnych miesiącach bieżącego roku i czekamy na nie z niecierpliwością. Uważamy ponadto, że wkrótce można spodziewać się postępów w leczeniu innych chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Parkinsona czy stwardnienie zanikowe boczne. Optymizmem napawa nas także fakt, że udało się w dużej mierze zapanować nad przebiegiem kilku typów nowotworów, w tym niektórych chłoniaków, łagodniejszych odmian raka prostaty czy też nowotworów piersi we wczesnej fazie rozwoju. Oczywiście wciąż jest wiele do zrobienia na polu walki z tą chorobą. Szczególnie interesująca jest dla nas immunoonkologia, która w zmagania z rakiem angażuje własny układ odpornościowy organizmu. Pewne klasy leków stymulują nasz układ odpornościowy w określony sposób, pozwalając organizmowi zwalczać nowotwory bardziej naturalnie, a rezultaty tej metody jak dotąd są wprost niewiarygodne. W ciągu najbliższych kilku lat powinniśmy mieć dane kliniczne dotyczące szeregu kombinacji różnych czynników immunoonkologicznych. Mamy nadzieję, że kolejne badania zaowocują znaczącymi postępami na tym polu. Kolejnym ekscytującym, według nas, obszarem jest terapia genowa, czyli bezpośrednia ingerencja w DNA i RNA w celu korygowania podstawowych przyczyn wielu chorób genetycznych. Terapia genowa przynosi też efekty w leczeniu chorób hematologicznych, takich jak beta-talasemia czy niedokrwistość sierpowata, jak również chorób neurodegeneracyjnych (takich jak rdzeniowy zanik mięśni) oraz niektórych rzadkich schorzeń oczu. Liczymy na to, że terapia genowa zyska szersze zastosowanie i odmieni los pacjentów z licznymi rzadkimi schorzeniami genetycznymi, w przypadku których tradycyjna farmakologia była dotychczas bezradna. Uważamy, że wspomniane nowatorskie formy leczenia, a w szczególności te odpowiadające na niezaspokojone dotychczas potrzeby pacjentów, wyróżniające się dużą wartością kliniczną lub mające ograniczoną konkurencję, okażą się odporne na presję na obniżenie cen. Branża ta ma, według nas, wciąż mocne fundamenty: prace nad nowymi produktami idą pełną parą, przedsiębiorstwa farmaceutyczne współpracują z FDA (amerykańską Agencją ds. Żywności i Leków), a na polu medycznych innowacji stale czynione są kolejne postępy. Te czynniki utwierdzają nas w przekonaniu o korzystnych perspektywach rysujących się przed akcjami spółek biotechnologicznych w 2016 r., pomimo potencjalnego ryzyka związanego z nastrojami towarzyszącymi wyborom prezydenckim. Indie wychodzą z cienia Chin Sukumar Rajah Dyrektor zarządzający i CIO Franklin Local Asset Management, akcje spółek azjatyckich Chiny i Indie, jako dwa ogromne rynki wschodzące i dwie najważniejsze gospodarki z punktu widzenia globalnego wzrostu, są często porównywane przez komentatorów. W ostatnim czasie Indie i Chiny przyćmiły pozostałe gospodarki z grupy BRIC (skupiającej cztery rynki wschodzące: Brazylię, Rosję, Indie i Chiny) pod względem wzrostu gospodarczego. Pomiędzy tymi dwiema gospodarkami są jednak znaczące różnice. Chiński wzrost gospodarczy jest bardziej dojrzały i musi stawiać czoła liczniejszym wyzwaniom pod względem demografii i produktywności kapitału. Chiny zmagają się obecnie z równoważeniem gospodarki, eliminowaniem nadwyżek zdolności produkcyjnych w przemyśle oraz zmniejszaniem lewarowania i ogólnego zadłużenia w sektorze prywatnym, natomiast Indie pozostają daleko w tyle pod względem rozwoju gospodarki i mogą korzystać na „doganianiu” Chin pod względem wzrostu gospodarczego. To rozróżnienie pozwala formułować bardziej optymistyczne prognozy co do trajektorii indyjskiego wzrostu gospodarczego w porównaniu ze wzrostem chińskim. Biuletyn „Pośród byków i niedźwiedzi” 4 Indie wychodzą z cienia Chin — ciąg dalszy Przyszły wzrost Indii będzie prawdopodobnie napędzany przez potężną populację klasy średniej 1 400.00Wykres nr 1: Prognozowana populacja i konsumpcja klasy średniej 10 000 000.0 $8,832.0 1970–2030 r.