Stan_sanitarny_miasta_za_2009_rok

Transkrypt

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny
w Szczecinie
71-342 Szczecin, ul. Wincentego Pola 6,
tel.: 091 - 4870313, fax: 091 - 4861141
OCENA STANU SANITARNEGO
I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ
MIASTA SZCZECINA
za rok 2009
1
SPIS TREŚCI
Strona
I. WSTĘP
II. OCENA ZDROWOTNA LUDNOŚCI POWIATU NA PODSTAWIE
WYSTĘPUJĄCYCH NA NADZOROWANYM TERENIE
JEDNOSTEK CHOROBOWYCH
III. OCENA STANU SANITARNEGO PLACÓWEK SŁUŻBY ZDROWIA
SZPITALE
3.1.
Informacje ogólne
3.2.
Stan sanitarno-techniczny i funkcjonalność działu lecznictwa
3.3.
Zaopatrzenie w wodę, w tym jakość ciepłej wody
3.4.
Utrzymanie bieżącej czystości i porządku
3.5.
Dezynfekcja i komory dezynfekcyjne
3.6.
Sterylizacja
3.7.
Postępowanie z bielizną szpitalną
3.8.
Gospodarka odpadami stałymi
3.9.
3.10.
3.11.
Postępowanie z odpadami komunalnymi
Postępowanie z odpadami niebezpiecznymi medycznymi
Postępowanie z nieczystościami płynnymi
3.12.
Blok żywienia w szpitalach
3.12.1.
Stan techniczny i sanitarny
3.12.1.1. Kuchnie centralne
3.12.1.2. Kuchenki oddziałowe
3.12.1.3. Kuchnie mleczne
3.12.2.
Transport posiłków na oddziały
3.12.3.
Usuwanie odpadów kuchennych
3.13.
Prosektoria i postępowanie ze zwłokami
3.14.
3.15.
3.16.
3.17.
3.18.
3.19.
3.20.
3.21
3.22.
Ocena działalności szpitalnych zespołów ds. zapobiegania i zwalczania
zakażeń zakładowych
PRZYCHODNIE
Stan sanitarno-techniczny i funkcjonalność
Pranie bielizny
Utrzymanie bieżącej czystości i porządku z uwzględnieniem dezynfekcji
Dezynfekcja
Sterylizacja
2
3.23.
Ocena higieniczna warunków pracy w zakładach opieki zdrowotnej
IV. CHARAKTERYSTYKA STANU SANITARNEGO ZAKŁADÓW
PRODUKCJI I OBROTU ŻYWNOŚCIĄ ORAZ NADZORU NAD
TRANSPORTEM ŻYWNOŚCI I PRZEDMIATAMI UŻYTKU
4.1.
Ogólna charakterystyka
4.2.
Zakłady produkujące żywność
4.3.
Zakłady żywienia zbiorowego
4.4.
Zakłady małej gastronomii
4.5.
Zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego
4.6.
Zakłady obrotu żywnością
4.7.
Transport żywności
4.8.
Jakość zdrowotna krajowych i importowanych środków spożywczych,
przedmiotów użytku oraz badania sanitarne w roku 2008
4.9.
Nadzór nad prawidłowością stosowanych materiałów i wyrobów
przeznaczonych do kontaktu z żywnością
4.10.
Nadzór nad kosmetykami oraz materiałami i wyrobami
przeznaczonymi do kontaktu z żywnością
4.11.
Sprzedaż grzybów i przetworów grzybowych
4.12.
Inne istotne zagadnienia
4.12.1. System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach
Żywnościowych i Środkach Żywienia Zwierząt - RASFF
4.12.2. Nadzór nad suplementami diety, środkami specjalnego przeznaczenia
żywieniowego oraz środkami wzbogaconymi witaminami i składnikami
mineralnymi
4.12.3. Współpraca z innymi jednostkami kontrolnymi
V. ZAOPATRZENIE W WODĘ PRZEZNACZONĄ DO SPOŻYCIA
5.1.
Ocena stanu zaopatrzenia ludności w wodę
VI. KĄPIELISKA
6.1.
Jakość wody
6.2.
Stan sanitarny plaż
VII. STAN SANITARNY OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ
7.1.
Domy pomocy społecznej (DPS)
7.2.
Zakłady fryzjerskie, fryzjersko-kosmetyczne, kosmetyczne, odnowy
biologicznej i tatuażu
7.3.
Baseny kąpielowe
7.4.
Dworce autobusowe
7.5.
Dworce i stacje PKP
7.6.
Przystanki komunikacji międzymiastowej i miejskiej
7.7.
Parkingi
7.8.
Stan sanitarny środków transportu publicznego
VIII. STAN UTRZYMANIA CZYSTOŚCI W MIEJSCOWOŚCIACH
8.1.
Ogólny stan sanitarno-porządkowy miejscowości
8.2.
Gospodarka odpadami komunalnymi
3
8.2.1.
8.2.2.
8.3.
IX.
9.1.
9.2.
X.
10.1.
XI.
11.1.
11.2.
11.2.1.
11.2.2.
11.2.3.
11.2.4.
11.2.5.
11.2.6.
11.2.7
XII.
12.1.
12.2.
12.3.
12.4
XIII.
XIV.
14.1.
14.2.
14.3.
XV.
XVI.
XVII.
Gospodarka ściekowa
Ustępy publiczne
PRZEBIEG SEZONU TURYSTYCZNEGO I STAN SANITARNY
BAZY NOCLEGOWEJ
Wypoczynek dzieci i młodzieży
Baza noclegowa
PRZEWÓZ ZWŁOK I EKSHUMACJE
Ocena zagrożenia sanitarnego, prawidłowość postępowania przy
przewozie zwłok i ekshumacjach
SZKOŁY I INNE PLACÓWKI OŚWIATOWO-WYCHOWAWCZE
ORAZ WYPOCZYNEK DZIECI I MŁODZIEŻY
Warunki sanitarno–techniczne
Warunki zdrowotne
Ocena mebli szkolnych i przedszkolnych
Ocena tygodniowych rozkładów lekcyjnych
Oświetlenie i mikroklimat
Infrastruktura do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego i
wyposażenie w sprzęt sportowy
Profilaktyczna opieka zdrowotna i dożywianie w szkołach
Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi
Realizacja zagadnień problemowych
WARUNKI SANITARNO-HIGIENICZNE W ZAKŁADACH PRACY
Nadzór nad substancjami i preparatami niebezpiecznymi
Nadzór nad szkodliwymi czynnikami biologicznymi w środowisku
pracy
Epidemiologia chorób zawodowych
Współpraca z innymi organami administracji
OBIEKTY DOPUSZCZONE DO UŻYTKOWANIA MAJĄCE
ISTOTNY WPŁYW NA STAN SANITARNY POWIATU
REALIZACJA PROMOCJI ZDROWIA I OŚWIATY ZDROWOTNEJ
NA TERENIE POWIATU
Realizacja zadań oświatowo-zdrowotnych w oparciu o cele Narodowego
Programu Zdrowia
Szkolenia i konferencje z zakresu oświaty zdrowotnej i promocji
zdrowia
Współpraca z administracją rządową, samorządową i innymi służbami
inspekcji sanitarnej
PODSUMOWANIE STANU BEZPIECZEŃSTWA ZDROWOTNEGO
POWIATU
SPIS TABEL
SPIS RYCIN
4
I.
WSTĘP
Oddział Epidemiologii
W 2009 roku wiodącym tematem z zakresu monitoringu chorób zakaźnych był nadzór
epidemiologiczny sprawowany nad grypą i chorobami grypopodobnymi. Pojawienie się
w kwietniu 2009 r. nowego wariantu wirusa grypy A H1/N1 spowodowało nową sytuację
epidemiologiczną na całym świecie. W czerwcu 2009 r. WHO ogłosiła pandemię nowej
grypy wywołanej nowym wariantem wirusa grypy A H1/N1. Zachorowania wystąpiły na
różnych kontynentach, odnotowano je w ponad 70 krajach. Na podstawie dotychczasowych
obserwacji można stwierdzić, że nowy wariant grypy nie powoduje zwiększonej śmiertelności
w porównaniu do grypy sezonowej, jednak ze względu na wysoką zakaźność jest
odpowiedzialny za wiele przypadków zachorowań, co wywołuje zagrożenie dla zdrowia lub
życia osób z grup ryzyka, problemy organizacyjne w ochronie zdrowia oraz zaniepokojenie
społeczeństwa.
Pracownicy Oddziału Epidemiologii sprawowali przez cały rok nadzór nad realizacją
Programu Szczepień Ochronnych i prawidłową dystrybucją preparatów szczepionkowych.
Dzięki ścisłej współpracy z punktami szczepień uzyskano wysoki stopień immunizacji
populacji dzieci i młodzieży.
Bardzo istotnymi działaniami z zakresu nadzoru nad placówkami służby była realizacja planu
kontroli nadzorowanych placówek służby zdrowia ze szczególnym uwzględnieniem
oddziałów o profilu zabiegowym i położniczo- noworodkowym. Oprócz kontroli
kompleksowych
szpitali
przeprowadzone
zostały
kontrole
tematyczne
pracowni
endoskopowych i oddziałów dializ pod kątem przestrzegania reżimu przeciwepidemicznego
i zapobiegania zakażeniom szpitalnym. Ponadto realizowane były działania zmierzające do
poprawy zgłaszalności zakażeń szpitalnych w zakładach opieki zdrowotnej, oraz
kontynuowano współpracę z Zespołami ds. Zapobiegania Zakażeniom Szpitalnym poprzez
wspólne działania przeciwepidemiczne w ogniskach zakażeń szpitalnych.
Oddział Higieny Komunalnej
Oddział Higieny Komunalnej w 2009 r. prowadził, zgodnie z obowiązującymi
przepisami prawnymi, systematyczny monitoring jakości wody przeznaczonej do spożycia
5
rozprowadzanej w systemach wodociągowych zarówno, wodociągów publicznych, jak
i zakładowych i lokalnych.
Podstawowym ujęciem wody pitnej dla Szczecina jest ujęcie powierzchniowe
Miedwie Żelewo, które jest położone poza terenem kompetencji Państwowego Powiatowego
Inspektora Sanitarnego w Szczecinie . Nadzór nad ujęciem jest więc prowadzony pośrednio,
w formie kontroli sieci wodociągowej miasta. Ponadto, pobierane były próby wody ze studni
publicznych, stanowiących rezerwowe źródło zasilania w wodę dla Szczecina. W sezonie
letnim kontrolami sanitarnymi objęte zostały wszystkie kąpieliska miejskie i baseny otwarte.
W ramach projektu „Poprawa jakości wody w Szczecinie, jednym z największych
w Polsce realizowanym w latach 2000-2010, o wartości 282,3 mln €, który uzyskał
dofinansowanie ze środków Funduszu Spójności w wysokości 186 mln € (66 %)
zrealizowano 15 z planowanych kontraktów.
Najważniejszym
przedmiotem
kontraktu
było
zaprojektowanie
i
budowa
mechaniczno-biologicznej oczyszczalni ścieków „ Pomorzany” o przepustowości 66 000
m3/dobę.
Zakres kontraktu obejmował budowę obiektów wraz z instalacją urządzeń do
mechanicznego i instalacją biologicznego oczyszczania ścieków, urządzeń do przeróbki
termicznej i unieszkodliwiania osadu z instalacją biogazu, budową instalacji technologicznej
i urządzeń pomocniczych oraz obiektów technicznych.
Wykonawca
zobowiązany
został
do
przeprowadzenia
rozruchu
próbnego
i prowadzenie próbnej eksploatacji, aż do uzyskania parametrów ścieków oczyszczonych
zgodnie z obowiązującymi przepisami.
W dniu 24.08.2009 r. rozpoczęła się próbna eksploatacja-popłynęły ścieki
z pompowni Białowieska, a w dniu 24.08.2009 r. do systemu oczyszczalni podłączony
rurociąg tłoczący ścieki z pompowni Górny Brzeg. Natomiast na początku października do
oczyszczalni popłynęły ścieki z dwóch pompowni Grabów i Dolny Brzeg.
Drugim bardzo ważnym kontraktem była „ Modernizacja i rozbudowa o część
biologiczną, mechaniczno-chemiczną oczyszczalni ścieków Zdroje w Szczecinie”
Przedmiotem kontraktu było zaprojektowanie i wykonanie obiektów biologicznego
oczyszczania ścieków i obiektów gospodarki osadowej oraz modernizacja istniejących
obiektów oczyszczalni ścieków Zdroje. Zakładana przepustowość oczyszczalni wynosi
18 000 m3/dobę. Parametry ścieków oczyszczonych są zgodne z wydanym pozwoleniem
wodno-prawnym.
Pozostałe kontrakty to:
6
− „Budowa sieci kanalizacyjnej i wodociągowej dla lewobrzeżnej części Szczecina”;
− „ Renowacja istniejącej sieci kanalizacyjnej lewobrzeżnego Szczecina”;
− „Budowa sieci kanalizacyjnej i wodociągowej dla prawobrzeżnej części Szczecina”;
− „Budowa sieci kanalizacyjnej i wodociągowej dla prawobrzeżnej części Szczecina”;
− „Budowa pompowni Grabów i Dolny Brzeg wraz z kolektorami tłocznymi”;
− „Budowa, modernizacja i przebudowa systemu kanalizacyjnego i wodociągowego
lewobrzeżnego Szczecina”;
− „ Renowacja sieci wodociągowej”;
− „Wykonanie robót optymalizacyjnych i modyfikacyjnych istniejącego procesu uzdatniania
wody na Stacji Uzdatniania Wody Miedwie”.
Ponadto, pracownicy Oddziału Higieny Komunalnej brali udział w corocznych
akcjach typu „ Bezpieczne Ferie”, „Bezpieczne Wakacje” oraz nadzór nad przebiegiem
sezonu letniego 2009 r. Brali udział w akcjach sezonowych np. „ Bezpieczne piaskownice”,
„Bezpieczne solarium”. Wszystkie sprawozdania z tych akcji były przesyłane do
Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Szczecinie oraz Wojewody
Zachodniopomorskiego.
Oddział Higieny Komunalnej brał również udział w akcjach inspirowanych przez
Wojewódzką
Stację
Sanitarno-Epidemiologiczną
w
Szczecinie.
Raporty
ze
stanu
przygotowania do obowiązującego rozporządzenia Ministra Zdrowia zakładów fryzjerskich,
gabinetów kosmetycznych, tatuażu odnowy biologicznej oraz z kontroli stanu sanitarnotechnicznego zakładów pogrzebowych i sposobu postępowania ze zwłokami ludzkimi
i szczątkami ludzkimi były przesyłane do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora
Sanitarnego w Szczecinie.
Do Oddziału Higieny Komunalnej w 2009 r. wpłynęło 186 skarg od mieszkańców,
które to głównie dotyczyły braku reakcji lub niewłaściwego postępowania zarządców
budynków na zły stan porządkowy posesji i ich otoczenia, zawilgocenia i zagrzybienia
mieszkań, niewłaściwą jakość wody do picia, uciążliwości powodowane przez gryzonie oraz
uciążliwości związane z nadmiernym hałasem.
Pracownicy Oddziału Higieny Komunalnej w 2009 r. przeprowadzili 1472 kontrole
stanu sanitarnego nadzorowanych obiektów, wystawili 121 decyzji- rachunków na kwotę
36 928,56 PLN, pobrali do badań 1164 próbek.
7
Oddział Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku
Działania PPIS w Szczecinie w zakresie bezpieczeństwa żywności realizowane są na
podstawie ustawy z dnia 25sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. Nr
171 poz. 1225) i dotyczą kontroli żywności pochodzenia nie zwierzęcego produkowanej
i wprowadzanej do obrotu, żywności pochodzenia zwierzęcego znajdującej się w obrocie,
oraz produkcji i obrotu materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością.
Kontrole prowadzone są zgodnie z przepisami Rozporządzenia (WE)882/2004 oraz procedur
kontroli opracowanych przez GIS. Częstotliwość i liczba przeprowadzanych kontroli jest
uregulowana rocznym planem kontroli. Plany kontroli tworzone są co roku, liczbę kontroli
ustala się proporcjonalnie do liczby zakładów, specyfiki prowadzonej działalności
w zakładzie, analizę zagrożeń. W planowaniu rozważane są również możliwości kadrowe
oddziału HŻŻiPU, przewiduje się wykonywanie innych statutowych działań takich jak
kontrole interwencyjne przeprowadzane niezwłocznie w przypadku powzięcia informacji
o nieprzestrzeganiu przez przedsiębiorców wymagań przepisów prawa w zakresie
bezpieczeństwa żywności, kontrole wynikające z funkcjonowania systemu RASFF,
pobieranie próbek żywności, kosmetyków, materiałów przeznaczonych do kontaktu
z żywnością .przygotowywanie sprawozdań i informacji i inne zadania niezaplanowane
w rocznym planie przedsięwzięć. Tematyka kontroli i główne kierunki działania zostały
wyznaczone w planie zamierzeń, który opracowywany jest na podstawie wytycznych
przesłanych przez WSSE. Wszystkie zamierzenia ujęte w planie zasadniczych przedsięwzięć
na 2009 r. zostały wykonane. Harmonogram kontroli na 2009r przewidywał wykonanie 664
kontroli, zaplanowane kontrole wykonano w 100%. W 2009 r. ogółem przeprowadzono 2901
kontroli. Podjęte pozaplanowe działania kontrolne spowodowane były koniecznością
przeprowadzenia kontroli interwencyjnych, tematycznych, wynikających z postępowania
administracyjnego w przypadku wydawania decyzji zatwierdzających zakład. W przypadkach
stwierdzenia w czasie kontroli niezgodności z obowiązującymi przepisami prawa
żywnościowego np. brak opracowanych i przestrzeganych procedur HACCP w zakładach, zły
stan techniczny, brak opracowanych procedur dotyczących możliwości śledzenia produktów,
nieprzestrzeganie bieżącej czystości w procesach produkcji i obrotu żywnością w celu
zapewnienia poprawy istniejących warunków higienicznych w zakładach i wzmocnienia
skuteczności kontroli podejmowane były dalsze działania administracyjne.
Plany kontroli dotyczą również planów pobierania próbek do badań żywności
w ramach monitoringu i urzędowej kontroli żywności. Plan poboru próbek realizowany jest
8
na podstawie wytycznych GIS uszczegółowiony na szczeblu WSSE i przesłany do realizacji
w PSSE w Szczecinie. W 2009 r. plan poboru próbek został wykonany w 100 %. Ogółem
pobrano 555 próbek.
Próbki żywności badane były w zakresie zanieczyszczeń mikrobiologicznych,
pozostałości
pestycydów,
metali
szkodliwych
dla
zdrowia,
azotanów,
histaminy,
dozwolonych substancji dodatkowych, skażeń promieniotwórczych, obecności organizmów
genetycznie modyfikowanych. W badanych próbkach poddawano analizie również inne
parametry takie jak jakość organoleptyczna, zapleśnienia, pozostałości szkodników,
zanieczyszczenia fizyczne. W kierunku napromieniania, badaniom poddawano żywność
pochodząca z krajów trzecich między innymi przyprawy, warzywa. W 2009 r. prowadzono
wzmożony
nadzór
nad
suplementami
diety,
środkami
specjalnego
przeznaczenia
żywieniowego oraz środkami wzbogaconymi witaminami i składnikami mineralnymi.
Oceniano prawidłowość znakowania w tej grupie żywności. Powyższe podyktowane jest
z coraz szerszą popularnością tej grupy asortymentowej żywności wśród konsumentów jako
uzupełnianie diety w niezbędne witaminy i składniki mineralne. Szczególnym nadzorem
objęto sprzedaż żywności „na odległość”, (przez internet), na bieżąco prowadzony był nadzór
nad portalami internetowymi oferującymi do sprzedaży żywność w szczególności suplementy
diety.
Analogicznie do roku ubiegłego podejmowano działania związane z funkcjonowaniem
systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach i środkach żywienia zwierząt
RASFF.W 2009 roku, w ramach systemu RASFF, podjęte zostały działania w związku z 25
powiadomieniami o niebezpiecznych produktach żywnościowych, w tym 16 typu
alarmowego, 8 typu informacyjnego oraz 1 typu NEWS. Ponadto pracownicy Oddziału
HŻŻiPU podczas rutynowych kontroli sprawdzali informacje przesłane w powiadomieniach
typu NEWS, przy których nie było wskazanych odbiorców produktu. Między innymi szeroką
akcją objęto wycofywanie z obrotu produktów wyprodukowanych z udziałem mięsa
pochodzącego ze Szwecji zakwestionowanego ze względu na przekroczenie dopuszczalnej
daty minimalnej trwałości .Na podstawie nadzoru w skontrolowanych zakładach stwierdzono,
że przedsiębiorcy wycofali 5829 szt. pasztecików wyprodukowanych z mięsa sprowadzonego
ze Szwecji.
Przedmiotem powiadomień w ramach funkcjonującego systemu RASFF były również:
bakalie, wyroby cukiernicze trwałe, materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu
z żywnością .
9
Wszystkie kontrole przeprowadzane są zgodnie z udokumentowanymi procedurami
wdrożonymi na podstawie funkcjonującego systemu jakości, co pozwala na ujednolicenie
i poprawne przeprowadzanie czynności kontrolnych. W celu zapewnienia poprawności
technik wykonywanych kontroli w tym pobierania próbek pracownicy na bieżąco są szkoleni
w systemie szkoleń zewnętrznych i wewnętrznych tzw. kaskadowych. Wyposażenie
z funduszy UE w sprzęt kontrolno pomiarowy, sprzęt do poboru próbek żywności zapewnia
utrzymanie dobrego standardu wykonywanych statutowych zadań kontrolnych przez
pracowników HŻŻiPU PSSE w Szczecinie. Protokoły z kontroli sanitarnych na bieżąco
sprawdzane są pod względem merytorycznym i na zgodność z obowiązującymi procedurami
przez kierownika oddziału i zatwierdzane są wyniki kontroli. Kierownik ocenia pracowników
pod względem terminowości, rzetelności załatwianych spraw.
W 2009 r. Oddział HŻŻiPU PSSE w Szczecinie współpracował z innymi jednostkami
kontrolnymi
tj.
Inspekcją
Weterynaryjną,
Inspekcją
Handlową,
Strażą
Miejską,
Wojewódzkim Inspektoratem Jakości Handlowej Artykułów Rolno - Spożywczych,
Inspekcją Farmaceutyczną jak również z Policją. Współpraca dotyczyła między innymi
przekazywania informacji i materiałów w ramach funkcjonującego systemu RASFF,
organizowania spotkań, których celem było aktualizowanie list zakładów znajdujących się
pod nadzorem WIS i PPIS, wymiany doświadczeń i wspierania się merytorycznego w
zagadnieniach dotyczących nadzoru w zakresie bezpieczeństwa żywności i postępowania ze
środkami spożywczymi pochodzenia zwierzęcego między innymi zagadnienia dotyczyły
wycofanymi z obrotu, znakowania żywności pochodzenia zwierzęcego.
W ramach współpracy z Komendą Wojewódzką Policji w Szczecinie wydział dw.
z przestępczością gospodarczą przeprowadzono wspólne kontrole. Zakres kontroli
obejmował:
- posiadanie książeczek zdrowia do celów sanitarno-epidemiologicznych -190 kontroli
-stan sanitarno techniczny środków transportu, przewożących artykuły spożywcze-12 kontroli
W roku 2009 współpracowano również z działem prewencji w zakresie:
-oceny stanu sanitarno-technicznego obiektów prowadzących działalność usługowohandlową sezonowo usytuowanych na plażach, miejsc przebywania dzieci i w ramach akcji
„Bezpieczne wakacje„
10
Oddział Higieny Pracy
Oddział Higieny Pracy nadzoruje zakłady pracy w celu ochrony zdrowia pracowników
przed niekorzystnym wpływem czynników środowiska pracy oraz zapobiegania powstawaniu
chorób zawodowych. Nadzór prowadzony jest pod kątem przestrzegania przepisów
dotyczących wymagań higienicznych i zdrowotnych w zakładach pracy oraz jakości
warunków środowiska pracy. Wnikliwa znajomość środowiska pracy i prowadzonych
procesów technologicznych jest potrzebna do oceny ich wpływu na zdrowie pracownika,
szczególnie w orzecznictwie chorób zawodowych.
Do zadań Oddziału Higieny Pracy należy również nadzór nad bezpieczeństwem
chemicznym, między innymi nad produkcją i wprowadzaniem do obrotu preparatów
chemicznych, produktów biobójczych i substancji czynnych oraz ich stosowaniem
w działalności zawodowej. Do zakresu działania oddziału w dziedzinie bieżącego nadzoru
sanitarnego
należy
również
kontrola
przestrzegania
przepisów
przez
podmioty
wprowadzające do obrotu prekursory narkotyków kategorii 2 i 3.
Oddział Higieny Dzieci i Młodzieży
Nadzorem sanitarnym objęto 419 placówki oświatowo-wychowawcze oraz placówki
wypoczynkowe. Realizowano zaplanowane zadania i zamierzenia w celu egzekwowania
właściwych warunków podczas pobytu dzieci i młodzieży w placówkach, zgodnie
z obowiązującymi przepisami.
Oddział Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia
W roku 2009 pracownicy Oddziału Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia
kontynuowali programy, akcje i konkursy z lat poprzednich: „Krajowy Program Ograniczania
Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu”, program profilaktyki próchnicy i chorób przyzębia
„Zdrowy Radosny”, „Wolność Oddechu – Zapobiegaj Astmie”. Narodowy Program
Prewencji Chorób Nowotworowych, „Trzymaj formę”, akcja letnia; „Bezpieczne Wakacje”,
akcja zimowa „Bezpieczne ferie”, „Mikroolimpiada Wiedzy o Zdrowiu i zapobieganiu
uzależnieniom”, „Olimpiada wiedzy o HIV/AIDS”, II powiatowy konkurs małych form
teatralnych dla przedszkoli „Papierosom mówię Nie”, IV powiatowy przegląd sztuk
teatralnych „Razem przeciw AIDS”. Ponadto przystąpiono do realizacji programu „Powiedz
11
NIE Trądzikowi”, oraz przystąpiono do realizacji Ogólnopolskiej kampanii „Wybierz Życie
Pierwszy Krok”. Pracownicy opracowują inicjują nowe konkursy i działania dla młodzieży
„Najlepszy projekt –Trzymaj Formę”, Happening uliczny - „Rzuć palenie razem z nami”.
Dużym zainteresowaniem cieszył się program autorski PSSE w Szczecinie „Pierwsza pomoc
przedmedyczna w nagłych wypadkach zagrażających życiu”.
II.
OCENA ZDROWOTNA LUDNOŚCI POWIATU NA PODSTAWIE
WYSTĘPUJĄCYCH NA NADZOROWANYM TERENIE JEDNOSTEK
CHOROBOWYCH
Opracowanie przedstawia zasadnicze dane dotyczące kształtowania się sytuacji
epidemiologicznej wybranych chorób zakaźnych na terenie Szczecina w roku 2009,
w odniesieniu do lat 2007-2008, na podstawie rocznych sprawozdań o zachorowaniach
na choroby zakaźne, zakażeniach i zatruciach przygotowywanych dla Narodowego Instytutu
Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie
Choroby wieku dziecięcego
Ospa wietrzna
Ospa wietrzna jest ostrą, wirusową, wysoce zaraźliwą chorobą zakaźną, przenoszoną
drogą kropelkową. Na ospę wietrzną chorują głównie dzieci. Klasyczna ospa wietrzna trwa
około 7 -10 dni i rozpoczyna się gorączką, oraz występowaniem typowej wysypki.
W Polsce od 1999 roku zarejestrowana jest szczepionka przeciwko ospie wietrznej.
Przeznaczona ona głównie jest do czynnego uodpornienia osób zdrowych od 9. m.ż., oraz
osób z tzw. grup dużego ryzyka (chorych na ostrą białaczkę, pacjentów poddanych
immunosupresji, przed planowym przeszczepieniem narządu, chorych na choroby przewlekłe,
oraz personelu medycznego).
W latach 2007-2009 zarejestrowano bardzo zbliżoną liczbę zgłoszonych zachorowań.
Ogółem do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Szczecinie zgłoszono 2207
zachorowań na ospę wietrzną. W porównaniu z rokiem 2007 gdzie zgłoszono 750
zachorowań (współczynnik zapadalności 183,8 na 100 tys. mieszkańców) w roku 2008
zmniejszyła się o 58 liczba zarejestrowanych zgłoszonych przypadków ospy wietrznej
(współczynnik zapadalności 170,0 na 100 tys. mieszkańców) zaś w roku 2009 wzrosła
12
zgłaszalność zachorowań na ospę wietrzną. Zarejestrowano 765 chorych na tę jednostkę
chorobową (współczynnik zapadalności 188,2 na 100 tys. mieszkańców). Jedną osobę
hospitalizowano.
W Szczecinie w roku 2009 zaszczepiono przeciwko ospie wietrznej 270 osób (256
osób w wieku od 0-19 r. ż. oraz 14 osób powyżej 20 r. ż.), o 122 osoby więcej niż w roku
2008 (liczba szczepień –148) oraz o 187 osób więcej niż w roku 2007 (liczba szczepień – 83).
Tab. 2.1. Zestawienie zachorowań na ospę w Szczecinie w latach 2007-2009
współczynnik
zapadalności
na 100 tys.
mieszkańców
liczba
zachorowań
współczynnik
zapadalności
na 100tys.
mieszkańców
2009
Liczba
zachorowań
2008
współczynnik
zapadalności
na100 tys.
mieszkańców
Ospa
wietrzna
2007
Liczba
zachorowań
Rok
750
183,8
692
170
765
188,2
Liczba przypadków
780
760
740
720
765
750
700
695
680
660
2007
2008
2009
rok
Ryc. 2.1. Liczba przypadków zachorowań na ospę wietrzną w Szczecinie w latach 2007-2009
13
Wskaźnik zapadalności
na 100 tys. mieszkańców
190
185
180
175
183,8
170
188,2
170
165
160
2007
2008
2009
rok
Ryc. 2.2. Zachorowania na ospę wietrzną w Szczecinie w latach 2007-2009 – współczynnik zapadalności na 100
tys. mieszkańców
Płonica (szkarlatyna)
Jest to ostra choroba zakaźna wieku dziecięcego, która występuje wśród dzieci
młodszych w przedziale wiekowym od 3 – 7 r.ż. Płonicę wywołują bakterie zwane
paciorkowcami. Głównymi objawami choroby jest nagły ból gardła, gorączka, ból głowy,
wymioty, zaczerwienione migdałki z ropnymi nalotami, zapalenie węzłów chłonnych szyi,
wysypka. Do zarażenia dochodzić może poprzez przedmioty (typu ubranie, pościel, zabawki,
smoczki) i żywność zawierającą te bakterie, zwłaszcza mleko i jego przetwory, niekiedy
jajka, ale także przez wodę i kurz.
W przypadku płonicy nie ma możliwości podnoszenia odporności poprzez
szczepienia. Płonica wymaga wczesnego podania antybiotyku, aby nie doszło do groźnych
w skutkach powikłań, którymi mogą być: zapalnie mięśnia sercowego, zapalenie ucha
środkowego, zapalenie nerek i stawów.
W latach 2007-2009 zanotowano łącznie 200 przypadków zachorowań na płonicę.
W analizowanym okresie zanotowano wzrost zgłoszeń zachorowań na płonicę. W roku 2007
zarejestrowano 41 przypadków zachorowań (współczynnik zapadalności 10,0 na 100 tys.
mieszkańców). W roku 2008 o 19 zachorowań więcej niż w roku poprzednim (60 zachorowań
- współczynnik zapadalności 14,7 na 100 tys. mieszkańców). Natomiast w roku
sprawozdawczym 2009 zarejestrowano 99 zachorowań (współczynnik zapadalności 24,4 na
100 tys. mieszkańców) - 7 osób wymagało leczenia szpitalnego.
14
Tab. 2.2. Zestawienie zachorowań na płonicę w Szczecinie w latach 2007-2009
Liczba przypadków
współczynnik
zapadalności
na 100 tys.
mieszkańców
Liczba
zachorowań
współczynnik
zapadalności
na 100tys.
mieszkańców
2009
liczba
zachorowań
Szkarlatyna
(Płonica)
2008
współczynnik
zapadalności
na 100tys.
mieszkańców
2007
Liczba
zachorowań
Rok
41
10,0
60
14,7
99
24,4
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
99
60
41
2007
2008
2009
rok
Współczynnik
zapadalności na 100 tys.
mieszkańców
Ryc.2.3. Liczba przypadków zachorowań na płonicę w Szczecinie w latach 2007-2009
25
20
15
10
10
14,7
24,4
5
0
2007
2008
2009
rok
Ryc. 2.4. Zachorowania na płonicę w Szczecinie w latach 2007-2009. Współczynnik zapadalności na 100 tys.
mieszkańców
15
Różyczka
Różyczka (łac. Rubeola), to choroba wieku dziecięcego, przebiegająca zwykle
łagodnie z plamistą różową wysypką na skórze, nieżytem gardła i obrzękiem węzłów
chłonnych, zwłaszcza karkowych i okolicy potylicy, najczęściej bezgorączkowo. Często
jednak przebiega bezobjawowo. Wirus różyczki przenoszony jest drogą kropelkową. Okres
wylęgania choroby wynosi od 12 do 23 dni.. Zachorowanie na różyczkę kobiety w ciąży
może spowodować bardzo poważne zmiany rozwojowe płodu. Najskuteczniejszą ochroną
przed różyczką są szczepienia ochronne. Najistotniejsze jest to, że w roku 2009 nie
odnotowano żadnego przypadku różyczki wrodzonej. Świadczy to o prawidłowym
uodpornieniu kobiet w wieku rozrodczym.
W latach 2007-2009 zdecydowanie wysoką zachorowalności na różyczkę zanotowano
w roku 2009. Zarejestrowano wówczas 52 przypadki różyczki (współczynnik zapadalności na
100 tys. mieszkańców był wysoki i wynosił 12,8). W pozostałych latach liczba zgłoszonych
zachorowań na różyczkę utrzymywała się na tym samym poziomie.
Tab. 2.3. zestawienie zachorowań na różyczkę w Szczecinie w latach 2007-2009.Liczba przypadków i
współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców
współczynnik
zapadalności
na 100tys.
mieszkańców
Liczba
zachorowań
współczynnik
zapadalności
na 100 tys.
mieszkańców
2009
Liczba
zachorowań
2008
współczynnik
zapadalności
na 100tys.
mieszkańców
Różyczka
2007
Liczba
zachorowań
ROK
20
4,9
23
5,6
52
12,8
16
Współczynnik
mieszkańców
14
12
10
8
12,8
6
4
4,9
5,6
2007
2008
2
0
2009
rok
Ryc. 2.5. Zachorowania na różyczkę w Szczecinie w latach 2007-2009. Współczynnik zapadalności na 100 tys.
mieszkańców
W roku 2009 na różyczkę najczęściej chorowały dzieci w wieku od 7 m-cy. do 8 r. ż,
łącznie zarejestrowano 50 przypadków, oraz w przedziale wiekowym 15-24 lat - 2 przypadki.
Liczba przypadków
60
50
40
30
52
20
10
20
23
2007
2008
0
2009
rok
Ryc. 2. 6. Zachorowania na różyczkę w Szczecinie w latach 2007-2009. Liczba przypadków
Świnka
Nagminne zapalenie przyusznic, tzw. świnka (łac. parotitis epidemica, ang. mumps) –
jest to stan zapalny ślinianek przyusznych wywołanych przez wirusa świnki. Jej okres
wylęgania trwa od 14 –21 dni. Choroba zaczyna się nagle, w drugim, trzecim tygodniu po
zarażeniu się. Głównym objawem tej choroby jest wystąpienie bolesnego obrzęku ślinianek
tuż przed małżowiną uszną lub pod żuchwą, wysoka gorączka, bóle przy połykaniu
17
i przeżuwaniu pokarmów. Świnka może wywoływać wiele powikłań, które występują u dzieci
starszych lub osób dorosłych – są to: zapalenie ucha środkowego prowadzące czasem do
głuchoty, zapalenie trzustki, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych a u około 20% mężczyzn
bóle i obrzęk jąder co może prowadzić do bezpłodności.
W roku 2009 zarejestrowano 54 przypadki zachorowań na świnkę (współczynnik
zapadalności wyniósł 13,3 na 100 tys. mieszkańców), jest to o 23 przypadki mniej niż w roku
2008. Liczba zgłoszonych zachorowań na świnkę w roku 2007 była niska i wynosiła 2
przypadki (współczynnik zapadalności wyniósł 0,5 na 100 tys. mieszkańców).
W latach 2007-2009 najczęściej chorowali mężczyźni - 73 przypadki (stanowi to
54,9% ogółu zachorowań). Liczba zachorowań wśród kobiet wynosiła 60 (stanowi to 45,1%
ogółu zachorowań).
Liczba przypadków
80
70
60
50
40
77
54
2008
2009
30
20
2
10
0
2007
rok
Ryc. 2.7. Liczba przypadków zachorowań na nagminne zapalenie przyusznic w Szczecinie w latach 2007-2009
18
Współczynnik
mieszkańców
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
19
13,3
0,5
2007
2008
2009
rok
Ryc. 2.8. Zachorowania na nagminne zapalenie przyusznic w Szczecinie w latach 2007-2009 - Współczynnik
zapadalności na 100 tys. mieszkańców
W Polsce od roku 2004 wprowadzono obowiązkowe szczepienia dzieci w 2 roku życia
przeciwko śwince, odrze i różyczce. W analizowanym okresie 2007-2009 największą liczbę
zachorowań zarejestrowano w grupie wiekowej 6-14 lat wyniosła 104 zachorowania. Na
drugim miejscu usytuowała się grypa wiekowa 15 -19 r. ż. 18 przypadków, trzecie miejsce
grupa wiekowa w przedziale 0-5 r. ż. – 7 przypadków zachorowań, zaś najniższa liczba
zachorowań przypadła na przedział wiekowy 20↑ lat i wynosiła 4 zachorowania.
Procentowy udział zgłoszeń zachorowań na świnkę w latach
2007-2009 wg grup wiekowych
13,5
3
5,3
0-5
6-14
15-19
20<
78,2
Ryc. 2.9. Wykres kołowy przedstawiający procentowy udział zgłoszeń zachorowań na świnkę w latach 20072009, wg grup wiekowych
19
Procentowy udział zachorowań na świnkę dzieci od 6-14 r. ż. wykazuje tendencje
wzrostową, co może mieć związek z wzrastającym pokryciem populacji dzieci szczepieniem
przeciw śwince.
Odra i krztusiec
W roku sprawozdawczym 2009 zarejestrowano 1 przypadek zachorowania na
krztusiec. Dziecko ukończyło 1 r. ż., było hospitalizowane. Jest to pierwsze od 3 lat
zarejestrowanie tej choroby
Grypa
Grypa
jest
ostrą,
bardzo
zakaźną
chorobą
wirusową,
mającą
szczególne
powinowactwo do układu oddechowego. Źródłem zakażenia jest chory człowiek. Zakażenie
szerzy się drogą kropelkową. Zachorowania mogą występować w formie cyklicznych
epidemii i pandemii.
Choroba przebiega z wysoką gorączką, dreszczami, bólami głowy, mięśni i stawów,
uczuciem rozbicia i osłabienia, nieżytem nosa, suchym napadowym kaszlem. Grypa może
powodować ciężkie powikłania. Do najczęstszych powikłań należą powikłania ze strony
układu oddechowego (zapalenie płuc i oskrzeli, zapalenie zatok i ucha środkowego). Grypa
może być również przyczyną zapalenia mięśnia sercowego, zapalenia mózgu i opon
mózgowo-rdzeniowych, zaostrzenia chorób przewlekłych, a nawet zgonu.
Większość przypadków grypy diagnozowanych jest tylko na podstawie objawów
klinicznych, co powoduje ich stosunkowo niską wiarygodność etiologiczną.
20
7000
Liczba przypadków
6000
5000
4000
6715
3000
2000
3442
2922
1000
0
2007
2008
2009
rok
Ryc. 2.10. Liczba przypadków podejrzeń i zachorowań na grypę w Szczecinie w latach 2007-2009
Współczynnik zapadalności
1800
1600
1400
1200
1000
1652,3
800
600
843,6
717,6
400
200
0
2007
2008
2009
rok
Ryc. 2.11. Liczba przypadków podejrzeń i zachorowań na grypę w Szczecinie w latach 2007-2009.
Współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców
W roku 2009 kontynuowano program SENTINEL, którego wdrażanie w Szczecinie
rozpoczęto w 2004 roku. Nadzór SENTINEL jest zintegrowanym systemem nadzoru
epidemiologicznego i wirusologicznego nad grypą. Prowadzony jest przez lekarzy pierwszego
kontaktu, którzy zbierają dane o klinicznych zachorowaniach na grypę, oraz zobowiązani są
do pobrania materiałów do badań wirusologicznych od pacjentów z objawami grypy.
W roku 2009 program SENTINEL realizowało 16 lekarzy podstawowej opieki
zdrowotnej, którzy sprawowali opiekę medyczną nad 31263 pacjentami W zawiązku
21
z powyższym pobrano 162 wymazy z noso-gardzieli od pacjentów z objawami infekcji
wirusowej. Taki zintegrowany i reprezentatywny dla całego kraju nadzór epidemiologiczny
i wirusologiczny jest niezbędny dla systemu wczesnego ostrzegania w sytuacji epidemii oraz
spodziewanej pandemii grypy.
Jednakże zgodnie z ustawą o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób
zakaźnych u ludzi obowiązek zgłaszania zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę
spoczywał na wszystkich placówkach służby zdrowia. W związku z powyższym
zarejestrowano 6715 podejrzeń i zachorowań na grypę (współczynnik zapadalności 1652,3 na
100 tyś. mieszkańców).
W 2009 roku pojawił się nowy wirus grypy AH1N1. W związku z pojawieniem się
nowego wariantu grypy AH1N1 został opracowany przez GIS i wdrożony na terenie całej
Polski Plan pandemiczny. W Szczecinie zarejestrowano 29 przypadków grypy AH1N1.
Wśród zarejestrowanej liczby 6715 podejrzeń i zachorowań na grypę potwierdzono 14
przypadków zakażenia wirusem grypy AH1N1.
Liczba szczepień p/w grypie
25000
21894
18810
20000
15308
15000
10000
5000
0
2007
2008
2009
rok
Ryc. 2.12. Liczba szczepień p/w grypie w Szczecinie w latach 2007-2009
Najskuteczniejszą metodą profilaktyki obecnie są szczepienia ochronne. W roku 2007
przeciwko grypie sezonowej zaszczepiono 18810 osób, w roku 2008 zaszczepiono 15308
osób, zaś w roku 2009 wzrosło zainteresowanie tą szczepionką i zaszczepiło się 21894 osób.
Szczepienia dają możliwość najskuteczniejszej walki z grypą, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod
uwagę fakt, że choroba jest poważna, masowa, występuje corocznie, daje dużą
zachorowalność i śmiertelność w grupach ryzyka.
22
Wścieklizna
Wścieklizna (lyssa) jest ostrą chorobą wirusową o ostrym przebiegu i niemalże
światowym zasięgu. Atakuje system nerwowy (mózg i rdzeń kręgowy).
Do zakażenia wścieklizną dochodzi wskutek ugryzienia przez zainfekowane zwierzę,
a także poprzez kontakt z jego śliną, gdy kontakt ten następuje w miejscu skaleczenia,
zadrapania. Okres wylęgania tego wirusa wynosi od 10 dni do 2 lat. Długość tego okresu
zależy od dawki zakażającej i miejsca wprowadzenia wirusa do organizmu. Nieleczona
wścieklizna prawie zawsze prowadzi do śmierci. Teoretycznie wszystkie ssaki mogą
zachorować i stać się roznosicielami choroby, najczęściej są to jednak nietoperze, lisy i inne
zwierzęta leśne, a także psy i koty.
W latach 2007-2009 liczba pokąsanych utrzymywała się na zbliżonym poziomie
i wynosiła odpowiednio w roku 2007 - 464 pokąsań (współczynnik zapadalności 113,7 na 100
Liczba pokąsań
tys. mieszkańców).
500
490
480
470
460
450
440
430
420
410
495
464
444
2007
2008
2009
rok
Ryc. 2.13. Pokąsania ludzi w Szczecinie w latach 2007-2009. Liczba przypadków
23
122
120
118
116
114
112
110
108
106
104
102
121,8
113,7
109
2007
2008
2009
rok
Ryc. 2.14. Pokąsania ludzi w Szczecinie w latach 2007-2009. Współczynnik zapadalności na 100 tys.
mieszkańców
W roku 2008 zarejestrowano o 20 pokąsań mniej w porównaniu z rokiem poprzednim
to jest 444 przypadki (współczynnik zapadalności wynosił 109,0 na 100 tys. mieszkańców).
W roku 2009 zarejestrowano największa liczbą pokąsań ludzi przez zwierzęta
Poszkodowanych zostało 495 (współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców wyniósł
121,8). Hospitalizowano 7 poszkodowanych.
Tab. 2.4 Zestawienie liczby pokąsań ludzi przez zwierzęta chore lub podejrzane o wściekliznę w Szczecinie w
latach 2007-2009
Rok bieżący
2007
2008
Współczynnik
mieszkańców
113,7
444
109
495
121,8
pies
1072
76,4
368
90,2
327
80,3
377
92,8
kot
285
20,3
87
21,3
97
23,8
101
24,8
szczur
17
1,2
6
1,5
4
1,0
7
1,7
nietoperz
5
0,4
1
0,2
4
1,0
0
0
tchórzofretka
3
0,2
0
3
0,7
Liczba przypadków
464
Liczba przypadków
100%
Pokąsania w %
1403
Liczba przypadków
ogółem za lata 20072009
ogółem
Gatunek zwierząt
Liczba przypadków
2009
Współczynnik
mieszkańców
Współczynnik
mieszkańców
Ogółem
0
24
królik
3
0,2
1
0,2
1
0,2
1
0,2
inne
zwierzęta
18
1,3
1
0,2
11
2,7
6
1,5
Pokąsania ludzi przez zwierzęta wg gatunku
zwierząt i liczby pokąsań
1
7
3
6
101
pies
kot
szczur
nietoperz
tchórzofretka
inne zwierzęta
377
Ryc. 2.15. Pokąsania ludzi w Szczecinie w roku 2009. Udział procentowy wg gatunku zwierząt
Wg gatunku zwierząt, które pokąsały poszkodowanych dominują pokąsania przez psy
- 1072 przypadki pokąsań, na drugim miejscu znalazły się koty – 285 przypadków pokąsań
w następnej kolejności szczury – 17 przypadków pokąsań. Na pozostałe 29 przypadały
pojedyncze pokąsania przez nietoperze, chomiki, lisy, króliki, tchórzofretki i inne zwierzęta.
Tab. 2.5. Liczba szczepionych osób p/w wściekliźnie w Szczecinie w latach 2005-2008
rok bieżący
329
23,4
%
101
24,7
113
27,7
115
Współczynnik
mieszkańców
2009
Liczba przypadków
Współczynnik
mieszkańców
2008
Liczba przypadków
Współczynnik
mieszkańców
2007
Liczba przypadków
Szczepienia w %
Liczba przypadków
Liczba osób zakwalifikowanych do
szczepień
ogółem
28,3
25
Liczba przypadków
115
110
105
115
113
100
101
95
90
2007
2008
2009
rok
Ryc. 2.16. Liczba osób zaczepionych p/wściekliźnie w latach 2007-2009
Współczynnik
zapadalności na 100
tys. mieszkańców szczepienia
p/wściekliźnie
29
28
27,7
27
28,3
26
25
24
24,7
23
22
2007
2008
2009
rok
Ryc. 2.17. Szczepienia p/wściekliźnie u ludzi w Szczecinie w latach 2007-2009. Współczynnik zapadalności na
100 tys. mieszkańców
W przypadku pokąsania lub oślinienia przez zwierzę podejrzane lub chore na
wściekliznę, przed zachorowaniem chroni podana jak najszybciej po zakażeniu szczepionka
przeciw wściekliźnie. Szczepienia ludzi prowadzone są w Samodzielnym Publicznym
Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Szczecinie w Poradni Profilaktyki Wścieklizny.
W związku z powyższym w latach 2007-2009 wdrożono szczepienia przeciw
wściekliźnie u 329 poszkodowanym, co stanowi 23,4 % ogółu pokąsanych. Tylko w roku
2009 na 495 pokąsanych wdrożono szczepienia 115 osobom (wskaźnik zapadalności na 100
tys. mieszkańców – 28,3). Na potrzeby PSSE w Szczecinie w roku 2009 Powiatowy Inspektor
Weterynarii nakazał decyzją administracyjną obserwacje 342 zwierząt.
26
Zatrucia i zakażenia pokarmowe
W roku 2009 wystąpiła poprawa sytuacji epidemiologicznej zatruć pokarmowych o
etiologii bakteryjnej. W roku 2009 zgłoszono łącznie 168 przypadków zachorowań
(współczynnik zapadalności 41,1/41,3 na 100 tys. mieszkańców). Jest to o 122 zachorowania
mniej niż w roku ubiegłym, gdzie zanotowano ogółem 290 przypadków zatruć i zakażeń
pokarmowych (w roku 2008 współczynnik zapadalności 103,4 na 100 tys. mieszkańców).
Porównując rok 2009 do roku 2007 stwierdza się znaczny spadek zachorowań – różnica
wynosi 255 zgłoszonych i zarejestrowanych zachorowań.
Tab. 2.6. Zatrucia i zakażenia pokarmowe o etiologii bakteryjnej w Szczecinie w latach 2007-2009. Liczba
zachorowań i współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców
Współczynnik
zapadalności
na 100 tys.
mieszkańców
Liczba
zachorowań
Współczynnik
zapadalności
na 100 tys.
mieszkańców
Zatrucia i zakażenia
pokarmowe
560
68%
333
81,6
193
47,4
94
23,1
Salmonellozy
jelitowe
259
31,4%
89
21,8
97
23,8
73
18,0
Salmonellozy
pozajelitowe
5
0,6%
2
0,5
2
0,5
1
0,2
824
100%
424
104
292
71,7
168
41,3
Ogółem
Liczba przypadków
350
Liczba
zachorowań
Liczba
zachorowań
2009
Współczynnik
zapadalności
na 100 tys.
mieszkańców
2008
Liczba
zachorowań w
%
2007
Liczba
zachorowań
Rok
333
300
250
193
pokarmowe
200
150
97
89
73
100
50
Salmonellozy jelitowe
94
2
1
2
Salmonellozy
pozajelitowe
0
2007
2008
2009
rok
Ryc. 2.18. Liczba zatruć i zakażeń pokarmowych o etiologii bakteryjnej w Szczecinie w latach 2007-2009
27
Współczynnik
mieszkańców
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
81,6
47,4
21,8
23,8
0,5
2007
pokarmowe
23,1
18
0,5
2008
0,2
Salmonellozy
pozajelitowe
2009
rok
Ryc. 2.19. Zestawienie zatruć i zakażeń pokarmowych o etiologii bakteryjnej w Szczecinie w latach 2007-2009.
Najczęstszą przyczyną zatruć pokarmowych w roku 2009 były zatrucia wywołane
przez bakterie z grupy Salmonella.
Pałeczki Salmonella wywołują chorobę, której obraz kliniczny zależy od zjadliwości
serotypu wywołującego schorzenie oraz wieku i osobniczej wrażliwości chorego. Naturalnym
miejscem bytowania bakterii jest przewód pokarmowy zwierząt dzikich jak i hodowlanych
a po zakażeniu się salmonellą – przewód pokarmowy ludzi.
Źródłem zakażenia są produkty spożywcze zanieczyszczone kałem chorych lub
nosicieli. Salmonella rozmnażają się szczególnie łatwo w niektórych artykułach
żywnościowych i potrawach takich jak: mleko, jaja, ryby i przetwory z nich pochodzące:
sałatki mięsno-warzywne, galaretki mięsne, pasztety oraz w innych potrawach spożywanych
na surowo (nie obrane i nie umyte warzywa) lub nie poddawanych gotowaniu. W związku
z powyższym należy używać w pracy narzędzi i sprzętów (np. desek do krojenia) oddzielnych
do surowego mięsa, ryb i produktów gotowych (np. wędliny).
U ludzi choroba przebiega pod postacią ostrego nieżytu żołądkowo-jelitowego
(wodniste stolce zielonkawe lub żółte często z domieszką krwi, nudności, wymioty, bóle
głowy, bóle brzucha, stany gorączkowe). Objawy występują szczególnie gwałtownie
w pierwszej dobie choroby. Istnieje wiele osób, u których brak jest objawów chorobowych
a w badaniu kału hoduje się bakterie z grupy Salmonella - takich ludzi nazywamy
nosicielami.
28
Poniżej przedstawiono opracowanie danych statystycznych dotyczących kształtowania
się sytuacji epidemiologicznej występowania salmonelloz w Szczecinie w roku 2009
w odniesieniu do ostatnich 2 lat (tj. 2007-2008).
W roku 2009 zarejestrowano 73 przypadki zachorowań to jest o 24 zachorowania
mniej niż w roku 2008. Współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców w roku 2009
w stosunku do roku poprzedniego spadł o 6,1 i wynosił 17,7. W porównaniu z rokiem 2007
w roku sprawozdawczym 2009 zarejestrowano również spadek zachorowań. Różnica
rejestracji potwierdzonych zachorowań pomiędzy rokiem 2007 a 2009 wyniosła 16 zachowań
– współczynnik zapadalności zmalał o 4,1.
Spośród 73 zarejestrowanych potwierdzonych salmonelloz jelitowych w roku 2009 aż
56 osób poddano hospitalizacji. Najwięcej z nich (45 pacjentów) hospitalizowano w Klinice
Chorób Zakaźnych Samodzielnego Publicznego Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego
w Szczecinie, ul. Arkońska 4 (na oddziale dziecięcym – 29 osób, na oddziale dorosłych – 16
osób).
liczba przypadków
Salmonellozy jelitowe ogółem
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
89
97
73
2007
2008
2009
rok
Ryc. 2.20. Salmonellozy jelitowe w Szczecinie w latach 2007-2009. Liczba przypadków
W analizowanym okresie (2007-2009 r.) najczęstszym występującym serotypem
Salmonella u chorych była Salmonella Enteritidis - 64 przypadków. Stanowi to 87,7 % ogółu
29
zarejestrowanych salmonelloz. Na drugim miejscu zakwalifikowała się Salmonella
Typhimurium - 6 przypadków co stanowiło 8,2 % ogółu rejestrowanych.
Współczynnik
mieszkanców
25
20
21,8
23,8
17,7
15
10
5
0
2007
2008
2009
rok
Ryc. 2.20. Salmonellozy jelitowe w Szczecinie w latach 2007-2009. Współczynnik zapadalności na 100 tys.
mieszkańców
Salmonellozy jelitowe wg serotypów
1,4
1,4
1,4
8,2
S. Enteritidis
S. Typhimurium
S. Bredney
S. Goldcoast
S. Virchow
87,7
Ryc. 2.21. Procentowy udział serotypów Salmonelloz jelitowych w Szczecinie latach 2007-2009
Analizując zachorowania na salmonellozy wg grup wiekowych w latach 2007-2009
stwierdza się, iż najczęściej chorowały niemowlęta i dzieci do 6 roku życia. W roku 2009
w tej grupie wiekowej zarejestrowano 45 zachorowań (współczynnik zapadalności na 100 tys.
mieszkańców – 11,1), stanowiły one w porównaniu do roku 2008 o 20 zachorowań mniej - 65
30
(współczynnik zapadalności- 16,0), zaś do roku 2007 o 7 mniej (52 przypadki -współczynnik
zapadalności - 12,7).
W roku 2009 drugie miejsce ze względu na liczbę zachorowań osiągnęła grupa
wiekową 50 - 75< lat. Tu liczba zarejestrowanych zachorowań wyniosła 18, co stanowiło 24,7
% ogółu zachorowań w 2009 roku.
W latach 2007-2009 zachorowało 130 mężczyzn i 129 kobiet. W roku 2009 odwrotnie
niż w latach poprzednich na salmonellozy zachorowało mniej mężczyzn niż kobiet, to jest: 30
mężczyzn (współczynnik zapadalności - 7,4) oraz 43 kobiety (współczynnik zapadalności10,6).
Salmonellozy jelitowe wg płci
liczba przypadków
60
50
40
51
49
46
43
40
30
30
20
mężczyźni
kobiety
10
0
2007
2008
2009
rok
Ryc. 2.22. Salmonellozy jelitowe w Szczecinie w latach 2005-2008. Zachorowania wg płci
31
26,4
Współczynnik
mieszkańców
30
25
23,5
21,5
18,7
20
15
10,6
7,4
10
mężczyźni
kobiety
5
0
2007
2008
2009
rok
Ryc. 2.23. Salmonellozy jelitowe w Szczecinie w latach 2005-2008. Zachorowania wg płci. Współczynnik
Szczyt zachorowań w roku 2009 przypadł na okres I i III kwartału. Liczba
odnotowanych zachorowań wynosiła odpowiednio: 21 i 26.
Oprócz rejestracji ozdrowieńców Salmonella w roku 2009 podobnie jak w latach
poprzednich istniał obowiązek prowadzenia rejestracji czasowych nosicieli Salmonella. Przez
okres 3 lat ogółem zarejestrowano 299 nosicieli Salmonelloz jelitowych.
Liczba ta zawiera zarówno ozdrowieńców, którzy przeszli w nosicielstwo czasowe tej
bakterii jak również osoby, u których nie wystąpiły objawy chorobowe a stwierdzono u nich
salmonelle przypadkowo, gdy wykonywali badania kału do książeczek zdrowia do celów
sanitarno-epidemiologicznych oraz od osób z kontaktu z ozdrowieńcami i nosicielami.
Według przedstawionych danych w ostatnich 3 latach w Szczecinie rejestrowano
naprzemienny wzrost i spadek nosicieli czasowych tej bakterii. W roku 2009 zarejestrowano
o 58 nosicieli mniej niż w roku 2008. Różnica pomiędzy wskaźnikiem zapadalności w roku
2008 wynosiła o 14,2 niż w roku 2009.
32
Nosiciele Salmonella
31,9
Współczynnik
tys. mieszkańców
35
23,8
30
17,7
25
20
15
10
5
0
2007
2008
2009
rok
Ryc. 2.24. Nosiciele Salmonella w Szczecinie w latach 2007-2009. Współczynnik zapadalności na 100 tys.
mieszkańców
W roku 2009 zarejestrowano 15 nosicieli pałeczek Salmonella, którzy wykonali
badania do książeczek do celów sanitarno-epidemiologicznych. Stanowiło to 20,5 % ogółu
zarejestrowanych nosicieli w Szczecinie. Wskaźnik zapadalności nosicieli salmonelloz
wykonujących badania do książeczek do celów sanitarno - epidemiologicznych w roku 2009
była w stosunku do lat 2007-2008 najniższy.
Tab. 2.7. Nosicielstwo Salmonella w Szczecinie w latach 2007-2009 - nosiciele przebadani do książeczek do
celów sanitarno-epidemiologicznych. Współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców oraz udział
procentowy
Rok bieżący
Udział procentowy
Liczba przypadków
Współczynnik
zapadalności
Udział procentowy
Liczba przypadków
Współczynnik
zapadalności
Udział procentowy
2009
Współczynnik
zapadalności
2008
Liczba przypadków
Nosicielstwo Salmonella
2007
27
6,6
27,8
23
5,6
17,7
15
3,7
20,5
33
140
130
liczba przypadków
120
100
97
80
72
60
40
20
0
2007
2008
2009
rok
Ryc. 2.25. Nosiciele Salmonella w Szczecinie w latach 2007-2009
W roku 2009 wystawiono łącznie 28 decyzji administracyjnych (odsunięcia od
uczęszczania do żłobka - 2 dzieci, odsunięcia od uczęszczania do przedszkoli – 12 dzieci oraz
10 decyzji administracyjnych nakazujących odsunięcie od wykonywania czynności
zarobkowych). Trzy osoby, którym wystawiono decyzje administracyjne nie powróciły do
przedszkola, pozostałe osoby wykonały zalecenia i powróciły do swoich dawnych
obowiązków po otrzymaniu ujemnych badań kontrolnych kału.
W roku 2009 na terenie Szczecina nie odnotowano ogniska zbiorowego zatrucia
pokarmowego.
W roku 2009 prowadzony był rejestr nosicieli stałych salmonella Typhi i Paratyphi.
Na terenie Szczecina zarejestrowanych było 9 nosicieli tej bakterii (5 nosicieli Salmonella
Typhi, 3 Salmonella Paratyphi B oraz 1 Salmonella Paratyphi C). Na dzień 31.12.2009 roku
pozostało w rejestrze 8 nosicieli stałych tej bakterii.
W roku 2009 zarejestrowano tylko jedno zakażenie pozajelitowe wywołane przez
bakterie Salmonella. Pacjenta hospitalizowano. Zakażenie przebiegało pod postacią
posocznicy. Wyizolowano z posiewu krwi Salmonella Typhimurium. Pacjent uzyskał ujemne
wyniki badań posiewu krwi i wypisany został w stanie dobrym ze szpitala.
Zakażenia wywołane przez rotawirusy
Rotawirusy są najczęstszą przyczyną ostrego zapalenia żołądka i jelit u niemowląt
i małych dzieci na całym świecie. Częstość ich występowania wśród dzieci poniżej 5 roku
życia ocenia się na 138 milionów przypadków rocznie. Okres wylęgania infekcji
34
rotawirusowej wynosi od 2 do 4 dni. Do zakażenia dochodzi droga pokarmową. Choroba trwa
zwykle 4-10 dni. Biegunka rotawirusowa u małych dzieci ma najczęściej przebieg burzliwy,
z wymiotami i gorączką do 38,50 C. stolec jest luźny lub wodnisty, niekiedy z domieszką
śluzu lub krwi. Biegunka często prowadzi do odwodnienia, zaburzeń równowagi kwasowozasadowej i niedoborów elektrolitowych. Najmłodsze niemowlęta są najbardziej podatne na
ciężkie postacie biegunek rotawirusowych. Rotawirusami jest się bardzo łatwo zarazić, łatwo
się przenoszą, szczególnie w oddziałach szpitalnych i żłobkach. Są one uważane za główną
przyczynę zakażeń szpitalnych u dzieci. Szczyt zachorowań na biegunkę rotawirusową
przypada na miesiące zimowe. Jako rutynowa praktyka stosowana jest w Polsce hospitalizacja
chorego dziecka, trwająca średnio 9- 10 dni, czyli do czasu pełnego wyzdrowienia.
W Polsce zarejestrowane są dwie szczepionki przeciwko rotawirusom, które
są szczepieniami zalecanymi. W roku 2009 zaszczepiono 1013 dzieci. W porównaniu
z rokiem ubiegłym zaszczepiono przeciwko rotawirusom o 489 dzieci więcej.
W Szczecinie, w roku 2009 zarejestrowano 205 przypadków (współczynnik
zapadalności 50,4 na 100 tys. mieszkańców). Hospitalizowano 177 przypadków, stanowi to
86,3 % ogółu zachorowań.
Tab. 2.8. Zestawienie zachorowań na biegunki rotawirusowe w Szczecinie w latach 2007-2009. Liczba
przypadków i współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców
współczynnik
mieszkańców
Liczba zachorowań
współczynnik
mieszkańców
2009
Liczba zachorowań
2008
współczynnik
mieszkańców
Biegunki
rotawirusowe
2007
Liczba zachorowań
Rok
144
35,3
314
77,1
205
50,4
35
Liczba przypadków
350
300
250
200
314
150
205
100
144
50
0
2007
2008
2009
rok
Ryc. 2.26. Biegunki rotawirusowe w Szczecinie w latach 2007-2009. Liczba przypadków
na 100 tys.
mieszkańców
80
70
60
50
40
30
20
77,1
50,4
35,3
10
0
2007
2008
2009
rok
Ryc. 2.27. Biegunki rotawirusowe w Szczecinie w latach 2007-2009. Współczynnik zapadalności na 100 tys.
Mieszkańców
Borelioza
Borelioza z Lyme jest przewlekłą infekcją bakteryjną wywołaną przez krętki Borellia
burgdorferi, w której przebiegu dochodzi do zajęcia przez proces chorobowy wielu narządów
i układów wewnętrznych. Do zakażenia dochodzi w konsekwencji przez ukąszenie
zakażonego kleszcza. Zapobieganie i zwalczanie tej choroby polega na noszeniu
odpowiedniego ubrania w lesie, stosowaniu środków odstraszających kleszcze, wczesnym
i ostrożnym usuwaniu kleszczy ze skóry. W razie zaobserwowania zmiany skórnej w miejscu
ukłucia należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, bowiem szybkie leczenie może zapobiec
36
powstawaniu późnych i nieodwracalnych zmian w stawach, ośrodkowym układzie nerwowym
i sercu.
Tab. 2.9. Zestawienie zachorowań na boreliozę w Szczecinie w latach 2007-2009. Liczba przypadków i
współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców
współczynnik
zapadalności
na 100 tys.
mieszkańców
Liczba
zachorowań
współczynnik
zapadalności
na 100 tys.
mieszkańców
2009
Liczba
zachorowań
2008
współczynnik
zapadalności
na 100 tys.
mieszkańców
borelioza
2007
Liczba
zachorowań
Rok
21
5,1
73
17,9
77
18,9
Najbardziej narażeni na zachorowanie są pracownicy leśni, myśliwi oraz osoby
zbierające runo leśne, zwłaszcza w rejonach endemicznych. Nasilenie zachorowań obserwuje
się od maja do października, szczyt zachorowań przypada w okresie między czerwcem
a sierpniem, co wiąże się z aktywnością i cyklem rozwojowym kleszczy. Związane jest to
także z częstym przebywaniem ludzi w okresie letnim w lasach i na łąkach w celach
rekreacyjnych oraz z noszeniem lżejszych ubrań, co umożliwia przedostanie się kleszcza na
skórę.
W Szczecinie, w roku 2007 zarejestrowano 21 przypadków zachorowania na boreliozę
natomiast w ostatnich dwóch latach ilość przypadków zachorowań na tę chorobę kształtowała
się na podobnym, stałym poziomie. W roku 2009 zarejestrowano 77 przypadków zachorowań
na boreliozę (współczynnik zapadalności 18,9 na 100 tys. mieszkańców). Hospitalizacji
wymagało 16 pacjentów, w tym 5 osób z powodu neuroboreliozy, objawiającej się m.in.:
zapaleniem opon mózgowo- rdzeniowych i porażeniem nerwów czaszkowych.
37
80
Liczba przypadków
70
60
50
73
77
2008
2009
40
30
20
10
21
0
2007
rok
Współczynnik zapadalności
Ryc. 2.28. Borelioza w Szczecinie w latach 2007-2009. Liczba przypadków
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
17,9
18,9
5,7
2007
2008
2009
rok
Ryc. 2.29. Borelioza w Szczecinie w latach 2007-2009. Współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i/lub mózgu jest neuroinfekcją spowodowaną
przekroczeniem bariery krew- płyn mózgowo- rdzeniowy, przez różne czynniki infekcyjne
m.in.: bakterie, wirusy, pierwotniaki i grzyby.
Typowymi objawami klinicznymi jest zespół objawów oponowych z bólami głowy,
wymiotami, gorączką często z utratą przytomności, a w przypadku zajęcia mózgu
z towarzyszącymi objawami neurologicznymi.
38
W roku 2009 zarejestrowano w Szczecinie 12 przypadków bakteryjnego zapalenia
opon mózgowo – rdzeniowych (współczynnik zapadalności 3,0 na 100 tys. mieszkańców).
Czynnikiem etiologicznym zakażeń był min.: Staphylococcus ureus (2 przypadki) oraz
Streptococcus pneumoniae (3 przypadki). Pozostałe przypadki zarejestrowanych zachorowań
były o nieznanej etiologii.
W roku 2009 zarejestrowano 17 przypadków wirusowego zapalenia opon mózgowordzeniowych (współczynnik zapadalności 4,2 na 100 tys. mieszkańców) oraz 3 przypadki
wirusowego zapalenia mózgu (współczynnik zapadalności 0,7 na 100 tys. mieszkańców),
w tym 1 przypadek, gdzie z płynu mózgowo- rdzeniowego wyizolowano wirusa opryszczki
HSV-1.
Tab. 2.10. Zestawienie zachorowań na wirusowe i bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych w
Szczecinie w latach 2007-2009. Liczba przypadków i współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców
współczynnik
zapadalności
na 100 tys.
mieszkańców
Liczba
zachorowań
2009
współczynnik
zapadalności
na 100 tys.
mieszkańców
Liczba
zachorowań
2008
współczynnik
zapadalności
na 100 tys.
mieszkańców
Liczba
zachorowań
2007
rdzeniowych
Rodzaj
zapalenia opon
mózg-
Rok
bakteryjne
13
3,2
22
5,4
12
3,0
wirusowe
41
10,0
8
2,0
17
4,2
39
bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
Liczba przypadków
wirusowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
41
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
22
17
13
2007
12
8
2008
2009
rok
Ryc. 2.30. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych bakteryjne i wirusowe w Szczecinie w latach 2007-2009.
Liczba przypadków
bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
wirusowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
10
Współczynnik
tys. mieszkańców
10
8
5,4
4,2
6
4
3,2
3
2
2
0
2007
2008
2009
rok
Wszystkie osoby chore hospitalizowano. Ze względu na długotrwałe i kosztowne
leczenie tej choroby oraz częste następstwa neurologiczne nierzadko prowadzące do trwałego
inwalidztwa zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych stanowi nadal istotny problem kliniczny
i społeczny.
40
Wirusowe zapalenia wątroby
Wejście w życie nowej ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz
zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi nałożyło na kierowników laboratoriów
obowiązek zgłaszania dodatniego wyniku badania w kierunku biologicznych czynników
chorobotwórczych w ciągu 24 godzin od momentu uzyskania tego wyniku, Państwowemu
Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu właściwemu dla siedziby laboratorium, w którym
rozpoznano zakażenie lub chorobę zakaźną.
W roku 2009 zarejestrowano łącznie 13 przypadków zachorowania na wirusowe
zapalenie wątroby typu A, B i C.
W roku 2009 zgłoszono 4 przypadki WZW typu A (współczynnik zapadalności 1,0 na
100 tys. mieszkańców) w tym wyróżniono: WZW A ostre - 3 osoby (zapadalności 0,7 na 100
tys. mieszkańców), miejscem zakażenia były inne kraje – Egipt, Maroko i Indie. Natomiast
1 przypadek zakażenia WZW A nastąpił w kraju (współczynnik zapadalności 0,2 na 100 tys.
mieszkańców).
W odniesieniu do roku 2008 gdzie zarejestrowano 4 przypadki WZW C (współczynnik zapadalności 1,0 na 100 tys. mieszkańców) i w porównaniu z rokiem 2007- 18
zarejestrowanych przypadków (współczynnik zapadalności 4.4 na 100 tys. mieszkańców).
Rok 2009 jest kolejnym rokiem, w którym wystąpił spadek rejestracji zachorowania na WZW
typu C, odnotowano tylko 2 przypadki zachorowania (współczynnik zapadalności 0,5 na 100
tys. mieszkańców). Spadek rejestracji WZW C nie świadczy o braku zachorowań lecz
o zmniejszonej zgłaszalności przez lekarzy rozpoznających przypadki choroby.
W latach 2008-2009 zarejestrowano jednakową liczbę przypadków nosicielstwa HCV
czyli po 112. Współczynnik zapadalności w roku 2008 wyniósł 27,5 na 100 tys.
mieszkańców, zaś w roku 2009 – 27,6 na 100 tys. mieszkańców. W odniesieniu do roku 2007
liczba zarejestrowanych przypadków nosicielstwa HCV zmniejszyła się o 17 i wynosiła 129
przypadków (współczynnik zapadalności 31,6 na 100 tys. mieszkańców).
Rejestracja zachorowań na WZW typu B w Szczecinie wykazuje naprzemienną
tendencję do wzrostu i spadku. W roku 2009 zarejestrowano 7 przypadków WZW typu B
(współczynnik zapadalności 1,7 na 100 tys. mieszkańców) to jest o 3 przypadki więcej niż w
roku 2007 i o 7 przypadków więcej niż w roku 2008 gdzie nie zarejestrowano żadnego
zgłoszenia zachorowania na WZW typu B. Wśród 7 przypadków WZW typu B
zarejestrowanych w roku 2009 – były 2 o ostrym przebiegu ora 5 zachorowań WZW typu B
przewlekłe.
41
Liczba przypadków
WZW typ B
WZW typ C
WZW typ A
18
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
7
4
4
4
2
0
0
2007
0
2008
2009
rok
Ryc. 2.32. Liczba zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B, C i typ A w Szczecinie w latach 20072009
Współczynnik
mieszkańców
WZW typ B
4,5
4
3,5
3
2,5
2
1,5
1
0,5
0
WZW typ C
WZW typ A
4,4
1,7
1
1
1
0,5
0
2007
0
0
2008
2009
rok
Ryc. 2.33. Wirusowe zapalenie wątroby typu B, C i typ A w Szczecinie w latach 2007-2009. Współczynnik
zapadalności na 100 tys. Mieszkanców
Trudno jednoznacznie ocenić czy tak mała ilość zgłaszanych przypadków
zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu B to efekt prowadzonych od lat szczepień
ochronnym przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B czy wynik braku zgłoszeń.
Nieznacznie w roku 2009 spadła liczba zarejestrowanych nowo wykrytych
przypadków nosicielstwa antygenu HBs Ag (wirusa żółtaczki typu B) – 56 przypadków
42
(współczynnik zapadalności 1,4 na 100 tys. mieszkańców) w porównaniu z rokiem 2008 - 60
przypadków (współczynnik zapadalności 14,7 na 100 tys. mieszkańców). Natomiast
widoczny był znaczny spadek w porównaniu z rokiem 2007 gdzie zarejestrowano 92
przypadki (współczynnik zapadalności 22,5 na 100 tys. mieszkańców). W 2009 roku wśród
nowo zarejestrowanych przypadków nosicielstwa HBs Ag pojawiło 8 przypadków u osób
zaszczepionych p/w WZW typu B, co stanowi 14,3 % zarejestrowanych przypadków.
Hbs
129
Liczba przypadków
140
120
HCV
112
112
92
100
80
60
56
2008
2009
60
40
20
0
2007
rok
Ryc. 2.34. Liczba nosicieli Hbs i HCV w Szczecinie w latach 2007-2009
Hbs
31,6
35
Wspólczynni
mieszkańców
HCV
27,5
30
25
27,6
22,5
13,8
20
15
10
1,5
5
0
2007
2008
2009
rok
Ryc. 2.35. Nosiciele Hbs i HCVw Szczecinie w latach 2007-2009. Współczynnik zapadalności na 100 tys.
Mieszkanców
43
Kleszczowe zapalenie mózgu
W 2009 roku wdrożono program badań kliniczno-kontrolnych mający na celu stałe
monitorowanie zachorowań na kleszczowe zapalenie mózgu. Wzmożono aktywny nadzór nad
neuroinfekcjami o prawdopodobnie wirusowej etiologii w szpitalach na terenie Szczecina.
W przypadku wystąpienia takiej neuroinfekcji przeprowadzano również diagnostykę
w kierunku KZM w laboratorium wirusologicznym Narodowego Instytutu Zdrowia
Publicznego- PZH w Warszawie.
Kleszczowe zapalenie mózgu jest to ostra wirusowa choroba zakaźna ośrodkowego
układu nerwowego. Chorobę wywołują flawirusy. Do zakażenia dochodzi poprzez ukłucie
zakażonego kleszcza, ale może się szerzyć także drogą pokarmową przez spożywanie
niepasteryzowanych produktów mlecznych pochodzących od zakażonych krów, kóz i owiec.
Najczęściej choroba ma przebieg dwufazowy. Pierwsza faza pojawia się po 7-14 dniach od
kontaktu z kleszczem i przebiega z objawami podobnymi do grypy. Druga faza choroby może
przebiegać w postaci zapalenia opon mózgowo- rdzeniowych, zapalenia mózgu lub zapalenia
rdzenia i korzeni nerwowych. KZM może prowadzić do zgonu lub trwałych następstw
neurologicznych.
Leczenie KZM jest wyłącznie objawowe. W Polsce dostępne są zalecane szczepienia
ochronne przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu. W Szczecinie w roku 2009 zaszczepiono
819 osób, jest to o 287 szczepień więcej niż w łącznie w latach 2007/2008, gdzie suma
szczepień wynosiła 532. Zachorowań na KZM w 2009 roku nie odnotowano.
Stan zaszczepienia dzieci i młodzieży
W 2009 r. program Szczepień Ochronnych na terenie miasta Szczecina realizowany
był przez 78 świadczeniodawców w 94 gabinetach szczepień, które obejmowały swoją opieką
218779 osoby, z czego 144924 stanowiły osoby powyżej 19 roku życia. Przeprowadzono 208
kontroli punktów szczepień, w tym 36 interwencyjnych. Przy przeprowadzanych kontrolach
gabinetów szczepień szczególną uwagę zwraca się na :
− wykonawstwo szczepień ochronnych,
− bieżący stan sanitarny,
− warunki przechowywania szczepionek,
− sposób postępowania ze sprzętem jednorazowego użytku,
44
− zachowanie łańcucha chłodniczego,
− przepływu kart uodpornienia (dokumentowanie przychodzących i wychodzących
kart).
