NIGDY WIĘCEJ WOJNY !

paŸdziernik 2014
August Wilkoñski
9
KULTURA
PATRONI GO£ANIECKICH ULIC
Urodzi³ siê 28 sierpnia 1805 r. we wsi K¹kolewo le¿¹cej pod Lesznem,
jako syn w³aœciciela maj¹tku. Po ukoñczeniu gimnazjum w Poznaniu
studiowa³ na uniwersytecie we Wroc³awiu. Uczestniczy³ w powstaniu
listopadowym i zosta³ ranny w bitwie pod Iganiami. Za udzia³ w
powstaniu i zranienie w 1828 r. oficera pruskiego skazany zosta³ na 12 lat
twierdzy. W 1832 r. o¿eni³ siê z Paulin¹ Laucz, która zamieszka³a z nim w
twierdzy w G³ogowie. W wyniku starañ wielu wp³ywowych osób zosta³ w
1836 r. u³askawiony i przeniós³ siê do Królestwa Polskiego. Dzier¿awi³
wieœ Garbatkê, a nastêpnie Tynicê w okolicach Sandomierza. W 1840 r.
Wilkoñscy zamieszkali w Warszawie, gdzie oddali siê pracy literackiej,
prowadzili salon literacki i odgrywali znaczn¹ rolê w tamtejszym ¿yciu
kulturalnym. W salonie Wilkoñskich zawi¹zany zosta³ tzw. Cech
G³upców, luŸna grupa literacka, która skupia³a literatów m³odszego
pokolenia. Wilkoñski wspó³pracowa³ z „Bibliotek¹ Warszawsk¹” (miesiêcznikiem literackim), która
dziêki jego felietonom i satyrycznym humoreskom zdoby³a znaczn¹ poczytnoœæ. W 1842 r. podj¹³ próbê
za³o¿enia w³asnego pisma „Upiór Literacki” lecz w³adze nie wyda³y zezwolenia na jego wydawanie. W
latach 1845-1848 redagowa³ pismo „Dzwon Literacki”. We wrzeœniu 1848 r. zosta³ aresztowany i
oskar¿ony o utrzymywanie sta³ego kontaktu z emigrantami i przynale¿noœæ do spisku. Otrzyma³ karê roku
twierdzy, któr¹ odbywa³ w Zamoœciu. Po odbyciu kary w 1850 r. wróci³ do Warszawy i zosta³
wspó³pracownikiem „Dziennika Warszawskiego”. Rok póŸniej w³adze carskie,
niezadowolone z liberalnych pogl¹dów Wilkoñskich, zmusi³y ich do opuszczenia
Królestwa. Osiedlili siê wówczas w Siekierkach ko³o Kostrzyna w powiecie
œredzkim, w maj¹tku, którego wspó³w³aœcicielk¹ by³a Paulina Wilkoñska. Tam
te¿ August Wilkoñski zmar³ 4 lutego 1852 r. i zosta³ pochowany w grobie
rodzinnym ¿ony.
Jako pisarz debiutowa³ w 1841 r. opowiadaniem „Wspomnienie szkolne”.
Czytelnicz¹ popularnoœæ zdoby³ g³ównie czterotomowym zbiorem opowiadañ,
komedyjek, humoresek, felietonów i anegdot pt. „Ramoty i ramotki”. Jego
humoreski obyczajowe o tematyce wspó³czesnej dawa³y sarkastyczny obraz
ziemiañstwa polskiego.
W m³odoœci Wilkoñski zamieszkiwa³ wraz z rodzicami we wsi Lêgniszewo. Œlad
pobytu na ziemi go³anieckiej pozosta³ w jednym z felietonów w trzecim tomie
„Ramot”. Autor opisuje tam go³aniecki koœció³ poklasztorny i w sposób barwny
przedstawia okolice miasta. Podaje te¿ opis zajœcia, jakie mia³o miejsce w
karczmie na go³anieckim rynku w czasie odpustu – 2 sierpnia 1824 r. - miêdzy
parobkami z okolicznych wsi. Obrazek ten œwiadczy o realizmie obserwacji,
dowcipie, umiejêtnym pos³ugiwaniu siê ironi¹, a zw³aszcza o talencie
parodystycznym autora.
Adam Kusz - prezes TMZG
NIGDY WIÊCEJ WOJNY !
Pod takim – zawsze aktualnym has³em – odby³o siê 20 wrzeœnia 2014 r. VII Spotkanie przy
Bunkrach. Hymn pañstwowy z 1939 r. odtworzony przy fladze narodowej z asyst¹ w
oryginalnych polskich mundurach – od pocz¹tku spotkania wprowadzi³ uczestników w
patriotyczny nastrój. Goœci - widzów z Pa³uk, Wielkopolski, miasta i gminy Go³añcz oraz
ró¿nych stron kraju, a nawet z Niemiec serdecznie powita³ pan Burmistrz Mieczys³aw
Durski. W wydarzeniu uczestniczyli równie¿ wiceprzewodnicz¹cy RMiG p. Józef Fryske,
proboszcz Parafii œw. Wawrzyñca ks. Roman Lidziñski, pani sekretarz UMiG Urszula
Wierzbicka, prezes TMZG p. Adam Kusz, wspó³organizator imprezy p. Robert Menesiak z
grupy Pasjonaci Podziemi, przedstawiciele go³anieckich kombatantów p. Jan Kocoñ oraz p.
Konrad Galuba. Publicznoœæ – uczestnicy z zainteresowaniem i zapa³em korzystali z
przygotowanych stoisk, miejsc konkursowych, strzelnicy, przejazdów pojazdami
terenowymi, odwiedzali znakomicie ucharakteryzowanych i przebranych
rekonstruktorów w ich obozowiskach, namiotach, bazach a tak¿e specjalnie wybudowanej
wiejskiej chacie. By³a to prawdziwa ¿ywa lekcja historii, która obok wiedzy, radoœci i faktów
przynios³a nawet chwile wzruszenia. Na wzgórzu przy bunkrze wyst¹pi³ duet gitarowy
Marcepan & Piotr, sympatycznie wype³niaj¹c czas s³uchaczom przy ognisku. Nagle nad
uczestnikami pojawi³y siê trzy samoloty – kto by³, ten widzia³! – i syreny og³osi³y czas
wojenny. To pocz¹tek inscenizacji i rekonstrukcji walk – jak mog³a wygl¹daæ walka
Polaków z okupantem w 1939 r. Sceneria terenu przy bunkrze oraz okoliczne pola i dolina,
bardzo realistyczna gra aktorów, efekty specjalne, oryginalne wezwania do mobilizacji z
nagrañ – tworzy³y autentyczn¹ atmosferê tamtych czasów. Publicznoœæ gromkimi
oklaskami podziêkowa³a wykonawcom, ognisko d³ugo dopala³o siê, a bywalcy snuli plany
na kolejne spotkanie. Serdecznie dziêkujemy panu Robertowi Menesiakowi – Pasjonatom
Podziemi, grupom rekonstrukcyjnym z Grodziska Wlkp, Lubonia, Poznania, Bydgoszczy,
Torunia, KOSMICZNYM KOMANDOSOM z RogoŸna, Chludowa i Kruszewa, kadrze i
podopiecznym M³odzie¿owego Oœrodka Socjoterapii - za wspó³organizacjê wydarzenia,
publicznoœci – za niezawodny i czynny udzia³. NIGDY WIÊCEJ WOJNY !!
GOK – Andrzej Po³czyñski
[email protected] www.golancz.pl www.bip.golancz.pl www.golancz.eboi.pl