DECYZJA Nr 46 / ŻG / 2013 Uzasadnienie

Łódzki Wojewódzki Inspektor
Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi
ul. Gdańska 38, 90 – 730 Łódź
Łódź, dnia 10.06.2013 r.
.....................................................
(oznaczenie organu Inspekcji Handlowej)
Nr akt: ŻG.8361.87.2013
DECYZJA Nr 46 / ŻG / 2013
Na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 i ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r.
o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577
z późn. zm.) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania
administracyjnego (Dz. U. z 2013, poz. 267) po przeprowadzeniu postępowania
administracyjnego
Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi
wymierza przedsiębiorcy
„LIDL Polska Sklepy Spożywcze Sp. z o.o.” Sp. k.
z siedzibą w Jankowicach, ul. Poznańska 48
karę pieniężną w kwocie 2.100,00 zł (słownie: dwa tysiące sto złotych) z tytułu wprowadzenia
do obrotu handlowego:
czterech rodzajów pasztetów (drobiowy, drobiowy paprykowy, drobiowy pomidorowy,
wiejski wieprzowy) o masie 130 g, wyprodukowanych przez Zakłady Mięsne Werbliński
Sp. z o.o., Dębniałki Kaliskie 22, 62-800 Kalisz,
kabanosów drobiowych „PIKOK”, o masie 260g, wyprodukowanych przez „Balcerzak
i Spółka” Sp. z o.o., Wróblów 38, 67-410 Sława,
wartości łącznej 617,64 zł nieodpowiadających jakości handlowej zadeklarowanej na
opakowaniach jednostkowych z uwagi na zastosowanie nazw rodzajowych nieadekwatnych
do składu surowcowego, co narusza art. 46 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r.
o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r. nr 136, poz. 914 z późn. zm.)przywołany
w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno –
spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577z późn. zm.).
Uzasadnienie
W dniach od 12 do 14 marca 2013 r. na podstawie upoważnienia Łódzkiego
Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej numer ŻG.8361.87.2013 z dnia 12.03.2013 r.
inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi przeprowadzili kontrolę
w sklepie numer 1607 zlokalizowanym w Łodzi przy Al. Piłsudskiego 151, należącym do „LIDL
1
Polska Sklepy Spożywcze Sp. z o.o.”, Sp. K.. Kontrolę przeprowadzono na podstawie przepisów
art. 3 ust. 1 - 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 882/2004 z dnia
29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia
zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt
i dobrostanu zwierząt (Dz. U. L 165 z 30.4.2004 ze zm.), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia
2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577
z późn. zm.), art. 3 ust. 1 pkt 1, 2 i 6 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej
(Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219 z późn. zm.) w obecności osoby czynnej – kierownika rejonu
sprzedaży (…). Upoważnienie do przeprowadzenia kontroli wraz z pouczeniem o prawach i
obowiązkach kontrolowanego oraz pozostałe dokumenty z kontroli, w tym protokół kontroli z
dnia 12 marca 2013r. przesłano na adres siedziby spółki (Jankowice, ul. Poznańska 48) w dniach
14 marca 2013 r. i 15 marca 2013 r. Dokumenty te zostały odebrane przez stronę w dniu 19
marca 2013r.
W trakcie prowadzonych działań kontrolnych stwierdzono, że do sprzedaży
oferowano:
cztery rodzaje pasztetów o masie 130 g, w cenie 0,85 zł za sztukę, wyprodukowanych
przez Zakłady Mięsne Werbliński Sp. z o.o., Dębniałki Kaliskie 22, 62-800 Kalisz tj.:
1. pasztet drobiowy (72 sztuki) oznaczony:
datą minimalnej trwałości „19.12.2013” i numerami partii „3 177”, „5 177”;
datą minimalnej trwałości „13.02.2014” i numerem partii „3 003”;
datą minimalnej trwałości „01.02.2014” i numerami partii „796 6”, „796 5”, „815
6”;
datą minimalnej trwałości „18.02.2014” i numerami partii „4 003”, „3 003”;
datą minimalnej trwałości „11.02.2014” i numerami partii „3 890”, „4 890”;
2. pasztet drobiowy paprykowy (84 sztuki) oznaczony:
datą minimalnej trwałości „19.12.2013” i numerami partii „2 170”, „2 178”,