Odczyny poszczepienne: w roku 2009 do PSSE Szczecin zgłoszono 3 odczyny
poszczepienne, z czego 1 został wycofany w trakcie opracowywania. Całkowitemu
opracowaniu i zgłoszeniu podlegały 2 odczyny poszczepienne.
Matki oporne: Objęto nadzorem 120 zgłoszonych przez placówki tzw. matek
opornych, co skutkowało, wysłaniem 120 wezwań i przeprowadzeniem dodatkowych analiz
wszczepialności tych dzieci. Na skutek podjętych działań, immunizacji zostało poddane
39 dzieci. Natomiast 30 wezwań do szczepień nie podjęto w terminie. Opiekunowie prawni
19 dzieci podpisali oświadczenie, że nie wyrażają zgody na szczepienie dzieci.
W 20 przypadkach osoby podlegające szczepieniu wyjechały za granicę. Pozostałe 12 dzieci
zwolnione ze szczepień z powodu przeciwwskazań lekarskich.
Oprócz szczepień obowiązkowych przeprowadzono immunizację z grupy szczepień
zalecanych, nie finansowanych ze środków znajdujących się w budżecie Ministra Zdrowia,
w ramach tych działań przeprowadzono:
− 21894 szczepień przeciwko grypie,
− 270 szczepienia przeciwko ospie wietrznej,
− 362 szczepień przeciwko zakażeniom wirusem brodawczaka ludzkiego,
− 1394 szczepień przeciwko zakażeniom Neisseria meningitidis,
− 799 szczepień przeciwko WZW typu A,
− 1923 szczepień przeciwko zakażeniom Streptococcus pneumoniae,
− 1013 szczepień przeciwko biegunce rotawirusowej,
− 819 szczepień przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu.
W roku 2009 według zaleceń Głównego Inspektora Farmaceutycznego, na terenie
działania PSSE Szczecin wydano:
− 4 decyzje o wstrzymaniu w obrocie preparatów szczepionkowych o czym w trybie
natychmiastowym powiadomiono placówki,
− 6 decyzji o wycofaniu z obrotu preparatów szczepionkowych o czym w trybie
natychmiastowym powiadomiono placówki,
− 1 decyzja o dopuszczeniu do obrotu preparatów szczepionkowych o czym w trybie
natychmiastowym powiadomiono placówki.
45
III.
OCENA STANU SANITARNEGO PLACÓWEK SŁUŻBY ZDROWIA
W roku 2009 nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Szczecinie
objętych było 1107 obiektów służby zdrowia, w tym:
− szpitale publiczne – 7,
− przychodnie, ośrodki, poradnie, ambulatoria – 271,
− pogotowia ratunkowe – 3,
− medyczne laboratoria diagnostyczne – 9,
− pracownie protetyki, stomatologii i ortodoncji – 2,
− zakłady rehabilitacji leczniczej – 13,
− inne zakłady opieki zdrowotnej, żłobki – 10,
− indywidualne praktyki lekarskie – 14,
− indywidualne specjalistyczne praktyki lekarskie – 454,
− grupowe praktyki lekarskie – 5,
− indywidualne praktyki lekarzy dentystów –145,
− indywidualne specjalistyczne praktyki lekarzy dentystów – 157,
− grupowe praktyki lekarzy dentystów – 6,
− indywidualne praktyki pielęgniarek i położnych – 10,
− hospicjum – 1.
W analizowanym okresie przeprowadzono 992 kontrole, których przedmiotem była
ocena stanu sanitarno-higienicznego pomieszczeń jak również przestrzeganie reżimu
przeciwepidemicznego w nadzorowanych placówkach. Za rażące uchybienia w przestrzeganiu
reżimu przeciwepidemicznego wystawiono 11 mandatów karnych. Wydano 58 pozytywnych
opinii sanitarnych dla nowo powstałych placówek służby zdrowia, oraz dla placówek
ulegających modernizacji i reorganizacji.
SZPITALE
3.1.
Informacje ogólne
Tab. 3.1.Szpitale w Szczecinie w roku 2009. Ilość łóżek na poszczególnych oddziałach szpitalnych
Lp. Nazwa ZOZ, adres
Oddziały
1.
Ogólna liczba łóżek
Samodzielny Publiczny
Liczba
łóżek
704
46
Szpital Kliniczny Nr1, Szczecin
ul. Unii Lubelskiej 1
1.Klinika Chirurgii Ogólnej i Chirurgii Ręki
2.Oddział Kliniczny Chirurgii Przewodu Pokarmowego
3.Klinika Ortopedii i Traumatologii
4.Klinika Neurochirurgii i Neurochirurgii Dziecięcej
5.Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii
6. Klinika Pediatrii oddz., Hematologii i Onkologii Dziecięcej
7.KlinikaPediatrii,Endokrynologii,Diabetologii,Chorób
Metabolicznych i Kardiologii Wieku Rozwojowego
8. Klinika Gastroenterologii
9. Klinika Hematologii
10. Klinika Reumatologii i Chorób Wewnętrznych
11. Klinika Neurologii
12. Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej
13. Klinika Medycyny Matczyno – Płodowej
14. Klinika Neonatologii
15. Klinika Psychiatrii
16. Centrum Leczenia Urazów Wielonarządowych
17. Klinika Ortopedii Dziecięcej
18. Klinika Chirurgii Dziecięcej i Onkologii
19.Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych
20. Klinika Endokrynologii, Chorób Metabolicznych i
Chorób Wewnętrznych
2.
Szpital Kliniczny Nr 2, Szczecin
Al. Powstańców Wielkopolskich
72
3.
18
21
38
43
7
47
50
30
32
33
36
40
67
30
90+24
łóżka
dzienne
8
18
30
21
21
542
1.Klinika Patologii Noworodka
2. Oddział Anestezjologii, Reanimacji i Intensywnej Terapii z
Pododdziałem Ostrych Zatruć
3. Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej
4. Klinika Chirurgii Naczyniowej Ogólnej i Angiologii
5. Klinika Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej
6. Klinika Chirurgii Szczękowo- Twarzowej
7. Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób
Wewnętrznych
8. Klinika Urologii
9. Klinika Chorób skórnych i Wenerycznych
10. Klinika Kardiochirurgii
11. Klinika Kardiologii+INK
12.Klinika Ginekologii Operacyjnej i Onkologii
Ginekologicznej Dorosłych i Dzieci
13.Klinika Położnictwa i Ginekologii
14. II Klinika Okulistyczna
15. I Klinika Okulistyczna
16.Oddział Okulistyki Dziecięcej
17. Oddział Rehabilitacji Kardiologicznej Kliniki
Kardiochirurgii
41
48
30
34
38
1.Oddział IA Dziecięcy Obserwacyjno Zakaźny
22
15
44
35
27
20
46
32
44
26
28
18
16
790
47
Wojewódzki Szpital Zespolony
ul. Arkońska 4
4.
Specjalistyczny
ZOZ „Zdroje”, Szczecin
ul. Mączna 4
2.Oddział IC Dziecięcy Hepatologiczny
16
3.Oddział ID Dziecięcy Obserwacyjno Zakaźny z
Pododdziałem Neurologii
19
4.Oddział IE Dziecięcy Kardiologiczny
20
5.Oddział IIC Dermatologiczny
28
6.Oddział III A Wewnętrzno-Gastrologiczny
55
7.Oddział III B Wew. Tarczycowo-Kardiologiczny
32
8.Oddział III Wewnętrzny Diabetologiczny
52 + 6
łóżek
geriatr.
9 Klinika Chorób Zakaźnych .
34
10.Oddział IVC Hepatologii
26
11. Oddział III C 3 Pododdział Hepatologii i Transplantacji
Wątroby
11
12.Oddział VI Otolaryngologiczny
26
13.Oddział VII Reumatologii i Rehabilitacji
52
14.Oddział VIII Neurologiczny
42
15.Oddział IX Intensywnej Opieki Medycznej i
Anestezjologii
10
16.Oddział X Wewnętrzny Kardiologiczny
60
17.Oddział X C Oddział Szybkiej Diagnostyki
46
18.Oddział XI Chirurgii
76
19.Oddział XII N Nefrologii
32
20.Oddział XII U Urologii
22
21.Oddział XII D Dializ
16
22.Oddział XIII Endokrynologiczno
32
23.Oddział XIV Okulistyki
16
24.Oddział XVI Medycyny Ratunkowej
11
25.Oddział XVII Neurochirurgii i Neurotraumatologii
1.Oddział Psychiatrii Dziecięco- Młodzieżowej
2. II Oddział Ogólnopsychiatryczny
3. III Oddział Ogólnopsychiatryczny
4. IV Oddział Ogólnopsychiatryczny
5. V Oddział Ogólnopsychiatryczny z Pododdziałem leczenia
zaburzeń afektywnych
6. VI Oddział Psychiatryczny Rehabilitacyjny
7.Oddział Detoksykacji od Alkoholu
8.Oddział Terapii i Uzależnienień od Alkoholu
9.Oddział Opiekuńczo – Leczniczy
10.I Oddział Dzienny Leczenia Nerwic
11. II Oddział Dzienny Psychiatryczny Rehabilitacyjny
12.Oddział Rehabilitacji Psychiatrycznej w Schorzeniach
Psychosomatycznych
13Intensywnej Terapii i Anestezjologii
14.Oddział I Pediatrii, Alergologi i Pulmunologii
15. Oddział II Pediatrii Neurologii Wieku Rozwojowego
28
954
32
45
45
45
45
64
22
24
60
25
25
26
11
30
30
48
5.
Zachodniopomorskie Centrum
Onkologii, Szczecin
ul. Strzałowska 22
6.
Samodzielny Publiczny ZOZ nad
Dzieckiem i Młodzieżą, Szczecin
ul. Św. Wojciecha 7
do dnia 31.07.2009r
7.
Samodzielny Specjalistyczny
Szpital im. Prof. .A.
Sokołowskiego, Szczecin
ul. Sokołowskiego 11
8
16.Oddział Okulistyczny
17.Oddział Położnictwa i Ginekologii
18.Oddział Noworodków, Patologii i Intensywnej Terapii
19.Oddział Urologiczny
20.Chorób Wewnętrznych
21.Dla Przewlekle Chorych
22. Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Dziecięcej
20
66
50
20
30
80
5
23.Oddział Rehabilitacji Narządy Ruchu
27
24.Dzienny Oddział Rehabilitacyjny dla Dzieci i Młodzieży
25. Dzienny Oddział Rehabilitacyjny
26.Oddział Otolaryngologiczny
27.Oddział Pediatrii, Gastroenterlogii i Reumatologii
28.Oddział Chirurgii Dziecięcej. Oparzeń i Urologii
29. Oddział Nefrologii Dziecięcej, Toksykologii ze Stacją
Dializ
30. Szpitalny Oddział Ratunkowy
12
15
4
35
35
1. Oddział Onkologii Klinicznej
2. Oddział Chirurgii Onkologicznej opieki pooperacyjnej
3. Oddział Kliniczny Radioterapii i Pododdział Curieterapii
1.Oddział Chirurgii Dziecięcej, Oparzeń i Urologii
2.Oddział Pediatrii, Gastroenterologii i Reumatologii
3.Oddział Pediatrii, Nefrologii ze stacją dializ i toksykologii
4.Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Dzieci
5.Szpitalny Oddział Ratunkowy
40
56
28
101
35
35
23
5
3
434
1.Oddział I Chorób Płuc i Gruźlicy
2.Oddział II Chemioterapii
3.Oddział III Gruźlicy i Chorób Płuc
4.Oddział IV Wewnętrzny
5.Oddział V Chirurgii Urazowo - Ortopedycznej
6.Oddział VI Chirurgii Urazowo - Ortopedycznej
7.Oddział VII Chirurgii Klatki Piersiowej
8.Oddział VIII Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej
9.Oddział Intensywnej Terapii
Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Ogólna liczba łóżek
Aresztu Śledczego w Szczecinie 1. Oddział Chirurgii
ul. Kaszubska28
2.Oddział Chorób Wewnętrznych
3.Oddział Psychiatrii Sądowej
Dnia
01.08.2009
r.
doszło
do
połączenia
Samodzielnego
23
3
124
86
16
72
47
52
55
60
41
5
76
21
27
28
Publicznego
Specjalistycznego Zakładu Opieki Zdrowotnej „Zdroje” w Szczecinie ze Specjalistycznym
Samodzielnym Publicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej nad Dzieckiem i Młodzieżą ul. Św.
Wojciecha 7 w Szczecinie. Nowa nazwa połączonego szpitala to Samodzielny Publiczny
49
Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Zdroje” ul. Św. Wojciecha 7, siedziba ul. Mączna
4, 70-780 Szczecin. Sąd Rejonowy w Szczecin-Centrum, XIII Wydział Gospodarczy
Krajowego Rejestru Sądowego dnia 31.07.2009 r. postanowił o wykreśleniu z KRS
Specjalistycznego Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej nad Dzieckiem
i Młodzieżą ul. Św. Wojciecha 7 w Szczecinie.
W 2009 r. na obiekty szpitalne wydano 67 decyzji administracyjnych, w tym:
-
1 decyzję administracyjną związaną z naruszeniem stanu sanitarno-higienicznego
-
4 decyzji administracyjnych związanych z naruszeniem stanu sanitarno-technicznego
w blokach żywienia szpitali
-
9 decyzji administracyjnych związanych z naruszeniem stanu sanitarno-technicznego,
-
40 decyzji administracyjnych prolongujących terminy wykonania zaleceń,
-
10 decyzji administracyjnych uchylających zarządzenia dotychczas obowiązujących
decyzji.
-
3 decyzje administracyjne związane z poprawą warunków pracy oraz dokumentacja
oceny ryzyka zawodowego
Decyzje administracyjne wydane były wydawane w przypadku, gdy szpital nie ujął
stwierdzonych w czasie kontroli uchybień sanitarno-technicznych w programie dostosowania
do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2006 r. w sprawie wymagań, jakim
powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia
zakładu opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 213, poz.1568, ostatnia zmiana z 15 lutego 2008 r.,
Dz. U. Nr 30, poz. 187), pozytywnie zaopiniowanym przez Państwowego Wojewódzkiego
Inspektora Sanitarnego w Szczecinie, jak również w przypadkach złego stanu sanitarnohigienicznego sprzętu meblowego, naruszenia stanu sanitarno-technicznego w blokach
żywienia szpitali oraz związane z poprawą warunków pracy oraz dokumentacja oceny ryzyka
zawodowego.
Wszystkie szczecińskie szpitale posiadają pozytywnie zaopiniowane programy
dostosowawcze. Nadmienić należy, że w związku z możliwością przedłużenia terminu
dostosowania pomieszczeń i urządzeń zakładów opieki zdrowotnej do 31 grudnia 2012 r.,
jaką dała ostatnia zmiana w/w rozporządzenia, szpitale sukcesywnie uaktualniają swoje
programy dostosowawcze.
W opracowanej tabeli wyszczególniono wydane decyzje administracyjne dotyczące
stanu sanitarno - technicznego oddziałów szpitalnych, bądź innych pomieszczeń zaplecza
szpitala w związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami (m.in. zły stan ścian, sufitów,
50
podłóg, urządzeń sanitarnych w łazienkach, ustępach, stolarki drzwiowej, itp.), ponadto
podano informacje o przeprowadzonych w 2009 r. remontach i modernizacjach oraz o nowo
uruchomionych oddziałach.
Tab. 3.2. Szpitale w Szczecinie w roku 2009. Decyzje administracyjne dotyczące stanu sanitarno-technicznego
oddziałów szpitalnych, w tym innych pomieszczeń zaplecza szpitali
Lp Szpital;
1
1. Wydane decyzje administracyjne;
nazwa, adres
2. Przeprowadzone remonty, modernizacje, nowe uruchomione oddziały
Samodzielny
Publiczny Szpital
Kliniczny Nr 1 PAM
1. W 2009 r. wydano 3 decyzje administracyjne, w tym: 1 decyzję
administracyjną z naruszeniem stanu sanitarno-technicznego i 2 decyzje
administracyjne prolongujące terminy wykonania zaleceń. Nadal obowiązuje 1
decyzja z 2006 r., 1 decyzja z 2007 r. oraz 1 decyzja z 2008 r. Zakres
stwierdzonych uchybień sanitarno-technicznych ujętych w wydanej w 2009 r.
decyzji administracyjnej obejmuje pomieszczenia: Kliniki Neurochirurgii i
Neurochirurgii Dziecięcej, Ortopedii i Traumatologii, Hematologii,
Przyklinicznych Poradni Specjalistycznych, Poradni Diagnostyki
Kardiologicznej, Bloku Operacyjnego Ogólnego, Laboratorium
Bakteriologicznego, Apteki Szpitalnej, Szpitalnego Oddziału Ratunkowego oraz
Oddziałów: Dziennego, C i D w Klinice Psychiatrii w Szczecinie przy ul.
Broniewskiego 26.
Szczecin,
Nadal obowiązują: 1 decyzja z 2006 r., 1 decyzja z 2007 r. oraz 1 decyzja z 2008
r.
2. Przeprowadzone remonty i modernizacje:
- remont i modernizacja klinik pomieszczeń Kliniki Gastroenterologii i Chorób
Wewnętrznych, Kliniki Neurologii,
- budowa nowego magazynu z przeznaczeniem na gazy techniczne i na odpady
medyczne,
- remont dachu w Klinice Neurochirurgii i Zakładzie Medycyny Nuklearnej,
- remont malarski części pomieszczeń Laboratorium Bakteriologicznego,
- remont ogólnobudowlany pomieszczenia zabiegowego Kliniki Anestezjologii i
Intensywnej Terapii,
- remont malarski podjazdu dla karetek w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym z
Izbą Przyjęć,
- remont malarski pomieszczenia socjalnego, sali chorych i 2 sal operacyjnych
Kliniki Ortopedii Dorosłych,
- remont malarski gabinetu kierownika Kliniki Chirurgii i Onkologii Dziecięcej,
remont malarski łazienki II Kliniki Chorób Dzieci – Oddział Dzieci Starszych,
- remont węzłów sanitarnych, brudownika, śluzy, myjni, szatni, POM. socjalnego,
korytarza wewnętrznego na IIp. na Bloku Operacyjnym Ogólnym,
- remont pomieszczenia po RTG, magazynku leków, szatni personelu CD w
Klinice Psychiatrii,
- remont ogólnobudowlany IIP pawilonu C, D w Klinice Psychiatrycznej,
- malowanie pomieszczenia biurowego AG,
- remont klatek schodowych B, G, H,
- remont malarski zespołu korytarzy Pediatrycznej Izby Przyjęć,
51
- remont sal chorych, magazynu czystego, sali wybudzeń, pomieszczenia
oddziałowej, sufitów na bloku operacyjnym w Klinice Neurochirurgii.
2
Samodzielny
Publiczny Szpital
Kliniczny Nr 2 PAM
Szczecin,
al. Powstańców
Wielkopolskich 72
1. Nadal obowiązuje 1 decyzja administracyjna dot. stanu sanitarno- technicznego
wydana w 2006 r. i 1 decyzja wydana w 2008 r., część zaleceń z tych decyzji
wykonano. W 2009 r. wydano 1 decyzję administracyjną dot. stanu sanitarnotechnicznego Izby Przyjęć Położniczo-Ginekologicznej, Kliniki Chirurgii
Naczyniowej, Kliniki Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej oraz Punktu Podania
Cytostatyków. Ponadto wydano 5 decyzji administracyjnych prolongujących
terminy wykonania obowiązków wymienionych w punktach w/w decyzji.
- kontynuowano prace remontowe i modernizacyjne pomieszczeń Kliniki
Okulistyki,
- remont odcinka korytarza z przyległymi pomieszczeniami w przyziemiu Kliniki
Kardiologii,
- utworzenie Przychodni Chirurgicznej w dawnym Banku Krwi
- przebudowa 2 sal operacyjnych w Klinice Urologii,
przebudowa części Kliniki Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej na Pododdział
Onkologii Klinicznej,
- przebudowa 2 sal chorych w Klinice Chirurgii Naczyniowej Ogólnej i
Angiologii na sale operacyjne,
- przebudowa węzła cieplnego w budynku Biochemii,
- remont szatni pielęgniarek w budynku Klinik Chirurgicznych,
- przebudowa jednej sali chorych na dwie mniejsze w Klinice Urologii,
- przebudowa połączona z częściową rozbiórką komina przy kotłowni szpitalnej,
- zmiana zasilania w energię elektryczną budynku Klinik Położnictwa i
Ginekologii,
- remont pomieszczenia wypoczynkowego w Stacji Dializ,
- adaptacja pomieszczenia na potrzeby Archiwum Zakładowego,
- remont dachu na Portierni Szpitalnej,
- odnowienie Magazynu Bielizny Czystej wraz z zapleczem,
- prace remontowe charakterze higienicznym (malowanie, wymiana i naprawa
wykładzin, okładzin ścian, wymiana oświetlenia, wymiana stolarki w
pojedynczych pomieszczeniach) realizowane w oddziałach i obiektach
technicznych szpitala.
3
Zachodniopomorskie
Centrum Onkologii
Szczecin,
ul. Strzałowska 22
1. W 2009 r. wydano 2 decyzje prolongujące punkt decyzji z 2007 r. dot.
niewłaściwego stanu sanitarno-technicznego ścian w poczekalni Poradni
Radioterapii (z uwagi na konieczność wykonania ekspertyzy i izolacji budynku).
- w Oddziale Chirurgii Onkologicznej – malowanie pomieszczenia statystyka
medycznego, sekretariatu i gabinetu lekarskiego, częściowa wymiana (włącznie z
pionami) instalacji wody zimnej, centralnej ciepłej wody użytkowej i cyrkulacji,
montaż modułów dezynfekcyjnych, utworzenie punktu rejestracyjnego, montaż
monitoringu oraz rolet zewnętrznych na I p. Oddziału Pooperacyjnego, wymiana
52
2 dźwigów szpitalnych, czyszczenie systemów wentylacyjnych,
- w Oddziale Onkologii Klinicznej – remont pomieszczenia na II p. z
przeznaczeniem na gabinet lekarski, malowanie gabinetu lekarskiego na II p.,
montaż odbojnic przy łóżkach chorych,
- w Budynku Administracji–Laboratorium–Przychodni Onkologicznej –
malowanie pomieszczeń przychodni, wykonanie instalacji dodatkowych punktów
teleinformatycznych,
- w Oddziale Klinicznym Radioterapii – wykonanie instalacji dla szaf
serwerowych, montaż klimatyzatora w pomieszczeniu serwerowi, czyszczenie
systemów wentylacyjnych, w piwnicy wymiana żeliwnej rozdzielnicy
skrzynkowej na szafę rozdzielczą Legrand, wykonanie przebieralni dla pacjentów,
wymiana płytek ceramicznych w ustępie dla niepełnosprawnych oraz malowanie
klatek schodowych w części łóżkowej,
ponadto wykonano:
- remont dachu budynku Magazynu Głównego, położenie wykładziny w dwóch
pomieszczeniach magazynowych, wykonanie systemu sygnalizacji włamania w
budynku Kuchni, remont pomieszczeń dla obsługi gospodarczej,
- zakończono i przekazano do użytkowania budynek Ośrodka Rehabilitacji
Społecznej i Medycznej z Poradnią Medycyny Paliatywnej,
przedsięwzięcia inwestycyjne w trakcie realizacji prace budowlano-instalacyjne
inwestycji:
- „Centrum Diagnostyki i Terapii Nowotworów Piersi”,
- budynku Ośrodka Recepcyjno-Informatycznego,
- budynku Pracowni Diagnostycznej,
- kontynuacja remontu Oddziału Chirurgii Onkologicznej II i III piętra oraz
remont i ocieplenie dachu.
4
Samodzielny
Publiczny
Specjalistyczny
Zakład Opieki
Zdrowotnej „Zdroje”
Szczecin,
ul. Mączna 4
Z dniem 31 lipca 2009 r. nastąpiło połączenie Specjalistycznego Samodzielnego
Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej nad Dzieckiem i Młodzieżą w
Szczecinie, ul. św. Wojciecha 7 z Samodzielnym Publicznym Specjalistycznym
Zakładem Opieki Zdrowotnej „ZDROJE” w Szczecinie, ul. Mączna 4. Połączony
zakład prowadzi działalność w obu obiektach w Szczecinie: tj. przy ul. św.
Wojciecha 7 i przy ul. Mącznej 4. W lipcu 2009 r. Samodzielny Publiczny
Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej „ZDROJE” w Szczecinie zaprzestał
działalności w obiekcie dawnego Szpitala Miejskiego im. św. Karola Boromeusza
w Szczecinie przy al. Wyzwolenia 52. Szpitale te połączyły się w 2008 r.
1. W 2009 r. wydano 2 decyzje administracyjne:
1-dot. ul. Mącznej 4: niewłaściwego stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń w
Oddziale Psychiatrycznym Rehabilitacyjnym VIB, VIA, Laboratorium
Analitycznym Centralnym, Bloku Porodowym, Oddziale Noworodków,
Intensywnej Terapii Noworodków, Pediatrii II i Neurologii Wieku Rozwojowego,
Rehabilitacji, Ogólnopsychiatrycznym II, IIIA, IIIIB,IVA, IVB, VA, VB,
Opiekuńczo-Leczniczym, Psychiatrycznym Dzieci i Młodzieży; decyzja jest w
trakcie realizacji;
1-dot. ul. św. Wojciecha7: niewłaściwego stanu sanitarno-technicznego
pomieszczeń w Stacji Dializ, w Oddziale Chirurgii Dziecięcej, Pediatrii,
Nefrologii Dziecięcej, Poradni Usprawnienia Leczniczego i Nefrologicznej;
decyzja ta została wykonana w całości. W 2009 r. zakończono realizację decyzji
wydanej w 2008 r. dot. obiektu przy ul. św. Wojciecha 7. Ponadto wydano 13
decyzji prolongujących terminy wykonania zaleceń: 10-dot. ul. Mącznej 4, 1-dot.
ul. św. Wojciecha 7 i 2-dot.al. Wyzwolenia52 oraz wydano 4 decyzje uchylające
wykonanie obowiązków decyzji: 3-dot. ul. Mącznej 4 i dot. al. Wyzwolenia 52.
Decyzje uchylające miały związek ze zmianami organizacyjnymi i połączeniem
53
szpitali. Nadal obowiązują 4 decyzje administracyjne na usterki sanitarnotechniczne: z 2006 r., z 2007 r., z 2008 r. i z 2009 r., z których znaczną część
zaleceń wykonano.
w obiekcie przy ul. Mącznej 4:
- remont i przebudowa pawilonu 2Fna potrzeby Oddziału Detoksykacyjnego i
Wewnętrznego,
- remont pawilonu nr 14 na potrzeby Oddziału Psychiatryczno-Rehabilitacyjnego,
- wybudowanie i wyposażenie Oddział…u dla Przewlekle Chorych,
- remont Oddziału Intensywnej Terapii i Anestezjologii,
- docieplenie budynków szpitalnych wraz z wymianą okien,
- wymiana rurociągu ciepłej i zimnej wody w Oddziale Opiekuńczo-Leczniczym,
- wykonanie 2 sanitariatów w holu przy pawilonie 2D i 2E,
- wykonanie 2 izolatek na Oddziale Pediatrii I,
- przebudowa części Oddziału Opiekuńczo-Leczniczego na potrzeby Oddziału
Otolaryngologii,
- remont 2 sal chorych i magazynu na Oddziale Intensywnej Terapii Noworodka,
- przebudowa ze zmianą sposobu użytkowania pomieszczeń po byłej
dezynfektorni na potrzeby Działu Technicznego,
- adaptacja części holu w pawilonie 2F-2C na salę sądową (z wymianą
wykładziny i malowaniem),
- wykonanie remontu pomieszczeń z przeznaczeniem na pomieszczenia socjalne
przy budynku tlenowni;
w obiekcie przy ul. św. Wojciecha 7:
- remont Bloku Operacyjnego,
- malowanie części Oddziału Pediatrii,
- malowanie części Oddziału Nefrologii wraz z modernizacją 2 sal chorych,
- malowanie części Poradni Rehabilitacji Narządu Ruchu,
- malowanie Poradni Urologicznej,
- malowanie klatki schodowej G wraz z montażem drzwi p.poż. na poddaszu oraz
instalacją systemu oddymiania klatki z oknami połaciowymi oraz oświetleniem
ewakuacyjnym i podstawowym, - adaptacja i remont części Pracowni
Radiologicznej na potrzeby uruchomienia aparatu cyfrowego RTG,
- adaptacja i remont pomieszczeń na potrzeby Poradni Medycyny Pracy,
- wymiana okien i szyb zespolonych w budynkach szpitala,
- remont Działu Farmacji wraz z wyposażeniem,
- remont pomieszczeń na potrzeby szatni dla personelu i wyposażenie,
- remont dachu budynku głównego nad Oddziałem Pediatrii,
- wymiana windy osobowej łączącej oddziały szpitalne (klatka schodowa A),
- remont części ciągów komunikacyjnych w budynku głównym B, montaż
ścianek i drzwi p.poż. oraz instalacji oddymiania klatek schodowych.
54
5
Samodzielny
Publiczny
Wojewódzki Szpital
Zespolony
Szczecin,
ul. Arkońska 4
1. W 2009 r. w sumie wydano 13 decyzji administracyjnych, w tym: 9 decyzji
prolongujących terminy wykonania zaleceń decyzji z lat 2007, 2008 i 2009, 3
decyzje uchylające wykonanie obowiązków decyzji (decyzje uchylające miały
związek ze zmianami organizacyjnymi) oraz 1 decyzję dot. stanu sanitarnotechnicznego niektórych pomieszczeń: Oddziału Dermatologicznego IIC,
Gastrologiczno-Wewnętrznego IIIA, Kardiologiczno-Tarczycowego IIIB,
Diabetologiczno-Wewnętrznego IIIC1 i IIIIC2, Obserwacyjno-Zakaźnego IVA,
Otolaryngologicznego VI, Neurologii VIII, Internistyczno-Kardiologicznego XA
i XB, Szybkiej Diagnostyki Kardiologicznej XC i XC1, Chirurgicznego XIA i
XIB, Dializ XIID, Intensywnej Terapii i Anestezjologii – Poradni Leczenia Bólu,
Endokrynologicznego- Wewnętrznego XIII, Okulistyki XIV, Neurochirurgii I
Neurotraumatologii XVII, Medycyny Ratunkowej, Sterylizacji, Banku Krwi,
Laboratorium Bakteriologicznego i Toksykologicznego, Laboratorium
Centralnego, Zakładu Patomorfologii z Prosekturą.
Nadal obowiązują decyzje administracyjne: 1 z 2007 r. oraz 1 z 2008 r.
2. Wykonane remonty i modernizacje:
- przebudowa istniejącego budynku Portierni Głównej na potrzeby Centralnej
Rejestratorki wraz z portiernią,
- przebudowę części budynku D na Oddział Otolaryngologii z Blokiem
Operacyjnym i Poradnie Specjalistyczne wraz z rozbudową i nadbudową,
- remont pomieszczeń w budynku C na potrzeby Poradni Specjalistycznych,
- remont części pomieszczeń I p. w budynku B na potrzeby Oddziału
Dermatologicznego,
Ponadto w obiekcie szpitalnym wykonywane są prace remontowe i adaptacyjne
pomieszczeń w związku z koniecznością przejęcia pozostałych jeszcze poradni z
likwidowanych Wojewódzkich Przychodni Specjalistycznych w Szczecinie, ul.
Piłsudskiego 40/42.
6
Specjalistyczny
Szpital im. prof.
Alfreda
Sokołowskiego
Szczecin, ul.
Sokołowskiego 11
1. W 2009 r. wydano 7 decyzji administracyjnych, w tym 1 decyzję dotycząca
poprawy stanu sanitarno-technicznego, która obejmuje niektóre pomieszczenia:
Oddziału VI Chirurgii Urazowo-Ortopedycznej, VII-odcinka pooperacyjnego,
Intensywnej Terapii, III Chorób Płuc i Apteki, 4 decyzje prolongujące termin
wykonania zaleceń oraz 2 decyzje uchylające obowiązek wykonania punktów
decyzji (w tym 1 dot. pomieszczeń dawnego Samodzielnego Publicznego
Wojewódzkiego Zakładu Gruźlicy i Chorób Płuc w Szczecinie, ul. Janosika 1).
Nadal obowiązują decyzje administracyjne: 1 z 2006 r., 1 z 2007 r., i z 2008 r.
remont części poddasza z przeznaczeniem na szatnie personelu w części
zachodniej budynku głównego,
- remont części poddasza z przeznaczeniem na pomieszczenia biurowe i sale
konsultacyjne w części wschodniej budynku głównego,
- montaż w budynku głównym szpitala ścianek i drzwi p.poż. oraz klap
oddymiających,
- przebudowy tzw. werandy i zachodniego skrzydła budynku głównego szpitala
celem utworzenia Poradni Przeciwgruźliczej oraz poszerzenia bazy łóżkowej w
pionie pulmonologicznym,
- montaż wytwornic pary dla potrzeb Centralnej Sterylizacji wraz z
przystosowaniem pomieszczenia do tych urządzeń,
- przebudowa ciągu komunikacyjnego nad oddziałem VII w obrębie dźwigu,
- wykonanie prac budowlanych i montażowych Nawego dźwigu osobowego w
części zachodniej budynku głównego szpitala dla Oddziału Chemioterapii i
Oddziałów Pulmonologicznych),
55
w trakcie realizacji są:
- modernizacja systemu zasilania elektroenergetycznego szpitala z wykonaniem
rozdzielni średniego i niskiego napięcia,
przebudowa tzw. „Kina” celem utworzenia archiwum zakładowego.
7
Areszt Śledczy ZOZ
1. Nie wydano decyzji administracyjnych.
Szczecin
ul. Kaszubska 28
- została oddana do użytku nowa część szpitala, do której przeniesiono oddziały
wewnętrzny i psychiatrii sądowej,
- oddział chirurgii został przeniesiony na I p. w miejsce wcześniejszego oddziału
wewnętrznego, wyremontowano łaźnię w tym oddziale i usprawniono wentylację.
W
roku
funkcjonalności
2009
najczęściej
działu
lecznictwa
stwierdzanymi
w
nieprawidłowościami
szpitalach
jest
wciąż
brak
dotyczącymi
postępowego
jednokierunkowego ruchu pacjentów, narzędzi i sprzętu medycznego, zwłaszcza w obrębie
bloków operacyjnych, izb przyjęć oraz centralnych sterylizatorni, w wyniku, czego dochodzi
do krzyżowania się dróg „czystych” i „brudnych”.
Wciąż brak jest poprawy w zakresie funkcjonalności izb przyjęć to jest:
-
brak zamkniętego, przelotowego pomieszczenia dla ruchu karetek,
-
poczekalnie dla pacjentów na izbach przyjęć są usytuowane w ciągach komunikacyjnych,
-
brak izolatek do chwilowego przebywania pacjenta na izbie przyjęć,
-
pomieszczenia sanitarno-higieniczne dla pacjentów są niedostosowane dla potrzeb osób
niepełnosprawnych i na wózkach inwalidzkich,
-
brak śluz materiałowo-wózkowych dla pacjentów oraz szatniowych dla personelu
w obrębie bloków operacyjnych,
-
w ciągach komunikacyjnych następuje krzyżowanie się dróg „czystych” i „brudnych”,
-
brak możliwości dogodnego połączenia między oddziałami, sterylizacją i blokami
operacyjnymi.
Podczas kontroli oddziałów oraz zaplecza szpitalnego najczęściej występującymi
uchybieniami były:
-
niedokładne sprzątanie pomieszczeń, głównie sanitariatów, m.in. brudna podłoga, brudne
obudowy punktów świetlnych, brudne pojemniki wielokrotnego użycia na odpady
medyczne, brudna izolacja silikonowa w łazienkach, zakamienione muszle sedesowe,
brudne wentylatory, kratki wentylacyjne, brudne krzesła dla pacjentów w poczekalni,
-
uszkodzone pojemniki na odpady medyczne,
-
duża ilość zbędnych przedmiotów, m.in. w brudowniku, w łazience personelu.
Wszystkie w/w uchybienia usunięto bezzwłocznie.
56
Podstawą sposobu postępowania przy wykonywaniu poszczególnych czynności są
plany i procedury higieniczno-sanitarne dotyczące postępowania pracowników firm
specjalistycznych oraz pracowników oddziałów szpitala.
Wydzielony jest specjalistyczny sprzęt do sprzątania oraz przestrzegany jest podział
sprzętu do sprzątania na pomieszczenia medyczne i ogólne. Po zakończeniu czynności
porządkowych sprzęt przechowywany w wydzielonych boksach lub pomieszczeniach WC.
Pomieszczenia oddziałów sprzątane są codziennie a ich częstotliwość zależy od specyfik
i potrzeb oddziału. We wszystkich szpitalach opracowane są i stosowane procedury w zakresie
higieny szpitalnej.
3.2.
Stan sanitarno -techniczny i funkcjonalność działu lecznictwa
Wentylacja w szpitalach
Wszystkie szczecińskie szpitale posiadają wentylację grawitacyjną oraz wentylację
mechaniczną, poza Zakładem Opieki Zdrowotnej Aresztu Śledczego, ul. Kaszubska 28.
Zakres wyposażenia szpitali w wentylację mechaniczną ujęto w tabeli:
Tab. 3.3. Szpitale w Szczecinie w roku 2009. Rodzaj wentylacji mechanicznej oraz miejsce jej zainstalowana
Lp
1
Szpital;
Rodzaj wentylacji mechanicznej;
nazwa, adres
miejsce, gdzie jest zainstalowana.
Szpital Kliniczny Nr 1 PAM
Szczecin, ul. Unii Lubelskiej 1
Centralna Klimatyzacja: Oddział Ratunkowy, I Klinika Onkologii
Dziecięcej „Święty Mikołaj”, Oddział Neurochirurgii – Blok Operacyjny,
Klinika Reumatologii, Laboratorium – pomieszczenia na IV piętrze;
Wentylacja nawiewno – wyciągowa z regulacją temperatury: Blok
Operacyjny Ogólny, Oddział Ortopedii Dziecięcej, Kuchnia Centralna i
Mleczna;
Wentylacja nawiewno – wyciągowa bez regulacji temperatury: Blok
Operacyjny Ogólny, Zakład Radiologii, Zakład Radioizotopów; Gabinet
zabiegowy i RTG Kliniki Chirurgii Dziecięcej i Onkologicznej, Klinika
Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych, Klinika Reumatologii i Chorób
Wewnętrznych.
Wentylacja miejscowa wyciągowa: Zakład Radioizotopów, Laboratorium.
Klimatyzatory pojedyncze – wspomagające wentylację grawitacyjną:
Oddział Gastrologii – Pracownia Endoskopii, Oddział Chirurgii
Hepatobilarnej, Blok Operacyjny Ogólny, Pracownia Mammografii,
Tomografii Komputerowej, Rezonansu, Radiologii, Pracownia RTG
Zakładu Diagnostyki Obrazowej i Radiologii Interwencyjnej;
Kanałowe wentylatory wyciągowe: Centralna Sterylizatornia, Magazyn
Bielizny, w części sanitariatów, w brudownikach, magazyn odpadów
medycznych.
57
2
Szczecin, al. Powstańców
Wlkp.72
Centralna Klimatyzacja: Klinika Chirurgii – Zintegrowany Blok
Operacyjny, Klinika Kardiochirurgii – Blok Operacyjny, Klinika
Kardiologii – Pracownia Hemodynamiki, Angiografii, ponadto w trakcie
włączenia do eksploatacji jest centralna klimatyzacja na Oddziale
Intensywnej Opieki Medycznej, Oddział Anestezjologii, Reanimacji i
Intensywnej Opieki z Pododdziałem Ostrych Zatruć, Pracownia Rezonansu
Magnetycznego
Wentylacja nawiewno – wyciągowa bez regulacji temperatury: Bloki
Operacyjne Kliniki Ginekologii i Położnictwa, Okulistyki, Urologii,
Oddział Kardiologii, Izba Przyjęć Okulistyki, Pracownia RTG, część
pomieszczeń na parterze w Klinice Okulistycznej Dziecięcej, Centralna
Sterylizacja, częściowo pomieszczenia w przyziemiu Kliniki Kardiologii,
Kliniki Okulistyczne, Przychodnia Chirurgiczna,
Klimatyzatory pojedyncze – wspomagające wentylację grawitacyjną: w
niektórych gabinetach lekarskich, w Dziale Sprzedaży i Usług Medycznych
na starym Oddziale Intensywnej Opieki Medycznej, dwie sale
pooperacyjne w Klinice Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii, dwie
sale pooperacyjne w Klinice Urologii, częściowo pomieszczenia w
przyziemiu kliniki Kardiologii, w salach Pododdziału Onkologii Klinicznej
Kanałowe wentylatory wyciągowe: Pracownia USG w Centralnym RTG, w
części sanitariatów, w brudownikach, w szatni pielęgniarek w budynku
Klinik Chirurgicznych,
3
Zachodniopomorskie Centrum Centralna Klimatyzacja: Oddział Kliniczny Radioterapii (część bunkrowa –
Onkologii
naświetlania), Blok Operacyjny Chirurgii Onkologicznej;
Szczecin, ul. Strzałowska 22
Wentylacja nawiewno – wyciągowa z regulacją temperatury: Oddział
Chirurgii Jednego Dnia, Laboratorium, Pracownie Endoskopii,
Histopatologii, Diagnostyki Obrazowej (pomieszczenie mammografów,
aparatu RTG), Oddział Kliniczny Radioterapii – część terapeutyczna;
Wentylacja nawiewno – wyciągowa bez regulacji temperatury:
Prosektorium, Kuchnia;
Klimatyzatory pojedyncze – wspomagające wentylację grawitacyjną:
budynek Onkologii Klinicznej (w Banku Krwi, Pracowni Biochemii i
Hematologii), budynek Oddziału Klinicznego Radioterapii (cztery
pomieszczenia, m.in. tomograf, pomieszczenie serwerowni), Pracownia
Diagnostyki Obrazowej (np. pomieszczenie ciemni, pomieszczenie
mammotestu), budynek kuchni i kotłowni (pomieszczenia magazynowe);
budynek apteki (pomieszczenia magazynowe);
Wentylacje miejscowe wyciągowe: Oddział Chemioterapii (Pomieszczenie
Przygotowania Cytostatyków, Prosektorium, Kuchenki, Kotłownia,
Apteka;
Kanałowe wentylatory wyciągowe: w części sanitariatów, w
brudownikach.
58
4
Wentylacja nawiewno – wyciągowa z regulacją temperatury: Oddziały
Specjalistyczny Zakład Opieki Psychiatryczne II: C, D, E, F, Oddział Opiekuńczo – Leczniczy, Kuchnia
Centralna, Kuchnia Mleczna;
Szczecin, ul. Mączna 4
Wentylacja nawiewno – wyciągowa bez regulacji temperatury: Pawilon
XV(Oddział Okulistyki, Pediatrii i Alergologii, Pediatrii i Neurologii),
Pawilon XVI (Oddziały Psychiatryczne Dziecięco – Młodzieżowe i
Oddziały Diagnostyczne), Pawilon XVII (Oddział Położniczy i Blok
Porodowy), Pawilon XVIII (Oddział Ginekologiczny i Intensywnej Terapii
Noworodków, Blok Operacyjny);
Klimatyzatory pojedyncze – Oddział Intensywnej Terapii Noworodka;
Kanałowe wentylatory wyciągowe: Pawilon XVI (Laboratorium
Bakteriologiczne, Pracownia RTG), Pawilon XVII (Sterylizacja Gazowa)
oraz w większości sanitariatów i brudowników w całym szpitalu.
Wentylacja nawiewno – wyciągowa z regulacją temperatury: Pracownia
Specjalistyczny Zakład Opieki Endoskopii, Oddział Chirurgii – sale opatrunkowe, Oddział Radiologii –
pracownia RTG;
Filia:
Szczecin,ul. Św. Wojciecha 7
Wentylacja nawiewno – wyciągowa bez regulacji temperatury: Blok
Operacyjny, Oddział Ratunkowy, Oddział Chirurgiczny, Stacja Dializ,
Kuchnie Mleczne;
Wentylacje miejscowe wyciągowe: Laboratorium, Pracownia RTG,
Poradnia Rehabilitacyjna, szatnie dla personelu;
Klimatyzatory pojedyncze – wspomagające wentylację grawitacyjną: Sala
Operacyjna Bloku Operacyjnego Niebieskiego;
Kanałowe wentylatory wyciągowe: niektóre sanitariaty Poradni
Chirurgicznej, Prosektorium, szatnie dla personelu.
5
Wojewódzki Szpital
Zespolony
Szczecin, ul. Arkońska 4
Centralna Klimatyzacja: trzy Bloki Operacyjne Oddziału Chirurgii, Blok
Operacyjny Oddziału Neurochirurgii, Centralna Sterylizatornia, Oddział
Ratownictwa Medycznego, Ośrodek Diagnostyki Medycznej (Pracownie:
Tomografii Komputerowej, Rezonansu Magnetycznego i Naczyniowa),
Oddział Kardiologiczny – Pracownia Angiografii;
Wentylacja nawiewno – wyciągowa z regulacją temperatury: Zakład
Patomorfologii (Sala Sekcyjna), Centralna Endoskopia, Oddział Geriatrii
(Pracownia Endoskopii);
Wentylacja nawiewno – wyciągowa bez regulacji temperatury: Oddział
Urologii, Oddział Nowej Interny – Pracownia RTG;
Wentylacje miejscowe wyciągowe: 5 pomieszczeń (np. w laboratoriach);
Klimatyzatory pojedyncze – wspomagające wentylację grawitacyjną: ok.
20 pomieszczeń (np. gabinety zabiegowe itp.)
brudownikach.
6
Specjalistyczny Szpital im.
prof. A. Sokołowskiego
Szczecin, ul. Sokołowskiego
11
Wentylacja nawiewno – wyciągowa z regulacją temperatury: Dolny Blok
Operacyjny, Górny Blok Operacyjny, Oddział Intensywnej Terapii,
Oddział Chemioterapii (Łóżkowy i Przygotowania Leków), Zakład
Histopatologii, Prosektura, Pracownie: RTG, Endoskopii, Bronchoskopii i
Tomografii Komputerowej;
brudownikach.
Aresztu Śledczego ZOZ
7
Wentylacja grawitacyjna.
ul. Kaszubska 28
59
W 2009 r. wykonano prace montażowe nowej wentylacji mechanicznej, a mianowicie:
− w Samodzielnym Publicznym Szpitalu Klinicznym Nr 1 PAM w Szczecinie, ul. Unii
Lubelskiej
1
Gastroenterologii
zainstalowano:
i
Chorób
wentylację
Wewnętrznych
nawiewno-wyciągową
i
w
Klinice Reumatologii
Klinice
i
Chorób
Wewnętrznych oraz wentylację wyciągową w pomieszczeniu na odpady medyczne;
− w Samodzielnym Publicznym Szpitalu Klinicznym Nr 2 PAM w Szczecinie, al.
Powstańców Wielkopolskich 72 zainstalowano: klimatyzatory pojedyncze w dwóch
salach pooperacyjnych w Klinice Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii, w dwóch
salach w Klinice Urologii, w przebudowanych salach utworzonego Pododdziału
Onkologii Klinicznej, częściowo w pomieszczeniach w przyziemiu Kliniki Kardiologii;
wentylację
nawiewno-wyciągową
w
pomieszczeniach
Kliniki
Okulistycznej,
w Przychodni Chirurgicznej; wentylację wyciągową w szatni pielęgniarek w budynku
Klinik Chirurgicznych;
− w Zachodniopomorskim Centrum Onkologii w Szczecinie, ul. Strzałowska 22
zainstalowano klimatyzator w pomieszczeniu serwerowni w Oddziale Klinicznym
Radioterapii.
W Zachodniopomorskim Centrum Onkologii w Szczecinie, ul. Strzałowska 22
stwierdzono brak aktualnego udokumentowania czynności okresowego czyszczenia instalacji
i urządzeń wentylacji mechanicznej w Oddziale Klinicznym Radioterapii. Nieprawidłowość
została usunięta.
Pozostałe szpitale posiadały udokumentowane czynności okresowego czyszczenia
instalacji i urządzeń wentylacji mechanicznej, urządzenia te czyszczone są w miarę potrzeb,
nie rzadziej niż co 24 miesiące.
W ramach przeprowadzonych w 2009 roku kontroli sanitarnych stwierdzono
uchybienia sanitarne dotyczące bieżącej czystości instalacji wentylacji grawitacyjnej
i mechanicznej w następujących szpitalach:
Tab. 3.4. Szpitale w Szczecinie w roku 2009. Stan czystości instalacji wentylacji grawitacyjnej i mechanicznej
Lp
1.
Szpital; nazwa, adres
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 PAM
2.
Stwierdzone uchybienia
Brudne niektóre kratki
wentylacji grawitacyjnej i
mechanicznej.
Samodzielny Publiczny Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Zdroje”,
60
Filia:
Specjalistyczny Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Zdroje”
Szczecin, Szpital ul. Św. Wojciecha 7
3.
Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Zespolony
Uchybienia zostały usunięte, część na bieżąco jeszcze podczas trwania kontroli
sanitarnej. W pozostałych szpitalach czystość instalacji wentylacyjnych była zachowana.
3.3.
Zaopatrzenie w wodę, w tym jakość ciepłej wody
Zaopatrzenie w wodę w szczecińskich szpitalach przedstawiono w poniższej tabeli.
Tab. 3.5. Zaopatrzenie w wodę w szczecińskich szpitalach w roku 2009
Lp.
Szpital;
adres
Wodociąg
publiczny
Ujęcie
własne
Zbiorniki
Retencyjne
1
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1
PAM; Szczecin, ul. Unii Lubelskiej 1
+*
-**
Po 3 zbiorniki w każdym z 2
pomieszczeń; zapas 12-godzinny
2
PAM; Szczecin, al. Powstańców Wlkp. 72
+
+
2 zbiorniki po 50 m³;
zapas ok.6-godzinny
3
Zachodniopomorskie Centrum Onkologii
+
-
-
4
Samodzielny Publiczny Specjalistyczny ZOZ
„Zdroje”; Szczecin, ul. Mączna 4
+
+
2 zbiorniki po 200 m³;
zapas 24-godzinny
„Zdroje”; Filia: Szczecin, ul. św. Wojciecha 7
+
-
-
5
Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital
Zespolony; Szczecin, ul. Arkońska 4
+
-
-
6
Specjalistyczny Szpital im. prof. A.
Sokołowskiego; Szczecin,ul.Sokołowskiego 11
+
+
1 zbiornik 100 m³
7
Areszt Śledczy ZOZ
Szczecin, ul. Kaszubska 28
+
-
-
Wyjaśnienie do tabeli:
* „+” - znaczy „tak”
** „-” - znaczy „nie”
Nadmienić należy, że z trzech szpitali posiadających własne ujęcia wody, tylko dla
Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 2 PAM w Szczecinie przy
al. Powstańców Wielkopolskich 72 źródło własne stanowiło rezerwowe źródło zaopatrzenia w
wodę, a wodociąg sieciowy – podstawowe źródło zaopatrzenia. W pozostałych dwóch
61
szpitalach podstawowym źródłem zaopatrzenia w wodę były własne ujęcia wody ze studni
głębinowych, a jako rezerwowe źródło zaopatrzenia traktowany był wodociąg sieciowy.
W 2007 r. w Samodzielnym Publicznym Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym
w Szczecinie przy ul. Arkońskiej 4 zostało odłączone własne ujęcie wody. Szpital posiada
opracowany i zatwierdzony dokument przebudowy stacji uzdatniania wody oraz istniejącej
oczyszczalni ścieków. Po przeprowadzeniu gruntownego remontu planowane jest ponowne
włączenie własnego ujęcia wody do użytkowania. Na dzień dzisiejszy szpital nadal korzysta
wyłącznie z wodociągu publicznego.
Szpitale z własnymi ujęciami wody posiadają aktualne pozwolenia wodno-prawne na
pobór z nich wody. Stan sanitarno – techniczny urządzeń służących do produkcji wody
i pomieszczeń, w których się znajdują jest dobry.
W bieżącym roku nie odnotowano awarii, przerw w dostawie wody, ani nie
stwierdzono braku wody w niezbędnej ilości w kontrolowanych szpitalach. Podczas badania
wody z w/w ujęć nie kwestionowano jakości wody pod względem fizyko – chemicznym ani
bakteriologicznym. Nie wydano żadnej decyzji administracyjnej.
Zgodnie z rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 w sprawie jakości
wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2007 r. Nr 61, poz. 417) od dnia
1 stycznia 2008 r. wprowadzono obowiązek badania wody ciepłej w budynkach zamieszkania
zbiorowego i zakładach opieki zdrowotnej.
Pismem Nr WS.N-HK-4400-77/07 z dn. 20.11.2007 r. Państwowy Wojewódzki
Inspektor Sanitarny w Szczecinie nakazał zaplanowanie badania Legionella sp. wyłącznie
w zakładach opieki zdrowotnej zamkniętej. Badania są kontynuowane. Próbki wody
pobierano z w/w obiektów zgodnie z harmonogramem zatwierdzonym przez Wojewódzką
Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Szczecinie.
Przebadano wszystkie szczecińskie szpitale oraz hospicjum. Pobrano z nich 236
próbek wody ciepłej, łącznie z powtórzeniami.
Badania nie wykazały przekroczeń tylko w Zachodniopomorskim Centrum Onkologii
w Szczecinie, ul. Strzałowska 22. W pozostałych obiektach stwierdzono obecność Legionella
sp. w ilości przekraczającej dopuszczalną liczbę mikroorganizmów.
Wydano 19 decyzji administracyjnych zakazujących korzystania z wody ciepłej
w postaci drobnocząsteczkowego pyłu oraz zalecenia nakazującymi doprowadzenie jakości
wody ciepłej do wymagań określonych w Załączniku Nr 7 cytowanego powyżej
rozporządzenia.
62
Podejmowane działania w celu doprowadzenia do właściwej jakości wody
obejmowały:
− dezynfekcję sieci wody ciepłej (termiczna, chemiczna) oraz płukanie sieci,
− przeglądy techniczne sieci oraz likwidacja tzw. ślepych odcinków instalacji,
− przeglądy kranów i natrysków, oczyszczenie z rdzy, osadów, dezynfekcję oraz
wprowadzenie tych czynności do stałych obowiązków,
− wprowadzenie reżimu utrzymywania temperatury wody zimnej < 20o C, a temperatury
wody ciepłej ≥ 55o C.
Na koniec 2009 r. w 5 z badanych obiektów sieć wody ciepłej w dalszym ciągu
wykazywała skolonizowanie pałeczkami Legionella sp.
Były to:
− Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 PAM ul. Unii Lubelskiej 1,
− Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 2 PAM al. Powstańców Wlkp. 72,
−
Samodzielny Publiczny Specjalistyczny ZOZ „Zdroje”, Filia: ul. Św. Wojciecha 7,
− Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Zespolony w Szczecinie, ul. Arkońska 4,
− Hospicjum Św. Jana Ewangelisty ul Pokoju 77.
Kolejne badania zaplanowano na styczeń 2010 r.
Szczegółowo badania Legionella sp. przeprowadzone w 2009 r. przedstawiono w
załączonej tabeli.
Tab. 3.6. Szczegółowe badania Legionella sp. przeprowadzone w 2009 r. w Szczecinie
L.p.
1
2
3
Nazwa zakładu
opieki
zdrowotnej
zamkniętej
Adres zakładu
opieki zdrowotnej
Data
pobrania
próbek
17.03.2009
21.04.2009
02.06.2009
22.10.2009
24.11.2009
Samodzielny
Publiczny Szpital
Kliniczny Nr 1 PAM
71-252 Szczecin
Samodzielny
Publiczny Szpital
Kliniczny Nr 1 PAM
Klinika
Psychiatryczna
ul.Broniewskiego20
71-460 Szczecin
01.09.2009
29.09.2009
al. Powstańców
Wielkopolskich 72
70-111 Szczecin
12.05.2009
05.06.2009
25.06.2009
17.07.2009
18.08.2009
15.09.2009
17.11.2009
Samodzielny
Publiczny Szpital
Kliniczny Nr 2 PAM
Ilość
pobranych
prób
Ilość
przekroczeń
Ilość
wydanych
decyzji
23
10
2
8
3
1
87
55
9
63
4
5.
6.
7.
Zachodniopomorskie
Centrum Onkologii
Samodzielny
Publiczny
Specjalistyczny
ZOZ „Zdroje”
Samodzielny
Publiczny
Specjalistyczny
ZOZ „Zdroje”
Samodzielny
Publiczny
Specjalistyczny
ZOZ „Zdroje”
ul. Mączna 4
70-780 Szczecin
8.
Samodzielny
Publiczny
Wojewódzki Szpital
Zespolony
9.
Specjalistyczny
Szpital im. prof. A.
Sokołowskiego
10.
10
ul. Strzałowska 22
Hospicjum im. Św.
Jana Ewangelisty
15.07.2009
15.07.2009
23.03.2009
07.07.2009
29.07.2009
4
0
0
12
1
1
Centrum
Psychiatryczne
ul. Żołnierska 55
71-210 Szczecin
01.09.2009
29.09.2009
8
3
1
Filia:
ul. św.Wojciecha 7
70-410 Szczecin
20.10.2009
17.11.2009
8
3
1
36
15
2
05.02.2009
26.03.2009
20
9
1
06.02.2009
17.03.2009
05.05.2009
04.06.2009
09.07.2009
01.09.2009
27.10.2009
24.11.2009
-
30
15
1
236
114
19
ul. Arkońska 4
71-455 Szczecin
ul. Sokołowskiego
11
70-880 Szczecin
ul. Pokoju 77
71-740 Szczecin
Razem
-
08.01.2009
05.02.2009
17.03.2009
21.04.2009
23.06.2009
20.08.2009
22.09.2009
09.11.2009
Spośród szpitali funkcjonujących na terenie miasta Szczecina cztery zaopatrują się
w ciepło i w ciepłą wodę z miejscowej sieci uzbrojenia komunalnego. Pozostałe szpitale
korzystają z własnych kotłowni zaspokajających wszystkie potrzeby cieplne obiektu. Tylko
jeden ze szpitali, a mianowicie Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Zespolony
w Szczecinie, mieszczący się przy ul. Arkońskiej 4, nie posiada kotłowni własnej
zaspokajającej wszystkie potrzeby cieplne obiektu, lecz zaopatruje się w ciepło i w ciepłą
wodę równolegle z miejscowej sieci uzbrojenia komunalnego oraz z własnej kotłowni
technologiczno - awaryjnej zaspokajającej potrzeby technologiczne i grzewcze w zakresie
niezbędnym do funkcjonowania zakładu.
Szczegóły przedstawiono w przedstawiono w tabeli:
Tab. 3.7. Zaopatrzenie w ciepło i w ciepłą wodę
Lp.
Szpital;
Miejscowa sieć uzbrojenia
Kotłownia własna
64
nazwa, adres
komunalnego
zaspokajająca wszystkie
potrzeby cieplne obiektu
1
-**
+*
2
+
-
3
-
+
-
+
„Zdroje”, Filia: Szczecin, ul. św. Wojciecha 7
+
-
5
+
-
6
Sokołowskiego; Szczecin, ul. Sokołowskiego 11
-
+
7
Areszt Śledczy ZOZ
+
-
4
3.4.
Utrzymanie bieżącej czystości i porządku
W
szpitalach
utrzymaniem
bieżącej
czystości
i
porządku
w
zajmują
się wyspecjalizowane firmy sprzątające:
IMPEL CLEARING Sp. z o.o. ul. Ślęża, Wrocław:
− Samodzielny Publiczny Specjalistyczny ZOZ „Zdroje”; Szczecin, ul. Mączna 4,
− Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 PAM; Szczecin, ul. Unii Lubelskiej 1,
− Specjalistyczny Szpital im. prof. A. Sokołowskiego; Szczecin, ul. Sokołowskiego 11,
− Specjalistyczny Samodzielny Publiczny ZOZ nad Dzieckiem i Młodzieżą; Szczecin, ul.
Św. Wojciecha 7.
W Samodzielnym Publicznym Szpitalu Klinicznym Nr 2 PAM, Szczecin, Powstańców
Wlkp. 72 sprzątanie prowadzone jest przez Firma „ THOMAS”, Mierzyn, ul. Lubieszyńska 34,
Zakład Sprzątania Wnętrz- Adam Nowik, Szczecin, ul. 5 Lipca 4/12 oraz pracowników
zatrudnionych przez szpital.
Utrzymaniem bieżącej czystości w Zachodniopomorskim Centrum Onkologii ul. Strzałowska
22 w Szczecinie zajmują się pracowników zatrudnionych przez szpital.
65
Podczas kontroli oddziałów oraz zaplecza szpitalnego najczęściej występującymi
uchybieniami były:
-
niedokładne sprzątanie pomieszczeń, głównie sanitariatów, m.in. brudna podłoga, brudne
obudowy punktów świetlnych, brudne pojemniki wielokrotnego użycia na odpady
medyczne, brudna izolacja silikonowa w łazienkach, zakamienione muszle sedesowe,
brudne wentylatory, kratki wentylacyjne, brudne krzesła dla pacjentów w poczekalni,
-
uszkodzone pojemniki na odpady medyczne,
-
duża ilość zbędnych przedmiotów, m.in. w brudowniku, w łazience personelu.
Wszystkie w/w uchybienia usunięto bezzwłocznie.
Podstawą sposobu postępowania przy wykonywaniu poszczególnych czynności są
plany i procedury higieniczno-sanitarne dotyczące postępowania pracowników firm
specjalistycznych oraz pracowników oddziałów szpitala.
Wydzielony jest specjalistyczny sprzęt do sprzątania oraz przestrzegany jest podział
sprzętu do sprzątania na pomieszczenia medyczne i ogólne. Po zakończeniu czynności
porządkowych sprzęt przechowywany w wydzielonych boksach lub pomieszczeniach WC.
Pomieszczenia oddziałów sprzątane są codziennie a ich częstotliwość zależy od specyfik
i potrzeb oddziału. We wszystkich szpitalach opracowane są i stosowane procedury w
zakresie higieny szpitalnej.
3.5.
Dezynfekcja i komory dezynfekcyjne
Mycie
i
dezynfekcja
narzędzi
medycznych
wielokrotnego
użytku
odbywa
się w gabinetach zabiegowych oraz w wydzielonych pomieszczeniach na blokach
operacyjnych.
Środki
dezynfekcyjne
stosowane
w
placówkach
przygotowywane
są w oddziałach przez osoby przeszkolone.
Najczęściej stosowane środki do dezynfekcji:
-
powierzchni – Septacid, Fugaten, Virkon, Incidur Spray, Incidin Plus, Surfanios
FreshLemon, Jasol-Solid, Septacid, Incidin Active, Incidin Liquid Spray, Fugaten,
Perform,
-
narzędzi – Stabimed, Cidex Opa, Cidezyme, Helimati Cleaner Neutral, Helimatic Cleaner
Enzymatic, Helimatic Disinfectic, Getinge Wasch Extra, Aniosyme DD1, Ultraseptin
classic, Steranios,
-
endoskopów – Secusept Pulver z aktywatorem, Desinfectant DETD, Cidex,
66
-
rąk, skóry i błon śluzowych – Sensiva, Desderman N, Spitaderm, Skinsept, Skinman, AHD
2000, Octanisept Monorapid,
-
unieszkodliwiania moczu i krwi – Desam OX, Secusept Pulver, Virkon, Podchloryn Sodu,
Medicarina.
Zapasy środków dezynfekcyjnych stosowanych w szpitalach są wystarczające,
uzupełniane na bieżąco i przechowywane w magazynach gospodarczych lub wyznaczonych
miejscach w gabinetach zabiegowych.
Mycie i dezynfekcja szafek pacjentów, łóżek szpitalnych odbywa się na salach chorych
lub na korytarzach oddziału. Szpitale nie posiadają stacji przygotowania łóżek.
Ocena wyników wymazów czystościowych:
Wymazy czystościowe pobierane były przez pracowników Powiatowej Stacji
Sanitarno-Epidemiologicznej w trakcie kontroli kompleksowych
szpitali, oddziałów
Położniczo – Noworodkowych oraz innych kontroli tematycznych do dnia 19.05.2009 r.
Tab. 3.8. Liczba pobranych wymazów środowiskowych
Ogólna liczba
pobranych
wymazów
Liczba
zakwestionowanych
wymazów po sterylizacji
%
Liczba
zakwestionowanych wymazów
po dezynfekcji
331
1
0,3
32
%
10
Z pobranych 331 wymazów środowiskowych zakwestionowano 33 próby:
-
jeden zakwestionowany wymaz po sterylizacji został pobrany z płytki sterylnej na
oddziale
wewnętrznym
pracowni
endoskopowej
Samodzielnego
Publicznego
Specjalistycznego Zakładu Opieki Zdrowotnej „Zdroje” ul. Wyzwolenia 52
w Szczecinie. Przyczyną mogło być nieprawidłowe postępowanie przy otwarciu
pakietu przez personel szpitala.
-
32 zakwestionowane wymazy po dezynfekcji pochodziły najczęściej z powierzchni
roboczych, stolików zabiegowych oraz kozetek.
Spośród wymazów środowiskowych pobranych w obiektach szpitalnych hodowane
były min.: Laseczki tlenowe G(+), Micrococcus spp, Staphylococcus epidermidis oporny na
meticylinę, Staphylococcus lugdunensis oporny na meticylinę, Staphylococcus conhnii oporny
na meticylinę, Staphylococcus hominis oporny na meticylinę.
67
Ponadto szpitale we własnym zakresie pobierają wymazy czystościowe według
ustalonego przez Zespół ds. Zakażeń Zakładowych harmonogramu oraz w zależności od
potrzeby i sytuacji epidemiologicznej.
Poniższa tabela przedstawia ilość pobranych prób w ramach kontroli wewnętrznej
szpitali:
68
Tab. 3.9. Liczba pobranych wymazów czystościowych
Liczba badań
mikrobiologicznych
Liczba badań
zakwestionowanych
%
Szpital Kliniczny Nr 1
945
18
1,9
257
40
15,56
Onkologii
71
5
7,04
Samodzielny Publiczny ZOZ
Nad Dzieckiem i Młodzieżą
Do dnia 31.07.2009 r.
22
13
59,09
ZOZ ” Zdroje”
387
73
18,86
233
17
7,3
Specjalistyczny Szpital
im. A. Sokołowskiego
43
8
18,6
Zespół Opieki Zdrowotnej
Szpital Aresztu Śledczego ul.
Kaszubska28
10
0
0
Szpital
Komory dezynfekcyjne:
Na terenie miasta Szczecina obecnie znajdują się 2 komory dezynfekcyjne mieszczące
się w Pralni Centralnej przy ul. Wernyhory 15. W komorach tych sprawdzono skuteczność
procesu sterylizacji testami biologicznymi 6-krotnie w 2009 r. Żadne badanie nie było
zakwestionowane.
Pralnia Centralna przy ul. Wernyhory 15 w Szczecinie wykonywanała w roku 2009
usługi dezynfekcji dla następujących zakładów opieki zdrowotnej w Szczecinie:
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 1, ul. Unii Lubelskiej 1 w Szczecinie:
-
materace -65 szt., koce - 733 szt., poduszka - 390 szt.
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 2, ul. Powstańców Wielkopolskich 72
w Szczecinie:
-
materace - 246 szt., koce - 338 szt., poduszki- 208szt.
Samodzielny Publiczny Specjalistyczny Zespół Opieki Zdrowotnej „Zdroje”, ul. Mączna 4
w Szczecinie:
-
materace – 290 szt., koce – 1szt., poduszki- 1 szt.
Do dnia 31.07.2009 r. funkcjonowała komora dezynfekcyjna w Samodzielnym
Publicznym Specjalistycznym Zespole Opieki Zdrowotnej „Zdroje” ul. Wyzwolenia 52
69
w Szczecinie. W tym czasie zostało wykonane jedno badanie testem biologicznym, którego nie
zakwestionowano.
Przeprowadzono 20 cykli: kołdra – 1 szt., poduszki – 46 szt., materace – 26 szt., koce –
8 szt.
Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Zespolony – korzysta z usług komór
dezynfekcyjnych w Pralni w Mielenku, gdzie poddano dezynfekcji 218 materacy, kocy 6095,
2072 poduszek i 298 kołder.
W Zachodniopomorskim Centrum Onkologii ul. Strzałowska 22 na wszystkich
oddziałach materace, poduszki i kołdry pokryte są specjalnymi pokrowcami, które
są dezynfekowane po każdym pacjencie.
Specjalistyczny Szpital im. prof. A Sokołowskiego ul. A. Sokołowskiego 11 korzysta
z usług komór dezynfekcyjnych firmy DGP Dozorbud Grupa Polska sp. z o.o. ul Najświętszej
Maryi Panny, 59-220 Legnica (oddział w Stargardzie Szczecińskim).
Zabiegi dezynsekcji i deratyzacji przeprowadzane są w Samodzielnym Publicznym
Szpitalu Klinicznym nr 2 w Szczecinie, Al. Powstańców Wielkopolskich 72 przez
przeszkolonych pracowników Działu Gospodarczego placówki.
W niżej wymienionych placówkach zabiegi dezynsekcji i deratyzacji wykonują
wyspecjalizowane firmy:
1. Firma Tępienia Owadów i Gryzoni – M. Małolepszy, Szczecin, ul. Boryny 34, w:
-
Zachodniopomorskim Centrum Onkologii, Szczecin, ul. Strzałowska 22,
-
Samodzielnym Publicznym ZOZ nad Dzieckiem i Młodzieżą, Szczecin,
ul. Św. Wojciecha 7,
-
Samodzielnym
Publicznym
Specjalistycznym
ZOZ
„Zdroje”,
Szczecin,
ul. Mączna 4,
-
Samodzielnym
Publicznym
Szpitalu
Klinicznym
Nr
1,Szczecin,
ul. Unii Lubelskiej 1,
-
Samodzielnym Publicznym Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym, Szczecin,
ul. Arkońska 4
2. Przedsiębiorstwo Handlowo- Usługowe „ Protas” – Zakład Dezynsekcji i Deratyzacji,
Szczecin, ul. Żółkiewskiego 9a/11
-
Specjalistyczny Szpital im. prof. A. Sokołowskiego ul. Sokołowskiego 11.
Częstotliwość zabiegów dezynfekcji i deratyzacji ustalona jest przez placówki
w harmonogramie rocznym. Zabiegi te wykonywane są również doraźnie, w zależności
70
od potrzeb. Podczas kontroli pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej nie stwierdzili
nieprawidłowości w doborze preparatów dezynfekcyjnych i dezynsekcyjnych.
Sterylizacja
Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Zespolony, Samodzielny Publiczny
Szpital Kliniczny nr 1, Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 2, Specjalistyczny Szpital
im. Sokołowskiego prowadzą sterylizację we własnym zakresie, w posiadanych urządzeniach
sterylizacyjnych (w w/w szpitalach znajduje się Centralna Sterylizacja lub sterylizacja przy
oddziałach).
Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Zespolony w Szczecinie, ul. Arkońska 4
świadczy usługi w zakresie sterylizacji gazowej dla Zakładu Opieki Zdrowotnej Szpitala
Aresztu Śledczego w Szczecinie.
We wszystkich sterylizatorniach na terenie szpitali prowadzony jest monitoring
procesów sterylizacji testami chemicznymi i biologicznymi.
Metody sterylizacji stosowane w szpitalach to:
- sterylizacja parą wodną
- sterylizacja plazmowa
- sterylizacja gazowa
Centrum Usług Sterylizacyjnych Toruńskich Zakładów Materiałów Opatrunkowych
S.A. ul. Rolna 4 świadczy usługi sterylizacji dla:
-
Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 2,
-
Samodzielnego
Publicznego
Zakładu
Opieki
Zdrowotnej
nad
Dzieckiem
i Młodzieżą,
-
Zachodniopomorskiego Centrum Onkologii,
-
Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej „Zdroje”.
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej nad Dzieckiem i Młodzieżą
w Szczecinie, ul. Św. Wojciecha 7 w Szczecinie, w zakresie sterylizacji gazowej korzysta
z usług Szpitala Wojskowego, Szczecin, ul. Piotra Skargi 9/11.
71
Tab. 3.10. Sterylizacja w szpitalach
Liczba posiadanych
sterylizatorów
Liczba badań
sterylizatorów
autoklawy
Parowo-formaldechydowy
Na tlenek etylenu
plazmowy
Liczna badań
l. b. zakwest.
Liczba badań
l.b. zakwest.
Liczba badań
l.b. zakwest.
Liczba badań
liczba.b.
zakwest.
Liczba badań
Zakwestionow
ane bad.
Parowoformaldechyd
owy
6
-
1
-
6838
-
-
-
900
-
-
-
-
-
-
9
1
1
1
3623
-
93
-
673
-
917
-
-
-
-
Szpital Wojewódzki
ul. Arkońska 4
5
-
1
-
726
-
-
-
736
-
-
-
-
-
-
ZOZ „Zdroje”
ul. Mączna 4
1
-
-
-
5
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Zachodniopomorskie
Centrum Onkologii
ul. Strzałowska 22
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
ZOZ
nad Dzieckiem i
Młodzieżą
ul. Św. Wojciecha 7
do dnia 31.07.2009.
3
-
-
-
19
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Specjalistyczny Szpital
im. prof. A.Sokołowskiego
ul. Sokołowskiego 11
3
-
-
1
591
-
-
-
-
-
251
-
Zakład Gruźlicy i horób
Płuc ul. Janosika 1-3
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
ZOZ Szpital Aresztu
Śledczego
Ul. Kaszubska 28
1
-
-
-
58
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Na tlenek
etylenu
Plazmowy
Komory
dezynfekcyjne
Ilość komór
Szpitale
parowy
Al. Powst. Wielkopolskich
72
3.6.
-
Postępowanie z bielizną szpitalną
Obecnie szpitale będące pod nadzorem PSSE w Szczecinie zlecają usługi pralnicze
firmom zewnętrznym.
72
Wykaz pralni przedstawiono w zamieszczonej niżej tabeli:
Tab. 3.11. Wykaz pralni
Szpital;
nazwa, adres
Lp
Pralnia;
adres
1.
Pralnia Centralna Sp. z o.o.
71-240 Szczecin, ul. Wernyhory 15
2.
Szczecin, al. Powstańców Wlkp.72
Zakład Usług Pralniczych Spółka Jawna
Henryka Różalska, Katarzyna Karasiewicz
76-032 Mielenko, ul. Lipowa 11
Samodzielny Publiczny Specjalistyczny Zakład Opieki
Zdrowotnej „Zdroje”; Szczecin, ul. Mączna 4
Zdrowotnej „Zdroje”; Filia: Szczecin, ul. Wojciecha 7
Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowo
Handlowe „HYGEA” Oddział w Drezdenku
66-500 Drezdenko, ul. Słoneczna 46
5.
Zakład Usług Pralniczych Spółka Jawna
Henryka Różalska, Katarzyna Karasiewicz
76-032 Mielenko, ul. Lipowa 11
6.
Specjalistyczny Szpital im. prof. A. Sokołowskiego
Szczecin, ul. Sokołowskiego 11
DOZORBUD sp. z o.o. z siedzibą w Legnicy;
Pralnia szpitalna przy SPZ ZOZ w Stargardzie
Szczecińskim, ul. Wojska Polskiego 27
Areszt Śledczy ZOZ
Pralnia w Zakładzie Karnym
w Stargardzie Szczecińskim, ul. Żołnierska
3.
4.
7.
Zakład Usług Pralniczych Spółka Jawna Henryka Różalska, Katarzyna Karasiewicz
z Mielenka, ul. Lipowa 11, obsługiwała w 2009 r. dwa szczecińskie szpitale, posiada
pozytywną opinię Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Koszalinie i jest pod
jego nadzorem.
Pralnia w Drezdenku przy ul. Słonecznej 46 (woj. Lubuskie), piorąca bieliznę
z jednego szczecińskiego szpitala, będąca częścią Przedsiębiorstwa - Produkcyjno - Usługowo
- Handlowego „HYGEA” Lubasz, ul. Szkolna 21 jest nadzorowana przez Państwowego
Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Drezdenku i również posiada pozytywną opinię
sanitarną.
Pralnia szpitalna podlegająca DOZORBUB sp. z o.o. zlokalizowana przy SPZ ZOZ
w Stargardzie Szczecińskim, ul. Wojska Polskiego 27 piorąca w 2009 r. bieliznę z jednego
szczecińskiego
szpitala,
nadzorowana
jest
przez
Powiatową
Inspekcję
Sanitarny
w Stargardzie Szczecińskim, ul. Czarnieckiego 34, spełnia wymagania sanitarno-higieniczne
dla pralni szpitalnych.
73
W Pralni Centralnej Sp. z o.o. w Szczecinie, ul. Wernyhory 15 w 2009 r. była prana
bielizna z 3 szpitali. Jest to pralnia z barierą higieniczną, spełniającą wymagania
rozporządzenia Ministra Zdrowia z Ministra Zdrowia z 24.11.2006 r. (Dz.U. Nr 213,
poz.1568; ostatnia zmiana Dz. U, Nr 30, poz. 187). Stan techniczny pralni jest dobry. Do
stanu sanitarno-higienicznego pomieszczeń i urządzeń pralni w 2009 r. nie było uwag.
W 2009 r. w Pralni Centralnej w Szczecinie przy ul. Wernyhory 15 przeprowadzono
dwie kontrole sanitarne.