(P) 1 200.00 1 000.00 800.00 600.00 0.00 8 000 000.0 Indie mogą pochwalić się dużą i dobrze wykształconą populacją w wieku produkcyjnym* 6 000 000.0 4 000 000.0 2 000 000.0 $1,741.7 400.00 200.00 1 167.7 $34.8 $18.5 $30.9 $403.3 $85.6 4.8 3.0 5.4 13.5 1970 1980 1990 2000 284.3 0.0 63.4 2010 Liczebność indyjskiej klasy średniej (w mln) India's Middle Class Population (in millions) 2020E -2 000 000.0 2030E India's Middle Class Total Consumption (in USD(wbillions) Całkowita konsumpcja indyjskiej klasy średniej mld USD) *Populacja w wieku produkcyjnym zdefiniowana jest jako grupa wiekowa 15–64 l. Źródło: Brookings Institution: wskaźniki rozwoju, wsparcia i ładu korporacyjnego (DAGI, od ang. Development, Aid and Governance Indicators), FactSet oraz indyjskie Ministerstwo Statystyki i Wdrażania Programów — Indie, marzec 2015 r. Realizacja jakichkolwiek szacunków nie jest w żaden sposób gwarantowana. Indie pozostają daleko w tyle za Chinami pod względem wskaźników rozwoju, takich jak PKB per capita czy urbanizacja. Dla nas oznacza to, że gospodarka tego kraju może skorzystać na osiągnięciu nawet najprostszych w realizacji celów podejmowanych inicjatyw politycznych. Co więcej, korzystne dla Indii mogą być także strukturalne czynniki napędzające wzrost; w perspektywie najbliższej dekady liczebność siły roboczej ma wzrosnąć o ponad 110 mln pracowników w wieku 15–64 l.2, natomiast wskaźnik obciążenia demograficznego3 także sygnalizuje powiększanie się w tym kraju grona osób w wieku produkcyjnym. Im niższy wskaźnik, tym więcej pracowników ma gospodarka, co generalnie sprzyja wyższemu wzrostowi gospodarczemu, jeżeli rynek pracy ma dostatecznie dużo wakatów do zaoferowania. Jednocześnie rosnąca indyjska klasa średnia ma wnieść do gospodarki 1741,7 mld USD do 2020 r., opierając tym samym tę gospodarkę w większym stopniu na konsumpcji4. Indie mogą także generować dodatkowy wzrost gospodarczy na bazie produktywności pracy, wyższego poziomu edukacji i urbanizacji. Połączenie rosnącej klasy średniej i coraz większej komercjalizacji obszarów wiejskich (a ostatecznie także rozwoju infrastruktury) może potencjalnie położyć fundamenty pod przyspieszenie urbanizacji w kolejnych latach. Pomimo spadku tempa wzrostu zatrudnienia w największych aglomeracjach miejskich, zatrudnienie na ich peryferiach wzrosło o prawie 12%5, ale — przynajmniej według Banku Światowego — można zrobić więcej w celu zrealizowania niewykorzystanego potencjału miast południowoazjatyckich, których populacja ma wzrosnąć o prawie 250 mln w ciągu najbliższych 15 lat6. Model indyjskiej gospodarki zdominowanej przez czynniki krajowe od dawna uważamy za jej zaletę, zatem rosnąca komercjalizacja sektora wiejskiego i rozwój infrastruktury mogą pchnąć gospodarkę do przodu. Gospodarka obszarów wiejskich Indii jest jednym z centralnych punktów ekonomicznej polityki rządu i jednym z kluczowych obszarów, na których skoncentrowany jest budżet na rok 2016/2017. Choć temat ten wciąż będzie w centrum zainteresowania inwestorów, należy pamiętać, że gospodarka obszarów wiejskich może być podatna na czynniki inne niż ekonomiczne, na