O dysleksji

O dysleksji
Dysleksja
Termin dysleksja utworzony został z greckiego morfemu dys-, który oznacza brak czegoś,
trudność, niemożność i słowa lexicos- odnoszącego się do słów.
Dysleksja ( ICD-10 R48 International Statistical Classification of Diseases and Related Health
Problems - Genewa 1992, WHO).
Podstawą do rozpoznania dysleksji rozwojowej może być definicja opublikowana w 1994 roku
przez Międzynarodowe Towarzystwo Dysleksji imienia Ortona (USA):
"Dysleksja jest jednym z wielu różnych rodzajów trudności w uczeniu się. Jest specyficznym
zaburzeniem o podłożu językowym, uwarunkowanym konstytucjonalnie. Charakteryzuje się
trudnościami w dekodowaniu pojedynczych słów, co najczęściej odzwierciedla niewystarczające
zdolności przetwarzania fonologicznego. Trudności w dekodowaniu pojedynczych słów są
zazwyczaj niewspółmierne do wieku oraz innych zdolności poznawczych i umiejętności
szkolnych. Trudności te nie są wynikiem ogólnego zaburzenia rozwoju ani zaburzeń
sensorycznych. Dysleksja manifestuje się różnorodnymi trudnościami w odniesieniu do różnych
form komunikacji językowej, często oprócz trudności w czytaniu dodatkowo pojawiają się
poważne trudności w opanowaniu sprawności w zakresie czynności pisania i poprawnej
pisowni" (Bogdanowicz, Adryjanek, 2009, s.27).
Powyższa definicja wskazuje, że dysleksję traktuje się, jako zaburzenie uczenia się, a nie jako
chorobę. Ma podłoże neurobiologiczne, co oznacza, że mózg osób dyslektycznych funkcjonuje
w sposób nietypowy i inaczej się rozwija.
Podział na typy dysleksji:
Dysleksja typu wzrokowo-przestrzennego - spowodowana zaburzeniami spostrzegania pamięci
wzrokowej oraz spostrzegania przestrzeni.
Dysleksja typu słuchowo-językowego - spowodowana zaburzeniami percepcji i pamięci
słuchowej, ale przede wszystkim zaburzeniami rozwoju funkcji językowych (szczególnie słuchu
fonemowego i umiejętności fonologicznych).
Mieszany typ dysleksji - zaburzenia słuchowo-językowe oraz zaburzenia
1/3
O dysleksji
wzrokowo-przestrzenne.
Dysleksja typu integracyjnego - spowodowana zaburzeniami integracji funkcji
wzrokowo-przestrzennych, słuchowo-językowych, dotykowo-kinestetycznych i motorycznych
(Bogdanowicz 2004).
Specyficzne trudności w uczeniu się przejawiają się w kilku postaciach:
Dysleksja - specyficzne trudności w czytaniu, najczęściej w powiązaniu z trudnościami w
opanowaniu poprawnej pisowni.
Dysortografia - trudności w opanowaniu poprawnej pisowni (w tym ortografii). Specyficzne
trudności w wypowiadaniu się za pomocą pisma (pisanie tekstów).
Dyskalkulia - trudności w uczeniu się arytmetyki.
Dyspraksja - trudności w wykonywaniu prawidłowych ruchów.
Dysgrafia - opanowanie poprawnego poziomu graficznego pisma odręcznego.
Trudności wymienione powyżej mogą występować jednocześnie lub też w izolacji. U
niewielkiego odsetka uczniów dyslektycznych pojawia się tak zwana głęboka dysleksja, czyli
rozległe i głębokie deficyty rozwoju z nasilonymi trudnościami w czytaniu i pisaniu,
występującymi od początku nauki szkolnej, które bardzo powoli ustępują pod wpływem
systematycznej terapii pedagogicznej. Częstość tych zaburzeń oceniana jest na ok. 3 ? 4 %
uczniów. Badania w Polsce określają odsetek dysleksji na 9-10% (Bogdanowicz, Jaklewicz
1968-1982). W literaturze europejskiej podaje się, że dzieci stanowią 10-15% uczniów, w tym
4% to przypadki bardzo nasilonych trudności, które można byłoby określić nazwą głębokiej
dysleksji.W krajach niemieckojęzycznych specyficzne trudności w uczeniu się nazywane są
legastenia.
Etiologia
Uwarunkowania tych zaburzeń są wielorakie. Wskazuje się na dziedziczność, zmiany
anatomiczne i zaburzenia fizjologiczne układu nerwowego (w okresie ciąży i porodu o
nieprawidłowym przebiegu). Zaniedbanie środowiskowe oraz brak szybkiej interwencji pogłębia
zaburzenia i trudności dziecka.
Bibliografia:
1. Bogdanowicz M., 2007, Uczeń z dysleksją w domu, Wydawnictwo Pedagogiczne Operon,
Gdynia.
2/3
O dysleksji
2. Bogdanowicz M., 2004, Uczeń z dysleksją w szkole, Wydawnictwo Pedagogiczne Operon,
Gdynia.
3. Bogdanowicz M., Adryjanek A., 2009, Uczeń z dysleksją w szkole, Gdynia: Wydawnictwo
Pedagogiczne Operon 2009.
4. MINI-MAX o dysleksji - czyli minimum tego, co na ten temat powinni wiedzieć rodzice i
nauczyciele dziecka dyslektycznego, by maksymalnie mu pomóc, praca zbior., red. Mielcarek
D., 2006, Wydawnictwo "Seventh Sea", Warszawa.
3/3