Transport bielizny na drodze szpital – pralnia – szpital odbywa się samochodem pralni
z wydzielonymi oddzielnymi komorami na bieliznę brudną i czystą, z powierzchniami
łatwymi do czyszczenia i dezynfekcji, z książką kontroli sanitarnej. Kierowcy nie prowadzą
zapisów częstotliwości dezynfekcji samochodu, natomiast obowiązek mycia i dezynfekcji
samochodu mają wpisany w zakres obowiązków służbowych. Na terenie pralni odbywa się
mycie i dezynfekcja pojemników, wózków i samochodów do przewozu bielizny szpitalnej.
W 2009 r. skontrolowano pięć samochodów do przewozu bielizny szpitalnej. Bieżący
stan sanitarny nie budził zastrzeżeń.
Procedury postępowania z bielizną szpitalną jak i technologia prania bielizny
w porównaniu do ubiegłego roku nie zmieniły się. Dezynfekcji wstępnej bielizny
ogólnoszpitalnej nie prowadzi się. Cała bielizna szpitalna traktowana jest jako zakażona
i poddawana jest praniu dezynfekcyjnemu, tj. cyklowi prania, na który składa się pranie
z obróbką termiczną (pranie w temp. 60÷90ºC) przez określony czas oraz pranie chemiczne
w odpowiednim rodzaju i stężeniu środka chemicznego. Pozwala to na usunięcie
zanieczyszczeń
fizycznych
i
bakteriologicznych.
Bielizna
uprana,
po
dosuszeniu
w suszarkach i wymaglowaniu przewożona jest do magazynu bielizny czystej, gdzie
pakowana jest w worki foliowe, uprane z bielizną worki materiałowe i w zdezynfekowane
pojemniki plastikowe lub metalowe (siatkowe) wózki zabezpieczone pokrowcami
materiałowymi.
Bielizna z oddziałów zakaźnych (m.in. chorób płuc i skóry) przyjmowana jest
w końcowych godzinach zmiany. W zależności od wskazań szpitala poddawana jest
bezpośrednio procesowi prania dezynfekowanego lub dezynfekowana jest w komorach
dezynfekcyjnych (z potwierdzeniem wydruku) i następnie poddawana jest procesowi prania.
Po upraniu traktowana jest jak bielizna ogólnoszpitalna. Pralnico–wirówka użyta do tej
bielizny, po wykorzystaniu wymaga dodatkowej dezynfekcji i nie może być użyta do prania
bielizny dziecięcej.
74
Bielizna z oddziałów położniczych i zespołów porodowych prana jest w specjalnie do
tego celu wydzielonej pralnico – wirówce tunelowej. Na cykl prania składają się: płukania
wstępne (dwukrotne), pranie wstępne, zasadnicze, podwirowania (dwukrotne), płukania
końcowe (czterokrotne) i wirowanie końcowe. Po dosuszeniu w wydzielonej suszarce
i wymaglowaniu bielizna ta jest przewożona do magazynu bielizny czystej, gdzie jest
pakowana w pakiety materiałowe lub foliowe po 20 szt. każdy. Następnie pakiety te
pakowane są do worków foliowych bezbarwnych po 5 szt. i dodatkowo zabezpieczane
poprzez umieszczenie w worku brezentowym.
W magazynie bielizny czystej w pralni bielizna przechowywana jest na regałach
i stołach do pakietowania. Czas przechowywania jest krótki, przeważnie zaraz po
zapakowaniu bielizna jest wywożona do szpitali.
Bielizna brudna na czas transportu szpital – pralnia zabezpieczona jest poprzez
umieszczenie w workach, jak w tabeli:
Tab. 3.12. Transportu bielizny brudnej
Szpital;
nazwa, adres
Lp
Na czas transportu bielizna brudna
zabezpieczona jest w worki:
1.
foliowe pojedyncze lub podwójne w zależności
od oddziału, z którego pochodzi
2.
foliowe i płócienne pojedyncze
3.
foliowe pojedyncze oraz jednorazowe worki
rozpuszczalne
Zdrowotnej „Zdroje”; Szczecin, ul. Mączna 4
foliowe pojedyncze
Zdrowotnej „Zdroje”, Filia: Szczecin, ul. Wojciecha 2
foliowe pojedyncze
5.
foliowe pojedyncze
6.
Specjalistyczny Szpital im. prof. A. Sokołowskiego
foliowe pojedyncze
7.
Areszt Śledczy ZOZ
foliowe pojedyncze
4.
Wszystkie szpitale mają wydzielone główne magazyny bielizny czystej i brudnej.
Ponadto w oddziałach szpitalnych znajdują się podręczne magazynki bielizny czystej lub
wydzielone miejsca w składowania bielizny (np. w szafach). Bielizna brudna przed
przyniesieniem
do
magazynu
bielizny
brudnej
tymczasowo
przechowywana
jest
w wydzielonych opisanych pojemnikach lub zbiorczych workach foliowych, umieszczonych
75
w brudownikach, składzikach porządkowych czy też umocowanych na stelażach wózków ze
sprzętem porządkowym.
Stan sanitarno – techniczny magazynów bielizny czystej i brudnej w szpitalach
w 2009 r. przedstawiono w tabelce:
Tab. 3.13. Stan sanitarno - techniczny magazynów bielizny czystej i brudnej w szpitalach
Szpital;
nazwa, adres
Lp
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Stan sanitarno - techniczny magazynów bielizny
Samodzielny Publiczny Szpital
Kliniczny Nr 1 PAM
Magazyn bielizny czystej – stan techniczny dobry.
Magazyn bielizny brudnej – stan techniczny dobry.
Samodzielny Publiczny Szpital
Kliniczny Nr 2 PAM
Magazyn bielizny czystej – stan techniczny dobry, w pierwszym
półroczu 2009 r. odnowiono pomieszczenia magazynu wraz z
zapleczem,
Onkologii
Magazyn bielizny czystej –stan techniczny dobry.
Specjalistyczny Zakład Opieki
Specjalistyczny Zakład Opieki
Zdrowotnej „Zdroje”, Filia:
Szczecin, ul. Wojciecha 7
Magazyny bielizny czystej i brudnej – zadania związane z poprawą
stanu technicznego ścian i podłóg jest ujęte w programie
dostosowania do wymagań rozporządzenia Ministra Zdrowia. Na
dostosowanie do właściwego stanu technicznego stolarki okiennej
obowiązuje decyzja administracyjna.
Sokołowskiego
Magazyn bielizny czystej – stan techniczny dobry, w pomieszczeniu
odnowiono ściany i sufit oraz zainstalowano umywalkę.
Magazyn bielizny brudnej – stan techniczny magazynu i
pomieszczeń zsypowych na bieliznę dobry.
Areszt Śledczy ZOZ
W 2009 r. w szczecińskich szpitalach nie stwierdzono uchybień sanitarno-higienicznych
dot. postępowania z bielizną.
3.8.
Wszystkie szczecińskie szpitale mają uregulowaną gospodarkę odpadami, tj. każdy ze
szpitali posiada aktualną decyzję zezwolenie na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych,
76
zatwierdzony program gospodarki odpadami i złożoną informację o gospodarowaniu
odpadami. Szpitale posiadają opracowane procedury postępowania z odpadami oraz mają
zawarte
umowy
z
firmami
specjalistycznymi
na
odbiór
odpadów
komunalnych
i niebezpiecznych, w tym niebezpiecznych medycznych
W 2009 r. we wszystkich szczecińskich szpitalach, z wyjątkiem szpitala w Areszcie
Śledczym w Szczecinie przy ul. Kaszubskiej 28, prowadzona była w większym lub
mniejszym zakresie segregacja odpadów komunalnych w miejscach ich powstawania.
Wszystkie szpitale mają zawarte umowy z firmami specjalistycznymi posiadającymi
wymagane zezwolenie na wywóz odpadów komunalnych, zaopatrzone są w wystarczającą
ilość kontenerów i pojemników na odpady. Kontenery i pojemniki utrzymane są w dobrym
stanie sanitarno-porządkowym i sanitarno-technicznym.
Nie stwierdzono uchybień w postępowaniu z odpadami komunalnymi w szpitalach.
Szczegółowe informacje ujęto w zamieszczonej poniżej tabeli:
Tab. 3.14. Postępowanie z odpadami komunalnymi
Lp
1.
2.
3.
4.
5.
Szpital;
nazwa, adres
Gromadzenie
odpadów
Segregacja odpadów na
Umowa na wywóz
zawarta z firmą
Szczecin, ul. Unii Lubelskiej
1
W kontenerze,
w kontenerze z
prasą i w
pojemnikach
Makulaturę, odpady twarde,
np. deski, wielkogabarytowe,
elektryczne, tworzywa
sztuczne i pozostałe odpady
komunalne
REMONDIS Sp. z o.o.
Szczecin,
ul. Żołnierska 56
Szczecin, al. Powstańców
Wielkopolskich 72
W kontenerze
i w pojemnikach
Makulaturę, szkło, tworzywa
sztuczne, odpady ulegające
biodegradacji (np. liście)
i pozostałe odpady komunalne
REMONDIS Sp. z o.o.
Szczecin,
ul. Żołnierska 56;
Zachodniopomorskie
Centrum Onkologii
W kontenerze
z prasą i w
pojemnikach
sztuczne, zużyty sprzęt
elektryczny i elektroniczny i
pozostałe odpady komunalne
REMONDIS Sp. z o.o.
Szczecin,
ul. Żołnierska 56
Specjalistyczny ZOZ
„Zdroje”
W kontenerze
z prasą i w
pojemnikach
Makulaturę
Firma Usługowo–
Handlowo-Przemysłowa
„Jantra” Sp. z o.o.,
Przecław, Przecław 58
Filia:
W pojemnikach
Szczecin, ul. św.Wojciecha 7
Makulaturę
REMONDIS Sp. z o.o.
Szczecin,
ul. Żołnierska 56
Wojewódzki Szpital
Zespolony
sztuczne
Miejskie
Przedsiębiorstwo
Oczyszczania Sp. z o.o.
W 2 kontenerach
z prasami (makulatura, pozostałe
77
6.
7.
odpady) i w
pojemnikach
Szczecin,
ul. Gdańska 12b
Specjalistyczny Szpital im.
prof. Alfreda Sokołowskiego
Szczecin, ul. Sokołowskiego
11
W magazynie (ma Makulaturę, szkło, tworzywa
kulatura wielkosztuczne
gabarytowa),
w pojemnikach
Miejskie
Przedsiębiorstwo
Oczyszczania Sp. z o.o.
Szczecin ul.Gdańska12b
Areszt Śledczy ZOZ
W pojemnikach
Przedsiębiorstwo
Handlowo-Usługowe
„JUMAR” Mierzyn,
ul. Długa 20
Niesegregowane odpady
komunalne
Ponadto we wszystkich szpitalach selektywnie zbierane są odpady medyczne
nieposiadające właściwości niebezpiecznych, zwane „odpadami pozostałymi”, z którymi
postępuje się w sposób przewidziany dla odpadów komunalnych. Odpady te zbierane są
w pojemnikach wielokrotnego użytku wyłożonych niebieskimi workami foliowymi
Postępowanie z odpadami medycznymi niebezpiecznymi
Wszystkie szczecińskie szpitale posiadają procedury postępowania z odpadami
medycznym zgodne z wytycznymi zawartymi w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie
szczegółowego postępowania z odpadami medycznymi (Dz. U. Nr 162, poz. 1153).
W 2009 roku postępowanie z odpadami w zasadzie było zgodne z procedurami,
niemniej jednak zdarzały się nieprawidłowości.
Najczęściej stwierdzanymi uchybieniami były:
− brak oznakowania na pojemnikach na odpady medyczne,
− brak worka w pojemniku na odpady,
− niewłaściwe oznakowanie pojemników/worków na odpady medyczne,
− na pojemnikach/workach - brak oznaczenia rodzaju odpadów w nich przechowywanych,
brak oznaczenia miejsca pochodzenia odpadów, daty zamknięcia, brak informacji
pozwalającej zidentyfikować osobę zamykającą pojemnik/worek,
− uszkodzone pojemniki na odpady (mechanizm pedałowy, pokrywa, brak pokrywy itp.),
− niewłaściwy pojemnik do gromadzenia odpadów medycznych,
− niewłaściwa kolorystyka worków do gromadzenia odpadów medycznych,
− nieaktualna procedura postępowania z odpadami medycznymi,
− za długi czas przetrzymywania odpadów medycznych zakaźnych na stanowiskach pracy.
Powyższe uchybienia usunięto.
78
Ponadto w 2 szpitalach (Samodzielnym Publicznym Specjalistycznym ZOZ „Zdroje”,
ul. Mączna 4 i Samodzielnym Publicznym Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym, ul. Arkońska
4) zalecono wystąpienia z wnioskami o rozszerzenie decyzji-zezwoleń na wytwarzanie
odpadów
niebezpiecznych,
wytwarzanych
odpadów
w
związku
medycznych
ze
stwierdzonymi
zakaźnych
w
przekroczeniami
stosunku
do
ilości
określonych
w obowiązujących decyzjach, bądź z uwagi na nieuwzględnienie w nich niektórych rodzajów
odpadów, wytwarzanych w szpitalach.
W związku z dostosowaniem procedur postępowania z odpadami medycznymi do
Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 23 sierpnia 2007 roku w sprawie szczegółowego
postępowania z odpadami medycznymi (Dz. U. Nr 162, poz. 1153) w 2009 r. wykonano
następujące decyzje administracyjne:
-
w Samodzielnym Publicznym Szpitalu Klinicznym Nr 1 PAM przy ul. Unii Lubelskiej 1
wybudowano magazyn niebezpiecznych odpadów medycznych,
-
w Samodzielnym Publicznym Specjalistycznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej „Zdroje”
zaopatrzono obiekt przy ul. Mącznej 4 w zamykane wózki do wewnętrznego transportu
odpadów zakaźnych; ponadto uchylono decyzje dot. gospodarki odpadami w filii przy
al. Wyzwolenia 52 - w związku z zakończeniem działalności w tym obiekcie,
-
w Samodzielnym Publicznym Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym przy ul. Arkońskiej 4
zaopatrzono obiekt w zamykane wózki do wewnętrznego transportu odpadów zakaźnych
oraz wydzielono miejsce do dezynfekcji, mycia i przechowywania wewnątrzzakładowych
środków transportu wewnętrznego odpadów i pojemników wielokrotnego użycia,
-
w Specjalistycznym Szpitalu im. prof. Alfreda Sokołowskiego przy ul. Sokołowskiego 11
zaopatrzono obiekt w zamykane wózki do wewnętrznego transportu odpadów zakaźnych,
-
w Samodzielnym Publicznym Specjalistycznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej „Zdroje”
w Szczecinie przy ul. Mącznej 4 doprowadzono do właściwego stanu sanitarnotechnicznego sufit w pomieszczeniu - chłodni na przechowywanie odpadów medycznych
oraz doprowadzono wodę do jednego z dwóch pomieszczeń ze zgrzewarkami do odpadów
do tymczasowego przechowywania odpadów medycznych w tymże szpitalu, decyzja na
doprowadzenie wody do drugiego z pomieszczeń nadal obowiązuje.
Natomiast Samodzielny Publiczny Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej
„Zdroje” w Szczecinie, filia: przy ul. Św. Wojciecha 7 dostosowanie pomieszczenia na
odpady medyczne ma ujęte w programie dostosowania.
W okresie od 01.07.2008 r. do 30.06.2009 r., w związku z pismem Głównego
Inspektora Sanitarnego z dnia 23 maja 2008 roku nr GIS-HŚ-HK-4321/3-36/ACH/08,
79
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Szczecinie prowadzić będzie nadzór
w zakresie gospodarowania odpadami medycznymi w obiektach mogących wytwarzać
odpady medyczne (m.in. szpitale, zakłady opiekuńczo-lecznicze, przychodnie, ośrodki
zdrowia, poradnie ambulatoria, pogotowie ratunkowe, medyczne laboratoria diagnostyczne,
żłobki, jednostki naukowe). Kontrole przeprowadzane są w oparciu o „Schemat do kontroli
odpadów medycznych odpadów u wytwórcy”. Zbiorcze informacje o gospodarowaniu
odpadami medycznymi
u wytwórców za trzymiesięczne okresy,
sporządzane są
z wykorzystaniem tabel, a następnie przesyłane drogą elektroniczną do Państwowego
Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Szczecinie.
Postępowanie z odpadami medycznymi w szpitalach było następujące:
Segregacja odpadów medycznych następuje już w miejscu wytwarzania. Odpady
medyczne ostre gromadzone są w jednorazowych oznakowanych pojemnikach ulegających
rozkładowi termicznemu, uniemożliwiających ich otwarcie po napełnieniu, oznaczonych
kodem kolorów. Odpady medyczne pozostałe (tzw. miękkie) w miejscach wytwarzania
składowane są w oznakowanych pojemnikach z pokrywami, wyposażonych w worki foliowe
o kolorystyce określonej w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 23 sierpnia 2007 roku
w sprawie szczegółowego postępowania z odpadami medycznymi (Dz. U. Nr 162, poz. 1153),
zróżnicowanej od odpadów komunalnych.
Odpady medyczne pozostałe, zakaźne i specjalne ze stanowisk pracy usuwane są
codziennie po zakończeniu pracy lub na bieżąco, w miarę potrzeb. Pojemniki z odpadami
medycznymi o ostrych końcach i krawędziach wymieniane są na stanowiskach pracy na nowe
nie rzadziej niż co 48 godzin. Czas magazynowania odpadów medycznych zakaźnych zależy
od temperatury w pomieszczeniu i wynosi max 2-3 dni. Z odpadami medycznymi
pozostałymi postępuje się w sposób przewidziany dla odpadów komunalnych.
Szczegółowe informacje o postępowaniu z odpadami medycznymi od momentu ich
gromadzenia na stanowisku wytwarzania odpadów do wywozu ich do utylizacji
zamieszczono w tabeli:
Tab. 3.15. Szczegółowe informacje o postępowaniu z odpadami medycznymi
Lp
1.
Szpital;
nazwa, adres
Samodzielny
Publiczny Szpital
Kliniczny Nr 1
PAM, Szczecin,
Gromadzenie odpadów medycznych w miejscu powstawania; miejsca przechowywania
odpadów medycznych; warunki przechowywania odpadów medycznych; możliwość
określenia temperatury
Gromadzenie: odpady zakaźne (miękkie) - w pojemnikach opisanych, wyposażonych w
czerwone worki foliowe, odpady ostre – w jednorazowych pojemnikach; odpady
specjalne - żółte worki; przechowywanie: tymczasowo w zbiorczych workach foliowych
lub pojemnikach w brudownikach na oddziałach, skąd na bieżąco wywożone są do
80
2.
ul. Unii
Lubelskiej1
nowowybudowanego, spełniające wszelkie wymogi magazynu odpadów, gdzie
przechowywane są w pojemnikach, w których codziennie samochodem wywożone są
przez firmę ZTH „KONCA” do utylizacji w spalarni na terenie szpitala.
Samodzielny
Publiczny Szpital
Kliniczny Nr 2
PAM
Szczecin,
al. Powstańców
Wielkopolskich 72
czerwone worki foliowe, odpady specjalne- worki żółte; odpady ostre – w jednorazowych
plastikowych oznakowanych pojemnikach. Odpady następnie na bieżąco wynoszone są
do brudowników na oddziałach, gdzie przechowywane są w opisanych zbiorczych
przezroczystych workach foliowych, w których na bieżąco wynoszone są do trzech
miejsc tymczasowego gromadzenia przy oddziałach i umieszczane w zbiorczych
pojemnikach plastikowych. Z tych miejsc wózkami akumulatorowymi w w/w
pojemnikach przewożone są do zbiorczego boksu, gdzie przechowywane są w
pojemnikach firmy wywożącej je do utylizacji trzy razy w tygodniu. Możliwości
określenia temperatury nie ma.
Onkologii
Szczecin,
ul. Strzałowska 22
czerwone worki foliowe, odpady ostre – w jednorazowych plastikowych oznakowanych
pojemnikach, odpady specjalne- żółte worki. Następnie odpady zbierane są na bieżąco do
oznakowanych pojemników na wózkach ze sprzętem porządkowym, skąd co najmniej
dwa razy dziennie wynoszone są do pomieszczenia na odpady medyczne i zbierane do
czerwonych pojemników na kółkach, skąd następnie przewożone są do magazynu
odpadów medycznych i przekładane do pojemników firmy wywożącej odpady do
utylizacji z częstotliwością co 48 h. Magazyn spełnia wymogi pomieszczenia na
przechowywanie odpadów medycznych, możliwości określenia temperatury nie ma. W
2009 r. szpital zakupił kontener chłodniczy do gromadzenia odpadów medycznych.
Korzysta z niego w okresie weekendowym, gdy temperatura powietrza jest pow. 10˚ C.
Odpady z chłodni odbierane są wówczas co 3 dni.
Samodzielny
Publiczny
Specjalistyczny
Zakład Opieki
Zdrowotnej
„Zdroje”
Szczecin,
ul. Mączna 4
pojemnikach, odpady specjalne- żółte worki. Odpady w zbiorczym worku przenoszone są
do jednego z siedmiu pomieszczeń tymczasowego przechowywania odpadów i po
zgrzaniu worków przewożone są do pomieszczenia ogólnego składowania odpadów
medycznych (z agregatem chłodniczym), przekładane do pojemników firmy, która trzy
razy w tygodniu wywozi je do utylizacji. Pomieszczenie ogólnego składowania spełnia
wymogi, ma zainstalowany termometr. Na doprowadzenie bieżącej wody do jednego
pomieszczenia tymczasowego przechowywania odpadów obowiązuje decyzja
administracyjna.
3.
4.
Filia:
Szczecin,
ul.św.Wojciecha 7 pojemnikach, odpady specjalne - żółte worki. Odpady na bieżąco usuwane są do
zbiorczych worków foliowych na stelażach wózków ze sprzętem do sprzątania i
następnie wynoszone do pojemników plastikowych w miejscu ogólnego składowania
odpadów medycznych. Pomieszczenie to nie spełnia wymogów (brak zmywalnych ścian i
podłogi). Możliwości określenia temperatury brak.
5.
6.
Samodzielny
Publiczny
Wojewódzki
Szpital Zespolony
Szczecin,
ul. Arkońska 4
czerwone worki foliowe ze znakiem oddziału, odpady ostre – w jednorazowych
plastikowych oznakowanych pojemnikach, odpady specjalne - worki żółte. Odpady w
zbiorczych workach foliowych wynoszone są na bieżąco do brudowników na oddziałach.
Z brudowników odpady przewożone są wózkiem akumulatorowym co najmniej raz
dziennie do pomieszczenia składowania odpadów medycznych i umieszczane w
pojemnikach firmy, która trzy razy w tygodniu wywozi je do utylizacji. Na niewłaściwy
stan sanitarno-techniczny pomieszczenia magazynowania odpadów i pomieszczenia
socjalnego obowiązuje decyzja administracyjna wydana w 2008 r..
Specjalistyczny
Szpital im. prof.
Alfreda
Sokołowskiego
Szczecin, ul.
Sokołowskiego 11
czerwone worki, odpady ostre – w jednorazowych plastikowych oznakowanych
pojemnikach, odpady specjalne - worki żółte. Z oddziałów po umieszczeniu ich w 120 l.
pojemnikach wynoszone są dwa razy dziennie o określonych godzinach do dwóch
zbiorczych miejsc składowania, skąd wózkiem akumulatorowym przewożone są do
magazynu odpadów medycznych, gdzie przechowywane są w pojemnikach firmy
81
wywożącej je do utylizacji trzy razy w tygodniu. Pomieszczenie spełnia wymogi,
możliwości określenia temperatury brak.
7.
Areszt Śledczy
ZOZ
Szczecin, ul.
Kaszubska 28
czerwone worki, odpady ostre – w jednorazowych plastikowych oznakowanych
pojemnikach. Odpady na bieżąco wynoszone są do pomieszczenia tymczasowego
przechowywania, skąd wywożone są do utylizacji przez firmę specjalistyczną.
Ponadto we wszystkich szpitalach selektywnie zbierane są (w pojemnikach
wielokrotnego użytku wyłożonych niebieskimi workami foliowymi) odpady medyczne
pozostałe, z którymi postępuje się jak z odpadami komunalnymi, po uprzednim opisaniu ich
analogicznie jak odpady medyczne zakaźne.
Wszystkie szczecińskie szpitale utylizują odpady medyczne zakaźne i specjalne
poprzez termiczne unieszkodliwianie w spalarniach, z tym że tylko Samodzielny Publiczny
Szpital Kliniczny Nr 1 PAM w Szczecinie przy ul. Unii Lubelskiej 1 robi to we własnej
spalarni odpadów medycznych (ze spalarką odpadów typ EK 40 CL firmy ENVIKAFT A-S
DK-3460 BIRKEROD Denmark z komorą pierwotną zgazowania, wtórną spalania gazów
procesowych, kotłem odzysknicowym i układem oczyszczania spalin).
Odpady medyczne, transportowane przez Zakład Transportowo – Handlowy
„KONCA” w Szczecinie, ul. A. Asnyka 9a/7 wywożone są do utylizacji w spalarni odpadów
medycznych SANISERW Gabriel Dratwa w Białogardzie przy ul. Chopina 29.
Odpady medyczne transportowane przez Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Usługowo –
Handlowe „HYGEA” Czesław Golik w Lubaszu, ul. Szkolna 21 oraz przez Przedsiębiorstwo
Obrotu Odpadami „RYMED” Ryszard Pściuk, Marcin Krzywicki w Dąbiu, ul. Augustynów
13 utylizowane są w spalarni Samodzielnego Publicznego Szpitala Wojewódzkiego
w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dekerta 1.
Odpady
medyczne
transportowane
przez
PHU
CAMAD
w
Szczecinie,
ul. Władysława IV nr 1 utylizowane są w spalarni odpadów przy ul. Leśnej 29 w Koszalinie
Szpitala Wojewódzkiego w Koszalinie, ul. Chałubińskiego 7.
Szpitale zlecają transport odpadów medycznych firmom specjalistycznym, z którymi
mają zawarte umowy, jak w załączonej tabeli:
82
Tab. 3.16. Firmy specjalistyczne odbierające odpady medyczne
Lp
1.
2.
3.
4.
Szpital;
nazwa, adres
Transport odpadów do miejsca ich unieszkodliwiania –
umowa z firmą
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny
Nr 1 PAM
Zakład Transportowo – Handlowy „KONCA”
Szczecin, ul. A. Asnyka 9a/7 (transport ze zbiorczego
magazynu odpadów do własnej spalarni) oraz
Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Usługowo – Handlowe
„HYGEA” Czesław Golik, Lubasz, ul. Szkolna 21
(awaryjny wywóz odpadów)
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny
Nr 2 PAM
„HYGEA” Czesław Golik
Lubasz, ul. Szkolna 21
Przedsiębiorstwo Obrotu Odpadami „RYMED”
Ryszard Pściuk, Marcin Krzywicki,
62-660 Dąbie, ul. Augustynów 13
Samodzielny Publiczny Specjalistyczny
ZOZ „Zdroje”, Szczecin, ul. Mączna 4
Szczecin, ul. A. Asnyka 9a/7
Specjalistyczny Samodz. Publiczny Zakład
Opieki Zdrowotnej nad Dzieck. i Młodzieżą
Szczecin, ul. Wojciecha 7
5.
Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Usługowo – Handlowe
Zespolony
6.
Specjalistyczny Szpital im. prof. Alfreda
Sokołowskiego
7.
Areszt Śledczy ZOZ
Wszystkie szpitale odprowadzają ścieki do sieci kanalizacyjnej, żaden nie odprowadza
ich do zbiornika bezodpływowego. Cztery szpitale posiadają własne oczyszczalnie lub
podczyszczalnie ścieków, w których ścieki są dezynfekowane przez odprowadzeniem ich do
miejskiej sieci kanalizacyjnej.
Szczegóły zawarte są w tabelce:
Tab. 3.17. Postępowanie z nieczystościami płynnymi w szpitalach
Lp.
Szpital;
nazwa, adres
Czy szpital posiada
oczyszczalnię ścieków ?
Czy prowadzona jest
dezynfekcja ścieków,
czym ?
1.
-**
-
2.
-
-
83
3.
4.
5.
+
biologiczna oczyszczalnia
ścieków
+
podchloryn sodu
-
-
„Zdroje”, Filia: Szczecin, ul. św. Wojciecha 7
-
-
+
oczyszczalnia do wstępnej
dezynfekcji ścieków
+
podchlorynem sodu
+
oczyszczalnia ścieków
+
podchlorynem sodu
-
-
6.
Specjalistyczny Szpital im. prof. Alfreda
Sokołowskiego; Szczecin,ul.Sokołowskiego 11
7.
Areszt Śledczy ZOZ
Nieprawidłowości w zakresie usuwania ścieków, podobnie jak w 2008 r., stwierdzono
w Samodzielnym Publicznym Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Szczecinie przy
ul. Arkońskiej 4. Wyniki badań ścieków odprowadzanych do kanalizacji wykonane
21.07.2009 r. przez Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Szczecinie wykazały przekroczenia
pod względem zawartości: chemicznego zapotrzebowania tlenu i biochemicznego
zapotrzebowania tlenu. Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Szczecinie nałożył na szpital
kary umowne.
W pozostałych ze szczecińskich szpitali nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie
usuwania ścieków.
Jednocześnie należy nadmienić, że Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital
Zespolony w Szczecinie, ul. Arkońska 4 posiada decyzję zatwierdzającą projekt budowlany
i pozwolenie na budowę stacji uzdatniania wody oraz przebudowę istniejącej oczyszczalni
ścieków wraz z rozbudową kanalizacji technologicznej, zakaźnej sanitarnej z rozszerzenie
o prosekturę, poradnię AIDS i laboratorium. Również w Specjalistycznym Szpitalu im. prof.
Alfreda Sokołowskiego przy ul. A. Sokołowskiego 11 zaplanowano przebudowę istniejącej
oczyszczalni ścieków z terminem realizacji do 2013 r.
84
3.9. Blok żywienia w szpitalach
3.9.1. Stan techniczny i sanitarny
Większość kuchni centralnych w szpitalach zlokalizowanych jest w wydzielonych
budynkach:
− Specjalistyczny Szpital im. A. Sokołowskiego Szczecin-Zdunowo, ul. Sokołowskiego 11,
− Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 2, Al. Powstańców Wielkopolskich 72,
− Zachodniopomorskie Centrum Onkologii, ul. Strzałowska 22,
− Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Zespolony, ul. Arkońska 4.
Transport
posiłków
w
przypadku
powyższych
szpitali
następuje
drogami
zewnętrznymi do poszczególnych bloków szpitalnych.
− Samodzielny Publiczny Specjalistyczny ZOZ „Zdroje” przy ul. Mącznej 4 posiada kuchnię
zlokalizowaną w wydzielonym budynku połączonym tunelem podziemnym z blokiem
łóżkowym szpitala.
− Samodzielny Publiczny Specjalistyczny ZOZ „Zdroje” przy Al. Wyzwolenia 52
funkcjonujący do czerwca 2009 r. oraz Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 przy
ul. Unii Lubelskiej 1 posiadają kuchnie centralne usytuowane są w zespole głównym
szpitala z wydzieleniem wewnętrznych dróg dla dystrybucji posiłków na oddziały.
− Zakład Opieki Zdrowotnej Szpitala Aresztu Śledczego, ul. Kaszubska 28 posiada kuchnię
zlokalizowaną w zespole głównym szpitala. Transport posiłków odbywa się drogami
zewnętrznymi.
W kuchniach wyodrębnione są następujące strefy:
-
magazynowania,
-
obróbki brudnych produktów,
-
obróbki czystych produktów,
-
obróbki termicznej,
-
ekspedycji posiłków,
-
mycia naczyń kuchennych,
-
administracyjno-socjalną.
Ponadto 2 zakłady opieki zdrowotnej posiadają w swoich strukturach placówki
usytuowane poza głównym zespołem bloków szpitala - posiłki są tam dostarczane do
kuchenek oddziałowych i przekazywane na oddziały szpitalne. Są to Klinika Psychiatryczna
SPSK1 przy ul. Broniewskiego 26 oraz Centrum Psychiatryczne SPS ZOZ „Zdroje” przy ul.
85
Żołnierskiej 55. Dla powyższych placówek posiłki przygotowywane są w kuchni centralnej
zlokalizowanej w SPSK1 przy ul. Unii Lubelskiej 1 w Szczecinie.
Kuchni centralnej nie posiada Samodzielny Publiczny Specjalistyczny ZOZ „Zdroje”
ul. Św. Wojciecha 7 w Szczecinie, o czym wspomniano w poz. 7 tab. 3. Posiłki dostarczane
są z kuchni Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 2 przy Al. Powstańców
Wielkopolskich 72. Uwzględniając zatem fakt likwidacji (w ostatnim kwartale 2008)
Samodzielnego Publiczny Wojewódzkiego Zakładu Gruźlicy i Chorób Płuc przy ul. Janosika
1 w Szczecinie, należy stwierdzić, iż w roku 2009 działał w systemie cateringowym
1 szpitalny blok żywienia.
Powyżej opisane usytuowanie, układ funkcjonalny pionów żywienia bloków
szpitalnych na terenie Szczecina nie uległ zmianie w stosunku do roku 2008.
Szczegółowy stan sanitarno-techniczny pomieszczeń, urządzeń i sprzętu kuchennego
oraz funkcjonalność pomieszczeń kuchni poszczególnych zakładów opieki zdrowotnej
przedstawiono poniżej:
3.9.1.1. Kuchnie centralne
SAMODZIELNY
PUBLICZNY
SZPITAL
KLINICZNY
NR
2,
AL.
POWSTAŃCÓW
WIELKOPOLSKICH 72
Układ funkcjonalny kompleksu pomieszczeń kuchni centralnej nie uległ zmianie
w stosunku do roku 2008:
1. strefa magazynowania
-
magazyn chłodni wyposażony w 3 komory chłodnicze z zainstalowanym stałym
monitoringiem
temperatur
przechowywanego
mięsa
(1
chłodnia),
warzyw
(1 chłodnia), nabiału i wędlin (1 chłodnia) z zachowaną segregacją,
-
magazyn artykułów sypkich wyposażony w higrometr i termometr,
-
magazyn warzyw z wydzielonymi boksami pozwalającymi na segregację warzyw,
owoców,
-
magazyn ziemniaków – posiadający zsyp dla dostaw od zewnątrz budynku,
-
magazyn i dezynfekcja jaj – pomieszczenie umożliwiające magazynowanie oraz
mycie i dezynfekcję z udziałem promieniowania UV,
-
magazyny dziennego zapotrzebowania (magazyn artykułów suchych).
86
W strefie magazynowania jest wydzielone stanowisko wyposażone w dwukomorowy
zlewozmywak, przeznaczone do mycia pojemników transportowych .
Transport pobranych z magazynów środków spożywczych, obranych warzyw
i wydezynfekowanych jaj do pomieszczenia produkcyjnego odbywa się windą .
2. strefa obróbki wstępnej warzyw – pomieszczenie wyposażone w umywalkę do mycia
rąk, zlewozmywak dwukomorowy oraz maszynę do obierania ziemniaków. Przy
pomieszczeniu obróbki wstępnej wydzielono magazynek do przechowywania warzyw
przeznaczonych do bieżącego przetwarzania..
3. strefa przygotowania
-
pomieszczenie przygotowywania posiłków śniadaniowych i kolacyjnych z oknem
podawczym wyposażonym w ruchomą roletę separacyjną do strefy ekspedycji
posiłków z pomieszczenia produkcji na oddziały (tzw. kuchnia zimna),
-
przygotowanie posiłków obiadowych (obróbka czysta warzyw, obróbka mięsa,
obróbka ryb).
4. strefa obróbki cieplnej – kuchnia wyposażona w urządzenia do obróbki termicznej
(kotły warzelne, patelnie, piec konwekcyjny)
5. zmywalnia naczyń kuchennych
6. zmywalnia pojemników transportowych tj. pojemników G-N, termoportów,
pojemników na posiłki śniadaniowe i kolacyjne, wyposażona w myjnię tunelową z funkcją
wyparzania oraz baseny do wstępnego mycia – z wejściem od zewnątrz budynku
7. pomieszcenie przeznaczone do przechowywania sprzętu porządkowego
8. pomieszczenie ekspedycji posiłków- śluza separacyjna pomiędzy kuchnia właściwą
a wyjściem dla ekspedycji posiłków.
W trakcie sprawowanego nadzoru stwierdzono uchybienia techniczne dotyczące:
-
ścian i sufitów pomieszczeń: kuchni głównej, zmywalni pojemników transportowych,
pomieszczenia obróbki wstępnej warzyw, pomieszczenia porządkowego oraz ścian
w pomieszczeniu magazynu warzyw i owoców,
-
regału służącego do przechowywania żywności w pomieszczeniu magazynku
dziennego zapotrzebowania kuchni,
-
stanu technicznego drzwi windy transportującej żywność ze strefy magazynowania
i obróbki wstępnej warzyw do strefy obróbki czystej (korozja),
-
stanu sanitarno – technicznego pojemników transportowych do posiłków (tzw. osłon
termoizolacyjnych), tj. trwałe zabrudzenia, pokruszone narożniki i uchwyty.
87
PPIS w Szczecinie wydał decyzję administracyjną nakładającą obowiązek usunięcia
w/w nieprawidłowości z terminem wykonania do 31.12.2009 r. (decyzja Nr PS.HŻ-600-24330-178/09 z dnia 07.10.2009 r.). W aspekcie otrzymanej informacji dotyczącej przejęcia
wykonawstwa usług w zakresie żywienia osób hospitalizowanych z dniem 12.12.2009 r.
przez nową firmę zewnętrzną, postępowanie administracyjne będzie prowadzone wobec
nowej firmy.
Dotychczasowa firma „Gastropol – Group” Sp. z o.o. w celu wywiązania się
z postanowień zawartych w kontrakcie ze stroną szpitala, wyremontowała komory – chłodni
usytuowane w części produkcyjnej kuchni, co znacznie poprawiło możliwości przestrzegania
łańcucha zimna w procesie przechowywania żywności .
W 2009 r., kwartalnie, z kuchni centralnej szpitala do badań laboratoryjnych
w kierunku ogólnej liczby drobnoustrojów, obecności bakterii grupy coli, obecności
gronkowców koagulazododatnich i liczby entrobactericeae, pobierano próbki sanitarne.
W ciągu 3 kwartałów (zgodnie z pismem PWIS znak: WS.N- HŻ-074/14/09 z dnia
28.05.2009 r. odwołane zostały badania za ostatni kwartał roku) pobrano łącznie 30 próbek
sanitarnych Próbki pobierano z różnych miejsc, tj. ze sprzętu produkcyjnego w kuchni gorącej
(3 próbki z powierzchni dużych), rąk pracownika kuchni gorącej (1 próbka), pojemników
gastronomicznych G-N małych, (2 próbki), powierzchni produkcyjnych kuchni zimnej
(1 próbka), ze sprzętu produkcyjnego w kuchni zimnej (krajalnica do porcjowania, waga
elektroniczna 3 próbki), sprzętu produkcyjnego (7 próbek z powierzchni dużych i 5 próbek
z powierzchni małych), pojemników gastronomicznych tzw. G-N małych (4 próbki), G-N
dużych (4 próbki). Wszystkie zbadane próbki nie były kwestionowane.
W zakładzie dokonano oceny jakości żywienia w oparciu o ocenę jakościową
jadłospisu, obliczenie wartości odżywczej i energetycznej racji pokarmowej przy użyciu
jadłospisu dekadowego i raportów magazynowych rozchodu produktów żywnościowych
a także ocenę laboratoryjną posiłku obiadowego. Do badań laboratoryjnych pobrano 2 próbki
tj. posiłek obiadowy diety podstawowej dla kobiety i posiłek obiadowy diety podstawowej dla
mężczyzny. Po analizie sposobu żywienia wskazano konieczność poprawy w planowaniu
żywienia z uwzględnieniem zasad racjonalnego żywienia. Pisemnie polecano:
-
planowanie posiłków obiadowych w sposób eliminujący powtarzanie się dań
w dekadzie,
-
zwiększenie dodatków warzyw i owoców do wszystkich posiłków preferując warzywa
surowe ze względu na większą zawartość witamin,
88
-
planowanie większej ilości kolacji w postaci lekkich posiłków gotowanych bądź
podawanych „na gorąco”,
-
minimalizowanie dań, w których dodatek mięsny jest niewyporcjowany,
-
zmniejszenie udziału energii pochodzącej z posiłków obiadowych i kolacji na rzecz
zwiększenia udziału energii pochodzącej z II śniadań i podwieczorków.
SPECJALISTYCZNY SZPITAL IM. A. SOKOŁOWSKIEGO, UL. SOKOŁOWSKIEGO 11
Układ funkcjonalny pomieszczeń kuchni nie uległ zmianie w stosunku do roku 2008.
Kuchnia centralna obejmuje:
− strefę magazynową (magazyn artykułów suchych, magazyn chłodni, magazyn warzyw,
magazyn ziemniaków, magazyn jaj, magazyn chleba oraz magazyn dobowy),
− strefę produkcyjną (kuchnia z wydzielonymi stanowiskami pracy wyposażonymi
w niezbędny sprzęt produkcyjny),
− strefę obróbki brudnej warzyw,
− zmywalnię sprzętu kuchennego,
− zmywalnię pojemników transportowych,
− zaplecze socjalne stanowiące szatnię, jadalnię i toaletę dla pracowników.
Pomieszczenia i sprzęt produkcyjny utrzymane w dobrym stanie technicznym;
powierzchnie ścian, podłóg, sufitów gładkie, łatwe do utrzymania w czystości.
SPS ZOZ „ZDROJE”, AL. WYZWOLENIA 52 W SZCZECINIE
Szpital przy ul. Wyzwolenia 52 w Szczecinie funkcjonował w roku 2009 jako
placówka Samodzielnego Publicznego Specjalistycznego ZOZ „ZDROJE” do dnia
30.06.2009 r. Do tego czasu kuchnia centralna nie zmieniła zakresu swojej działalności,
przygotowywała i dostarczała posiłki dla pacjentów szpitala przy Al. Wyzwolenia 52
w Szczecinie w ilości ok. 70 posiłków, dla SP ZOZ Nad Dzieckiem i Młodzieżą przy
ul. Wojciecha 7 (około 50 posiłków) oraz POSG – Straż Graniczna przy ul. Żołnierskiej 4
(około 10 posiłków) a także szpitala MSWiA przy ul. Jagiellońskiej 44 (około 120 posiłków)
– wyżywienie całodzienne. Dyrekcja SPS ZOZ „Zdroje” przedłużyła umowę z firmą
Catering- System Sp. z o.o. świadczącą w/w usługi, do dnia 30.06.2009 r. celem zapewnienia
wyżywienia pacjentom oddziałów nieprzeniesionych jeszcze wówczas do placówki SPS ZOZ
„Zdroje” przy ul. Mącznej 4 w Szczecinie.
89
Do czasu likwidacji przygotowywanie posiłków odbywało się w kuchni usytuowanej
w zespole głównym szpitala z wydzieleniem wewnętrznych dróg dystrybucji posiłków na
oddziały. W kuchni wyodrębnione były następujące strefy:
-
magazynowania (magazyn ziemniaków, magazyn artykułów suchych, magazyn
urządzeń chłodniczych z zachowaną segregacją ryb, mięsa, wędlin i nabiału,
magazyn warzyw i owoców, magazyn kiszonek),
-
obróbki wstępna warzyw i dezynfekcji jaj,
-
obróbki czystej (pomieszczenie główne kuchni, w której następuje przygotowanie
potraw gorących, zimnych),
-
mycia naczyń kuchennych,
-
mycia pojemników transportu posiłków – odrębne pomieszczenie z wejściem
z ciągu komunikacyjnego kompleksu pomieszczeń kuchennych.,
-
administracyjno - socjalną
Wejście do poszczególnych stref produkcji następowało z ciągu komunikacyjnego.
Wydzielona toaleta z przedsionkiem izolacyjnym stanowiły śluzę umywalkowo-fartuchową,
która znajdowała się poza kompleksem pomieszczeń kuchni (wejście z ogólnodostępnego
korytarza szpitalnego - wyłącznie dla pracowników kuchni).
W trakcie nadzoru sanitarnego w roku 2009 w celu poprawy istniejących warunków
technicznych w kuchni centralnej prowadzone było postępowanie administracyjne.:
-
decyzja z dnia 24.11.2005 r. znak: PS.HŻ-I/128/IK/08 prolongowana w dniu
09.04.2009 r. z terminem wykonania do 30.06.2009 r. – dotycząca odnowy
powierzchni sufitu ciągu komunikacyjnego kuchni centralnej,
-
decyzja z dnia 16.02.2007 r. znak: PS.HŻ-600-2-12/07 prolongowana w dniu
09.04.2009 r. z terminem wykonania do 30.06.2009 r. – dotycząca remontu ścian,
sufitów pomieszczenia obróbki wstępnej warzyw oraz magazynu ziemniaków i ciągu
komunikacyjnego do niego prowadzącego wraz z remontem podłogi dwu ostatnich
z wymienionych a także odnowy ścian magazynu warzyw i magazynu chłodni,
-
decyzja z dnia 04.06.2008 r. znak: PS.HŻ-600-2-4332-50/08 prolongowana w dniu
09.04.2009 r. z terminem wykonania do 30.06.2009 r. – dotycząca odnowy ścian ciągu
komunikacyjnego, podłogi i sufitu w pomieszczeniu kuchni, podłogi pomieszczenia
magazynu chłodni.
W toku prowadzonego nadzoru sanitarnego stwierdzono, że zobowiązany do
wykonania w/w decyzji zaprzestał prowadzenia działalności w lipcu 2009 r. w związku
z wygaśnięciem umowy między firmą a dyrekcją SPS ZOZ „Zdroje” a także zakończeniem
90
działalności medycznej placówki przy ul. Wyzwolenia 52 w Szczecinie. W związku
z powyższym PPIS w Szczecinie stwierdził wygaśnięcie decyzji, o których mowa powyżej.
Zakładem opieki zdrowotnej będącym odbiorcą posiłków przygotowywanych
w kuchni przy Al. Wyzwolenia 52 w Szczecinie był ZOZ przy ul. Św. Wojciecha 7
w Szczecinie. Posiłki dla pacjentów dostarczane są obecnie przez firmę Aspen- Res Sp. z o.o.,
która prowadzi działalność w zakresie usług żywienia w Samodzielnym Publicznym Szpitalu
Klinicznym Nr 2 przy ul. Powstańców Wielkopolskich 72 w Szczecinie.
ZACHODNIOPOMORSKIE CENTRUM ONKOLOGII, UL. STRZAŁOWSKA 22
Istniejący układ funkcjonalny pomieszczeń eliminuje krzyżowanie się dróg czystych i
brudnych produktu i nie zmienił się w stosunku do roku 2008:
1. strefa magazynowania - dostawa towaru odbywa się odrębnym wejściem
bezpośrednio do ciągu komunikacyjnego i następnie do poszczególnych magazynów
(magazyn warzyw i jaj, magazyn pieczywa, artykułów sypkich, magazyn chłodni),
2. obróbka wstępna warzyw- pomieszczenie wyposażone w powierzchnie robocze
z dwoma punktami wodnymi oraz umywalkę do mycia rąk,
3. pomieszczenie mycia i dezynfekcji jaj – zaopatrzono w stanowisko do naświetlania
promieniami UV, zlewozmywak oraz umywalkę do mycia rąk,
4. kuchnia – wydzielono stanowiska pracy do poszczególnych rodzajów obróbki czystej
surowców używanych do produkcji, zaopatrując je w punkty zimnej i ciepłej wody.
Wydzielono strefę porcjowania oraz chłodniczego przechowywania i szokowego
schładzania potraw. Obróbka termiczna przy użyciu o urządzeń gazowych
i elektrycznych (patelnie, kotły, piec konwekcyjno – parowy). W wydzielonej strefie
zorganizowano zmywalnię sprzętu kuchennego i jego przechowywania.
Kuchnię wyposażono w urządzenie bemarowe służące do ogrzewania gotowych
potraw które wydawane są na stołówkę dla pracowników.
5. zmywalnia naczyń stołowych – wyposażona w umywalkę do mycia rąk, zlewozmywak
dwukomorowy do wstępnego mycia, sprzęt do dezynfekcji termicznej. Umyte
i zdezynfekowane naczynia przechowywane są w strefie czystej..
6.
punkt ekspedycji posiłków na oddziały – pomieszczenie z wyjściem na zewnątrz
budynku
91
7. zmywalnia termosów – z wejściem od zewnątrz budynku; pomieszczenie wyposażone
w baseny do mycia termosów, regały do ich składowania oraz maszynę myjąco –
wyparzającą
8. pomieszczenia socjalne- szatnia, toaleta i jadalnia dla pracowników
9. magazyn odpadów stałych, magazyn opakowań transportowych – pomieszczenia
dostępne wyłącznie od zewnątrz budynku.
Urządzenia, sprzęt, wyposażenie kuchni utrzymane w dobrym stanie technicznym.
SAMODZIELNY PUBLICZNY SPECJALISTYCZNY ZOZ „ZDROJE”, UL. MĄCZNA 4
Kuchnia centralna posiada wydzielone:
1.
pomieszczenia magazynowe zbiorcze - magazyn jaj z wydzielonym stanowiskiem
do ich dezynfekcji tj. zlewozmywakiem i naświetlaczem UV, magazyn chleba,
produktów suchych, strefa chłodni (wędlin, warzyw, nabiału), mroźnia mięsa
z przedsionkiem z zainstalowaną umywalką mycia rąk, magazyn ziemniaków,
2.
pomieszczenia magazynów dobowych - dwa magazyny wyposażone w szafy
chłodnicze dla zachowania łańcucha zimna przy przechowywaniu żywności wymagającej
obniżonych temperatur oraz regały służące do przechowywania podręcznego artykułów
spożywczych suchych,
3.
-
pomieszczenia produkcyjne tj. kuchnia z wydzielonym:
pionem obróbki cieplnej – parowe kotły warzelne, kuchenki i patelnie elektryczne,
piec konwekcyjno- parowy,
-
stanowiskami krojenia chleba, wędlin,
-
boksem przygotowania mięsa,
-
boksem przygotowania warzyw (obróbka czysta produktów),
-
pomieszczenie ekspedycyjne posiłków,
-
pomieszczenie obróbki wstępnej warzyw,
4.
pomieszczenie mycia termosów i pojemników gastronomicznych – poza głównym
kompleksem pomieszczeń kuchni, usytuowane w odrębnym pomieszczeniu w tunelu
podziemnym.
Układ funkcjonalny kuchni centralnej nie uległ zmianie w stosunku do roku 2008.
Zainstalowano odpowiednią ilość umywalek do mycia rąk oraz punktów wodnych
służących do mycia żywości. Dostawa towaru odbywa się odrębnym wejściem a strefę
przyjęcia wyposażono w umywalkę do mycia rąk i wagę. Zapewniono warunki dla
92
przebierania się personelu i higienicznego przechowywania odzieży ochronnej – szatnia
wyposażona w dwudzielne szafki oraz węzeł sanitarny (natryski, umywalki, kabina ustępowa
z umywalką).
Posiłki transportowane są windą z kuchni centralnej do tunelu podziemnego łączącego
kuchnię z blokiem łóżkowym szpitala.
Sprzęt, urządzenia, wyposażenie kuchni utrzymane w dobrym stanie technicznym..
W roku 2009 stwierdzone uchybienia stanu sanitarno - technicznego dotyczyły:
-
w pomieszczenia obróbki wstępnej warzyw, pomieszczenia kuchni oznaki pleśni
na suficie, łuszcząca się farba na ścianach,
W
ubytków terakoty podłogowej w pomieszczeniu zmywalni naczyń kuchennych.
toku
przeprowadzonej
kontroli
sprawdzającej
stwierdzono
usunięcie
nieprawidłowości.
SAMODZIELNY PUBLICZNY WOJEWÓDZKI SZPITAL ZESPOLONY UL. ARKOŃSKA 4
Pomieszczenia kuchni zlokalizowane są w odrębnym budynku. Istniejący układ
funkcjonalny pomieszczeń eliminuje krzyżowanie się dróg czystych i brudnych
W porównaniu z rokiem 2008 funkcjonalność pomieszczeń nie uległa zmianie.
-
strefa magazynowania: magazyn warzyw i owoców, magazyn jaj, magazyn chłodni z
podziałem na nabiał, wędliny oraz mrożonki, magazyn artykułów sypkich, magazyn
chleba,
-
obróbka wstępna warzyw, obróbka mięsa i ryb – stanowiące osobne pomieszczenia z
punktem wodnym oraz umywalką do mycia rąk,
-
strefę produkcyjną: kuchnia – z wydzielonymi stanowiskami pracy do poszczególnych
rodzajów obróbki czystej surowców, stanowiska wyposażone w niezbędny sprzęt i
urządzenia, zapewniono warunki do mycia rąk,
-
pomieszczenie ekspedycji posiłków (śniadania i kolacje),
-
zmywalnia naczyń kuchennych,
-
zmywalnia termosów, G-N,
-
strefa socjalno-administracyjna.
W trakcie prowadzonego nadzoru sanitarnego w roku 2009 stwierdzono uchybienia
dotyczące złego stanu technicznego:
-
powierzchni ścian i sufitu w pomieszczeniu produkcyjnym kuchni,
-
basenu do mycia pojemników transportowych w pomieszczeniu zmywalni.
93
W celu wyegzekwowania poprawy stanu sanitarno-technicznego kuchni wydano
decyzję administracyjną Nr PS.HŻ-600-2-4330-30/09 z dnia 19.03.2009 r. z terminem
realizacji 31.10.2009 r. W toku prowadzonego nadzoru sanitarnego stwierdzono,
że zobowiązana do wykonania w/w decyzji firma Catering System Sp. z o. o. zaprzestała
prowadzenia działalności z dniem 07.11.2009 r w zakresie żywienia w szpitalu. Działalność
w zakresie żywienia prowadzi obecnie firma Aspen-Res Sp. z o. o., ul. Bularnia 5
w Krakowie wobec, której prowadzone jest dalsze postępowanie administracyjnoegzekucyjne.
W roku 2009 pobrano do badań laboratoryjnych 2 próbki posiłku: 1 posiłek obiadowy
diety podstawowej dla kobiety oraz 1 posiłek obiadowy diety podstawowej dla mężczyzny
celem oceny jakości żywienia pacjentów, którą przeprowadzono w oparciu o jadłospis
dekadowy, raporty magazynowe rozchodu produktów żywnościowych oraz analizę
laboratoryjną. Zalecono planowanie dodatków warzyw i owoców do wszystkich posiłków
preferując warzywa surowe ze względu na większą zawartość witamin oraz równomierne ich
rozdzielenie na wszystkie posiłki w danym dniu.
Nadto przeprowadzono 2 kontrole interwencyjne .Kontrole przeprowadzono po
powzięciu
informacji
o
wystąpieniu
zaburzeń
żołądkowo-jelitowych.
U
osób
hospitalizowanych. Podczas czynności kontrolnych dokonano oceny sposobu przyjęcia
surowców, warunki przechowywania surowców i półproduktów, dokumentacji kontroli
wewnętrznej opartej na zasadach HACCP. Przeprowadzona kontrola w wyniku przyjęcia
pierwszej interwencji nie wykazała nieprawidłowości w przygotowywaniu posiłków.
W przypadku drugiej interwencji przeprowadzono kontrolę w kuchence oddziału, na którym
wystąpiły zaburzenia żołądkowo-jelitowe jak i w kuchni centralnej szpitala, w wyniku czego
sporządzono 2 protokoły (stąd w MZ-48 wykazano 3 kontrole interwencyjne). Do badań
laboratoryjnych pobrano próbki żywności: porcja mięsa, sos, szynka gotowana oraz próbki
sanitarne: wymaz z pojemnika gastronomicznego G-N, wymaz z wagi elektronicznej oraz
z krajalnicy do wędlin. W zakresie wykonywanych badań mikrobiologicznych w kierunku
Salmonella, Gronkowce chorobotwórcze, drobnoustroje tlenowe mezofile wyniki badań
próbek sanitarnych wskazywały na właściwy stan sanitarny, natomiast w zakresie
wykonywanych badań mikrobiologicznych w kierunku Salmonella, wyniki badań próbek
żywności były zgodne z wymaganiami ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia z dnia
25 sierpnia 2006 r. Ponadto do badań laboratoryjnych pobrano próbki sanitarne z kuchenki
oddziału diabetologiczno- wewnętrznego IIIC 1: 2 wymazy z talerza płaskiego, 1 wymaz
z widelca. W zakresie wykonywanych badań mikrobiologicznych w kierunku Salmonella,
94
Gronkowce chorobotwórcze, drobnoustroje tlenowe mezofile wyniki badań próbek
sanitarnych wskazywały na właściwy stan sanitarny.
SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITAL KLINICZNY NR 1 UL. UNII LUBELSKIEJ1
Układ funkcjonalny kompleksu pomieszczeń nie uległ zmianie w stosunku do roku
2008:
Pomieszczenia zakładu stanowią:
-
strefę produkcyjną, w skład której wchodzą: kuchnia z wydzielonymi boksami obróbki
czystej warzyw, obróbki mięsa, obróbki ryb, przygotowywania potraw mącznych,
obróbki gorącej. Pion obróbki termicznej wyposażono w gazowe i elektryczne punkty
(patelnie, kotły, piec konwekcyjno – parowy). W wydzielonej strefie zorganizowano
zmywalnię sprzętu kuchennego wraz z jego przechowywaniem,
-
pomieszczenie przygotowywania śniadań i kolacji,
-
strefa mycia pojemników transportowych, oraz pojemników gastronomicznych G-N
-
strefa przetrzymywania bemarów,
-
strefa magazynowania, która obejmuje: magazyn chleba, magazyn jaj, magazyn
chłodni z zachowaną segregacją, magazyn artykułów sypkich, magazyn warzyw
i owoców, magazyn podręczny,
-
strefa obróbki wstępnej warzyw,
-
strefa socjalno-administracyjna.
Zapewniono odpowiednią ilość umywalek przeznaczonych do mycia rąk oraz
punktów wodnych służących do mycia żywności. Wyposażenie i wielkość pomieszczeń
żywnościowych pozwala na odpowiednie utrzymanie, czyszczenie i dezynfekcje oraz na
higieniczne prowadzenie procesów produkcyjnych. Zapewniono warunki przetwarzania
i składowania w odpowiednich warunkach termicznych wystarczających do utrzymania
środków spożywczych we właściwej temperaturze. Pomieszczenia, sprzęt oraz wyposażenie
kuchni utrzymane w dobrej kondycji technicznej.
ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ SZPITALA ARESZTU ŚLEDCZEGO W SZCZECINIE, UL.
KASZUBSKA 28
Układ funkcjonalny pomieszczeń gwarantuje prowadzenie procesów technologicznych
w sposób, który zapewnia nie następuje krzyżowanie się dróg czystych i brudnych.
95
Strefa produkcyjna obejmuje:
•
-
kuchnię dietetyczną, w której przygotowywane są posiłki dla diet,
-
kuchnię ogólną, w której przygotowywane są posiłki dla diety podstawowej,
-
pomieszczenie obróbki mięsa,
-
pomieszczenie obróbki ryb i drobiu,
-
pomieszczenie obróbki czystej warzyw,
-
pomieszczenie obróbki wstępnej warzyw,
Strefa magazynowa:
•
-
magazyn chleba,
-
magazyn warzyw,
-
magazyn ziemniaków,
-
magazyn jaj,
-
magazyn przypraw,
-
magazyn mleka i jego przetworów
-
magazyn wędlin,
-
mroźnia,
-
magazyn dzienny,
Strefa
•
mycia
naczyń
kuchennych,
pojemników
gastronomicznych
oraz
pomieszczenie ich składowania
Strefa socjalno-administracyjna
•
Wszystkie pomieszczenia wyposażone w odpowiednie urządzenia i
sprzęt
produkcyjny.
Zainstalowano odpowiednią ilość umywalek do mycia rąk oraz punktów wodnych
służących do mycia żywości. Dostawa towaru odbywa się odrębnym wejściem. Zapewniono
warunki dla przebierania się personelu i higienicznego przechowywania odzieży ochronnej.
Powierzchnie ścian, podłóg, sufitów gładkie, łatwe do utrzymania w czystości,
zachowane w dobrej kondycji technicznej.
Warunki do mycia termosów i naczyń służących do transportu posiłków na oddziały
Warunki sanitarno – higieniczne oraz rozwiązania techniczne w powyższym zakresie
w roku 2009 nie uległy zmianie w stosunku do 2008 roku:
1. Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 2 Al. Powstańców Wielkopolskich 72
–
wydzielone
pomieszczenie
zmywalni
pojemników
transportowych
96
tj. termoportów, G-N i pojemników na posiłki śniadaniowe i kolacyjne wyposażone
w tunel będący sekcją myjąco-wyparzającą oraz baseny do wstępnego mycia;
wejście od zewnątrz budynku;
2. Samodzielny Publiczny Specjalistyczny ZOZ „ZDROJE” ul. Mączna 4 – termosy
myte w zmywalni termosów (wydzielone pomieszczenie w tunelu podziemnym
łączącym kuchnię z blokiem łóżkowym szpitala);
3. Samodzielny Publiczny Specjalistyczny ZOZ „ZDROJE” Al. Wyzwolenia 52 –
zmywalnia termosów i pojemników gastronomicznych dostępna była z ciągu
komunikacyjnego kompleksu pomieszczeń kuchni; wyposażona w baseny do mycia
powracających z oddziałów pojemników i termosów.
4. Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Zespolony ul. Arkońska 4 – wydzielona
w kompleksie pomieszczeń kuchni centralnej zmywalnia termosów dostępna
z zewnątrz budynku, wyposażona w baseny oraz maszynę myjąco-wyparzającą
5.
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 ul. Unii lubelskiej 1 – wydzielony
boks przy kompleksie pomieszczeń kuchni centralnej wyposażony w basen do
wstępnego mycia termosów oraz maszynę myjąco-wyparzającą
6.
Specjalistyczny Szpital im. A. Sokołowskiego ul. Sokołowskiego 11 – wydzielone
pomieszczenie zmywalni termosów zlokalizowane przy kompleksie kuchni
centralnej z wejściem od zewnątrz, wyposażone baseny służące do ich mycia
7.
Zakład
Opieki
Zdrowotnej
Szpitala
Aresztu
Śledczego
w
Szczecinie,
ul. Kaszubska 28 – wydzielone pomieszczenie zmywalni naczyń kuchennych
i pojemników gastronomicznych wyposażone w basen do wstępnego mycia naczyń,
tunel myjąco-wyparzający, umywalkę do mycia rąk.
Zachodniopomorskie Centrum Onkologii ul. Strzałowska 22 – wydzielona
w kompleksie pomieszczeń kuchni centralnej zmywalnia termosów z wejściem od zewnątrz
budynku, pomieszczenie wyposażone w baseny do mycia termosów oraz regały do ich
składowania
Postępowanie mandatowe
W roku 2009 nie prowadzono postępowania mandatowego.
97
Postępowanie administracyjne
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Szczecinie wydał 5 decyzji
administracyjnych (w tym jedna wydana przez oddział Higieny Komunalnej):
1. Samodzielny
Publiczny
Szpital
Kliniczny
Nr
2,
ul.
Powstańców
Wielkopolskich 72 w Szczecinie - Nr PS.HŻ-600-2-4330-1/09 z dnia
22.01.2009 r. – z terminem wykonania do 30.03.2010 r.
-
wydana wobec SPSK Nr 2, ul. Powstańców Wielkopolskich 72 Szczecin dotyczącą
odnowienia powierzchni ścian kuchenki oddziału izolacyjnego Kliniki Położnictwa
i Ginekologii
2.
Samodzielny
Publiczny
Szpital
Kliniczny
Nr
2,
ul.
Powstańców
Wielkopolskich 72 w Szczecinie - Nr PS.HŻ-600-2-4330-178/09 z dnia
07.10.2009 r. – z terminem wykonania do 31.12.2009 r.
-
wydana wobec „Gastropol -Group” Sp. z o.o., ul. Banacha 1 A, 02-097 Warszawa
dotyczącą usunięcia uchybień technicznych w kuchni centralnej . w zakresie :
-
zapewnienia gładkich, łatwozmywalnych powierzchni ścian i sufitów pomieszczeń kuchni głównej, zmywalni pojemników transportowych, pomieszczenia obróbki
wstępnej warzyw, pomieszczenia porządkowego, pomieszczenia magazynu warzyw
i owoców,
-
naprawy regału do przechowywania żywności w pomieszczeniu magazynku
dziennego zapotrzebowania kuchni,
-
odnowienia skorodowanych drzwi windy która przeznaczona jest do transportowania
żywność ze strefy magazynowania i obróbki wstępnej warzyw do strefy obróbki
czystej .
-
-odnowienia pojemników transportowych przeznaczonych do izolacji posiłków
(tzw. osłon termoizolacyjnych), tj. trwałe zabrudzenia, pokruszone narożniki
i uchwyty.
3. Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Zespolony przy ul. Arkońskiej 4 –
Nr PS.HŻ-600-2-4330-30/09 z dnia 19.03.2009 r. z terminem wykonania do 31.10.2009 r.
- w sprawie:
-
odnowienia powierzchni ścian i sufitu w pomieszczeniu produkcyjnym kuchni,
-
wymiany basenu służącego do mycia pojemników transportowych.
98
W toku prowadzonego nadzoru sanitarnego stwierdzono, że zobowiązany do
wykonania w/w decyzji zaprzestał prowadzenia działalności z dniem 07.11.2009 r.
W związku z powyższym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Szczecinie wobec
firmy świadczącej usługi w zakresie żywienia będzie prowadził dalsze postępowanie.
4. Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Zespolony przy ul. Arkońskiej 4 – Nr PS.HŻ600-2-4330-77/09 z dnia 05.05.2009 r. z terminem realizacji 31.07.2009 r. – dotycząca:
-
odnowienia powierzchni sufitu w pomieszczeniu rozlewni mieszanek mlecznych oraz
ścian w pomieszczeniu produkcyjnym. W toku prowadzonego nadzoru sanitarnego
stwierdzono, że zobowiązany do wykonania w/w decyzji zaprzestał z dniem
07.11.2009 r. prowadzenia działalności w kuchni niemowlęce
5. Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Zespolony przy ul. Arkońskiej 4 – decyzja
wydana przez oddział Higieny Komunalnej Nr PS-HK-600-410/43/09 z dnia 05.05.2009 r.
prolongowana do dnia 31.12.2009 r. – dotycząca: złego stanu technicznego powierzchni
sufitu oraz szafek kuchennych w kuchenkach następujących oddziałów: neurologii,
okulistyki, kardiologii, zakażeń bakteryjnych, reumatologii i rehabilitacji.
W sprawozdawczym roku obowiązywały ponadto decyzje administracyjne wydane
przed 2009 r. dotyczące:
1.
PPIS w Szczecinie egzekwował decyzje dotyczące kuchni centralnej SPS ZOZ
„Zdroje” przy Al. Wyzwolenia 52
-
dec. PS-HŻ-I/128/IK/05 z dnia 24.11.2005 r.
Wobec: Catering System Sp. z o.o., ul. Bularnia 5 Kraków
zarządzająca: - odnowienie sufitu ciągu komunikacyjnego kuchni centralnej
Wykonanie obowiązku prolongowano dnia 09.04.2009 r. z terminem wykonania do
30.06.2009 r.
-
dec. PS.HŻ-600-2-4330-12/07 z dnia 16.02.2007 r.
zarządzająca: - odnowienie ścian, sufitów pomieszczenia obróbki wstępnej warzyw
oraz magazynu ziemniaków i ciągu komunikacyjnego do niego prowadzącego wraz
z remontem podłogi dwu ostatnich z wymienionych a także odnowy ścian magazynu
warzyw i magazynu chłodni.
Wykonanie obowiązków prolongowano dnia 09.04.2009 r. z terminem wykonania do
30.06.2009 r.
-
dec. PS.HŻ-600-2-4332-50/08 z dnia 04.06.2008 r.
99
zarządzająca: - odnowienie ścian ciągu komunikacyjnego, podłogi i sufitu
w pomieszczeniu kuchni, podłogi pomieszczenia magazynu chłodni
Wykonanie obowiązków prolongowano dnia 09.04.2009 r. z terminem wykonania do
30.06.2009 r.
Placówka Samodzielnego Publicznego Specjalistycznego Zakładu Opieki Zdrowotnej
„Zdroje” Al. Wyzwolenia 52 w Szczecinie zakończyła działalność medyczną,
w związku z powyższym od lipca 2009 zaprzestała działalności kuchnia centralna
szpitala - PPIS w Szczecinie stwierdził wygaśnięcie w/w decyzji.
2.
Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Zespolony przy ul. Arkońskiej 4
-
Nr PS.HŻ-600-2-4330-21/07 z dnia 16.03.2007 r. dotycząca kuchni centralnej
Wobec : Catering System Sp. z o.o. ul. Bularnia 5 Kraków, zarządzająca m.in.
wymianę kotłów parowych – zarządzenie zostało wykonane.
3.
Samodzielny Publiczny Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Zdroje”,
ul. Wojciecha 7
-
Nr PS.HŻ-600-2-4330-70/08 z dnia 26.08.2008 r. dotycząca kuchni niemowlęcej
Wobec : Catering System Sp. z o.o. ul. Bularnia 5 Kraków, zarządzająca odnowienie
powierzchni ściany w pomieszczeniu dystrybucji posiłków oraz w pomieszczeniu
zmywalni butelek – zarządzenia zostały wykonane
4.
Ponadto obowiązywała decyzja wydana w roku 2007 przez oddział Higieny
Komunalnej PSSE Szczecinie zawierająca zarządzenie dotyczące opracowania i wdrożenia
systemu kontroli wewnętrznej HACCP w zakładzie żywienia zbiorowego Specjalistycznego
Szpitala im. prof. A. Sokołowskiego ul. Sokołowskiego 11 Szczecin- Zdunowo – Nr PS-HK600-410/67/07 z dnia 06.07.2007 r. z terminem realizacji do 31.12.2008 r. – zarządzenie
zostało wykonane.
Kontrola wewnętrzna (GHP,GMP, HACCP)
We wszystkich pionach żywienia opracowane są i wdrożone procedury dobrej
praktyki higienicznej, zgodnie z którymi wykonywane są procesy mycia i dezynfekcji,
utrzymywana jest higiena osobista personelu a także określone jest postępowanie w zakresie
usuwania odpadów, zabezpieczenia przed szkodnikami, zaopatrzenia obiektów w wodę.
Dokumentowany
jest
monitoring
temperatur
przechowywanych
środków
spożywczych nietrwałych mikrobiologicznie, monitoring wilgotności magazynów artykułów
suchych a także warunki dostaw, ze szczególnym uwzględnieniem zachowania łańcucha
100
zimna dla dostarczanej do zakładu żywności wymagającej przechowywania w obniżonej
temperaturze. Prowadzona jest dokumentacja potwierdzająca wdrożenie zasady FIFO
i stanowi ona udokumentowany przebieg procesów technologicznych w zakresie przychodu
i rozchodu użytych do produkcji środków spożywczych.
Wszystkie zakłady posiadają procedury umożliwiające identyfikację dostawców
produktów.
1.
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 2 w Szczecinie, ul. Powstańców
Wielkopolskich 72 – na podstawie przeprowadzonej analizy zagrożeń dokonuje się
monitorowania w 4 krytycznych punktach kontroli: CCP 1- kontrola temperatur przy
dostawie, CCP 2 – kontrola temperatur w czasie przechowywania, CCP 3.1- kontrola
czasu i temperatury procesu obróbki cieplnej, CCP 3.2- kontrola temperatury potraw
schłodzonych
2.
Samodzielny Publiczny Specjalistyczny ZOZ „Zdroje” ul. Mączna 4 – na
podstawie analizy zagrożeń zostały wyznaczone następujące krytyczne punkty kontroli:
CCP 1 – temperatura produktów w czasie dostawy, CCP 2 – temperatura w czasie
przechowywania, CCP 3 - nieobecność produktów przeterminowanych, CCP 4 –
obecność właściwej identyfikacji produktów (etykiety), CCP 5 – kontrola jakości
zdrowotnej oleju. Na bieżąco prowadzony jest monitoring wyznaczonych punktów
kontroli, dane z monitoringu odnotowywane w formularzach .
3.
Zachodniopomorskie Centrum Onkologii ul. Strzałkowska 22 – opracowano
i wdrożono system kontroli HACCP procedury zapewniają nadzór nad bezpieczeństwem
przyjmowanych do zakładu środków spożywczych (karty kontroli przyjęcia towaru
monitorujące warunki każdej dostawy, karty magazynowania monitorujące temperaturę
przechowywania
warunków
chłodniczych
oraz
temperaturę
i
wilgotność
w pomieszczeniach magazynowych) jak i przetwarzanej w zakładzie żywności. (karty
oceny organoleptycznej badanej partii produktu, karty temperatury w procesie
odgrzewania, karty kontroli temperatury żywności w chwili wydania na oddziały oraz
karty kontroli temperatury żywności podawanej pacjentowi). Dokonuje się walidacji
sprawności urządzeń pomiaru temperatury za pomocą termometrów posiadających
świadectwa wzorcowania. Dla wszystkich czynników monitorowanych określono
podejmowane w razie konieczności działania korygujące.
4.
SPS ZOZ „Zdroje” przy ul. Wyzwolenia 52- Wdrożono system HACCP.
W wyniku przeprowadzonej analizy zagrożeń wyznaczono 5 krytycznych punktów
101
kontrolnych: CCP1- przyjęcie surowców, CCP2- magazynowanie, CCP3- mycie
i dezynfekcja jaj, CCP4- obróbka termiczna, CCP5- przechowywanie gotowych potraw.
5.
Specjalistyczny Szpital im. prof. A. Sokołowskiego, ul. Sokołowskiego 11 –
w wyniku przeprowadzonej analizy zagrożeń wyznaczono następujące krytyczne punkty
kontrolne: CCP1 – transport towaru do pomieszczeń magazynowych, CCP2magazynowanie, CCP3- transport do kuchni, CCP4- sporządzane potraw, CCP5przygotowywanie posiłków, CCP6- wydawanie posiłków, CCP7- dystrybucja posiłków.
Dla wyznaczonych CCP ustalono sposób monitorowania oraz wyznaczono działania
korygujące. Opracowane i wdrożone procedury GHP/GMP zapewniają prowadzenie
procesów technologicznych
zgodnie z
zasadami
dobrej
praktyki
higienicznej
i produkcyjnej .
6.
Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Zespolony przy ul. Arkońskiej 4 -
opracowana i wdrożona kontrola wewnętrzna w zakresie bezpieczeństwa przetwarzanej
w zakładzie żywności oparta na zasadach HACCP. Wyznaczono pięć krytycznych
punktów kontrolnych: CCP1- przyjęcie surowców, CCP2- magazynowanie, CCP3- mycie
i dezynfekcja jaj, CCP4- obróbka termiczna, CCP5- przechowywanie gotowych potraw.
Punkty są stale monitorowane, zapisy z monitoringu prowadzone są w załącznikach do
procedur.
7.
Zakład Opieki Zdrowotnej Szpitala Aresztu Śledczego przy ul. Kaszubskiej 28 -
opracowano i wdrożono procedury zapewniające nadzór nad bezpieczeństwem
przyjmowanych do zakładu środków spożywczych. Wyznaczono: CCP1- przyjęcie
towaru, CCP2- przechowywanie w warunkach chłodniczych, CCP3- obróbka termiczna,
CCP4- kontrola przechowywania w bemarach. Dla poszczególnych CCP opracowany
został system ich monitorowania, działania korygujące oraz limity krytycznych punktów
kontrolnych.
8.
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 1 przy ul. Unii Lubelskiej 1 – zakład
posiada opracowany i wdrożony system kontroli wewnętrznej HACCP. Na podstawie
przeprowadzonej analizy zagrożeń wyznaczone zostały trzy krytyczne punkty kontrolne:
CCP1- przechowywanie w warunkach chłodniczych, CCP2- porcjowanie i wydawanie
potraw, CCP3- mycie i dezynfekcja jaj. Dla poszczególnych krytycznych punktów
kontrolnych określono działania korygujące i zapobiegawcze, określono wartości limitów
krytycznych, sposób monitorowania.
102
3.9.1.2. Kuchenki oddziałowe
W 2009 roku nadzorem sanitarnym objęto wszystkie kuchenki oddziałowe. Ilość
kuchenek ulega zmianom w zależności od potrzeb organizacyjnych i ekonomicznych szpitali.
Zmiany w powyższym zakresie zostały szczegółowo opisane w komentarzu do tab. 3 części I
niniejszego sprawozdania.
SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITAL KLINICZNY NR 1 UL. UNII LUBELSKIEJ1
Rozdział
posiłków
dla
pacjentów
następuje
w
kuchenkach
oddziałowych.
Przeprowadzono kontrolę sanitarną w kuchenkach oddziałów dziecięcych:
− II Pediatria – Dzieci starsze,
− Niemowlaki II,
− Ortopedia dziecięca,
− Chirurgia dzieci,
− Noworodki – neonatologia,
− Onkologia dziecięca,
− Gastronefrologia dzieci,
− Hematologia dziecięca,
oraz w pozostałych
− Chirurgia ręki,
− Gastrologia i reumatologia,
− Ortopedia dorosła i hepatobilarna,
− Neurochirurgia,
− Otolaryngologia,
− Patologia ciąży,
− Hematologia dorosłych,
− Endokrynologia i hipertensjologia – utworzono nowy oddział z zapewnieniem
pomieszczenia przeznaczonego do dystrybucji posiłków.