przykład na nierównomierny rozkład opadów w porze monsunowej. Powyższe czynniki są połączone z niskim poziomem zadłużenia gospodarstw domowych w Indiach oraz mniejszym prawdopodobieństwem inflacji. Wierzymy zatem, że korzystna sytuacja demograficzna w Indiach może podtrzymać dynamiczny wzrost bez ryzyka przegrzania gospodarki. Według prognoz Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW), wzrost indyjskiego PKB ma sięgnąć 7,5% w 2016 r. i w 2017 r., w porównaniu z prognozami odpowiednio 6,3% oraz 6% w przypadku Chin7. Według prognoz, Indie będą najszybciej rosnącą dużą gospodarką na świecie Wykres nr 2: Stopa wzrostu PKB: Indie, Chiny, gospodarki wschodzące i rozwijające się 2012–2020 r.(P) GDP Growth Rate 8% 7.26% 7.75% 7.74% 7.65% 7% 6.81% 6.33% 6.10% 6% 5.29% 5.21% 5% 5.08% 5.07% 4% 3% 2012 3.97% 2013 China 2014 India 2015 2016E 2017E 2018E 2019E 2020E Emerging Market and Developing Economies Źródło: MFW, baza danych „World Economic Outlook”, październik 2015 r. Dane odzwierciedlają wzrost PKB przy stałych cenach na przestrzeni lat dla Indii, Chin oraz rynków wschodzących i rozwijających się. W przypadku Indii dane od 2015 r. oparte są na prognozach MFW. W przypadku Chin dane od 2014 r. oparte są na prognozach MFW. Prognozy oparto na danych szacunkowych opracowanych przez pracowników. Realizacja jakichkolwiek szacunków nie jest w żaden sposób gwarantowana. Biuletyn „Pośród byków i niedźwiedzi” 5 Indie wychodzą z cienia Chin — ciąg dalszy Akcje indyjskich spółek: nadchodzi cykliczne odbicie Gospodarka indyjska może w krótkiej perspektywie odczuwać wpływ sił globalnych, włącznie z wpływem spadku dynamiki wzrostu w Chinach oraz zmienności rynkowej. Rynki akcji na całym świecie zanotowały trudną korektę na początku 2016 r., gdy ceny papierów poszły mocno w dół, a giełda indyjska nie wyłamała się z powszechnej wyprzedaży. Wzrost oparty na czynnikach krajowych oznacza jednak, według nas, że Indie mają dobrą pozycję, by skutecznie radzić sobie z globalnymi wyzwaniami w przyszłości. Jako długoterminowi inwestorzy uważamy, że dominacja tych motorów wzrostu podtrzyma ponadprzeciętne wyniki rynku indyjskiego na tle porównywalnych rynków. kapitałowych pod wpływem inwestycji w infrastrukturę oraz konsumpcji na obszarach zurbanizowanych, a także po części dzięki sprzyjającym poziomom stóp procentowych w związku ze skutecznym ograniczaniem inflacji. Inflacja spada, a saldo obrotów bieżących poprawia się dzięki niższym cenom ropy i innych surowców, natomiast spadające stopy procentowe obniżają koszt pozyskiwania kapitału przez spółki. Dlatego spodziewamy się odbicia zysków spółek dzięki rosnącym przychodom oraz ekspansji marż. W związku z powyższym przewidujemy, że wzrost zysków spółek indyjskich będzie wyższy przez dłuższy czas, natomiast Chiny musiałyby wprowadzić poważniejsze korekty, by osiągnąć przyspieszenie wzrostu zysków. Z punktu widzenia cykliczności rynku sądzimy, że Indie najgorszą część przedłużonego spowolnienia mają już za sobą. Spodziewamy się poprawy potencjału wzrostowego w związku z cyklicznym odbiciem oraz cyklicznego wzrostu wydatków Choć wyceny rynkowe oscylują w okolicach swych historycznych średnich długoterminowych, uważamy, że wyglądają rozsądnie po skorygowaniu o wpływ czynników cyklicznych i jakość zysków. Spodziewamy się jednak korekty cen niektórych przeszacowanych dziś akcji, w związku z czym Wykres nr 3: Wyceny w okolicach średnich długoterminowych 31 marca 2006 r. – 31 marca 2016 r. niezmiennie