„1 178”;
datą minimalnej trwałości „01.02.2014” i numerami partii „803 6”, „803 5”, „809
5” i „809 6”;
datą minimalnej trwałości „08.01.2014” i numerem partii „397 8”;
datą minimalnej trwałości „18.02.2014” i numerami partii „1 995”, „2 995”;
datą minimalnej trwałości „08.02.2014” i numerem partii „3 877”;
datą minimalnej trwałości „15.01.2014” i numerem partii „1 518”;
datą minimalnej trwałości „11.02.2014” i numerem partii „4 891”;
3. pasztet drobiowy pomidorowy (74 sztuki) oznaczony:
datą minimalnej trwałości „19.12.2013” i numerami partii „174 8”, „174 7”,
6”;
2
„174
datą minimalnej trwałości „01.02.2014” i numerami partii „804 5”, „804 6”, „808
5”;
datą minimalnej trwałości „18.02.2014” i numerami partii „999 6’, „999 5”, „1 995”;
datą minimalnej trwałości „15.01.2014” i numerami partii „523 7”, „523 8”;
4. pasztet wiejski wieprzowy (63 sztuki) oznaczony:
datą minimalnej trwałości „19.12.2013” i numerami partii „1 176”, „3 176”, „4 176”;
datą minimalnej trwałości „18.02.2014” i numerami partii „2 996”, „1 996”;
datą minimalnej trwałości „01.02.2014” i numerami partii „7 985”, „814 5”;
datą minimalnej trwałości „08.02.2014” i numerem partii „3 875”;
datą minimalnej trwałości „10.02.2014” i numerami partii „1 996”, „2 996”, „2 995”;
kabanosy drobiowe „PIKOK”, o masie 260g, (41 opakowań w cenie 8,99 zł),
wyprodukowane przez „Balcerzak i Spółka” Sp. z o.o., Wróblów 38, 67-410 Sława,
oznaczone:
terminem przydatności do spożycia „10.04.2013” i numerem partii „6057305928”,
terminem przydatności do spożycia „16.04.2013” i numerem partii „5063306515”,
terminem przydatności do spożycia „26.03.2013” i numerem partii „5042304422”,
terminem przydatności do spożycia „29.03.2013” i numerami partii „5045304712”,
„5045304833”
wartości łącznej 617,64 zł, oznakowanych niezgodnie z przepisami prawa żywnościowego.
Z zamieszczonych na opakowaniach jednostkowych składów wynikało, że do produkcji
pasztetów (drobiowego, drobiowo paprykowego, drobiowo pomidorowego) oraz kabanosów,
deklarowanych jako produkty „drobiowe”, poza surowcami drobiowymi (mięso oddzielone
mechanicznie z kurcząt, skórki, wątroba) użyto również surowce wieprzowe (tłuszcz i skórki
wieprzowe, wątroba wieprzowa), zaś do produkcji pasztetu wiejskiego deklarowanego jako
produkt wieprzowy poza surowcami wieprzowymi (wątroba, tłuszcz, skórki, mięso oddzielone
mechanicznie, mięso z głów) użyto mięso oddzielone mechanicznych z kurcząt i skórki
drobiowe, natomiast do wyprodukowania 100g kabanosów drobiowych „PIKOK” poza
mięsem z indyka (81g) użyto mięso wieprzowe (66g), zatem podane na opakowaniach nazwy
rodzajowe były nieadekwatne do składu. Takie oznakowanie produktów wprowadzało
konsumentów w błąd co charakterystyki środka spożywczego, w tym jego nazwy, rodzaju
i właściwości i naruszało przepisy art. 46 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r.
o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r. nr 136, poz. 914 z późn. zm.), zwanej
dalej „ustawą o bezpieczeństwie żywności i żywienia” przywołanego w art. 6 ust. 2 ustawy
z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2005 r.
Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.) zwanej dalej „ustawą o jakości”.
Działając na podstawie art. 34 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji
Handlowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219 ze zm.), pismami numer ŻG.8361.87.2013
z dnia 03 i 04 kwietnia 2013 r. Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej
o stwierdzonych nieprawidłowościach poinformował producentów - „Balcerzak i Spółka”
Sp. z o.o., Wróblów 38, 67-410 Sława oraz Zakłady Mięsne Werbliński Sp. z o.o., Dębniałki
3
Kaliskie 22, 62-800 Kalisz – i jednocześnie wniósł o podjęcie działań zmierzających do
wyeliminowania z obrotu towarów niewłaściwie oznakowanych. O fakcie tym powiadomione
zostały również Wojewódzkie Inspektoraty Jakości Handlowej Artykułów Rolno –
Spożywczych w Zielonej Górze i Poznaniu.
W odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne (pismo z dnia 23.04.2013r.) producent Zakłady Mięsne Werbliński Sp. z o.o. z siedzibą w Dębniałkach Kaliskich nr 22 - poinformował,
iż w porozumieniu z „Lidl Polska Sklepy Spożywcze Sp. z o.o.” sp. k. z siedzibą
w Jankowicach, ul. Poznańska 48 podjął działania naprawcze (zmiana etykiet). Natomiast
producent - „Balcerzak i Spółka” Sp. z o.o. z siedzibą w miejscowości Wróblów nr 38 (pismo
z dnia 09.04.2013 r.) poinformował, że stosowana przez zakład nazwa „kabanos drobiowy” jest
prawidłowa, na dowód czego przesłał kopię decyzji numer GI-GNL-610-30/08 z dnia
24 czerwca 2008 r. wydanej przez Głównego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów RolnoSpożywczych. Ponadto producent poinformował, że kabanos drobiowy pod marką „PIKOK”
został wyprodukowany na zlecenie sieci handlowej „Lidl Polska Sklepy Spożywcze Sp. z o.o.”
sp. k. z siedzibą w Jankowicach, ul. Poznańska 48 według ścisłych wymagań opisanych
w specyfikacji produktu zawartej w kontrakcie handlowym, zatem każda zmiana oznakowania
wiąże się z koniecznością negocjacji warunków kontraktu.
Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej stwierdził, iż zgodnie
z obowiązującymi przepisami nazwa środka spożywczego powinna umożliwić konsumentowi
rozpoznanie rodzaju środka spożywczego i jego właściwości w celu dokonania właściwego
wyboru. Tymczasem oznakowanie przedmiotowego produktu zawierało nazwę nieadekwatną do
składu. Wobec powyższego praktyka stosowania nazwy wskazującej na rodzaj produktu,
sprzecznej z rzeczywistym składem niewątpliwie wprowadza konsumenta w błąd. Konsument
był przekonany że kupuje produkt drobiowy, a faktycznie otrzymywał produkt drobiowo –
wieprzowy, a więc niezgodny z jego oczekiwaniami.
W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami w dniu 10 maja 2013 r. zostało
wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne w przedmiocie wymierzenia, na podstawie
art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości kary pieniężnej z tytułu wprowadzenia do obrotu
przetworów mięsnych nieodpowiadających jakości handlowej. Strona została poinformowana
o wszczęciu postępowania z urzędu oraz o przysługującym prawie do zapoznania się z aktami
sprawy, wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów. Jednocześnie poproszono
stronę o przesłanie informacji na temat wielkości obrotu za rok 2012. Przedmiotowe pismo
zostało odebrane przez stronę w dniu 14 maja 2013 r.
W dniu 17 maja 2013 r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej
w Łodzi wpłynęło pismo, w którym strona podała wielkość obrotu w 2012 roku, zaś w dniu
21 maja 2013 r. pismo, w którym spółka poinformowała o podjętych działaniach naprawczych –
zmianie etykiet celem dostosowania oznakowania produktów do aktualnych przepisów. Na
potwierdzenie tego faktu strona przesłała nowe etykiety, na których naniesione zostały
następujące nazwy rodzajowe „pasztet drobiowo – wieprzowy”, „pasztet paprykowy”, „pasztet
pomidorowy”, „pasztet w stylu wiejskim”, „kabanosy drobiowo – wieprzowe”.
4
Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi mając na uwadze
powyższe ustalił i stwierdził.
Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania
prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności
i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze
zm.) podmioty działające na rynku spożywczym i pasz zapewniają na wszystkich etapach
produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą,
zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich
działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów.
Ustawa o jakości stanowi w art. 4 ust. 1, że wprowadzane do obrotu artykuły
rolno-spożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli
w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania oraz dodatkowe
wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez
producenta.
Jak wynika z przepisu art. 3 pkt 5 ustawy o jakości, przez jakość handlową należy
rozumieć cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych,
fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy
oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania,
nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi.
Art. 6 ust. 1 i 2 ustawy o jakości stanowi, że artykuły rolno – spożywcze
wprowadzane do obrotu są oznakowane, a do ich znakowania stosuje się odpowiednio
wymagania określone w art. 45 ust. 2, art. 46 ust. 1 pkt 1 i art. 48 ust. 1 ustawy
o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Przytoczony art. 46 ust. 1 pkt 1 podaje w lit. a,
iż oznakowanie środka spożywczego nie może wprowadzać konsumenta w błąd
w szczególności co do charakterystyki środka spożywczego, w tym jego nazwy, rodzaju,
właściwości, składu, ilości, trwałości, źródła lub miejsca pochodzenia, metod wytwarzania lub
produkcji.