Nie przeprowadzono kontroli w kuchence na oddziale neurologii ze względu na
trwający remont – oddział przeniesiony został na oddział gastrologii i reumatologii.
Większość kuchenek to pomieszczenia jednodziałowe. Pozostałe kuchenki są
pomieszczeniami dwudzielnymi prawidłowo wyposażonymi.
103
Każde pomieszczenie kuchenne posiada w swoim wyposażeniu bemar, który zapewnia
ogrzewanie posiłków, umieszczane są w bemarach pojemniki gastronomiczne G-N
z posiłkami.
Powierzchnie, które mogą kontaktować się z żywnością w kuchenkach są gładkie,
łatwe do utrzymania w czystości.
W sprawozdawczym roku nie wykazano kuchenki na oddziale Intensywnej Terapii
Noworodka, ze względu na brak typowego rozdziału posiłków. Stosowane są gotowe
preparaty mleka modyfikowanego podawane za pomocą strzykawki przez pielęgniarkę.
Pomieszczenie nie jest obsługiwane przez firmę P. Dussmann Sp. z o. o.
Transport posiłków odbywa się drogami ogólnodostępnymi.
Liczba kuchenek w Klinice Psychiatrycznej SPSK I przy ul. Broniewskiego 26
w Szczecinie nie uległa zmianie. Są to kuchenka oddziału AB, CD, które są dwudziałowe –
część czysta i część brudna wyposażone w umywalki do mycia rąk, zlewozmywak
dwukomorowy, maszynę wyparzającą, szafki kuchenne, urządzenia chłodnicze. Kuchenka na
oddziale dziennego pobytu, w której następuje tylko wydawanie obiadów stanowi jedno
pomieszczenie wyposażone w zlewozmywak do wstępnego mycia naczyń, maszynę
wyparzającą, szafki do higienicznego przetrzymywania naczyń stołowych, umywalkę do
mycia rąk.
Posiłki do Kliniki Psychiatrycznej przewożone są z kuchni centralnej SPSK I przy
ul. Unii Lubelskiej 1 środkiem transportu, który posiada decyzję potwierdzającą spełnienie
warunków przy transporcie posiłków. Do kuchenek AB, CD posiłki dostarczane są odrębnym
wejściem, natomiast na oddział dzienny drogami ogólnodostępnymi.
SAMODZIELNY PUBLICZNY SPECJALISTYCZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ
„ZDROJE”, UL. ŚW. WOJCIECHA 7
Każdy oddział posiada pomieszczenie przeznaczone do dystrybucji posiłków. Liczba
kuchenek oraz sposób dystrybucji posiłków w stosunku do roku 2008 nie uległ zmianie. Są to
kuchenki następujących oddziałów dziecięcych:
− Dializy,
− Chirurgii,
− Pediatrii,
− Nefrologii.
104
stanowiących jedno pomieszczenie z zachowanym ciągiem technologicznym. Wyposażone w
urządzenia chłodnicze, kuchenki do podgrzewania mieszanek i posiłków, maszynę myjącowyparzającą, zlewozmywak dwukomorowy, umywalki do mycia rąk, szafki kuchenne do
higienicznego przetrzymywania naczyń stołowych. Wyjątkiem jest oddział dializ gdzie
posiłki podawane są w naczyniach jednorazowego użytku.
Posiłki dostarczane są windą towarową bezpośrednio do kuchenek na oddziale
pediatrii, chirurgii i dializy, natomiast ze względu na brak windy w kuchence oddziału
nefrologii posiłki transportowane wózkiem z kuchenki oddziału pediatrii.
Na wszystkich oddziałach w ramach kontroli wewnętrznej prowadzi się „zeszyt
uwag”, w którym dokonuje się zapisów dotyczących nieprawidłowości wydawanych
posiłków oraz działania korygujące. Każdą uwagę potwierdza dietetyk ze strony szpitala
i podejmuje działania korygujące w porozumieniu z dietetykiem ze strony firmy Catering
System Sp. z o. o.
Podczas przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono usunięcie uchybień
zawartych w Programie dostosowawczym tj. usunięto zaciek na suficie w kuchenkach
oddziałów nefrologii i pediatrii.
SPECJALISTYCZNY SZPITAL IM. A. SOKOŁOWSKIEGO, UL. SOKOŁOWSKIEGO 11
SZCZECIN-ZDUNOWO
Kontrolę przeprowadzono we wszystkich kuchenkach na następujących oddziałach:
− Chorób wewnętrznych (IV),
− Pulmonologicznego (I),
− Chorób Płuc i Gruźlicy (III),
− Chirurgii ogólnej (VIII),
− Chirurgii Klatki Piersiowej (VII),
− Urazowo – Ortopedyczny (V),
− Urazowo – Ortopedyczny (VI).
Wszystkie kuchenki to pomieszczenia jednodziałowe, posiadające zachowany ciąg
technologiczny tj. po jednej stronie - podgrzewanie i rozdział posiłków, przechowywanie
naczyń stołowych, po drugiej – stanowisko do mycia naczyń ze zlewozmywakiem
dwukomorowym, maszynę myjąco-wyparzającą. Każda kuchenka wyposażona w umywalkę
do mycia rąk.
105
Kuchenka oddziału I obsługuje również oddział zakaźny (do czasu przygotowania
pomieszczenia
kuchennego
na
oddziale
zakaźnym),
który
przeniesiony
został
z Samodzielnego Wojewódzkiego Zakładu Gruźlicy i Chorób Płuc, ul. Janosika 1. Oddział
zakaźny wydzielono z oddziału I Pulmonologicznego i oddzielono śluzą. Posiłki serwowane
w naczyniach wielokrotnego użytku, przy zachowaniu higieny i bezpieczeństwa żywności.
Posiłki z kuchni dostarczane są na oddziały drogami zewnętrznymi do pomieszczenia,
w którym znajduje się winda służąca do transportu posiłków na oddziały. Wyjątek stanowi
kuchenka na oddziale chirurgii ogólnej, do której posiłki dostarczane są drogami
ogólnodostępnymi.
SAMODZIELNY
PUBLICZNY
WOJEWÓDZKI
SZPITAL
ZESPOLONY
UL.
ARKOŃSKA 4
Liczba kuchenek oddziałowych w stosunku do roku 2008 nie zmieniła się. Wśród 26
kuchenek 3 znajdują się na oddziałach dziecięcych (zakażeń wirusowych – oddział zakaźny,
ogólny-kuchenki jednodziałowe, kardiologia dziecięca- dwudziałowa), oraz 3 na oddziałach
zakaźnych (hepatologia, zakaźny- kuchenki dwudziałowe, zakażeń bakteryjnych –
jednodziałowa).
Kuchenki jednodziałowe posiadają zachowany ciąg technologiczny podgrzewania
i rozdziału posiłków oraz przechowywania naczyń stołowych i oddzieleniem strefy mycia
naczyń. Kuchenki dwudziałowe stanowią odrębne pomieszczenia tzw. część „czystą”
i „brudną”. We wszystkich kuchenkach powierzchnie ścian pokryte glazurą, podłogi
łatwozmywalne.
Z początkiem maja utworzono pododdział hepatologii (III C 3), który obsługuje
pacjentów remontowanego Oddziału V (Endokrynologia).
W toku przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono uchybienia stanu
technicznego
dotyczące
powierzchni
sufitu
oraz
zniszczenia
szafek
kuchennych
w kuchenkach następujących oddziałów: neurologii, okulistyki, kardiologii, zakażeń
bakteryjnych, reumatologii i rehabilitacji. W celu wyegzekwowania poprawy stanu sanitarnotechnicznego wydano decyzję administracyjną nr PS-HK-600-410/43/09 z dnia 05.05.2009 r.
z terminem realizacji 31.08.2009 r., którą prolongowano do dnia 31.12.2009 r.
Pobrano do badań laboratoryjnych próbki sanitarne: 2 wymazy z talerza płaskiego,
1 wymaz z widelca w związku z wystąpieniem zaburzeń żołądkowo-jelitowych. W zakresie
wykonywanych
badań
mikrobiologicznych
w
kierunku
Salmonella,
Gronkowce
106
chorobotwórcze, drobnoustroje tlenowe mezofile wyniki badań próbek sanitarnych wskazują
na właściwy stan sanitarny.
SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITAL KLINICZNY NR 2, AL. POWSTAŃCÓW
WIELKOPOLSKICH 72
Funkcjonuje 12 kuchenek oddziałowych, z których 8 to kuchenki jednodziałowe
z zachowaniem ciągu technologicznego podgrzewania i rozdziału posiłków oraz
przechowywania naczyń stołowych i oddzieleniem strefy mycia naczyń z zainstalowanym
zlewozmywakiem i 4 kuchenki dwudziałowe, w których pomieszczenie kuchni właściwej
i zmywalni naczyń połączone są oknem podawczym bądź zainstalowaną szafą przelotową do
przechowywania naczyń stołowych.
W roku 2009 zakończono remont oddziału I Kliniki Okulistyki Dziecięcej, który objął
również pomieszczenie jednodziałowej kuchenki oddziału. Ściany kuchenki wyłożono do
odpowiedniej
wysokości
glazurą,
podłogę
–
łatwozmywalną,
trwałą
wykładziną
z wykonaniem zaokrągleń połączeń ścian i podłóg. Kuchnię wyposażono w nowy sprzęt do
dezynfekcji termicznej naczyń stołowych, szafki kuchenne, zainstalowano zlewozmywak oraz
umywalkę do mycia rąk. Rozpoczęto natomiast generalny remont I Kliniki Okulistyki
(dorosłych), w której dotychczas funkcjonowała jednodziałowa kuchenka. Pacjenci dorośli
odpowiednio zgrupowani na oddziale I Kliniki Okulistyki Dziecięcej, obsługiwani są za
pośrednictwem kuchenki tegoż oddziału.
Prowadzi się zapisy z przeprowadzonych czynności w zakresie procesów mycia
i dezynfekcji oraz prac porządkowych w zgodności z opracowanymi planami higieny a także
monitoring temperatur w urządzeniach chłodniczych.
Stwierdzone uchybienia w trakcie prowadzonego nadzoru sanitarnego w roku 2009
dotyczyły stanu sanitarno - technicznego:
-
powierzchni ścian i sufitu kuchenki oddziału II Chirurgii i oddziału Chirurgii
Twarzowo- Szczękowej (odpryski farby),
-
powierzchni ścian kuchenki oddziału Okulistyki II (ubytki glazury),
-
brak ekranów zatrzymujących owady w oknach nowowyremontowanej kuchence
oddziału I Kliniki Okulistyki Dziecięcej, których usunięcie zostało potwierdzone
w toku przeprowadzonej kontroli sprawdzającej.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Szczecinie w wyniku wszczęcia
postępowania administracyjnego wydał decyzję administracyjną w celu poprawy stanu
107
sanitarno – technicznego kuchenki oddziału izolacyjnego Klinki Położnictwa i Ginekologii
dotyczącą odnowy ściany w zmywalni kuchenki (decyzja Nr PS.HŻ-600-2-4330-1/09 z dnia
22.01.2009 r.) z terminem wykonania do 30.03.2010 r.
Pismem dyrekcji Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 2 w Szczecinie
z dnia 23.12.2009 r., Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Szczecinie został
poinformowany, iż z dniem 12 grudnia 2009 r. kuchenki oddziałowe zostają przekazane w
użytkowanie firmie Aspen – Res Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie przy ul. Bularnia 5, 31-222
Kraków i zgodnie z postanowieniami zawartej umowy firma rozpoczęła realizację usług
żywieniowych, w tym zobligowana jest do realizacji obowiązku zawartego w w/w decyzji.
W sprawozdawczym okresie, kwartalnie, do badań laboratoryjnych w kierunku
ogólnej liczby drobnoustrojów, obecności bakterii grupy coli, obecności gronkowców
koagulazododatnich i liczby entrobactericeae, pobierano na terenie kuchenek oddziałowych
szpitala próbki sanitarne. W ciągu 3 kwartałów (zgodnie z pismem PWIS znak: WS.N- HŻ074/14/09 z dnia 28.05.2009 r. odwołane zostały badania za ostatni kwartał roku) pobrano
łącznie 18 próbek sanitarnych uwzględniając 6 różnych kuchni oddziałowych. Przy poborze
w szczególności uwzględniono naczynia stołowe, na których podawane były posiłki (12) oraz
szcztućce dla pacjentów (4) a także dwukrotnie próbki pobrano z rąk pracownika kuchenki.
Wyniki badań próbek sanitarnych pobranych ze sztućca i naczyń stołowych (łącznie 3
próbki sanitarne) w kuchence oddziału położniczego, w zakresie wykonanych badań
mikrobiologicznych w kierunku drobnoustrojów tlenowych mezofilnych, wskazywały na
niewłaściwy stan sanitarny. W związku z powyższym dyrekcja szpitala podjęła działania
w celu wyeliminowania nieprawidłowości poprzez dokonanie przeglądu technicznego sprzętu
do dezynfekcji termicznej oraz wzmożenie nadzoru wewnętrznego szpitala wobec personelu
kuchenek oddziałowych w zakresie prawidłowego stosowania procedur higienicznych,
m.in. procedur higienicznego mycia rąk, procedur zachowania higieny oraz postępowania wg
opracowanego planu higieny dla kuchni.
Wyniki próbek sanitarnych z dłoni pracowników (2 próbki sanitarne) w zakresie
wykonanych badań mikrobiologicznych w kierunku ogólnej liczby drobnoustrojów mogły
wskazywać na nieskuteczność przeprowadzanych procesów mycia i dezynfekcji rąk.
W związku z powyższym dyrekcja szpitala poddała weryfikacji procedury dotyczące mycia
i dezynfekcji rąk w celu zapewnienia ich skuteczności a także objęto pracowników
stosownym szkoleniem.
108
Organizacja kuchenek oddziałowych w systemie dystrybucji i rozdziału posiłków
dostarczanych z kuchni centralnej i mycia naczyń stołowych na oddziale, z zachowaniem
ciągu technologicznego podgrzewania i rozdziału posiłków oraz przechowywania naczyń
stołowych w jednej części kuchenki (część „czysta”) i ciągu mycia naczyń ze
zlewozmywakiem dwukomorowym i maszyną myjąco-wyparzającą w zmywalni naczyń
stołowych. Część czysta kuchni z częścią zmywalni naczyń połączona:
-
oknem podawczym dla dwóch kuchenek,
-
szafą przelotową ustawioną w łączniku tych pomieszczeń w przypadku kolejnych
dwóch kuchenek (zmniejszona ilość kuchenek powyższej organizacji wynika
z likwidacji funkcjonowania kuchenki oddziału okulistyki w związku z trwającym
remontem bloku szpitalnego, w którym oddział ten dotychczas się znajdował; pacjenci
zaś przebywają na oddziale rehabilitacji narządu ruchu).
-
łącznikiem, w którym usytuowano umywalkę do mycia rąk dla 10 kuchenek
oddziałowych (zmniejszona o jedną ilość tego typu kuchenek wynika z nowej
organizacji kuchenki oddziału detox tj. po przeprowadzeniu generalnego remontu
zorganizowano
ją
w
jednym
pomieszczeniu
z
uwzględnieniem
rozdziału
funkcjonalnego mycia i dezynfekcji naczyń oraz rozdziału posiłków, zapewniono
wyposażenie w zlewozmywak dwukomorowy, sprzęt do dezynfekcji termicznej
naczyń stołowych; ściany do odpowiedniej wysokości pokryto glazurą, podłogę –
terakotą; sprzęt i urządzenia utrzymane w dobrym stanie).
a także:
-
dwa pomieszczenia kuchni trwale odseparowane szafą przelotową na naczynia
stołowe w przypadku 1 kuchenki
-
kuchenki jednodziałowe w łącznej liczbie 4 (1 - kuchenka dla matek karmiących
funkcjonująca jako pokój laktacyjny – pododdział patologii i intensywnej terapii
noworodka, 1 – kuchenka pododdziału patologii i intensywnej terapii noworodka –
pobór do strzykawek sterylnych gotowych preparatów mleka modyfikowanego,
1- kuchenka oddziału ginekologii i urologii – w roku 2008 ściany wyłożono glazurą
i wymalowano, wyposażono w szafki służące przechowywaniu naczyń stołowych,
umywalkę do mycia rąk i zlewozmywak a także urządzenie chłodnicze, maszynę
wyparzającą, 1 – kuchenka oddziału detox – zmiana organizacji opisana powyżej).
109
Centrum Psychiatryczne posiada jedną kuchenkę oddziałową jednodziałową
obsługującą
dwa
oddziały:
Rehabilitacyjno
–
Psychiatryczny
w
schorzeniach
psychoaktywnych – całodobowy i oddział dziennego pobytu. Posiłki dostarczane przez firmę
P.DUSSMANN Sp. z o.o. z kuchni centralnej SPSK Nr 1 przy ul. Unii Lubelskiej 1
w Szczecinie W kuchence dokonuje się rozdziału posiłków na porcje – ok. 40 posiłków
obiadowych (naprzemiennie I i II danie) dla pacjentów oddziału pobytu dziennego i ok. 30
posiłków (wyżywienie całodzienne) dla pacjentów oddziału całodobowego. Posiłki
spożywane w jadalni – pomieszczeniu sąsiadującym z kuchenką. Brudne naczynia wstępnie
myte i następnie wyparzane w maszynie – czynności odbywają się w wydzielonym boksie
kuchenki. Stan sanitarno – techniczny kuchenki oceniono na dobry.
Stwierdzone w kuchenkach oddziałowych uchybienia dotyczyły stanu sanitarno –
technicznego:
-
ścian kuchenki oddziału I pediatrii, alergologii i pulmonologii (zacieki na ścianach
części „czystej” kuchni)
-
ścian
i
sufitów
kuchenki
oddziałów
opiekuńczo
–
leczniczego
oraz
psychiatrycznego dzieci i młodzieży (pęknięcia sufitu i wzrost pleśni na ścianach
zmywalni naczyń kuchenki oddziału opiekuńczo – leczniczego oraz wzrost pleśni
na ścianach oraz suficie oddziału psychiatrycznego dzieci i młodzieży),
których usunięcie stwierdzono w toku przeprowadzonej kontroli sprawdzającej.
ZACHODNIOPORSKIE CENTRUM ONKOLOGII, UL. STRZAŁOWSKA 22
Pion żywienia szpitala posiada 3 kuchenki jednodziałowe, utrzymane w dobrym stanie
technicznym i czystości. Kuchenki oddziałowe wyposażone w zlewozmywaki i umywalki do
mycia rąk, szafki kuchenne i naświetlacze UV do dezynfekcji naczyń stołowych uprzednio
poddawanych dezynfekcji termicznej. Każda kuchenka wyposażona w urządzenie bemarowe
służące utrzymaniu odpowiedniej temperatury posiłków gorących. Oddział Radioterapii
wyposażono w bemar posiadający komorę do podgrzewania naczyń stołowych, na których
serwuje się dostarczone do kuchenki posiłki gorące.
Układ funkcjonalny nie uległ zmianie w stosunku do roku 2008.
Na wyposażeniu każdej kuchenki oddziałowej znajdują w termometry z sondą,
którymi dokonywane są pomiary posiłków gorących przy wydawaniu ich pacjentom.
110
SAMODZIELNY PUBLICZNY SPECJALISTYCZNY ZOZ „ZDROJE”,
AL..WYZWOLENIA 52
W roku 2009 dwie jednodziałowe kuchenki oddziałowe (oddziału opieki
Długoterminowej A i B oraz oddziału Chorób Wewnętrznych) funkcjonowały w placówce
SPS ZOZ „Zdroje” przy Al. Wyzwolenia 52 w Szczecinie do połowy roku 2009, tj. do czasu
prowadzenia działalności medycznej szpitala. Posiłki dostarczane były do kuchenek na
dotychczasowych zasadach, z kuchni centralnej placówki, która prowadzona była przez firmę
Catering- System Sp. z o.o. Pacjenci zostali przeniesieni do oddziałów SPS ZOZ „Zdroje”
przy ul. Mącznej 4 w Szczecinie.
ZAKŁAD
OPIEKI
ZDROWOTNEJ
SZPITALA
ARESZTU
ŚLEDCZEGO
W
SZCZECINIE, UL. KASZUBSKA 28
Kontrolę przeprowadzono w kuchenkach następujących oddziałów:
-
Psychiatrii sądowej,
-
Chorób wewnętrznych,
-
Chirurgii.
Wszystkie
kuchenki
są
pomieszczeniami
jednodziałowymi,
wyposażonymi
w umywalki do mycia rąk z dopływem bieżącej ciepłej i zimnej wody zaopatrzone w środki
do mycia, dezynfekcji i higienicznego osuszania rąk, w zlewozmywak dwukomorowy oraz
szafki kuchenne służące do przetrzymywania zapasu zestawu naczyń stołowych, które każdy
z osadzonych otrzymuje z chwilą przyjęcia do jednostki penitencjarnej (zestaw zawiera
naczynia plastikowe: kubek, talerz, miskę, widelec, łyżkę, nóż). Dla każdej kuchenki
opracowano i wdrożono harmonogram wykonywanych czynności.
Posiłki na oddziały dostarczane są w oznakowanych
termosach
drogami
ogólnodostępnymi, następnie umieszczane na wózkach transportu wewnętrznego celem
dystrybucji do pacjenta. Posiłki podawane są na osobistych zestawach naczyń stołowych, za
czystość których odpowiada osadzony.
Przeprowadzona kontrola sprawdzająca potwierdziła wykonanie
obowiązków
wynikających z decyzji Nr PS/HP/600/421/19d/593/08 z dnia 22.04.2008 r. dotyczących
odnowienia powierzchni ścian i sufitów w kuchenkach na oddziałach: Psychiatrii sądowej
i Chorób wewnętrznych.
111
Organizacja żywienia niemowląt i noworodków niekarmionych piersią
Żywienie niemowląt i noworodków niekarmionych piersią w szpitalach na terenie
Szczecina w stosunku do roku 2008.
Stosowane
są
nadal
mieszanki
mleczne,
a
także
gotowe
preparaty
mleka
modyfikowanego. Szczegółowe informacje dotyczące organizacji żywienia niemowląt
i noworodków niekarmionych piersią przedstawiono poniżej.
SAMODZIELNY PUBLICZNY SPECJALISTYCZNY ZOZ” ZDROJE”
Karmienie mieszankami mleka modyfikowanego oraz pojenie z użyciem smoczków
stosowane jest w dwóch oddziałach:
-
Pediatrii i Neurologii Wieku Rozwojowego (sporadycznie na oddział ten trafiają
noworodki, karmione z użyciem butelek i smoczków – dotyczy przede wszystkim
niemowląt)
-
I Oddział Pediatrii Alergologii i Pulmonologii
Oddziały w/w posiadają kuchenki dwudziałowe – kuchenkę właściwą i zmywalnie
naczyń połączone ze sobą oknami podawczymi.
Gotowe mieszanki w butelkach szklanych przechowywane są w urządzeniu
chłodniczym i przed użyciem podgrzewane w mikrofali do temperatury spożycia. Na butelki
nakładane są smoczki wysterylizowane, przechowywane w wydzielonych szafkach kuchenki
właściwej. Brudne smoczki po myciu pod bieżącą wodą są osuszane i zbierane
w wydzielonym oznakowanym pojemniku, następnie przekazywane do centralnej
sterylizatorni. Po sterylizacji (autoklaw parowy: temp. 121o C/1 atm./20min) w zgrzewanych
pakietach
trafiają
na
oddziały.
W
szczególnych
przypadkach
mieszanka
mleka
modyfikowanego sporządzana jest w kuchence właściwej na oddziale. Wówczas z kuchni
mlecznej do oddziału dostarczana jest wyjałowiona butelka szklana napełniona przegotowaną
(czas gotowania 7 min.) wodą. W kuchence właściwej bezpośrednio przed podaniem dziecku
następuje sporządzenie mieszanki z użyciem mleka, które przechowywane jest w wydzielonej
szafce. Sytuacja taka dotyczy pewnych rodzajów mleka np. Humana MCT, Babilon Pepti,
które nie mogą podlegać pasteryzacji w kuchni mlecznej ze względu na denaturację białka
oraz konieczność sporządzenia mieszanki bezpośrednio przed spożyciem.
Dodatkowo na oddziale Noworodkowym wydzielono pokój laktacyjny, wyposażony
112
w zlewozmywak dwukomorowy, umywalkę do mycia rak i lampę bakteriobójczą.
Zapewniono możliwość korzystania z laktatora dla matek karmiących pokarmem naturalnym.
Końcówki laktatora używane bezpośrednio przez pacjentki, mające kontakt z pokarmem myte
są pod bieżąca wodą, osuszane i kierowane do centralnej sterylizatorni. W sterylizowanych
pakietach trafiają na oddział. Szpital posiada certyfikat „Szpital Przyjazny Dziecku”
w ramach którego preferowane jest karmienie wyłącznie piersią. Pokarm naturalny ściągany
jest z użyciem laktatora do wysterylizowanych butelek. Karmienie następuje przez smoczki
jednorazowego użytku. W sporadycznych przypadkach noworodki na oddziale dokarmiane są
gotowymi
mieszankami
mleka modyfikowanego
Babilon
Nenatal,
Babilon
Pepti,
wymagającego jedynie podgrzania do temperatury spożycia i nałożenia na słoiczek
jednorazowego smoczka.
Oddział Noworodkowy posiada pododdział Intensywnej Terapii Noworodka, na
którym w wydzielonym pomieszczeniu przechowuje się gotowe preparaty mleka
modyfikowanego używane do karmienia noworodków przez sondę. Używa się wówczas
jednorazowych strzykawek do podawania preparatów. Noworodki mające odruch ssania
mogą być karmione w/w preparatami z użyciem smoczków jednorazowego użytku.
Pomieszczenie wyposażone w urządzenie chłodnicze. Zapewnione są warunki do
higienicznego mycia rak ..
SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITAL KLINICZNY NR 2, AL. POWSTAŃCÓW
WIELKOPOLSKICH 72A
Szpital posiada certyfikat „Szpital Przyjazny Dziecku” zgodnie z którym preferowane
jest wyłączne karmienie piersią. W szczególnych przypadkach podawane są gotowe preparaty
mleka modyfikowanego Babilon Nenatal i Bebiko 1 RTF. Preparaty podawane są
noworodkom z użyciem smoczków jednorazowego użytku. W przypadku zalecenia karmienia
mlekiem modyfikowanym typu Babilon Pepti – mieszanka przygotowywana jest w butelkach
szklanych wysterylizowanych w centralnej sterylizatorni i podawana dziecku jałowymi
strzykawkami jednorazowymi. Przyrządzenie jej następuje w wydzielonych pomieszczeniach
na oddziale Septycznym Noworodków oraz Klinice Patologii Noworodków. Pomieszczenia
wyposażono w umywalkę do mycia rąk, zlewozmywak, urządzenia chłodnicze oraz szafki
służące do przechowywania sterylnych butelek, strzykawek i mleka w proszku. Istnieje
możliwość korzystania przez matkę z laktatora, którego końcówki do ściągania pokarmu myte
113
są pod bieżąca wodą i przekazywane do centralnej sterylizatorni, skąd w pakietach
zgrzewanych wracają na oddział.
SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITAL KLINICZNY NR 1, UL. UNII LUBELSKIEJ 1
W stosunku do roku 2008 sposób przygotowywania mieszanek mlecznych nie uległo
zmianie.
Mieszanki mleczne sporządzane w kuchni niemowlęcej przygotowywane są na bazie
mleka w proszku (Nan, Humana, Bebiko) i poddane procesowi pasteryzacji w temp. 800C
przez 10 min. Gotowe mieszanki trafiają do kuchenki na oddziały: noworodków oraz
niemowlęcy II. Mieszanki mleczne przechowywane w urządzeniach chłodniczych, przed
podaniem podgrzewane w łaźni wodnej do temperatury spożycia. W kuchenkach
oddziałowych w wydzielonych szafkach przetrzymuje się pakiety wysterylizowanych
smoczków, które po użyciu myje się pod bieżącą wodą, osusza i przekazuje do centralnej
sterylizatorni. Po sterylizacji w zgrzewanych pakietach dostarczane są na oddziały. Brudne
butelki z oddziałów drogami ogólnodostępnymi, trafiają do zmywalni, w której myte są
w roztworze sody, płukane, a następnie sterylizowane.
Na oddziale nie stosuje się laktatora do odciągania pokarmu naturalnego.
3.9.1.3. Kuchnie mleczne
W roku 2009 nie uległa zmianie ilość funkcjonujących na terenie bloków żywienia
szpitali i skontrolowanych kuchni niemowlęcych.
SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITAL KLINICZNY NR 1 UL. UNII LUBELSKIEJ 1
Kuchnia niemowlęca zlokalizowana w zespole głównym szpitala z części korytarza
ogólnodostępnego. Pomieszczenia kuchni mlecznej spełniają następujące wymagania;
•
są odpowiednie do potrzeb powierzchnie robocze,
•
wyraźnie wydzielone:
część brudna (zmywalnia butelek wyposażona w basen do mycia
butelek, sterylizator przelotowy),
część czystą (stanowisko gotowania potraw, porcjowania, pasteryzacji,
wydawania).
114
Wyposażenie i funkcjonalność kuchni niemowlęcej gwarantuje prowadzenie procesu
technologicznego z wykluczeniem krzyżowania się dróg czynności czystych i brudnych. Dla
pracowników kuchni niemowlęcej wydzielono odrębną szatnię oraz toaletę z przedsionkiem
izolacyjnym. Wejście do pomieszczeń kuchni niemowlęcej stanowi śluza umywalkowofartuchowa.
Mieszanki mleczne przygotowywane są na bazie mleka w proszku Nan, Bebiko,
Babilon, Babilon pepti, Enfamil. Sporządzone mieszanki poddawane są procesowi
pasteryzacji – cały cykl łącznie z wychładzaniem mieszanek trwa ok. 1 godziny, a sam proces
pasteryzacji-35 min. w temp. 82ºC.
Powierzchnie
ścian,
sufitów
i
podłóg
wykonane
z
materiałów
gładkich,
nienasiąkliwych i łatwych do utrzymania w czystości.
W ramach dobrej praktyki produkcyjnej funkcjonują opracowane receptury
powstających mieszanek oraz potraw.
„ZDROJE” UL. ŚW. WOJCIECHA 7
Pomieszczenia kuchni niemowlęcej zlokalizowane w zespole głównym szpitala,
w których przygotowywane są mieszanki mleczne oraz posiłki dla dzieci do lat 2, natomiast
dla dzieci i młodzieży (od 2 do 18 roku życia) posiłki przygotowywane są w kuchni
Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 2 przy ul. Powstańców Wielkopolskich
72 w Szczecinie.
Kuchnia niemowlęca obejmuje zespół pomieszczeń, które umożliwiają przygotowanie
mieszanek mlecznych, mycie butelek i ich sterylizację przy wykluczeniu krzyżowania się
dróg czystych i brudnych produktu. Przed wejściem do pomieszczeń kuchni mlecznej
znajduje się śluza umywalkowo-fartuchowa. Wyodrębnia się pomieszczenie mycia butelek
wyposażone w baseny do ich mycia i przelotowy sterylizator, pomieszczenie gotowania
potraw, porcjowania i ekspedycji. Na potrzeby kuchni mlecznej wydzielono szatnię i toaletę
dla pracowników z przedsionkiem izolacyjnym.
W toku prowadzonego nadzoru sanitarnego stwierdzono uchybienie dotyczące złego
stanu technicznego ścian w pomieszczeniu produkcyjnym kuchni – kontrola sprawdzająca
potwierdziła wykonanie powyższego.
115
SAMODZIELNY
PUBLICZNY
WOJEWÓDZKI
SZPITAL
ZESPOLONY
UL. ARKOŃSKA 4
Kuchnia niemowlęca zlokalizowana jest w budynku kuchni centralnej z osobnym
wejściem. Obejmuje ciąg pomieszczeń, który umożliwia jednokierunkowy schemat
technologiczny przygotowywania posiłków z wykluczeniem krzyżowania się dróg czystych
i brudnych. Wydzielone jest pomieszczenie do mycia butelek ze sterylizatorem przelotowym,
pomieszczenie przygotowywania potraw, porcjowania, pasteryzacji oraz pomieszczenie
ekspedycji posiłków. Zapewniono odrębną szatnię i toaletę dla pracowników.
W toku prowadzonego nadzoru sanitarnego wobec stwierdzonych uchybień wydano
decyzję administracyjną - Nr PS.HŻ-600-2-4330-77/09 z dnia 05.05.2009 r. W toku
prowadzonego nadzoru sanitarnego stwierdzono, że zobowiązany do wykonania w/w decyzji
zaprzestał z dniem 07.11.2009 r. prowadzenia działalności w kuchni niemowlęcej.
Kuchnia zlokalizowana jest w odrębnym budynku połączonym tunelem podziemnym
z blokiem łóżkowym szpitala. Układ funkcjonalny pomieszczeń:
-
kuchnia mleczna (pomieszczenie główne kuchni) – przygotowywanie wody do
sporządzania mieszanek tj. jej gotowanie, przygotowywanie zupek, obiadków,
herbatek;
-
rozlewnia mieszanek – rozlewanie mieszanek odbywające się pod lożą laminarną
-
zmywalnia butelek ze sterylizatorem przelotowym łączący to pomieszczenie
z rozlewnią mieszanek
-
składzik porządkowy
Warzywa do produkcji kuchni mlecznej dostarczane w postaci obranej z kuchni
centralnej bądź wykorzystywane są mrożonki warzywne.
Mieszanki mleczne sporządzane są zgodnie z zaleceniami producenta mieszanek tj. do
przegotowanej, ostudzonej wody dodawane jest mleko modyfikowane w proszku. Następnie
dokonuje się rozlewania do wysterylizowanych i tak przygotowane mieszanki przekazywane
są do pasteryzacji (pasteryzator wychładza mieszanki po przeprowadzonym procesie
pasteryzacji) i schłodzone umieszczane są w pojemnikach celem transportu na oddziały.
116
W kuchni niemowlęcej przygotowywane są również słoiczki zabezpieczone papierem
siarczynowym celem przekazania na oddziały dla matek karmiących, wykorzystujących je do
przechowywania ściągniętego pokarmu naturalnego.
Mieszanki mleka modyfikowanego i pozostałe posiłki wędrują na oddziały z kuchni
niemowlęcej odrębną windą wydzieloną do ich transportu. Jako jedyne połączenie podziemne
z blokiem łóżkowym szpitala jest ona wykorzystywana przy zwrocie butelek z oddziałów na
kuchnię mleczną do zmywalni butelek. Dokonuje się trzyetapowego przygotowywania
butelek tj. moczenie w 1-3 % roztworze sody, następnie płukanie pod bieżącą wodą
i sterylizacja w sterylizatorze (180/45 min.) – suche/gorące powietrze. Kompleks
pomieszczeń kuchni posiada wyodrębniona toaletę dla personelu kuchni. Przed wejściem do
kuchni mlecznej zapewniono możliwość mycia, dezynfekcji i higienicznego osuszania rąk.
Ściany, podłogi, urządzenia i sprzęt utrzymane w dobrym stanie technicznym.
Skuteczność sterylizacji w kuchni niemowlęcej weryfikowana jest w ramach
prowadzonej kontroli wewnętrznej przy pomocy kontrolnych pasków sterylizacji –
sprawdzane codziennie. Kwartalnie skuteczność sterylizacji weryfikowana jest z użyciem
sporali badanych w WSSE Proces sterylizacji dokumentowany jest na karcie kontrolnej,
z wyznaczeniem osoby przeprowadzającą sterylizację i ewentualne środki zaradcze.
Dokumentuje się procesy mycia i dezynfekcji – prace wykonywane codziennie i tygodniowo
oraz monitorowana jest temperatura w urządzeniu chłodniczym i zamrażalniczym kuchni
niemowlęcej.
3.9.2. Transport posiłków na oddziały
SPECJALISTYCZNY SZPITAL SZCZECIN–ZDUNOWO UL.SOKOŁOWSKIEGO 11
Dystrybucja posiłków przygotowywanych w kuchni znajdującej się na terenie szpitala
odbywa się drogami zewnętrznymi do pomieszczenia, w którym znajduje się winda
przeznaczona do transportu posiłków.
Wyjątek stanowi kuchenka na oddziale chirurgii ogólnej i naczyniowej, do której
posiłki dostarczane drogami ogólnodostępnymi.
117
SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITAL KLINICZNY NRI, UL.UNII LUBELSKIEJ 1
Każda kuchenka posiada wózek bemarowy, w którym umieszczane są pojemniki
gastronomiczne G-N. Posiłki na oddziały dostarczane są drogami ogólnodostępnymi.
Posiłki do Kliniki Psychiatrycznej przewożone są z kuchni centralnej SPSK I przy
ul. Unii Lubelskiej 1 środkiem transportu, który posiada decyzję PPIS zatwierdzającą. Do
prowadzenia działalności w zakresie transportu żywności. Prowadzi się monitoring
temperatur wydawanych potraw (CCP 2).
SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITAL KLINICZNY NR II, Al. POWSTAŃCÓW
WIELKOPOLSKICH 72
Posiłki do poszczególnych bloków szpitalnych ze względu na brak połączenia
podziemnego między nimi a kuchnią centralną rozwożone są samochodem przeznaczonym do
transportu posiłków, a następnie na oddziały:
-
windą przeznaczoną do transportu czystego tj. żywności, czystej bielizny,
sterylnych materiałów medycznych – w przypadku 8 kuchenek,
-
windą towarową do transportu żywności bezpośrednio do 3 kuchenek,
-
do wejścia od zewnątrz budynku, przy którym usytuowana jest kuchenka.
Posiłki transportowane wewnątrz oddziałów na wózkach, Temperatura posiłków
w kuchenkach jest utrzymywana poprzez ogrzewanie posiłków w bemarach i w takiej
temperaturze posiłki są dostarczane do łóżek pacjentów.
ZACHODNIOPOMORSKIE CENTRUM ONKOLOGII, UL. STRZAŁOWSKA 22
Posiłki transportowane do bloków szpitalnych drogami zewnętrznymi środkiem
transportu do wyłącznego ich transportu:
-
na oddział Radioterapii drogami ogólnodostępnymi, następnie do windą
ogólnoużytkową do kuchenki, połączonej z pomieszczeniem jadalni okienkiem
podawczym,
-
na oddział Onkologii Klinicznej – windą służbową transportu czystego do
kuchenki oddziałowej (I piętro). Kuchenka obsługuje trzy kondygnacje
budynku szpitalnego,
118
-
na oddział Chirurgii – windą do transportu czystego do kuchenki oddziałowej
(II piętro) i następnie w urządzeniu bemarowym na kondygnację I i III bloku
szpitalnego.
Temperatura posiłków monitorowana dwukrotnie tj. przy wyjściu posiłków z kuchni
centralnej a także przy użyciu termometrów z termosondą bezpośrednio w kuchence przed
wydawaniem posiłków dla pacjentów.
„ZDROJE”, UL. MĄCZNA 4
Posiłki tak jak w roku ubiegłym transportowane w termosach oraz szczelnie
zamykanych
pojemnikach.
Droga
ekspedycji
odbywa
się
z
kuchni
wózkami
akumulatorowymi drogami zewnętrznymi do jednego oddziału, natomiast na pozostałe
oddziały tunelem podziemnym do poszczególnych wind przeznaczonych do transportu
posiłków bezpośrednio do kuchenek oddziałowych.
Temperatura posiłków gorących sprawdzana po dostarczeniu na oddział, prowadzona
jest dokumentacja z monitoringu przez dietetyków i koordynatorów żywienia.
SAMODZIELNY
PUBLICZNY
SPECJALISTYCZNY
ZOZ
„ZDROJE”,
AL.WYZWOLENIA 52 W SZCZECINIE
Transport posiłków odbywał się windą do wyłącznego ich przewożenia, która
dostarczała je na wózkach do istniejących do połowy roku 2009 dwóch oddziałów, stąd
korytarzem do kuchenki. Ze względu na transport posiłków odbywający się wewnątrz bloku
szpitalnego (krótki czas transportu) dokonywany był pomiar temperatury posiłków gorących
na ich wyjściu z kuchni centralnej.
Mieszanki mleczne przygotowywane w kuchni niemowlęcej, która znajduje się na
terenie szpitala oraz posiłki dla dzieci i młodzieży transportowane z SPSK II przy
ul. Powstańców Wielkopolskich 72, dostarczane są do pomieszczenia dystrybucji posiłków,
skąd windą bezpośrednio do kuchenek oddziałowych, z wyjątkiem kuchenki na oddziale
119
nefrologii, do której ze względu na brak windy posiłki dostarczane są wózkiem z oddziału
pediatrii. Pojemniki gastronomiczne umieszczane w termosach. Dietetyk każdorazowo
weryfikuje temperaturę, dokonuje pomiaru temperatury posiłków na oddziale.
SAMODZIELNY
PUBLICZNY
WOJEWÓDZKI
SZPITAL
ZESPOLONY,
UL. ARKOŃSKA 4
Posiłki na oddziały dostarczane są drogami zewnętrznymi ogólnodostępnymi, do
kuchenki na oddziale Laryngologii – odrębnym wejściem bezpośrednio do niej. Do kuchenek
na oddziały: Neurochirurgia, Wewnętrzny kardiologiczny, Wewnętrzny diabetologiczny,
posiłki transportowane do pomieszczenia, z którego windą dostarczane bezpośrednio do
kuchenki oddziałowej.
ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ SZPITALA ARESZTU ŚLEDCZEGO,
UL. KASZUBSKA 28
Posiłki na oddziały dostarczane są w oznakowanych
termosach
drogami
ogólnodostępnymi, następnie umieszczane na wózkach transportu wewnętrznego celem
dystrybucji bezpośredniej do pacjenta.
Usuwanie odpadów kuchennych
SPECJALISTYCZNY SZPITAL SZCZECIN, UL.SOKOŁOWSKIEGO 11
Kuchenki
oddziałowe
wyposażone
są
w
młynki
do
niszczenia
odpadów
pokonsumpcyjnych.
Odpady pochodzące z kuchni usuwane są ciągiem komunikacyjnym do pojemników
usytuowanych na zewnątrz kuchni (wydzielone miejsce z dopływem wody) i odbierane przez
firmę MPO Sp. z o.o. 70-656 Szczecin, ul. Energetyków 20. Części stałe odpadów
pokonsumpcyjnych z kuchenek oddziałowych usuwane są zgodnie z opracowaną instrukcją
segregacji i zbiórki odpadów niebezpiecznych i przekazywane do spalenia – umowa z firmą
„KONCA” z siedzibą w Szczecinie.
120
SAMODZIELNY
PUBLICZNY
WOJEWÓDZKI
SZPITAL
ZESPOLONY,
UL. ARKOŃSKA 4
Kuchnia centralna i kuchenki oddziałowe wyposażone w młynki koloidalne, odpady
twarde usuwane do odrębnych pojemników – odbierane przez Remondis Sp. z o.o.
ul. Żołnierska 55 Szczecin.
SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITAL KLINICZNY NR I, UL. UNII LUBELSKIEJ 1
Odpady pokonsumpcyjne z kuchenek oddziałowych gromadzone w odrębnych
pojemnikach - odbierane przez MPO Sp. z o.o. 70-656 Szczecin, ul. Energetyków 20.
Kuchnia posiada zainstalowany młynek koloidalny, w którym niszczone są odpady
poprodukcyjne.
Odpady pokonsumpcyjne z Kliniki Psychiatrycznej SPSK I przy ul. Broniewskiego 26
w Szczecinie odbierane są z kuchenek oddziałowych przez firmę P.DUSSMANN Sp. z o. o.
świadczącą usługi w zakresie wyżywienia w SPSK Nr 1 ul. Unii Lubelskiej 1 – umowa
z MPO Sp. z o.o. 70-656 Szczecin, ul. Energetyków 20
121
Odpady pokonsumpcyjne z kuchenek oddziałowych usuwane są do pojemników na
odpady komunalne - odbierane przez firmę Remondis Sp. z o.o. ul. Żołnierska 55 Szczecin
ZAKŁAD
OPIEKI
ZDROWOTNEJ
SZPITALA
ARESZTU
ŚLEDCZEGO,
UL. KASZUBSKA 28 W SZCZECINIE
Odpady pokonsumpcyjne gromadzone na oddziałach w zamykanych pojemnikach,
następnie drogami ogólnodostępnymi przenoszone do wydzielonego pomieszczenia
usytuowanego przy kuchni centralnej (z dopływem wody) i składowane wraz z odpadami
poprodukcyjnymi – odbiór przez firmę MPO Sp. z o. o., ul. Energetyków 20 w Szczecinie
REGIONALNY SZPITAL ONKOLOGICZNY, UL. STRZAŁOWSKA 22
Odpady pokonsumpcyjne usuwane do młynków koloidalnych zainstalowanych na każdej
z kuchenek oddziałowych. Odpady niepodlegajace usuwaniu w młynkach np. części twarde,
traktowane jako odpady niebezpieczne i odbierane przez firmę Przedsiębiorstwo Obrotu
Odpadami RYMED Sp. c. Ryszard Pściuk, Marcin Krzywicki, Augustynów 13, Dąbie–
umowa zawarta w dniu 01.04.2009 r. Odpady kuchenne poprodukcyjne traktowane jako
odpady komunalne
SAMODZIELNY
PUBLICZNY
ZAKŁAD
OPIEKI
ZDROWOTNEJ
„ZDROJE”,
UL. MĄCZNA 4
Odpady kuchenne i pokonsumpcyjne gromadzone zbiorczo w wydzielonych do tego
celu pojemnikach. Odpady z oddziałów odbierane przez wyznaczonych pracowników,
zabezpieczonych w zamykanych pojemnikach, pozwalających na bezpieczny transport.
Odbiór następuje przez firmę Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o. o. Szczecin,
ul. Energetyków 20 zgodnie z zawartą umową. Zakład dokumentuje potwierdzenia odbioru
odpadów.
122
SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITAL KLINICZNY NR 2, UL. POWSTAŃCÓW
WIELKOPOLSKICH 72
Postępowanie z odpadami pokonsumpcyjnymi nie uległo zmianie w stosunku do roku
2008. Odpady poprodukcyjne pochodzące z obróbki wstępnej warzyw, kości oraz odpady
pokonsumpcyjne, które zbierane są wstępnie w oznakowanych pojemnikach z pokrywami na
oddziałach, gromadzone są zbiorczo w odrębnych pojemnikach – odbiór, zgodnie z podpisaną
umową, przez firmę Remondis Sp. z o.o. ul. Żołnierska 55 Szczecin. Odpady poprodukcyjne
płynne niszczone w młynku koloidalnym zainstalowanym w kuchni centralnej 9.
SPS ZOZ „ZDROJE”, UL. WYZWOLENIA 52 W SZCZECINIE
Odpady pokonsumpcyjne niszczone w młynkach koloidalnych, które zainstalowane są
w kuchenkach oddziałowych.
Odpady komunalne, kuchenne– odbierane przez firmę Remondis Sp. z o.o.,
w Szczecinie ul. Żołnierska 55. Zakład dokumentuje potwierdzenia odbioru odpadów.
3.10.
Prosektoria i postępowanie ze zwłokami
Sposób postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi oraz funkcjonalność
prosektur w szpitalach w stosunku do lat poprzednich nie zmieniły się.
Skontrolowane szpitale mają opracowane na piśmie procedury postępowania ze
zwłokami i szczątkami ludzkimi zgodne z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 31.10.2006 r.
w sprawie postępowania ze zwłokami osób zmarłych w szpitalu (Dz. U. Nr 203, poz.1503).
Samodzielny Publiczny Specjalistyczny ZOZ „Zdroje” przy ul. Mącznej 4 nie posiada
prosektorium, tylko salę „pro-morte” do krótkiego przechowywania zwłok. Z sali tej po co
najmniej dwóch godzinach przewożone są przez firmę pogrzebową do prosektorium
w Specjalistycznym Szpitalu im. prof. A. Sokołowskiego przy ul. Sokołowskiego 11.
Zakład Opieki Zdrowotnej Aresztu Śledczego przy ul. Kaszubskiej 28 nie posiada
prosektorium ani sali „pro-morte”. Postępowanie ze zwłokami jest zgodne z wewnętrzną
procedurą resortową.
Pozostałe
ze
szczecińskich
szpitali
posiadają
prosektoria,
z
tym,
że w Zachodniopomorskim Centrum Onkologii przy ul. Strzałowskiej 22 jest prosektorium
bez sali sekcyjnej, a Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 2 PAM przy
123
al. Powstańców Wlkp. 72 korzysta z prosektorium Zakładu Medycyny Sądowej PAM przy ul.
Szpitalnej 7 oraz w miarę potrzeb wykorzystuje kontener chłodniczy na 5 miejsc na terenie
szpitala.
W przypadku śmierci pacjenta w szpitalu posiadającym prosektorium zwłoki
pozostają w sali „pro-morte” lub na oddziale szpitalnym przez dwie godziny, a następnie
przewożone są do prosektorium wydzielonym do tego celu wózkiem transportowym.
Wszystkie prosektoria posiadają wentylację mechaniczną, ostatnie przeglądy i czyszczenia
wentylacji wykonywane były terminowo, zgodnie z przepisami.
Podczas kontroli sanitarnych przeprowadzonych w 2009 r. nie stwierdzono zastrzeżeń
do bieżącej czystości prosektoriów, bądź pomieszczeń „pro-morte”.
W 2009 r. w Zakładzie Medycyny Sądowej PAM przy ul. Szpitalnej 7, z którego
korzysta Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 2 PAM w Szczecinie, al. Powstańców
Wielkopolskich 72 przeprowadzono remont polegający na wymianie kafli podłogowych,
ściennych, punktów oświetleniowych i armatury sanitarnej.
W
Samodzielnym
Publicznym
Wojewódzkim
Szpitalu
Zespolonym
przy
ul. Arkońskiej 4, zgodnie z zaleceniami decyzji administracyjnej z 2008 r., przeprowadzono
remont malarski w niektórych pomieszczeniach histopatologii oraz w jednym z pomieszczeń
„pro-morte” przy oddziale szpitalnym. W programie dostosowania ujęto wykonanie
prawidłowej wentylacji nawiewno- wywiewnej w pracowniach histopatologii oraz wykonanie
właściwej izolacji budynku chłodni.
W Samodzielnym Publicznym Specjalistycznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej
„Zdroje” w Szczecinie, Szpital ul. Św. Wojciecha 7 wyłączono z eksploatacji pomieszczenie
sali sekcyjnej (uchylono pkt. dotyczący usunięcia usterek technicznych w sali sekcyjnej).
Natomiast
dostosowanie
pomieszczeń
zakładu
patomorfologii
ujęto
w
programie
dostosowania do wymagań rozporządzenia Ministra Zdrowia z 10.11.2006 r.
Szczegółowe informacje o prosektoriach umieszczono w tabeli.
Tab. 3.18. Prosektoria w Szczecinie
Lp
1.
Szpital;
nazwa, adres
Samodzielny
Publiczny Szpital
Kliniczny Nr 1
PAM; Szczecin,
ul. Unii Lubelskiej
1
Pomieszczenia, stan sanitarno – techniczny, transport...
W skład Zakładu Patomorfologii Katedry Patologii Wydziału Lekarskiego PAM
wchodzą: prosektorium z częścią sekcyjną, pomieszczenie chłodni (8 miejsc), pracownie
histopatologiczna i cytologiczna, pomieszczenia do mycia, ubierania i wydawania zwłok
oraz administracyjno – socjalne z węzłem sanitarnym. Zakład posiada osobne wejścia dla
personelu oraz dla przywożonych, wydawanych zwłok i rodziny zmarłego. Transport
zwłok do prosektorium komunikacją zewnętrzną. Stan sanitarno-techniczny zakładu
dobry.
124
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Samodzielny
Publiczny Szpital
Kliniczny Nr 2
PAM; Szczecin,
al. Powstańców
Wielkopolskich 72
W skład Zakładu Medycyny Sądowej PAM przy ul. Szpitalnej 7 wchodzą: prosektorium
z częścią sekcyjną, pomieszczenie chłodni (20 miejsc), pomieszczenia do mycia,
ubierania i wydawania zwłok oraz administracyjno – socjalne z węzłem sanitarnym.
Zakład posiada osobne wejścia dla personelu oraz dla przywożonych, wydawanych
zwłok i rodziny zmarłego. Transport zwłok do prosektorium komunikacją zewnętrzną.
Stan sanitarno- techniczny zakładu dobry. W 2009 r. przeprowadzono remont
pomieszczeń prosektorium polegający na wymianie kafli podłogowych, ściennych,
punktów oświetleniowych i armatury sanitarnej.
Onkologii
Szczecin,
ul. Strzałowska 22
W skład Zakładu Patomorfologii wchodzą: prosektorium bez części sekcyjnej,
pomieszczenie chłodni (3 miejsca), pracownie histopatologiczna i cytologiczna,
pomieszczenia do mycia, ubierania i wydawania zwłok oraz administracyjno – socjalne z
węzłem sanitarnym. Zakład posiada osobne wejścia dla personelu oraz dla
przywożonych, wydawanych zwłok i rodziny zmarłego. Transport zwłok do
prosektorium komunikacją zewnętrzną. Stan sanitarno-techniczny zakładu dobry.
Samodzielny
Publiczny
Specjalistyczny
ZOZ „Zdroje”
Szczecin,
ul. Mączna 4
Nie posiada prosektorium. Nieogrzewane pomieszczenie „pro-morte” do krótkiego
przechowywania zwłok. Transport zwłok do pomieszczenia „pro-morte” komunikacją
wewnętrzną. Z sali „pro-morte” zwłoki przewożone są przez firmę pogrzebową do
prosektorium w Specjalistycznym Szpitalu im. prof. A. Sokołowskiego przy ul.
Sokołowskiego 11. Stan sanitarno- techniczny pomieszczenia dobry.
Samodzielny
Publiczny
Specjalistyczny
ZOZ „Zdroje”
Filia: Szczecin,
ul.św.Wojciecha 7
W szpitalu pod koniec 2009 r. wyłączono z eksploatacji salę sekcyjną (uchylono punkt
decyzji dotyczący usunięcia usterek technicznych). W prosektorze pozostały:
pomieszczenie chłodni (1 miejsce), pomieszczenie do mycia i ubierania zwłok oraz
administracyjno-socjalne z węzłem sanitarnym. Zakład nie posiada osobnych wejść dla
personelu oraz dla przywożonych i wydawanych zwłok oraz rodziny zmarłego.
Dostosowanie pomieszczeń patomorfologii ujęto w programie dostosowania.
Samodzielny
Publiczny
Wojewódzki
Szpital Zespolony
Szczecin,
ul. Arkońska 4
W skład Zakładu Patomorfologii wchodzą: prosektorium z częścią sekcyjną,
pomieszczenie chłodni (28 miejsc), pomieszczenia do mycia, ubierania i wydawania
zwłok oraz administracyjno – socjalne z węzłem sanitarnym. Zakład posiada osobne
wejścia dla personelu oraz dla przywożonych i wydawanych zwłok oraz rodziny
zmarłego. Transport zwłok do prosektorium odbywa się komunikacją zewnętrzną.
Zgodnie z zaleceniami decyzji administracyjnej z 2008 r. przeprowadzono remont w
niektórych pomieszczeniach histopatologii oraz w jednym z pomieszczeń „pro-morte”
przy oddziale szpitalnym.
Specjalistyczny
Szpital im. prof.
A. Sokołowskiego
ul. A.
Sokołowskiego 11
W skład Zakładu Patomorfologii wchodzą: prosektorium z częścią sekcyjną,
pomieszczenie chłodni (7 miejsc), pomieszczenia do mycia, ubierania i wydawania zwłok
oraz administracyjno - socjalne. Zakład posiada osobne wejścia dla personelu oraz dla
przywożonych, wydawanych zwłok i rodziny zmarłego. Transport zwłok do
prosektorium wewnętrznym korytarzem. Stan sanitarno - techniczny dobry.
Dostosowanie zakładu do obowiązujących przepisów ujęto w programie dostosowania.
Areszt Śledczy
ZOZ
ul. Kaszubska 28
Zakład nie posiada prosektorium ani sali „pro- morte”. Postępowanie ze zwłokami
zgodne z wewnętrzną procedurą resortową.
W związku z pismem Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego
w Szczecinie znak WS-N.HK-600-2/08 z 30.01.2009 r. wykonano kontrole sprawdzające
usunięcie
stwierdzonych
nieprawidłowości
podczas
przeprowadzonych
w
dniach
08-10.12.2008 r. przez przedstawicieli PWIS w Szczecinie kontroli w następujących
prosektoriach:
125
-
w Samodzielnym Publicznym Szpital Klinicznym Nr 1 PAM w Szczecinie,
ul. Unii Lubelskiej 1 (zamontowano zgodnie z wcześniejszym zamówieniem lampę
bakteriobójczą),
-
w Samodzielnym Publicznym Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Szczecinie, ul.
Arkońska 4 (usunięto nieprawidłowości w zakresie czystości bieżącej w sali sekcyjnej,
w chłodni, w pokoju przyjęć interesantów, w zakresie nieprawidłowej dezynfekcji
narzędzi sekcyjnych),
-
w
Specjalistyczny
Szpital
im.
prof.
A.
Sokołowskiego
w
Szczecinie,
ul. A. Sokołowskiego 11 (zamontowano nową siatkę ochronną przeciw owadom).
3.11.
Ocena działalności szpitalnych zespołów ds. zapobiegania i zwalczania zakażeń
zakładowych
Na terenie wszystkich placówek powołane są i funkcjonują Komitety oraz Zespoły ds.
Zakażeń Zakładowych do których zadań należy:
−
monitorowanie
stanu
sanitarno-epidemiologicznego
pomieszczeń
i
kontrola
mikrobiologiczna czystości powierzchni,
−
nadzór nad izolacją pacjentów zainfekowanych,
−
opracowanie procedur postępowania p/epidemicznego,
−
opracowanie programów w zakresie profilaktyki zwalczania zakażeń,
−
udział w przetargach na środki i preparaty dezynfekcyjne,
−
monitoring, opracowanie, zgłaszanie do Inspekcji Sanitarnej występowanie ognisk
zakażeń zakładowych,
−
analiza występujących zakażeń zakładowych,
−
monitorowanie stanu sanitarno-epidemiologiczngo środowiska szpitalnego,
−
prowadzenie rejestru zakażeń zakładowych, wypełnianie kart rejestracyjnych,
przygotowywanie raportów półrocznych i rocznych o występowaniu zakażeń
zakładowych, prowadzenie rejestrów drobnoustrojów alarmowych. Prowadzona jest
rejestracja mieszana (brak oprogramowania komputerowego). Nie prowadzi się
rejestracji zakażeń zakładowych u chorych wypisanych ze szpitala,
−
szkolenie personelu w zakresie zapobiegania zakażeniom szpitalnym,
−
przygotowanie rocznych i półrocznych planów pracy,
−
monitorowanie realizacji umowy na usługi sterylizacji,
126
−
współpraca z sekcjami oraz instytucjami w zakresie epidemiologii szpitalnej,
−
współpraca z Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Szczecinie.
W roku 2009 na terenie działania Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego
w Szczecinie wystąpiło 5 ognisk zakażeń szpitalnych.
Tab. 3.19. Ogniska zakażeń szpitalnych w Szczecinie w 2009 r.
Data
zgłoszenia/
Lp.
wystąpienia
zakażenia
Miejsce
wystąpienia
(oddział)
1.
Samodzielny
Publiczny
Wojewódzki
16.03.2009 Szpital Zespolony
ul. Arkońska 4
Oddział
Nefrologii
2.
Samodzielny
Publiczny
Wojewódzki
Szpital Zespolony
23.03.2009
ul. Arkońska 4
Oddział
WewnętrznoDiabetologiczny
III C
3.
Samodzielny
Publiczny Szpital
Kliniczny Nr 1
Centrum
23.06.2009 Leczenia Urazów
Ilość
osób
w
ognisku
4
5.
Samodzielny
Publiczny Szpital
Kliniczny Nr 1
Kliniki
30.11.2009 Neurochirurgii
Neurochirurgii
Dziecięcej
ul. Unii
Lubelskiej 1
Zgony
Źródło
Nie ustalono
Objawy żołądkowojelitowe (wymioty,
biegunka)
Nie ustalono
0
6
Nie ustalono
Objawy żołądkowojelitowe (wymioty,
biegunka, bóle
brzucha)
Nie ustalono
0
5
ul. Unii
Lubelskiej 1
4.
Postać zakażenia
0
Wielonarządowych
Samodzielny
Publiczny
Wojewódzki
13.10.2009 Szpital Zespolony
ul. Arkońska 4
Blok Operacyjny
Chirurgiczny
Czynnik
etiologiczny
Staphylococcu
s
aureus MRSA
Zapalenie płuc i
kolonizacja
Nie ustalono
0
3
17
Staphylococcu
s
aureus MRSA
Stany zapalne ran
pooperacyjnych
Personel
medyczny
Staphylococcu
s
aureus MRSA
zakażenie dolnych
dróg oddechowych z
wyjątkiem zapalenia
płuc oraz zakażenie
związane z
przerwaniem ciągłości
tkanek
W trakcie
127
W wyżej wymienionych przypadkach wystąpienia ognisk zakażeń szpitalnych w
Zespoły ds. Kontroli Zakażeń Zakładowych zaleciły min.:
− pobranie wymazów wśród personelu szpitala,
− Wdrożenie procedury izolacji z uwagi na drogę transmisji zakażenia,
− Wydzielenie personelu medycznego do opieki nad izolowanymi pacjentami,
− Przestrzeganie wzmożonego reżimu sanitarnego poprzez:
przestrzeganie procedur dezynfekcji rąk przed i po każdym kontakcie z pacjentem
rygorystyczne przestrzeganie bieżącej dezynfekcji powierzchni, sprzętu i aparatury
oraz zwiększenie krotności dezynfekcji powierzchni kontaktowych
zastosowanie systemów zamkniętych do odsysania.
przeprowadzenie szkoleń przypominających procedury obowiązujące w szpitalu.
PRZYCHODNIE
3.12.
Stan sanitarno-techniczny i funkcjonalność
W 2009 r. skontrolowano 291 Zakładów Opieki Zdrowotnej działających na terenie
miasta Szczecina, w tym:
-
250 przychodni,
-
3 Pogotowia Ratunkowe,
-
8 medycznych laboratoriów diagnostycznych,
-
12 zakład rehabilitacji leczniczej,
-
3 inne zakłady opieki zdrowotnej,
-
1 hospicjum.
Większość skontrolowanych przychodni posiadała zaopiniowany pozytywnie program
dostosowania do rozporządzenia Ministra Zdrowia z 10.11.2006 r. w sprawie wymagań,
jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia
i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz. U. nr 213, poz.1562 z późn. zm.). Tylko część
zakładów zwróciła się o ponowne zaopiniowanie programów dostosowawczych z podaniem
nowego terminu dostosowania pomieszczeń do obowiązujących przepisów do dnia 2012 r.
W 2009 r. wydano 8 decyzji administracyjnych, w tym:
-
3 decyzje administracyjne dotyczące naruszenia stanu sanitarno-technicznego,
-
4 decyzje prolongujące terminy wykonania zaleceń z obowiązujących decyzji,
128
-
1 decyzję uchylającą niektóre punkty decyzji,
-
2 decyzje administracyjne wstrzymujące działanie urządzeń sterylizujących w
Niepublicznych Zakładach Opieki Zdrowotnej.
W 2009 r. w związku ze stwierdzonymi uchybieniami dotyczącymi stanu technicznego
pomieszczeń, tj. zabrudzeniami ścian i sufitów, odpryskami farby na ścianach, stolarce
drzwiowej, ubytkami w wykładzinach podłogowych, wydano 3 decyzje administracyjne na
samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej. Decyzji administracyjna wydana w 2009 r.
na niewłaściwy stan sanitarno-techniczny pomieszczeń w Wojewódzkiej Stacji Pogotowia
Ratunkowego w Szczecinie al. Woj. Polskiego 92 została wykonana.
W 2009 r. wydano decyzję administracyjną dotyczącą niewłaściwego stanu sanitarnotechnicznego
podłogi
w
ciągu
komunikacyjnym
(przy
rejestracji
na
parterze)
w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej „Szkół Wyższych” w Szczecinie
przy al. Woj. Polskiego 97. Wymieniony obiekt z dniem 01.01.2010 r., w związku ze
zmianami organizacyjnymi, został przekazany do Wojewódzkiej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej w Szczecinie przy ul. Spedytorskiej 6/7.
Nadal obowiązują 2 decyzje administracyjne z 2006 r., 2 decyzje z 2007 r. oraz 2 decyzje
wydane w 2008 r. wydane na niewłaściwy stan sanitarno-techniczny placówek lecznictwa
otwartego. Część zaleceń zawartych w w/w decyzjach została prolongowana bądź uchylono
niektóre punkty.
W 2009 r. w niektórych skontrolowanych placówkach lecznictwa otwartego stwierdzono
poprawę bieżącego stanu sanitarno-technicznego.
Przeprowadzono remonty części pomieszczeń, m.in. wymieniono zniszczone
wykładziny podłogowe, przeprowadzono remonty malarskie niektórych pomieszczeń,
odnowiono stolarkę okienną itp. w następujących przychodniach:
− Porta Medyk Sp. z o. o. Stoczniowym Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej,
ul. Dubois 27,
− Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy - Zachodniopomorskim Centrum Leczenia
i Profilaktyki, ul. Bolesława Śmiałego 33 (wykonano częściowo zalecenia decyzji
administracyjnej),
− Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy - Zachodniopomorskim Centrum Leczenia
i Profilaktyki - Przychodni Kolejowej Nr 5, al. 3 Maja 25/27 (wykonano zalecenia
z kontroli kompleksowej),
− Spółdzielni Pracy Lekarzy Specjalistów „Medicus”, Pl. Zwycięstwa 1,
129
− Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego, al. Woj. Polskiego 92 (wykonano
zalecenia decyzji administracyjnej),
− Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Nasz Doktor Sp. z o.o. w Szczecinie,
ul. Strzałowska 25 (wykonano zalecenia z kontroli sanitarnej).
W 2009 r. w części szczecińskich przychodni prowadzone były prace remontowe
i modernizacyjne związane z dostosowaniem pomieszczeń i urządzeń do obowiązujących
wymogów.
W Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy - Zachodniopomorskim Centrum
Leczenia i Profilaktyki przy ul. Bolesława Śmiałego 33 i w Porta-Medyk Sp. z o.o.
Stoczniowym Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej przy ul. Dubois 27 dostosowano
do obowiązujących norm wielkość powierzchni dalszej części gabinetów lekarskich.
W wymienionych przychodniach oddano do użytku dostosowane do obowiązujących
przepisów pomieszczenia laboratoryjne.
Do Samodzielnego Publicznego Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego przy
ul.
Arkońskiej
Specjalistycznej
4
przeniesiono
przy
ul.
większość
Piłsudskiego
poradni
40/42.
W
z
Wojewódzkiej
przychodni
Przychodni
pozostała
poradnia
kardiologiczna i część poradni okulistycznej. W szpitalu trwają dalsze prace remontowe
i adaptacyjne w celu przejęcia pozostałych poradni z w/w przychodni.
3.13.
W 2009 r. w porównaniu do roku ubiegłego sposób postępowania z odpadami
komunalnymi nie zmienił się.
W placówkach lecznictwa otwartego odpady komunalne w miejscach powstawania
zbierane są do pojemników plastikowych, wyłożonych foliowymi workami o innej
kolorystyce, niż na odpady medyczne. Na ogół w wymienionej grupie obiektów nie prowadzi
się segregacji odpadów komunalnych.
Odpady komunalne gromadzone są zbiorczo najczęściej w pojemnikach, rzadziej
w kontenerach. Pojemniki te w większości przypadków są wspólne z innymi użytkownikami,
z uwagi na lokalizacje przychodni w blokach mieszkalnych, innych budynkach. Ilość
pojemników na gromadzenie odpadów komunalnych była wystarczająca, w odpowiednim
stanie sanitarno-technicznym i porządkowym.
Większość przychodni w ramach umowy najmu lub dzierżawy pomieszczeń wnosi
opłaty za wywóz odpadów komunalnych do właścicieli nieruchomości, którzy mają
130
podpisane umowy z firmami specjalistycznymi. Tylko część przychodni ma podpisane
bezpośrednie umowy na wywóz z firmami odbierającymi odpady komunalne.
W skontrolowanych zakładach nie stwierdzono nieprawidłowości w postępowaniu
z odpadami komunalnymi.
Do firm specjalistycznych odbierających odpady komunalne ze szczecińskich
przychodni należą m.in.:
− Remondis– Szczecin, Sp. z o.o., Szczecin, ul. Żołnierska 56,
− Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Miasta, Szczecin, ul. Gdańska 12b,
− Firma Usługowo-Handlowo-Produkcyjna „Jantra” Sp. z o.o., Przecław, Przecław 58,
− Zakład Przemysłowo Handlowy „Jumar” Julian Maruszewski, Mierzyn, ul. Długa 20,
− Tompol, Szczecin ul. Szeroka 17
3.14.
Nieczystości płynne ze skontrolowanych w okresie sprawozdawczym przychodni na
terenie Szczecina, poza przychodnią - Niepublicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej
Przychodnią Medycyny Rodzinnej w Szczecinie przy ul. Wiślanej 14 odprowadzane są do
kanalizacji miejskiej. Nieczystości z wymienionej przychodni odprowadzane są do zbiornika
bezodpływowego opróżnianego w zależności od potrzeb. Nie stwierdzono nieprawidłowości
w zakresie usuwania ścieków.
3.15.
Pranie bielizny
W zakresie prania bielizny w przychodniach w porównaniu z poprzednim okresem
sprawozdawczym nie nastąpiły istotne zmiany. W większości skontrolowanych przychodni,
głównie niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej pracownicy piorą bieliznę we własnym
zakresie, indywidualnie, poza obiektem.
Tylko nieliczne przychodnie oddają bieliznę do pralni, m.in..:
− „Porta – Medyk” Stoczniowy NZOZ, ul. Dubois 27; Portowy Samodzielny Publiczny
Zakład Opieki Zdrowotnej, ul. Energetyków 2 i Medi-Clinique-group” Sp. z o.o. - umowa
z Pralnią Centralną, Sp. z o.o. w Szczecinie, ul. Wernyhory 15,
131
− Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy – ZCLiP, ul. Bolesława Śmiałego 33 i al. 3 Maja
25/27 - umowa z Przedsiębiorstwem Produkcyjno- Usługowo-Handlowym „HYGEA”
Oddział w Drezdenku, ul. Słoneczna 46,
− Spółdzielnia
Pracy
Lekarzy
Specjalistów
„Medicus”,
ul.
Pl.
Zwycięstwa
1,
Specjalistyczna Przychodnia, ul. Słowackiego 19, Ośrodek Rehabilitacji Dzieci
i Młodzieży Niepełnosprawnej, ul. Curie Skłodowskiej 14 podlegające pod Samodzielny
Publiczny Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej „ Zdroje” przy ul. Mącznej 4 umowa z Zakładem Usług Pralniczych Henryka Różalska, Katarzyna Karasiewicz Spółka
Jawna w Mielenku, ul. Lipowa 11,
Bielizna brudna zabezpieczona w workach foliowych z magazynów bielizny brudnej
odbierana jest transportem pralni. Pralnie: w Szczecinie przy ul. Wernyhory 15, w Mielenku
przy ul. Lipowej 11, „HYGEA” Oddział w Drezdenku, ul. Słoneczna 46 są pralniami
z barierą higieniczną. Pralnie w Mielenku i Drezdenku nie są objęte nadzorem PSSE
w Szczecinie.
Pralnia Centralna w Szczecinie przy ul. Wernyhory posiada samochód z 2 komorami –
oddzielnymi na bieliznę czystą oraz bieliznę brudną. Bielizna brudna zabierana jest
w workach foliowych, natomiast bielizna czysta transportowana jest w metalowych
(siatkowych) wózkach zabezpieczonych pokrowcami materiałowymi lub pakowana jest
w worki foliowe i plastikowe pojemniki.
W przychodniach w większości wydzielone są miejsca, bądź magazyny do
przechowywania bielizny czystej. Bielizna brudna składowana jest najczęściej w składzikach
porządkowych, bądź w wydzielonych brudownikach.
Postępowanie z bielizną skażoną krwią lub wydzielinami ustrojowymi jest
analogiczne jak w szpitalach. W przychodniach, w których wykonuje się zabiegi chirurgiczne
w użyciu znajduje się głównie bielizna jednorazowa (prześcieradła, fartuchy, podkłady,
maseczki, ręczniki), która po użyciu jest traktowana jako odpad medyczny zakaźny
i oddawana do utylizacji.
W omawianym okresie sprawozdawczym stwierdzono brak czystości bieżącej
w
magazynie
bielizny
czystej
w
Wojewódzkim
Ośrodku
Medycyny
Pracy
–
Zachodniopomorskim Centrum Leczenia i Profilaktyki w Szczecinie przy ul. Bolesława
Śmiałego 33 (uchybienie usunięto).
W pozostałych skontrolowanych zakładach nie było zastrzeżeń do postępowania
z bielizną, bądź do czystości pomieszczeń magazynowania bielizny.
132
Wykonano zalecenia decyzji administracyjnej wydanej w 2009 r. dotyczące
przeprowadzenia remontu w pomieszczeniu magazynu czystego w Wojewódzkiej Stacji
Pogotowia Ratunkowego przy al. Woj. Polskiego 92.
3.16.
Utrzymanie bieżącej czystości i porządku z uwzględnieniem dezynfekcji
W części dużych placówek utrzymaniem bieżącej czystości i porządku zajmują się
firmy sprzątające. W mniejszych obiektach zatrudnieni są pracownicy lub osoby prywatne
zajmujące się sprzątaniem pomieszczeń..
Wydzielone są pomieszczenia gospodarcze lub miejsca do przechowywania sprzętu do
sprzątania i środków czystościowych. Sprzęt do sprzątania jest wydzielony i oznakowany
w zależności od istoty poziomu czystości. Zaopatrzenie w środki dezynfekcyjne
i czystościowe jest wystarczające i uzupełniane w miarę potrzeb.
3.17.
Dezynfekcja
W placówkach prowadzona jest dezynfekcja narzędzi, sprzętu i powierzchni.
Stosowane środki do dezynfekcji powierzchni i narzędzi: Virkon, Incidur Spray, ACE,
Desprey, Incidin, Sekusept Pulver, Aldesan, Sekudril, Domestos, Propano AF, Aerodesin 2000
Do unieszkodliwiania materiału biologicznego stosuje się – Sekusept Pulver, Podchloryn sodu,
Virkon.
Do dezynfekcji rąk: Manusan, Sensiva, Desderman N, Spitaderm, Skinman, AHD
2000,
Roztwory robocze przygotowywane są zgodnie z instrukcją producenta wydaną
w języku polskim w miejscu ich wykorzystania. Stosowane pojemniki do ich przetrzymywania
opisywane są nazwą, stężeniem procentowym, datą, godziną przygotowania i nazwiskiem
osoby odpowiedzialnej.
Sprzęt wielorazowego użytku dezynfekowany po użyciu jest myty, pakietowany
i przeznaczony do sterylizacji . Pojemniki wykorzystywane do transportów materiałów
sterylizowanych są wykonane z materiałów trwałych, zabezpieczających pakiety przed
uszkodzeniem, umożliwiających ich dezynfekowane.
Sprzęt
jednorazowego
użytku
zbierany jest
w jednorazowych
pojemnikach
przeznaczony do utylizacji.
133
W 2009 r. stwierdzono przypadki nieprawidłowości w utrzymaniu czystości
i porządku w pomieszczeniach. Zastrzeżenia dotyczyły min. brak środka do dezynfekcji rąk,
brak segregacji odzieży ochronnej niedokładnego prywatnej personelu, niedokładnego
sprzątania pomieszczeń, nieporządku w składzikach porządkowych bądź w pomieszczeniach
magazynowania odpadów medycznych, nieprawidłowego postępowania ze sprzętem po
zakończonym sprzątaniu.
3.18.
Sterylizacja
Większość placówek posiada urządzenia sterylizujące w miejscu wykonywania
świadczeń medycznych. Część obiektów korzysta z usług firm zewnętrznych, min. Centralnej
Sterylizatorni, ul. Rolna 4 w Szczecinie.
Tab. 3.20. Sterylizacja w pozostałych placówkach służby zdrowia
Placówki
Lecznictwa
OtwartegoNZOZ-y
168
0
750
2
7
0
0
Gabinety
prywatne
226
0
535
0
29
0
0
Na ciepło
suche
parowych
Placówki
Liczba
badań
Nie badane
Liczba badań
zakwestio
nowanych
Sterylizatory na ciepło
suche
Liczba badań
zakwestio
nowanych
Sterylizatory parowe
Liczba badań
Liczba
sterylizatorów
Kontrola procesów sterylizacji prowadzona była metodą:
-
biologiczną - Sporal „A”, bioindykatorami,
-
chemiczną przy użyciu pasków testowych wewnętrznej kontroli procesów sterylizacji.
W większości placówek prowadzona dokumentacja procesów sterylizacji nie budziła
zastrzeżeń.
Sporadycznie stwierdzono: niekompletna archiwizacja wyników badań chemicznych
procesu sterylizacji, zbyt długie przechowywanie pakietów sterylnych lub brak ich oznaczenia datą
sterylizacji, brak zachowania stref czystości w sterylizacji.
