prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

MPU-ORZ1/5044-26/C1a/11
8696/13
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
DOTYCZĄCA PROJEKTU
MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
„Rejon ulic: Ślusarskiej, Wielkiej, Garbary i Woźnej”
W POZNANIU
OPRACOWANIE:
ZESPÓŁ OPRACOWAŃ ŚRODOWISKOWYCH
MGR INŻ. ANNA MOCZKO
POZNAŃ, MAJ 2013 R./PAŹDZIERNIK 2014 R.*
*NINIEJSZA PROGNOZA UWZGLĘDNIA ZMIANY WYNIKAJĄCE Z UZYSKANYCH OPINII I DOKONANYCH UZGODNIEŃ
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC: ŚLUSARSKIEJ, WIELKIEJ, GARBARY I WOŹNEJ” W POZNANIU
SPIS TREŚCI
1.
WPROWADZENIE ............................................................................................................. 3
1.1. Informacje wstępne .........................................................................................................3
1.2. Podstawy formalno-prawne opracowania ..........................................................................3
1.3. Cel i zakres merytoryczny opracowania .............................................................................3
1.4
Wykorzystane materiały i metody pracy ............................................................................4
2. CHARAKTERYSTYKA ORAZ STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO.............................. 6
2.1. Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu ...........................................................6
2.2. Rzeźba terenu .................................................................................................................7
2.3. Budowa geologiczna i warunki gruntowe ...........................................................................7
2.4. Zasoby naturalne.............................................................................................................7
2.5. Warunki wodne ...............................................................................................................7
2.6. Szata roślinna .................................................................................................................8
2.7. Świat zwierzęcy ...............................................................................................................8
2.8. Powierzchnia ziemi ..........................................................................................................8
2.9. Klimat lokalny .................................................................................................................9
2.10. Dziedzictwo kulturowe ................................................................................................... 10
2.11. Jakość powietrza atmosferycznego ................................................................................. 11
2.12. Klimat akustyczny .......................................................................................................... 13
2.13. Jakość wód ................................................................................................................... 14
3. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
REALIZACJI PROJEKTU PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW
CHRONIONYCH NA PODSTAWIE USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY ............................ 14
4. INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU ..................... 15
4.1. Cel opracowania projektu planu ..................................................................................... 15
4.2. Ustalenia projektu planu ................................................................................................ 16
4.3. Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami ............................................... 17
4.4. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu 19
5. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM,
KRAJOWYM I LOKALNYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO
DOKUMENTU .................................................................................................................. 20
6. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO .. 22
6.1. Oddziaływanie na powierzchnię ziemi ............................................................................. 22
6.2. Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne ...................................................... 23
6.3. Oddziaływanie na zasoby naturalne ................................................................................ 24
6.4. Oddziaływanie na różnorodność biologiczną .................................................................... 24
6.5. Oddziaływanie na szatę roślinną i zwierzęta .................................................................... 24
6.6. Oddziaływanie na ludzi .................................................................................................. 24
6.7. Oddziaływanie na krajobraz ........................................................................................... 26
6.8. Oddziaływanie na klimat akustyczny ............................................................................... 27
6.9. Oddziaływanie na powietrze atmosferyczne .................................................................... 28
6.10. Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe ......................................................................... 29
6.11. Oddziaływanie na klimat lokalny ..................................................................................... 30
6.12. Oddziaływanie na dobra materialne ................................................................................ 30
6.13. Oddziaływanie na obszary chronione, w tym obszary Natura 2000 .................................... 31
6.14. Pola elektromagnetyczne ............................................................................................... 31
6.15. Oddziaływanie transgraniczne ........................................................................................ 31
7. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW
REALIZACJI POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA ........................ 32
8. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE MPZP . 32
9. WNIOSKI ........................................................................................................................ 33
10. STRESZCZENIE ............................................................................................................... 34
ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE
1.
Granica obszaru objętego opracowaniem mpzp na tle ortofotomapy miasta Poznania
2.
Zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego w porach: dzienno-wieczorno-nocnej (LDWN) i nocnej (LN) – w stanie istniejącym
3.
Dokumentacja fotograficzna obszaru opracowania
4.
Projekt mpzp „Rejon ulic: Ślusarskiej, Wielkiej, Garbary i Woźnej” w Poznaniu, MPU 2014 r.
2
1.
1.1.
WPROWADZENIE
Informacje wstępne
Przedmiotem niniejszego opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca
projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Rejon ulic: Ślusarskiej, Wielkiej,
Garbary i Woźnej” w Poznaniu. Sporządzenie planu miejscowego zostało wywołane uchwałą
Nr XXII/277/VI/2011 Rady Miasta Poznania z dnia 6 grudnia 2011 r.
Planem objęto teren położony w centralnej części Poznania, w obrębie obszaru
staromiejskiego. Stanowi on kwartał zabudowy między ulicami: Ślusarską, Wielką, Garbary i Woźną.
Powierzchnia obszaru objętego ustaleniami planu miejscowego wynosi 7405,88 m2.
Obecnie na omawianym terenie obowiązują ustalenia miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego „Obszar Staromiejski w Poznaniu”, uchwalonego uchwałą Nr XCIII/1055/III/2002
Rady Miasta Poznania z dnia 9 lipca 2002 r.
1.2.
Podstawy formalno-prawne opracowania
Obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko wynika z ustawy
z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko1.
W myśl powyższej ustawy prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy
dokument, niezbędny do przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania
na środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Zgodnie z art. 51 ust. 1 organ
administracji opracowujący m.in. projekt planu zagospodarowania przestrzennego obligatoryjnie
sporządza prognozę oddziaływania na środowisko. Natomiast stosownie do art. 50 przeprowadzenie
strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wymagane jest również w przypadku wprowadzenia
zmian do obowiązującego planu miejscowego.
Na obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko dotyczącej projektu planu
miejscowego wskazuje również art. 17, pkt. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym2, zgodnie z którym wójt, burmistrz albo prezydent miasta
sporządza projekt planu miejscowego wraz z prognozą, uwzględniając zapisy studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Stosownie do tej ustawy projekt planu wraz
z prognozą oddziaływania na środowisko przedkładane są instytucjom i organom właściwym do
zaopiniowania i uzgodnienia projektu planu, a także są przedmiotem społecznej oceny – podlegają
wyłożeniu do publicznego wglądu.
1.3.
Cel i zakres merytoryczny opracowania
Głównym celem sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko jest wskazanie
przewidywanego wpływu na środowisko, jaki może być spowodowany realizacją ustalonych lub
dopuszczonych w planie miejscowym form zagospodarowania przestrzennego poszczególnych
terenów.
W niniejszej prognozie oddziaływania na środowisko analizie i ocenie podlega projekt uchwały
w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Rejon ulic: Ślusarskiej, Wielkiej,
Garbary i Woźnej” w Poznaniu (tekst) wraz z rysunkiem, stanowiącym załącznik graficzny uchwały,
sporządzonym w skali 1:500.
Zgodnie z art. 52 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko, informacje zawarte w prognozie oddziaływania na środowisko powinny
być opracowane stosownie do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny oraz dostosowane do
zawartości i stopnia szczegółowości projektowanego dokumentu oraz etapu przyjęcia tego dokumentu
w procesie opracowywania projektów dokumentów powiązanych z tym dokumentem. Szczegółowy
zakres informacji wymaganych w prognozie wskazano w art. 51 ust. 2 ww. ustawy.
Stosownie do wymogu art. 53 ww. ustawy, zakres i stopień szczegółowości informacji
zawartych w niniejszej prognozie został uzgodniony z właściwymi organami, wskazanymi w art. 57
i 58 ustawy – Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Poznaniu (pismem
1
2
Dz. U. z 2013 r., poz. 1235, ze zmianami
3
WOO-III.411.51.2012.AK z dnia 07.02.2012 r.) oraz Państwowym Powiatowym Inspektorem
Sanitarnym w Poznaniu (pismem NS-72/1-48(1)/12 z dnia 16.02.2012 r.).
1.4
Wykorzystane materiały i metody pracy
Przy opracowaniu niniejszej prognozy wykorzystano następujące materiały źródłowe:
Literatura:





Kondracki J., Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne, Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 1994,
Miejska wyspa ciepła. Podstawy energetyczne, studia eksperymentalne, modele numeryczne
i statystyczne. Fortuniak K., Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2003,
Wśród zwierząt i roślin, Kronika Miasta Poznania, Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2002.
Koczorowska R. Rozkład podstawowych parametrów meteorologicznych w wybranych punktach
miasta Poznania, w: Wody powierzchniowe Poznania t. I pod red. A. Kanieckiego i J. Rotnickiej.
Sorus Poznań 1995
Farat R.: Zmienność przestrzenna wysokości opadów atmosferycznych na obszarze miasta
Poznania, w: Wody powierzchniowe Poznania t. I pod red. A. Kanieckiego i J. Rotnickiej Poznań
Sorus 1995 r.
Materiały kartograficzne:

mapa zasadnicza dla obszaru planu w skali 1:1000,

mapa ewidencyjna gruntów w skali 1:1000,

mapa glebowo-rolnicza,

mapa hydrograficzna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, OPGK Poznań 1988/9,

mapa sozologiczna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, OPGK Poznań 1992,

szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000, ark. 471 - Poznań N-33-130-D,
Państwowy Instytut Geologiczny, 1990,

mapa topograficzna w skali 1:10 000, ark. N-33-130-D-d-1 Poznań – Stare Miasto, GeokartInternational sp. z o.o., Rzeszów, OPGK - Rzeszów S. A. 1998.
Akty prawne:

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r.,
poz. 1232, ze zmianami),

Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz.
627, ze zmianami),

Ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r.,
poz. 686, ze zmianami),

Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko









(tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1235, ze zmianami),
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U.
z 2012 r., poz. 647, ze zmianami),
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1409),
Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003 Nr
162 poz. 1568 ze zmianami),
Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r., poz. 21, ze zmianami),
Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jednolity
Dz. U. z 2013 r., poz. 1399),
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących
znacząco oddziaływać na środowisko (tekst jednolity Dz. U. Nr 213, poz. 1397, ze zmianami),
Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r. poz. 145, ze
zmianami),
Ustawa z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U.
z 2010r., Nr 106, poz. 675 ze zmianami),
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (tekst jednolity, Dz. U. z 2014 r., poz. 112),
4



Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690,
ze zmianami),
Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania
tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883)
Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 maja 2009 r. w sprawie przyjęcia dokumentu
„Polityka ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016” ( M.P. z 2009r.,

Nr 34, poz. 501),
Dyrektywa Rady z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych
(91/271/EWG),
Dyrektywa Rady z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny i zarządzania jakością otaczającego
powietrza (96/62/WE),
Dyrektywa 2000/60/WE Parlamenty Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r.
ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Dz. Urz. WE L 327
z 22 grudnia 2000 r.),
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z dnia 30 listopada 2009 r.
w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (2009/147/WE),
Dyrektywa Rady z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej
fauny i flory (92/43/EWG),
Rozporządzenie Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie
określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań (Dz. Urz. Woj. Wlkp.
Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.),
Uchwała Nr XXIX/561/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r.

Uchwała Nr XXIX/566/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r.

Uchwała Nr VI/302013 Zgromadzenia Związku Międzygminnego „Gospodarka Odpadami
Aglomeracji Poznańskiej” z dnia 12 marca 2013r. w sprawie: przyjęcia regulaminu utrzymania











w sprawie Aktualizacji Programu ochrony powietrza dla stref: Aglomeracja Poznań (strefa
Miasto Poznań) w woj. wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2013 r., poz. 508),
w sprawie Programu ochrony powietrza w zakresie benzo-alfa-pirenu dla stref: Aglomeracja
Poznańska, Miasto Leszno, strefy gnieźnieńsko-wrzesińskiej oraz strefy pilsko-złotowskiej
w woj. wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2013 r., poz. 509),
czystości i porządku w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi na obszarze gmin
wchodzących w skład Związku Międzygminnego „Gospodarka Odpadami Aglomeracji
Poznańskiej” (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2013 r., poz. 2793),
Uchwała Nr L/780/VI/2013 Rady Miasta Poznania z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie przyjęcia
Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Miasta Poznania (Dz. Urz. Woj. Wlkp.
z 2013 r., poz. 3931),
Uchwała Nr LX/928/VI/2013 Rady Miasta Poznania z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie
„Programu Ochrony Środowiska dla Miasta Poznania na lata 2013-2016 z perspektywą do 2020
roku”,
Uchwała Nr LX/929/VI/2013 Rady Miasta Poznania z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie
„Strategii Rozwoju Miasta Poznania do roku 2030”,
Uchwała Nr LX/927/VI/2013 Rady Miasta Poznania z dnia 10 grudnia 2013r. w sprawie
„Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Poznania” (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z dnia
21 stycznia 2014 r., poz. 487), w tym Mapa akustyczna miasta Poznania 2012, AkustiX, Urząd
Miasta w Poznaniu, listopad 2012 r.,),
Uchwała Nr XCIII/1055/III/2002 Rady Miasta Poznania z dnia 9 lipca 2002 r. w sprawie
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego
„Obszar
Staromiejski
w Poznaniu”,(Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 111, poz. 3102 z dnia 06.09.2002 r.),
Dokumenty, inne dostępne opracowania:

projekt Uchwały Rady Miasta Poznania w sprawie miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego „Rejon ulic: Ślusarskiej, Wielkiej, Garbary i Woźnej” w Poznaniu, MPU 2013,

Uchwała Nr XXII/277/VI/2011 Rady Miasta Poznania z dnia 6 grudnia 2011 r w sprawie
przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Rejon
ulic: Ślusarskiej, Wielkiej, Garbary i Woźnej” w Poznaniu,
5












Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania,
Uchwała Nr LXXII/1137/VI/2014 Rady Miasta Poznania z dnia 23 września 2014r.,
Mapa akustyczna miasta Poznania 2012, Część I, AkustiX, Urząd Miasta w Poznaniu, listopad
2012,
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2011, Biblioteka Monitoringu Środowiska,
WIOŚ, Poznań, 2012,
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2012, Biblioteka Monitoringu Środowiska,
WIOŚ, Poznań 2013 r.,
Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2013, Wojewódzki
Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, 2014 r.,
Ocena jakości wód podziemnych w punktach pomiarowych sieci krajowej w ramach monitoringu
diagnostycznego w 2013 r. (wg. badań PIG)
Sprawozdanie z pomiarów monitoringowych PEM prowadzonych w roku 2012 – opracowanie
sporządzone przez St. Klimaszewskiego – głównego specjalistę WIOŚ Poznań,
Środowisko naturalne miasta Poznania, Urząd Miejski w Poznaniu, Wydział Ochrony Środowiska;
Poznań 1996,
Poznań 2012. Raport o stanie miasta,www.poznan.pl,
Aktualizacja opracowania ekofizjograficznego dla potrzeb Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania, MPU, Poznań 2012 r. (aktualizacja
opracowania ekofizjograficznego, oprac. Czaban A. i in., Poznań 2004),
Opracowanie fizjograficzne problemowe Poznań - Śródmieście, Geoprojekt – Poznań, 1986 r.,
Problem piętrzenia wód gruntowych na przykładach głębokiego posadowienia obiektów
w Poznaniu, dr hab. Antoni Florkiewicz, mgr Maciej Troć, Politechnika Poznańska; Inżynieria
i Budownictwo nr 7/2002.
Inne źródła:

wizja terenowa (maj 2013r.)

dokumentacja fotograficzna (MPU, maj 2013 r.)

