D - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

Sygn. akt XVII AmC 130/13
POSTANOWIENIE
Dnia 10 grudnia 2013 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie następującym:
Przewodniczący: S.S.O. Witold Rękosiewicz
po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2013 r. w Warszawie
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa: Stowarzyszenia (...) z/s w P.
przeciwko: (...) sp. z o.o. z/s w W.
o uznanie postanowienia wzorca umowy za niedozwolone
postanawia:
odrzucić pozew
SSO Witold Rękosiewicz
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 17 grudnia 2012r. powód Stowarzyszenie (...) z/s w P. wniósł o uznanie za niedozwolone stosowanego
przez pozwanego (...) sp. z o.o. z/s w W., postanowienia wzorca umowy o treści: (...) nie ponosi żadnej
odpowiedzialności za ewentualne opóźnienia, błędy lub niekompletność informacji, jak też za zakłócenia w działaniu
strony internetowej otngroup.pl”. (k.2).
W uzasadnieniu powód podniósł, że pozwany prowadzi działalność gospodarczą, w której posługuje się wzorcem
umownym zawierającym postanowienie wymienione przez powoda w petitum pozwu, i którego uznania za
niedozwolone powód się domagał. Na potwierdzenie tej okoliczności powód dołączył do pozwu kopię wzorca
umownego stosowanego przez pozwanego przy zawieraniu umów z konsumentami w ramach prowadzonej
działalności gospodarczej (k. 5 - 6). W ocenie powoda w/w postanowienie, którym posługuje się pozwany w ramach
działalności gospodarczej, stanowi niedozwoloną klauzulę umowną, ponieważ jest sprzeczne z dobrymi obyczajami
i rażąco narusza interesy konsumentów. Wskazał również, iż klauzule tożsame z będącą przedmiotem niniejszego
postępowania figurują już w prowadzonym przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów rejestrze
klauzul niedozwolonych.
Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów rozpoznając sprawę ustalił i zważył co następuje:
Celem postępowania w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone jest tzw. abstrakcyjna
kontrola wzorców, dokonywana w oderwaniu od konkretnej umowy, zaś wyrok uwzględniający powództwo przez
uznanie postanowień wzorca za niedozwolone i zakazanie ich stosowania ma zgodnie z art. 479 43 kpc, od chwili
wpisania do odpowiedniego rejestru, skutek także wobec osób trzecich. Rozszerzona prawomocność materialna takich
wyroków stanowi przeszkodę procesową dla ponownego rozpoznania sprawy dotyczącej uznania za niedozwolone
postanowień wzorców umowy, które zostały już uznane za niedozwolone prawomocnymi wyrokami i wpisane
do rejestru klauzul niedozwolonych prowadzonego przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Wpisanie do rejestru wzorca umowy uznanego prawomocnym wyrokiem Sądu za niedozwolony wyłącza ponowne
wytoczenie powództwa w tym przedmiocie, także przez osobę nie biorącą udziału w sprawie, w której wydano wyrok,
zaś pozew obejmujący takie powództwo podlega odrzuceniu na podstawie art. 199 § 1 pkt. 2 kpc.( Por. wyrok
Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23 maja 2007 r., VI ACa 107/07, niepublik.). Natomiast zgodnie z uchwałą
Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2003 r., III CZP 95/03 (OSNC 2005/2/25) powaga rzeczy osądzonej wyroku
uznającego postanowienie wzorca umowy za niedozwolone wyłącza – od chwili wpisania tego postanowienia do
rejestru (art. 47943 w związku z art. 365 i 47945 § 2 kpc) – ponowne wytoczenie powództwa w tym przedmiocie,
także przez osobę nie biorącą udziału w sprawie, w której wydano wyrok. Za takim rozwiązaniem, obok argumentów
jurydycznych, przemawiają także względy celowościowe i funkcjonalne. Jego przyjęcie pozwala uniknąć prowadzenia
kilku postępowań, z których każde musiałoby kończyć się identycznym rozstrzygnięciem merytorycznym, a ponadto
sprzyja charakterowi postępowania w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone, którego
celem podstawowym jest usunięcie postanowień wzorców uznanych za abuzywne z obrotu ze skutkiem nie tylko
dla stron procesu, lecz także wobec osób trzecich (erga omnes). Można więc stwierdzić, że szczególny przedmiot
postępowania o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone, jak i również leżący w sferze publicznej cel
kontroli abstrakcyjnej, dodatkowo wspiera przyjęcie koncepcji łączącej rozszerzoną prawomocność materialną nie
tylko z mocą wiążącą prawomocnego wyroku, ale także z jego powagą rzeczy osądzonej jako negatywną przesłanką
procesową. Sąd Apelacyjny w swoich orzeczeniach podzielił argumentację wyrażoną przez Sąd Najwyższy w uchwale
z 19 grudnia 2003r. (orzeczenia niepublikowane Sądu Apelacyjnego w Warszawie sygn. akt VI ACa 934/12, VI ACa
1189/12 i VI ACz 127/13).
Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów z urzędu stwierdził, iż w rejestrze klauzul niedozwolonych prowadzonym
przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zostało m in wpisane postanowienia:
- poz. 2106 „ Serwis (...).pl nie udziela gwarancji na to, że korzystanie z serwisu będzie przebiegało bez usterek, wad,
przerw czy z zachowaniem ciągłości połączenia z systemem rezerwacyjnym oraz co do tego, że rezultat wyszukiwania
sprosta oczekiwaniom Użytkownika co do merytorycznej zawartości, dokładności czy przydatności uzyskanych
informacji" - wpis dokonany 6 grudnia 2010 r. na podstawie orzeczenia w sprawie XVII AmC 991/10.
Powyższa klauzule zawierają treści jednakowe z klauzulą zakwestionowaną przez powoda w niniejszej sprawie, zostały
uznane za niedozwolone prawomocnym wyrokiem i na tej podstawie ujawnione w rejestrze klauzul niedozwolonych
prowadzonym przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 13 lipca 2006 r., III SZP 3/06 (OSNP 2007/1-2/35), stwierdził, iż stosowanie
postanowień wzorców umowy o treści tożsamej z treścią postanowień uznanych za niedozwolone wyrokiem Sądu
Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów i wpisanych do rejestru, o którym mowa w
art. 47945 § 2 kpc może być uznane w stosunku do innego przedsiębiorcy za praktykę naruszającą zbiorowe interesy
konsumentów w rozumieniu art. 23a ust. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów
(Dz.U. z 2005 r., nr 244,poz. 2080 ze zm.) – obecnie art. 24 ust. 2 pkt. 1 (Dz.U. z 2007 r., nr 50, poz. 331 ze zm.).
Sąd Najwyższy w przedmiotowej uchwale wskazał, że wpis postanowienia wzorca umowy do rejestru skutkuje tym,
że zakazane jest posługiwanie się wpisaną klauzulą we wszystkich wzorcach umów, pod rygorem sankcji z art. 58
kc. W związku z tym dalsze stosowanie klauzuli, której treść jest tożsama z klauzulą wpisaną do rejestru, zarówno
przez przedsiębiorcę, który nie stosuje się do wydanego w jego sprawie orzeczenia Sądu Ochrony Konkurencji i
Konsumentów, jak przez innego przedsiębiorcę, który nie był stroną lub uczestnikiem postępowania zakończonego
wpisaniem danej klauzuli do rejestru, stanowi praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów.
Sąd Okręgowy mając na uwadze zaprezentowane wyżej stanowisko Sądu Najwyższego, wyrażone w powołanych
uchwałach i uwzględniając fakt, że kwestionowana przez powoda klauzula jest tożsama z wyżej wymienionym
postanowieniem wpisanym na podstawie prawomocnego wyroku do rejestru klauzul niedozwolonych uznał, że
w sprawie znajduje zastosowanie koncepcja rozszerzonej prawomocności materialnej łączącej się z mocą wiążącą
prawomocnego wyroku i wynikającą z tego powagą rzeczy osądzonej będąca negatywną przesłanką procesową
wymienioną w art. 199 § 1pkt 2 kpc.
Wobec zaistnienia ustawowo określonej przeszkody procesowej wyłączającej możliwość merytorycznego
rozstrzygnięcia sprawy Sąd Okręgowy postanowił odrzucić pozew.
Na marginesie należy wskazać, iż Sąd nie uwzględnił zarzutów pozwanego związanych z brakiem legitymacji powoda
do występowania z niniejszym powództwem. Zgodnie z treścią art. 479 38 legitymację czynną do wytoczenia
niniejszego powództwa ma każdy, kto według oferty pozwanego mógłby zawrzeć z nim umowę zawierającą
postanowienie, którego uznania za niedozwolone żąda się pozwem. Powództwo może wytoczyć również organizacja
społeczna, do której zadań statutowych należy ochrona interesów konsumentów (…). Powód dołączył do pozwu pełny
odpis z Krajowego Rejestru Sądowego, z którego wynika, iż jednym z celów organizacji jest właśnie ochrona interesów
konsumentów.
O nieobciążeniu strony powodowej kosztami postępowania strony przeciwnej Sąd orzekł na podstawie art. 102 kpc
w oparciu o zasadę słuszności, mając na uwadze, iż stosowana przez pozwanego klauzula stanowi niedozwolone
postanowienie umowne i tylko ze względu na przedstawione okoliczności Sąd nie wydał wyroku zakazującego jej
stosowania.
SSO Witold Rękosiewicz
Zarządzenie: (...)