W 2009 r. zakwestionowano 3 badania procesu sterylizacji testem biologicznym
Sporal A:
134
-
SPSZOZ „Zdroje” ul. Mączna 4 w Szczecinie,
-
NZOZ „Dekadente” ul. Przyjaciół Żołnierza 60/3,
-
NZOZ PMR ul. Odzieżowa 12 A.
Do momentu uzyskania ujemnych wyników badania procesu sterylizacji testem
biologicznym Sporal A, została wstrzymana działalność sterylizatorów w tych obiektach.
W roku sprawozdawczym pracownicy Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej
w Szczecinie w wybranych placówkach prowadzili nadzór nad przeprowadzanymi kontrolami
procesów sterylizacji parą wodna w nadciśnieniu metodą biologiczną - Sporal „A”. Pobrano 50
prób, nie zakwestionowano żadnej próby.
3.19.
Postępowanie z odpadami medycznymi niebezpiecznymi w placówkach lecznictwa
otwartego jest analogiczne jak w placówkach lecznictwa zamkniętego.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 23 sierpnia 2007 r. w sprawie
szczegółowego postępowania z odpadami medycznymi (Dz. U. nr 162, poz.1153), odpady
medyczne zbierane są selektywnie w miejscach ich powstawania w zależności od rodzaju
odpadów z podziałem na odpady medyczne niebezpieczne – zakaźne oraz odpady medyczne
– pozostałe, nie posiadające właściwości niebezpiecznych. Z odpadami pozostałymi postępuje
się w sposób przewidziany dla odpadów komunalnych. Żadna ze skontrolowanych w 2009 r.
placówek lecznictwa otwartego nie wytworzyła odpadów medycznych specjalnych.
Odpady medyczne niebezpieczne, z wyjątkiem odpadów o ostrych końcach
i krawędziach, zbierane są do pojemników lub worków jednorazowego użycia z folii
polietylenowej, nieprzeźroczystych, wytrzymałych, odpornych na działanie wilgoci i środków
chemicznych. Odpady medyczne o ostrych końcach i krawędziach zbierane są do sztywnych,
mechaniczne odpornych na przekłucia bądź przecięcia pojemników jednorazowego użycia.
Pojemniki lub worki mogą być wypełnione nie więcej niż do 2/3 objętości. Odpady zakaźne
zbierane są do worków koloru czerwonego.
Na stanowiskach pracy odpady medyczne pozostają max. do 48 godzin (tzw. odpady
ostre w pojemnikach jednorazowych). Natomiast odpady zakaźne w workach foliowych
usuwane są ze stanowisk pracy codziennie. Z miejsc ich wytwarzania odpady medyczne
wynoszone są do wydzielonych pomieszczeń na odpady lub do składzików porządkowych.
W zakładach odpady zakaźne magazynowane w temperaturze powyżej 10 ˚ C odbierane są
z miejsc ich składowania co 48 godzin, a w przypadku przechowywania wymienionych
135
odpadów w temperaturze poniżej 10˚ C maksymalnie do 14 dni. W przypadku powstawania
dużych ilości odpadów zakaźnych w niektórych zakładach np. w przychodniach
stomatologicznych, chirurgicznych, w laboratoriach medycznych - odpady te odbierane są
codziennie.
Transportem odpadów medycznych niebezpiecznych z przychodni do miejsc ich
utylizacji zajmują się firmy specjalistyczne posiadające wymagane zezwolenia. Odpady
medyczne odbierane ze skontrolowanych placówek lecznictwa otwartego unieszkodliwiane są
poprzez spalanie ich w spalarniach odpadów. W nadzorowanych obiektach nie stwierdzono
innych metod unieszkodliwiania odpadów medycznych.
Odpady medyczne niebezpieczne ze szczecińskich przychodni odbierane są przez
następujące firmy:
− Zakład Tranportowo-Handlowy KONCA w Szczecinie, ul. Asnyka 9a/7; miejsce
unieszkodliwiania odpadów - spalarnia odpadów medycznych SANISERW Gabriel
Dratwa w Białogardzie, ul. Chopina 29,
− O-MED Przemysław Michał Kosacki w Szczecinie, ul. Metalowa 22c/5; miejsce
unieszkodliwiania
odpadów
-
spalarnia
Samodzielnego
Publicznego
Szpitala
Wojewódzkiego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dekerta 1,
− Przedsiębiorstwo Produkcyjno- Usługowo-Handlowe „HYGEA” Czesław Golik w
Lubaszu, ul. Szkolna 21; miejsce unieszkodliwiania odpadów - spalarnia Samodzielnego
Publicznego Szpitala Wojewódzkiego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dekerta 1,
− Tomasz Modrzejewski w Szczecinie, ul. Radogoska 4/1; pozwolenie na transport
odpadów do Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 2 PAM w Szczecinie,
al. Powstańców Wielkopolskich 72 (umowa), z którego odpady odbiera Przedsiębiorstwo
Produkcyjno- Usługowo-Handlowe „HYGEA”,
− „Eko-Spalmed” w Kołobrzegu, ul. Armii Krajowej 20/7; miejsce unieszkodliwiania
odpadów - Szpital Wojewódzki im. M. Kopernika w Koszalinie, ul. Chałubińskiego 7,
− Przedsiębiorstwo Obrotu Odpadami „RYMED” s.c. w Dąbiu, ul. Augustynów 13; miejsce
unieszkodliwiania
odpadów
-
spalarnia
Samodzielnego
Publicznego
Szpitala
Wojewódzkiego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dekerta 1,
− PHU CAMAD Adam Zaremba, Szczecin, ul. Władysława IV nr 1; miejsce
unieszkodliwiania odpadów - spalarnia odpadów w Koszalinie w Szpitalu Wojewódzkim
przy ul. Chałubińskiego 7.
136
Decyzje-zezwolenia na wytwarzanie odpadów posiadają nieliczne skontrolowane
zakłady opieki zdrowotnej, tzn. te, które wytwarzają powyżej 100 kg odpadów rocznie.
Najczęściej są to duże przychodnie np. Porta Medyk Stoczniowy NZOZ przy ul. Dubois 27,
Spółdzielnia Pracy Lekarzy Specjalistów „Medicus” przy pl. Zwycięstwa 1, Wojewódzki
Ośrodek Medycyny Pracy - Zachodniopomorskie Centrum Leczenia i Profilaktyki przy
ul. Bolesława Śmiałego 33, Portowy Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej przy
ul. Energetyków 2 oraz te, które prowadzą działalność zabiegową lub laboratoryjną.
W większości zakłady opieki zdrowotnej, z uwagi na to, że są wytwórcami odpadów
medycznych w ilości poniżej 100 kg rocznie, winny złożyć stosowne informacje
o wytwarzanych odpadach i sposobie gospodarowania nimi.
W większości skontrolowanych placówek lecznictwa otwartego postępowanie
z odpadami medycznymi było zgodne z obowiązującymi przepisami.
Podczas kontroli najczęściej stwierdzanymi uchybieniami były:
− brak decyzji - pozwolenia na wytwarzanie odpadów, bądź brak przedłożenia w Urzędzie
Miejskim informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania nimi,
− kolorystyka worków na odpady medyczne niezgodna z obowiązującym rozporządzeniem,
− zbyt długi czas pozostawania odpadów medycznych zakaźnych na stanowiskach pracy,
− zbyt długi czas przetrzymywania odpadów medycznych zakaźnych w miejscu ich
magazynowania przed wywozem do utylizacji,
− na pojemnikach/workach - brak oznaczenia rodzaju odpadów w nich przechowywanych,
brak oznaczenia miejsca pochodzenia odpadów, daty zamknięcia, brak informacji
pozwalającej zidentyfikować osobę zamykającą pojemnik/worek,
− brak opracowanych procedur postępowania z odpadami medycznymi lub instrukcji
selektywnego zbierania odpadów medycznych na danym stanowisku pracy, bądź
procedura nie uwzględniała wszystkich zagadnień zawartych w obowiązującym przepisie
o odpadach,
− zastrzeżenia do bieżącej czystości w pomieszczeniu magazynowania odpadów,
− niewłaściwe miejsce magazynowania odpadów medycznych,
− nieprawidłowości przy usuwaniu odpadów medycznych ze stanowisk pracy - odpady
medyczne były przesypywane z małych worków do dużego worka; worki jednorazowe
wykorzystywane były wielokrotnie (nałożono mandat karny w wysokości 200 zł,
dotyczyło to Portowego Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej
w Szczecinie przy ul. Energetyków 2).
137
Pojedyncze placówki lecznictwa otwartego wytwarzających niewielkie ilości odpadów
medycznych zakaźnych zakupiły urządzenia chłodnicze do przechowywania odpadów
medycznych zakaźnych
Podczas przeprowadzanych kontroli przypominano o obowiązku corocznego składanie
do Zachodniopomorskiego Urzędu Marszałkowskiego zbiorczych zestawień o ilości i jakości
wytworzonych odpadów niebezpiecznych pochodzenia medycznego (do końca pierwszego
kwartału za poprzedni rok kalendarzowy).
Ponadto zalecano rozszerzenie decyzji na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych,
w związku ze stwierdzonym przekroczeniem ilości wytwarzanych odpadów medycznych
zakaźnych w stosunku do ilości, na którą uzyskano pozwolenie, bądź z uwagi na pominięcie
w decyzji rodzaju odpadów, które zakład wytwarzał.
3.20.
Ocena higieniczna warunków pracy w zakładach opieki zdrowotnej
W 2009 roku skontrolowano 14 zakładów opieki zdrowotnej, w których zatrudnionych
jest 6951 osób.
Szkodliwe czynniki biologiczne w środowisku pracy
Wyniki kontroli oceny ryzyka zawodowego pracowników narażonych na działanie
czynników biologicznych w szpitalach
W 14 skontrolowanych zakładach opieki zdrowotnej, występuje narażenie na czynniki
biologiczne, w tym: w 7 szpitalach i 7 przychodniach.
W zakresie szkodliwych czynników biologicznych przeprowadzono 19 kontroli.
Wydano 1 decyzję, którą wyegzekwowano.
Nieprawidłowości związane z występowaniem szkodliwych czynników biologicznych
stwierdzono w 1 obiekcie. Dotyczyła ona uzupełnienia dokumentacji oceny ryzyka
zawodowego o informacje zgodnie z § 5 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia
2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy
oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki.
W pozostałych obiektach pracodawcy dokonali bądź są w trakcie aktualizacji oceny
ryzyka zawodowego uwzględniającego klasyfikację i wykaz szkodliwych czynników
biologicznych, rodzaj, stopień i czas trwania narażenia na działanie szkodliwego czynnika
138
biologicznego, informacje na temat działania alergizującego lub toksycznego szkodliwego
czynnika biologicznego, ewentualnych chorób, które mogą wystąpić w następstwie
wykonywanej pracy, stwierdzonej choroby mającej związek z wykonywaną pracą.
Czynniki rakotwórcze i mutagenne
W 2009 r. przeprowadzono 13 kontroli w ramach nadzoru nad czynnikami
rakotwórczymi i mutagennymi. Wydano 1 decyzję w zakresie dotyczącą sporządzenia rejestru
prac, których wykonanie powoduje konieczność pozostawania w kontakcie z substancjami,
preparatami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub
mutagennym oraz rejestru pracowników narażonych na kontakt z substancjami, preparatami,
czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym.
Wykazano występowanie czynników rakotwórczych w 9 zakładach opieki zdrowotnej.
Tab. 3.21. Występowanie czynników rakotwórczych
Liczba osób narażonych
na czynniki rakotwórcze
Liczba placówek, w których
występuje narażenie na czynniki
rakotwórcze
ogółem
kobiet
mężczyzn
9
2833
2420
413
Liczba kontroli
13
Stosowane substancje i preparaty niebezpieczne
Nadzór nad warunkami pracy w zakładach ochrony zdrowia w powiecie szczecińskim
w 2009 roku.
Tab. 3.22. Warunki pracy w zakładach ochrony zdrowia
Liczba decyzji
Liczba kontroli
Liczba
zakładów
ochrony
zdrowia
Liczba
zatrudnio
nych
84
1
86
40
PKD
w tym dotyczących
przeprowa
dzenia
badań i
poprawy
chemikali pomiarów
Ogółem warunków
ów
czynnikó
pracy
w
szkodliwy
ch
Ogółem
w tym
stwierdzają
cych
uchybienia
higieniczno
-sanitarne
61
3
1
1
1
0
0
6890
23
8
4
0
0
4
inne
139
Razem
41
6951
26
9
5
1
0
4
Leki cytostatyczne stosowane są w 4 szpitalach: SPSK-1 ul. Unii Lubelskiej 1, SPSK2 ul. Powst. Wielkopolskich 72, Specjalistycznym Szpitalu im. Sokołowskiego ul.
Sokołowskiego 1, Zachodniopomorskim Centrum Onkologii ul. Strzałowska 22.
Tab. 3.23. Liczba placówek stosujących leki cytostatyczne oraz liczba narażonych osób
Liczba narażonych
Liczba placówek
stosujących cytostatyki
ogółem
w tym kobiet
4
100
97
Choroby zawodowe u pracowników ochrony zdrowia
Tab. 3.24. Choroby zawodowe u pracowników ochrony zdrowia
liczba chorób zawodowych
Numer choroby wg
wykazu chorób
zawodowych
2008 r.
Numer choroby wg
wykazu chorób
zawodowych
2009 r.
Lekarz
18.1
1
26
0
lekarz stomatolog
19.1
1
0
1
0
0
26
1
26.3
1
26
1
0
0
26
2
zawód
Położna
pielęgniarka
Salowa
Razem:
3
5
W porównaniu z rokiem 2008 liczba stwierdzonych chorób zawodowych
u pracowników ochrony zdrowia zwiększyła się.
Rodzaj i liczba chorób zawodowych stwierdzonych u pracowników ochrony zdrowia
na terenie powiatu szczecińskiego w porównaniu z rokiem 2008
Tab. 3.25. Rodzaj i liczba chorób zawodowych stwierdzonych u pracowników ochrony zdrowia
Rodzaj choroby zawodowej wg
wykazu chorób zawodowych
Numer choroby wg
wykazu chorób
zawodowych
1
liczba chorób zawodowych
2008 r.
2009 r.
2
3
4
Gruźlica
26.3
1
3
Wirusowe zapalenie wątroby
26.1
0
1
Przewlekłe choroby układu ruchu
19
1
0
140
wywołane sposobem wykonywania
pracy
Przewlekłe choroby obwodowego
układu nerwowego wywołane
sposobem wykonywania pracy
20
0
0
Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry
18.1
1
0
Mykobakterioza
26
0
1
3
5
Razem:
IV.
CHARAKTERYSTYKA STANU SANITARNEGO ZAKŁADÓW PRODUKCJI
I OBROTU ŻYWNOŚCIĄ ORAZ NADZORU NAD TRANSPORTEM
ŻYWNOŚCI I PRZEDMIATAMI UŻYTKU
4.1.
Ogólna charakterystyka
W ewidencji nadzorowanych zakładów w 2009 r. znajduje się 3336 zakładów,
w których zaplanowano wykonanie 664 kontroli. Zaplanowane kontrole wykonano w 100 %.
Ogółem w 2009 r. przeprowadzono 2901 kontroli, w tym 480 kontroli interwencyjnych.
Skontrolowano 1685 zakłady .
W 2009 roku ogółem wydano 1565 decyzji administracyjnych:
1. 945 decyzji merytorycznych, w tym:
− 558 zatwierdzających,
− 58 wykreślenia z rejestru,
− 333 poprawy stanu sanitarno-technicznego, w tym:
a. 23 zakazu wprowadzania do obrotu żywności
b. 6 zawieszenia działalności,
2. 620 decyzji płatniczych
W ramach urzędowej kontroli i monitoringu żywności zbadano ogółem 555 próbek
z czego 25 było niezgodnych z przepisami prawa w zakresie bezpieczeństwa żywności.
Za nieprzestrzeganie wymagań prawa w zakresie bezpieczeństwa żywności ogółem
nałożono 206 mandatów na kwotę 42.300 zł.
W 6 przypadkach wystosowano do PWIS wniosek o ukaranie.
Porównując dane statystyczne za 2008 i 2009 rok dotyczące nadzoru nad zakładami
żywności i żywienia należy stwierdzić:
-
ogólna liczba wydanych decyzji administracyjnych zwiększyła się 565 decyzji,
141
-
kwota nałożonych mandatów wzrosła o 6 400 złotych,
-
liczba przeprowadzonych kontroli zwiększyła się o 407 kontroli,
-
zgodnie z narzuconym przez GIS planem do badan pobrano 555 tj. o 69 próbek więcej
niż w 2008 r.
Liczba zaplanowanych
urzędowych kontroli
żywności
3000
2000
Liczba
przeprowadzonych
urzędowych kontroli
żywności
1000
0
664
2901
Ryc. 4.1. Liczba przeprowadzonych urzędowych kontroli w obiektach znajdujących się pod nadzorem PIS w
2009 r.
100%
80%
60%
40%
20%
0%
Liczba
zaplanowanych
urzędowych
kontroli
żywności
Liczba
wykonanych
planowych
urzędowych
kontroli
Ryc. 4.2. Zestawienie realizacji planu w zakresie urzędowych kontroli żywności w 2009 r.
142
558
620
58
333
155
Decyzje merytoryczne
Decyzje płatnicze
Decyzje zatwierdzające zakład
Decyzje wykreślenia z rejestru
Decyzje poprawy stanu sanitarno-technicznego
Ryc. 4.3. Zestawienie decyzji administracyjnych wydanych w 2009 r.
3000
2500
Liczba przeprowadzonych urzędowych
kontroli żywności ogółem
2000
1500
Liczba przeprowadzonych kontroli
interwencyjnych
1000
500
0
2901 480
Ryc. 4.4. Liczba przeprowadzonych urzędowych kontroli w obiektach znajdujących się pod nadzorem PIS
w 2009 r.
4.2.
Zakłady produkujące żywność
WYTWÓRNIE LODÓW
W rejestrze zakładów na 2009 r. znajduje się jedna wytwórnia lodów. W zakładzie
przeprowadzono ogółem 4 kontrole.
Tab. 4.1. Wytwórnie lodów – liczba obiektów i kontrole
Rok
Liczba obiektów wg
ewidencji
Liczba skontrolowanych
obiektów w %
2008
2009
2
1
50
100
Liczba obiektów
ocenionych jako
niezgodny z wymogami
w%
0
0
143
Produkcja lodów prowadzona jest z wykorzystaniem koncentratów, past, emulsji
tłuszczowych i aromatów smakowych., do których dodawana jest woda lub mleko w proszku.
Mieszanki po wytworzeniu poddawane są procesowi pasteryzacji a następnie schładzaniu
i zamrażaniu. Wyroby gotowe sprzedawane są we firmowych punktach handlowych. Do
miejsc sprzedaży lody dowożone są z przestrzeganiem łańcucha zimna.
W ramach urzędowej kontroli żywności pobrano do badań laboratoryjnych w kierunku
oznaczeń wskaźników mikrobiologicznych Enterobacteriaceae pobrano ogółem 10 próbek
lodów i 6 wymazów sanitarnych.
W zakresie wykonywanych badan mikrobiologicznych w kierunku Salmonella wyniki
badań 5 próbek były zgodne z wymaganiami Rozporządzenia Komisji (WE) nr 2073/2005
z dnia 15 listopada 2005 r. z późn. zm., natomiast w kierunku badań Enterobacteriaceae
w zbadanych próbkach lodów śmietankowych stwierdzono drobnoustroje, co jest niezgodne
z wymaganiami Rozporządzenia Komisji (WE)nr 2073/2005 z dnia 15 listopada 2005 ze
zmianami w odniesieniu do kryteriów higieny procesu produkcji. W celu poprawy
istniejących warunków sanitarnych w zakładzie PPIS w Szczecinie wydał decyzję
administracyjną z rygorem natychmiastowej wykonalności, nakazująca przeprowadzenie
skutecznej dezynfekcji powierzchni produkcyjnych urządzeń i sprzętu, które w procesie
produkcji lodów pozostają w kontakcie z żywnością .
AUTOMATY DO LODÓW
Wg. ewidencji na 2009 r. od nadzorem PPIS znajduje się 12 zakładów produkcji
lodów z automatu. Skontrolowano 9. w których przeprowadzono ogółem 17 kontroli
Tab. 4.2. Automaty do lodów – liczba zakładów i kontrole
Rok
Liczba zakładów wg ewidencji
Liczba skontrolowanych obiektów
w%
2008
8
75
2009
12
75
Zakłady produkcji lodów z automatu w większości przypadków prowadzą działalność
w sezonie lata. Technologia produkcji lodów opiera się na użyciu koncentratu spożywczego
w proszku. Proszek lodowy łączony jest z wodą w proporcjach określonych przez producenta,
następnie mieszanka jest cedzona i wlewana do automatu .Podczas pracy automatu następuje
zamrożenie masy lodowej w temperaturze od – 6 do -8 °C. Automaty posiadają automatyczny
144
system mycia i dezynfekcji maszyny w trzech fazach: płukanie czystą wodą, mycie
i dezynfekcja z udziałem środka dezynfekcyjnego, płukanie czystą wodą.
Wyprodukowane lody sprzedawane są w kubkach waflowych lub opakowaniach
jednorazowych, do lodów dodawane są posypki typu orzechy, wiórki, sosy zimne, polewy
o różnych smakach, dodatki owoców, bitej śmietany.
W 9 skontrolowanych zakładach produkcji lodów z automatu przedsiębiorcy w 5
przypadkach opracowali i wdrożyli system kontroli wewnętrznej w zakresie GHP.
W 3 zakładach opracowano i wdrożono procedury systemu HACCP.
W ramach urzędowej kontroli żywności w 2009 r. ogółem pobrano do badań 26
próbek w tym :
-
5 wymazów czystościowych pobranych z powierzchni sprzętu i urządzeń,
-
1 próbkę lodów w kierunku zawartości ołowiu,
-
20
próbek
lodów
w
kierunku
zanieczyszczenia
pałeczkami
Salmonella
i Enterobacteriaceae W 5 próbkach lodów pobranych w zakładzie stwierdzono
drobnoustroje Enterobacteriaceae co mogło wskazywać na nieprzestrzeganie
czystości w prowadzeniu procesu technologicznego w tym nie właściwie
prowadzonych procesów mycia i dezynfekcji.
W celu wyeliminowania nieprawidłowości w zakładzie, miedzy innymi podjęcia
działań naprawczych dotyczących procesów mycia i dezynfekcji w zakładzie PPIS wydał
decyzje administracyjną z rygorem natychmiastowej wykonalności.
PIEKARNIE
W roku 2009 pod nadzorem PSSE w Szczecinie znajdowały się 32 zakłady, skontrolowano 32
w których przeprowadzono 63 urzędowe kontrole żywności. Za stwierdzone uchybienia
dotyczące nieprzestrzegania bieżącego stanu sanitarnego ukarano mandatami 5 osób na sumę
1500 zł .
Tab. 4.3. Piekarnie – liczba zakładów i kontrole
Rok
Liczba
ewidencji
zakładów
wg
Liczna
skontrolowanych
zakładów w %
Liczba zakładów ocenionych
jako zakład niezgodny w %
2008
31
64,5
0
2009
32
100
0
145
Piekarnie zlokalizowane na terenie Szczecina w większości usytuowane są
w budynkach mieszkalnych w centrum miasta. Są to małe obiekty o niewielkiej powierzchni a
ich lokalizacja ogranicza poprawę funkcjonalności i modernizację zakładu. Przedsiębiorcy
prowadzą remonty bieżące. Sukcesywnie wymieniany jest sprzęt i urządzenia w obiektach.
Wszystkie zakłady posiadają przyłącze do miejskiej sieci wodno-kanalizacyjnej, co zapewnia
dostateczną ilość wody bieżącej zimnej i cieplej oraz prawidłowe odprowadzanie ścieków.
Podstawowym składnikiem używanym do produkcji wyrobów piekarskich jest mąka
pszenna typ 550, mąka pszenna typ 750, mąka graham typ 1850, mąka razowa typ 2000,
mąka żytnia typ 720. Mąka przeznaczona do produkcji pieczywa pochodzi ze sprawdzonych
młynów, w których producenci stale się zaopatrują Do produkcji pieczywa stosowane są
również składniki polepszające wartość wypiekową, spulchniacze. Często w procesach
produkcyjnych jako dodatki do wyrobów stosowane są ziarna: sezamu, siemienia lnianego,
dyni, słonecznika oraz mieszanki zbóż.
Piekarnie objęte nadzorem PPIS w Szczecinie posiadają instrukcje Dobrych Praktyk
Higienicznych będących warunkami wstępnymi do wprowadzania systemu HACCP. Zakłady
poczyniły postępy w implementacji zasad systemu HACCP, 24 zakłady wdrożyły zasady
systemu Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli (HACCP). wewnętrznej. W celu
poprawy istniejących warunków PPIS w Szczecinie wydał w roku 2009 r. 23 decyzje
administracyjnych .,w tym jedną decyzję zawieszająca działalność całości zakładu:
W ramach urzędowej kontroli żywności pobrano próbki chleba w kierunku badań zawartości
metali szkodliwych dla zdrowia (ołów, kadm). Wyniki pobranych próbek żywności były
zgodne z Rozporządzeniem Komisji (WE) nr 333/207 z dnia 28.03.2007 r. ustanawiające
metody pobierania próbek i metody analiz do celów urzędowej kontroli poziomów ołowiu,
kadmu, rtęci, cyny nieorganicznej, 3-MPCB i benzoapirenu w środkach spożywczych. Próbki
pieczywa były zgodne z wymaganiami przepisów prawa.
146
CIASTKARNIE
Dane statystyczne dotyczące ciastkarni:
Tab. 4.4. Ciastkarnie – liczba obiektów i kontrole
Rok
Liczba obiektów wg
ewidencji
obiektów w %
Liczba obiektów
ocenionych jako zakład
niezgodny z
wymaganiami w %
2008
32
87,5
0
2009
33
96.96
0
W Szczecinie ciastkarnie w większości są małymi firmami rodzinnym, w których
produkcja jest prowadzona metodą tradycyjną.
Zakres produkcji w ciastkarniach obejmuje wyroby ciastkarskie z użyciem kremów
bez obróbki termicznej (torty, ciastka tortowe oparte na masach śmietanowych
wykonywanych przy użyciu stabilizatorów oraz na masach kremowych wykonywanych na
bazie tłuszczów stałych: masło, margaryna) a także produkcja wyrobów po obróbce
termicznej (serniki, jabłeczniki, ciasta makowe, babki, drożdżowe itp.). Część właścicieli
zakładów ciastkarskich w ostatnim okresie wyeliminowała z produkcji jaja spożywcze,
zastępując je przetworami w formie proszku lub masy jajowej pasteryzowanej. W procesie
produkcji stosowane są koncentraty ciast i kremów, stabilizatory o różnych smakach,
aromaty. Podczas czynności kontrolnych nie stwierdzono wzbogacania żywności w witaminy
i składniki mineralne.
W 2009 roku skontrolowano 32 zakładów, w których przeprowadzono 65 kontroli. Za
bieżące uchybienia winnych zaniedbań w ilości 8 osób, ukarano mandatem karnym na sumę
2500zł.
Wszystkie ciastkarnie usytuowane na terenie Szczecina podłączone są do miejskiej
sieci wodno-kanalizacyjnej, co zapewnia pełne zaopatrzenie w bieżącą wodę zdatną do
spożycia oraz prawidłowe odprowadzanie nieczystości płynnych. Odpady stałe gromadzone
są w wydzielonych pojemnikach i wywożone przez specjalistyczne firmy na podstawie
podpisanych umów.
W kontrolowanych obiektach stwierdzono, że kierujący zakładami opracowali
i wdrożyli instrukcję GHP i GMP. W 17 zakładach wdrożono zasady systemu Analizy
Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli (HACCP). W celu poprawy istniejących
147
warunków PPIS w Szczecinie wydał w roku 2009 r. 21 decyzji administracyjnych
egzekwujących oprawę istniejących warunków sanitarnych . Zarządzenia decyzji dotyczyły:
-
poprawy stanu technicznego pomieszczeń w zakładach,
-
odnowienia powierzchni pozostających w kontakcie z żywnością,
-
opracowania i wdrożenia kontroli wewnętrznej opracowanej na zasadach systemu
HACCP,
-
zabezpieczenia zakładu przed szkodnikami.
W roku 2009 r. decyzją z zarządzeniem w trybie natychmiastowej wykonalności
polecono zawiesić działalność w zakresie produkcji i wprowadzania do obrotu wyrobów
ciastkarskich w jednym zakładzie.
PRZETWÓRNIE OWOCOWO-WARZYWNE
1. Wytwórni soku z marchwi „MARPOS” przy ul. Kresowej 32, 71-770 Szczecin
Zakład zajmuje się produkcją jednodniowych soków z marchwi bez dodatków: cukru,
konserwantów sztucznych dodatków. Sok nie jest poddany procesowi pasteryzacji. Dzienna
wydajność produkcyjna wynosi ok. 150 l wyrobu gotowego. Produkcja soku odbywa się od
września do kwietnia. Surowiec wykorzystany do produkcji pochodzi z uprawy własnej.
lekarskim.
Gotowe wyroby pakowane są w 0,5 l butelki typu PET. Informacje zawarte
w etykiecie produktu spełniają wymagania obowiązujących przepisów prawa.
Wytwórnia zaopatruje w soki małe punkty handlowe mieszczące się na terenie
Szczecina. Soki dostarczane są do odbiorców środkiem transportu należącym do zakładu,
który spełnia wymagania konieczne do zapewnienia higieny w obrocie żywnością.
2. Zakład mechanicznego obierania ziemniaka przy ul. Cukrowej 28, 71-004 Szczecin
W zakładzie prowadzona jest działalność w zakresie produkcji półproduktów
z ziemniaków wprowadzanych do obrotu handlowego w opakowaniach jednostkowych.
Surowiec stosowany do produkcji dostarczany jest przez firmę Holster Sp. z .o. o., 70-660
Pęzino 74 A.. Odbiorcami finalnymi wyrobów gotowych są głównie kontrahenci niemieccy.
Dzienna wydajność produkcyjna wynosi ok. 2000 kg wyrobu gotowego.
W roku 2009 przeprowadzono jedną kontrolę sanitarną.
148
PPIS w Szczecinie wszczął postępowanie administracyjne w celu wyegzekwowania
odnowienia powierzchni ścian w zakładzie.,
W 2009 roku w przetwórniach owocowo-warzywnych nie nałożono mandatów
karnych oraz nie pobrano do badań laboratoryjnych próbek żywności.
BROWAR
Tab. 4.5. Browar – liczba obiektów i kontrole
Rok
Liczba obiektów wg.
ewidencji
obiektów w %
Liczba obiektów
ocenianych jako zakład
niezgodny z
wymaganiami w %
2008
1
100%
-
2009
1
100%
-
W roku 2009 r. w browarze przeprowadzono jedną kontrolę sanitarną.
Zakład produkcyjny Bosman Browar produkuje piwo jasne w wyniku fermentacji
brzeczki piwnej następujące gatunki piwa:
(a) piwo bezalkoholowe
(b) piwo jasne pełne
(c) piwo jasne mocne
Główne surowce wykorzystywane w procesie technologicznym piwa to woda
pozyskiwana z własnych studni głębinowych, słód, chmiel, jęczmień, pszenica, syrop
cukrowy. Zakład posiada własną stację do uzdatniania wody. Systematycznie raz na kwartał
jakość wody pod względem parametrów mikrobiologicznych i fizykochemicznych badana jest
przez laboratorium WSSE w Szczecinie. Piwo produkowane jest w cyklu zamkniętym,
rozlewane do opakowań szklanych, puszek i kegów. Proces technologiczny prowadzony jest
zgodnie z własnymi recepturami i specyfikacjami .
ZAKŁADY GARMAŻERYJNE
W roku 2009 pod nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej
w Szczecinie znajdowało się 7 zakładów garmażeryjnych. W stosunku do roku ubiegłego
liczba zakładów zwiększyła się o jeden.
149
Tab. 4.6. Zakłady garmażeryjne – liczba obiektów i kontrole
Rok
Liczba obiektów wg.
ewidencji
obiektów w %
Liczba obiektów
niezgodny z
wymaganiami w %
2008
6
100%
-
2009
7
100%
-
Zakłady garmażeryjne są małymi zakładami które produkują schłodzone garmażeryjne
wyroby kulinarne miedzy innymi pierogi ruskie, pierogi z kapustą, pierogi z mięsem, uszka
z grzybami, naleśniki, krokiety z mięsem, gołąbki, kopytka, kluski śląskie, sałatki jarzynowe,
kanapki, łazanki. Dla gotowych wyrobów najczęściej producenci przewidują 48 godzinny
termin przydatności do spożycia. Wyroby gotowe pakowane są w foliowe woreczki, tacki
polistyrenowe + folia jednostkowa, pudełka polipropylenowe z wieczkami. Opakowania
jednostkowe zaopatrzone są w etykiety firmowe zawierające dane: nazwa środka
spożywczego, skład, termin przydatności do spożycia, sposób przygotowania, sposób
przechowywania, dane identyfikujące producenta, masa netto, numer partii, w przypadku
pakowania produktu w atmosferze modyfikowanej informacje taką podaje się na etykiecie.
Podane przez producentów informacje na etykietach są zgodne z wymaganiami przepisów
prawa.
W roku 2009 w zakładach garmażeryjnych przeprowadzono 12 kontroli sanitarnych
(w tym 1 interwencja) w trakcie których stwierdzono następujące uchybienia:
-
zły stan techniczny wyposażenia
-
powierzchnie ścian i sufitów brudne, zawilgocone z odpadającą farbą
-
ubytki terakoty w podłogach pomieszczeń
W trakcie prowadzonego nadzoru sanitarnego w wytwórniach garmażeryjnych nałożono
dwa mandaty karne w wysokości 600 zł .W celu poprawy stanu technicznego wydano 6
decyzji administracyjnych.
150
WYTWÓRNIE MAKARONÓW
Tab. 4.7. Wytwórnie makaronów – liczba obiektów i kontrole
Liczba obiektów
Rok
Liczba obiektów wg
ewidencji
obiektów w %
niezgodny z
wymaganiami w %
2008
1
100
0
2009
1
100
0
Pod nadzorem PPIS w Szczecinie znajduje się jedna Rzemieślnicza Wytwórnia
Makaronów która produkuje makaron w wielu różnorodnych formach: nitki, kolanka,
wstążki, świderki, krajanka, łazanki. Do ich produkcji używane są surowce: woda, kaszka
makaronowa typ 400, masa jajeczna, kurkuma. Proces wytwarzania prowadzony jest
w urządzeniu – tłoczni makaronowej typ LA PARMIGIANA 80 S, składającej się
z elementów: miesiarki, komory ślimakowej, matrycy oraz urządzenia odcinającego makaron.
Proces produkcji wyrobów makaronowych składa się z następujących etapów:
1. Przygotowanie surowców
2. Przyrządzanie ciasta
3. Formowanie wyrobów
4. Suszenie
Gotowe wyroby pakowane są w opakowania jednostkowe o masie 400g oraz 5 kg przy
udziale pracy ręcznej. Informacje podane przez producenta na etykietach są zgodne
z wymaganiami przepisów prawa regulującymi znakowanie środków spożywczych.
W 2009 roku w wytwórni przeprowadzono 4 kontrole.
151
WYTWÓRNIE WYROBÓW CUKIERNICZYCH
Tab. 4.8. Wytwórnie wyrobów cukierniczych – liczba obiektów i kontrole
Rok
Liczba obiektów wg
ewidencji
obiektów w %
Liczba obiektów
niezgodny z
wymaganiami w %
2008
4
100
0
2009
4
100
25%
W roku 2009 pod nadzorem PSSE w Szczecinie znajdowały się 4 wytwórnie wyrobów
cukierniczych:
− PC „POKUSA” ul. Marcina 1 w Szczecinie,
− PPC „GRYF” ul. Władysława IV 9 B, 70-651 Szczecin,
− ZPC „NORD” Sp. z o.o. ul. Gościsława 1, 710706 Szczecin,
− Cukiernia Mistrza Jana Sp. Z o.o. ul. Łukasińskiego 110, 71-215 Szczecin.
Skontrolowano 4 zakłady, w których przeprowadzono 17 urzędowych kontroli
żywności. Zbadano 11 próbek wyrobów cukierniczych .
Powyższe zakłady realizują działania na rzecz podnoszenia jakości i są w znacznym
stopniu zaawansowane we wdrożeniu systemów zapewnienia jakości.
System zapewnienia jakości obejmują stosowanie w procesach produkcyjnych odpowiednich
technik, metod i procedur zapewniających właściwy stopień bezpieczeństwa i jakości
produkowanej żywności .Na podstawie opracowanych warunków wstępnych GHP został
opracowany i wdrożony system HACCP, który pozwala na zidentyfikowanie, kontrolowanie
i opanowanie wszelkich zagrożeń odnoszących się do bezpieczeństwa i jakości zdrowotnej
żywności. Przy praktycznym wdrożeniu systemu HACCP brane są pod uwagę wszystkie
zagrożenia dla zdrowia, które potencjalnie mogą występować w żywności, zarówno
mikrobiologiczne, chemiczne i fizyczne.
W ramach opracowanych i wdrożonych systemów kontroli wewnętrznej i realizacji
procedur opartych na zasadach HACCP w zakładach opracowane są systemy kontroli
i monitorowania obecności szkodników oraz program stosowania odpowiednich środków
zabezpieczających adekwatnych do występującej sytuacji. Obserwacje dotyczące obecności
szkodników prowadzone są przez specjalistyczne firmy. Działania w zakresie kontroli
obecności szkodników oraz zabezpieczenia przed nimi są rejestrowane i dokumentowane.
152
Sprawny system dokumentacji i zapisów dotyczących wszystkich elementów
obejmujących zasad GHP ułatwia wdrażanie systemów zapewnienia jakości i pozwala na
udowodnienie, iż wszystkie niezbędne procedury są odpowiednio realizowane. W zakładach
funkcjonuje sprawny system usuwania odpadów.
Na podstawie analizy dokumentacji dotyczącej identyfikalności surowca stwierdzono,
iż zakłady posiadają opracowany, wdrożony i utrzymany system Traceability, którego celem
jest określenie sposobu identyfikacji surowców i produktów ich oznakowania oraz metod
identyfikowania dostawców i odbiorców wyrobów gotowych.
W 2009 roku skontrolowano 4 wytwórnie wyrobów cukierniczych.
W ramach monitoringu żywności do badań w kierunku oznaczenia poziomów metali:
ołowiu,
kadmu,
rtęci,
arsenu
pobrano
miazgę
kakaową
oraz
kuch
kakaowy.
W zakresie przeprowadzonych badań próbki żywności odpowiadają obowiązującym
przepisom.
Ponadto w ramach urzędowej kontroli żywności pobrano do badan w kierunku
obecności bakterii Salmonella próbki pianki waniliowo – czekoladowej, pianki ananasowej
oraz pianki śmietankowej. W zakresie przeprowadzonych badań próbki żywności są zgodne
z wymaganiami Ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia
(Dz.U.2006 nr 171, poz. 1225 z póź. zm)
WYTWÓRNIE KONCENTRATÓW SPOŻYWCZYCH
W roku 2009 pod nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej
w Szczecinie znajdowały się 2 zakłady koncentratów spożywczych.
Tab. 4.9. Wytwórnie koncentratów spożywczych – liczba obiektów i kontrole
Liczba obiektów
ocenianych jako
„niezgodny z
wymaganiami” w %
Rok
Liczba wg ewidencji
obiektów w %
2008
2
100 %
-
2009
2
100 %
-
W roku 2009 skontrolowano 2 zakłady koncentratów spożywczych w których
przeprowadzono 7 kontroli., pobrano 8 próbek żywności.
153
W zakresie wykonywanych badań mikrobiologicznych próbki były zgodne
z wymaganiami Ustawy z dnia 25.08.2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U.
z 2006 r. Nr 171, poz. 1225). Brak było również uwag do znakowania (Ustawa o
bezpieczeństwie żywności i żywienia z dnia 25 sierpnia 2006 r., Dz. U. nr 171, poz.1225 oraz
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie
znakowania środków spożywczych, Dz. U. nr 137, poz. 966, Rozporządzenia Ministra
Zdrowia z dnia 25 lipca 2007 r. w sprawie znakowania żywności wartością odżywczą,
Dz. U. nr 137, poz. 967).
Zakłady zajmują się konfekcjonowaniem przypraw typu: bazylia, cynamon, czosnek
granulowany, gałka muszkatołowa, gorczyca, kminek, koper suszony, majeranek, papryka,
pieprz, tymianek a także konfekcjonują fasolę, kaszę i ryż.
W roku 2009 nie było konieczności wydawania decyzji administracyjnych oraz nie
prowadzono postępowania mandatowego wobec przedsiębiorcy .
INNE WYTWÓRNIE ŻYWNOŚCI
Na terenie nadzorowanym przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego
w Szczecinie znajdują się wg ewidencji 4 zakłady zakwalifikowane do grupy „inne
wytwórnie żywności”.
W 2009 roku skontrolowano 3 zakłady, w których przeprowadzono 3 kontrole
sanitarne. Do grupy zakładów „inne wytwórnie żywności” zaliczono:
− Produkcja Kiełków Nasiennych, ul. Okulickiego 131 –Zakład Ogrodniczy Szydelscy
w Szczecinie,
− Szczecińska Wytwórnia Wódek „Polmos” ul. Jagiellońska 63/64 w Szczecinie,
− Mieszalnia herbat, ul. Św. Ducha 9 w Szczecinie,
− Hurtownia „Prana”, ul. Potulicka 31A/4 w Szczecinie.
Szczecińska Wytwórnia Wódek „Polmos” ul. Jagiellońska 63/64 w Szczecinie:
Podczas czynności kontrolnych stwierdzono, że zakład prowadzi działalność zakresie
produkcji napojów spirytusowych, w których skład wchodzą: alkohol etylowy, rolniczy
rektyfikowany zbożowy lub ziemniaczany, woda do picia uzdatniana oraz dodatki
aromatyczno-smakowe. Jako dodatki używa się: nalewy i maceraty owocowe, spirytusy
154
owocowe, destylaty owocowe, aromaty naturalne i identyczne z naturalnymi, syrop cukrowy
i karmel.
W zakładzie produkowane są następujące wyroby spirytusowe:
− wódki: Pomorska, Szambelan, Wirtuoz, Prymus, Pasternak, Pułtuska (40%),
− napoje spirytusowe: Pomorska Gorzka, Pomorska Żytnie Szambelan Blue, Red, Black
(40%), Starki (40%, 50%), Winiak Jubileuszowy (40%), Whisky Chamberlain (39%),
Szambelan Cherry, Peach, Strawberry.
Wydajność zakładu wynosi:
− 20 tys. Butelek na zmianie w rozlewie mechanicznym (500ml- sztuka)
− 2 tys. Butelek na zmianie w rozlewie ręcznym (500ml- sztuka)
Zakład posiada opracowane, wdrożone i utrzymane procedury kontroli wewnętrznej
oparte na analizie zagrożeń w ramach systemu HACCP.
Mieszalnia herbat, ul. Św. Ducha 9 w Szczecinie
Zakład zatrudnia 3 osoby. W zakładzie prowadzona jest działalność w zakresie
mieszania,
aromatyzowania
i
konfekcjonowanie
herbat
szlachetnych.
Proces
konfekcjonowania odbywa się w opakowania 100g dla indywidualnych klientów
a w opakowania 1000g dla zamówień realizowanych do firmowych sklepów „Herbaty
szlachetne” .Mieszanki herbat sporządzane są na bazie różnych receptur . Produkowane są
herbaty białe, herbaty czarne, herbaty zielone, herbaty czerwone, herbaty inne. Proces
aromatyzowania polega na aromatyzowaniu herbat w wydzielonym pomieszczeniu, następnie
herbata dojrzewa w szczelnych pojemnikach przez 24 godziny . Po procesie dojrzewania
mieszanka herbaty paczkowana jest ręcznie w opakowana jednostkowe. Ponadto w zakładzie
konfekcjonuje się kawę ziarnista . Kontrola wewnętrzna prowadzona jest na podstawie zasad
systemu HACCP.
W ramach urzędowej kontroli żywności w 2009r skontrolowano zakład Henryka
i Elżbiety Sokołowskich którzy rozpoczęli działalność gospodarczą pod nazwą Hurtownia
PRANA s.c. E.H. Sokołowscy znajdującą się przy ul. Potulickiej 31A/4 w Szczecinie
w zakresie sprzedaży hurtowej artykułów spożywczych w opakowaniach jednostkowych
typu: przetwory owocowe, soki owocowe, soki warzywne, słodycze, herbaty ziołowe
i konfekcjonowania suszonych owoców. W czasie kontroli stwierdzono ze działalność
155
prowadzona jest w mieszkaniu. Pomieszczenia w których prowadzona jest działalność nie
spełniają wymagań w zakresie higieny środków spożywczych określonych w Rozp. 852/2004
W toku dalszego postępowania administracyjnego PPIS w Szczecinie wydal decyzję
nakazującą zawiesić działalność. 1A/4 w Szczecinie.
4.3. Zakłady żywienia zbiorowego
w Szczecinie znajdują się 296 zakłady żywienia zbiorowego typu otwartego. Proces
technologiczny w zakładach prowadzony jest od surowców do dań gotowych, lub
z częściowym wykorzystaniem półproduktów.
W 2009 roku w zakładach żywienia zbiorowego przeprowadzono ogółem 409
kontroli.
Tab. 4.10. Zakłady żywienia zbiorowego – liczba obiektów i kontrole
Rok
Liczba obiektów wg
ewidencji
[%]
Liczba obiektów ocenionych jako
„zakład niezgodnych z wymaganiami”
W%
2008
294
42,87
0
2009
296
74,66
0
W 2009 roku skontrolowano 165 zakładów żywienia zbiorowego, przeprowadzono
łącznie 409 kontroli. Do powtarzających się uchybień sanitarnych stwierdzanych podczas
kontroli, należy zaliczyć:
-
zły stan techniczny pomieszczeń: brudne ściany, sufity, posadzki z ubytkami,
zniszczone powierzchnie drzwi,
-
brudno utrzymane urządzenia produkcyjne
-
brak prowadzenia systematycznych zapisów w dokumentacji dotyczącej kontroli
wewnętrznej zgodnie z Dobrą Praktyką Produkcyjną,
-
brak dostatecznej ilości środków czystości,
-
brak czystości i porządku w pomieszczeniach produkcyjnych i magazynowych,
-
brudno utrzymany sprzęt produkcyjny.
Za uchybienia dotyczące nieprzestrzegania bieżącej czystości w zakładach żywienia
zbiorowego otwartego nałożono 52 mandatów na kwotę 11600 złotych.
156
W toku postępowania administracyjnego w celu poprawy warunków sanitarnych
w jakich prowadzona jest działalność w zakładach wydano 63 decyzje. Zarządzenia w
decyzjach administracyjnych dotyczyły miedzy innymi:
-
odnowienia ścian, sufitów, podłóg, drzwi,
-
wykonanie powierzchni blatów produkcyjnych z materiałów łatwych do
utrzymania w czystości,
-
opracowania i wdrożenia systemu kontroli wewnętrznej opartego na zasadach
systemu HACCP,
-
zapewnienie
prawidłowych
warunków
do
przechowywania
środków
czyszczących i odkażających
Za uchybienia dotyczące nieprzestrzegania bieżącej czystości w zakładach żywienia
zbiorowego otwartego nałożono 52 mandatów na kwotę 11600 złotych.
W roku sprawozdawczym 2009 wydano 63 decyzje (w toku 21) w celu poprawy
istniejących warunków sanitarno- higienicznych w obiektach.
Zarządzenia w decyzjach administracyjnych dotyczyły:
-
odnowienia ścian, sufitów, podłóg, drzwi
-
zapewnienia
powierzchni
blatów
produkcyjnych,
która
pozostają
w kontakcie z żywnością z materiałów łatwych do utrzymania w czystości
Dwie decyzje dotyczyły wycofania z procesu produkcji i obrotu handlowego żywności
dla której upłynął termin przydatności do spożycia.
W ramach urzędowej kontroli żywności pobrano do badań ogółem 20 próbek, między
innymi zbadano paszteciki, uszka z grzybami, naleśniki, fasolkę po bretońsku. W zakresie
badanych kryteriów próbki spełniały wymagania bezpieczeństwa zdrowotnego.
W 2009 r. w wyniku rozpatrywania interwencji klientów przeprowadzono 18 kontroli.
Interwencje dotyczyły nieprzestrzegania właściwych warunków sanitarnych w zakładach,
wprowadzania do obrotu żywności zlej jakości zdrowotnej. żywności. Na podstawie kontroli
uznano że 5 zgłoszeń interwencyjnych było niezasadnych, 13 interwencji było zasadnych
4.4. Zakłady małej gastronomii
Na terenie miasta funkcjonuje 525 zakładów małej gastronomii, są to smażalnie, fastfoody, pijalnie piwa.
157
Tab. 4 .11. Zakłady małej gastronomii – liczba obiektów i kontrole
Rok
Liczba obiektów wg
ewidencji
[%]
W%
2008
478
33,26
0
2009
525
47,20
0
W roku 2009 pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej w Szczecinie
znajdowało się 525 zakłady małej gastronomii. Skontrolowano 248, zatwierdzono 102, na
podstawie arkuszy oceniono 52 które oceniono jako zgodne z wymaganiami.
W porównaniu z rokiem ubiegłym w roku 2009 r. liczba zakładów zatwierdzonych
i objętych nadzorem wzrosła o 47 zakłady .
Zakłady małej gastronomii prowadzą działalność żywieniową w zakresie produkcji
i sprzedaży posiłków z wykorzystaniem półproduktów: świeżych, mrożonych. Jak również
wyrobów gotowych poddawanych obróbce termicznej. Serwuje się również napoje oraz
żywność typu snack w opakowaniach jednostkowych. W większości zakładów posiłki
podawane są w naczyniach jednorazowego użytku, a w części zakładów zapewnione są
warunki do termicznej dezynfekcji naczyń stołowych.
W procesie technologicznym żywność często podgrzewana jest w kuchenkach
mikrofalowych, opiekana przy pomocy opiekaczy elektrycznych lub smażona w głębokim
tłuszczu.
Bieżący nadzór sanitarny obejmował kontrolę obiektów pod względem realizacji
systemu kontroli wewnętrznej, w tym zasad GHP, GMP, HACCP ze szczególnym
uwzględnieniem ich dokumentowania dla potrzeb oceny ryzyka zagrożenia bezpieczeństwa
żywności.
W 2009 roku przeprowadzono łącznie 397 kontroli. Do najczęściej powtarzających się
uchybień sanitarnych stwierdzanych podczas kontroli, należy zaliczyć:
•
brak dokumentacji potwierdzającej prowadzenie kontroli wewnętrznej,
•
brak zachowanej segregacji artykułów żywnościowych,
•
zły stan techniczny powierzchni ścian i podłóg,
•
brak czystości i porządku w pomieszczeniach produkcyjnych i magazynowych,
•
brudno utrzymany sprzęt produkcyjny.
Za uchybienia dotyczące nieprzestrzegania bieżącej czystości w zakładach małej
gastronomii nałożono 27 mandatów na kwotę 5450 złotych.
158
Do badań mikrobiologicznych w zakładach małej gastronomii pobrano 13 próbek
żywności.
We wszystkich przypadkach wyniki zbadanych próbek były zgodne z wymaganiami
Ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia z dn. 25 sierpnia 2006 r. (Dz. U. nr 171,
poz. 1225 z późn. zm.). i Rozporządzenia Komisji (WE) nr 2073/2005 z dnia 15 listopada
2005 r. z późn. zm.
WAGONY GASTRONOMICZNE RESTAURACYJNE I BAROWE
Tab. 4.12. Wagony gastronomiczne restauracyjne i barowe – liczba obiektów i kontrole
Rok
Liczba obiektów wg
ewidencji
[%]
W%
2008
4
25%
0
2009
4
25%
0
W ogólnej liczbie 821 zakładów żywienia zbiorowego znajdują się także wagony
gastronomiczne. W 2009 roku pod nadzorem znajdowały się 4 wagony skontrolowano,
1 tj. 25 %. Przeprowadzono 1 kontrolę w wagonie barowym WRb Nr 8870127-7 w pociągu
relacji Świnoujście-Warszawa (w pociągu nr 8910) „Mewa”.
W wagonie serwowane są dania t.j. zupy, golonka, flaki, bigos, pierogi oraz kotlety
schabowe itp. Posiłki do zakładu dostarczane są w opakowaniach hermetycznie zamkniętych,
a następnie poddawane obróbce termicznej. Jednocześnie prowadzona jest sprzedaż
artykułów spożywczych w opakowaniach jednostkowych t.j. batony, chipsy, paluszki,
orzeszki, napoje. Do przygotowania posiłków i napoi ciepłych używana jest woda
niegazowana z pojemników 5 litrowych. W wagonie barowym używane są naczynia
jednorazowego użytku z logo firmy „WARS”.
Wszystkie środki spożywcze występujące w obrocie handlowym dostarczane są
głównie z hurtowni „WARS” znajdującej się przy ul. Starkiewicza 1a w Szczecinie oraz
innych hurtowni firmy „WARS” (Warszawa, Kraków, Gdynia). Personel posiada aktualną
dokumentację potwierdzającą stan zdrowia osób pracujących w styczności z żywnością.
W wagonie zapewniono dopływ bieżącej ciepłej i zimnej wody. Wystrój sal konsumpcyjnych
i pomieszczeń socjalnych jest zadawalający i utrzymany estetycznie.
Odpady pokonsumpcyjne i poprodukcyjne składowane są wydzielonych pojemnikach
i opróżniane na stacjach docelowych.
159
W zakładzie funkcjonuje system HACCP w zakresie GHP, na bieżąco prowadzona
jest kontrola wewnętrzna w zakresie:
•
higieny osobistej personelu,
•
sprzątanie sali konsumpcyjnej,
•
mycie i dezynfekcja wózków gastronomicznych,
•
zaopatrzenia w wodę,
•
usuwania odpadów i ścieków,
•
kontroli i zabezpieczenia przed szkodnikami,
•
kontroli wewnętrznej jakości zdrowotnej środków spożywczych
•
kontroli przy dostawie.
W
roku
2009
nie
stwierdzono
nieprawidłowości.
Nie
wydano
decyzji
administracyjnych ani nie stosowano postępowania mandatowego.
4.5. Zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego
Stołówki pracownicze
W 2009 r. pod nadzorem Oddziału HŻŻ i PU w Szczecinie znajdowało się 11
stołówek pracowniczych. W porównaniu do roku 2008 liczba zakładów zmniejszyła się o 5
stołówek. Skontrolowano 7zakładów w których, przeprowadzono 9 kontroli . Sporządzono 5
arkuszy oceny stanu sanitarnego zakładu żywienia zbiorowego. Nie przeprowadzono żadnej
kontroli interwencyjnej.
Tab. 4.13. Stołówki pracownicze – liczba obiektów i kontrole
Rok
Liczba obiektów wg
ewidencji
%
„zakład niezgodny z
wymaganiami” w %
2008
16
62,5
-
2009
11
63,6
-
Stołówki pracownicze prowadzą działalność w zakresie zorganizowanego żywienia
określonej grupy konsumentów. Wydawane są również posiłki regeneracyjne dla
pracowników. Przedmiotem działalności zakładów jest przygotowywanie śniadań, dań
obiadowych., w niektórych zakładach kolacji, na bazie surowców. Gorące posiłki na czas
wydawania, przetrzymywane są w bemarach, a surówki w urządzeniach chłodniczych. Posiłki
160
wydawane są w naczyniach wielokrotnego użytku. Zapewniona jest termiczna dezynfekcja
naczyń stołowych, która odbywa się w wydzielonych zmywalniach naczyń stołowych. Pod
względem funkcjonalnym pomieszczenia zakładów spełniają wymagania techniczno –
sanitarne.
Uchybienia sanitarne, stwierdzane podczas czynności kontrolnych dotyczyły:
-
złego stanu technicznego powierzchni ścian i sufitów w pomieszczeniach
produkcyjnych i magazynowych
-
braku zabezpieczenia w oknach pomieszczenia kuchni przed owadami
-
braku opracowanego i wdrożonego systemu kontroli wewnętrznej opartego na
zasadach HACCP
W 5 obiektach stwierdzono, że prowadzona jest kontrola wewnętrzna w zakresie
GHP,/GMP
Zapisy dotyczące stosowania kontroli wewnętrznej w zakresie zasad dobrej praktyki
higienicznej są dokumentowane.
Bufety przy zakładach pracy
Tab. 4.14. Bufety przy zakładach pracy – liczba obiektów i kontrole
Rok
Liczba obiektów wg
ewidencji
2008
29
Liczba
skontrolowanych
obiektów %
41,4
2009
31
54,8
„zakład niezgodny z wymaganiami” w %
-
w Szczecinie znajduje się 31 bufetów przy zakładach pracy. W porównaniu do roku 2008 ich
liczba zwiększyła się o 2 obiekty, które zostały zatwierdzone przez PPIS w Szczecinie
i wpisane do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej
Inspekcji Sanitarnej.
Skontrolowano 17 bufetów, przeprowadzono 35 kontroli. w tym 2 kontrole
interwencyjne dotyczące:
Bufety pracownicze prowadzą działalność żywieniową w zakresie żywienia
zbiorowego w zakresie produkcji dań gorących i zimnych. Są to małe zakłady. W większości
zakładów produkcja posiłków prowadzona jest w oparciu o półprodukty tj. gotowe wyroby
garmażeryjne, przetwory konserwowe, produkty mrożone. Serwowane są gotowe dania
mięsne, rybne, drobiowe, mączne, zupy, sałatki, surówki, kanapki, dostarczane przez firmy
161
cateringowe. Posiłki ogrzewane są w urządzeniach bemarowych Stałe wyposażenie bufetów
to grille, frytkownice oraz kuchenki mikrofalowe. Wszystkie zakłady posiadają możliwość
zidentyfikowania przedsiębiorców dostarczających środki spożywcze. Większość zakładów
posiada wydzielone strefy pozwalające na zapobieganie krzyżowania się dróg procesów
czystych i brudnych, a także zwrotu brudnych naczyń stołowych i wydawania czystych
naczyń stołowych. W trzech przypadkach dania przygotowywane są od surowca do produktu
gotowego.
W 14 bufetach przyzakładowych stwierdzono opracowane i wdrożone procedury
dobrej praktyki higienicznej dotyczące higieny osobistej i stanu zdrowia osób wykonujących
prace w procesie produkcji, procesów mycia i dezynfekcji, zaopatrzenia w wodę, usuwania
odpadów i ścieków, kontroli zabezpieczenia przed szkodnikami, kwalifikacji i szkoleń
pracowników, konserwacji maszyn i urządzeń. Prowadzony jest monitoring warunków
przechowywania środków spożywczych wymagających zachowania łańcucha chłodniczego.
Część zakładów jest w trakcie wdrażania zasad GHP/GMP.
Trzy bufety przy zakładach pracy posiadają opracowany i wdrożony system kontroli
wewnętrznej oparty na zasadach systemu HACCP.
Uchybienia sanitarne, stwierdzane podczas czynności kontrolnych dotyczyły:
-
złego stanu technicznego powierzchni ścian, sufitów i podłóg w pomieszczeniach
produkcyjnych, magazynowych oraz ciągach komunikacyjnych,
-
nieprzestrzegania bieżącej czystości pomieszczeń zakładu,
-
nieprzestrzegania rozdzielności wykonywania procesów czystych i brudnych,
-
nieprawidłowego
przechowywania
naczyń
jednorazowego
użytku,
niezabezpieczonych przed zanieczyszczeniami,
Za stwierdzone uchybienia sanitarne w sześciu przypadkach osoby winne zaniedbań
ukarano mandatami karnymi na sumę 900 zł. W celu wyegzekwowania poprawy stanu
sanitarnego wydano 8 decyzji administracyjnych:
Bloki żywienia w szpitalach
W 2009 na ternie Szczecina w szpitalach funkcjonowało 9 bloków żywienia.
W wyniku likwidacji Samodzielnego Publicznego Wojewódzkiego Zakładu Gruźlicy
i Chorób Płuc przy ul. Janosika 1. liczba bloków żywienia zmniejszyła się o 1 w stosunku do
roku 2008 Do pierwszej połowy roku działało łącznie na terenie Szczecina 8 kuchni
centralnych. W wyniku likwidacji działalności medycznej placówki SPS ZOZ „Zdroje”, przy
162
Al. Wyzwolenia 52 w Szczecinie i przeniesieniu pacjentów do szpitala SPS ZOZ Zdroje przy
ul. Mącznej 4, od lipca liczba funkcjonujących kuchni centralnych zmniejszyła się do
siedmiu. Kuchni centralnej nie posiada jeden odrębny ZOZ tj. SPS ZOZ „Zdroje” przy
ul. Wojciecha 7 w Szczecinie, dla którego posiłki dostarczane są z kuchni SPSK Nr 2 przy
Al. Powstańców Wielkopolskich 72. Dwa zakłady opieki zdrowotnej tj Klinika
Psychiatryczna SPSK1 przy ul. Broniewskiego 26 oraz Centrum Psychiatryczne SPS ZOZ
Zdroje” przy ul. Żołnierskiej 55 posiadają w swoich strukturach placówki usytuowane poza
głównym zespołem bloków szpitala. Posiłki są tam dostarczane do kuchenek oddziałowych
i następnie dystrybuowane na oddziały szpitala. Dla powyższych placówek posiłki
przygotowywane są w kuchni centralnej zlokalizowanej w SPSK1 przy ul. Unii Lubelskiej 1
w Szczecinie.
W 2009 r. skontrolowano 9 bloków żywienia w szpitalach, w których przeprowadzono
łącznie 43 kontrole.
Tab. 4.15. Bloki żywienia w szpitalach – liczba obiektów i kontrole
Rok
Liczba obiektów wg
ewidencji
obiektów w %
Liczba obiektów
ocenionych jako
niezgodny z wymogami
w%
2008
10
100
0
2009
9
100
0
Organizacja żywienia polega na przygotowywaniu posiłków w kuchniach centralnych
ramach w ramach całodziennego wyżywienia hospitalizowanych pacjentów. Kuchnie
zlokalizowane są głównie w wydzielonych budynkach (4 bloki żywienia), transport posiłków
następuje drogami zewnętrznymi do poszczególnych bloków szpitalnych. W przypadku 3
ZOZ-ów kuchnia zlokalizowana jest w zespole głównym szpitala z wydzieleniem
wewnętrznych dróg dla dystrybucji posiłków na oddziały. Jeden zakład opieki zdrowotnej
posiada kuchnię usytuowaną w wydzielonym budynku połączonym tunelem podziemnym
z poszczególnymi blokami łóżkowymi szpitala.
Posiłki
transportowane
są
w
sposób
higieniczny
zabezpieczający
przed
zanieczyszczeniem. Wykorzystywane są pojemniki gastronomiczne typu G-N z pokrywami
uszczelniającymi, które umieszczane są w pojemnikach transportowych posiadających
warstwę termoizolacyjną. Posiłki przewożone do poszczególnych bloków szpitala trafiają do
wydzielonych na oddziałach kuchenek, w kuchenkach posiłki przygotowywane są do
dystrybucji wewnątrz oddziałów i porcjowane dla poszczególnych pacjentów. Dla
163
zapewnienia właściwej temperatury posiłków pojemniki ogrzewane są w bemarach lub
posiłki są dodatkowo podgrzewane w kuchniach oddziałowych.
W kuchenkach wydzielone są stanowiska do mycia i dezynfekcji termicznej naczyń
stołowych. Po umyciu naczynia stołowe przechowywane są w warunkach zabezpieczających
naczynia przed zanieczyszczeniem. Układ funkcjonalny pomieszczeń kuchni centralnej
wyraźnie wyodrębnia poszczególne strefy (produkcyjna, magazynowa, mycia sprzętu
kuchennego, ekspedycji posiłków oraz mycia pojemników transportowych) celem wykonania
wszystkich działań w warunkach z zachowaniem higieny produkcji i bezpieczeństwa
przetwarzanej żywności.
Kuchenki oddziałowe zorganizowane są w sposób który zapewnia wykonywanie
działań zgodnie z zasadami dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej, części kuchenek to
dwudziałowe pomieszczenia : kuchnia i zmywalni naczyń stołowych.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Szczecinie wydał 5 decyzji
administracyjnych. Obowiązki wyznaczone w decyzjach dotyczyły miedzy innymi:
− odnowienia ścian i sufitów w pomieszczeniach - kuchni głównej, zmywalni pojemników
transportowych, pomieszczenia obróbki wstępnej warzyw, pomieszczenia porządkowego
oraz ścian pomieszczenia magazynu warzyw i owoców,
− renowacji windy transportującej żywność ze strefy magazynowania i obróbki wstępnej
warzyw do strefy obróbki czystej (korozja),
− renowacji pojemników transportowych do posiłków (tzw. osłon termoizolacyjnych),
tj. trwałe zabrudzenia, pokruszone narożniki i uchwyty.
− odnowienia powierzchni sufitu w pomieszczeniu rozlewni mieszanek mlecznych oraz
ścian w pomieszczeniu produkcyjnym
− wymiany basenu służącego do mycia pojemników transportowych
W 2009 roku w szpitalach przeprowadzono 2 kontrole interwencyjne. Kontrole
przeprowadzono po powzięciu informacji że u hospitalizowanych w Samodzielnym
Publicznym Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym przy ul. przy Arkońskiej 4 w Szczecinie
wystąpiły zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Podczas czynności kontrolnych dokonano oceny
sposobu przyjęcia surowców, warunków przechowywania surowców i półproduktów,
dokumentację kontroli wewnętrznej HACCP. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości
w przygotowywaniu posiłków. Do badań laboratoryjnych pobrano próbki żywności: porcja
mięsa, sos, szynka gotowana oraz próbki sanitarne: wymaz z pojemnika gastronomicznego
G-N, wymaz z wagi elektronicznej oraz z krajalnicy do wędlin. W zakresie wykonywanych
164
badań mikrobiologicznych w kierunku Salmonella, Gronkowców chorobotwórczych,
drobnoustrojów tlenowych mezofilnych wyniki badań próbek sanitarnych wskazywały na
właściwy stan sanitarny.
W dwóch zakładach opieki zdrowotnej dokonano oceny jakości żywienia w oparciu o
ocenę jakościową jadłospisu, obliczenie wartości odżywczej i energetycznej racji pokarmowej
przy użyciu jadłospisu dekadowego i raportów magazynowych rozchodu produktów
żywnościowych a także ocenę laboratoryjną posiłku obiadowego. W tym celu pobrano do
badań laboratoryjnych łącznie 4 próbki:
W przedłożonej stronie, pisemnej ocenie sposobu żywienia wskazano na poprawę
planowania żywienia w zgodności z zasadami racjonalnego żywienia:
-
planowanie posiłków obiadowych w sposób eliminujący powtarzanie się dań
w dekadzie,
-
planowanie dodatków warzyw i owoców do wszystkich posiłków preferując
warzywa surowe ze względu na większą zawartość witamin,
-
planowanie większej ilości kolacji w postaci lekkich posiłków gotowanych bądź
podawanych „na gorąco”,
-
minimalizowanie dań, w których dodatek mięsny jest niewyporcjowany,
-
zmniejszenie udziału energii pochodzącej z posiłków obiadowych i kolacji na rzecz
zwiększenia udziału energii pochodzącej z II śniadań i podwieczorków.
Zalecono planowanie dodatków warzyw i owoców do wszystkich posiłków preferując
warzywa surowe ze względu na większą zawartość witamin oraz równomierne ich
rozdzielenie na wszystkie posiłki w danym dniu.
W 2009 r kwartalnie, do badań laboratoryjnych w kierunku ogólnej liczby
drobnoustrojów, obecności bakterii grupy coli, obecności gronkowców koagulazododatnich
i liczby entrobactericeae z powierzchni kontaktujących się z żywnością, z kuchni centralnej
i kuchenek oddziałowych Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 2 przy
ul. Powstańców Wielkopolskich 72 w Szczecinie pobierano próbki sanitarne. W ciągu
3 kwartałów (zgodnie z zaleceniami przekazanymi w piśmie PWIS znak: WS.N- HŻ074/14/09 z dnia 28.05.2009 r. odwołane zostały badania za ostatni kwartał roku) pobrano
w kuchni centralnej łącznie 30 próbek sanitarnych uwzględniając różne miejsca ich pobrania.
Próbek sanitarnych nie kwestionowano. Ponadto w kuchenkach oddziałowych szpitala
pobrano łącznie 18 próbek sanitarnych uwzględniając 6 różnych oddziałów. Przy poborze
w szczególności uwzględniono naczynia stołowe, na których podawane były posiłki (12) oraz
sztućce dla pacjentów (4) a także dwukrotnie próbki pobrano z rąk pracownika kuchenki.
165
Wyniki badań próbek sanitarnych pobranych ze sztućca i naczyń stołowych (łącznie 3
próbki sanitarne) w kuchence oddziału położniczego, w zakresie wykonanych badań
mikrobiologicznych w kierunku drobnoustrojów tlenowych mezofilnych, wskazywały na
niewłaściwy stan sanitarny. W związku z powyższym dyrekcja szpitala podjęła działania
w celu wyeliminowania nieprawidłowości poprzez dokonanie przeglądu technicznego sprzętu
do dezynfekcji termicznej oraz wzmożenie nadzoru wewnętrznego szpitala wobec personelu
kuchenek oddziałowych w zakresie prawidłowego stosowania procedur higienicznych, m.in.
procedur higienicznego mycia rąk, procedur zachowania higieny oraz postępowania wg
opracowanego planu higieny dla kuchni.
Wyniki próbek sanitarnych z dłoni pracowników (2 próbki sanitarne od pracowników
kuchenki oddziałów: urologicznego i chirurgii II twarzowo-szczękowej) w zakresie
wykonanych badań mikrobiologicznych w kierunku ogólnej liczby drobnoustrojów mogły
wskazywać na nieskuteczność przeprowadzanych procesów mycia i dezynfekcji rąk. W
związku z powyższym dyrekcja szpitala poddała weryfikacji procedury dotyczące mycia
i dezynfekcji rąk w celu zapewnienia ich skuteczności a także objęto pracowników
stosownym szkoleniem.
We wszystkich pionach żywienia opracowane są i wdrożone procedury dobrej
praktyki higienicznej, zgodnie z którymi wykonywane są procesy mycia i dezynfekcji,
utrzymywana jest higiena osobista personelu a także określone jest postępowanie w zakresie
usuwania odpadów, zabezpieczenia przed szkodnikami, zaopatrzenia obiektów w wodę.
Dokumentowany
jest
monitoring
temperatur
przechowywanych
środków
spożywczych nietrwałych mikrobiologicznie, monitoring wilgotności magazynów artykułów
suchych a także warunki dostaw, ze szczególnym uwzględnieniem zachowania łańcucha
zimna dla dostarczanej do zakładu żywności wymagającej przechowywania w obniżonej
temperaturze. Prowadzona jest dokumentacja potwierdzająca wdrożenie zasady FIFO
i stanowi ona udokumentowany przebieg procesów technologicznych w zakresie przychodu
i rozchodu użytych do produkcji środków spożywczych.
Wszystkie zakłady posiadają procedury umożliwiające identyfikację dostawców
produktów, świadectwa wzorcowania. Dla wszystkich czynników monitorowanych określono
podejmowane w razie konieczności działania korygujące.
166
KUCHNIE NIEMOWLĘCE
Na terenie Szczecina funkcjonują 4 kuchnie niemowlęce. Przygotowują one posiłki dla
dzieci do lat 3 oraz mieszanki mleczne dla niemowląt. Pomieszczenia dwóch kuchni
niemowlęcych zlokalizowane są w zespole głównym szpitala, natomiast pozostałe w budynku
kuchni centralnej z osobnym wejściem i w budynku połączonym tunelem podziemnym
z
blokiem
łóżkowym
szpitala.
Obejmują
ciąg
pomieszczeń,
który
umożliwia
jednokierunkowy schemat technologiczny przygotowywania posiłków z wykluczeniem
krzyżowania się dróg czystych i brudnych. Pomieszczenia wszystkich kuchni niemowlęcych
spełniają wymagania dotyczące zapewnienia odpowiedniej przestrzeni roboczej pozwalającej
na wykonywanie wszystkich procesów w higienicznych warunkach, a także wyraźne
wyodrębnienie zmywalni butelek wyposażonej w basen do ich mycia oraz sterylizator
przelotowy, a także stanowisko rozlewania mieszanek, gotowania potraw, porcjowania,
pasteryzacji i wydawania. W ramach kontroli wewnętrznej kuchni niemowlęcej dokonuje się
sprawdzania skuteczności sterylizacji sterylizatora, a także dokonuje się badania
bakteriologicznego mieszanek mlecznych. W toku prowadzonego nadzoru sanitarnego PPIS
w Szczecinie wydał jedną decyzję na poprawę stanu technicznego pomieszczeń kuchni
niemowlęcej szpitala przy ul. Arkońskiej 4.
STOLÓWKI W DOMACH DZIECKA I MŁODZIEŻY
Tab. 4.16. Stołówki w domach dziecka i młodzieży – liczba obiektów i kontrole
Rok
Liczba obiektów wg
ewidencji
obiektów
[%]
Liczba obiektów ocenianych jako
niezgodne z wymaganiami
[%]
2008
2
50
-
2009
2
50
-
W 2009 r. pod nadzorem Oddziału HŻŻiPU znajdowały się 2 domy dziecka:
-
Dom Dziecka Nr 1 przy ul. Broniewskiego 16,
-
Dom Dziecka Nr 2 przy ul. Walecznych 23.
W roku 2009 skontrolowano Dom Dziecka Nr 2 przy ul. Walecznych 23,
przeprowadzono 2 kontrole. Nie stwierdzono uchybień kwalifikujących do nałożenia mandatu
karnego
167
W zakładzie, w pionie żywienia pracuje 10 osób: w kuchni 4 osoby i 5 opiekunek
w grupach rodzinkowych, 1 intendent.– W zakładzie obiady przygotowywane są w kuchni
centralnej dla około 60 osób, natomiast śniadania i kolacje przygotowywane są w systemie
tzw. żywienia „rodzinkowego” w grupach.
Pomieszczenia kuchni zostały oddane do użytku (po remoncie) w grudniu 2002 r.
Zostały one zaprojektowane i wykonane z uwzględnieniem wymogów przepisów prawa..
W domu dziecka utworzono 5 grup rodzinkowych: 3 grupy znajdują się na terenie
domu dziecka, natomiast 2 grupy zostały utworzone w mieszkaniach na terenie miasta. Każdą
grupą opiekuje się 1 osoba. Przy udziale wychowanków przygotowuje ona śniadania i kolacje
dla grupy. Kuchenki grupowe na terenie domu dziecka wyposażone są w zlewozmywaki,
kuchnie gazowe lub elektryczne, lodówko- zamrażarkę, zmywarkę do mycia naczyń
stołowych, szafki kuchenne mieszczące podstawowy sprzęt niezbędny do przygotowywania
i spożywania posiłków. W każdej „rodzince” ustala się tygodniowy jadłospis zgodny
z zasadami racjonalnego żywienia i upodobaniami dzieci. Dzienna stawka żywieniowa
wynosi 9 zł.
STOŁÓWKI W ŻŁOBKACH I DOMACH MAŁEGO DZIECKA
Tab. 4.17. Stołówki w żłobkach i domach małego dziecka – liczba obiektów i kontrole
Rok
Liczba obiektów wg
ewidencji
obiektów
[%]
[%]
2008
7
85, 7
-
2009
7
57, 1
-
W 2009 r. pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w
Szczecinie znajdowało się 7 stołówek w żłobkach. Skontrolowano 4 zakłady (57,1 %), w tym
w dwa oceniono na podstawie arkuszy oceny stanu sanitarnego, przeprowadzono 7 kontroli.
Wydano 1 decyzję zarządzającą opracowanie, wdrożenia i utrzymanie systemu
kontroli wewnętrznej opartej na podstawie procedur Systemu HACCP, decyzja w trakcie
realizacji.
Na podstawie zrealizowanych kontroli w żłobkach należy stwierdzić, że stan sanitarno
– techniczny w skontrolowanych zakładach jest zadawalający.
Stołówki w żłobkach to zakładamy zatrudniające do trzech osób personelu
kuchennego. Przygotowywane są posiłki dla dzieci w wieku od 0,5 roku do 3 lat. Niemowlęta
168
żywione
są
zgodnie
z
zasadami
obowiązującymi
w
kuchenkach
mlecznych,
w przygotowywaniu posiłków stosowane są: proszki mleczne „Bebiko”, „Bebilon”, „Nan”,
„Nutramigen”, kleiki ryżowe, kaszki owocowe. Obiady dla tej grupy wiekowej stanowią
jednodaniowe rozdrobnione posiłki obiadowe. Dla dzieci należących do grupy wiekowej od
1 do 3 roku życia przygotowywane są: pierwsze i drugie śniadanie, dzielony w czasie
dwudaniowy obiad oraz podwieczorek. Dzieci są karmione łyżeczkami, w karmieniu
niemowląt nie używa się butelek. Dzienna stawka żywieniowa w żłobkach wynosi 4,30zł.
Posiłki przygotowywane są przy zastosowaniu tradycyjnych metod obróbki termicznej.
W skontrolowanych zakładach opracowano, wdrożono i przestrzegany jest system
kontroli wewnętrznej, w zakresie instrukcji Dobrej Praktyki Higienicznej.. Na bieżąco
prowadzone są zapisy świadczące o wdrożeniu instrukcji GHP.