www.poznan.pios.gov.pl,

www.poznan.wios.gov.pl,

mapa SIP ZGiKM GEOPOZ
Powyższe materiały, w połączeniu z wizją terenową, pozwoliły na opracowanie charakterystyki
stanu funkcjonowania środowiska, a w szczególności określenia problemów dotyczących
poszczególnych jego komponentów.
Prognozę oddziaływania na środowisko sporządzono przy zastosowaniu metody indukcyjno opisowej, polegającej na charakterystyce istniejących zasobów środowiska oraz łączeniu w logiczną
całość posiadanych informacji o dotychczasowych mechanizmach funkcjonowania środowiska
i wskazaniu, jakie potencjalne skutki mogą wystąpić w środowisku w wyniku realizacji ustaleń
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Posłużono się również metodą porównawczą, wykorzystując wiedzę o funkcjonowaniu
środowiska jako całości. Skonfrontowano zaproponowane rozwiązania planistyczne z istniejącymi
uwarunkowaniami środowiskowymi.
Prognozę oddziaływania na środowisko przedstawiono w zakresie, jaki umożliwia obecny stan
dostępnej informacji o środowisku oraz w tym kontekście – stopień ogólności (lub szczegółowości)
ustaleń planu.
2.
2.1.
CHARAKTERYSTYKA ORAZ STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu
Obszar projektu planu położony jest w centralnej części śródmieścia Poznania. Otoczony jest
od zachodu ul. Ślusarską, od północy ul. Wielką, od wschodu ul. Garbary, a od południa ul. Woźną.
Obejmuje obszar działek nr od 79 do 83, 84/2, 84/3, 84/4, od 85 do 90, 91/1 i 91/2 ark. 16, obręb
Poznań. Powierzchnia obszaru objętego ustaleniami planu miejscowego wynosi 7405,88 m 2. Przebieg
granicy projektu planu wskazano na załączniku nr 1 prognozy.
Obecnie obszar projektu planu jest w całości zabudowany śródmiejskimi, zwartymi
kamienicami mieszkaniowo-usługowymi – tworzącymi pełen kwartał urbanistyczny, w którym tylko
niewielką powierzchnię zajmują wewnętrzne, „kominowe” podwórza z utwardzoną powierzchnią
6
terenu. Działki nr 84/2, 84/3 i 84/4 posiadają wspólne podwórze dostępne przez przejścia bramowe od
ul. Wielkiej i ul. Woźnej. Zabudowę kwartału tworzą od strony ulic IV, V i VI-kondygnacyjne kamienice
(z poddaszem użytkowym). We wnętrzu kwartału znajdują się oficyny, o nieco niższych
kondygnacjach niż frontowe kamienice, oraz zwykle I i II-kondygnacyjne budynki gospodarcze.
W najbliższym otoczeniu omawianego terenu znajduje się zwarta, intensywna zabudowa
śródmiejska mieszkaniowa, mieszkaniowo-usługowa oraz usługowa.
W kontekście otoczenia przyrodniczego, istotne jest położenie omawianego obszaru
w niedalekim sąsiedztwie (około 400 m) od terenów zieleni otwartej w dolinie rzeki Warty.
2.2.
Rzeźba terenu
Zgodnie z podziałem fizyczno-geograficznym obszaru Polski (wg J. Kondrackiego) 3 teren
opracowania zlokalizowany jest w mezoregionie Poznańskiego Przełomu Warty, powstałym w wyniku
przekształcenia rynny lodowcowej w wciętą dolinę rzeczną. Obszar projektu planu jest terenem
płaskim, położonym na wysokości ok. 58 m n.p.m.
Zaznaczyć należy, że obecne ukształtowanie terenu jest wynikiem przekształceń rzeźby terenu
spowodowanych działalnością człowieka (prowadzoną na przestrzeni kilku wieków), obejmujących
następujące po sobie historyczne etapy rozwoju miasta Poznania.
2.3.
Budowa geologiczna i warunki gruntowe
Budowa geologiczna warstw przypowierzchniowych analizowanego obszaru związana jest
z formacją czwartorzędową. Powierzchnię całego terenu budują holoceńskie grunty nasypowe
o różnym stopniu zagęszczenia, złożone z nasypów gruzowych i gruzowo mineralnych, głównie
pochodzenia antropogenicznego. Ich średnia miąższość sięga powyżej 4 m. Grunty te zalegają średnio
na głębokości od 4 do 10 m p.p.t.
Pod warstwą nasypów, zalega warstwa plejstoceńskich różnoziarnistych piasków rzecznych,
lokalnie również pospółki i żwiry. Warstwa piasków zawierać może domieszki próchnicy, a także
wkładki i przewarstwienia gruntów organicznych, w tym przede wszystkim namułów. Średnia
miąższość tej warstwy wynosi powyżej 6 m. Grunty podścielające dla piasków rzecznych stanowią
w przewadze trzeciorzędowe iły pstre.
Takie podłoże stanowi grunt przydatny dla zabudowy, z lokalnymi ograniczeniami ze względu
na jego obniżoną nośność oraz występowanie w podłożu gruntów tiksotropowych, pęczniejących.
Zastrzeżenia budzą również przypowierzchniowe nasypy, które ze względu na zróżnicowany skład
i stan uznaje się za nieprzydatne dla fundamentowania. Dlatego lokalizacje nowych inwestycji wiązać
się będą z koniecznością przeprowadzenia szczegółowych badań ustalających nośność gruntów.
2.4.
Zasoby naturalne
Na opisywanym terenie nie stwierdzono występowania jakichkolwiek udokumentowanych złóż
surowców mineralnych i innych zasobów naturalnych, poza podziemnymi wodami plejstoceńskimi
i holoceńskimi.
2.5.
Warunki wodne
Omawiany teren znajduje się w granicach obszaru dolinnego rzeki Warty, zasilanego wodami
opadowymi oraz spływem podziemnym z wyżej położonych terenów sąsiednich. Analizowany teren
pozbawiony jest cieków i zbiorników wodnych. Objęty jest zasięgiem zlewni kolektora Śródmieście.
Na obszarze tym występują w głównej mierze podziemne wody plejstoceńskie i holoceńskie.
Średnia głębokość zalegania I zwierciadła wody gruntowej wynosi > 4,5 m p.p.t. Zwierciadło ma
charakter swobodny, a głębokość jego zalegania zależy w dużej mierze od stanów wody w Warcie.
Poziom wodonośny trzeciorzędowy związany jest z utworami piaszczystymi miocenu
i występuje na terenie całego Poznania. Jest poziomem subartezyjskim, napiętym przez
nieprzepuszczalną warstwę iłów poznańskich, którego zwierciadło wody stabilizuje się na głębokości
od kilku do kilkunastu metrów pod powierzchnią terenu.
3
Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994,
7
2.6.
Szata roślinna
W granicach omawianego terenu na wszystkich działkach występuje intensywna zabudowa
kubaturowa, której towarzyszą trwale uszczelnione powierzchnie podwórek (zabetonowane,
wyasfaltowane, wybrukowane lub wyłożone chodnikiem). W efekcie opisanego powyżej
zagospodarowania, w obszarze opracowania na podwórzu posesji przy ul. Garbary nr 63 rośnie jedno
drzewo (kilkunastoletni, powoli zamierający jarząb pospolity, odmiana zwisająca – Sorbus aucuparia
‘Pendula’) a pozostały obszar opracowania pozbawiony jest szaty roślinnej – zagospodarowanie
praktycznie wyklucza obecność roślin naturalnie związanych z gruntem. Podwórza do których
