Woda - Środowisko - Obszary Wiejskie Tom 6 zeszyt 2 (18) (2006 r.)

Woda - Środowisko - Obszary Wiejskie
Tom 6 zeszyt 2 (18) (2006 r.)
SEZONOWOŚĆ JAKOŚCI WODY MAŁYCH ZBIORNIKÓW RETENCYJNYCH
W KRAJOBRAZIE ROLNICZYM PODLASIA
Tomasz SUCHOWOLEC, Andrzej GÓRNIAK
Uniwersytet w Białymstoku, Instytut Biologii, Zakład Hydrobiologii
Słowa kluczowe: biogeny, jakość wody, zbiorniki retencyjne
Streszczenie
Do badań w latach 2001-2003 wytypowano dwa małe, okresowo bezodpływowe zbiorniki retencyjne w województwie
podlaskim, utworzone w 2000 r. w wyniku spiętrzenia wód systemów melioracyjnych. Zbiornik Zarzeczany w gminie
Gródek (powierzchnia - 11 ha, pojemność - 77 tys. m3, pow. zlewni - 10,1 km2, lesistość zlewni - 43%) jest
zlokalizowany w rozległej, podmokłej i płaskiej dolinie. Wody opuszczające zbiornik stanowią bezpośredni dopływ
rzeki Supraśl (dopływ Narwi). Zbiornik Jasionówka (powierzchnia - 4,5 ha, pojemność - 67 tys. m3, pow. zlewni - 6,8
km2, lesistość zlewni - 21%) leży w dorzeczu Brzozówki (dopływ Biebrzy). W zbiornikach zanotowano wyraźny wpływ
spływu powierzchniowego na jakość wody. Stężenie większości form azotu w wodach zbiorników w tym okresie jest
wyraźnie zwiększone. W wiosennym dopływie związków fosforu dużą rolę odgrywają jego labilne formy, sprzyjające
rozwojowi fitoplanktonu. Małe zbiorniki śródpolne mogą przyczyniać się do retencji fosforu w zlewni. W zbiorniku
Zarzeczany około 57% fosforu cząstkowego ulega sedymentacji z toni wodnej do osadów dennych. Największym
zagrożeniem eutrofizacyjnym dla rzek opuszczających zbiorniki są zwiększone wiosenne przepływy, kiedy oprócz
zasilania ze zlewni dochodzi do wynoszenia fosforu deponowanego w osadach dennych zbiorników. W takiej sytuacji
dochodzi do kumulowania negatywnego oddziaływania małych zlewni rolniczych na jakość wód ekosystemów
znajdujących się poniżej zbiorników.
Adres do korespondencji: mgr T. Suchowolec, Uniwersytet w Białymstoku, Instytut Biologii, Zakład Hydrobiologii, ul.
Świerkowa 20b, 15-950 Białystok; tel. +48 (85) 745-73-85, e-mail: [email protected]