STOŁÓWKI SZKOLNE
Tab. 4.18. Stołówki szkolne – liczba obiektów i kontrole
Rok
Liczba obiektów według
ewidencji
obiektów
%
„zakład niezgodny z wymaganiami” w
%
2008
70
28, 6
0
2009
70
42, 8
0
Według ewidencji w roku 2009 pod nadzorem Państwowej Powiatowej Inspekcji
Sanitarnej w Szczecinie znajdowało się 70 stołówek w szkołach podstawowych, gimnazjach
oraz szkołach ponadgimnazjalnych. Większość obiektów (64 stołówki) to zakłady typu
samodzielnego produkujące posiłki gorące (dwudaniowe zestawy obiadowe), które
produkowane są i wydawane do konsumpcji na miejscu. 6 stołówek to zakłady typu
zależnego, w których przygotowywanie i dostarczanie posiłków zlecono firmom
zewnętrznym. Posiłki dowożone są do stołówek szkolnych środkami transportu należącymi
do firm cateringowych. Wydawaniem posiłków zajmują się pracownicy placówek
oświatowych.
Stołówki szkolne to generalnie zakłady zatrudniające 2 do 5 osób personelu. W roku
sprawozdawczym wzrosła liczba skontrolowanych zakładów, skontrolowano 30 stołówek w
szkołach, co stanowi 42,8 %. W celu wyegzekwowania poprawy stanu sanitarnego wydano 11
decyzji administracyjnych,.
W 2009 roku w stołówkach szkolnych przeprowadzono 34 kontrole.
169
W większości skontrolowanych zakładów pion żywienia dąży do zapewnienia
wysokiego
poziomu
bezpieczeństwa
produkowanej
żywności
dla
dzieci
poprzez
przestrzeganie procedur i praktyk wynikających z obowiązków przedsiębiorcy.
Zakłady żywienia w szkołach przystąpiły do wdrażania systemu kontroli wewnętrznej
opartego na procedurach Systemu Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktach Kontroli
HACCP.
Podczas kontroli w stołówkach szkolnych w 2009 roku sprawdzano sposób żywienia
dzieci i młodzieży, teoretycznie analizowano jadłospisy dekadowe obowiązujące w zakładach
zbiorowego.
żywienia
W
zestawach
planowanych
posiłków
nie
stwierdzono
nieprawidłowości, są zmniejszenie spożycia tłuszczów zwierzęcych, przy równoczesnym
zwiększeniu spożycia tłuszczów roślinnych,
W 2009 r. nie ukarano mandatem karnym żadnej z osób zatrudnionych w blokach
żywienia obsługujących szkoły.
STOŁÓWKI W BURSACH I INTERNATACH
Pod nadzorem Państwowej Powiatowej Inspekcji Sanitarnej w Szczecinie w 2009 roku
było 15 stołówek w bursach i internatach.
Tab. 4.19. Stołówki w bursach i internatach – liczba obiektów i kontrole
Rok
ewidencji
obiektów
%
%
2008
15
20
0
2009
15
46,6
0
W roku sprawozdawczym 2009 zostało skontrolowanych 7 stołówek w bursach
i internatach, w których przeprowadzono 11 kontroli. Zakłady prowadzą działalność
w zakresie zorganizowanego wyżywienia całodziennego młodzieży szkolnej w wieku 15 – 19
lat (śniadania, dwudaniowe obiady i kolacje).
Podczas przeprowadzonych kontroli analizowano sposób żywienia młodzieży.
Skontrolowane zakłady posiadają opracowany i wdrożony system kontroli
wewnętrznej.
W skontrolowanych obiektach nie stwierdzono uchybień dotyczących bieżącego stanu
sanitarnego.
170
STOŁÓWKI NA KOLONIACH, POŁKOLONIACH I OBOZACH
Tab. 4.20. Stołówki na koloniach, półkoloniach i obozach – liczba obiektów i kontrole
Rok
ewidencji
obiektów
%
%
2008
22
90,9
-
2009
28
100
-
W roku sprawozdawczym 2009 pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora
Sanitarnego w Szczecinie znajdowało się 28 zakładów żywienia zbiorowego typu
zamkniętego (stołówki szkolne i w internatach), które organizowały zimowy i letni
wypoczynek dla dzieci i młodzieży. Wszystkie te zakłady są pod stałym nadzorem PPIS
w Szczecinie. Dzieciom w czasie wypoczynku przygotowywano drugie śniadania (kanapki,
drożdżówki) oraz obiady. Stawka żywieniowa uzależniona była od ilości dzieci
przebywających na półkoloniach i wynosiła od 5- 9 zł.
W 2009 r. przeprowadzono 29 kontroli sanitarnych. Przedmiotem kontroli we wszystkich
zakładach był: stan sanitarno – techniczny pomieszczeń produkcyjnych, magazynowych,
przestrzeganie
łańcucha
zimna,
higiena
i
stan
zdrowia
pracowników,
warunki
przechowywania żywności, analizowano jadłospisy. Na podstawie posiadanej dokumentacji
istnieje
możliwość
zidentyfikowania
dostawców
żywności
do
zakładu.
Podczas
przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono żywności o niewłaściwej jakości zdrowotnej.
W skontrolowanych obiektach nie stwierdzono naruszenia obowiązujących wymagań
dotyczących bezpieczeństwa żywności, nie ukarano mandatem karnym żadnej osoby
zatrudnionej w procesie produkcji i obrotu żywnością.
STOŁÓWKI PRZEDSZKOLNE
Tab. 4.21. Stołówki przedszkolne – liczba obiektów i kontrole
Rok
Liczba obiektów wg
ewidencji
obiektów
[%]
[%]
2007
77
42,9
-
2008
79
51,9
-
171
Sanitarnego w Szczecinie znajdowało się 79 zakładów, w tym 6 z żywieniem w systemie
cateringowym, skontrolowano 41 zakładów, tj. 51,9 %.
Wydano:
-
2 decyzje zatwierdzające zakład,
-
13 decyzji administracyjnych Obowiązki nałożone decyzjami na kierownictwo
zakładu między innymi dotyczyły:
-
poprawy stanu technicznego ścian i sufitów w pomieszczeniach produkcyjnych,
magazynowych, socjalnych oraz ciągach komunikacyjnych,
-
poprawy stanu technicznego podłóg w pomieszczeniach magazynowych oraz ciągach
komunikacyjnych,
-
opracowania, wykonania i utrzymania stałych procedur na podstawie zasad HACCP.
Stołówki przedszkolne są zakładami małymi, zatrudniającymi do 3 osób. Zatrudniony
w zakładach personel posiada aktualną dokumentację potwierdzającą stan zdrowia.
Przygotowywane są w nich posiłki dla dzieci w wieku 3 do 6 lat. Według zaleceń i specyfiki
stołówek przedszkolnych standardowo wydawane są: pierwsze i drugie śniadanie, obiad
dwudaniowy (obiad jest dzielony – około godziny 12 dzieci jedzą drugie danie, około 14
zupę) oraz podwieczorek. Stawka żywieniowa w przedszkolach publicznych wynosi 4 zł.,
natomiast w przedszkolach niepublicznych jest zróżnicowana i wynosi od 5,50 zł. do 9 zł.
W 2009 r. przeprowadzono 55 kontroli sanitarnych i sprawdzających, w tym
1 interwencyjną. W skontrolowanych zakładach nie stwierdzono uchybień kwalifikujących do
nałożenia mandatu karnego. Do badań laboratoryjnych pobrano 20 próbek, w tym 7 próbek
pokarmowych i 13 wymazów sanitarnych. Dwie próbki wymazów sanitarnych zostały
zdyskwalifikowane. Na podstawie sprawozdania z badań laboratoryjnych próbek sanitarnych
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Szczecinie zarządził przeprowadzenie
skutecznej dezynfekcji urządzeń i sprzętu, które pozostają w kontakcie z surowcami i innymi
składnikami środków spożywczych w procesie produkcji żywności. Decyzji nadano rygor
natychmiastowej wykonalności.
W 5 skontrolowanych zakładach opracowano, wdrożono i utrzymuje się stałe
procedury oparte na zasadach HACCP.
W czasie przeprowadzonych kontroli oceniono jadłospisy dekadowe. Posiłki
przygotowywane dla dzieci są urozmaicone, zawierają pełnowartościowe białko zwierzęce.
W jadłospisach uwzględniono mleko i jego produkty, pieczywo mieszane i kasze
gruboziarniste. Potrawy przygotowywane na bazie ryb podawane są dzieciom 1-2 razy w
172
dekadzie. Dodatki owocowo- warzywne podawane są dzieciom do każdego posiłku. Surowe
owoce lub warzywa dzieci spożywają codziennie. Nieprawidłowości w przedstawionych
jadłospisach nie stwierdzono.
STOŁÓWKI STUDENCKIE
W roku 2009 nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej w Szczecinie objętych było 5
stołówek studenckich. Skontrolowano 3 zakłady w których przeprowadzono 7 kontroli.
Tab. 4.22. Stołówki studenckie – liczba obiektów i kontrole
Rok
ewidencji
obiektów
%
%
2008
2
100
0
2009
5
60
0
W 1 obiekcie prowadzona jest działalność w zakresie wyżywienia całodziennego,
zapewniającego studentom trzy posiłki tj. śniadania, obiady i kolacje, natomiast pozostałe
zakłady prowadzą działalność żywieniową w zakresie produkcji dań gorących typu
obiadowego oraz kanapek. Sporządzanie posiłków prowadzone jest od surowca do produktu
finalnego. Dania przygotowywane są w oparciu o tradycyjne metody obróbki termicznej gotowanie, smażenie, pieczenie.
Pomieszczenia zakładów oraz wyposażenie utrzymane były w czystości oraz
znajdowały się w dobrym stanie technicznym.
W kontrolowanych obiektach kierujący zakładami opracowali i wdrożyli instrukcje
GHP i GMP. Na bieżąco prowadzony jest monitoring warunków przechowywania żywności,
monitoring procesów mycia i dezynfekcji, kontrola obecności szkodników, kontrola stanu
zdrowia i higieny osobistej pracowników oraz przestrzegania higieny w procesie produkcji.
Ponadto w 2 obiektach opracowano i wdrożono system kontroli wewnętrznej oparty na
zasadach HACCP.
W skontrolowanych
obiektach nie stwierdzono uchybień
dotyczących stanu
technicznego oraz bieżącego stanu sanitarnego.
W roku 2009 nie nałożono mandatów karnych oraz nie pobrano wymazów sanitarnych
i próbek żywnościowych.
173
STOŁOWKI W ZAKŁADACH SPECJALNYCH I WYCHOWAWCZYCH
Tab. 4.23. Stołówki w zakładach specjalnych i wychowawczych – liczba obiektów i kontrole
Rok
Liczba obiektów wg
ewidencji
obiektów
[%]
[%]
2008
13
23,1
-
2009
13
53,8
-
W 2009 r. pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego
w
Szczecinie
znajdowało
się
13
pionów
żywienia
w
zakładach
specjalnych
i wychowawczych. Skontrolowano 7 zakładów (53,8 %), przeprowadzono 11 kontrole.
Wydano 8 decyzji administracyjnych., Nałożone na kierownictwo placówki obowiązki
dotyczyły:
-
odnowienia
ścian
w
pomieszczeniach
produkcyjnych
i
ciągach
komunikacyjnych,
-
odnowienia sufitu w zmywalni naczyń stołowych,
-
odnowienia windy do przewożenia posiłków,
-
obowiązek opracowania, wykonania i utrzymania stałych procedur na podstawie
zasad HACCP.
Stołówki w zakładach specjalnych i wychowawczych znajdują się głównie w starych
budynkach, przystosowanych funkcjonalnie do prowadzenia tego typu działalności. Stan
sanitarny w obiektach utrzymany jest na poziomie zadawalającym. Są to stołówki małe,
zatrudniające do 6 osób personelu kuchennego. śniadania i obiady). Przygotowywane są
posiłki dla około 40-80 osób. Stawka żywieniowa wynosi 9 zł. Są to stołówki małe,
zatrudniające do 6 osób personelu kuchennego.
W skontrolowanych zakładach opracowano i wdrożono instrukcję Dobrej Praktyki
Higienicznej. W 4 skontrolowanych zakładach opracowano i wdrożono stałe procedury na
podstawie zasad HACCP Podczas przeprowadzanych kontroli oceniano również jadłospisy
dekadowe. W przedstawionych jadłospisach nieprawidłowości nie stwierdzono. Posiłki są
urozmaicone, brak powtarzalności potraw w dekadzie. Produkty dostarczające białko
zwierzęce, dodatki owocowo- warzywne są we wszystkich posiłkach podstawowych. Surowe
owoce lub warzywa spożywane są codziennie. W jadłospisie uwzględniono ciemne pieczywo,
kasze gruboziarniste, mleko oraz jago przetwory. Dania na bazie ryb przygotowywane są
przynajmniej raz w dekadzie.
174
W skontrolowanych obiektach nie stwierdzono naruszenia obowiązujących wymagań
dotyczących bezpieczeństwa żywności, nie ukarano mandatem karnym żadnej osoby
zatrudnionej w procesie produkcji i obrotu żywnością.
INNE ZAKŁADY ŻYWIENIA
Sanitarnego w Szczecinie znajdowało się 5 zakładów. Skontrolowano 3 zakłady, w których
przeprowadzono 3 kontrole.
Skontrolowano następujące zakłady:
1. Dom Dla Bezdomnych Mężczyzn, ul. Nehringa 14w Szczecinie,
2. Punkt wydawania posiłków przy ul. Sikorskiego 26,
3. Centrum Socjalne „CARITAS”, ul. Piaseczna 4 w Szczecinie.
Tab. 4.24. Inne zakłady żywienia – liczba obiektów i kontrole
Rok
Liczba zakładów wg
ewidencji
Liczba skontrolowanych obiektów w %
Liczba obiektów ocenionych
jako zakład niezgodny w %
2008
7
57,1
-
2009
5
60
-
1. Dom Dla Bezdomnych Mężczyzn ul. Nehringa 14 w Szczecinie
To zakład żywienia typu zamkniętego, gdzie przygotowuje się posiłki- całodzienne
wyżywienie dla ok. 50 pensjonariuszy przebywających na stałe oraz ok. 80 obiadów
dowożonych do Centrum Socjalnego Caritas w Szczecinie przy ul. Strzałowskiej 24 i ok. 40
dań obiadowych wydawana jest dla bezdomnych z zewnątrz posiłków. Przy produkcji
i wydawaniu posiłków zatrudnione są 4 osoby. Nie stwierdzono nieprawidłowości.
2. Punkt wydawania posiłków przy ul. Sikorskiego 26 w Szczecinie
Zakład wydaje posiłki podopiecznym Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie.
Wydawanych jest codziennie (w dni robocze) około 30 posiłków. Posiłki dowożone są
w termosach z zakładu żywienia .i podawane serwowane są w naczyniach jednorazowego
użytku.
Nie stwierdzono nieprawidłowości.
3. Centrum Socjalne „CARITAS” ul. Piaseczna 4 w Szczecinie
175
W
zakładzie
przeprowadzono
kontrolę
sprawdzającą
wykonania
zaleceń
pokontrolnych z dnia 23.07.2008 r. w celu poprawy stanu sanitarnego. W trakcie kontroli
stwierdzono wykonanie zaleceń stanu sanitarno-technicznego tj.
-
urządzenia chłodnicze, pomieszczenia magazynowe utrzymano czysto;
-
zapewniono zasobnik do higienicznego osuszania rąk w pomieszczeniu kuchni;
-
zapewniono warunki do dezynfekcji termicznej naczyń stołowych;
-
zamontowano umywalkę do mycia rąk w pomieszczeniu kuchni;
-
wydzielono strefę zwrotu naczyń do kuchni celem ich dezynfekcji;
-
wydzielono szafę zamykaną do przetrzymywania naczyń stołowych;
-
zapewniono segregację w urządzeniach zamrażalniczych w magazynie środków
-
Spożywczych;
-
zapewniono łatwą do utrzymania w czystości, gładką podłogę w jadalni;
-
zapewniono pomieszczenie do obróbki brudnej warzyw oraz stanowisko do
dezynfekcji jaj;
-
prowadzi się na bieżąco zapisy z urządzeń chłodniczych;
-
próbki pokarmowe przechowywane są zgodnie z rozp. Ministra Zdrowia z dnia
r.
Dla zakładu opracowano system kontroli wewnętrznej HACCP, przeprowadzono
analizę zagrożeń w wyniku której wyznaczono dwa krytyczne punkty kontrolne dla których
określono działania korygujące i zapobiegawcze, określono sposób monitorowania.
Opracowano instrukcje i procedury dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej.
4.6. Zakłady obrotu żywnością
Sklepy spożywcze
W 2009 r. na terenie Szczecina w ewidencji nadzorowanych zakładów znajdowało się
1326 sklepów spożywczych w tym 71 super i hipermarketów.
Skontrolowano ogółem 533 sklepy, ogólna liczba kontrolin1031 kontroli, w tym 349
kontroli interwencyjnych przeprowadzonych po interwencjach klientów, oraz w ramach
funkcjonowania systemu RASSF.
Zaplanowane na 2009r kontrole w sklepach wykonano w 100%.
Za stwierdzone w czasie kontroli nieprawidłowości osoby winne zaniedbań ukarano
76 mandatami na łączną kwotę 13600 złotych.
176
W porównaniu z 2008 rokiem liczba sklepów zmniejszyła się o 20 zakładów.
Tab. 4.25. Sklepy spożywcze – liczba obiektów i kontrole
Rok
Liczba obiektów wg
ewidencji
obiektów w %
„zakład niezgodny w wymaganiami”
w%
2008
1346
40.94%
-
2009
1326
40,3 %
-
Na podstawie arkusza oceny stanu sanitarnego oceniono 74 zakłady, wszystkie
zakłady otrzymały końcową ocenę zgodną z wymaganiami.
Zgodnie z wymogami art. 63 Ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie
żywności i żywienia zatwierdzono 187 sklepy w tym 12 super i hipermarkety.
Na skontrolowane 533 sklepy 453 zakłady posiadało opracowany i wdrożony system
kontroli wewnętrznej HACCP w zakresie opracowania i wdrożenia Instrukcji Dobrej Praktyki
Higienicznej (GHP), 346 zakładów posiada wdrożony systemem HACCP.
W celu wyegzekwowania poprawy stanu sanitarnego wydano 81 decyzji
zarządzających, w tym 1 decyzje zawieszenia działalności zakładu oraz 15 decyzji zakazu
wprowadzania środków spożywczych do obrotu
Zarządzenia dotyczyły miedzy innymi::
-
opracowania, wdrożenia, utrzymywania systemu kontroli wewnętrznej opartego na
procedurach HACCP,
-
poprawa stanu technicznego powierzchni ścian,
-
poprawa stanu technicznego sufitów,
-
poprawa stanu technicznego podłóg,
-
poprawa stanu technicznego urządzeń chłodniczych, sprzętu meblowego
Decyzja zawieszenia dotyczyła sklepu spożywczego, w którym przedsiębiorca bez
spełnienia wymagań rozszerzył działalność w zakresie żywienia zbiorowego
W tok postępowania administracyjnego w przypadkach stwierdzenia że w obrocie
znajduje się żywność dla której upłynął termin przydatności do spożycia wydano 12 decyzje
nakazujących wycofanie z obrotu partii żywności, które nie spełniały wymogów prawa
żywnościowego. Osoby winne ukarano mandatami karnymi na kwotę 2650 złotych.
Kontrole sprawdzające wykazały, iż przedsiębiorcy podjęli czynności wycofania
z rynku produktów niezgodnych z wymaganiami prawa żywnościowego, oraz przedstawili
177
dokumentację potwierdzającą przekazanie środków spożywczych do celów innych niż
żywienie ludzi.
W roku 2009 ze sklepów w ramach UKŻ i monitoringu w sklepach spożywczych
pobierane były próbki żywności .Liczba pobranych próbek jest zgodna z Krajowym Planem
Pobierania Próbek. Dodatkowe próbki pobierane były w przypadkach rozpatrywania
interwencji . Pobrano do badań 278 próbek środków spożywczych w tym 201 próbek w super
i hipermarketach. Zdyskwalifikowano ogółem 6 próbek w tym .
W tabeli zobrazowano przyczyny dyskwalifikacji próbek środków spożywczych
pobranych w sklepach spożywczych i w tym hipermarketach.
Tab. 4.26. Przyczyny dyskwalifikacji próbek środków spożywczych pobranych w sklepach spożywczych i w
tym hipermarketach
Lp.
1.
2.
3.
4.
Rodzaj pobranych próbek i
miejsce pobrania
Ilość kwestionowanych
próbek
Przyczyna zakwestionowania
2
Obecność campylobacter
1
Obecność campylobacter
1
Zanieczyszczenia biologiczne
Obecność szkodników i ich pozostałości
,,Wątroba z kurcząt”
,, Serca z kurcząt”
Sklep mięsny
Ul. Wojska Polskiego 134
,, Filet z kurcząt”
Sklep mięsny
Ul. Wojska Polskiego 134
Cukierki „Michaszki”
Sklep spożywczy
Ul. Kosynierów 14
,,Ogonki raków w zalewie”
Hipermarket „Real”
Ul. Ku słońcu 67
1
Substancje dodatkowe: benzoesan sodu,
sorbinian potasu
W 2009 r. szczególnym nadzorem objęto sklepy mięsne. Kontrolowano między
innymi zagadnienia dotyczące prowadzenia nielegalnych praktyk produkcji mięsa mielonego.
Ogółem pracownicy oddziału HŻŻ w Szczecinie skontrolowali 21 zakładów obrotu
żywnością głównie na targowiskach. W przypadku stwierdzenia takich praktyk partię mięsa
wycofywano z obrotu a osoby winne karano mandatami.
Jednym z tematów przeprowadzanych kontroli w roku sprawozdawczym była
prawidłowość
przechowywania
lodów
i
mrożonek
z
uwzględnieniem
warunków
przechowywania żywności określonych przez producenta, zachowania łańcucha chłodniczego
178
w obrocie handlowym. Przeprowadzono 158 kontroli w obiektach obrotu żywnością.
W trakcie wykonywanych kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości .
Tematem kontroli była również możliwości śledzenia drogi surowców i produktów
w całym łańcuchu żywnościowym zgodnie z art. 18 Rozporządzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady (WE) Nr 178/2002. Na podstawie wyników kontroli stwierdzono, że we
wszystkich skontrolowanych zakładach opracowane i wdrożone zostały procedury
umożliwiające
zidentyfikowanie
dostawców
i
odbiorców
środków
spożywczych
wprowadzanych do obrotu.
W roku 2009 w sklepach spożywczych prowadzono kontrole tematyczne w zakresie
bezpieczeństwa żywności które dotyczyły wprowadzania do obrotu konserw wołowowieprzowych sucho zamrożonych Mince Meat Mix. pochodzących ze Szwecji, z których
mięso użytych jako farszu do produkcji pasztecików. W jednym przypadku stwierdzono w
obrocie paszteciki z kwestionowanego mięsa . Kwestionowane paszteciki wycofano z obrotu.
W czasie sprawowanego nadzoru miedzy innymi stwierdzano:
-
brak wyposażenia zapewniającego higieniczne mycie i suszenie rąk,
-
brak właściwe zorganizowanej i udokumentowanej kontroli wewnętrznej, w tym
opracowanych i wdrożonych systemów jakości zasad systemu HACCP,
-
wprowadzanie do obrotu handlowego środków spożywczych po terminie przydatności do
spożycia i dacie minimalnej trwałości,
-
przetrzymywanie produktów żywnościowych w warunkach uznanych za nieprawidłowe,
w temperaturze wyższej, niż podano na opakowaniu,
-
brak prawidłowych procedur wycofania z obrotu handlowego produktów niezgodnych,
-
przepełnione i brudne utrzymane powierzchnie urządzeń chłodniczych,
-
brak systematycznej kontroli temperatury przetrzymywanych środków spożywczych
wymagających zimnego łańcucha i rejestracji tej temperatury.
W omawianym okresie sprawozdawczym przyjmowano i rozpatrywano interwencje
dotyczące niewłaściwego stanu sanitarnego obiektów oraz kwestionowanie jakości zdrowotnej
żywności wprowadzanej w sklepach spożywczych. W 2009 r. zarejestrowano 60 interwencji,
dotyczących sklepów spożywczych, z czego 22 było zasadnych.
179
SUPER I HIPERMARKETY
W roku 2009 pod nadzorem PPIS w Szczecinie było 71 super i hipermarketów,
skontrolowano 68 zakładów w których przeprowadzono ogółem 223 kontroli w tym107 to
kontrole interwencyjne, na wniosek klientów i w ramach systemu RASFF.
Na podstawie arkusza oceny stanu sanitarnego dokonano oceny 10 zakładów, które
otrzymały końcową ocenę zgodną z wymaganiami.
Zgodnie z wymogami art. 63 Ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r o bezpieczeństwie
żywności i żywienia zatwierdzono 12 super i hipermarkety.
W sieci nadzorowanych hipermarketów system kontroli wewnętrznej prowadzony jest na
podstawie opracowanych, wdrożonych i utrzymywanych stałych procedurach opartych na
podstawie systemu HACCP, 68 zakładów posiada opracowany i wdrożony system kontroli
wewnętrznej w zakresie GHP, w 50 super i hipermarketach został wdrożony system HACCP.
Na winnych zaniedbań w super i hipermarketach nałożono 12 mandatów karnych na
sumę 2200 złotych.
W celu wyegzekwowania poprawy stanu sanitarnego wydano: 5 decyzji
administracyjnych (w tym 2 decyzje zakazu wprowadzania produktu do obrotu, oraz 3
decyzje wydane w tym 1 prolongata w celu opracowania systemu HACCP oraz poprawę
stanu sanitarno- technicznego) .
Najczęściej stwierdzane uchybienia w kontrolowanych supermarketach to min.:
-
niewłaściwy stan sanitarno – techniczny powierzchni ścian i podłóg
w obiektach,
-
niewłaściwy stan sanitarny-techniczny urządzeń chłodniczych,
-
niewłaściwy
stan
sanitarny
powierzchni
podłóg
w
pomieszczeniu
magazynowym,
-
niewłaściwy stan techniczny powierzchni (półek) sprzętu pozostającego
w kontakcie z żywnością,
-
brak skutecznego zabezpieczenia zakładu przed szkodnikami, (obecność żywych
ptaków),
-
brudne urządzenia chłodnicze,
-
brudne zaśmiecone podłogi w salach sprzedaży pod regałami z towarem,
-
brak
dostatecznej
powierzchni
magazynowej
uniemożliwia
zapewnienie
prawidłowych warunków magazynowania i segregacji środków spożywczych.
180
Na winnych zaniedbań w super i hipermarketach nałożono 12 mandatów karnych na
sumę 2200 złotych.
W roku sprawozdawczym 2009 –w sklepach wielkopowierzchniowych dokonano
oceny oznakowania stoisk zakładów obrotu rybami i przetworami z ryb.
W przypadkach sprzedaży ryb świeżych i mrożonych stwierdzono nieprawidłowości
w zakresie obowiązku uwidocznienia dla klientów informacji dotyczących miedzy innymi
nazwy naukowej gatunkowej ryby, obszaru połowu i metody produkcji Przy stoiskach
zapewnione były warunki do mycia rąk i do ich higienicznego suszenia,
Ryby przetrzymywane w urządzeniach chłodniczych (ryby, wędzone, sałatki rybne)
w urządzeniach zamrażalniczych w przypadku ryb i filetów mrożonych. Urządzenia
chłodnicze wyposażone w termometry bądź elektroniczne czytniki temperatur,
Ryby świeże i wędzone w kontrolowanych obiektach przetrzymywane są na stole
wyłożonym lodem produkowanym w zakładzie, temperatura wewnątrz ryby świeżej
wynosiła 2,1oC, ryby wędzonej 2,5oC. .
Stan higieniczny oraz warunki mycia koszy transportowych dla klientów w sklepach
samoobsługowych.
W hipermarketach funkcjonują procedury w zakresie mycia wózków i koszy .
Procedura określa częstotliwość, środki produkty oraz zasady przeprowadzenia
zabiegów mycia i dezynfekcji. Procesy mycia i dezynfekcji plastikowych koszy prowadzone
są w wydzielonym pomieszczeniu- myjni pojemników zgodnie Planem higieny zawieszonym
w pomieszczeniu.
W omawianym zakresie przeprowadzono kontrolę w sklepach PSS Społem
ul. Dąbrowskiego 12 oraz „Biedronka” przy ul. Struga 18 w Szczecinie, Biedronka nr 3316
przy ul Leszczynowej 23, w sklepie „Netto” przy ul. Firlika 17 w Szczecinie oraz
hipermarkecie „REAL” przy ul. Struga 36. Dokonano oceny procedury mycia koszy
zakupowych. Czynność mycia prowadzona jest raz w tygodniu bądź w razie potrzeby,
w zamontowanych basenach usytuowanych na zapleczu zakładu. Z prowadzonych zabiegów
prowadzony jest zapis w rejestrze prac porządkowych. W sklepach sieci NETTO. W jednym
przypadku osobę winna zaniedbań ukarano mandatem.
W skontrolowanych hipermarketach kontrolowano stoiska ze sprzedażą mięsa,
przetworów
mięsnych,
są
to
stoiska
ze
sprzedażą
w
systemie
tradycyjnym
i samoobsługowym. W obrocie tradycyjnym żywność jest ważona, paczkowana i podawana
klientom przez wyznaczone osoby. Na stoisku przestrzega się ściśle segregacji surowej
żywności od wyrobów gotowych. W systemie samoobsługowym wydzielone są odrębne lady
181
chłodnicze i bonety na sali sprzedaży. Wyeksponowany towar na stoiskach samoobsługowych
jest pakowany jednostkowo. Zachowana jest prawidłowa segregacja żywności Prowadzony
jest monitoring z każdego urządzenia chłodniczego.
Stoiska z kiszonkami
Kiszonki przechowywane są na wydzielonym regale chłodniczym. Przechowywane są
w małych opakowaniach jednostkowych oraz w dużych wiadrach plastikowych, z których
klient samodzielnie nakłada sobie do woreczków kiszonki na wagę . Do pojemników
dołączone są szczypce drewniane do nakładania kiszonek, woreczki oraz rękawice foliowe
jednorazowego użytku. Wiadra z kiszonkami posiadają etykiety producentów. Otoczenie
wokół kiszonek utrzymane czysto.
Stoiska z owocami suszonymi
Owoce suszone przechowywane są w wydzielonych pojemnikach plastikowych
zabezpieczonych przed zanieczyszczeniami zewnętrznymi. Przy każdym pojemniku
dołączona jest metalowa łopatka do indywidualnego nakładania owoców suszonych przez
klienta. Każdy pojemnik z owocami suszonymi jest oznakowany: krajem producenta oraz
nazwą importera .Nie stwierdzono uchybień podczas przeprowadzanej kontroli.
Stoiska z pieczywem
Pieczywo wprowadzane do obrotu przechowywane jest w wiklinowych koszach bądź
na
wydzielonych
regałach,
wyposażonych
dodatkowo
w
plastikowe
pojemniki
zabezpieczające żywność przed zanieczyszczeniem . Pieczywo wyeksponowane do sprzedaży
opakowane jest jednostkowo w woreczki foliowe i oznakowane: nazwą producenta, terminem
przydatności
do
spożycia
oraz
warunkami
przechowywania.
Nie
stwierdzono
nieprawidłowości w zakresie wprowadzania pieczywa do obrotu.
W super i hipermarketach pobrano 201 próbek środków spożywczych w super
i hipermarketach. W wyniku wykonanych badań zakwestionowano 1 próbkę że względu na
niewłaściwą jakość zdrowotną. Szczegółowy opis w tabelce w sprawozdaniu o sklepach
spożywczych.
182
Jednocześnie w omawianym okresie sprawozdawczym przyjmowano i rozpatrywano
interwencje dotyczące niewłaściwego stanu sanitarnego obiektów oraz kwestionowanie
jakości zdrowotnej żywności wprowadzanej super i hipermarketach. W 2009r zarejestrowano
52 interwencje dotyczące sklepów wielkopowierzchniowych, z czego 14 było zasadnych.
W sieci nadzorowanych hipermarketów system kontroli wewnętrznej prowadzony jest
na podstawie opracowanych, wdrożonych i utrzymywanych stałych procedurach opartych na
podstawie systemu HACCP, 68 zakładów posiada opracowany i wdrożony system kontroli
wewnętrznej w zakresie GHP, w 50 super i hipermarketach został wdrożony system HACCP.
Kioski spożywcze
W 2009 r. zewidencjonowano 450 kiosków spożywczych, w tym 178 usytuowanych
na targowiskach. W bieżącym roku sprawozdawczym skontrolowano 159 kiosków, w tym 31
kiosków na targowiskach sprzedających mięso oraz 85 kiosków na targowiskach
sprzedających inne środki spożywcze.
Tab. 4.27. Kioski spożywcze – liczba obiektów i kontrole
Rok
Liczba obiektów wg
ewidencji
obiektów w %
Liczba obiektów
ocenianych jako
niezgodne z
wymaganiami w %
2008
430
18
-
2009
450
35
-
W porównaniu do poprzedniego roku - w 2009 r. liczba obiektów wg ewidencji uległa
zwiększeniu o 20 zakładów, liczba skontrolowanych obiektów zwiększyła się 17 %.
W opisywanym okresie sprawozdawczym wystawiono 6 decyzji administracyjnych
zmieniająca termin wykonania. Nałożono 16 mandatów karnych na łączną sumę 2800 zł.
W 85 skontrolowanych kiosków został opracowany i wdrożony system kontroli
wewnętrznej w zakresie opracowania i wdrożenia Dobrej Praktyki Higienicznej.
Magazyny hurtowe
Według ewidencji w roku 2009 pod nadzorem PIS w Szczecinie znajdowało się 132
obiektów ogółem. Skontrolowano 69 obiekty, ocenę zgodności przeprowadzono w 14
magazynach.
183
Tab. 4.28. Magazyny hurtowe – liczba obiektów i kontrole
Rok
Liczba obiektów wg
ewidencji
obiektów w %
Liczba obiektów
niezgodny z
wymaganiami w %
2008
122
40,98
-
2009
132
52,27
-
W magazynach hurtowych prowadzony jest obrót artykułami spożywczymi
paczkowanymi w tym napojami alkoholowymi i bezalkoholowymi, wędlinami i mięsem,
W 58 zakładach kontrola wewnętrzna prowadzona jest na podstawie opracowanych
instrukcji dobrej praktyki higienicznej natomiast w 17 magazynach wdrożono system kontroli
wewnętrznej oparty na procedurach systemu HACCP. W 13 przypadkach w skontrolowanych
zakładach wydano decyzje administracyjne miedzy innymi w celu wyegzekwowania
opracowania i wdrożenia procedur kontroli wewnętrznej opartych na zasadach HACCP.
Za przeprowadzone czynności kontrolne, w przypadkach, gdy podczas kontroli
stwierdzono naruszenie przepisów sanitarnych. Wydano 17 decyzji – rachunków. Za
naruszenie przepisów w zakresie nieprzestrzegania wymagań higieniczno sanitarnych łącznie
nałożono 4 mandaty karne na sumę 1000 zł.
W celu poprawy warunków technicznych wydano 13 decyzji administracyjnych,
z których 5 dotyczyły poprawy stanu technicznego w pomieszczeniach magazynowych
2 prolongaty, natomiast pozostałe zarządzały opracowanie, wdrożenie i utrzymanie systemu
kontroli wewnętrznej opartej na podstawie procedur HACCP t. j. :
Przedsiębiorcy prowadzący zakłady obrotu hurtowego żywnością zapewniają
możliwość śledzenia ruchu dostarczanej i sprzedawanej przez hurtownie żywności (system
traceability).
4.7. Transport żywności
W 2009 roku przeprowadzono 130 kontroli sanitarnych środków transportu żywności,
na 116 wystawiono decyzję w sprawie zatwierdzenia i rejestru zakładu na podstawie art. 63
art. 64 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 roku o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. Nr
171 poz. 1225). Zatwierdzone samochody w ilości 45 szt. wykorzystywane są przez firmy
transportowe natomiast pozostałe 71 należą do przedsiębiorców prowadzących własne
zakłady w których wykorzystywane są prywatne samochody dostawcze. 56 zatwierdzonych
184
samochodów przeznaczone są do transportu żywności z zachowaniem łańcucha chłodniczego.
Skontrolowane samochody dostawcze posiadały konstrukcję i wyposażenie odpowiednie do
rodzaju przewożonej żywności, co umożliwia zabezpieczenie jej przed zanieczyszczeniem.
Pieczywo, nabiał, przetwory mięsne dostarczane są do sklepów w przeważających
przypadkach środkami transportu producentów w których zamontowane są urządzenia do
monitorowania warunków transportu.
4.8.
Jakość zdrowotna krajowych i importowanych środków spożywczych,
przedmiotów użytku oraz badania sanitarne w roku 2009
W roku 2009 w zgodnie z planem w ramach urzędowej kontroli żywności
i monitoringu ogółem pobrano i zbadano 565 próbek.
W liczbie tej znajdują się: próbki pobrane w ramach urzędowej kontroli żywności,
próbki pobrane w ramach monitoringu żywności, próbki sanitarne, próbki kosmetyków,
próbki pobranych do badań radiologicznych, próbki dostarczane przez osoby prywatne
w związku ze zgłaszanymi interwencjami dotyczącymi złej jakości żywności..
Z liczby 553-próbek:
− 529 to próbki krajowe i z Unii Europejskiej co stanowi 94,6 %ogół pobranych próbek,
− 24-to próbki z importu co stanowi 5,4% ogółu pobranych próbek.
Ogółem pobrano 112 próbek sanitarnych co stanowi 20,2 % ogólnie pobranych
próbek.
Tab. 4.29. Zestawienie próbek pobranych i zakwestionowanych
Próbki pobrane
Próbki zakwestionowane
Wymazy czystościowe
105
9
Zmiotki
7
1
Wymazy czystościowe pobrano w zakładach produkcji i obrotu żywnością między
innymi w szpitalach, cukierniach, wytwórniach lodów, stołówkach w przedszkolach,
zakładach usług cateringowych, piekarniach.
Za niezgodność z obowiązującymi przepisami zakwestionowano 15 próbek żywności.
− wątroba z kurcząt, serca z kurcząt, filet z kurczaka -3 próbki pobrane w ramach
monitoringu w których stwierdzono obecność bakterii z rodzaju Campylobacter.
185
Producentem w/w śr. spożywczego jest firma „Drobimex” Sp. z o.o. ul. Kniewska 6
w Szczecinie.
W związku z tym poinformowano Wojewódzki Inspektorat Weterynarii w Szczecinie
przy ul. Ostrawickiej 2 i,Powiatowego Lekarza Weterynarii przy ul. Ostrawickiej 2
w Szczecinie -cukierki „Michaszki”- 1 próbka pobrana z obrotu w której stwierdzono
zanieczyszczenie szkodnikami W toku dalszego postępowania „Zakłady przemysłu
Cukierniczego „Mieszko” S.A.Chrzanowskiego 8 b 04-392 Warszawa obciążono rachunkiem
za przeprowadzone czynności kontrolne .Ponadto poinformowano o zaistniałej sytuacji
Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Warszawie na terenie działalności
którego znajduje się producent cukierków..
− lody śmietankowe- w 5 próbkach pobranych z wytwórni stwierdzono obecność bakterii
Enterobacteriaceae, w toku postępowania administracyjnego wydano decyzję dot.
przeprowadzenia skutecznej dezynfekcji powierzchni produkcyjnych, urządzeń i sprzętu
z rygorem natychmiastowej wykonalności.
Środki spożywcze pobrane w ramach podejrzenia o zatrucie pokarmowe: 7 próbek
żywności (posiłki obiadowe) pobranych w Przedszkolu Publicznym –próbki zgodne oraz
13 wymazów sanitarnych – 2 zakwestionowane.
4.9.
Nadzór nad prawidłowością stosowanych materiałów i wyrobów przeznaczonych
do kontaktu z żywnością
W roku 2009 przebadano łącznie 7 próbek przedmiotów użytku. Próbki przebadano
w kierunku migracji ołowiu i kadmu, migracji specyficznej formaldehydu oraz oceny
przekazywania zapachu i smaku przy bezpośrednim kontakcie z żywnością. Przedmiotem
badań były min. talerze ceramiczne, czajniki elektryczne, talerze z melaminy importowane
z Chin, uszczelki do słojów.
Przebadano również 2 próbki kosmetyków zbadanych w kierunku znakowania i oceny
składu chemicznego tj. płyn do trwałej ondulacji, zestaw do makijażu dla dzieci
W zakresie zbadanych parametrów próbki odpowiadały wymaganiom określonym
w obowiązujących przepisach:
W 2009 r. pobrano 17 próbek żywności w kierunku oceny znakowania. Oceniano
suplementy diety, oraz sole smakowe. Nieprawidłowości nie stwierdzono.
W roku 2009 pobierano próby zgodnie z narzuconym przez GIS planem urzędowej
kontroli żywności i monitoringu żywności oraz na wnioski osób skarżących. Najwięcej
186
próbek pobrano ze sklepów spożywczych 278 w tym 201w hiper- i supermarketach.
W porównaniu z rokiem 2008 liczba pobranych próbek zwiększyła się. Odnotowano mniej
przypadków kwestionowania próbek.
Tab. 4.30. Zestawienie próbek żywności
Rok
Próbki
pobrane
ogółem
Próbki
zdyskwalifikowane
%
Próbki
sanitarne
pobrane
Próbki sanitarne
zdyskwalifikowane
%
2008
483
32
6,6
12
1
8,3
2009
565
15
2,6
112
10
8,9
4.10.
Nadzór nad kosmetykami oraz materiałami i wyrobami przeznaczonymi do
kontaktu z żywnością
Na terenie nadzoru PPIS w Szczecinie nie znajdują się zakłady produkcji materiałów
przeznaczonych do kontaktu z żywnością i kosmetyków.
W 2009 r. prowadzony nadzór nad materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością
ograniczony był do miejsc obrotu i związany był z poborem próbek wyrobów do kontaktu
z żywnością .Kontrole prowadzone były w związku z funkcjonowaniem systemu RASFF
(7 powiadomień). Celem kontroli było sprawdzenie czy kwestionowane partie materiałów
i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością będących przedmiotem powiadomień
znajdowały się w obrocie handlowym. Ponadto oceniono prawidłowość oznakowania
wyrobów do kontaktu z żywnością znajdujących się w hurtowym obrocie handlowym.
Do badań laboratoryjnych pobrano łącznie 7 próbek wyrobów do kontaktu
z żywnością tj. 6 próbek w ramach urzędowej kontroli żywności oraz 1 próbkę w związku ze
zgłoszeniem interwencyjnym – w zakresie zbadanych parametrów próbki odpowiadały
wymaganiom określonym w obowiązujących przepisach: Badania wykonywano w kierunku
migracji ołowiu i kadmu z badanych naczyń do żywności, w kierunku oceny organoleptycznej
i prawidłowego znakowania. Przedmiotem badań były miedzy innymi: talerz do ryb, czajnik
elektryczny, miseczka z melaminy z Chin, miseczka z melaminy producenta krajowego –
zbadane w kierunku migracji specyficznej formaldehydu, uszczelki do słojów - Wecka W-2)
W sprawozdawczym okresie przeprowadzono łącznie 9 kontroli w obiektach wykazanych
jako miejsca obrotu materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością, z czego 7 to kontrole
interwencyjne:
187
W toku prowadzonego nadzoru sanitarnego w zakładach sektora spożywczego
znajdujących się pod nadzorem PPIS w Szczecinie kontrolowano spełnienie wymagań
w zakresie stosowania do kontaktu z żywnością właściwie oznakowanych opakowań
produkowanej żywności, opakowań jednostkowych wykorzystywanych dla dań „na wynos”,
a także naczyń i pojemników wykorzystywanych przy przetwarzaniu żywności.
W 2009 r. przeprowadzono 15 kontroli sanitarnych w miejscach obrotu kosmetykami,
w tym 1 kontrolę interwencyjną dotyczącą wprowadzania do obrotu handlowego kosmetyków
marki Sally Hansen po upływie terminu przydatności do użycia oraz zawierających w swoim
składzie dibutyl phthalate, który umieszczony jest jako substancja niedozwolona do
stosowania w kosmetykach, w z zał. nr 1 do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia
30 marca 2005 r. w sprawie listy substancji niedozwolonych lub dozwolonych
z ograniczeniami do stosowania w kosmetykach oraz znaków graficznych umieszczonych na
opakowaniach kosmetyków (Dz.U. z 2005 r. Nr 72, poz. 642 z póź. zm.).W toku kontroli
w miejscach obrotu kosmetykami oceniano znakowanie kosmetyków oraz sprawdzano czy
w obrocie nie znajdują się kosmetyki będące przedmiotem powiadomień w Systemie
Wczesnego Ostrzegania o Produktach Niebezpiecznych (RAPEX)
4.11.
Sprzedaż grzybów i przetworów grzybowych
W roku 2009 Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Szczecinie
prowadziła akcję oświatową i informacyjną o zasadach obrotu grzybami świeżymi
i przetworami z grzybów w sezonie letnio – jesiennym.
W siedzibie PSSE w Szczecinie na tablicy informacyjnej w widocznym miejscu
została umieszczona informacja dla osób zainteresowanych o możliwości uzyskania każdego
dnia w godzinach 8.00 do 10.00 porad i informacji w zakresie grzybów. Informacja
o dyżurach była podana również w lokalnej prasie. Podczas dyżurów osobom
zainteresowanym udzielano fachowych informacji z zakresu obrotu grzybami i oceny
grzybów, a także w zakresie obowiązujących przepisów prawa dotyczących zasad sprzedaży
grzybów, trwałości grzybów świeżych, formy wydawania atestów zarówno osobom
prywatnym, jak również pracownikom straży miejskiej w Szczecinie.
W ramach nadzoru nad właściwym wprowadzaniem do obrotu grzybów świeżych .
skontrolowano punkty ze sprzedażą grzybów usytuowane na 4 miejskich targowiskach:
1. Targowisko Pogodno ul. Reymonta 3 w Szczecinie,
2. Targowisko „Dąbie” S.C. ul. Dziennikarska w Szczecinie,
188
3. Targowisko pl. Jana Kilińskiego 1 w Szczecinie,
4. Centrum Handlowe Manhattan ul. Stasica 1 w Szczecinie.
Na terenie targowisk w miejscach sprzedaży grzybów świeżych przedsiębiorcy
w większości posiadali atesty dopuszczające do obrotu dany gatunek W jednym przypadku na
terenie Targowiska Pogodno stwierdzono wprowadzanie do obrotu handlowego grzyby
świeże pn. „Podgrzybek brunatny” w ilości 25 kg, bez aktualnego atestu na grzyby, za co
przedsiębiorcę ukarano mandatem karnym. W widocznych miejscach targowisk umieszczone
były tablice informacyjne, na których przedstawiona była klasyfikacja grzybów z podziałem
na grzyby jadalne i trujące.
4.12.
Inne istotne zagadnienia
4.12.1. System wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych i
środkach żywienia zwierząt - RASFF
W 2009 roku, ramach systemu RASFF, podjęte zostały działania w związku z 25
powiadomieniami o niebezpiecznych produktach żywnościowych, w tym 16 typu
alarmowego, 8 typu informacyjnego oraz 1 typu NEWS. Ponadto pracownicy Oddziału
HŻŻiPU podczas rutynowych kontroli sprawdzali informacje przesłane w powiadomieniach
typu NEWS, przy których nie było wskazanych odbiorców produktu.
Tab. 4.31. Liczba powiadomień o niebezpiecznych produktach żywnościowych, w związku z którymi
podejmowane były działania w 2009 r. w porównaniu z poprzednimi latami
Rok
Ogółem
Alarmowe
Informacyjne
2007
25
25
0
2008
42
27
15
2009
25
16
8
W 2009 roku PPIS w Szczecinie nie zgłosił żadnego powiadomienia w ramach
funkcjonowania systemu RASFF.
189
Tab. 4.32. Przyczyny kwestionowania środków spożywczych zgłoszonych w powiadomieniach produktów
Zagrożenie
Produkt
MIKROBIOLOGICZNE
Listeria monocytogenes
Pseudomonas aeruginosa
Salmonella
Kiełbaski bankietowe
Parówki BERLINKI CLASSIC VACUM
Woda źródlana niegazowana GÓRSKA NATURA
Mrożone mięso mielone z indyka
CHEMICZNE
Wysoka zawartość glinu
Nadmierna zawartość benzo(a)pirenu
Obecność nieautoryzowanego barwnika:
ORANGE II
Zawyżona zawartość ditiokarbaminianów
Przekroczenie dopuszczalnego poziomu
ochratoksyny A
Obecność sulfonamidów
Obecność progesteronu
Przekroczenie dwutlenku siarki
Przekroczenie dopuszczalnego poziomu
pozostałości armitrazu
BIOLOGICZNE
Obecność pasożytów
INNE
Doniesienia o uszkodzeniu wątroby
Obecność nieautoryzowanej genetycznie
zmodyfikowanej kukurydzy
Obecność nieautoryzowanych genetycznie
zmodyfikowanych nasion lnu
Nieprawidłowy zapach
Makaron “Quick cooking noodles”
Szprot tradycyjnie wędzony
KROKOSZ BARWIERSKI
Szpinak głęboko mrożony NORDIS
Kasza gryczana prażona SONKO
Miód wielokwiatowy, wrzosowy, gryczany
Suplement diety ANIMAL CUTS
Jabłka krążki
Gruszki
Filety mrożone z soli francuskiej
Suplement diety HYDROXYCUT
Produkty sojowe
Nasiona lnu
Kasztany jadalne
Tab. 4.33. Przyczyny kwestionowania materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością
zgłoszonych w powiadomieniach produktów
Zagrożenie
CHEMICZNE
Przekroczenie limitu migracji formaldehydu
Przekroczenie dopuszczalnej ilości uwalnianego
ołowiu z wyrobów ceramicznych
Przekroczenie dopuszczalnego poziomu migracji
kadmu
Przekroczenie dopuszczalnych limitów migracji
ołowiu i kadmu
Migracja barwnika z nakrętki
Produkt
Miska kwadratowa z pokrywą i uchwytami
Kubek z melaminy POMARAŃCZA
Talerze głębokie z melaminy 9
Salaterka porcelanowa
Talerzyk płaski ceramiczny DISNEY
Talerz porcelanowy głęboki
Dekorator worek
W 2009 roku wszystkie produkty będące przedmiotem powiadomień zaliczane do
kategorii: materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością sprowadzone zostały
z Chin. Zagrożenia w nich stwierdzone zakwalifikowano do zagrożeń chemicznych.
190
W roku sprawozdawczym kontrole pracowników Oddziału HŻŻiPU w Szczecinie
wielokrotnie potwierdzały działania prowadzone przez producentów lub importerów
kwestionowanych produktów podejmowane w celu ich wycofania z obrotu handlowego.
Również firmy zarządzające sieciami dużych sklepów, po otrzymaniu informacji
o zagrożeniu, we własnym zakresie wycofywały produkt ze swoich zakładów. Ponadto firma
SELGROS Sp. z oo. pisemnie informowała swoich klientów o niebezpiecznych produktach
i możliwości ich zwrotu do sklepu . Takie działania przedsiębiorcy potwierdzały czynności
kontrolne.
Każdorazowo, po otrzymaniu powiadomienia o niebezpiecznych produktach,
pracownicy Oddziału HŻŻiPU dokonywali sprawdzenia czy partia produktu będąca
przedmiotem powiadomienia znajdowała się w obrocie handlowym.
Jeśli odbiorcą produktu był zakład obrotu hurtowego, przedsiębiorca przedkładał listę
jego dystrybucji. Pracownicy Oddziału HŻŻiPU przeprowadzali kontrole sanitarne
w zakładach będących pod nadzorem PSSE Szczecin oraz przesyłali informację w sprawie do
właściwych powiatowych stacji sanitarno-epidemiologicznych.
W przypadku stwierdzenia przedmiotowego produktu w obrocie handlowym,
kwestionowaną partię zabezpieczano. Produkty będące przedmiotem powiadomienia
najczęściej wycofywali z obrotu handlowego przedsiębiorcy w ramach wewnętrznych
procedur dotyczących postępowania z produktem niezgodnym. Po zakończeniu działań
przedsiębiorcy przedstawiali dokumenty potwierdzające dalsze postępowanie z produktem.
W 2009 r. podejmowane były również działania zgodnie z procedurami RASFF
w przypadku powzięcia informacji które nie zostały przesłane drogą powiadomienia
a dotyczyły wprowadzanych do obrotu produktów niebezpiecznych.
1. Konserwy wołowo-wieprzowe sucho mrożone MINCE MEAT MIX oraz wołowe
CORNED BEEF, sprowadzone ze Szwecji.
•
Pracownicy Oddziału HŻŻiPU przeprowadzili kontrole sanitarne w zakładach
garmażeryjnych i żywienia zbiorowego zamkniętego w zakresie odtworzenia
źródeł pochodzenia żywności oraz zidentyfikowania dostawców, zgodnie art.
18 Rozporządzenia WE nr 178/2002 r. W żadnym ze skontrolowanych
zakładów nie stwierdzono wyrobów pochodzących ze Szwecji.
•
PPIS w Policach przekazał listę dystrybucji „pasztecików szczecińskich
z mięsem głęboko mrożonych” oraz farszu mięsnegoz miesa z konserw ze
Szwecji. Przeprowadzono kontrole sanitarne w ujętych w liście miejscach
obrotu.. Łącznie ze skontrolowanych zakładów przedsiębiorcy wycofali 5829
191
szt. pasztecików, oznakowanych różnymi datami. Produkt został zwrócony do
producenta co zostało potwierdzone odpowiednią dokumentacją.
2. Orzechy laskowe łuskane, w których stwierdzono zanieczyszczenia biologiczne.
•
Pracownicy Oddziału HŻŻiPU przeprowadzili kontrole sanitarne we
wskazanych w liście zakładach. Podczas czynności kontrolnych przedsiębiorca
przedłożył
dokument
potwierdzający zwrot
zabezpieczonej
partii do
producenta.
3. Suplement diety MENOPAUSE SUPPORT, zawierający pieprz metystynowy (KAVA
KAVA), objęty kontrolą jako środek odurzający z grupy I-N w ustawie o zmianie
ustawy o przeciw działaniu narkomanii z dnia 20.03.2009 r. (Dz.U. nr 63, poz. 520)
Przeprowadzono kontrolę sanitarną w magazynie hurtowym dystrybutora produktu:.
W magazynach firmy produktu nie stwierdzono. Ustalono listę odbiorców suplementu.
w zakładach będących pod nadzorem PPIS w Szczecinie nie stwierdzono wprowadzania do
obrotu kwestionowanego produktu.
4.12.2. Nadzór
nad
suplementami
diety,
środkami
żywieniowego oraz środkami wzbogaconymi
specjalnego
przeznaczenia
witaminami i składnikami
mineralnymi
2009 r. prowadzono wzmożony nadzór nad suplementami diety, środkami specjalnego
przeznaczenia żywieniowego oraz środkami wzbogaconymi witaminami i składnikami
mineralnymi.
I. Na terenie podległym PPIS w Szczecinie funkcjonują następujące podmioty
gospodarcze importujące suplementy diety i środki spożywcze specjalnego
przeznaczenia żywieniowego:
•
PRO NATURA Sp.J.
Maciej Majdaniec, Paweł Kubicki
Szczecin
Ul. Skorpiona 4/1
- hurtownik/importer
- magazyn hurtowy przy ul. Wszystkich Świętych 39
- decyzja zatwierdzająca z dnia 30.06.2004 r., Nr PS.HŻ-4242-U/285/BM/04
- rodzaj wprowadzanych środków spożywczych : suplementy diety
•
SANUM-POLSKA Sp. Zo.o.
192
Ul. Kurza Stopka 5/c
70-535 Szczecin
- importer/hurtownik
- pod wskazanym adresem, tj. Ul. Kurza Stopka 5/c w Szczecinie znajduje się
siedziba firmy, natomiast obrót żywnością i środkami farmaceutycznymi
odbywa się w Hurtowni Farmaceutycznej przy ul. Gdańskiej 40, znajdującej
się pod nadzorem Inspekcji Farmaceutycznej.
•
ZŁOTA FARMACJA Sp. Z o.o.
Ul. Wielka Odrzańska 19/1
70-535 Szczecin
- importer/hurtownik
- pod wskazanym adresem, tj. Ul. Wielka Odrzańska 19/1 w Szczecinie
znajduje
się
siedziba
firmy,
natomiast
miejscem
magazynowania
wprowadzanych przez firmę środków spożywczych jest : Amilek Sp. z o.o.,
Choszczówka Stolecka, ul. Warszawska 44, 05-300 Mińsk Mazowiecki
•
PRO SPORT S.C.
Małgorzata Majdaniec, Mikołaj Filarski
Szczecin
Ul. Pogodna 18
- hurtownik/importer
- magazyn hurtowy przy ul. Wszystkich Świętych 39
- decyzja zatwierdzająca z dnia 31.08.2006 r., Nr PS.HŻ-4333-U/399/06
- rodzaj wprowadzanych środków spożywczych : suplementy diety, środki
spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego
•
HELVESANA POLSKA
Mirosław Murawski
Ul. Rayskiego 20/4
70-442 Szczecin
- importer
- według oświadczenia przedsiębiorcy zaprzestał on wprowadzania do obrotu
suplementów diety
•
„Olimpia Shop”
193
Przemysław Wypchło
Ul. Stalmacha 6/6
71-646 Szczecin
- importer
- sklep z suplementami diety przy ul. Rayskiego 27
- zaświadczenie o wpisie do rejestru zakładów z dnia 22.01.2008 r.,
Nr 25/1616/08
- rodzaj wprowadzanych środków spożywczych : suplementy diety, środki
spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego
•
REM POL Resources
Rune Egil Moltu
ul. Storrady 1/121
71-602 Szczecin
- importer
- zaświadczenie o wpisie do rejestru zakładów z dnia 08.10.2009 r.,
Nr 438/1616/09.
II. Ponadto na terenie podległym PPIS w Szczecinie funkcjonuje wielu przedsiębiorców
prowadzących działalność w zakresie pośrednictwa w sprzedaży żywności „na odległość”,
(przez internet).
1. „INTERNETOWY DOM
WYSYŁKOWY EDREAMS”
P.Sobczyk, M.Chudzik Sp.J
ul. Struga 78
70-784 Szczecin
- adres portalu: www.eroticdreams.istore.pl
- Zaświadczenie – nr wpisu 38/1616/09 z dnia 12.02.2009 r.
2. Sklep zielarski S.C
Jędrzej Szewczyk
Sylwia Półtorak
ul. Bolesława Śmiałego 23/8
70-348 Szczecin
-
adres
portalu:
www.zhenlu.pl,
www.e-vita.istore.pl,
www.nowfoods.sklep.pl,
www.testosteron.pl
194
- Zaświadczenie - nr wpisu 70/1616/09 z dnia 05.03.2009 r.
3. I.T.T Poland Beata Katarzyna
Nycz-Furmańczyk
ul. Kruszwicka 26 b
71-043 Szczecin
- adres portalu: www.vitalmarket.pl
4. Mirosław Jan Bondarowicz
ul. Sokołowskiego 22/3
70-880 Szczecin
- adres portalu: www.akademia.otwarte24.pl
5. BODYCENTER Sp. z o. o
ul. Derdowskiego 8
71-178 Szczecin
- adres portalu: www.bodycenter.pl
6. Agnieszka Kubiak
ul. Jarosława Iwaszkiewicza 83/7,
70-786 Szczecin
- adres portalu: www.sklep.singerton.pl
7. Julita Gowda-Borkowska
ul. Zadumana 37/5
70-892 Szczecin
- adres portalu: www.ekojadek.pl
8. Iwona Andrys „Imar and Med”
ul. Koralowa 5
71-220 Szczecin
- adres portalu: www.imarmed.pl
9. Michał Andrys „Mander”
ul. Koralowa 5
195
71-220 Szczecin
- adres portalu: www.zdrowoisportowo.pl
W roku 2009 przeprowadzono 86 kontroli sanitarnych, w tym dotyczących:
•
suplementów diety – 81 kontroli
•
środków specjalnego przeznaczenia żywieniowego – 2 kontrole
•
żywności wzbogaconej witaminami, składnikami mineralnymi –3 kontrole
Podczas
czynności
kontrolnych
sprawdzano
warunki
przechowywania,
stan
opakowań, terminy przydatności do spożycia, informacje dotyczące wartości odżywczej,
energetycznej i zawartości składników mineralnych wprowadzanej do obrotu handlowego
żywności. Dodatkowo przeprowadzano kontrole w zakresie znakowania oraz prezentacji
obecnych w obrocie handlowym środków specjalnego przeznaczenia żywieniowego, środków
spożywczych wzbogaconych witaminami lub składnikami mineralnymi.
Podczas czynności kontrolnych stwierdzono, że wprowadzane do obrotu handlowego
suplementy diety umieszczone były na wydzielonych regałach ekspozycyjnych, nie
stwierdzono nieprawidłowości w zakresie warunków i sposobu ich przechowywania.
Suplementy przechowywane były zgodnie z zaleceniami producenta w nieuszkodzonych
opakowaniach, posiadały aktualne terminy przydatności do spożycia lub daty minimalnej
trwałości. W ramach nadzoru dokonano oceny znakowania suplementów diety. Oceniono
sposób znakowanie miedzy innymi następujących środków spożywczych:
•
TONALIN CLA 1000 - suplement diety – producent: Olimp Laboratories Sp. z o.o.,
Nagawczyna 109 c, 39-200 Dębica
•
VITA-MIN MULTIPLE SPORT - suplement diety – producent: Olimp Laboratories Sp.
z o.o., Nagawczyna 109 c, 39-200 Dębica
•
CHELA-MAG B6 - suplement diety – producent: Olimp Laboratories Sp. z o.o.,
Nagawczyna 109 c, 39-200 Dębica 3, 05-152 Czosnów Polska
•
VITA-MIN PLUS dla kobiet - suplement diety – producent: Olimp Laboratories Sp. z
o.o., Nagawczyna 109 c, 39-200 Dębica
•
VITALSSS PLUS – magnez + witamina B6 - suplement diety – wyprodukowano dla
Biedronka przez NP Pharma Sp. z o.o., ul. Podstoczysko 30, 07-300 Ostrów Mazowiecka
•
BŁONNIK JABŁKOWY - suplement diety – producent: MICROSTRUCTURE Sp. Z o.
o., 04-402 Warszawa, ul. Cyrulików 37 a
196
•
BŁONNIK MARCHWIOWY - suplement diety – producent: MICROSTRUCTURE Sp.
Z o. o., 04-402 Warszawa, ul. Cyrulików 37 a
•
CHELA – CALCIUM D3 - suplement diety – producent: Olimp Laboratories Sp. z o.o.,
Nagawczyna 109 c, 39-200 Dębica
•
CHOLINKI ZIOŁOWE - suplement diety – producent: Przedsiębiorstwo ProdukcyjnoHandlowe „EWA” S.A., ul. Zamkowy Folwark 9, 63-700 Krotoszyn dla
GlaxoSmithKline Consumer Healtcare Sp. z o.o., Al. Armii Ludowej 26, 00-609
Warszawa;
•
MELISA + MAGNEZ, WITAMINA B6 – tabletki musujące – producent NP
PHARMA Sp. z o.o., ul. Podstoczysko 30, 07-300 Ostrów Mazowiecka
•
HALLS VITA-C – cukierki o smaku limonki wzbogacone w witaminę C – importer:
Cadbury Wedel Sp. z o.o., ul. Zamoyskiego 28/30, 03-801 Warszawa
Nieprawidłowości w zakresie znakowania nie stwierdzono.
W ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu pobrano do badań :
a) w kierunku oznaczenia zawartości metali, próbki środków spożywczych specjalnego
przeznaczenia żywieniowego:
•
KASZKA MLECZNO-RYŻOWA 5 OWOCÓW – producent: Nestle Polska
S.A., Oddział w Kaliszu ul. Łódzka 153, 62-800 Kalisz
•
BOBOVITA
CHRUPACZKI,
CIASTECZKA
DLA
NIEMOWLĄT,
MAŁYCH DZIECI WZBOGACONE W WITAMINĘ B1 I ŻELAZO –
wyprodukowano w Belgii dla Nutricia Polska Sp. z o.o., ul. Poselska 29, 03
931 Warszawa
•
HIPP PIERWSZE CIASTECZKA ZA ZBOŻA BIO – wyprodukowano
w
Szwajcarii dla Hipp Polska Sp. z o.o., ul. Puławska 303, 02-785 Warszawa
W zakresie przeprowadzanych badań w/w próbki nie zostały zakwestionowane.
O nieprawidłowościach w znakowaniu produktu KASZKA MLECZNO-RYŻOWA 5
OWOCÓW, poinformowano właściwego ze względu na siedzibę producenta PWIS
i PPIS oraz WIJHARS
b) w kierunku oznaczenia zawartości substancji dodatkowych – barwników, próbki
suplementów diety:
•
WITAMINA C – tabletki musujące o smaku cytrynowym – producent: NP Pharma
Sp. z o.o., ul. Podstoczysko 30, 07-300 Ostrów Mazowiecka
197
•
TIGER
MULTIWITAMINA
–
dwuwarstwowe
tabletki
musujące
–
wyprodukowano dla Foodcare Sp. z o.o., 32-080 Zabierów, ul. Spokojna 4
O nieprawidłowościach w znakowaniu poinformowano właściwego ze względu na
siedzibę producenta PWIS i PPIS oraz WIJHARS.
c) w kierunku oznaczenia zawartości białka oraz oceny organoleptycznej, próbki środków
spożywczych zaspokajających zapotrzebowanie organizmu przy intensywnym wysiłku
fizycznym, zwłaszcza sportowców:
•
BOOSTER – wysokoenergetyczny baton o smaku bananowym – producent:
Trec Nutrition Sp. z o. o., ul. Inż. J. Śmidowicza 48, 81-127 Gdynia
•
MATRIX PRO 32- wysokobiałkowy baton o smaku dojrzałego kokosa –
producent: Olimp Laboratories Sp. z o. o., Nagawczyna 109 c, 39-200 Dębica
•
WPC 80 koncentrat białek serwatkowych o smaku owoców leśnych –
producent: Mazowiecka Spółdzielnia Mleczarska „Ostrowia”, ul. Lubiejewska
67/69, 07-300 Ostrów Mazowiecka
O nieprawidłowościach w znakowaniu produktu BOOSTER poinformowano
właściwego ze względu na siedzibę producenta PWIS i PPIS oraz WIJHARS.
O nieprawidłowościach w znakowaniu produktu WPC 80 koncentrat białek
serwatkowych poinformowano właściwego ze względu na siedzibę producenta PWIS
i PPIS, WIJHARS oraz Powiatowy Inspektorat Weterynarii.
d) do badań mikrobiologicznych na obecność: Salmonella, Escherichia coli oraz oceny
znakowania i badań organoleptycznych, próbki:
•
Multiwitamina „Krüger” – producent: Np. Pharma Sp. z o.o., 07-300 Ostrów
Mazowiecki ul. Podstoczysko 30
•
Magnez + B6 „Krüger” – producent: Np. Pharma Sp. z o.o., 07-300 Ostrów
Mazowiecki ul. Podstoczysko 30
•
Herbata
Figura
1
Herbapol
–
producent:
„Herbapol-Lublin”
S.A.,
ul. Diamentowa 25, 20-471 Lublin
W zakresie wykonywanych badań nieprawidłowości nie stwierdzono.
e) do badań laboratoryjnych na zawartość: witamin, składników mineralnych, wit. C oraz
oceny znakowania i badań organoleptycznych, próbki:
198
Nadziewane cukierki z witaminami A, C – wyprodukowano w Polsce,
•
dystrybutor Tesco Polska Sp. z o. o., ul. Kapelanka 56, 30-347 Kraków
Cukierki ziołowe z szałwią – producent: I.D.C/ Holding, A.S.O.Z. Figaro
•
Trnova, Mesach, Mesačna 1, 91700 Trnova, Made in Slovakie
O nieprawidłowościach w znakowaniu poinformowano właściwego ze względu na
siedzibę producenta PWIS i PPIS oraz WIJHARS.
f) w kierunku oznaczenia zawartości metali: ołów, kadm, rtęć oraz do oceny znakowania,
próbki:
•
Spirulina – producent: Now Foods, Bloomingdale, IL 60108 USA, wyłączny
dystrybutor w Polsce: PRO NATURA, ul. Gen. Okulickiego 133 D Szczecin
•
Cod Liver Oil (tran) - producent: Now Foods, Bloomingdale, IL 60108 USA,
wyłączny dystrybutor w Polsce: PRO NATURA, ul. Gen. Okulickiego 133 D
Szczecin
Dodatkowo w trakcie czynności kontrolnych sprawdzano występowanie w obrocie
handlowym następujących produktów:
− sfałszowanego suplementu diety pn. „Venom HYPERDRIVE 3.0”.
− sfałszowanego suplementu diety pn. „DAI DAI HUA JIAO NANG”, który zawiera
w swoim składzie chlorowodorek desmetylosybutraminy – składnik produktów
leczniczych.
− herbaty odchudzającej o nazwie PAIYOUJI, która wbrew deklarowanego roślinnego
składu zawiera wysokie dawki fenoloftaleiny oraz sybutraminy
Ponadto w 2009 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Szczecinie prowadził
postępowanie nadzorowe wobec wielu przedsiębiorców: którzy na stronach internetowych
wprowadzali do obrotu zywność niezgodna z przepisami prawa np w składzie produktu,
zawierały srebro koloidalne.. Obowiązujące Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18
września 2008 r. w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych (Dz. U. Nr 177, poz. 1094)
nie przewiduje stosowania tego składnika jako substancji dodatkowej (barwnika) do
suplementów diety., Prezentowali suplementy diety na stronach internetowych portalu
z naruszeniem art. 46 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia z dnia 25 sierpnia 2006
r.
199
Sprawdzano czy przedsiębiorcy dopelnili obowiązku zgłaszania doł GIS o wprowadzeniu po
raz pierwszy do obrotu na terytorium RP przedmiotowego produktu pod numerem
445/1616/09 i 446/1616/09.
W związku z otrzymaniem powiadomienia typu NEWS . dotyczącego doniesienia
o uszkodzeniu wątroby wśród osób spożywających suplementy diety „Hydroxycut”, podjęto
następujące działania nadzorowe.
Przeprowadzono kontrole sanitarne w zakładach obrotu suplementami diety oraz
środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego:
-
2 apteki
-
7 sklepów z odżywkami dla sportowców
-
7 sklepów zielarskich.
W wyniku prowadzonego postępowania ze strony PPIS Przedsiębiorcy wycofali
z obrotu handlowego przedmiotowe środki spożywcze oraz zobowiązali się przedstawić
dokument potwierdzający dalsze postępowanie z produktami.
Ustalono, że importerem oraz dostawcą produktów pn. „Hydroxycut Hadrcore 210
Capsules Liquides” i „Hydroxycut Max 120 Rapid Release Liquid Caps” jest Fitness
Authority Alicja Zarębska, ul. Mikołaja Reja, 80-404 Gdańsk.
O wprowadzaniu do obrotu handlowego kwestionowanych suplementów diety
poinformowano właściwego ze względu na siedzibę importera – dystrybutora Państwowego
Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Gdańsku.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Szczecinie w związku z informacją dot.
produktu pn. Yellow nEuphoria GEN2, zawierajającego substancję o nazwie Nymphea
caerulea, która została zaliczona do środków odurzających z grupy I-N wymienionych
w załączniku nr 1 do ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu
narkomanii podjął następujące działania w przedmiotowej sprawie.
W trakcie przeglądu portali internetowych nie stwierdzono wprowadzania do obrotu
przedmiotowego produktu przez przedsiębiorców prowadzących działalność na terenie
podległym PPIS w Szczecinie.
Ponadto Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Szczecinie nawiązał
wspólpracę z Komenda Miejskiej Policji w Szczecinie z prośbą o możliwości podjęcia
wspólnych działań Policji i Inspekcji Sanitarnej w potencjalnych miejscach obrotu
odżywkami i suplementami diety..W trakcie czynności kontrolnych przeprowadzonych
w potencjalnych miejscach obrotu odżywkami i suplementami diety nie stwierdzono
występowania w obrocie handlowym przedmiotowego produktu.
200
W związku z podejrzeniem, iż obecne na rynku odżywki dla sportowców będące
środkami
spożywczymi
specjalnego
przeznaczenia
żywieniowego
zaspokajającymi
zapotrzebowanie organizmu przy intensywnym wysiłku fizycznym, mogą być fałszowane
produktami leczniczymi, w dniach 15 i 16.12.2009 r. przedstawiciele Państwowego
Powiatowego Inspektora Sanitarnego przeprowadzili 6 kontroli w potencjalnych miejscach
obrotu odżywkami i suplementami diety.
Podczas czynności kontrolnych, dokonano oceny znakowania następujących
produktów, biorąc pod uwagę zawartość substancji znajdujących się w załączniku do ustawy
z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179, poz. 1485, z późn.
zm.):
•
ISOFASTER - koncentrat napoju izotonicznego w proszku o smaku pomarańczowym,
producent: TREC NUTRITION, ul. inż. J. Śmidowicza 48, 81-127 Gdynia
•
VITARGO ELECTRO - ENERGY, preparat węglowodanowy, producent: TREC
NUTRITION, ul. inż. J. Śmidowicza 48, 81-127 Gdynia
•
INTO VITAMIN DRINK LIQUID – koncentrat witaminowo-mineralny w płynie
o smaku różowego grejpfruta, op. 500 ml, producent: VITALMAX DETRICHOR 68,
46401 FRYDIANT VC CZECHY, import i dystrybucja w Polsce: ATLETA 90-612
Łódź, ul. Gdańska 54
•
ЯED FACTER KING OF ENERGIZERS, producent: TREC NUTRITION,
ul. inż. J. Śmidowicza 48, 81-127 Gdynia
•
NITROBOLON –
nitric oxide amplifier,
producent:
TREC
NUTRITION,
•
DEXTOTECH – CREATINE TRANSPORT, producent: TREC NUTRITION,
•
MONOHYDRATE CREATIN, producent: VITALMAX DETRICHOR 68, 46401
FRYDIANT VC CZECHY, import i dystrybucja w Polsce: ATLETA 90-612 Łódź,
ul. Gdańska 54
•
WHEY PROTEIN, producent: Fitness Authority, 30-404 Gdańsk, ul. Reja 3
•
WHEY GOURMET PROTEIN, producent: PVL PO BOX 43 St Main Port Cogutham
BC Canada V3C 3V5, importer: Fitness Authority, 30-404 Gdańsk, ul. Reja 3
•
NITRO-TECH HARDCORE, producent: Inovate Healt Sciences Inc. 5100 Spectrum
Way Mississanga, ON LYW 552, importer: Fitness Authority, 30-404 Gdańsk,
ul. Reja 3
201
•
OLIMP ISO PLUS POWDER, producent: Olimp Laboratories Sp. z o. o., 39-200
Dębica, Nagawczyna 109c
•
ACTIVLAB IZOT, producent: 30-633 Kraków, ul. Walerego Sławka, zakład
produkcyjny 32-700 Bochnia, ul. Łany 6
•
CARBO INSTANT, producent: Olimp Laboratories Sp. z o. o., 39-200 Dębica,
Nagawczyna 109c
•
ANABOLIC
BCAA
SYSTEM,
producent:
TREC
NUTRITION,
•
BCAA G-FORCE, producent: TREC NUTRITION, ul. inż. J. Śmidowicza 48, 81-127
Gdynia
•
L-GLUTAMINE
EXTREME
1400,
producent:
TREC
NUTRITION,
•
BCAA TST, producent: Hi Tec Nutrition Sp. z o. o., 55-011 Siechnice, ul. Opolska 30
•
WHEY MASS BUILDER, producent: Hi Tec Nutrition Sp. z o. o., 55-011 Siechnice,
ul. Opolska 30
•
HMB FORMULA CAPS, producent: TREC NUTRITION, ul. inż. J. Śmidowicza 48,
81-127 Gdynia
Nie stwierdzono występowania w składzie powyższych produktów substancji
znajdujących się w załączniku do ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu
narkomanii (Dz. U. Nr 179, poz. 1485, z późn. zm.)
4.12.4. Współpraca z innymi jednostkami kontrolnymi
W roku 2009 współpraca i wzajemne działania pomiędzy organami Państwowej
Powiatowym Inspektorem Sanitarnym i Powiatowym Lekarzem Weterynarii zostało oparte
na zawartym 04.12.2007 r. ramowym porozumieniu pomiędzy Państwowym Inspektorem
Sanitarnym a państwowym Lekarzem Weterynarii. W myśl porozumienia prowadzono
wymianę informacji i dokumentów dotyczących naruszeń przepisów prawa w zakresie
bezpieczeństwa żywności pochodzenia zwierzęcego oraz wyników badań laboratoryjnych
wskazujących na niewłaściwą jakość środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego
mogących mieć wpływ na zdrowie ludzi lub zwierząt i tak:
Podejmowano
wspólne
działania
nadzorowe
w
przypadkach
zgłoszenia
interwencyjnych. celu usunięcie nieprawidłowości, a zakład objęto wzmożony nadzorem
202
Każdorazowo powiadamiano właściwych terenowo Powiatowych Lekarzy Weterynarii
o wynikach badań laboratoryjnych zbadanych próbek żywności pochodzenia zwierzęcego
pobranych z obiektów obrotu żywnością . Zgodnie z porozumieniem informowano służby
weterynaryjne o przypadkach wycofywania z obrotu produktach pochodzenia zwierzęcego.