prowadzą wejścia od ul. Wielkiej nr 27 i ul. Garbary nr 63 są ozdobione jedynie roślinami uprawianymi
w donicach.
Na omawianym obszarze projektu planu przedstawicielami flory mogą być niewielkich
rozmiarów gatunki roślin, które przystosowały się do życia w skrajnie niesprzyjających warunkach,
jakie panują w wybetonowanym centrum miasta. Należy do nich kilka gatunków mszaków tj. prątnik
srebrzysty (Bryum argentum) porastający szczeliny między płytami chodnikowymi i brukiem ulicznym
oraz krawężniki. Towarzyszy mu często zwojek (Streblotrichum convolutum) oraz pędzlik murowy
(Tortula muralis), spotykany na betonowych słupkach, murkach i ogrodzeniach. Na ścianach
budynków, między cegłami oraz na innych podłożach o dużej zawartości wapnia, spotkać można także
niektóre z gatunków skorupiastych i proszkowatych porostów.
2.7.
Świat zwierzęcy
Środowisko miejskie, które w sposób istotny odbiega od warunków naturalnych, jest miejscem
życia gatunków zwierząt, które potrafiły się przystosować do życia na terenach silnie
zurbanizowanych, lub które od dawna towarzyszą siedzibom ludzkim. Naturalnymi siedliskami
przedstawicieli fauny miast są tereny zieleni tworzące w Poznaniu tzw. kliny zieleni, jednakże
zwierzęta coraz częściej przystosowują się do życia w warunkach nawet najbardziej ścisłej zabudowy
miejskiej.
W granicach analizowanego terenu stwierdzono obecność kilku gatunków ptaków, które
przystosowały się do przebywania w centrum miasta. Należą do nich gołębie skalne (Columba livia
f. urbana), mazurki (Passer montanus), kawki (Corvus monedula) oraz sroki (Pica pica). Należy
zaznaczyć, że zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r.
w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt, mazurek (Passer montanus) jest gatunkiem objętym ochroną
ścisłą, natomiast sroka (Pica pica) i gołąb skalny (Columba livia f. urbana) są gatunkami objętymi
ochroną częściową.
2.8.
Powierzchnia ziemi
Powierzchnia ziemi na terenach silnie zurbanizowanych, a do takich należy analizowany
obszar, charakteryzuje się bardzo dużym stopniem przekształcenia naturalnych właściwości.
Ze względu na uszczelnienie powierzchni terenu betonem, asfaltem, kostką brukową lub
płytami chodnikowymi, analizowany obszar pozbawiony jest naturalnej warstwy gleby. Niekorzystny
wpływ na zmianę jej właściwości fizycznych i chemicznych ma wiele procesów związanych
z działalnością człowieka. Do najważniejszych z nich możemy zaliczyć zakłócanie obiegu wód
podziemnych i powierzchniowych poprzez ingerencję w skład oraz zagęszczenie poszczególnych
warstw profilu glebowego, przemieszanie warstw, zmianę sposobu użytkowania, a także umieszczanie
szeregu elementów sieci infrastruktury technicznej w profilu glebowym. Tego typu zmiany występują
na skutek umieszczania pod powierzchnią terenu fundamentów i innych elementów konstrukcji
budowlanych oraz doprowadzania do budynków podziemnej infrastruktury technicznej, powodując
jednocześnie nieodwracalną utratę naturalnych właściwości fizycznych, chemicznych oraz
biologicznych gleby.
Gleby antropogeniczne, poza występowaniem zanieczyszczeń fizycznych (żwir, gruz i podobne
materiały wykorzystywane przy inwestycjach budowlanych), wykazują również obecność
zanieczyszczeń chemicznych, takich jak metale ciężkie (ołów i kadm) oraz węglowodory
wielopierścieniowe. Ze względu na dużą ilość zanieczyszczeń budowlanych w gruncie nasypowym tych
terenów, gleby charakteryzują się dużą zawartością wapna i wynikającym z tego odczynem
alkalicznym.
8
2.9.
Klimat lokalny
Według regionalizacji klimatycznej (Woś 1994) obszar objęty granicami planu, podobnie jak
obszar całego Poznania, należy do Regionu Środkowowielkopolskiego.
Warunki klimatyczne w Poznaniu w znacznym stopniu ukształtowane zostały poprzez
napływające w kierunku miasta masy powietrza. Dominującymi masami powietrza, szczególnie
w okresie letnim i jesiennym, są masy powietrza polarno - morskiego, które napływają znacznie
częściej niż powietrze polarno-kontynentalne. Najrzadziej pojawiają się masy powietrza arktycznego
oraz zwrotnikowego.
Najczęściej przemieszczającymi się nad terenami Poznania frontami są fronty chłodne,
powodujące znaczne wahania ciśnienia, odczuwalny spadek temperatury powietrza oraz wzrost
prędkości wiatru. Zjawiskom tym towarzyszy również występowanie opadów, często o znacznej
gwałtowności. Średnio w ciągu roku notowanych jest w Poznaniu 67 dni, w których przemieszczają się
fronty chłodne i 42, w których przemieszczają się fronty ciepłe. Najdłużej obserwowany jest okres
bezfrontowy i wynosi on 230 dni w roku.
Warunki klimatyczne w Poznaniu odzwierciedlają wartości elementów klimatu uzyskane
z pomiarów prowadzonych na stacji IMGW Poznań – Ławica. Elementy klimatu na wyżej wspomnianej
stacji, przedstawia poniższa tabela:
Tabela 1. Elementy klimatu w rejonie Poznań - Ławica (wg IMGW w Poznaniu)
OKRES
X
XI
XII
-1,0
MIESIĄC
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
ŚREDNIA MIESIĘCZNA TEMPERATURA POWIETRZA (C)
3,6
8,8
11,5
17,4
22,1
18,7
12,5
6,5
4,7
-5,6
7,7
-0,5
3,2
8,2
3,2
0,3
8,3
85
85
ŚREDNIA MIESIĘCZNA WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA (%)
80
69
83
67
61
78
83
79
92
93
80
86
85
78
80
84
87
88
79
4,0
3,4
ŚREDNIA MIESIĘCZNA PRĘDKOŚĆ WIATRU (M/S)
4,0
3,7
3,4
3,0
3,1
3,1
3,3
3,8
3,8
4,1
3,6
3,9
3,8
4,0
3,0
3,3
3,8
3,9
3,5
I
II
ROK 2010
WIELOLECIE
1971-2000
-6,5
-1,2
ROK 2010
WIELOLECIE
1971-2000
ROK 2010
WIELOLECIE
1971-2000
7,7
72
3,7
13,5
69
3,3
16,4
72
3,3
18,3
72
3,2
17,7
74
2,8
13,0
ROK
ŚREDNIA MIESIĘCZNA WYSOKOŚĆ OPADU ATMOSFERYCZNEGO (MM)
ROK 2010
692
28
18
42
27
111
17
81
153
74
8
100
58
WIELOLECIE
508
29
23
33
31
47
62
76
56
44
35
33
39
1971-2000
Źródło: Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2010, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska; Poznań 2011;
http://www.poznan.pios.gov.pl/glowna/index.php
Średnia roczna suma opadów dla terenu Poznania należy do najniższych w kraju. Pomiary
wielkości opadów atmosferycznych dla posterunku Poznań - Ławica wykazały, że średnia wartość
opadu atmosferycznego z wielolecia (w okresie 1971 – 2000) wynosiła 508 mm. Natomiast roczna
suma opadów atmosferycznych, stanowiąca 136% normy, wynosiła w roku 2010 692 mm.
Rozkład temperatur, podobnie jak ilości opadów, ma charakter roczny. Najcieplejszym