Biorąc powyższe pod uwagę Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej
z siedzibą w Łodzi uznał, iż kontrolowany przedsiębiorca był odpowiedzialny za wprowadzenie
do obrotu (w rozumieniu art. 3 pkt 4 ustawy o jakości) produktów nieodpowiadających jakości
handlowej i na skutek przeprowadzonego postępowania wydał decyzję o wymierzeniu temu
przedsiębiorcy kary pieniężnej. Ustalając wysokość kary wziął pod uwagę:
1. wysoki stopień szkodliwości czynu, gdyż zastosowanie nazw nieadekwatnych do
składu, wprowadzało konsumentów w błąd co do właściwości nabywanych środków
spożywczych, a tym samym naruszało ich interesy i mogło utrudnić im dokonanie
właściwego, zgodnego z oczekiwaniami wyboru;
2. wysoki stopień zawinienia, ponieważ strona, jako profesjonalista o silnej pozycji na
rynku, prowadząca sieć sklepów na terenie Polski miała bezpośredni wpływ na
5
oznakowanie wprowadzanych do obrotu produktów. Strona zawierając umowy
z producentami winna zweryfikować prawidłowość oznakowania, tym bardziej, że nie
wymagało to przeprowadzenia żadnych skomplikowanych badań, a wręcz przeciwnie
nieprawidłowości w oznakowaniu można było wykryć przy zwykłym sprawdzeniu
oznakowania, co więcej nie wymagało to nawet specjalistycznej wiedzy w zakresie
prawa żywnościowego, biorąc pod uwagę że nazwa przedmiotowych produktów
pozostawała w sprzeczności z jego składem. Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji
Handlowej przy ustalaniu stopnia zawinienia wziął pod uwagę podjęte przez stronę
działania naprawcze (zmiana oznakowania) i dlatego też ustalił stopień zawinienia na
poziomie wysokim, a nie najwyższym;
3. wysoki zakres naruszenia, bowiem podanie w oznakowaniu środków spożywczych
nazw nieadekwatnych do składu narusza przepisy mające na celu ochronę konsumentów.
Stwierdzona nieprawidłowości naruszała wymagania w zakresie oznakowania i była
istotna z punktu widzenia właściwości tych produktów;
4. dotychczasową działalność przedsiębiorcy – z dokumentacji zgromadzonej przez
Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi wynika, że kontrolowany
przedsiębiorca w okresie ostatnich 24 miesięcy po raz drugi naruszył przepisy ustawy
o jakości (wcześniej wprowadził do obrotu konfiturę nieodpowiadającą jakości
handlowej);
5. wysoką wielkość obrotu, podaną przez kontrolowanego przedsiębiorcę.
W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne i prawne dokonane w toku postępowania,
a w szczególności o ustalenia odnoszące się do pięciu kryteriów wskazanych w art. 40a ust. 5
ustawy o jakości oraz ustalenia wynikające z treści art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości,
stanowiącego, iż kto wprowadza do obrotu artykuły rolno - spożywcze nieodpowiadające jakości
handlowej podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej
uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów do obrotu
(w tym przypadku …zł), lecz nie mniejszej niż 500,00 zł, a także z treści art. 17 ust. 2
rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r.
ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski
Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa
żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.) ustalającego normę, iż kary mające zastosowanie
w przypadku naruszenia prawa żywnościowego powinny być skuteczne, proporcjonalne
i odstraszające, Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej orzekł jak w sentencji
i wymierzył karę w wysokości 2.100,00 zł.
Pouczenie:
1.
Zgodnie z art. 127 § 1 i 2 kpa, art. 129 § 1 i 2 kpa stronie postępowania służy odwołanie od
niniejszej decyzji do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie
(00-950 Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1). Odwołanie należy wnieść za pośrednictwem
Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej (90 – 730 Łódź, ul. Gdańska 38
w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.
6
2.
Na podstawie art. 40a ust. 6 i 7 ustawy o jakości strona jest zobowiązana uiścić należność
pieniężną w wysokości 2.100,00 zł na rachunek Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji
Handlowej w Łodzi, ul. Gdańska 38, 90-730 Łódź, nr 91101013710007652231000000 NBP
O/Okręgowy w Łodzi lub w kasie tego Inspektoratu (pok. 11) w dniach urzędowania
w godz. 730 – 930 i 1330 – 1430 (poniedziałek, środa, czwartek, piątek) oraz w godz. 800 – 1000
i 1400 – 1500 (wtorek) w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna.
Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 § 1 ustawy
z dnia 29 sierpnia 1997 r. „Ordynacja podatkowa” (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.).
Łódzki Wojewódzki Inspektor
Inspekcji Handlowej
Marek Jacek Michalak
......................................................................
(imię i nazwisko, stanowisko służbowe, podpis)
Otrzymują:
1.
2.
„LIDL Polska Sklepy Spożywcze Sp. z o.o.” Sp. k.
Jankowice
ul. Poznańska 48
62 – 080 Tarnowo Podgórne
a/a
7