W ramach współpracy Wojskowej Inspekcji Weterynaryjnej w Gdyni z Powiatową
Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną w Szczecinie przeprowadzono wspólną kontrolę
sanitarno-weterynaryjne zakładów zaopatrujących jednostki wojskowe w środki spożywcze.
Czynności kontrolne skierowane były głównie na źródło pochodzenia oferowanych środków
spożywczych oraz posiadania poprzez podmiot stosownych dokumentów umożliwiających
identyfikacje ich producenta.
Wojskowa Inspekcja Weterynaryjna
W ramach współpracy Wojskowej Inspekcji Weterynaryjnej w Gdyni z Powiatową
Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną w Szczecinie przeprowadzono jedną wspólną kontrolę
sanitarno-weterynaryjną zakładu zaopatrującego jednostki wojskowe w środki spożywcze
tj Magazyn Hurtowy Polskiego Przemysłu Mięsnego i Drobiarskiego „MAT” S.A. ul.
Rapackiego 2, Oddział w Szczecinie 71-467.
Inspekcja Handlowa
Inspekcja Handlowa przesyła do PSSE w Szczecinie informacje dotyczące
nieprawidłowości wynikających z nieprzestrzegania przepisów w sprawie wymagań
sanitarno-higienicznych w kontrolowanych przez siebie placówkach. Uzyskane informacje
wykorzystywane są w nadzorze bieżącym nad zakładami żywności i żywienia.
Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych
Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych przesyła
do PSSE w Szczecinie informacje dotyczące nieprawidłowości wynikających ze znakowania
artykułów spożywczych. Uzyskane informacje wykorzystywane są w nadzorze bieżącym nad
zakładami żywności i żywienia.
Organy Administracji Rządowej
203
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Szczecinie współpracuje z Urzędem
Miejskim w Szczecinie w zakresie wydawania decyzji o spełnieniu warunków sanitarnych w
zakresie obrotem napojami alkoholowymi. Na bieżąco wymieniane są wzajemne informacje
dotyczące ewidencji podmiotów w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej.
W ramach współpracy z Urzędem Skarbowym prowadzono wymianę informacji
dotyczących legalności prowadzonych działalności na terenie miasta Szczecin przez
przedsiębiorców
umieszczonych
w
zaktualizowanej
„Bazie
Danych
Podmiotów
Gospodarczych” w Urzędzie Miejskim w Szczecinie, w Wydziale Działalności Gospodarczej
i Przedsiębiorczości oraz w „Bazie Danych” Powiatowej Inspekcji Sanitarnej w Szczecinie
zakładów podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
W ramach współpracy z Komendą Wojewódzką Policji w Szczecinie wydział dw.
z przestępczością gospodarczą przeprowadzono wspólne kontrole. Zakres kontroli
obejmował:
− posiadanie książeczek zdrowia do celów sanitarno-epidemiologicznych -190 kontroli,
− stan sanitarno techniczny środków transportu, przewożących artykuły spożywcze-16
kontroli.
W roku 2009 współpracowano również z działem prewencji w zakresie:
− oceny stanu sanitarno-technicznego obiektów prowadzących działalność usługowohandlową sezonowo usytuowanych na plażach-2 kontrole,
− bezpieczne ferie zimowe 2009- 3 kontrole,
− bezpieczne wakacje 2009-3 kontrole.
W roku sprawozdawczym wzmożony został przepływ informacji między w/w
instytucjami, w zakresie informacji dotyczących wprowadzania do obrotu kwestionowanych
suplementów diety.
W ramach współpracy pracownicy Oddziału HŻŻ i PU korzystali z pomocy
funkcjonariuszy Straży Miejskiej – Prawobrzeże w celu przeprowadzenia kontroli związku
ze zgłoszeniem Interwencyjnym dotyczącym sprzedaży ryb z samochodu przy ulicy
Dziennikarskiej, na parkingu samochodowym przylegającym do terenu targowiska przy
braku zapewnienia warunków higienicznej sprzedaży.
W roku 2009 przeprowadzono również kontrole interwencyjne w związku
ze zgłoszeniami Straży Miejskiej dotyczącymi nie przestrzegania warunków sanitarnohigienicznych w zakładach będących pod nadzorem PPIS w Szczecinie.
204
W ramach współpracy z prokuraturą Rejonową w Szczecinie, PPIS zawiadomił
o popełnieniu przestępstwa przez Dariusza Nowoszyńskiego, w związku z prowadzoną
działalnością gospodarczą obejmującą sprzedaż suplementów diety przez Internet, poprzez
wprowadzanie do obrotu środka spożywczego zafałszowanego, oraz zaniechania uzyskania
wpisu do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów PIS.
Środki Masowego Przekazu
W roku 2009 współpraca z środkami masowego przekazu prowadzana była na
bieżąco. Prasa szczecińska, radio lokalne często korzystały z informacji dotyczących stanu
sanitarno- higienicznego w obiektach żywnościowo-żywieniowych, które są pod nadzorem
PPIS w Szczecinie. W lokalnej prasie w rubryce „Dyżury Telefoniczne” podano do publicznej
wiadomości informację o dyżurach telefonicznych Oddziału HŻŻ i PU - wskazany jest numer
telefonu komórkowego, na który konsumenci mogą składać całodobowo interwencje
dotyczące niewłaściwej jakości zdrowotnej środków spożywczych lub niewłaściwego stanu
sanitarno – higienicznego obiektów.
W okresie występowania grzybów świeżych podano do publicznej wiadomości
informację dotyczącą możliwości oceny partii grzybów w siedzibie PSSE przy
ul. Wincentego Pola 6 oraz podano telefon kontaktowy. Podczas dyżurów osobom
zainteresowanym udzielano fachowych informacji z zakresu obrotu grzybami i oceny
grzybów, a także w zakresie obowiązujących przepisów prawa dotyczących zasad sprzedaży
grzybów, trwałości grzybów świeżych, formy wydawania atestów. W siedzibie PSSE
w Szczecinie na tablicy informacyjnej w widocznym miejscu została umieszczona informacja
dla osób zainteresowanych o możliwości uzyskania każdego dnia w godzinach 8.00 do 10.00
porad i informacji w zakresie grzybów.
Kierownik Oddziału HŻŻiPu PSSE w Szczecinie udzielała wywiadów na temat pracy
Oddziału HŻŻiPU w zakresie prowadzonego nadzoru nad obiektami będącymi pod nadzorem
PPIS w Szczecinie. Prasa szczecińska, radio lokalne często korzystały z informacji
dotyczących stanu sanitarno- higienicznego w obiektach żywnościowo-żywieniowych, które
są pod nadzorem P.P.I.S. w Szczecinie.
205
V.
ZAOPATRZENIE W WODĘ PRZEZNACZONĄ DO SPOŻYCIA
5.1.
Ocena stanu zaopatrzenia ludności w wodę
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Szczecinie prowadzi systematyczny
monitoring jakości wody do spożycia rozprowadzanej w systemach wodociągowych
wodociągów publicznych i zakładowych.
W 2009 r. zewidencjonowano i nadzorowano 4 wodociągi służące do zaopatrzenia
ludności w wodę przeznaczoną do spożycia. Z wodociągów publicznych korzysta ok. 97 %
mieszkańców Szczecina.
Produkcja wody dla Szczecina z wodociągów zaopatrujących ludność w wodę do
spożycia wyniosła w sumie 25 378 580 m3/ rok .
Największy udział w zaopatrywaniu w wodę przeznaczoną do spożycia na terenie
Szczecina miał wodociąg Miedwie produkujący wodę w ilości 61960,58 m3/d (łącznie z
podłączonymi ZPW „Pomorzany” i ZZPW „Świerczewo”), z którego korzystało 88 %
mieszkańców miasta.
Roczna produkcja wody dla Szczecina w 2009 r. wyniosła:
-
ZPW Miedwie
= 22 614210 m3;
-
ZPW Pilchowo
= 2 632 790 m3
-
ZPW Skolwin
= 130850 m3 ;
-
TBS Prawobrzeże =
730 m3 ;
Tab. 5.1. Produkcja dobowa wodociągów zaopatrujących ludność Szczecina w wodę do spożycia w 2009 r.
(m3/d)
Nazwa wodociągu
Produkcja m3/d
Wodociąg
Wodociąg
Wodociąg
Miedwie
Pilchowo
Skolwin
61 960,58
92130
358,25
Wodociąg
TBS
Prawobrzeże
2
W okresie sprawozdawczym pobrano 413 próbek wody przeznaczonej do spożycia
przez ludzi.
206
Tab. 5.2. Liczba pobranych próbek wody do spożycia z poszczególnych urządzeń zaopatrujących w wodę do
spożycia
Rodzaj
wodociągu
Miedwie
Pilchowo
Skolwin
studnie publiczne
lokalne/ głębinowe
268
45
8
35
57
Liczba
próbek
Suma
413
Ryc. 5.1. Liczba pobranych próbek wody do spożycia z poszczególnych urządzeń zaopatrujących w wodę do
spożycia w 2009 r.
Zaopatrzenie ludności Szczecina w wodę wodociągową
Wodociąg Miedwie-Żelewo ujęcie powierzchniowe
Produkcja za 2009 r. wyniosła 61 960, 58 mm3/d (łącznie z podłączonymi ZPW
„Pomorzany” i ZPW „Świerczewo”) Wodociąg zaopatruje ok. 88 % mieszkańców Szczecina.
Nadzorem objęto 9 pompowni znajdujących się na terenie miasta oraz 3 hydrofornie oraz
zbiornik „Autostrada”. Pobrano 20 próbek wody. Stałym monitoringiem objęto 19 punktów
na sieci rozdzielczej (w miejscu czerpania u odbiorców).
Przeprowadzono 13 kontroli sanitarnych urządzeń wodociągowych, które nie
wykazały uchybień.
207
Pobrano łącznie z wodociągu Miedwie 268 próbek wody. Przeprowadzono 8 kontroli
sanitarnych urządzeń wodociągowych.
Przekroczenie parametrów fizykochemicznych stwierdzono w 20 próbkach:
-
Mętność 12 próbek (od 1,2 NTU do 8,6 NTU),
-
Żelazo 18 próbki (od 0,22 mg/dm3 do 1,8 mg/dm3)
Przekroczenia mikrobiologiczne stwierdzono w 3 próbkach:
-
Liczba bakterii Clostridium perfringens w 100 ml wody (1jtk/100),
-
Ogólna liczba mikroorganizmów po 48 h (74 jtk/ml),
-
Obecność bakterii grupy coli w 100ml wody (12 ±8% jtk/100ml).
Powyższe przekroczenia w znacznej większości związane były z pracami
prowadzonymi na sieci wodociągowej (spadki ciśnienia wody w sieci, płukanie sieci, itp.)
Wystawiono 2 decyzje w formie rachunku na kwotę 1131,65 PLN.
Wodociąg Pilchowo - ujęcie głębinowe
Produkcja za rok 2009 wyniosła 92 130 m3/d (łącznie z przyłączonym Zakładem
Produkcji Wody „Arkonka”) Wodociąg zaopatruje ok. 8 % mieszkańców Szczecina.
Przeprowadzono 3 kontrole sanitarne urządzeń wodociągowych.
Nadzorem objęto znajdujące się na terenie miasta 3 pompownie pobrano 5 próbek
wody, żadna z nich nie wykazała przekroczeń parametrów fizykochemicznych i wskaźników
mikrobiologicznych. Stałym monitoringiem objęto 4 punkty na sieci rozdzielczej (w miejscu
czerpania u odbiorców).
Pobrano 45 próbek wody.
Nie
stwierdzono
przekroczeń
badanych
parametrów
mikrobiologicznych
i fizykochemicznych.
Modernizacja ZPW „ Pilchowo”. W 2009 r. dotyczyła zamontowania urządzenia Alert
Colorimeter ADI 2004 do stałego pomiaru żelaza w wodzie podawanej do sieci
wodociągowej
Zakład Produkcji Wody Skolwin – ujęcie głębinowe
Produkcja za 2008 r. wyniosła 358,25 m3/d. Wodociąg zaopatruje ok. 3 %
mieszkańców Szczecina
208
Przeprowadzono 1 kontrolę sanitarną urządzenia wodociągowego, uchybień nie
stwierdzono.
Wyznaczono 2 punkty poboru próbek wody w miejscu czerpania przez odbiorców
(pobrano 8 próbek wody) – w dwóch przypadkach stwierdzono przekroczenie parametrów
mikrobiologicznych, kolejne badania nie potwierdziły przekroczeń.
TBS Prawobrzeże ul. Szosa Stargardzka 7 – ujęcie głębinowe
Produkcja w 2009 r. wyniosła 2 m3/d. Wodociąg zaopatruje mieszkańców przy
ul. Szosa Stargardzka 7 (ok.50 osób).
Przeprowadzono 1 kontrolę sanitarną urządzenia wodociągowego, uchybień nie
stwierdzono. Zostały wyznaczone 3 punkty poboru próbek wody w miejscu czerpania przez
odbiorców- pobrano 6 próbek wody, w 3 stwierdzono przekroczenie parametrów
fizykochemicznych (mętność, żelazo, mangan), kolejne badania nie potwierdziły przekroczeń.
Wydano 2 decyzje administracyjne na poprawę jakości wody oraz 3 decyzje w formie
rachunku na kwotę 701,93 PLN.
W ramach realizacji decyzji TBS Prawobrzeże zamontowało odmanganiacz
z automatycznym filtrem odżelaziającym.
VI.
KĄPIELISKA
6.1.
Jakość wody
Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Szczecinie w 2009 r. nadzorowała
trzy kąpieliska śródlądowe zorganizowane: „Dąbie”, „Dziewoklicz” i „Głębokie”. Sezon letni
na kąpieliskach trwał od 01.06.2009 r. do 31.08.2009 r.
W dniu 19 maja 2009 roku pobrano próby wody do badania, następnie próby do
badania - ze wszystkich kąpielisk - były pobierane co dwa tygodnie, zgodnie
z rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda
w kąpieliskach.
W okresie od 19.05.2009 do 31.08.2009 r. na kąpieliskach pobrano w sumie 76 próbek
wody. Najwięcej próbek wody pobrano na kąpielisku „Dąbie” (30 próbek wody), natomiast
na kąpieliskach „Głębokie” (25 próbek wody) i „Dziewoklicz” (21 próbek wody). Wykaz
ilości pobranych próbek wody na kąpieliskach przedstawiono na poniższym wykresie.
209
Ryc. 6.1. Wykaz liczby pobranych próbek wody na kąpieliskach „Głębokie”, „Dziewoklicz” i „Dąbie”
W czasie trwania sezonu letniego nie wydano żadnej decyzji zakazującej kąpieli na
nadzorowanych kąpieliskach.
W okresie sezonu letniego przeprowadzono kontrole stanu sanitarno – porządkowego
kąpielisk i pomieszczeń przynależnych oraz kontrole stanu sanitarno – porządkowego
ustępów publicznych. Podczas kontroli nie stwierdzono uchybień stanu sanitarnego i nie
wydano żadnych zaleceń.
Wymaganiom dla kąpielisk pod względem jakości wody odpowiadają:
1. kąpielisko „Głębokie” przy ul. Zegadłowicza 1,
2. kąpielisko „Dziewoklicz” przy ul. Autostradzie Poznańskiej,
3. kąpielisko „Dąbie” przy ul. Żaglowej 1.
6.2.
Stan sanitarny plaż
Plaże szczecińskich kąpielisk utrzymane były w dobrym stanie sanitarnym. W trakcie
trwania sezonu turystycznego kąpieliska „Głębokie”, „Dąbie” i „Dziewoklicz” zostały
skontrolowane dwukrotnie (przed rozpoczęciem oraz w czasie trwania sezonu) pod względem
stanu sanitarnego obiektu. Kąpieliska są stale porządkowane, trawa wykaszana jest rotacyjnie
na bieżąco, wyposażone są w punkty medyczne. W ramach zawartych umów firma
„Remondis” zabezpiecza pojemniki na śmieci i ich stałe opróżnianie na kąpielisku
„Głębokie”, natomiast firma „MPO” zabezpiecza wywóz nieczystości stałych i płynnych
z szamb na kąpieliskach „Dąbie” i „Dziewoklicz”.
210
VII.
STAN SANITARNY OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ
7.1.
Domy pomocy społecznej (DPS)
Nadzorem sanitarnym objętych jest 14 domów pomocy społecznej, skontrolowane
zostały wszystkie domy.
W 2009 r. zakończył działalność Dom Samotnej Natki przy ul. Wielkopolskiej 32.
W Domu Kombatanta i Pioniera Ziemi Szczecińskiej przy ul. Romera 21-29
w budynku C wymienione zostały wszystkie okna, podłogi poszerzono okna, wymieniono
instalację teletechniczną, zostaną wymienione 3 windy.
W Stowarzyszeniu Feniks- Schronisko dla Rodziny w Sytuacji Kryzysowej przy
al. Wojska Polskiego 244 zmniejszyła się liczba pokoi do zamieszkania w związku
z wyłączeniem przez nadzór budowlany.
W schronisku dla bezdomnych mężczyzn Sióstr Misjonarek Miłości przy Bulwarze
Gdańskim 31 trwa remont, skutkiem czego ma być zwiększona miejsc dla osób bezdomnych.
W schronisku dla kobiet Caritas Centrum Socjalne przy ul. Piasecznej 4 wykonano
remont obejmujący wymianę okien, dachu, remont świetlicy i części pokoi.
W trakcie przeprowadzonych kontroli w obiektach tej grupy nie stwierdzano istotnych
zaniedbań bieżącego stanu sanitarnego .
7.2.
Zakłady fryzjerskie, fryzjersko-kosmetyczne, kosmetyczne, odnowy biologicznej i
tatuażu
Nadzorem Oddziału Higieny Komunalnej objętych jest 529 zakładów tej grupy. Stan
sanitarno -techniczny tej grupy obiektów ulega ciągłej poprawie i poziom świadczenia usług
jest dość wysoki. Pracownicy higieny komunalnej kontrolowali warunki dostosowania do
obowiązujących przepisów prawa, czyli rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego
2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań sanitarnych, jakim powinny odpowiadać zakłady
fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej . Większość zakładów spełnia
wymogi prawne, właściciele zakładów wykonują zalecenia zawarte w protokółach
kontrolnych i w decyzjach administracyjnych.
W roku sprawozdawczym nałożono 4 mandaty karnych na sumę 350 PLN
i wystawiono 32 rachunki w formie decyzji administracyjnych na kwotę 2.288,26 PLN.
211
7.3.
Baseny kąpielowe
W
roku
2009
w
ewidencji
Państwowej
Powiatowej
Stacji
Sanitarno
Epidemiologicznej w Szczecinie znajdowało się 16 basenów kąpielowych (w tym 1 odkryty):
Tab. 7.1. Ewidencja basenów kąpielowych
Lp.
WLAŚCICIEL BASENU
ADRES BASENU
RODZAJ BASENU
1
Szkoła Podstawowa Nr 10
Królewicza Kazimierza 63
Kryty
2
Gimnazjum Nr 9
Dunikowskiego 1
Kryty
3
Szkoła Podstawowa Nr 51
Jodłowa 21
Kryty
4
Gimnazjum Nr 3
Malczewskiego 22a
Kryty
5
Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 3
Orawska 1
Kryty
6
Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 8
Rydla 49
Kryty
7
Liceum Ogólnokształcące Nr 1
Piastów 12
Kryty
8
Akademia Morska
Starzyńskiego 9a
Kryty
9
Miejski Ośrodek Sportu Rekreacji i
Rehabilitacji
Wąska 16
Kryty
10
Pazim Sp. z o.o.
Pl. Rodła 9
Kryty
11
Hekom Hotele Ekonomiczne SA
3-go Maja 31
Kryty
12
Soft-Elektronik
Monte Cassino 24
Kryty
13
"Park Hotel" Sp. z o. o.
Plantowa 1
Kryty
14
Niepubliczna szkoła Podstawowa
“Primus”
Monte Cassino 27
Kryty
15
Pazim Sp. z o.o. Baltica Wellness &
SPA
Pl. Rodła 8
Kryty
16
Zakład Usług Komunalnych „Arkonka”
Spacerowa
Odkryty
Kontrole stanu sanitarnego przeprowadzono we wszystkich 16 basenach. Próbki wody
do badania pobierano w odstępach dwutygodniowych. Ze względu na złą jakość wody
w nieckach wskazującą na zanieczyszczenia mikrobiologiczną zostały wydane trzy decyzje
administracyjne wstrzymujące działalność – dwie decyzje dotyczyły Gimnazjum nr 3 przy
ul. Malczewskiego22, a jedna odkrytego basenu „Arkonka” przy ul. Spacerowej
Ponadto zostały wydane 3 decyzje administracyjne na zły stan techniczny basenów
(dotyczyły basenów w SP nr 10 ul. Kazimierza Królewicza 63 i Gimnazjum nr 3 przy
ul. Malczewskiego 22 a.oraz basenu odkrytego „ Arkona” przy ul. Spacerowej).
W 2009 r. wystawiono 2 rachunki na kwotę 154,86 PLN.
212
Ryc. 7.1. Wykaz prawidłowych i zakwestionowanych pod względem mikrobiologicznym próbek wody
pobranych z basenów kąpielowych
7.4.
Dworce autobusowe
Pod nadzorem sanitarnym znajduje się dworzec autobusowy przy pl. Grodnickim 1,
gdzie przeprowadzono 3 kontrole stanu sanitarno-technicznego w tym 3 kontrole,
ze szczególnym uwzględnieniem stanu sanitarnego ustępów dworcowych. W czasie kontroli
nie stwierdzono zaniedbań natury sanitarnej.
7.5.
Dworce i stacje PKP
Nadzorem sanitarnym objęty jest dworzec kolejowy Szczecin Główny, stacja kolejowa
Szczecin Dąbie oraz pięć przystanków kolejowych: Podjuchy, Port Centralny, Załom, Zdroje,
Zdunowo.
Dworzec PKP Szczecin Główny jest administrowany przez 4 spółki :
-
PKP S .A. Oddział Dworce Kolejowe,
-
PKP S. A. Zakład Linii Kolejowych,
-
Zachodniopomorski Zakład Przewozów Regionalnych Sp z o.o.,
-
PKP SA „Intercity” Zakład Północny.
W 2009 r. przeprowadzono 4 kontrole. Na dworcu nadal w złym stanie technicznym
znajdują się wiaty na peronach I i II, obowiązuje decyzja administracyjna z terminem
wykonania 31.12.2010 r.
213
Wystawiona została 1 decyzja –rachunek na kwotę 118,47 PLN
Stacja kolejowa Szczecin Dąbie jest administrowana przez 4 spółki :
-
PKP S.A. Zakład Linii Kolejowych,
-
Zachodniopomorski Zakład Przewozów Regionalnych,
-
PKP S.A. Oddział Dworce Kolejowe,
-
PKP SA „ Intercity” Zakład Północny.
W 2009 r. przeprowadzono 2 kontrole stacji skutkowało to wystawieniem decyzji
administracyjnej dotyczącej modernizacji wiat peronowych, modernizacji kładki dla
podróżnych nad torami (termin wykonania 30.04.2011 r.). Wystawiono 1 rachunek za
czynności kontrolne na sumę 60,02 PLN.
7.6.
Przystanki komunikacji międzymiastowej i miejskiej
Przystanki kolejowe administrowane są przez 2 spółki:
-
PKP S.A. Zakład Linii Kolejowe,
-
PKP S.A. Zakład Gospodarowania Nieruchomościami.
Wszystkie przystanki kolejowe. w 2009 r. zostały skontrolowane.
Przystanki autobusowe i tramwajowe podlegają Zarządowi Dróg i Transportu
Miejskiego w Szczecinie . Nadzorem sanitarnym objęte jest 805 przystanków autobusowych,
skontrolowane zostały wszystkie, nie wystawiano decyzji – rachunków oraz mandatów.
Przystanków tramwajowych jest 210 i wszystkie zostały skontrolowane. Nie
nakładano mandatów i decyzji – rachunków.
7.7.
Parkingi
Pracownicy higieny komunalnej nadzorują 53 parkingów, wszystkie zostały
skontrolowane. Podczas kontroli nie stwierdzono istotnych uchybień natury sanitarnoporządkowej.
7.8.
Stan sanitarny środków transportu publicznego
W 2009 r. skontrolowano 19 autobusów, w tym 3 autobusy komunikacji dalekobieżnej
(1 relacji Szczecin – Jelenia Góra, 1 relacji Szczecin – Gorzów Wlkp., 1-relacji SzczecinGryfino). Kontrole były przeprowadzone na terenie bazy PKS przy ul. Heyki 4.
214
Autobusy miejskie należą do Szczecińskiego Przedsiębiorstwa Autobusowego
„Dąbie” przy ul. Struga 10 i Szczecińskiego Przedsiębiorstwa Autobusowego przy
ul. Klonowica.
W 2009 r. skontrolowano 9 autobusów należących do SPA „ Dąbie”, 3 z nich były
w złym stanie sanitarnym (brudne siedzenia, podłogi, szyby z wodą między warstwami szkła).
W związku z tym wystawiono decyzję rachunek na kwotę 95,12 PLN. Skontrolowano 7
autobusów należących do spółki SPA „Klonowica”, nie stwierdzono zaniedbań sanitarnych.
Skontrolowano 21 wagonów tramwajowych na terenie 2 zajezdni tramwajowych :
„Pogodno” przy al. Wojska Polskiego i przy ul. Wiszesława . Podczas przeprowadzania
kontroli stwierdzono w 6 wagonach zły stan sanitarny (brudne poręcze, brudne podłogi
i brudne ściany) i wystawiono decyzję rachunek w wysokości 95,12 PLN.
VIII. STAN UTRZYMANIA CZYSTOŚCI W MIEJSCOWOŚCIACH
8.1.
Ogólny stan sanitarno- porządkowy miejscowości
Stan sanitarno – porządkowy Szczecina należy ocenić jako dostateczny. Wynika to
z faktu, że wiele terenów miejskich jest zaniedbana, w tym place budowy, na których od lat
nic się nie dzieje, a powstają tylko dzikie wysypiska śmieci. Prowadzone, głównie w okresie
letnim, prace interwencyjne, mające na celu sprzątanie miasta przynoszą krótkotrwały efekt.
Mieszkańcy podrzucają śmieci na tereny zielone. Ponadto, negatywny wpływ mają
właściciele psów, którzy nie sprzątają odchodów po swoich zwierzętach . Straż Miejska nie
wywiązuje się ze swoich obowiązków egzekwowania od zarządców budynków i właścicieli
czworonogów utrzymywania właściwego stanu porządkowego .Pomimo obowiązującej
uchwały Nr XXVII/696/08 Rady Miasta Szczecin z dnia 22 października 2008 r. w sprawie
wprowadzenia regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Miasto
Szczecin, gdzie §20 ust. 14 mówi ”Właściciele i opiekunowie zwierząt domowych są
obowiązani do niezwłocznego uprzątnięcia zanieczyszczeń spowodowanych przez te
zwierzęta w miejscach przeznaczonych do użytku publicznego”.
Często do oddziału higieny komunalnej wpływają skargi od mieszkańców na brak
reakcji Straży Miejskiej na sygnały dotyczące złego stanu porządkowego zasieków na śmieci
oraz zaśmiecania miasta.
Poprawę stanu sanitarnego miasta można poprawić poprzez takie przedsięwzięcia jak:
215
-
powszechna akcja deratyzacji; akcja ta przeprowadzana jest dwa razy w roku
k(wiosną i jesienią); nadzór nad przebiegiem akcji prowadzony jest przez
przedstawicieli Straży Miejskiej i pracowników inspekcji sanitarnej,
-
prowadzenie robót publicznych organizowanych przez Zarząd Dróg i Transportu
Miejskiego w ramach zadania PN. „ Ochrona środowiska, w tym rekultywacja
i zabezpieczenie przed degradacją terenów miasta Szczecin”,
-
akcję zwalczania komarów (jednocześnie meszek i kleszczy) przeprowadzaną na
wybranych terenach zielonych,
8.2.
akcje „ Sprzątamy świat”, w której biorą udział szkoły.
Gospodarka odpadami komunalnymi
8.2.1. Gospodarka odpadami stałymi
Na terenie miasta znajdują się 4 punkty zbiórki odpadów problemowych takich jak
opony, baterie, zużyty sprzęt elektroniczny, itp., które w połowie roku zostały przejęte przez
Zakład Usług Komunalnych w Szczecinie. Wszystkie zostały skontrolowane przez
pracowników higieny komunalnej. Podczas kontroli nie stwierdzano uchybień sanitarnych.
Kontrole przeprowadzane potwierdzają potrzebę istnienia miejsc zbiórki takich właśnie
odpadów.
Odpady stałe pochodzące z miasta segregowane są punkcie przeładunku odpadów
przy ul. Św. Anny należącym do spółki „ Jantra”, a następnie wywożone są na wysypiska
w Rymaniu i Myśliborzu.
Problemem dla miasta są nadal dzikie wysypiska śmieci, które powstają nie tylko na
obrzeżach, ale i w centrum miasta. Prace interwencyjne rozwiązują tylko częściowo ten
problem. Jednocześnie służby miejskie nie radzą sobie z tym problemem. Dużo skarg
mieszkańców dotyczy właśnie przepełnionych pojemników na śmieci, zaśmieconych terenów
w mieście.
W 2009 r. została ustalona lokalizacja miejsca budowy spalarni odpadów – Ostrów
Grabowski.
216
8.2.2. Gospodarka ściekowa
W Szczecinie w dzielnicach północnych i na prawobrzeżu trwa budowa sieci
kanalizacyjnej, współfinansowana ze środków unijnych.
Dwie stacje zlewne nieczystości płynnych przy ul. Pomorskiej i Dworskiej zostały
w 2009 r. zlikwidowane. Natomiast został otwarty punkt zlewny, przy przepompowni
ścieków przy ul. Szlamowej.
Została zakończona rozbudowa oczyszczalni ścieków „Zdroje”, a także rozpoczęła
działalność oczyszczalnia ścieków „ Pomorzany”.
W ramach projektu „Poprawa jakości wody w Szczecinie „ zrealizowano projekty
z zakresu gospodarki wodno-ściekowej o łącznej wartości 282,2 mln €, który to projekt
uzyskał dofinansowanie ze środków Funduszu Spójności w wysokości 186 mln €.
8.3.
Ustępy publiczne
Na terenie miasta znajduje się 18 ustępów publicznych, 16 z nich jest pod nadzorem
Zakładu Usług Komunalnych, 1 jest pod nadzorem Spółdzielni Mieszkaniowej „Dąb”, a jeden
należy do właściciela prywatnego. Ponadto, w sezonie letnim na zlecenie Urzędu Miasta
zostały rozstawione, w różnych częściach miasta ustępy przenośne typu TOI-TOI. Wszystkie
utrzymane SA w dobrym stanie sanitarnym, w ustępie przy ul. Włościańskiej 1 została
przeprowadzona modernizacja i gruntowny remont.
IX.
PRZEBIEG SEZONU TURYSTYCZNEGO I STAN SANITARNY BAZY
NOCLEGOWEJ
9.1.
Wypoczynek dzieci i młodzieży
W 2009 roku na terenie miasta funkcjonowało – 61 placówek wypoczynku dla dzieci
i młodzieży (w 2008 – 82).
Ocenie poddano 100 % z nich w tym:
− 35 placówek wypoczynku letniego, w których wakacje spędziło 7798 uczestników
(w 2008 r. – w 54 placówkach – 8093 dzieci i młodzieży),
− 26 placówek wypoczynku zimowego - ferie spędziło w nich – 1153 dzieci i młodzieży
(w 2008 r.- w 28 placówkach – 1103 dzieci i młodzieży);
217
Wszyscy organizatorzy dopełnili obowiązek zakwalifikowania obiektów przez
Państwową Inspekcję Sanitarną dla potrzeb akcji letniej i zimowej.
W czasie trwania wypoczynku zimowego i letniego w 2009 roku nie stwierdzono
uchybień technicznych i sanitarnych oraz nie zanotowano żadnych interwencji podczas
wypoczynku.
Podsumowując akcję letnią i zimową stwierdzić należy, że jest ona przygotowywana
bardzo starannie, organizatorzy dbają o to, aby wypoczynek przebiegał bezpiecznie i we
właściwych warunkach sanitarno – technicznych:
Korzystny wpływ na bezpieczny przebieg wypoczynku mają wspólne kontrole
obiektów wypoczynkowych z Komendą Miejską Policji, Państwową Strażą Pożarną oraz
Strażą Miejską.
W porównaniu do roku 2008 – (82 placówki, w których wypoczywało 9196 dzieci
i młodzieży), w 2009 funkcjonowało 61placówek, tj. o 21 placówek mniej (25,6 %),
w których wypoczywało 8951 dzieci i młodzieży, tj. o 245 mniej (6,7 %) .
Zarówno w okresie przygotowawczym do akcji letniej w 2009 i 2008 r. jak i w trakcie
jej przebiegu współpracowano z władzami lokalnymi, organizatorami, Strażą Pożarną,
Komendą Miejską Policji, Strażą Miejską, Kuratorium Oświaty, Towarzystwem Przyjaciół
Dzieci i Związkiem Harcerstwa Polskiego.
− uczestniczono w naradach z organizatorami, omawiając wymogi techniczno - sanitarne
placówek wypoczynkowych zgodnie z obowiązującymi przepisami.
− dokonywano wspólnych kontroli ze Strażą Pożarną, Komendą Miejską Policji, Strażą
Miejską oraz Oddziałem HŻŻiPU i OZiPZ PSSE w Szczecinie podczas przebiegu
wypoczynku.
9.2.
Baza noclegowa
Pracownicy Oddziału Higieny Komunalnej, jak co roku, uczestniczą w nadzorowaniu
przebiegu sezonu letniego, z którego co dwa tygodnie przedkładają szczegółowe
sprawozdania do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Szczecinie.
Pod
nadzorem
Oddziału
Higieny
Komunalnej
znajduje
się
17
obiektów
skategoryzowanych jako hotele i 21 obiektów świadczących usługi noclegowe. Łączna liczba
miejsc w szczecińskich hotelach wynosi 2929, a w innych obiektach 1367 miejsc
noclegowych.
218
W 2009 r. wystawiono 1 decyzję- rachunek w wys. 45,82 PLN (dotyczy hotelu
Bończa).
W tej grupie obiektów można stwierdzić poprawę jakości świadczonych usług.
X.
PRZEWÓZ ZWŁOK I EKSHUMACJE
10.1.
Ocena zagrożenia sanitarnego, prawidłowość postępowania przy przewozie zwłok
i ekshumacjach
Pod nadzorem PSSE w Szczecinie znajduje się 6 cmentarzy, wszystkie zostały
skontrolowane. Na Cmentarzu Centralnym w 2009 r. przeprowadzono remont bramy głównej
oraz zainstalowano iluminację. Zostały także uruchomione nowe kwatery na działce nr 15 od
ul. Mieszka I. Nowy cmentarz przy ul. Bronowickiej – po zmianie projektu - znajduje się
w fazie przetargu na dokończenie budowy.
W ciągu roku nadzorowane były przez pracowników higieny komunalnej ekshumacje
(278 decyzji) przeprowadzane na szczecińskich cmentarzach.
Przewozem zwłok zajmują się firmy pogrzebowe (12) działające na terenie miasta.
Wszystkie środki transportu, należące do zakładów pogrzebowych działających na terenie
Szczecina, spełniają wymagania zawarte w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 27
grudnia 2007 r. w sprawie wydawania pozwoleń i zaświadczeń na przewóz zwłok i szczątków
ludzkich, a wcześniej rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 23 lutego 2005 r. w sprawie
wydawania zezwoleń na przewóz zwłok i szczątków ludzkich.
Wszystkie samochody posiadają opinie sanitarne, książki kontroli sanitarnej oraz
prowadzone są zapisy dotyczące mycia i dezynfekcji pojazdów.
W 2009 r. wydano :
-
82 postanowienia na przywóz zwłok z zagranicy;
-
5 decyzji na wywóz zwłok za granicę;
-
278 decyzji na przeprowadzenie ekshumacji;
-
4 postanowienia, dotyczące wydania opinii sanitarnych na samochody pogrzebowe.
Szczegółowe sprawozdanie związane z tą grupą obiektów zostało przesłane do
Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Szczecinie 30 października 2009 r.
219
XI.
SZKOŁY I INNE PLACÓWKI OŚWIATOWO-WYCHOWAWCZE ORAZ
WYPOCZYNEK DZIECI I MŁODZIEŻY
W 2009 roku Państwowa Inspekcja Sanitarna realizując zadania z zakresu zdrowia
publicznego w szkołach, placówkach oświatowo – wychowawczych oraz wypoczynku
obejmowała nadzorem – 419 placówek, w liczbie tej:
Tab. 11.1. Placówki objęte nadzorem w 2009 r.
Rodzaj placówki
Liczba placówek
stałych / w tym innych form wychowania przedszkolnego
358
sezonowych
61
Placówki stałe :
− 7 żłobków,
− 90 przedszkoli (w stosunku do roku 2008 ;13 powstało –są to punkty przedszkolne,
− 130 szkół wszystkich typów (w stosunku do roku 2008; przybyły 3 placówki,
− 2 domy dziecka,
− 3 internaty i bursy,
− 17 domów studenckich,
− 37 placówek z pobytem dziennym (2 zlikwidowano),
− 7 placówki z pobytem całodobowym (3 zlikwidowano),
− 8 placówek z pobytem dziennym i całodobowym (1 powstała),
− 24 placówek pracy pozaszkolnej (7 powstało),
− 13 placówek rekreacyjnych (8 powstało),
− 20 szkół wyższych (zlokalizowanych w 86 obiektach) przybyło 5 uczelni (7 obiektów).
Powyższe dane wyrażone w % przedstawiono na wykresie.
220
6,70%
5,59%
1,96%
2,23%
3,63%
10,60%
25,14%
10,34%
0,84%
4,75%
0,56%
36,31%
żłobki
przedszkola
szkoły
domy dziecka
domy studenckie
internaty i bursy
placówki z pobytem dziennym
placówki z pobytem całodobowym
placówki rekreacyjne
placówki z pobytem dziennym i całodobowym
placówki pracy pozaszkolnej
szkoły wyższe
Ryc. 11.1. Liczba szkół i placówek objętych nadzorem przez pracowników PIS
Z pobytu i nauki w szkołach oraz placówkach oświatowo – wychowawczych
korzystało łącznie 123199 dzieci i młodzieży (o 36 % więcej w stosunku do 2008 r. oraz
56556 studentów o 0,3 % więcej w stosunku do 2008 r.)
Na terenie miasta funkcjonowały 61 placówki wypoczynku letniego i zimowego (74
% w stosunku do 2008 r.).
Wypoczywało w nich łącznie 8951 dzieci i młodzieży (98,6 % w stosunku do 2008 r.)
11.1.
Warunki sanitarno – techniczne
Ocenie pod względem technicznym i sanitarnym poddano 282 placówki stałe tj. 83,4
% (nie kontrolowano placówek, które pomimo zgłoszenia przez UM-WO nie podjęły swojej
działalności, oraz placówki które powstały w roku 2009 r. i będą objęte nadzorem w 2010 r.
zgodnie z planem kontroli).
W bieżącym roku nie stwierdzono placówek o złym stanie technicznym i sanitarnym
podobnie jak w 2008 r.
221
W 2009 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wydał 102 decyzje
administracyjne, w tym 52 zmieniające termin wykonania na poprawę stanu technicznosanitarnego, w 28 placówkach wykonano zalecenia :
− 1 żłobek,
− 3 przedszkola,
− 4 szkoły podstawowe,
− 6 gimnazjów,
− 1 liceum ogólnokształcące,
− 1 zespół szkół,
− 2 szkoły wyższe,
− 2 domy studenckie,
− 8 placówka z pobytem dziennym i całodobowym,
Decyzje administracyjne dotyczyły poprawy stanu sanitarno-technicznego:
− ścian i sufitów,
− podłóg,
− stolarki okiennej i drzwiowej,
− wyposażenia urządzeń sanitarnych oraz zapewnienia ciepłej wody przy umywalkach,
− infrastruktury do prowadzenia zajęć w-f,
− dostosowania mebli do wymogów ergonomii,
− stanu technicznego mebli w laboratoriach,
− terenu wokół placówek i stanu technicznego piaskownic.
Wszystkie skontrolowane szkoły i placówki zapewniały prawidłowy stan czystości
i porządku. Świadczy to o systematycznej poprawie warunków do utrzymania higieny.
Na terenie miasta wszystkie szkoły i placówki są podłączone do sieci wodociągowej
i kanalizacyjnej.
Zdecydowana większość szkół i placówek zapewnia pomieszczenia jak i urządzenia
sanitarne na każdej kondygnacji, osobne dla dziewcząt i chłopców, utrzymane w czystości,
wyposażone w środki do utrzymania higieny osobistej (ręczniki do rąk, papier toaletowy,
mydło).
W bieżącym roku podjęto działania mające na celu zapewnienie odpowiednich
warunków do utrzymania higieny osobistej uczniów. Wydano 22 decyzje administracyjne.
W 13 przypadkach stwierdzono brak ciepłej wody przy umywalkach do rąk, a w 10
stwierdzono zły stan techniczny sanitariatów.
222
11.2.
11.2.1.
Warunki zdrowotne.
Ocena mebli szkolnych i przedszkolnych
Zapewnienie dzieciom i młodzieży bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu
w obiektach nauczania i wychowania zobowiązuje dyrektorów do nabywania i stosowania
w nich wyrobów posiadających aktualne atesty i certyfikaty zgodności.
Skontrolowano - 203 szkoły i placówki (z 220 będących w ewidencji) pod kątem
posiadania certyfikatów.
•
47 placówek posiada jedynie 25 % mebli z certyfikatami,
•
33 placówki posiada - 50 % mebli z certyfikatami,
•
39 placówek posiada - powyżej 50 % mebli z certyfikatami,
•
42 placówki – 100 % mebli z certyfikatami,
•
43 szkoły i przedszkola posiada meble bez certyfikatów.
Z uzyskanych danych wynika, że nadal w placówkach oświatowo - wychowawczych
nie zapewnia się w 100 % mebli certyfikowanych. Szkoły używają mebli niecertyfikowanych,
doraźnie odnawianych i naprawianych. W miarę pozyskiwanych środków finansowych
doposaża się placówki w meble certyfikowane. Nowo oddawane do użytku placówki
posiadają nowoczesne, bezpieczne i ergonomiczne meble z aktualnymi certyfikatami.
Oceniono również dostosowanie mebli do wzrostu.
Tab. 11.2. Dostosowanie mebli szkolnych/przedszkolnych do wzrostu uczniów/przedszkolaków
DOSTOSOWANIE MEBLI SZKOLNYCH/PRZEDSZKOLNYCH DO WZROSTU UCZNIÓW/PRZEDSZKOLAKÓW
Oceniono dostosowanie mebli do
wzrostu uczniów
Rok
2009
2008
liczba
skontro
lowa
nych
placów
ek
liczba
ocenio
nych
placów
ek
197
198
191
195
Stwierdzono niewłaściwe
%
liczba
ocenio
nych
oddział
ów
w ilu
placów
kach
%
w ilu
oddzi
ałach
97
98,5
649
210
0
2
0
1,3
0
2
%
0
0,95
Liczba
bada
nych
13 808
3104
Liczba
dzieci
siedzą
cych w
meblach
niedostoso
wanych
Liczb
a
wyda
nych
zalece
ń
Liczba
wydany
ch
decyzji
0
188
0
2
0
5
Nie stwierdzono nieprawidłowości w tym zakresie.
223
Liczba
zakończ
onych
decyzji
z lat
ubiegły
ch / z
bieżące
go roku
0/0
3/2
Znacznie gorzej przedstawia się wyposażenie sal gimnastycznych i boisk w sprzęt
sportowy posiadający atesty i certyfikaty.
Oceniono posiadanie certyfikatów w 139 placówkach spośród 141 będących
w ewidencji.
Stwierdzono posiadanie certyfikatów:
•
34 placówki posiada do 25% urządzeń i sprzętu sportowego z certyfikatami,
•
15 placówek posiada do 50% urządzeń i sprzętu sportowego z certyfikatami,
•
7 placówek posiada powyżej 50% urządzeń i sprzętu sportowego z certyfikatami,
•
4 placówki posiadają 100% urządzeń i sprzętu sportowego z certyfikatami,
•
49 placówek posiada urządzenia i sprzęt sportowy bez certyfikatów.
Nadal wiele szkół korzysta ze sprzętu sportowego wieloletniego nie posiadającego
certyfikatów. Należałoby dążyć do wymiany posiadanego sprzętu na sprzęt z certyfikatami
zapewniający bezpieczne korzystanie w trakcie prowadzonych zajęć z wychowania
fizycznego oraz innych zajęć dodatkowych. Zakup nowego sprzętu meblowego i sportowego,
dokonywany jest do nowych placówek oraz wymieniany w miarę pozyskiwanych środków
finansowych..
11.2.2.
Ocena tygodniowych rozkładów lekcyjnych
Oceniono organizację nauczania w 101 szkołach wszystkich typów w 739 oddziałach.
Nie stwierdzono niezgodności tygodniowego rozkładu lekcji z zasadami higieny. W 2008 r.
w 1 placówce, wydano decyzję administracyjną – termin realizacji od drugiego półrocza roku
szkolnego 2008/2009. Zalecenie decyzji zostało wykonane.
Tab. 11.3. Ocena rozkładów lekcji
OCENA ROZKŁADÓW LEKCJI
Rok
2009
2008
Liczba
skontro
lowa
nych
placów
ek
Liczba
ocenio
nych
placów
ek
%
Liczba
ocenio
nych
oddział
łów
119
121
101
104
85
86
739
697
w ilu
placów %
kach
0
1
0
0,96
w ilu
oddział
łach
0
1
%
0
0,96
Liczba
wydany
ch
zaleceń
0
1
Liczba
zakończ
Liczba onych
wydan decyzji
z lat
ych
ubiegły
decyzji
ch / z
bieżące
go roku
0
0
0
0
224
11.2.3.
Oświetlenie i mikroklimat
Oświetlenie: zostało przeprowadzone badanie natężenia oświetlenia sztucznego w 6
placówkach, w 23 pomieszczeniach, w których wykonano 699 pomiarów. Nieprawidłowości
stwierdzono w jednej placówce w 3 pomieszczeniach. Na usunięcie nieprawidłowości
wydano decyzję administracyjną .
Tab. 11.4. Ocena oświetlenia sztucznego
OCENA OŚWIETLENIA SZTUCZNEGO
Rok
2009
2008
Liczba
skontrol
owanyc
h
placówe
k
282
267
Liczba
ocenionyc
h
placówek
6
6
%
2,13
2,25
Liczba
Oceniony
ch
oddziałó
w
w ilu
placów
kach
26
41
1
5
%
16,7
83,33
w ilu
oddzi
ałach
%
Liczba
wydany
ch
zaleceń
3
32
11,5
78,05
0
0
Liczba
Liczba zakończonych
wydanyc decyzji z lat
h decyzji ubiegłych / z
bieżącego roku
1
3
2/0
1/1
Mikroklimat: Dokonano badania temperatury w 630 pomieszczeniach pobytu dzieci
i młodzieży w 190 placówkach. Nie stwierdzono nieprawidłowości w tym zakresie.
Tab. 11.5. Ocena temperatury
OCENA TEMPERATURY
Rok
2009
2008
Liczba
skontro
lowa
nych
placów
ek
Liczba
ocenion
ych
Placów
ek
282
267
190
211
%
67,38
79,03
Liczba
ocenio
nych
oddziałów
627
638
w ilu
placów
kach
0
0
%
0
0
w ilu
oddział
łach
%
Liczba
wyda
nych
zaleceń
0
0
0
0
0
0
Liczba
zakończo
Liczba
nych decyzji
wydanych
z lat
decyzji
ubiegłych / z
bieżącego
roku
0
0
0
0
11.2.4. Infrastruktura do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego i wyposażenie w
sprzęt sportowy
Aktualny stan posiadanej infrastruktury szkół do realizacji zajęć z wychowania
fizycznego na terenie miasta jest bardzo zróżnicowany i niewystarczający:
− 98 szkół (tj.78,4 %) wszystkich typów posiada salę gimnastyczną wraz z pomieszczeniami
pomocniczymi
(sanitariaty,
natryskownie,
rozbieralnie
oddzielne
dla
dziewcząt
i chłopców, przechowalnie sprzętu sportowego i gimnastycznego),
225
− 4 szkoły (tj. 3,2 %) jedynie salę gimnastyczną wraz z zapleczem,
− 4 szkoły (tj. 3.2 %) jedynie sale zastępcze (rekreacyjne o powierzchni co najmniej 36 m²
urządzone do prowadzenia zajęć z w- f),
− 1 szkoła (0,8 %) posiada jedynie boisko sportowe,
− 25 szkół (tj.20 %) nie posiada na terenie swoich obiektów sali gimnastycznej ani
zastępczej,
− w skład 94 placówek szkolnych (tj. 75,2 %) wchodzą w różnej konfiguracji co najmniej 2
ewentualności z wymienionych: sala gimnastyczna, sala zastępcza, boisko, hala sportowa,
basen,
− 25 szkół (tj.20 %) nie posiada żadnych warunków do prowadzenia zajęć z wychowania
fizycznego, zajęcia prowadzone są w wynajmowanych salach sportowych, salach innych
szkół, obiektach sportowych, terenach rekreacyjnych miasta, klubach sportowych itp.
− 6 placówek tj.4,8 % posiada możliwość korzystania z basenu,
− 3 placówek tj.2,4 % posiada możliwość korzystania z hali sportowej,
− 1 placówka tj.0,8 % posiada możliwość korzystania z siłowni lub klubu fitness.
226
90,00%
80,00%
70,00%
60,00%
50,00%
40,00%
30,00%
20,00%
10,00%
0,00%
% szkół
sala gimnastyczna z
sala gimnastyczna z
pomieszczeniami
zapleczem
pocniczymi
0,784
0,032
sale zastępcze
boisko sportowe
brak sali
gimnastycznej
0,032
0,008
0,2
sala
brak warunków dla
możliwość
gimnastyczna/zastęp
W-F
korzystania z basenu
cza/boisko/hala
0,752
0,2
0,048
możliwość
korzystania z hali
sportowej
możliwość
korzystania z siłowni
lub fitness
0,024
0,008
Ryc. 11.2. Infrastruktura do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego
Problem stanowi również używanie natrysków po zajęciach wychowania fizycznego .
Stwierdza się, że :
-
42,8 % placówek - uczniowie korzystają z natrysków po zajęciach z wychowania
fizycznego,
-
35,7 % placówek - uczniowie korzystają sporadycznie z natrysków po zajęciach
wychowania fizycznego,
-
8,1 % placówek - natryski są nieczynne i wymagają remontu (wydane są decyzje
administracyjne), które dotyczą:
227
o doprowadzenia
do
właściwego
stanu
sanitarno
–
technicznego
i funkcjonalności sal gimnastycznych wraz z zapleczem (w złym stanie
technicznym okna, drzwi, podłogi, nieczynne natryski, brudne ściany i sufity)
o doprowadzenia do odpowiedniego stanu sanitarno – technicznego nawierzchni
boisk do gier sportowych.
W 2009 roku oddano do użytku 8 boisk sportowych po modernizacji.
11.2.5. Profilaktyczna opieka zdrowotna i dożywianie w szkołach
Dzieci i młodzież podlegająca obowiązkowi szkolnemu oraz kształcącymi się
w szkołach do ukończenia 19 roku życia objęta jest systemem profilaktycznej opieki
zdrowotnej na terenie szkół i placówek.
Na terenie szkół wszystkich typów w 125 skontrolowanych placówkach – w 100
(tj. 80 %) są gabinety profilaktycznej opieki zdrowotnej. W liczbie tej:
-
36 zlokalizowanych jest w szkołach podstawowych,
-
21 w zespołach szkół ponadpodstawowych,
-
14 w gimnazjach,
-
17 w zespołach szkół ogólnokształcących,
-
8 w liceach ogólnokształcących,
-
4 w pozostałych typach szkół.
Również przy 2 żłobkach (na 7 w ewidencji) i 7 (na 78 w ewidencji) przedszkolach
funkcjonują gabinety profilaktycznej opieki zdrowotnej.
Stan sanitarno – techniczny istniejących gabinetów profilaktycznej opieki medycznej
nie budzi zastrzeżeń .
Gabinety profilaktycznej opieki zdrowotnej powinny być zorganizowane we
wszystkich placówkach nauczania i wychowania (tj. 222 placówkach), wraz z zapewnioną
opieką pielęgniarską.
Dożywianie dzieci
Na 39 objętych nadzorem szkół podstawowych i 19 gimnazjów (tj. 96,5 %) prowadzi
dożywianie w różnych formach:
− 8,6 % - organizuje wyłącznie posiłek jednodaniowy, z tej formy skorzystało – 1252 dzieci
i młodzieży,
228
− 3,4 % w szkołach podstawowych organizowano śniadania szkolne, w gimnazjach nie
organizowano śniadań szkolnych,
− 25 % podawało napój - korzystało z tej formy 3181 dzieci i młodzieży,
− 87,9 % szkół podstawowych i gimnazjów organizuje pełne obiady, z tej formy korzystało
9979 (tj. 40,4 %) dzieci i młodzieży,
− z posiłków dofinansowywanych przez Ośrodki Pomocy Rodzinie korzystało 2053 (tj. 8.3
%) dzieci i młodzieży.
11.2.6.
Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi.
W 125 szkołach wszystkich typów – 52 (tj. 41,6 %) posiada na stanie substancje
i preparaty chemiczne łącznie – 2967,01kg, przeterminowanych brak.
W wyniku prowadzonego nadzoru nad substancjami i preparatami chemicznymi
w szkołach nie stwierdza się nieprawidłowości w tym zakresie.
11.2.7.
Realizacja zagadnień problemowych
Na terenie miasta Szczecina w placówkach oświatowych realizowano następujące
zagadnienia problemowe:
-
Przeprowadzono kontrolę 192 piaskownic oraz pobrano 4 próby piasku do badań na
zanieczyszczenia
mikrobiologiczne
-
nie
stwierdzono
zanieczyszczeń
mikrobiologicznych w badaniach laboratoryjnych. Zalecono wymianę piasku w 19
placówkach - zalecenia zostały wykonane. Wszystkie piaskownice posiadały
zabezpieczenia przed zanieczyszczeniami.
-
Stan sanitarno-techniczny piaskownic – bez uwag.
-
Przeprowadzono kontrolę 125 szkół pod względem zapewnienia warunków do
utrzymania higieny osobistej uczniów. Stwierdzono niewłaściwe warunki w 21
placówkach, tj. 13 nie zapewniało bieżącej ciepłej wody przy umywalkach, w 10
placówkach stwierdzono zły stan techniczny sanitariatów. W wyniku kontroli,
w zakresie warunków do utrzymania higieny osobistej, wydano 22 decyzje
administracyjne i 1 zalecenie. Decyzje są w trakcie realizacji.
-
W 2 placówkach dokonano (klasy I, II, III, VI) oceny obciążenia uczniów ciężarem
noszonych
tornistrów,
oraz
zapewnienia
możliwości
pozostawienia
części
podręczników i przyborów szkolnych w placówkach.
229
-
Skontrolowano125 szkół, w których przeprowadzono ocenę warunków zdrowotnych
w 175 pracowniach komputerowych. W wyniku przeprowadzonych kontroli wydano
1 decyzję administracyjną na zmianę usytuowania pracowni (pracownia w piwnicy).
-
W 2 placówkach dokonano oceny higieny procesu nauczania.
-
Prowadzono monitoring przestrzegania zakazu palenia tytoniu w placówkach
oświatowych. Stwierdzono, że 282 placówki wolne są całkowicie od dymu
tytoniowego. We wszystkich placówkach obowiązuje zakaz palenia tytoniu.
-
W związku z zagrożeniem wystąpienia grypy sezonowej oraz grypy typu AH1N1 od
12.11.2009 r. prowadzono monitoring absencji w placówkach nauczania i wychowania.
Monitoring prowadzono w systemie tygodniowym podając absencję powyżej 20 %
w szkołach i powyżej 40 % w przedszkolach. W okresie prowadzonego monitoringu
zgłoszono 96 razy w szkołach i 20 razy w przedszkolach przekroczenie monitorowanej
absencji. Zauważa się spadek absencji powodowanej chorobą.
-
Poddano ocenie warunki sanitarno-higieniczne dla dzieci 6 letnich w placówkach
oświatowych. Ocenie poddano 29 przedszkoli, 21 szkół podstawowych i 5 zespołów
szkół ogólnokształcących. W 2 placówkach (szkoły podstawowe) stwierdzono zbyt
małą powierzchnię sal na 1 dziecko. W 6 placówkach (2 przedszkola, 4 szkoły
podstawowe) stwierdzono wyposażenie w meble nie posiadające certyfikatów.
W 1 placówce (szkoła podstawowa) stwierdzono brak ciepłej wody, uchybienie
usunięto.
W
22
placówkach
(19
szkół
podstawowych,
3
zespoły
szkół
ogólnokształcących) stwierdza się brak wydzielonego placu rekreacyjnego dla
młodszych dzieci.
XII. WARUNKI SANITARNO-HIGIENICZNE W ZAKŁADACH PRACY
Pod nadzorem PPIS w Szczecinie znajduje się blisko 2,4 tys. zakładów pracy,
w których zatrudnionych jest ponad 62 tys. pracowników.
Tab. 12.1. Struktura zatrudnienia w zakładach pracy
zatrudnienie
liczba zakładów pracy w ewidencji
[%]
<5 osób
1291
54
6- 20 osób
647
27
21-50 osób
197
8
51-100 osób
109
5
230
101-250 osób
86
4
>250 osób
43
2
2373
100
ogółem
W powiecie szczecińskim dominują zakłady pracy zatrudniające do 5 osób, stanowią
one około 54 % ogółu zakładów. Najmniej jest zakładów dużych, zatrudniających powyżej
250 pracowników, stanowią one około 2 % ogólnej liczby zakładów.
5%
4%
2%
8%
<5 osób
6- 20 osób
54%
21-50 osób
51-100 osób
27%
.
Ryc. 12.1. Procentowy udział zakładów pracy w zależności od liczby zatrudnionych pracowników
W 2009 roku przeprowadzono 463 kontrole w 349 obiektach. Przekroczenia stężeń
i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia na stanowiskach pracy stwierdzono w 25
zakładach pracy. Na ponadnormatywne stężenie lub natężenie czynników szkodliwych
narażone było 224 pracowników. Przekroczenia dotyczyły głównie hałasu i pyłów.
Tab. 12.2. Liczba zakładów pracy, w których stwierdzono przekroczenia NDS, NDN oraz liczba narażonych
pracowników
Liczba zakładów, w których
stwierdzono przekroczenia NDS,
NDN
Liczba zatrudnionych na
stanowiskach, gdzie stwierdzono
czynnik szkodliwy powyżej NDS,
NDN
Czynniki chemiczne
3
17
Pyły
4
27
Czynniki fizyczne
18
182
Ogółem
25
224
231
17
27
Czynniki chemiczne
Pyły
Czynniki fizyczne
182
Ryc. 12.2. Liczba pracowników narażonych na czynniki szkodliwe powyżej NDS, NDN
W 2009 roku skontrolowano 16 zakładów pracy, w których występuje narażenie na
czynniki rakotwórcze lub mutagenne w środowisku pracy. Występują one głównie
w laboratoriach, zakładach opieki zdrowotnej (promieniowanie jonizujące, wzw typu B i C),
w zakładach zajmujących się handlem paliwami, produkcją mas bitumicznych, pracami
związanymi z rozbiórką materiałów zawierających azbest. W kontakcie z czynnikami
o działaniu rakotwórczym pracuje 2872 osób, w tym 2429 kobiet. Przeprowadzono 23
kontrole, w jednym przypadku stwierdzono brak rejestru prac, których wykonywanie
powoduje konieczność pozostawania w kontakcie z substancjami, preparatami, czynnikami
technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym oraz rejestru pracowników
narażonych na kontakt z tymi substancjami.
Tab. 12.3. Nadzór nad czynnikami rakotwórczymi
Polska Klasyfikacja Działalności
Liczba osób narażonych
na czynniki rakotwórcze
Liczba
zakładów
pracy
ogółem
kobiet
mężczyzn
Liczba
kontroli
16
Produkcja wyrobów z drewna
1
7
0
7
2
42
Roboty związane z budowa
inżynierii lądowej- produkcja mas
bitumicznych
1
3
2
1
3
43
Roboty budowlane
i specjalistyczne (azbest)
1
6
0
6
1
47
Handel (sprzedaż paliw)
4
23
7
16
4
84
Działalność administracji
publicznej w zakresie ochrony
zdrowia- Szpital Aresztu
Śledczego
1
61
44
17
3
232
86
Opieka Zdrowotna
Razem
8
2772
2376
396
10
16
2872
2429
443
23
15%
kobiety
mężczyżni
85%
Ryc. 12.3. Narażenie na czynniki rakotwórcze w powiecie szczecińskim w 2009 r.
Nadzór nad substancjami i preparatami niebezpiecznymi
W 2009 r. prowadzono nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi,
czynnikami biobójczymi oraz prekursorami narkotyków kategorii 2 i 3. W związku ze
zmianami w przepisach prawnych dotyczących chemikaliów, producenci i importerzy mają
nowe obowiązki związane z dokonaniem klasyfikacji substancji. Ciągłe zmiany dotyczące
aktów wykonawczych do ustawy o substancjach i preparatach chemicznych powodują
konieczność wzmożenia nadzoru nad chemikaliami. Przeprowadzone w 2009 r. kontrole
potwierdziły większą świadomość pracodawców w zakresie przestrzegania obowiązujących
przepisów prawa w kierunku poprawy warunków zdrowotnych środowiska pracy.
W 2009 r. kontynuowano nadzór nad bezpieczeństwem chemicznym na uczelniach
wyższych Szczecina, rozpoczęty w 2008 r. po niezamierzonym uwolnieniu substancji
chemicznych, do którego doszło podczas prac remontowych na Uniwersytecie Szczecińskim.
Kontrole przyczyniły się do poprawy bezpieczeństwa przy stosowaniu i przechowywaniu
chemikaliów.
Władze
szczecińskich
uczelni
zostały
zobowiązane
do
utylizacji
przeterminowanych substancji i preparatów.
233
Tab. 12.4. Nadzór nad wprowadzającymi do obrotu substancje i preparaty niebezpieczne
Lp.
Zagadnienie
Ogółem liczba podmiotów
1
Liczba wprowadzających do obrotu substancje i preparaty chemiczne
(ogółem) w tym:
49
2
Liczba producentów substancji i preparatów chemicznych
7
4
Liczba dystrybutorów substancji i preparatów chemicznych
45
5
Liczba kontroli przeprowadzonych w zakresie substancji i preparatów
chemicznych (wprowadzanie do obrotu)
41
6
Liczba wydanych decyzji w zakresie wprowadzania do obrotu substancji i
preparatów chemicznych
1
7
Liczba wprowadzających do obrotu, nie posiadających aktualnego spisu
substancji i preparatów niebezpiecznych
1
8
Liczba wprowadzających do obrotu, u których stwierdzono niezgodne z
prawem oznakowanie substancji i preparatów chemicznych
0
9
Liczba wprowadzających do obrotu, u których stwierdzono brak kart
charakterystyki
0
10
Liczba wprowadzających do obrotu, u których stwierdzono karty
charakterystyki niezgodne z prawem
1
11
Liczba produktów, dla których zakwestionowano karty charakterystyki
1
12
Liczba produktów, dla których zakwestionowano oznakowanie
0
Podmioty wprowadzające do obrotu substancje i preparaty chemiczne posiadały
aktualne
spisy
chemikaliów
oraz
karty
charakterystyki
substancji
i
preparatów
niebezpiecznych. W czasie czynności kontrolnych stwierdzono, że przedsiębiorcy na ogół
znają obowiązki dotyczące wprowadzania do obrotu i stosowania chemikaliów.
Tab. 12.5. Nadzór nad stosującymi substancje i preparaty niebezpieczne
Liczba stosujących w działalności zawodowej substancje i preparaty chemiczne
251
Liczba kontroli przeprowadzonych w zakresie substancji i preparatów chemicznych
39
Liczba wydanych decyzji w zakresie stosowania substancji i preparatów chemicznych
9
Liczba stosujących, u których stwierdzono niezgodne z prawem oznakowanie substancji i
preparatów chemicznych
7
Liczba stosujących, u których stwierdzono karty charakterystyki niezgodne z prawem
10
234
Substancje
i
preparaty
chemiczne
stosowane
są
w
różnych
procesach
technologicznych, miedzy innymi: malowaniu, lakierowaniu, naprawie maszyn i urządzeń
oraz pojazdów mechanicznych, wykorzystywane są również do zapewnienia właściwego
stanu sanitarnego pomieszczeń i urządzeń w zakładach pracy. W 2009 r. przeprowadzono 39
kontroli, wydano 9 decyzji dotyczących stwierdzonych nieprawidłowości. Uchybienia
dotyczyły między innymi braku aktualnego spisu substancji i preparatów chemicznych
stosowanych w działalności zawodowej, niezgodnego z prawem oznakowania preparatu
(braku etykiet w języku polskim, braku informacji o zawartości substancji niebezpiecznych
wchodzących w skład preparatu, niezgodności informacji na opakowaniu z kartą
charakterystyki), braku w ocenie ryzyka zawodowego informacji zawartych w karcie
charakterystyki dotyczących niebezpiecznych właściwości czynnika chemicznego, rodzaju,
poziomu i czasu trwania narażenia, zaleceń bezpiecznego stosowania i zagrożeń czynnikiem
chemicznym, a także warunków bezpiecznej pracy przy stosowaniu i obrocie chemikaliów.
Tab. 12.6. Nadzór nad wprowadzającymi prekursory narkotykowe
Ogólna liczba wprowadzających do obrotu prekursory kategorii 2
4
Ogólna liczba wprowadzających do obrotu prekursory kategorii 3
9
Prekursory kategorii 2 (manganian (VII) potasu) wprowadzały do obrotu hurtownie
farmaceutyczne, natomiast prekursory kategorii 3 (aceton, kwas siarkowy (VI), chlorowodór)
wprowadzały hurtownie chemiczne.
Nadzór nad szkodliwymi czynnikami biologicznymi w środowisku pracy
W 2009 r. skontrolowano 40 zakładów, w których występuje narażenie na szkodliwe
czynniki biologiczne, w tym zakłady produkujące i prowadzące działalność handlową
artykułami spożywczymi, restauracje, placówki gastronomiczne, laboratorium spożywcze
(pobieranie prób produktów lub surowców zboża, pasze), zakłady zajmujące się obróbką
i produkcją wyrobów z drewna oraz szpitale i przychodnie. Przeprowadzono 54 kontrole.
Wydano 10 decyzji dotyczących między innymi nieprzestrzeganie przepisów rozporządzenia
Ministra Zdrowia z 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla
zdrowia w środowisku pracy- w dokonanej ocenie ryzyka zawodowego pracowników nie
uwzględniono
narażenia
na
działanie
szkodliwego
czynnika
biologicznego,
nie
zidentyfikowano wszystkich czynników biologicznych występujących w środowisku pracy,
235
nie prowadzono rejestrów prac i pracowników narażonych na działanie szkodliwych
czynników biologicznych, nie opracowano procedur i instrukcji postępowania w kontakcie
z czynnikami biologicznymi.
Epidemiologia chorób zawodowych
W 2009 r. stwierdzono 50 chorób zawodowych. Ich liczba wzrosła w stosunku do lat
poprzednich. W 2006 r. stwierdzono 45 chorób zawodowych, 2007 r.- 34, w 2008 r.- 32
Tab. 12.7. Choroby zawodowe w powiecie szczecińskim w latach 2008- 2009
Ocena narażenia zawodowego i postępowanie administracyjne w I instancji
Nr choroby
zawodowej
Liczba wydanych decyzji o
stwierdzeniu choroby zawodowej
Liczba wydanych decyzji o
braku podstaw do
stwierdzenia choroby
zawodowej
2008
2009
2008
2009
1
12
0
16
11
3
0
3
0
2
5
0
1
0
0
6
0
0
1
0
11
0
0
1
0
15
6
8
6
11
16
0
0
0
1
17
2
3
1
1
18
1
2
0
0
19
1
0
0
1
20
0
6
0
0
21
2
17
5
5
22
0
0
0
1
24
0
0
0
0
26
8
10
11
1
Razem
32
50
41
34
236
pylice płuc
6%
20%
przewlekłe obturacyjne zapalenie
oskrzeli
przewlekłe ch. Narządu głosu
2%
16%
nowotwory złośliwe
choroby skóry
6%
34%
12%
4%
przewlekłe ch.obwodowego
układu nerwowego
trwały odbiorczy ubytek słuchu
ch. zakaźne lub pasożytnicze
Ryc. 12.4. Udział procentowy chorób zawodowych w powiecie szczecińskim w 2009 roku
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
32
50
d. pozytywne
d. negatywne
41
34
2008
2009
Ryc. 12.5. Liczba decyzji o stwierdzeniu chorób zawodowych i o braku podstaw do stwierdzenia chorób
zawodowych w powiecie szczecińskim w latach 2008- 2009
Tab. 12.8. Liczba chorób zawodowych z podziałem na jednostki chorobowe w powiecie szczecińskim w latach
2006-2009
Numer
choroby
zawodowej
Choroba zawodowa
Liczba przypadków.
2006
2007
2008
2009
1
Zatrucia ostre albo przewlekłe lub ich następstwa wywołane przez
substancje chemiczne
19
17
12
0
3
Pylice płuc
1
0
0
3
4
Choroby opłucnej lub osierdzia wywołane pyłem azbestu:
0
1
0
0
5
Przewlekłe obturacyjne zapalenie oskrzeli, które spowodowało
0
1
0
1
237
trwałe upośledzenie sprawności wentylacyjnej płuc z obniżeniem
natężonej objętości wydechowej pierwszosekundowej (FEV1)
poniżej 60 % wartości należnej, wywołane narażeniem na pyły lub
gazy drażniące, jeżeli w ostatnich 10 latach pracy zawodowej co
najmniej w 30 % przypadków stwierdzono na stanowisku pracy
przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń
15
Przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym
wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat- 8 przypadków
9
2
6
8
17
Nowotwory złośliwe powstałe w następstwie działania czynników
występujących w środowisku pracy, uznanych za rakotwórcze u
ludzi
2
2
2
3
18
Choroby skóry
2
1
1
2
19
Przewlekłe choroby układu ruchu wywołane sposobem
wykonywania pracy
1
0
1
0
20
Przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego wywołane
sposobem wykonywania pracy
0
1
0
6
21
Obustronny trwały odbiorczy ubytek słuchu typu ślimakowego lub
czuciowo-nerwowego spowodowany hałasem, wyrażony
podwyższeniem progu słuchu o wielkości co najmniej 45 dB w uchu
lepiej słyszącym, obliczony jako średnia arytmetyczna
dla częstotliwości audiometrycznych 1,2 i 3 kHz- 17 przypadków
7
4
2
17
26
Choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa
4
5
8
10
Razem
45
34
32
50
60
50
40
50
45
34
30
liczba chorób
zawodowych
32
20
10
0
2006
2007
2008
2009
rok
.
Ryc. 12.6. Liczba chorób zawodowych w powiecie szczecińskim w latach- 2006-2009
238
Tab. 12.9. Zestawienie i analiza zawodowych chorób zakaźnych lub pasożytniczych stwierdzanych w powiecie
szczecińskim w latach 2006- 2009
WZW
typu B
WZW
typu C
WZW
typu B i
C
Gruźlica
2006
0
2
0
2007
0
1
2008
0
2009
0
Rok
pozostałe
1
1
0
4
0
1
2
1
5
0
0
1
6
1
8
1
0
3
5
1
10
10
8
8
6
4
5
Choroby zakaźne i
pasożytnicze
2
0
Razem
borelioza
10
4
Inne
2006
2007
2008
2009
rok
Ryc. 12.7. Liczba stwierdzonych zawodowych chorób zakaźnych lub pasożytniczych w powiecie szczecińskim
w latach 2006- 2009
10%
10%
wzw typuC
gruźlica
30%
borelioza
toksoplazmoza
50%
Ryc. 12.8. Udział procentowy zawodowych chorób zakaźnych lub pasożytniczych w powiecie szczecińskim w
2009 roku
239
Tab. 12.10. Najczęściej występujące choroby zawodowe w powiecie szczecińskim w latach 2008- 2009
Najczęściej występujące choroby zawodowe w powiecie szczecińskim w 2009 roku
Poz. 21- Obustronny
trwały odbiorczy ubytek
słuchu typu ślimakowego
(…)
Poz. 26- Choroby zakaźne
lub pasożytnicze albo ich
następstwa
liczba
przypadków
udział
procentowy
liczba
przypadków
udział
procentowy
liczba
przypadków
udział
procentowy
liczba
przypadków
udział
procentowy
2008
2
6,3
8
25,0
6
18,8
0
-
2009
17
34,0
10
20,0
8
16.0
6
12.0
Rok
Poz. 15- Przewlekłe
choroby narządu głosu
spowodowane
nadmiernym wysiłkiem
głosowym
Poz. 20- Przewlekłe
choroby obwodowego
układu nerwowego
wywołane sposobem
wykonywania pracy
W 2009 r. wydano 50 decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej oraz 34 decyzje
o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej. Najczęściej stwierdzano (34%
przypadków) obustronny trwały odbiorczy ubytek słuchu typu ślimakowego lub czuciowonerwowego spowodowany hałasem, wyrażony podwyższeniem progu słuchu o wielkości co
najmniej 45 dB w uchu lepiej słyszącym, obliczony jako średnia arytmetyczna dla
częstotliwości audiometrycznych 1, 2 i 3 kHz umieszczony pod poz. 21 wykazu chorób
zawodowych. W 2008 roku stwierdzono tylko 2 przypadki ww. jednostki chorobowej, co
stanowiło 6,3% stwierdzonych chorób. W 2009 roku nie stwierdzono chorób zawodowych
umieszczonych pod poz.1 wykazu chorób zawodowych tj. zatrucia ostrego albo przewlekłego
lub ich następstwa wywołanych przez substancje chemiczne. W latach poprzednich
przewlekłe zatrucie dwusiarczkiem węgla stwierdzono u kilkudziesięciu pracowników
Wiskordu, co było wynikiem narażenia na dwusiarczek węgla w latach poprzednich. Choroba
ta występowała pomimo zaprzestania przez Zakłady Chemiczne Wiskord od 2000 r.
działalności produkcyjnej, w 2008 roku przewlekłe zatrucia disiarczkiem węgla stanowiły
blisko 40% wszystkich stwierdzanych chorób zawodowych.
Współpraca z innymi organami administracji
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Szczecinie współpracuje z Państwową
Inspekcją Pracy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, z Wojewódzkim Inspektoratem
Ochrony środowiska- w zakresie ochrony środowiska oraz z nadzorem Budowlanymw zakresie usuwania i unieszkodliwiania odpadów zawierających azbest. W 2009 roku do
Oddziału Higieny Pracy wpłynęło 25 zgłoszeń interwencyjnych od ludności dotyczących
nieprawidłowych warunków bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwa
240
chemicznego. PPIS w Szczecinie w sprawach dotyczących skażeń chemicznych współpracuje
z Zespołem Reagowania Kryzysowego, Policją i Prokuraturą. Oddział Higieny Pracy
podejmował działania interwencyjne dotyczące m.in. bezpieczeństwa przy rozbiórce
materiałów zawierających azbest, niewłaściwego wprowadzania do obrotu i stosowania
chemikaliów oraz przekroczeń dopuszczalnych stężeń czynników szkodliwych na
stanowiskach pracy. W związku z przekroczeniami stężenia tlenku węgła unieruchomiono
3 stanowiska pracy.
XIII. OBIEKTY DOPUSZCZONE DO UŻYTKOWANIA MAJĄCE ISTOTNY
WPŁYW NA STAN SANITARNY POWIATU
W zakresie działalności zapobiegawczego nadzoru sanitarnego Państwowy Powiatowy
Inspektor Sanitarny w Szczecinie uczestniczył w dopuszczeniu do użytkowania 349 obiektów,
w tym 177 wymagających uzyskania pozwolenia na użytkowanie z art. 56 ustawy - Prawo
budowlane.
Zgłoszone do użytkowania obiekty to głównie usługi handlu, gastronomii,
administracji, medyczne oraz mieszkalnictwo. Ważniejsze inwestycje to :
1. Oczyszczalnia ścieków „Zdroje” przy ul. Wspólnej 41/3,
2. Sortownia odpadów przy ul. Księżnej Anny 9,
3. Przebudowany budynek szpitala w Areszcie Śledczym przy ul. Kaszubskiej 28,
4. Pawilon szpitalnego oddziału dla przewlekle chorych na terenie SPS ZOZ
„Zdroje”przy ul. Mącznej 4,
5. Budynek Klinik Okulistycznych SPSK nr 2 PAM przy al. Powst. Wielkopolskich
72,
6. Oddział otolaryngologii z blokiem operacyjnym i poradnią specjalistyczną na
terenie SPWSZ przy ul. Arkońskiej 4,
7. Stacja dializ na terenie SPS ZOZ „Zdroje” przy ul. Mącznej 4,
8. Klinika Gastroenterologii i chorób wewnętrznych, Klinika Reumatologii i chorób
wewnętrznych oraz Klinika Neurologii w SPSK Nr 1 PAM przy ul. Unii
Luubelskiej 1,
9. NZOZ „Meditest” przy ul. Bronisławy 14 D,
Ogółem odebrano 33 zakłady opieki zdrowotnej oraz 15 gabinetów działających
w ramach indywidualnej praktyki lekarskiej, indywidualnej specjalistycznej i grupowej
praktyki lekarskiej. Ponadto w roku 2009 kontynuowano opiniowanie programów
241
dostosowania zakładów do wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie wymagań,
jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia
i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej.