podkreślamy znaczenie indywidualnej selekcji Wskaźniki cen do zysków Indeks S&P BSE Sensex Index osiągnął swoje papierów na podstawie wzrostu, rentowności i stabilności. Indeks S&P BSE Sensex Index osiągnął swoje maksimum na poziomie 20,9 21 15.8 17 10-letnia średnia: 14.8 13 9 3-06 3-07 3-08 3-09 3-10 3-11 S&P BSE Sensex Index 3-12 3-13 3-14 3-15 3-16 10-Year Average 10-letnia średnia Źródło: FactSet, uśrednione dane szacunkowe na dzień 31 marca 2016 r. Wskaźnik cen do zysków (C/Z) to wskaźnik wyceny akcji obliczany jako iloraz ceny rynkowej na akcję i rocznych zysków na akcję. Informacje mają charakter wyłącznie ilustracyjny i nie odzwierciedlają wyników jakichkolwiek funduszy Franklin Templeton. Indeksy nie są zarządzane, a bezpośrednia inwestycja w indeks nie jest możliwa. Indeksy nie uwzględniają żadnych opłat, kosztów ani obciążeń naliczanych przy sprzedaży. Wyniki historyczne nie gwarantują wyników przyszłych. Biuletyn „Pośród byków i niedźwiedzi” 6 JAKIE JEST RYZYKO? Wszelkie inwestycje wiążą się z ryzykiem, włącznie z ryzykiem utraty zainwestowanego kapitału. Wartość inwestycji może rosnąć lub spadać i istnieje ryzyko utraty części zainwestowanych środków. Inwestowanie w instrumenty zagraniczne wiąże się ze szczególnym ryzykiem, np. dotyczącym wahań kursów wymiany, niestabilności gospodarczej czy zmian na arenie politycznej. Inwestycje na rynkach rozwijających się, do których należą także nowe rynki wschodzące, obarczone są większym ryzykiem wynikającym z powyższych czynników, a także typowym dla nich ryzykiem związanym ze względnie niewielkimi rozmiarami, mniejszą płynnością i brakiem odpowiednich ram prawnych, politycznych, biznesowych i społecznych dla rynków papierów wartościowych. Takie inwestycje zawsze mogą podlegać wzmożonym wahaniom wyceny rynkowej. Inwestowanie w sektor energetyczny wiąże się ze szczególnym ryzykiem, związanym z takimi czynnikami, jak większa podatność na niekorzystne trendy ekonomiczne i zmiany regulacji mających wpływ na ten sektor. Portfel nie jest zdywersyfikowany i koncentruje się na pojedynczym sektorze, z czym związane jest ryzyko wynikające z kwestii patentowych, odpowiedzialności za produkt, regulacji rządowych oraz dopuszczeń nowych leków i produktów medycznych. Spółki biotechnologiczne są zwykle mniejsze i/lub względnie młode. Inwestycje w mniejsze spółki mogą być szczególnie wrażliwe na zmiany warunków gospodarczych, a perspektywy dalszego rozwoju takich spółek są mniej pewne niż w przypadku dużych, uznanych przedsiębiorstw. Ponadto, inwestycje w takie spółki mogą charakteryzować się większą zmiennością, w szczególności w krótkiej perspektywie. Portfel może także inwestować w papiery spółek zagranicznych, z czym związane jest szczególne ryzyko, m.in. ryzyko wahań kursów walut i ryzyko niestabilnej sytuacji politycznej. INFORMACJA NATURY PRAWNEJ Niniejszy materiał ma charakter ogólny, a zawarte w nim treści nie powinny być traktowane jako indywidualne porady lub rekomendacje inwestycyjne dotyczące kupna, sprzedaży lub utrzymania jakichkolwiek inwestycji lub przyjęcia jakiejkolwiek strategii inwestycyjnej. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie mają charakteru porad prawnych ani podatkowych. Poglądy wyrażone w niniejszym dokumencie odzwierciedlają punkt widzenia zarządzającego inwestycjami, a wszelkie komentarze, opinie i analizy są w pełni aktualne wyłącznie w dniu ich publikacji i mogą ulec zmianie bez odrębnego powiadomienia. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie stanowią kompletnej analizy wszystkich istotnych faktów dotyczących jakiegokolwiek kraju, regionu czy rynku. Wszelkie inwestycje wiążą się z ryzykiem, włącznie z ryzykiem utraty zainwestowanego kapitału. Dane pochodzące z zewnętrznych źródeł mogły zostać wykorzystane na potrzeby opracowania niniejszego materiału. Takie dane nie zostały odrębnie zweryfikowane, potwierdzone ani poddane kontroli przez Franklin Templeton Investments („FTI”). FTI nie ponosi żadnej odpowiedzialności za jakiekolwiek straty wynikające z wykorzystania jakichkolwiek informacji zawartych w niniejszym materiale; inwestor może opierać swe decyzje na przedstawionych tutaj opiniach lub wynikach analiz wyłącznie na własne ryzyko. Produkty, usługi i informacje mogą nie być dostępne pod niektórymi jurysdykcjami i są oferowane poza USA przez inne podmioty powiązane z FTI i (lub) przez dystrybutorów, w zależności od lokalnie obowiązujących przepisów. Aby dowiedzieć się, czy dane produkty i usługi są dostępne pod określoną jurysdykcją, należy skonsultować się z profesjonalnym doradcą finansowym. Biuletyn „Pośród byków i niedźwiedzi” 7 Australia: wydane przez Franklin Templeton Investments Australia Limited (ABN 87 006 972 247) (australijskiego dostawcę usług finansowych posiadającego licencję nr 225328), Level 19, 101 Collins Street, Melbourne, Victoria, 3000. Austria/Niemcy: wydane przez Franklin Templeton Investment Services GmbH, Mainzer Landstraße 16, D-60325 Frankfurt nad Menem, Niemcy. Dopuszczone do użytku w Niemczech przez IHK Frankfurt M., Reg. no. D-F-125-TMX1-08. Kanada: wydane przez Franklin Templeton Investments Corp., 5000 Yonge Street, Suite 900 Toronto, ON, M2N 0A7, Faks: (416) 364-1163, (800) 387-0830, www.franklintempleton.ca. Dubaj: wydane przez Franklin Templeton Investments (ME) Limited, podmiot działający na podstawie licencji i pod nadzorem Urzędu Regulacji Rynków Finansowych w Dubaju. Oddział w Dubaju: Franklin Templeton Investments, The Gate, East Wing, Level 2, Dubai International Financial Centre, P.O. Box 506613, Dubaj, ZEA, tel.: +9714-4284100, faks: +9714-4284140. Francja: wydane przez Franklin Templeton France S.A., 20 rue de la Paix, 75002 Paryż, Francja. Hongkong: wydane przez Franklin Templeton Investments (Asia) Limited, 17/F, Chater House, 8 Connaught Road Central, Hongkong. Włochy: wydane przez Franklin Templeton Italia Sim S.p.A., Corso Italia, 1 — Mediolan, 20122, Włochy. Japonia: wydane przez Franklin Templeton Investments Japan Limited. Korea: wydane przez Franklin Templeton Investment Trust Management Co., Ltd., 3rd fl., CCMM Building, 12 Youido-Dong, Youngdungpo-Gu, Seul, Korea 150-968. Luksemburg/Beneluks: wydane przez Franklin Templeton International Services S.à r.l. podlegającą nadzorowi Commission de Surveillance du Secteur Financier — 8A, rue Albert Borschette, L-1246 Luksemburg — Tel.: +352-46 66 67-1 — Faks: +352-46 66 76. Malezja: wydane przez Franklin Templeton Asset Management (Malaysia) Sdn. Bhd. & Franklin Templeton GSC Asset Management Sdn. Bhd. Polska: wydane przez Templeton Asset Management (Poland) TFI S.A., Rondo ONZ 1; 00-124 Warszawa. Rumunia: wydane przez oddział Franklin Templeton Investment Management Limited w Bukareszcie, 78-80 Buzesti Street, Premium Point, 7th-8th Floor, 011017 Bukareszt 1, Rumunia. Zarejestrowany w CNVM pod numerem: PJM05SSAM/400001/14.09.2009, notyfikowany i regulowany w Wielkiej Brytanii przez Urząd Regulacji Rynków Finansowych (Financial Conduct Authority, FCA). Singapur: wydane