miesiącem roku 2010 był lipiec – średnia miesięczna temperatura w Poznaniu wyniosła 22,1C, z kolei
najniższe temperatury odnotowano w styczniu, kiedy średnia miesięczna temperatura wyniosła
w Poznaniu – 6,5C. W skali roku średnia temperatura wynosi dla miasta Poznania 7,7C.
Równie istotnymi czynnikami meteorologicznymi, wpływającymi na klimat miasta,
a w szczególności na stężenia i rozkład przestrzenny zanieczyszczeń powietrza, jest kierunek oraz siła
wiatru.
Dla obszaru Poznania stwierdzono największą częstotliwość występowania wiatrów z sektora
zachodniego, o dość niewielkiej sile – średnia roczna wartość wynosiła 3,6 m/s. Najwyższą średnią
miesięczną prędkość wiatru zanotowano w Poznaniu w 2010 r. w grudniu – 4,1 m/s. Z kolei najniższa
średnia miesięczna prędkość wiatru wystąpiła, podobnie jak w wieloleciu, w lecie, jednak w czerwcu
(3,0 m/s), a nie w sierpniu.
Rozkład kierunków wiatru w Poznaniu w 2010 r. charakteryzuje, podobnie jak w wieloleciu
1971 – 2000, zdecydowana przewaga wiatrów z sektora zachodniego oraz mały udział wiatrów
z kierunków N i NE (15%). Co istotne, w sierpniu i wrześniu zwiększyła się liczba ciszy, co może
9
przyczynić się do pogorszenia sytuacji aerosanitarnej w regionie. Tego typu sytuacje, charakteryzujące
się między innymi bardzo małymi prędkościami wiatru utrzymującymi się przez dłużej niż 48 godzin,
wystąpiły w Poznaniu, poza styczniem, również pod koniec września i października.
Wilgotność względna powietrza na terenie Poznania zależna jest od pory roku. W 2010 r.
na terenie Poznania nie wystąpiła susza hydrograficzna. Najwyższą wartość wilgotność osiąga
w okresie zimowym, w tym najwyższą w 2010 r. zanotowano w grudniu (93%). Natomiast najniższe
wartości występują w miesiącach letnich, takich jak czerwiec i lipiec, kiedy osiągnęła wartości 67%
i 61%.
Okres wegetacyjny w rejonie miasta Poznania należy do najdłuższych w kraju i wynosi
220 dni.
Na terenie Poznania obserwowany jest wpływ czynników związanych z działalnością człowieka
na kształtowanie się klimatu, charakterystycznego dla aglomeracji miejskiej. Mikroklimat obszaru
projektu planu wykazuje cechy typowe dla klimatu śródmiejskiego 4. W centrach miast można
zaobserwować największy wpływ działalności człowieka na pogodę.
Szybsze i większe nagrzewanie się powierzchni zabudowanych, sztuczne ciepło pochodzące ze
spalania surowców energetycznych oraz zanieczyszczenie atmosfery powodują powstawanie nad
miastem „wysp ciepła”. Wskutek różnic temperatur, a co za tym idzie ciśnienia, nad miastem częściej
niż gdzie indziej powstają chmury i pada deszcz, jest mniej dni pogodnych, więcej mgieł,
intensywność wiatrów jest niewielka, notuje się duży udział ciszy atmosferycznych. Największe różnice
temperatur między terenami miejskimi, a podmiejskimi obserwowane są podczas pogodnych,
bezchmurnych nocy. Na terenie polskich miast natężenie miejskiej wyspy ciepła osiąga wartość 5-8°C,
jednakże jej maksymalne wartości mogą być znacznie wyższe (skrajnie do 12°C) 5. „Wyspy ciepła”
o największym natężeniu w centrum miasta pojawiają się w około 70% dni w roku, częściej latem niż
zimą. Z uwagi na położenie wewnątrz zwartej zabudowy miejskie i braku zieleni, teren projektu planu
kwalifikowany jest do najcieplejszych obszarów w mieście.
W obrębie miasta wiatry wytracają około 30% prędkości – zwiększa się częstość przypadków
małej prędkości lub ciszy atmosferycznych. W Poznaniu dominują wiatry słabe o prędkościach
0-5 m/s. Niezależnie od pory roku i dnia, procentowy udział ciszy w zwartej zabudowie jest wyższy niż
na peryferiach miasta. W związku z tym może występować zjawisko stagnowania mas
zanieczyszczonego powietrza. Istotne też jest to, że kierunki wiatru notowane w obrębie miasta nie
wykazują dominanty kierunku zachodniego. Wszystko to może mieć niekorzystny wpływ na możliwości
przewietrzania omawianego terenu oraz skutkować niedoborem wilgoci, tlenu, utrudnieniami
w przewietrzaniu terenu oraz rozpraszaniu zanieczyszczeń powietrza. Innym skutkiem „wysp ciepła”
może być pojawianie się opadów ulewnych. Sprzyjające warunki dla ich powstawania mają miejsce
przeważnie w okresie letnim. Wskutek kilkudniowego nagrzania miasta mogą rozwinąć się silne prądy
wstępujące, a unoszące się nad miastem pyły i gazy, jako aktywne jądra kondensacji, mogą
spowodować tworzenie się silnych opadów6.
2.10.
Dziedzictwo kulturowe
Omawiany teren, objęty ochroną jako fragment pomnika historii „Poznań-historyczny zespół
miasta”, znajduje się w strefie ochrony konserwatorskiej Starego Miasta, wpisanej do rejestru
zabytków miasta Poznania pod nr A225 decyzją z dnia 04.06.1979 r., jako zespół urbanistycznoarchitektoniczny miasta lokacyjnego w obrębie murów miejskich, wraz z budynkami użyteczności
publicznej, sakralnymi oraz kamienicami.
Ulicą Wielką, graniczącą z planem, biegnie oznakowana trasa turystyczna nazwana traktem
królewsko-cesarskim. Trakt ten łączy najciekawsze i najstarsze historycznie obiekty i miejsca miasta
Poznania położone między zachodnią częścią miasta (na Jeżycach Kościół Św. Floriana), poprzez Stare
Miasto (m.in. ul. Wielka), a wschodnią częścią miasta (Kościół Jana Jerozolimskiego za Murami, przy
rondzie Śródka). Obiektem należącym do wielu atrakcji turystycznych tego traktu są zachowane
fragmenty murów miejskich. W centralnej części kwartału zabudowy, pod powierzchnią podwórzy
4
mgr Romana Koczorowska Rozkład podstawowych parametrów meteorologicznych w wybranych punktach miasta Poznania,
w: Wody powierzchniowe Poznania t.I pod red. A. Kanieckiego i J. Rotnickiej. Sorus Poznań 1995
5
Miejska wyspa ciepła. Podstawy energetyczne, studia eksperymentalne, modele numeryczne i statystyczne. Fortuniak K.,
Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2003
6
mgr Ryszard Farat: Zmienność przestrzenna wysokości opadów atmosferycznych na obszarze miasta Poznania, w: Wody
powierzchniowe Poznania t.I pod red. A. Kanieckiego i J. Rotnickiej Poznań Sorus 1995 r.
10
i zabudową, prawdopodobnie zachowały się fragmenty murów miejskich, których dalszy podziemny
przebieg został uwidoczniony w nawierzchniach ulic otaczających obszar opracowania: Wielkiej
i Woźnej (w postaci bruku wyróżniającego się kolorem).
Na obszarze opracowania znajdują się obiekty – kamienice, wpisane indywidualnie do rejestru
zabytków:

obiekt przy ul. Wielkiej nr 20 – pod nr A 281 decyzją z dn. 13.03.1985 r. (kamienica w której
mieścił się Dom Handlowy BRACIA PANKE);

obiekt przy ul. Wielkiej nr 21 – pod nr A 282 decyzją z dn. 25.02.1985 r. (kamienica w której
mieściły się Dom Handlowy i dawne kino GONG, obecnie sklepy i kawiarnia);

obiekt przy ul. Woźnej nr 7/8 i nr 9 - pod nr A 421 decyzją z dn. 14.07.1994 r. (dom
mieszkalny oraz Skład Win);

obiekt przy ul. Garbary nr 65 – pod nr 201/Wlkp/A decyzją z dn. 12.10.2004 r. (dom
mieszkalny).
Ze względu na położenie terenu w rejonie średniowiecznej zabudowy Starego Miasta,
szczególnej ochronie podlegają pierwotne zachowane podziały działek, zasadnicze elementy układu
funkcjonalno – konstrukcyjnego budynków, elewacje budynków, bryły budynków oraz piwnice, ale
także osie widokowe i panoramy tworzone przez zabudowę Starego Miasta.
2.11.
Jakość powietrza atmosferycznego
Zanieczyszczenia powietrza występujące na terenach Śródmieścia, do których zalicza się Stare
Miasto, obejmujące analizowany obszar projektu planu, pochodzą z emisji gazów i pyłów
z przestarzałych instalacji grzewczych, z procesów spalania paliw w silnikach spalinowych oraz
punktowych źródeł emisji (zakłady przemysłowe, elektrociepłownie itd.).
Na analizowanym terenie źródłem emisji o największym wpływie i największej emisji
zanieczyszczeń gazowych są instalacje grzewcze zlokalizowane w kamienicach (emitory punktowe).
Eksploatacja instalacji grzewczych zlokalizowanych w obrębie zabudowy wiąże się z emisją większych
ilości zanieczyszczeń w postaci tlenków siarki (głównie SO 2), tlenków azotu (NOx), dwutlenku węgla
(CO2) oraz pyłów o zróżnicowanym składzie frakcyjnym, szczególnie w okresie zimowym (okres
grzewczy).
Znaczny wpływ na lokalny stan higieny atmosfery ma emisja spalin ze szlaków
komunikacyjnych – głównie sąsiedztwo z fragmentem I ramy komunikacyjnej – ul. Garbary. Ilość
zanieczyszczeń komunikacyjnych, obejmujących m. in. tlenki azotu, tlenki siarki, metale ciężkie czy
węglowodory aromatyczne, wpływa na kształtowanie lokalnej jakości powietrza atmosferycznego.
Duże natężenie ruchu na ul. Garbary, a także specyfika ruchu samochodowego odbywającego się
ulicami centrum (niewielkie prędkości, konieczność zwalniania i zatrzymywania pojazdów, brak
płynności ruchu) powoduje, że emisja zanieczyszczeń komunikacyjnych w znacznym stopniu wpływa
na kształtowanie jakości powietrza na terenie objętym opracowaniem.
Ze względu na brak punktów pomiarowych, zlokalizowanych w granicach opracowania
projektu mpzp, analizę jakości powietrza atmosferycznego przeprowadzono na podstawie
wykonywanej przez WIOŚ rocznej oceny jakości powietrza dla poszczególnych stref, wyznaczonych
w oparciu o ustawę Prawo ochrony środowiska7. Teren będący przedmiotem niniejszego opracowania
znajduje się w granicach strefy aglomeracja poznańska8.
Wykonana przez WIOŚ w 2013 r. ocena jakości powietrza atmosferycznego pod kątem
ochrony zdrowia, obejmowała określenie stężeń dwutlenku azotu (NO 2), dwutlenku siarki (SO2), tlenku
węgla (CO), benzenu (C6H6), pyłu PM2,5, pyłu PM10, benzo(α)pirenu (BαP), arsenu (As), kadmu (Cd),
niklu (Ni), ołowiu (Pb) i ozonu (O3).
7
8
art. 87 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1232, ze zmianami)
Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2013, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
w Poznaniu, Poznań 2014 r.
11
Tabela 2. Klasyfikacja strefy aglomeracja poznańska w roku 2013 r. z uwzględnieniem kryteriów
określonych w celu ochrony zdrowia ludzi
Symbol klasy strefy dla poszczególnych substancji
NO2
SO2
CO
C 6 H6
pył PM2,5
pył PM10
BαP
As
Cd
Ni
Pb
O3
A
A
A
A
A
C
C
A
A
A
A
A
Źródło: Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2013; Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska 2014 r.
Stężenia NO2, SO2, CO, C6H6, pyłu PM2,5, As, Cd, Ni, Pb, O3, ocenianych pod kątem ochrony
zdrowia ludzi za 2013 r., nie przekraczały poziomów dopuszczalnych, w związku z tym aglomeracja
poznańska zaliczona została do klasy A.
Na podstawie uzyskanych wyników, obszar miasta Poznania został zaliczony do klasy A,
w której stężenia większości substancji na terenie strefy nie przekraczają odpowiednio poziomów
dopuszczalnych, poziomów docelowych oraz poziomów celów długoterminowych.
W przypadku pyłu PM10, podobnie jak w latach ubiegłych, w 2013 r. zanotowano
przekroczenia dopuszczalnego poziomu dla 24-godzinnych stężeń na wszystkich stacjach pomiarowych
w Poznaniu, gdzie prowadzono pomiar pyłu PM10.
Na stacji pomiarowej zlokalizowanej przy ul. Polanka zanotowano 44 przekroczenia
24-godzinnego stężenia dopuszczalnego, a na stacji przy ul. Chwiałkowskiego – 48. Natomiast na
stacjach pomiarowych zlokalizowanych przy ul. J. H. Dąbrowskiego i przy ul. Szymanowskiego nie
zanotowano tego typu przekroczeń. Na żadnym ze stanowisk pomiarowych nie zanotowano natomiast
przekroczeń dopuszczalnego średniego stężenia rocznego (40 µg/m3). Średnie stężenie dla roku,
w zależności od stacji, wahały się od 21,0 do 32,4 µg/m3. Ze względu na występowanie przekroczeń
dopuszczalnego stężenia 24-godzinnego pyłu PM10, aglomeracja poznańska zakwalifikowana została
