Plan, literatura, lektury (plik pdf.)

Uniwersytet Jagielloński
Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej
© Dr hab. Andrzej Kaliszewski
TEORIA GATUNKÓW DZIENNIKARSKICH
(2016/2017, semestr zimowy, wykład, 30 godzin, egzamin)
PLAN WYKŁADU (szczegółowo)
1-2. Cele i treści wykładu. Wymagania. Lektury.
Czemu gatunki i ich teoria? Genologia i genologia dziennikarska – treść i zakres podstawowych pojęć (rodzaj,
gatunek, norma, normatywizm i inne).
3-6. LITERACKI RODOWÓD: gatunki dziennikarskie częścią LITERATURY, częścią PIŚMIENNICTWA, częścią teorii MEDIÓW,
KODAMI (w teorii komunikowania), SZTUKĄ?
Gatunki dziennikarskie a tzw. misja dziennikarska. Gatunki dziennikarskie a tzw. prawda obiektywna.
Asertoryczność jako cecha konstytutywna wszystkich gatunków dziennikarskich.
Literackość a prasowość.
Literatura fikcjonalna, afikcjonalna, literatura faktu, formy dokumentalne i paradokumentalne – a gatunki
dziennikarskie.
7-8. Gatunki dziennikarskie a styl i język (style funkcjonalne dziennikarski, publicystyczny). Środki stylistyczne
(artystyczne) a warsztat dziennikarski i typologia gatunków.
9-10. Rodzaje dziennikarskie i odmiany rodzajowe – definicje, próby podziału (zarys teorii);
Podział rodzajów dziennikarskich na gatunki dziennikarskie - próby podziału (zarys teorii); definicje gatunku.
Dziennikarstwo w dobie postmodernizmu: genologie alternatywne, antygenologie, kreatywne dziennikarstwo.
11-14. Prasowe („klasyczne”) gatunki dziennikarskie i ich ewolucje. Informacja, publicystyka, pogranicze.
15-18. Reportaż – „koroną” gatunków dziennikarskich. Reportaż literacki, reportaż wojenny.
19-20. Radiowe gatunki dziennikarskie.
21-22. Telewizyjne gatunki dziennikarskie
23-24. Internetowe gatunki dziennikarskie.
25-26. Formy hybrydyczne (dziennikarsko-literackie, międzygatunkowe), Nowe Dziennikarstwo, infotainment,
edutainment, formatowanie.
27-28. Fotograficzne gatunki dziennikarskie.
29-30. Podsumowanie wykładu.
LEKTURY
1. Z. Bauer, E. Chudziński (red.) Dziennikarstwo i świat mediów. Kraków 2000 (stąd część poświęcona
gatunkom dziennikarskim).
2. Dziennikarstwo od kuchni, red. A. Niczyperowicz, Poznań 2001.
3. A. Keen, Kult amatora. Jak Internet niszczy kulturę, Warszawa 2007.
4. Media, leksykon PWN, red. E. Banaszkiewicz-Zygmunt, Warszawa 2000.
5. Słownik terminologii medialnej, red. Walery Pisarek, Kraków 2006.
6.W. Godzic, Telewizja i jej gatunki po „Wielki Bracie”, Kraków 2004.
7.M. Wańkowicz, Karafka La Fontaine`a. T. I, Kraków 1972; T. II, Kraków 1984.
8. K. Wolny-Zmorzyński, A. Kaliszewski, W. Furman, Gatunki dziennikarskie. Teoria, praktyka, język.
Warszawa 2010.
9. K. Wolny-Zmorzyński, A. Kaliszewski, W. Furman, J. Snopek, Prasowe gatunki dziennikarskie,
Warszawa 2014
10. K. Wolny-Zmorzyński, Reportaż - jak go napisać ? Warszawa 2004.
11. K. Wolny-Zmorzyński, Fotograficzne gatunki dziennikarskie. Warszawa 2007.
TEKSTY ŹRÓDŁOWE (przykłady gatunków, arcydzieła gatunków):
Mistrzowie reportażu, wstęp i oprac. Kazimierz Wolny-Zmorzyński. Rzeszów 2001
Antologia polskiego reportażu XX wieku, t. 1-2, pod red. M. Szczygła, Wołowiec 2014
E. Hemingway, Sygnowano: Ernest Hemingway;
K. Kąkolewski, 22 historie, które napisało życie.
K. Kąkolewski, Baśnie udokumentowane.
R. Kapuściński, Wojna futbolowa
R. Kapuściński, Cesarz
R. Kapuściński, Szachinszach
R. Kapusciński, Imperium
R. Kapuściński, Podróże z Herodotem
H. Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem
J. Lovell, Bal się nie udał czyli Retif krakowski
B. N. Łopieńska, Łapa w łapę.
E. Owsiany, Linia pod napięciem lub inne reportaże z innego tomu tejże reporterki.
L. Ostałowska, Cygan to Cygan
K. Pruszyński, Podróże po Polsce. Podróże po Europie
lub K. Pruszyński, Noc na Kremlu
M. Szczygieł, Niedziela, która zdarzyła się w środę.
M. Szczygieł, Gottland.
Lub M. Szczygieł, Zrób sobie raj
W. Tochman, Schodów się nie pali.
J. Kaden-Bandrowski, Piłsudczycy
M. Wańkowicz, Wrzesień żagwiący.
M. Wańkowicz, Dzieje rodziny Korzeniewskich
M. Wańkowicz, Na tropach Smętka
M. Wańkowicz, Monte Cassino
lub M. Wańkowicz, Szkice spod Monte Cassino
M. Brandys, Kłopoty z panią Walewską.
B. Wachowicz, Marie jego życia.
O. Fallaci, Wściekłość i duma;
O. Fallaci, Siła rozumu;
Hunter S. Thompson, Lęk i odraza w Las Vegas: szaleńcza podróż do serca „amerykańskiego snu” (Fear and
Loathing in Las Vegas)
Lub Hunter S. Thompson, Dziennik rumowy
Mistrzowie felietonu. Red. A. Możdżonek. Warszawa 1999;
D. Passent, Codziennik lub Dzieła rozebrane…
M. Wańkowicz, Zupa na gwoździu
Wiech, Przez lufcik.
A. Grabowska, Polska w komentarzach. T. I-II. Londyn 1999;
[Wywiad]
K. Kąkolewski, Wańkowicz krzepi.
B. N. Łopieńska, Męka twórcza. Warszawa 2004;
M. Orłoś, Moje spotkania. Oko w oko. Warszawa 1998;
M. Szczygieł, Na każdy temat. Warszawa 2001;
INNE:
L. Grobel, Sztuka wywiadu. Przekład E. Spirydowicz. Warszawa 2006;
L. Olszański, Dziennikarstwo internetowe. Warszawa 2006;
A. Ostrowski, Telewizyjna transmisja sportowa czyli największy teatr świata. Wrocław 2007
A. Stuart, Kultura newsów. Tłum. A. Sokołowska. Kraków 2004;
M. Wojtak, Gatunki prasowe, Lublin 2004;
K. Wolny-Zmorzyński, Ryszard Kapuściński w labiryncie współczesności. Kraków 2004;
K. Wolny-Zmorzyński, W. Furman (red.), Internetowe gatunki dziennikarskie. Warszawa 2010.
P. Chauvel, Reporter wojenny;