W trakcie czynności kontrolnych obiektów analizowano wpływ inwestycji na warunki
zdrowia i życia ludzi ze szczególnym uwzględnieniem przedsięwzięć mogących pogorszyć
stan środowiska.
Przedmiotowa analiza dotyczyła również Miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego miasta Szczecina (uzgodniono 28 projektów) oraz warunków realizacji
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, wśród których przeważały
inwestycje dotyczące uzbrojenia miasta w sieci wodociągowe i kanalizacji sanitarnej oraz
budowy i przebudowy dróg. Realizacja ww. inwestycji wpłynie na poprawę stanu sanitarnego
miasta.
XIV. REALIZACJA PROMOCJI ZDROWIA I OŚWIATY ZDROWOTNEJ NA
TERENIE POWIATU
W roku 2009 Oddział Oświaty Zdrowotnej PSSE w Szczecinie (3 osoby) realizował
zadania problemowe w oparciu o cele Narodowego Programu Zdrowia, wytyczne Głównego
Inspektora Sanitarnego oraz w oparciu o potrzeby lokalne.
Celem strategicznym naszej działalności jest promocja zdrowia jako forma wpływania
i modyfikowania stylu życia społeczności lokalnej.
Metody pracy:
Do istotnych zadań Oświaty Zdrowotnej należy aktualizacja wiedzy - przygotowanie
merytoryczne pedagogów, nauczycieli, lekarzy, pielęgniarki podejmujących działania
w podległych placówkach a także skoordynowanie tych zadań ze strukturami administracji
samorządowej i pozarządowej. Dotyczy to działań informacyjno - edukacyjnych promujących
zdrowy styl życia wśród dzieci i młodzieży, w grupach pracowniczych i społeczności lokalnej
poprzez:
− wykłady, pogadanki, prelekcje, rozmowy indywidualne, instruktaże,
− metody aktywizujące: warsztaty, konkursy plastyczne, na najlepszy projekt, literackie,
olimpiady, konkursy wiedzy, psychodramy, przedstawienia teatralne,
− metody audiowizualne - udostępnianie i rozdawnictwo prezentacji multimedialnych,
242
− metody multimedialne - korzystanie z Internetu, poczty elektronicznej, programów
komputerowych (z uwzględnieniem dystrybucji), prezentacje multimedialne,
− rozdawnictwo materiałów oświatowych oraz środków zmniejszających ryzyko zakażenia
HIV i innymi chorobami przenoszonymi drogą kontaktów seksualnych,
− formy wizualne: plakaty, wywieszki, gazetki, ekspozycje,
− monitoring programów edukacyjnych w szkołach i innych placówkach,
− ewaluacja za pomocą sondażu diagnostycznego, techniką ankiety,
− tworzenie programów prozdrowotnych.
14.1. Realizacja zadań oświatowo-zdrowotnych w oparciu o cele Narodowego
Programu Zdrowia
Cel 1. Zwiększenie aktywności fizycznej ludności.
1.1.
„Trzymaj Formę”
Program adresowany jest do uczniów klas V- VI szkół podstawowych oraz szkół
gimnazjalnych na terenie miasta Szczecina. Realizowany jest metodą projektu. Program ma
na celu promowanie zapobiegania nadwadze, otyłości i chorobom przewlekłym, zdrowego
odżywiania i aktywności fizycznej, W ramach programu nawiązano współpracę z Oddziałem
Higieny Żywienia, Żywności i Przedmiotów Użytku PSSE Szczecin oraz z Urzekam Miasta
Szczecin, Hipermarketem Selgros Cash & Carry w Szczecinie oraz z przedstawicielami
szczecińskich masmediów.
Z 40 gimnazjów działających na terenie Szczecina do programu zaproszono 40,
a przystąpiło 14 gimnazjalnych szkół co stanowi 47 % ogólnej liczby szkół gimnazjalnych
oraz 3 szkoły podstawowe, co stanowi 6,7 % ogólnej liczby szkół podstawowych. Programem
objęto 1611 uczniów z 10634 młodzieży uczącej się w gimnazjum, co stanowi 15,15 %
całkowitej liczby uczniów szkół gimnazjalnych w Szczecinie. W szkołach podstawowych
programem objęto 63 uczniów, co stanowi 0,3% całkowitej liczby uczniów szkół
podstawowych (20437) w Szczecinie.
Podczas realizacji programu przeprowadzono dwa szkolenia koordynatorów
programu.
W Gimnazjum Nr 12 na szkoleniu zorganizowanym przez powiatowego koordynatora
programu przeszkolono młodzież biorąca udział w programie w kwestii realizacji programu
w szkołach oraz zasad prawidłowego, racjonalnego odżywiania. Podczas szkolenia młodzież
243
jak i ich opiekunowie mogli skosztować sałatek owocowych, warzywnych, uczestniczyć
aktywnie w ćwiczeniach aerobowych, a także dokonać pomiaru BMI.
W szkołach realizujących program przeprowadzono cykl szkoleń z zakresu
znakowania żywności wartością odżywczą GDA oraz prawidłowego żywienia młodzieży
Dnia 16.06.2009 r. odbył się w Teatrze Współczesnym przy Wałach Chrobrego 3
w Szczecinie uroczysty finał III edycji programu. Mecenat nad imprezą objął Prezydent
Miasta Szczecin – Piotr Krzystek. Na sali Teatru Współczesnego zasiadło 250 osób, które
obserwowały starania i wysiłek poszczególnych szkól. Pomiędzy kolejnymi prezentacjami
młodzież przygotowała występy artystyczne, na scenie zaprezentowano m.in.: chilliderkii,
pokaz ćwiczeń aerobowych, pokaz tańców współczesnych. Powiatowy Inspektor Sanitarny ze
Szczecina ufundował statuetki w postaci sportowca dla pierwszych trzech miejsc.
Szkoła za zajęcie pierwszego miejsca otrzymała kamerę cyfrową, miejsce drugie
i trzecie – aparat cyfrowy. Nagrody te zostały ufundowane przez Prezydenta miasta Szczecin.
Pozostałe wyróżnione projekty otrzymały sprzęt sportowy.
Cel 3. Zmniejszenie rozpowszechniania palenia tytoniu.
1. „Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu”
Program adresowany jest do dzieci i młodzieży, studentów, pracowników służby
zdrowia oraz mieszkańców miasta Szczecin. Celem programu jest ograniczenie zdrowotnych
skutków palenia tytoniu, zapobieganie chorobom powstającym w wyniku palenia tytoniu oraz
tworzenie stref wolnych od dymu tytoniowego w wydzielonych częściach miasta.
Przeprowadzono dystrybucję materiałów edukacyjnych w postaci ulotek oraz plakatów
w placówkach nauczania i wychowania. Jednocześnie pedagogom udostępniano prezentacje
multimedialną do wykorzystania w szkołach we własnym zakresie.
W placówkach szkolno-wychowawczych zorganizowano szereg prelekcji i pogadanek
dot. szkodliwości palenia tytoniu. W roku 2009 łącznie programem objęto 2280 osób
z placówek działających na terenie powiatu Szczecin.
Dnia 29.05.2009 r. w ramach obchodów Światowego Dnia Bez Tytoniu odbył się
przemarsz uliczny pod hasłem „Rzuć Palenie Razem z Nami”. Trasa rozpoczęła się pod
Pałacem Młodzieży przy al. Wojska Polskiego 84/90 w kierunku pl. Sprzymierzonych,
następnie przemarsz wzdłuż ul. Piłsudskiego do pl. Grunwaldzkiego, oraz ul. Jedności
Narodowej. Przemarsz zakończył się pod Urzędem Miasta przy pl. Armii Krajowej 1.
Uczestnikami było 200 uczniów z 15 szkół, studenci, przedstawiciele Młodzieżowej Rady
244
Miasta. Podczas akcji młodzież skandowała hasła o treściach antynikotynowych, rozdawała
mieszkańcom ulotki zawierające informacje o szkodliwości palenia papierosów. Młodzież
pod Urzędem Miasta odczytała i wręczyła petycje na ręce zastępcy Prezydenta Miasta
Szczecina, Pana Tomasza Jarmolińskiego, Pani zastępcy Prezydenta Elżbiety Masojć oraz
Przewodniczącego Rady Miasta Szczecin- Bazylego Barana. Ponadto został rozstrzygnięty
konkurs na najciekawszy strój, plakat baner dotyczący reklamy antytytoniowej. Zostały
rozdane nagrody rzeczowe dla osób biorących udział w konkursie.Artykuły z imprezy
zamieszczono w Głosie Szczecińskim, Kurierze Szczecińskim, Gazecie Wyborczej oraz
gazecie Moje Miasto oraz relacje z imprezy emitowano w Polskim radiu Szczecin, Radiu Vox
oraz Radiu Eska.
Dnia 14.10.2009 r. w Przedszkolu Publicznym Nr 66 przy ulicy Czesława 7
w Szczecinie odbyło się szkolenie z zakresu ograniczania zdrowotnych następstw palenia
tytoniu dla dyrektorów i wychowawców przedszkolnych na które zaproszono 58 placówek
przedszkolnych. Uczestniczyli w nim przedstawiciele ośmiu placówek przedszkolnych
z terenu miasta Szczecina, co stanowi 4,64 % wszystkich publicznych placówek
przedszkolnych działających na terenie miasta Szczecin (58).
W
dniach 29.10-16.11.2009 r. zorganizowano wystawę prac plastycznych
w wykonaniu przedszkolaków poruszającą problem palenia tytoniu w obecności dzieci.
Dnia 04.11.2009 r. w Galerii Prezydenckiej Urzędu Miasta w Szczecinie odbyło się
uroczyste otwarcie wystawy podczas której goście honorowi – Pani Zastępca Prezydenta
Szczecina
Elżbieta
Masojć,
Pani
Wiesława
Jachimiak-
Zastępca
Państwowego
Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Szczecinie, Pani Małgorzata Olejnik – dyrektor
Wydziału Zdrowia i Polityki Społecznej Urzędu Miasta, Pani Lidia Rogaś – dyrektor
Wydziału Oświaty Urzędu Miasta podziękowali przedszkolakom ich opiekunom i dyrektorom
przedszkoli za trud włożony w przygotowanie prac plastycznych na wystawę.
Relacje z otwarcia wystawy można było obejrzeć w telewizji regionalnej TV 7 dnia
4.11.2009 r., Polskie Radio Szczecin, Radio Eska, Radio RMF Maxx oraz w prasie. Ponadto
w Głosie Szczecińskim, Kurierze Szczeciński zamieszczono informacje z uroczystości.
Światowy Dzień Rzucania Palenia tj. 19.11.2009 r. odbył się w Przedszkolu
Publicznym Nr 66 przy ulicy Czesława 7 w Szczecinie uroczysty finał II edycji konkursu
teatralnego o tematyce antynikotynowej dla przedszkoli. Przedszkolaki z ośmiu Przedszkoli
Publicznych z terenu miasta Szczecin zaprezentowali sztuki teatralne dot. problemu palenia
tytoniu z punktu widzenia dzieci. Na sali zasiadło łącznie 200 osób, które obserwowały
245
starania i wysiłek poszczególnych przedszkoli. Wśród widzów poza przedszkolakami i ich
opiekunami zasiedli dyrektorzy przedszkoli.
Dnia 19.11.2009 r. tj. Światowy Dzień Rzucania Palenia w gimnazjum Nr 7 przy ulicy
Z. Nałkowskiej w Szczecinie odbył się hapenning pod hasłem „Rzuć Palenie Razem z Nami”.
Młodzież szkolna pod opieką wychowawców przygotowała wystąpienie teatralne, które
w ciekawy sposób zniechęca młodzież do palenia tytoniu oraz uświadamia zdrowotne
i ekonomiczne skutki palenia. W hapenningu udział wzięło 70 osób.
W grudniu pracownicy Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia Powiatowej Stacji
Sanitarno-Epidemiologicznej w Szczecinie rozstrzygnęli konkurs na najciekawszą edukację
rówieśniczą z zakresu palenia tytoniu i nagrodzili zwycięzców.
Cel 4. Zmniejszenie i zmiana struktury spożycia alkoholu oraz zmniejszenie szkód
zdrowotnych spowodowanych alkoholem
Treści związane z ograniczeniem używania substancji psychoaktywnych i związanych
z tym szkód zdrowotnych poruszane są podczas zajęć warsztatowych z zakresu HIV/AIDS.
Szczególny nacisk kładzie się na uzależnienia od środków odurzających i alkoholu.
Cel 6. Zwiększenie skuteczności edukacji zdrowotnej społeczeństwa oraz działań w zakresie
promocji zdrowia.
1. Program - „Wolność Oddechu - Zapobiegaj Astmie”.
Program adresowany jest do uczniów klas I-III szkół podstawowych oraz ich rodziców
i opiekunów. Realizowany jest we współpracy z firmą Astra Zeneca Polska. Celem programu
jest uświadomienie rodzicom i opiekunom dzieci, znaczenia wczesnej profilaktyki astmy oraz
poprawy jakości życia dzieci zagrożonych chorobą. Pracownicy OZiPZ nawiązali współpracę
z lekarzem pediatrą oraz specjalistą chorób płuc. Lekarz pediatra przeszkolił rodziców i dzieci
objętych programem.
W maju w siedzibie PSSE w Szczecinie, oddział Oświaty Zdrowotnej zorganizował szkolenie
dla rodziców uczniów klas I-III z zakresu rozpoznania, diagnostyki oraz leczenia chorób alergiczny
oraz astmy u dzieci – 29 osób. Spotkanie poprowadził lekarz pediatra Samodzielnego Publicznego
Szpitala Klinicznego nr 1 przy ul. Unii Lubelskiej 1 w Szczecinie. Do realizacji zaproszono 7 szkół
podstawowych (z 45 w powiecie Szczecin), tj 15,5 % – ogółem programem objęto 1332 osób co
stanowi 13,2 % dzieci w klasach I-III we wszystkich szkołach podstawowych w Szczecinie (10119 w
klasach I-III w powiecie Szczecin). W szkołach realizujących program odbył się szereg zajęć
dotyczących alergii oraz astmy. W klasach I-III odbyły się zajęcia z czytania książeczki pt. „W klasie
246
z Jasiem”. Po przeczytaniu książeczki przeprowadzono z dziećmi rozmowy na temat objawów,
przyczyn tej choroby oraz możliwości zapobiegania oraz sposoby leczenia astmy. Wśród uczniów
przeprowadzono konkurs plastyczny dotyczący życia z astmą.
Ponadto we wszystkich Szkołach Podstawowych objętych programem prowadzone były przez
koordynatorów
szkolnych
zajęcia
dla
dzieci
w
ciekawych
i
różnorodnych
formach:
- konkursy wiedzy, rebusy, łamigłówki, oraz praca z książką- czytanie bajek w trakcie zajęć z dziećmi.
Przeprowadzono dystrybucję materiałów (pakiety edukacyjne dla koordynatorów) do wszystkich
szkół, które zostały objęte programem.
.
2. Światowy Dzień Zdrowia.
W ramach obchodów Światowego Dnia Zdrowia zorganizowano „Mikroolimpiadę
wiedzy o zdrowiu zapobieganiu uzależnieniom”. Celem konkursu jest wyrobienie i utrwalenie
nawyków dbania o własne zdrowie, niesienie pomocy osobom potrzebującym oraz
promowania bezpiecznych zachowań w domu i na ulicy. Do finału przystąpiło 50 uczniów
z 25 gimnazjów. Uczestnicy konkursu otrzymali nagrody ufundowane przez Wydział Zdrowia
i Polityki Społecznej Urzędu Miasta Szczecina.
W ramach obchodów Światowego Dnia Zdrowia zorganizowano Festiwal Piosenki
o Zdrowiu, który adresowany był do przedszkolaków, uczniów szkół podstawowych
i gimnazjalnych. Celem festiwalu jest zainteresowanie dzieci, młodzieży i ich opiekunów
tematyką zdrowia, zainspirowanie uczestników do poszukiwań treści prozdrowotnych
i nowych form wyrazu oraz aktywizacja środowisk szkolnych w zakresie działań
prozdrowotnych. Zakres tematyczny obejmował m.in. zdrowy styl życia, zdrowe odżywianie,
profilaktykę chorób i nałogów, higienę osobista oraz higienę jamy ustnej, bezpieczeństwo
podczas wypoczynku jak i na drodze, ochronę środowiska i ekologię. Finał powiatowego
etapu konkursu pt. „Festiwal piosenki o Zdrowiu” odbył się w Przedszkolu Publicznym Nr 66
przy ulicy Czesława. Wzięło w nim udział 12 placówek z 58 co stanowi 21 %, łącznie 135
osób, których nagrodzono zabawkami, które ufundowały hurtownie.
Cel. 7. Zmniejszenie narażenia na czynniki szkodliwe w środowisku życia i pracy oraz
ich skutków zdrowotnych i poprawa stanu sanitarnego kraju.
W ramach Światowego Dnia Zdrowia zorganizowano konkurs plastyczny pod hasłem
„Zmiany klimatyczne a zdrowie”, adresowany do uczniów szkół podstawowych w klasach
IV-VI. Celem konkursu jest uświadomienie młodzieży wpływu zmian klimatycznych na
zdrowie człowieka, a w szczególności poszerzenie wiedzy o przyczynach zmian
247
klimatycznych oraz promowanie zachowań mających na celu spowalnianie zmian klimatu
i ich wpływ na życie ludzi i naszej planety. Do konkursu przystąpiło 7 szkół podstawowych.
Spośród nadesłanych 28 prac komisja wyłoniła 3 pierwsze miejsca oraz trzy wyróżnienia za
najciekawsze prace które zostały nagrodzone książkami oraz dyplomami Powiatowego
Inspektora Sanitarnego. Wszyscy uczestnicy konkursu otrzymali nagrody książkowe.
Pedagogom wręczono podziękowania.
Cel 8. Wspieranie rozwoju i zdrowia fizycznego, psychospołecznego oraz zapobieganie
najczęstszym problemom zdrowotnym i społecznym dzieci i młodzieży
1. Powiedz Nie Trądzikowi.
Program realizowany przy współpracy Polskiego Towarzystwa Oświaty Zdrowotnej.
Adresowany jest do młodzieży licealnej, ma na celu kompleksowe leczenie trądziku, jako
najbardziej skutecznej metody pozbycia nieefektownej dolegliwości. Celem programu jest;
-
Zwiększenie świadomości uczniów, że trądzik jest chorobą, którą należy i można
leczyć,
-
Kształtowanie nawyku korzystania z konsultacji dermatologicznej i wizyt u
kosmetyczki,
-
Poprawienie umiejętności w zakresie pielęgnacji skóry,
-
Obalenie mitów i przesądów.
Program ma bardzo atrakcyjne materiały i pomoce edukacyjne w postaci:
-
poradników dla nauczyciela, filmu edukacyjnego, który obrazuje najważniejsze
informacje o trądziku z perspektywy dermatologicznej, ginekologicznej, dietetycznej
oraz psychologicznej,
-
ulotka- składanka dla ucznia z próbką dermokosmetyku,
-
list do rodziców,
-
list do dyrektorów szkół.
W 2009 r. edycja programu była pilotażowa, dlatego też programem objęto 10
placówek licealnych z 10 zaplanowanych, tj 100 %. Liczba uczniów biorących udział
w programie wyniosła 2572.
Program zainteresował uczniów, rodziców oraz nauczycieli ze względu na tematykę,
która porusza istotny problem wieku młodzieńczego. Rodzicie/opiekunowie dowiedzieli się,
że trądzik jest chorobą z którą należy walczyć z pomocą lekarza dermatologa. Uznali program
oraz zajęcia prowadzone w ramach programu za bardzo ważne oraz przydatne dla ich dzieci.
248
Cel 10. Zmniejszenie częstości wypadków, szczególnie drogowych.
1. Bezpieczne wakacje.
Działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa w czasie wakacji letnich Oddział Oświaty
Zdrowotnej i Promocji Zdrowia prowadził działania edukacyjne na terenie miasta Szczecina
w placówkach kolonijnych, półkoloniach i Świetlicach Środowiskowych. Celem interwencji
była poprawa bezpieczeństwa wypoczynku w czasie wakacji. Problematyka obejmowała
profilaktykę chorób zakaźnych: HIV/AIDS, profilaktyka zakażeń wirusem grypy typu
AH1N1, choroby przenoszone przez kleszcze, wścieklizna, choroby przewodu pokarmowego
(czerwonka, salmonella). Poruszano także problematykę dotyczącą zatruć pokarmowych,
które w okresie letnim zdarzają się bardzo często (terminy ważności produktów tj. wyroby
mleczne, oraz w jaki sposób przechowywać żywność). Ponadto zwracano uwagę na
uzależnienia w kontekście ryzykownych zachowań. Prowadzono pogadanki z zakresu „I
pomocy przedlekarskiej w nagłych wypadkach”, które zawierały zagadnienia dotyczące
zadławień, krwotoków z nosa, oparzeń słonecznych, udaru cieplnego, pogryzień, użądleń
przez owady, omdleń itd. Zwracano również uwagę na bezpieczne zachowania podczas
korzystania z kąpieli w morzu, basenie, jeziorach oraz z kąpieli słonecznych. Dnia 30.06.2009
r. we współpracy z HDiM PSSE, KMP w Szczecinie Wydział Prewencji zorganizowano
szkolenie dla kierowników oraz wychowawców kolonijnych i pielęgniarek. Edukacja
dotyczyła I pomocy w nagłych wypadkach zagrażających życiu, wymogi Higieniczno
sanitarne podczas wypoczynku i rekreacji oraz bezpieczeństwa transportu w trakcie
przejazdów autokarowych.
Interwencja obejmowała okres wakacyjny (od 23 czerwca do 20 sierpnia 2009 r.). Na
terenie miasta zorganizowano łącznie 49 placówki wypoczynku (półkolonie, kolonie oraz
obozy). Ogółem przeprowadzono 26 wizytacji, co stanowi 74 % ogólnej liczby obiektów
wypoczynku letniego. Łącznie przeszkolono 630 osób (dzieci, młodzież, wychowawcy,
pielęgniarki), co stanowi 12 % ogólnej liczby dzieci wypoczywających w mieście Szczecinie
(5380).
2. Bezpieczne ferie
Działania edukacyjne na rzecz poprawy bezpieczeństwa wypoczynku podczas ferii
zimowych. Problematyka obejmowała profilaktykę chorób zakaźnych, w tym HIV/AIDS,
zwrócenie uwagi na uzależnienia (alkohol, narkotyki) w kontekście ryzykownych zachowań,
249
oraz uzależnienie od nikotyny. Poruszane były także tematy dotyczące zakażenia
meningokokowego.
Ponadto prowadzone były pogadanki z zakresu I pomocy przedlekarskiej w nagłych
wypadkach, które będą zawierały zagadnienia dotyczące postępowania w przypadku złamań
kończyn, wstrząśnienia mózgu, oraz zachowań podczas wypadków na drogach, a także
w obiektach użyteczności publicznej, zwłaszcza licznie odwiedzanych w okresie ferii
zimowych, takie jak: hale widowiskowo - sportowe, baseny, lodowiska oraz obiekty wielko
powierzchniowe pod względem zalegania pokrywy śnieżnej. W ramach akcji jest także
inicjowanie i współorganizowanie konkursów wiedzy na tematy prozdrowotne oraz zawodów
sportowych dla dzieci i młodzieży. W trakcie podejmowania w/w działań prowadzona była
dystrybucja materiałów edukacyjnych. Na terenie miasta zorganizowano łącznie 28 placówek
wypoczynku (półkolonie, zimowiska). Ogółem przeprowadzono 8 wizytacji, co stanowi 29 %
ogólnej liczby zimowisk. Łącznie przeszkolono 277 osób (dzieci, młodzież, wychowawcy),
co stanowi 24,02 % ogólnej liczby dzieci wypoczywających w mieście Szczecinie (1153
osoby).
Cel 11. Zwiększenie skuteczności i sprawności pomocy doraźnej w nagłym zagrożeniu utraty
życia. „Pierwsza pomoc przedlekarska w nagłych wypadkach zagrażających życiu”.
1. Pierwsza pomoc przedlekarska w nagłych wypadkach zagrażających życiu”
1.1 Program autorski PSSE Szczecin, zatwierdzony przez MZ i OS, realizowany wśród
młodzieży. Cieszy się dużym zainteresowaniem, kontynuowany od 1996 r. Celem
prowadzonych w ramach programu zajęć jest opanowanie teoretycznych wiadomości
i praktycznych umiejętności dotyczących pomocy doraźnej. Do celów szczegółowych należy
zapoznanie z definicjami – resuscytacja, reanimacja. Zapoznanie z objawami nagłego
zatrzymania krążenia i oddechu, nauczanie techniki sztucznego oddychania i zewnętrznego
masażu serca. Nauka w układaniu chorego w pozycji bocznej ustalonej i umiejętności
tamowania krwotoków zewnętrznych. W trakcie zajęć zwracano uwagę na nabycie
następujących umiejętności: ocenę stanu przytomności, udrożnienie dróg oddechowych,
wykonanie zewnętrznego masażu serca. Zajęcia uwzględniają wykład, ćwiczenia na fantomie.
Zajęcia uwzględniają wykład oraz ćwiczenia na fantomie. Edukacją objęto 23/23 placówek,
co stanowi 100 %. Liczba osób objętych edukacją 693/8500 co stanowi 8,1 % uczniów.
250
Cel 15. Usprawnienie wczesnej diagnostyki i zwiększenie efektywności leczenia
nowotworów złośliwych szyjki macicy i sutka
1. Narodowy Program Prewencji Chorób Nowotworowych.
Program dotyczący profilaktyki raka piersi oraz raka szyjki macicy, adresowany do
uczniów i ich matek, nauczycieli szkół ponadgimnazjalnych, studentów oraz pielęgniarek.
Celem programu jest nauka samobadania piersi w celu wczesnego wykrycia nowotworu
piersi. Istotne jest również zachęcanie młodzieży do wizyt u specjalistów w celu wczesnej
diagnostyki i leczenia. Profilaktyka raka szyjki macicy- zakażenie wirusem HPV – wirus
brodawczaka ludzkiego. Pracownik GSK w ramach interwencji przeprowadził prelekcje na
w/w temat dla pielęgniarek medycyny szkolnej. Celem jest uświadomienie kobiet
o czynnikach zwiększających ryzyko zakażenia: takich jak: wczesne rozpoczynanie
współżycia seksualnego, duża liczba partnerów, seks bez zabezpieczenia (bez prezerwatywy),
brak i nieprzestrzeganie zasad higieny intymnej, a także czynniki dodatkowe: długotrwała
antykoncepcja hormonalna, palenie tytoniu, duża liczba przebytych porodów. Ponadto
Nawiązano współpracę
z
Zachodniopomorskim
Centrum
Onkologii
i
poproszono
o przeprowadzenie szkoleni dla pedagogów i pielęgniarek medycyny szkolnej. W trakcie
szkolenia 17.11.2009 r. w siedzibie PSSE do współpracy zaproszono pielęgniarki medycyny
szkolnej i pedagogów, którzy bardzo aktywnie przystąpiły do kolejnej edycji programu.
W trakcie szkoleń w szkołach przeprowadzono pokazy samobadania piersi na fantomie.
Ponadto kontynuowana współpracę z firmą kosmetyczną „AVON”, która jest patronatem
profilaktyki raka sutka. Programem objęto 145 uczniów szkół ponadgimnazjalnych co
stanowi 2,14 % osób w 5/23 placówkach szkolnych co stanowi 17 %.
Cel 17. Zwiększenie skuteczności zapobiegania chorobom zakaźnym
1. Profilaktyka HIV/AIDS
Program adresowany jest do społeczności lokalnej, głównymi odbiorcami jest
młodzież szczecińskich szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, studenci oraz nauczyciele
i pedagodzy szkolni . Celem jest ograniczenie liczby zakażeń wirusem HIV oraz
kształtowanie postaw akceptacji i życzliwości wobec osób żyjących z HIV. Ponadto celem
programu jest propagowanie i utrwalenie świadomości na temat ryzykownych zachowań
w kontekście HIV/AIDS. Pracownicy OZiPZ realizowali program w trakcie całego roku,
w szkołach gimnazjalnych, ponadgimnazjalnych, ośrodkach szkolno-wychowawczych, na
obozach, półkoloniach. Przeprowadzono zajęcia w formie warsztatów, gier decyzyjnych,
251
dyskusji, z użyciem środków audiowizualnych. Programem objęto 14/60 placówek co stanowi
20 % ogólnej liczby wszystkich placówek . Zwizytowano 14/15 co stanowi 93 % placówek
zaproszonych do współpracy. Przeszkolono 624 uczniów uczęszczających do szkół
gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, co stanowi 3,00 % uczniów szkół gimnazjalnych
i ponadgimnazjalnych z powiatu Szczecin (ogół uczniów - 20123). Program cieszy się bardzo
dużym zainteresowaniem ze względu na ciekawe formy realizacji (warsztaty praktyczne,
środki audiowizualne). Duży wpływ na popularność programu mają lokalne media, które
angażują się w propagowanie tematu. Jednocześnie ze względu na poszerzenia i wymiany
doświadczeń w/w temacie. Ponadto nawiązano współpracę z Aresztem Śledczym
znajdującym się w Szczecinie przy ulicy Kaszubskiej 38 w Szczecinie oraz ze studentami
PAM II roku wydział lekarski, którzy po przeszkoleniu podjęli współpracę w edukacji
rówieśniczej na terenie miasta .
2. Olimpiada wiedzy HIV/AIDS
Powiatowy finał konkursu wiedzy o HIV/AIDS odbył się w I LO przy ul. Piastów 12
w Szczecinie. W półfinale udział wzięło 1500 osób uczęszczających do szkół gimnazjalnych
i ponadgimnazjalnych. W finale wzięło udział łącznie 70 osób, które miały za zadanie
rozwiązać test, składający się z 35 pytań, poziomem dostosowanych do wieku uczestników.
Do konkursu przystąpiło 20 szkół gimnazjalnych, co stanowi 50 % liczby gimnazjów z terenu
Szczecina (40) i 12 szkół ponadgimnazjalnych, co stanowi 75 % szkół ponadgimnazjalnych z
terenu Szczecina (16). Wszyscy finaliści otrzymali nagrody w postaci książek ufundowanych
przez Urząd Miasta Szczecin.
Główny cel programowy został osiągnięty ponieważ młodzież poszerzyła swoją
wiedzę, przygotowując się do finału konkursu. W szkołach odbywały się prelekcje na temat
możliwości zakażenia HIV oraz skutków wynikających z ryzykownych zachowań
seksualnych oraz zażywania narkotyków. Zainteresowanie programem wśród szkół jest duże.
Konkurs podobał się wychowawcom oraz młodzieży z uwagi na to, że porusza istotny
problem zdrowotny w kolejnym roku będzie kontynuowany. W bieżącym roku
zainteresowanie konkursem było większe, niż w latach poprzednich, ponieważ liczba
uczestników zgłoszonych do konkursu wzrosła.
3. IV powiatowy przegląd sztuk teatralnych Razem Przeciw AIDS
W ramach społecznej kampanii zorganizowano IV Powiatową edycję konkursu
teatralnego „Razem przeciw AIDS”. Uczestnikami IV edycji przeglądu sztuk teatralnych dot.
252
profilaktyki HIV/AIDS oraz przeciwdziałania narkomanii pt. „Razem przeciw AIDS” była
młodzież z terenu miasta Szczecina wraz z wychowawcami grup teatralnych. Dnia 1.12.2009
r. tj. Światowy Dzień AIDS odbył się w Pałacu Młodzieży przy al. Piastów w Szczecinie
uroczysty finał V edycji przeglądu sztuk teatralnych dot. profilaktyki HIV/AIDS oraz
przeciwdziałania narkomanii pt. „Razem przeciw AIDS”. Przedstawiono 9 sztuk teatralnych
dot. tematu profilaktyki HIV/AIDS oraz przeciwdziałania narkomanii z 8 szkół
gimnazjalnych i ponadgimnajzlanych.
Na widowni zasiadło łącznie 90 osób, które obserwowały starania i wysiłek
poszczególnych szkół. Wśród widzów poza młodzieżą uczestniczącą w przeglądzie i ich
opiekunami zasiedli dyrektorzy szkół, młodzież, rodzice uczniów.
Uczestnicy przeglądu za trud włożony w przygotowanie przedstawień teatralnych
otrzymali nagrody w postaci kamery cyfrowej oraz aparatów cyfrowych.
4. Szkolenie nauczycieli i pedagogów szkolnych .
W ramach programu przeprowadzono szkolenie 17 XI 2009 dla nauczycieli
i pedagogów szkolnych z zakresu edukacji seksualnej i profilaktyki HIV/STD oraz
zapowiedziano dalszą kontynuację szkolenia w ramach współpracy międzynarodowej. Na
szkolenie zaproszono również przedstawicieli kuratorium oświaty.
5. Współpraca międzynarodowa.
Podobnie jak w latach ubiegłych Kontynuowano współpracę z organizacjami
zajmującymi się profilaktyką, diagnostyką i terapią HIV/STD w granicach nowej i starej Unii
Europejskiej (BORDERNET, MAT – LAKOST) w ramach tej współpracy przeprowadzono
szkolenie 24.XI.2009 dla nauczycieli i studentów PAM,. - wydział lekarski pracowników
kuratorium oświaty z zakresu edukacji seksualnej oraz profilaktyki HIV/STD w którym
uczestniczyło 18 nauczycieli i pedagogów. Ponadto uczestniczyliśmy w szkoleniu 28.XI.2009
dotyczącym edukacji seksualnej w kontekście interkulturowym oraz uczestniczyliśmy
30.XI.2009 do 1.XII.2009 w konferencji z okazji Światowego Dnia AIDS w Schwerinie
reprezentując stronę polską .
6. Współorganizacja konferencji IV Młodzieżowe HIV/AIDS
Pracownicy nawiązali współpracę z Samodzielnym Publicznym Wojewódzkim
Szpitalem Zespolonym, z uczelniami wyższymi, Kuratorium oświaty.
253
7. profilaktyki grypy,
Ogólnopolska społeczna kampania przeciwko ograniczeniu liczby zakażeń grypą
sezonową oraz nowym typem wirusa grypy A H1N1. W ramach kampanii przeszkolono
wszystkie pielęgniarki z NZOZ-u medycyny szkolnej „Szkolmed”. Przeprowadzono
dystrybucję materiałów informacyjnych w placówkach służby zdrowia oraz nauczania
i wychowania. Podjęto następujące działania:
-
umieszczono na stronie internetowej Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej
w Szczecinie broszurę dot. treści merytorycznych i metodycznych z zakresu
profilaktyki grypy sezonowej i nowej grypy,
-
wystosowano pismo do Wydziału Oświaty Urzędu Szczecin Miasta i Kuratorium
Oświaty informujące o profilaktyce, przebiegu grypy sezonowej i nowej grypy A
(H1N1) oraz dostępnych materiałach na stronie internetowej PSSE Szczecin. Przesłano
wersję elektroniczną wszystkim szkołom w celu umieszczenia ich na stronach
internetowych szkół.
-
pisemnie
powiadomiono
kierowników
ZOZ-ów
o
możliwości
korzystania
z broszury umieszczonych na stronach internetowych PSSE oraz udostępniono wersję
elektroniczną
w
celu
umieszczenia
jej
na
stronach
internetowych
poradni
i eksponowania na terenach placówek. Edukacją objęto 27 placówek nauczania
i wychowania. Liczba osób objętych edukacją wyniosła 776.
-
przeprowadzono szereg szkoleń dot. grypy A/H1N1 dla pracowników służby zdrowia,
pedagogów i wychowawców szkolnych, pracowników zakładów produkcyjnych,
uczniów, rodziców.
-
nawiązano współprace z lokalnymi massmediami w celu rozpowszechnienia wiedzy na
temat zagrożeń wirusem grypy typu A H1N1.
8. Profilaktyka zakażeń meningokokowych
Ogólnopolska społeczna kampania przeciwko meningokokom, mająca na celu
zminimalizowanie skutków zagrożenia spowodowanego zakażeniami dwoinką zapalenia opon
mózgowo-rdzeniowych.
W
ramach
Ogólnopolskiej
Kampanii
Społecznej
„Stop
meningokokom” przeprowadzono dystrybucję materiałów informacyjnych w placówkach
służby zdrowia i wychowania. Przeprowadzono 4 szkolenia pracowników medycznych,
nauczycieli i pedagogów szkolnych, rodziców w oraz nauczycieli, pedagogów i rodziców
w szkółach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych oraz w trakcie wywiadówek. Edukacją
objęto 66 osób.
254
W okresie ferii zimowych 2009 w godzinach wieczornych wraz z przedstawicielami
działów HŻŻiPU, HDiM oraz oddziałami prewencyjnymi Miejskiej Komendy Policji
w Szczecinie przeprowadzono kontrole w 6 obiektach typu: pub i dyskoteki w zakresie
przestrzegania warunków sanitarno- higienicznych, w szczególności bezpieczeństwa dzieci
i młodzieży przebywających w w/w obiektach w kontekście zakażenia meningokokowego.
Odział Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia szczególną uwagę zwracał na najczęstsze
czynniki ryzyka zakażenia tj., używania wspólnych sztućców, picie z jednej butelki, palenie
tego samego papierosa. Wszystkie skontrolowane w czasie ferii obiekty nie wykazały
uchybień sanitarnych w zakresie:
-
ograniczenia dostępu niepełnoletniej młodzieży do użytkowania fajek wodnych, oraz
napojów alkoholowych przez weryfikację przez personel wieku osoby na podstawie
okazania dowodu osobistego
-
posiadania orzeczeń lekarskich osób pracujących w kontakcie z żywnością o braku
przeciwwskazań do wykonywania tych prac przy których istnieje możliwość
przeniesienia zakażenia na inne osoby
-
prawidłowości i skuteczności mycia i dezynfekcji naczyń wielokrotnego użytku
-
sprawdzenie czy naczynia jednorazowe są dopuszczone do kontaktu z żywnością
-
prawidłowości znakowania wprowadzonych do obrotu środków spożywczych w tym
np. napojów zawierających ekstrakty z konopi indyjskich.
We wszystkich skontrolowanych klubach nocnych przeprowadzono szkolenia
merytoryczne oraz pozostawiono plakaty i ulotki informacyjne dotyczące zakażenia
menigokokowego oraz szkodliwości palenia tytoniu.
Cel 18. Intensyfikacja profilaktyki próchnicy zębów i chorób przyzębia u dzieci,
młodzieży oraz kobiet ciężarnych
1. „Zdrowy uśmiech”
Program adresowany jest do uczniów klas III szkół podstawowych. Celem programu
jest zapobieganie próchnicy zębów wśród dzieci, kształtowanie umiejętności i utrwalenie
nawyku codziennego mycia zębów, podniesienie wśród dzieci odpowiedzialności za higienę
jamy ustnej oraz zachęcanie rodziców do współdziałania z dziećmi na rzecz prawidłowej
higieny jamy ustnej poprzez edukację zdrowotną od najmłodszych lat. Pielęgniarki medycyny
szkolnej oraz nauczyciele nauczania początkowego kontynuowały realizację programu
organizując w trakcie roku szkolnego liczne konkursy plastyczne oraz przedstawienia
teatralne z udziałem dzieci. W szkołach objętych programem przeprowadzono dystrybucję
255
szczoteczek oraz próbek past do zębów ufundowanych przez Urząd Miasta Szczecin, wydział
Zdrowia i Polityki Społecznej.
Program kontynuowało 13 szkół podstawowych – ogółem 900 uczniów, co stanowi 28
% ogólnej liczby dzieci (3172 w 45 SP w powiecie), programem objęto 13 szkół ze względu
na liczbę otrzymanych materiałów.
1.1 „Konkurs Plastyczny” na komiks
W ramach programu PSSE w Szczecinie, oddział Oświaty Zdrowotnej i Promocji
Zdrowia zorganizował powiatowy konkurs na komiks pod hasłem „Zęby myj – Radośnie
żyj”.
Opracowano regulamin konkursu pod hasłem „Zęby Myj- Radośnie Żyj” i rozesłano
do wszystkich szkół podstawowych w powiecie zaproszenia do wzięcia udziału w konkursie.
Nawiązano współpracę z Wydziałem Zdrowia i Polityki Społecznej w celu pozyskania
środków na nagrody do konkursu plastycznego. W czerwcu rozstrzygnięto konkurs oraz
wręczono
nagrody uczestnikom.
Do
konkursu
plastycznego
przystąpiło
8
szkół
podstawowych. Spośród nadesłanych 62 prac komisja wyłoniła 3 pierwsze miejsca oraz trzy
wyróżnienia za najciekawsze prace które zostały nagrodzone książkami oraz dyplomami
Powiatowego Inspektora Sanitarnego. Wszyscy uczestnicy konkursu otrzymali nagrody
książkowe. Pedagogom wręczono podziękowania.
14.2.
Szkolenia i konferencje z zakresu oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia
Łącznie przeprowadzono 109 szkoleń o tematyce oświatowo zdrowotnej. Ponad to, 2
konferencje pracownicy Oświaty Zdrowotnej PSSE.
Tab. 14.1. Szkolenia z zakresu oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia
L.p.
Tematyka
Uczestnicy
Liczba
Liczba
osób
godzin
1611
36
- uczniowie szkół
1.
„Trzymaj formę”
gimnazjalnych
- liderzy promocji zdrowia
- nauczyciele, pedagodzy szkolni
„Narodowy program prewencji
2.
chorób nowotworowych”
-
Uczniowie
szkół
podstawowych, gimnazjalnych i 145
20
ponadgimnazjalnych
256
3.
4.
„Zdrowy Uśmiech”
- nauczyciele nauczania
początkowego
Profilaktyka grypy sezonowej i
- nauczyciele, pielęgniarki,
grypy
uczniowie
900
3
776
23
Tab. 14.2. Szkolenia - Warsztaty pokazowe prowadzone dla nauczycieli i młodzieży
L.p.
Tematyka
Uczestnicy
Liczba
Liczba
osób
godzin
800
50
693
46
373
36
1332
16
657
34
- nauczyciele
- pielęgniarki
1.
Profilaktyka zakażeń HIV/AIDS
- uczniowie szkół podstawowych,
(wykład, warsztaty, film,
gimnazjalnych i
dyskusja)
ponadgimnazjalnych
- studenci,
- nauczyciele
„Pierwsza pomoc przedlekarska
w nagłych wypadkach
2.
zagrażających życiu” (wykład,
ćwiczenia na fantomie, zajęcia
z prawidłowego układania
w pozycji bocznej ustalonej)
- nauczyciele
- pielęgniarki
- uczniowie szkół gimnazjalnych
i ponadgimnazjalnych
- nauczyciele
- nauczyciele
4.
„Program Ograniczania Zdrowotnych - pielęgniarki
Następstw Palenia Tytoniu”
- uczniowie szkół gimnazjalnych
i ponadgimnazjalnych
5.
6.
„Wolność Oddechu - Zapobiegaj
Astmie”
- pielęgniarki NZOZ Szkolmed rodzice uczniów klas I – III szkół
podstawowych
Działania na rzecz poprawy
- wychowawcy kolonii i
bezpieczeństwa w czasie wakacji
półkolonii
„Bezpieczne wakacje”
- wychowankowie
257
- nauczyciele
„Narodowy program prewencji
7.
chorób nowotworowych”
- pielęgniarki
- uczniowie szkół podstawowych, 270
6
gimnazjalnych i
ponadgimnazjalnych
Tab. 14.3. Współorganizacja szkoleń z innymi jednostkami
Tematyka
L.p.
1.
Bezpieczne wakacje
Liczba
Uczestnicy
uczestników
- wychowawcy kolonii i półkolonii,
pielęgniarki
Samodzielny Publiczny Wojewódzki
Liczba godzin
34
2
30
5
Szpital Zespolony w Szczecinie ul.
Arkońska, Poradnia Niedoborów
Immunologicznych
ul. Broniewskiego, współpracę z
2. Profilaktyka zakażeń
HIV/AIDS
organizacjami zajmującymi się
profilaktyką, diagnostyką i terapią
HIV/STD w granicach nowej i starej Unii
Europejskiej (BORDERNET, MAT –
LAKOST) w ramach tej współpracy
przeprowadzono szkolenie 24.XI.2009
dla nauczycieli i studentów PAM
Tab. 14.4. Konferencje współorganizowane przez OZiPZ PSSE Szczecin
L.p.
Tematyka
Uczestnicy
1.
Dzień Seniora
WSSE Szczecin
Liczba
Liczba
uczestników
godzin
100
6
Uwagi
20.10.2009
Magdalena Stachel,
Izabela Wojtal,
Joanna Siemionczyk
2
IV Forum Młodzieżowe
WSSE Szczecin
160
5
25.11.2009
HIV/AIDS 2009
Magdalena Stachel,
Konferencja naukowa
Izabela Wojtal,
dla studentów Zamek
Joanna Siemionczyk
Książąt Pomorskich
Tab. 14.5. Konferencje, w których uczestniczyli pracownicy OZiPZ PSSE Szczecin
258
L.p
Organizator
Liczba godzin Termin /Uczestnik
Urząd Miasta Szczecin,
4
Tematyka
1.
Sprawdź czy twoje picie
wydział Zdrowia i Polityki
jest bezpieczne
Społecznej
2
Urząd Miasta Szczecin,
Zachowaj Trzeźwy Umysł
20.05.09
Magdalena Stachel
5
29.04.09 r.
wydział Zdrowia i Polityki
Magdalena Stachel
Społecznej
3
Pomorska Akademia
„Starzejące się
6
15.06.09 r.
Medyczna w Szczecinie
Magdalena Stachel
Joanna Siemionczyk
społeczeństwo wyzwaniem
dla zdrowia publicznego”
4
Międzynarodowa III
Uniwersytet Szczeciński,
Konferencja Naukowa”
WSSE w Szczecinie
16
23-25.10. 2009r.
Magdalena Stachel
Zdrowie Publiczne w
działalności Państwowej
Inspekcji Sanitarnej „
5
Profilaktyka zakażeń
MAT- LAKOST w
HIV/AIDS
Schwerinie
16
30.11.2009 do 1.12.2009
Magdalena Stachel,
Tab. 14.6. Narady z zakresu oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia
L.p
uczestnicy
Liczba osób
Liczba godzin
„Program Ograniczania
Wojewódzka Policji, Komenda
37
19
Zdrowotnych Następstw
Miejska Policji, Wydział Ruchu
Palenia Tytoniu”
Drogowego, Pogotowie
29
11
Tematyka
1.
ratunkowe, Rada Osiedla
Warszawo, Urząd Miasta
Szczecina: Wydział Zdrowia i
Polityki Społecznej, Biuro
Prezydenta Miasta Szczecina,
Szkoła Podstawowa 64,
Młodzieżowy Ośrodek
Socjoterapii ul. Jagiellońska,
Gimnazjum nr 20, Zespół Szkół
Budowy Okrętów
2.
Profilaktyka HIV/AIDS
Młodzież szkół
ponadgimnazjalnych, pedagodzy
szkolni, Urząd Miasta, Pałac
Młodzieży, MAT – LAKOST,
Przychodnia Nabytych
Niedoborów
259
Immunologicznych, Urząd
Miasta, pedagodzy, dyrektorzy
szkół, PAM, Urząd
Marszałkowski .
3
„Trzymaj formę””
Pedagodzy, dyrektorzy szkół,
31
31
10
8
9
5
10
8
szkolni liderzy promocji
zdrowia, Oddział HŻŻiPU
PSSE, producenci zdrowej
żywności, dietetyk, IKF USz.
4.
„Radosny Uśmiech –Radosna Lekarz stomatolog, dyrektorzy
Przyszłość”
szkół, artysta plastyk,
nauczyciele nauczania
początkowego
5
„Mikroolimpiada
Urząd Miasta Szczecina,
Wiedzy o Zdrowiu”
Wydział Zdrowia i Polityki
Społecznej, Zespół Szkół
Budowy Okrętów ul. Willowa
6
„Narodowy program
prewencji chorób
Onkologii, PAM w Szczecinie,
nowotworowych”
Firma farmaceutyczna GSK,
Pielęgniarki medycyny szkolnej,
dyrektorzy szkół.
Pracownice Oddziału Oświaty Zdrowotnej brały udział we wszystkich szkoleniach
i konferencjach organizowanych przez Oddział OZiPZ WSSE Szczecin. Prowadzenie
szkoleń, organizowanie konferencji i akcji informacyjnych o tematyce oświatowo-zdrowotnej
kierowanych do społeczeństwa oraz dokształcanie kadry należy do istotnych obowiązków
i podstawowych zadań Oddziału Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia PSSE.
14.3.
Współpraca z administracją rządową, samorządową i innymi służbami
inspekcjami sanitarnej
Głównymi partnerami w realizacji planu pracy, a zarazem w osiąganiu celów
oświatowych są placówki oświatowo - wychowawcze, zakłady opieki zdrowotnej, zakłady
pracy, Rady Osiedlowe, Policja, PCK Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa. PSSE
ściśle współpracuje z GIS oraz WSSE w Szczecinie i z instytucjami samorządowymi. Ponadto
pracownicy Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej Oświaty Zdrowotnej i Promocji
Zdrowia nawiązali współpracę Urzędem Miasta mi. Wydział Zdrowia i Polityki Społecznej,
Wydział Oświaty, Wydział Gospodarki i Ochrony Środowiska, Radni, Młodzieżowa Rada
260
Miasta, Studenci PAM, Aresztem Śledczym, MAT – LAKOST, w ramach współpracy
międzynarodowej w projekcie BORDERNET, Stowarzyszeniem dla osób bezdomnych
„Feniks”, „ERKA”, „Powrót z U”, NZOZ Szkolmed”, GlaxoSmithKline, MSD, ze Szpitalem
Klinicznym Nr 1 w Szczecinie, Samodzielnym Publicznym Wojewódzkim Szpitalem
Zespolonym w Szczecinie, Poradnia Nabytych Niedoborów Immunologicznych, „AVON”,
Hotel Radisson, Hotel Neptun, Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie, Komenda
Miejska Policji w Szczecinie, „TPD”, „PTD”, „PTA” i „PCK”.
Ważnymi sprzymierzeńcami w działaniach Oddziału OZiPZ są lokalne massmedia
stanowiące w dzisiejszej dobie najskuteczniejszy nośnik treści związanych z oświatą
i promocją zdrowia.
XV. PODSUMOWANIE STANU BEZPIECZEŃSTWA ZDROWOTNEGO
POWIATU
Oddział Epidemiologii
1. Najczęściej spotykane podczas kontroli placówek służby zdrowia uchybienia kto:
niekompletna archiwizacja wyników badań chemicznych procesu sterylizacji, zbyt
długie przechowywanie pakietów sterylnych lub brak ich oznaczenia datą sterylizacji,
brak zachowania stref czystości w sterylizacji, brak środka do dezynfekcji rąk, brak
segregacji odzieży ochronnej niedokładnego prywatnej personelu, niedokładnego
sprzątania
pomieszczeń,
nieporządek
w
składzikach
porządkowych
bądź
w pomieszczeniach magazynowania odpadów medycznych, nieprawidłowego
postępowania ze sprzętem po zakończonym sprzątaniu, brak opracowanych procedur
zapobiegających zakażeniom i chorobom zakaźnym związanych z udzielaniem
świadczeń zdrowotnych.
2. W 2009 roku
kontynuowano dodatkowe kontrole tematyczne w większych
sterylizatorniach, pracowniach endoskopowych, stacjach dializ oraz kwartalne
kontrole oddziałów noworodkowo-położniczych. Prowadzono nadzór nad wybranymi
sterylizatorami
parowymi
w
Niepublicznych
Zakładach
Opieki
Zdrowotnej
i Indywidualnych Specjalistycznych Gabinetach Lekarskich.
3. Wprowadzono kontrole tematyczne firm sprzątających na terenie szpitali.
Oddział Higieny Komunalnej
261
W zakresie higieny komunalnej nadal istotnym problemem są skargi mieszkańców na
zarządców budynków, którzy nie wywiązują się z nałożonych na nich obowiązków, brak
reakcji służb miejskich na niewłaściwy stan sanitarno-porządkowy posesji . Problemem dla
władz miasta jest brak spalarni odpadów komunalnych oraz wysypiska śmieci, w związku
z tym sukcesywnie podnoszone są opłaty za ich wywóz.
Powstanie oczyszczalni ścieków „Pomorzany” i „Zdroje” powinno mieć wpływ na
poprawę jakości wody w mieście.
Na terenie miasta powstaje sporo nowych obiektów świadczących usługi fryzjerskokosmetyczne, które to zakłady reprezentują dość wysoki poziom wyposażenia technicznego,
a także usług . Liczba mandatów nakładanych w tej grupie wyraźnie spada.
W 2009 r. można stwierdzić, że poprawia się także jakość świadczonych usług
w hotelach i pensjonatach.
Ponadto, pracownicy Oddziału Higieny Komunalnej biorą udział w akcjach
inicjowanych przez Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Szczecinie oraz
współdziałają z organami samorządowymi .
Oddział Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku
Pracownicy Oddziału Higieny Żywności Żywienia i Przedmiotów Użytku Powiatowej
Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Szczecinie w 2009 realizowali ustawowe obowiązki
nadzoru nad bezpieczeństwem produkowanej i wprowadzanej do obrotu żywności. Kontrole
i kierunki działań były zgodne z zadaniami i zamierzeniami określonymi w planie pracy na
2009 r.
W ewidencji nadzorowanych zakładów w 2009 r. znajduje się 3336 zakładów,
w których zaplanowano wykonanie 664 kontroli. Zaplanowane kontrole wykonano w 100 %.
Ogółem w 2009 r. przeprowadzono 2901 kontroli, w tym 480 kontroli interwencyjnych.
Skontrolowano 1685 zakłady .
W 2009 roku ogółem wydano 1565 decyzji administracyjnych:
•
945 decyzji merytorycznych, w tym:
•
558 zatwierdzających
•
58 wykreślenia z rejestru
•
333 poprawy stanu sanitarno-technicznego, w tym:
262
•
23 zakazu wprowadzania do obrotu żywności
•
6 zawieszenia działalności,
•
620 decyzji płatniczych
W ramach urzędowej kontroli i monitoringu żywności zbadano ogółem 555 próbek
z czego 25 było niezgodnych z przepisami prawa w zakresie bezpieczeństwa żywności.
Za nieprzestrzeganie wymagań prawa w zakresie bezpieczeństwa żywności ogółem
nałożono 206 mandatów na kwotę 42.300 zł.
W 6 przypadkach wystosowano do PWIS wniosek o ukaranie.
W porównaniu z rokiem 2008:
− Liczba zakładów wg ewidencji wzrosła o 45,
− Zaplanowane 664 kontrole wykonano w 100 %,
− Ogólna liczba kontroli wzrosła o 429 kontroli,
− Ogólna liczba decyzji wydanych decyzji wzrosła o 577,
− Liczba nałożonych mandatów zwiększyła się o 30, kwota nałożonych mandatów wzrosła
o 6 400 zł.
W 2009 r. stwierdzono systematyczna poprawę stanu sanitarnego w nadzorowanych
zakładach produkcji i obrotu żywnością. Przedsiębiorcy dokładają starań aby spełniać
wymagania prawa żywnościowego. Odzwierciedleniem tych starań jest wdrażanie systemów
kontroli wewnętrznej opartych na procedurach HACCP Wzrasta stopień świadomości
i kwalifikacji zatrudnianych przy produkcji i obrocie żywnością osób.
Oddział Higieny Pracy
1. Największymi zakładami na terenie powiatu szczecińskiego zatrudniającymi powyżej
250 osób są szpitale, urzędy i obiekty handlowe. Stanowią one 2% wszystkich
zakładów. Ponad połowa zakładów zatrudnienia do 5 pracowników.
2. W 2009 r. wzrosła liczba stwierdzonych chorób zawodowych o ponad 50%
w stosunku do 2008 r. Największą liczbę chorób zawodowych stanowiły ubytki słuchu
- 34% przypadków. Zmniejszyła się natomiast, w stosunku do lat ubiegłych, liczba
stwierdzonych przewlekłych zawodowych zatruć substancjami chemicznymi.
3. W kontrolowanych zakładach pracy stwierdza się mniej nieprawidłowości,
związanych z wprowadzaniem do obrotu i stosowaniem chemikaliów. Istnieje jednak
konieczność kontynuowania nadzoru nad bezpieczeństwem chemicznym w zakresie
263
prawidłowego wypełniania obowiązków nałożonych przepisami Rozporządzenia
Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1907/2006 REACH w sprawie rejestracji,
oceny, udzielania zezwoleń stosowania ograniczeń w zakresie chemikaliów.
4. Większość pracowników (ponad 90 %) narażonych na czynniki rakotwórcze
zatrudnionych jest zakładach opieki zdrowotnej. Na bieżąco prowadzone są kontrole
zakładów pod katem przestrzegania przepisów dotyczących substancji, preparatów,
czynników lub
procesów technologicznych
o
działaniu
rakotwórczym
lub
mutagennym w środowisku pracy w celu ograniczenia narażenia na te czynniki.
5. W
2009
r.
nastąpiła
zdecydowana
poprawa
przestrzegania
obowiązków
rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie szkodliwych czynników biologicznych
dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników narażonych na te
czynniki. Nie stwierdzono uchybień w 80 % zakładów.
Oddział Higieny Dzieci i Młodzieży
Na terenie Miasta Szczecina stwierdza się potrzebę poprawy stanu sanitarnotechnicznego szkół i placówek oświatowo – wychowawczych.
W bieżącym roku na poprawę stanu techniczno – sanitarnego szkół i placówek
wychowawczych wydano 102 decyzje administracyjne w tym 52 przedłużające termin
realizacji zaleceń, 22 decyzje mające na celu zapewnienie odpowiednich warunków do
utrzymania higieny osobistej uczniów, w 13 przypadkach stwierdzono brak ciepłej wody przy
umywalkach do rąk, a w 10 stwierdzono zły stan techniczny sanitariatów.
Poprawę stanu techniczno-sanitarnego uzyskano w 28 placówkach realizując zalecenia
ujęte w decyzjach Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego. Coraz więcej szkół
posiada dobrze zorganizowane i wyposażone pracownie komputerowe (skontrolowano 125
placówek-175 pracowni komputerowych, nie stwierdzono nieprawidłowości).
− Nie poprawia się infrastruktura do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego
(wydanych jest 20 decyzji administracyjnych dotyczących poprawy stanu technicznosanitarnego bazy sportowej),
− wszystkie szkoły i placówki są podłączone do sieci kanalizacyjnej i wodociągowej ;
− notowana jest stała poprawa w bieżącym stanie sanitarnym obiektów, sporadycznie
stwierdza się brak środków do utrzymania higieny, które uzupełniane są podczas
kontroli.
264
− aktualny jest problem wyposażenia szkół i przedszkoli w ergonomiczne meble i sprzęt
sportowy posiadający wymagane certyfikaty
Ze względu na widoczne ubóstwo wśród dzieci i młodzieży konieczne jest dalsze
upowszechnianie systemu dożywiania w szkołach i placówkach pozaszkolnych 40,4 % dzieci
i młodzieży szkół podstawowych i gimnazjów korzysta z pełnych posiłków obiadowych a
8,6 % - organizuje wyłącznie posiłek jednodaniowy.
Z posiłków dofinansowywanych przez Ośrodki Pomocy Rodzinie korzystało – 2053
(tj.8.3 %) dzieci i młodzieży.
W większości szkół średnich nie prowadzi się żadnej formy dożywiania.
Wobec narastających zagrożeń i problemów zdrowotnych wśród dzieci i młodzieży
w szkołach i placówkach konieczne jest zapewnienie prawidłowej opieki medycznej.
Na 210 skontrolowanych placówek - w 100 istnieją gabinety profilaktycznej opieki
zdrowotnej.
Gabinety profilaktycznej opieki zdrowotnej powinny być zorganizowane we
wszystkich placówkach nauczania i wychowania wraz z zapewnioną opieką pielęgniarską.
Oddział Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia
W realizacji zadań związanych z promocją zdrowia zwiększyła się aktywność szkół
i
placówek
szkolno-wychowawczych,
placówek
służby
zdrowia
oraz
organizacji
pozarządowych . Proponowane programy o zasięgu krajowym i wojewódzkim przyjmowane
są chętnie do realizacji z uwagi na wcześniejsze przeszkolenie koordynatorów oraz dobre
wyposażanie w materiały edukacyjne i gotowe scenariusze zajęć.
W oparciu o diagnozę środowiskową w placówkach wychowania istnieje
zapotrzebowanie na programy dotyczące zwiększenia aktywności fizycznej, dbałości
o higienę osobistą oraz profilaktykę uzależnień od środków psychoaktywnych. Ponadto
dużym zainteresowaniem ciszą się tematy związane z właściwym odżywianiem, edukacją
seksualną, profilaktyka chorób zakaźnych . W dalszym ciągu istnieje niedosyt na szkolenia
dla pracowników oddziału związane z profilaktyka uzależnień od środków psychoaktywnych.
Poważnym utrudnieniem w realizacji zadań stanowi konieczność podejmowania
działań marketingowych w celu pozyskiwania sponsorów.
265
XVI. SPIS TABEL
Tab. 2.1. Zestawienie zachorowań na ospę w Szczecinie w latach 2007-2009
Tab. 2.2. Zestawienie zachorowań na płonicę w Szczecinie w latach 2007-2009
Tab. 2.3. zestawienie zachorowań na różyczkę w Szczecinie w latach 2007-2009.Liczba przypadków
i współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców
Tab. 2.4 Zestawienie liczby pokąsań ludzi przez zwierzęta chore lub podejrzane o wściekliznę w Szczecinie
w latach 2007-2009
Tab. 2.5. Liczba szczepionych osób p/w wściekliźnie w Szczecinie w latach 2005-2008
Tab. 2.6. Zatrucia i zakażenia pokarmowe o etiologii bakteryjnej w Szczecinie w latach 2007-2009. Liczba
zachorowań i współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców
Tab. 2.7. Nosicielstwo Salmonella w Szczecinie w latach 2007-2009 - nosiciele przebadani do książeczek do
celów sanitarno-epidemiologicznych. Współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców oraz udział
procentowy
Tab. 2.8. Zestawienie zachorowań na biegunki rotawirusowe w Szczecinie w latach 2007-2009. Liczba
przypadków i współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców
Tab. 2.9. Zestawienie zachorowań na boreliozę w Szczecinie w latach 2007-2009. Liczba przypadków
i współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców
Tab. 2.10. Zestawienie zachorowań na wirusowe i bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
w Szczecinie w latach 2007-2009. Liczba przypadków i współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców
Tab. 3.1.Szpitale w Szczecinie w roku 2009. Ilość łóżek na poszczególnych oddziałach szpitalnych
Tab. 3.2. Szpitale w Szczecinie w roku 2009. Decyzje administracyjne dotyczące stanu sanitarno-technicznego
oddziałów szpitalnych, w tym innych pomieszczeń zaplecza szpitali
Tab. 3.3. Szpitale w Szczecinie w roku 2009. Rodzaj wentylacji mechanicznej oraz miejsce jej zainstalowana
Tab. 3.4. Szpitale w Szczecinie w roku 2009. Stan czystości instalacji wentylacji grawitacyjnej i mechanicznej
Tab. 3.5. Zaopatrzenie w wodę w szczecińskich szpitalach w roku 2009
Tab. 3.6. Szczegółowe badania Legionella sp. przeprowadzone w 2009 r. w Szczecinie
Tab. 3.7. Zaopatrzenie w ciepło i w ciepłą wodę
Tab. 3.8. Liczba pobranych wymazów środowiskowych
Tab. 3.9. Liczba pobranych wymazów czystościowych
Tab. 3.10. Sterylizacja w szpitalach
Tab. 3.11. Wykaz pralni
Tab. 3.12. Transportu bielizny brudnej
Tab. 3.13. Stan sanitarno - techniczny magazynów bielizny czystej i brudnej w szpitalach
Tab. 3.14. Postępowanie z odpadami komunalnymi
Tab. 3.15. Szczegółowe informacje o postępowaniu z odpadami medycznymi
Tab. 3.16. Firmy specjalistyczne odbierające odpady medyczne
Tab. 3.17. Postępowanie z nieczystościami płynnymi w szpitalach
Tab. 3.18. Prosektoria w Szczecinie
Tab. 3.19. Ogniska zakażeń szpitalnych w Szczecinie w 2009 r.
266
Tab. 3.20. Sterylizacja w pozostałych placówkach służby zdrowia
Tab. 3.21. Występowanie czynników rakotwórczych
Tab. 3.22. Warunki pracy w zakładach ochrony zdrowia
Tab. 3.23. Liczba placówek stosujących leki cytostatyczne oraz liczba narażonych osób
Tab. 3.24. Choroby zawodowe u pracowników ochrony zdrowia
Tab. 3.25. Rodzaj i liczba chorób zawodowych stwierdzonych u pracowników ochrony zdrowia
Tab. 4.1. Wytwórnie lodów – liczba obiektów i kontrole
Tab. 4.2. Automaty do lodów – liczba zakładów i kontrole
Tab. 4.3. Piekarnie – liczba zakładów i kontrole
Tab. 4.4. Ciastkarnie – liczba obiektów i kontrole
Tab. 4.5. Browar – liczba obiektów i kontrole
Tab. 4.6. Zakłady garmażeryjne – liczba obiektów i kontrole
Tab. 4.7. Wytwórnie makaronów – liczba obiektów i kontrole
Tab. 4.8. Wytwórnie wyrobów cukierniczych – liczba obiektów i kontrole
Tab. 4.9. Wytwórnie koncentratów spożywczych – liczba obiektów i kontrole
Tab. 4.10. Zakłady żywienia zbiorowego – liczba obiektów i kontrole
Tab. 4 .11. Zakłady małej gastronomii – liczba obiektów i kontrole
Tab. 4.12. Wagony gastronomiczne restauracyjne i barowe – liczba obiektów i kontrole
Tab. 4.13. Stołówki pracownicze – liczba obiektów i kontrole
Tab. 4.14. Bufety przy zakładach pracy – liczba obiektów i kontrole
Tab. 4.15. Bloki żywienia w szpitalach – liczba obiektów i kontrole
Tab. 4.16. Stołówki w domach dziecka i młodzieży – liczba obiektów i kontrole
Tab. 4.17. Stołówki w żłobkach i domach małego dziecka – liczba obiektów i kontrole
Tab. 4.18. Stołówki szkolne – liczba obiektów i kontrole
Tab. 4.19. Stołówki w bursach i internatach – liczba obiektów i kontrole
Tab. 4.20. Stołówki na koloniach, półkoloniach i obozach – liczba obiektów i kontrole
Tab. 4.21. Stołówki przedszkolne – liczba obiektów i kontrole
Tab. 4.22. Stołówki studenckie – liczba obiektów i kontrole
Tab. 4.23. Stołówki w zakładach specjalnych i wychowawczych – liczba obiektów i kontrole
Tab. 4.24. Inne zakłady żywienia – liczba obiektów i kontrole
Tab. 4.25. Sklepy spożywcze – liczba obiektów i kontrole
Tab. 4.26. Przyczyny dyskwalifikacji próbek środków spożywczych pobranych w sklepach spożywczych
i w tym w hipermarketach
Tab. 4.27. Kioski spożywcze – liczba obiektów i kontrole
Tab. 4.28. Magazyny hurtowe – liczba obiektów i kontrole
Tab. 4.29. Zestawienie próbek pobranych i zakwestionowanych
Tab. 4.30. Zestawienie próbek żywności
Tab. 4.31. Liczba powiadomień o niebezpiecznych produktach żywnościowych, w związku z którymi
podejmowane były działania w 2009 r. w porównaniu z poprzednimi latami
Tab. 4.32. Przyczyny kwestionowania środków spożywczych zgłoszonych w powiadomieniach produktów
267
Tab. 4.33. Przyczyny kwestionowania materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością
zgłoszonych w powiadomieniach produktów
Tab. 5.1. Produkcja dobowa wodociągów zaopatrujących ludność Szczecina w wodę do spożycia w 2009 r.
(m3/d)
Tab. 5.2. Liczba pobranych próbek wody do spożycia z poszczególnych urządzeń zaopatrujących w wodę do
spożycia
Tab. 7.1. Ewidencja basenów kąpielowych
Tab. 11.1. Placówki objęte nadzorem w 2009 r.
Tab. 11.2. Dostosowanie mebli szkolnych/przedszkolnych do wzrostu uczniów/przedszkolaków
Tab. 11.3. Ocena rozkładów lekcji
Tab. 11.4. Ocena oświetlenia sztucznego
Tab. 11.5. Ocena temperatury
Tab. 12.1. Struktura zatrudnienia w zakładach pracy
Tab. 12.2. Liczba zakładów pracy, w których stwierdzono przekroczenia NDS, NDN oraz liczba narażonych
pracowników
Tab. 12.3. Nadzór nad czynnikami rakotwórczymi
Tab. 12.4. Nadzór nad wprowadzającymi do obrotu substancje i preparaty niebezpieczne
Tab. 12.5. Nadzór nad stosującymi substancje i preparaty niebezpieczne
Tab. 12.6. Nadzór nad wprowadzającymi prekursory narkotykowe
Tab. 12.7. Choroby zawodowe w powiecie szczecińskim w latach 2008- 2009
Tab. 12.8. Choroby zawodowe w powiecie szczecińskim w latach 2006-2009
Tab. 12.9. Zestawienie i analiza zawodowych chorób zakaźnych lub pasożytniczych stwierdzanych w powiecie
szczecińskim w latach 2006- 2009
Tab. 12.10. Najczęściej występujące choroby zawodowe w powiecie szczecińskim w latach 2008-2009
Tab. 14.1. Szkolenia z zakresu oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia
Tab. 14.2. Szkolenia - Warsztaty pokazowe prowadzone dla nauczycieli i młodzieży
Tab. 14.3. Współorganizacja szkoleń z innymi jednostkami
Tab. 14.4. Konferencje współorganizowane przez OZiPZ PSSE Szczecin
Tab. 14.5. Konferencje, w których uczestniczyli pracownicy OZiPZ PSSE Szczecin
Tab. 14.6. Narady z zakresu oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia
XVII. SPIS RYCIN
Ryc. 2.1. Liczba przypadków zachorowań na ospę wietrzną w Szczecinie w latach 2007-2009
Ryc. 2.2. Zachorowania na ospę wietrzną w Szczecinie w latach 2007-2009 – współczynnik zapadalności na 100
tys. mieszkańców
Ryc. 2.3. Liczba przypadków zachorowań na płonicę w Szczecinie w latach 2007-2009
Ryc. 2.4. Zachorowania na płonicę w Szczecinie w latach 2007-2009. Współczynnik zapadalności na 100 tys.
mieszkańców
268
Ryc. 2.5. Zachorowania na różyczkę w Szczecinie w latach 2007-2009. Współczynnik zapadalności na 100 tys.
mieszkańców
Ryc. 2. 6. Zachorowania na różyczkę w Szczecinie w latach 2007-2009. Liczba przypadków
Ryc. 2.7. Liczba przypadków zachorowań na nagminne zapalenie przyusznic w Szczecinie w latach 2007-2009
Ryc. 2.8. Zachorowania na nagminne zapalenie przyusznic w Szczecinie w latach 2007-2009 - Współczynnik
Ryc. 2.9. Wykres kołowy przedstawiający procentowy udział zgłoszeń zachorowań na świnkę w latach 20072009, wg grup wiekowych
Ryc. 2.10. Liczba przypadków podejrzeń i zachorowań na grypę w Szczecinie w latach 2007-2009
Ryc. 2.11. Liczba przypadków podejrzeń i zachorowań na grypę w Szczecinie w latach 2007-2009.
Ryc. 2.12. Liczba szczepień p/w grypie w Szczecinie w latach 2007-2009
Ryc. 2.13. Pokąsania ludzi w Szczecinie w latach 2007-2009. Liczba przypadków
Ryc. 2.14. Pokąsania ludzi w Szczecinie w latach 2007-2009. Współczynnik zapadalności na 100 tys.
mieszkańców
Ryc. 2.15. Pokąsania ludzi w Szczecinie w roku 2009. Udział procentowy wg gatunku zwierząt
Ryc. 2.16. Liczba osób zaczepionych p/wściekliźnie w latach 2007-2009
Ryc. 2.17. Szczepienia p/wściekliźnie u ludzi w Szczecinie w latach 2007-2009. Współczynnik zapadalności na
100 tys. mieszkańców
Ryc. 2.18. Liczba zatruć i zakażeń pokarmowych o etiologii bakteryjnej w Szczecinie w latach 2007-2009
Ryc. 2.19. Zestawienie zatruć i zakażeń pokarmowych o etiologii bakteryjnej w Szczecinie w latach 2007-2009.
Ryc. 2.20. Salmonellozy jelitowe w Szczecinie w latach 2007-2009. Liczba przypadków
Ryc. 2.21. Procentowy udział serotypów Salmonelloz jelitowych w Szczecinie latach 2007-2009
Ryc. 2.22. Salmonellozy jelitowe w Szczecinie w latach 2005-2008. Zachorowania wg płci
Ryc. 2.23. Salmonellozy jelitowe w Szczecinie w latach 2005-2008. Zachorowania wg płci. Współczynnik
Ryc. 2.24. Nosiciele Salmonella w Szczecinie w latach 2007-2009. Współczynnik zapadalności na 100 tys.
mieszkańców
Ryc. 2.25. Nosiciele Salmonella w Szczecinie w latach 2007-2009
Ryc. 2.26. Biegunki rotawirusowe w Szczecinie w latach 2007-2009. Liczba przypadków
Ryc. 2.27. Biegunki rotawirusowe w Szczecinie w latach 2007-2009. Współczynnik zapadalności na 100 tys.
Mieszkańców
Ryc. 2.28. Borelioza w Szczecinie w latach 2007-2009. Liczba przypadków
Ryc. 2.29. Borelioza w Szczecinie w latach 2007-2009. Współczynnik zapadalności na 100 tys. Mieszkańców
Liczba przypadków
Współczynnik zapadalności na 100 tys. Mieszkańców
269
Ryc. 2.32. Liczba zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B, C i typ A w Szczecinie w latach 20072009
Ryc. 2.33. Wirusowe zapalenie wątroby typu B, C i typ A w Szczecinie w latach 2007-2009. Współczynnik
zapadalności na 100 tys. Mieszkanców
Ryc. 2.34. Liczba nosicieli Hbs i HCV w Szczecinie w latach 2007-2009
Ryc. 2.35. Nosiciele Hbs i HCVw Szczecinie w latach 2007-2009. Współczynnik zapadalności na 100 tys.
Mieszkanców
2009 r.
Ryc. 4.2. Zestawienie realizacji planu w zakresie urzędowych kontroli żywności w 2009 r.
Ryc. 4.3. Zestawienie decyzji administracyjnych wydanych w 2009 r.
2009 r.
Ryc. 5.1. Liczba pobranych próbek wody do spożycia z poszczególnych urządzeń zaopatrujących w wodę do
spożycia w 2009 r.
Ryc. 6.1. Wykaz liczby pobranych próbek wody na kąpieliskach „Głębokie”, „Dziewoklicz” i „Dąbie”
Ryc. 7.1. Wykaz prawidłowych i zakwestionowanych pod względem mikrobiologicznym próbek wody
pobranych z basenów kąpielowych
Ryc. 11.1. Liczba szkół i placówek objętych nadzorem przez pracowników PIS
Ryc. 11.2. Infrastruktura do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego
Ryc. 12.1. Procentowy udział zakładów pracy w zależności od liczby zatrudnionych pracowników
Ryc. 12.2. Liczba pracowników narażonych na czynniki szkodliwe powyżej NDS, NDN
Ryc. 12.3. Narażenie na czynniki rakotwórcze w powiecie szczecińskim w 2009 r.
Ryc. 12.4. Udział procentowy chorób zawodowych w powiecie szczecińskim w 2009 roku
Ryc. 12.5. Liczba decyzji o stwierdzeniu chorób zawodowych i o braku podstaw do stwierdzenia chorób
zawodowych w powiecie szczecińskim w latach 2008- 2009
Ryc. 12.6. Liczba chorób zawodowych w powiecie szczecińskim w latach- 2006-2009
Ryc. 12.7. Liczba stwierdzonych zawodowych chorób zakaźnych lub pasożytniczych w powiecie szczecińskim
w latach 2006- 2009
Ryc. 12.8. Udział procentowy zawodowych chorób zakaźnych lub pasożytniczych w powiecie szczecińskim w
2009 roku
270

Stan_sanitarny_miasta_za_2009_rok

Transkrypt

Podobne dokumenty

Untitled - Urząd Miasta Szczecin

Przeczytaj/pobierz Świat Biznesu nr 1

Zoom na Szczecin - Urząd Miasta Szczecin