przez Templeton Asset Management Ltd. Registration No. (UEN) 199205211E, 7 Temasek Boulevard, #38-03 Suntec Tower One, 038987, Singapur. Hiszpania: wydane przez oddział Franklin Templeton Investment Management w Madrycie, profesjonalny podmiot działający w sektorze finansowym pod nadzorem CNMV, José Ortega y Gasset 29, Madryt. RPA: wydane przez Franklin Templeton Investments SA (PTY) Ltd., licencjonowanego dostawcę usług finansowych. Tel.: +27 (11) 341 2300, faks: +27 (11) 341 2301. Szwajcaria i Liechtenstein: wydane przez Franklin Templeton Switzerland Ltd, Stockerstrasse 38, CH-8002 Zurych. Kraje nordyckie: wydane przez Franklin Templeton Investment Management Limited (FTIML), Swedish Branch, Blasieholmsgatan 5, Se-111 48 Sztokholm, Szwecja. FTIML jest podmiotem notyfikowanym i regulowanym w Wielkiej Brytanii przez Urząd Regulacji Rynków Finansowych (Financial Conduct Authority, FCA) oraz ma pozwolenia wydane przez określone organy regulacyjne na prowadzenie działalności inwestycyjnej w Danii, Szwecji, Norwegii i Finlandii. Wielka Brytania: wydane przez Franklin Templeton Investment Management Limited (FTIML) z siedzibą pod adresem: Cannon Place, 78 Cannon Street, Londyn, EC4N 6HL. Podmiot notyfikowany i regulowany w Wielkiej Brytanii przez Urząd Regulacji Rynków Finansowych (Financial Conduct Authority, FCA). Ameryki: W USA niniejsza publikacja udostępniana jest wyłącznie pośrednikom finansowym przez Templeton/Franklin Investment Services, 100 Fountain Parkway, St. Petersburg, Florida 33716. Tel.: (800) 239-3894 (połączenie darmowe w USA), (877) 389-0076 (połączenie darmowe w Kanadzie), faks: (727) 299-8736. Inwestycje nie mają ubezpieczenia FDIC, mogą tracić na wartości i nie są objęte gwarancjami bankowymi. Dystrybucja poza USA może być prowadzona przez Templeton Global Advisors Limited lub innych dystrybutorów, pośredników, sprzedawców lub profesjonalnych inwestorów, którym Templeton Global Advisors Limited powierzy dystrybucję tytułów uczestnictwa funduszy Franklin Templeton pod niektórymi jurysdykcjami. Niniejszy materiał nie stanowi oferty sprzedaży ani zachęty do składania oferty kupna papierów wartościowych pod jakąkolwiek jurysdykcją, pod którą byłoby to niezgodne z obowiązującym prawem. 1. Źródło: Saudi Aramco, maj 2016 r. 2. Źródło: Organizacja Narodów Zjednoczonych, wydział ds. populacji; Bank Światowy, kluczowe wskaźniki ekonomiczne dotyczące wskaźnika obciążenia demograficznego, dane na 2013 r. 3. Wskaźnik obciążenia demograficznego odzwierciedla stosunek liczby osób w wieku nieprodukcyjnym do liczby osób w wieku produkcyjnym. 4. Źródło: Brookings Institution: wskaźniki rozwoju, wsparcia i ładu korporacyjnego (DAGI, od ang. Development, Aid and Governance Indicators), FactSet oraz indyjskie Ministerstwo Statystyki i Wdrażania Programów — Indie, marzec 2015 r. 5. Źródło: „Wykorzystanie urbanizacji w Azji Południowej: zarządzanie transformacją przestrzenną na rzecz dobrobytu i poprawy warunków życia”, Bank Światowy, 2016 r. 6. Źródło: Bank Światowy: Azja Południowa nie czerpie pełnych korzyści ekonomicznych z urbanizacji, wrzesień 2015 r. 7. Źródło: Międzynarodowy Fundusz Walutowy, „World Economic Outlook”, styczeń 2016 r. CFA® i Chartered Financial Analyst® to zastrzeżone znaki handlowe stanowiące własność CFA Institute. Ważne uwagi i warunki dotyczące podmiotów dostarczających dane można znaleźć na stronie www.franklintempletondatasources.com. © 2016 Franklin Templeton Investments. Wszelkie prawa zastrzeżone. 5/16