do klasy C. Z przebiegu rocznej serii pomiarów odczytać można wyraźną sezonową zmienność stężeń
pyłu (wyższe w okresie zimnym, niższe w sezonie letnim).
Jak wynika z rocznego raportu, na stanowiskach pomiarowych pyłu PM10 w sezonie letnim nie
odnotowano przekroczeń dopuszczalnego poziomu substancji, w związku z czym można przypuszczać,
że powodem przekroczeń w sezonie grzewczym jest emisja niska.
Z bieżących danych publikowane przez WIOŚ, wynika, że od 1 stycznia 2014 r. do 30 czerwca
2014 r. na stacji pomiarowej przy ul. Chwiałkowskiego stwierdzono – 47 dni, przy ul. Polanka – 38 dni,
ul. Szymanowskiego – 20 dni, ul. Dąbrowskiego – 17 dni z przekroczonym dopuszczalnym poziomem
substancji w powietrzu dla czasu uśrednionego 24 godziny. W ciągu roku może być 35 takich dni (aby
nie było konieczności opracowania i wprowadzania programu naprawczego).
Z uwagi na występowanie na terenie Poznania przekroczeń dopuszczalnych poziomów pyłu
PM10 oraz benzo(α)pirenu konieczne było podjęcie działań, których realizacja doprowadziłaby do
zmniejszenia emisji wspomnianych zanieczyszczeń do poziomów pozwalających na dotrzymanie
obowiązujących standardów jakości powietrza atmosferycznego. Dla pyłu PM10 program naprawczy
dla Poznania został opracowany już w latach ubiegłych. Wojewoda Wielkopolski wydał na mocy
Rozporządzenia Nr 39/07 z dnia 31 grudnia 2007 r. Program ochrony powietrza dla strefy –
aglomeracja Poznań9, określający m.in. podstawowe kierunki działań, których podjęcie było niezbędne
do przywrócenia standardów jakości powietrza w całej strefie. Realizacja wspomnianych zadań nie
doprowadziła jednak do wyeliminowania zjawiska występowania przekroczeń dopuszczalnych stężeń
pyłu PM10 w powietrzu. Z uwagi na powyższe, w 2012 r. Urząd Marszałkowski Województwa
Wielkopolskiego przystąpił do aktualizacji programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja
poznańska w zakresie pyłu PM10, który został zatwierdzony uchwałą w sprawie Aktualizacji Programu
ochrony powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa Miasto Poznań) w woj. Wielkopolskim10. We
wspomnianym dokumencie przedstawiono szereg działań naprawczych, których realizacja ma
doprowadzić do zmniejszenia stężeń pyłu PM10 w granicach miasta do poziomów dopuszczalnych. W
kontekście analizowanego projektu mpzp (stanowiącego przedmiot niniejszej prognozy), najbardziej
istotne są działania naprawcze, polegające na wprowadzaniu odpowiednich rozwiązań i zapisów,
dotyczących m. in. kształtowania zabudowy w sposób zapewniający przewietrzanie miasta oraz
ustalenia zakazu stosowania paliw stałych w obrębie projektowanej zabudowy (w przypadku
stosowania indywidualnych systemów grzewczych).
9
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.
Uchwała Nr XXIX/561/12 z dnia 17 grudnia 2012 r. (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z dnia 15.01.2013 r., poz. 508)
10
12
W roku 2012, z uwagi na występowanie w obrębie poszczególnych stref przekroczeń poziomu
docelowego dla benzo(α)pirenu, Sejmik Województwa Wielkopolskiego podjął również uchwałę
w sprawie Programu ochrony powietrza w zakresie benzo-alfa-pirenu dla stref: Aglomeracja
Poznańska, Miasto Leszno, strefy gnieźnieńsko-wrzesińskiej oraz strefy pilsko-złotowskiej w woj.
Wielkopolskim11. Program wskazuje na szereg koniecznych do przeprowadzenia działań naprawczych,
przy czym z punktu widzenia dokumentów planistycznych najbardziej istotne są działania naprawcze
polegające na uwzględnianiu w planach zagospodarowania przestrzennego wymogów dotyczących
ochrony powietrza przed zanieczyszczeniami. Działania te obejmują konieczność uwzględniania
w nowotworzonych lub aktualizowanych planach wymogów dotyczących zaopatrywania w ciepło
nowopowstających budynków z nośników niepowodujących nadmiernej emisji zanieczyszczeń do
powietrza oraz projektowanie linii zabudowy z uwzględnieniem przewietrzania miasta.
Podjęcie działań mających na celu ograniczenie emisji benzo(α)pirenu do poziomów
umożliwiających dotrzymanie obowiązujących standardów, jest szczególnie ważne w kontekście dużej
szkodliwości benzo(α)pirenu dla zdrowia ludzkiego (duża toksyczność przewlekła), a także roślinności,
gleb i wody.
2.12.
Klimat akustyczny
Obszar projektu planu znajduje się w strefie ochrony konserwatorskiej części Starego Miasta
Poznania i z tego też względu na jego funkcjonowanie wpływają związane z tym ograniczenia dla
ruchu samochodowego. Ulice: Ślusarska, Wielka i Woźna należą do ulic o preferencji dla ruchu
pieszego, co znacznie poprawia warunki zamieszkania i funkcjonowania w tej części obszaru
staromiejskiego. Nasilony ruch samochodowy odbywa się ul. Garbary – będącą fragmentem I ramy
komunikacyjnej miasta. Ruch samochodowy na tych ulicach wynika obecnie z lokalizacji w tej części
miasta wielu funkcji usługowych i handlowych, będących celem użytkowników z poza terenu starego
miasta.
Obszar opracowania jest położony w śródmieściu Poznania i w całości zabudowany jest
zwartymi kamienicami mieszkaniowo-usługowymi – tworzącymi pełen kwartał urbanistyczny
z wewnętrznymi, „kominowymi” podwórzami. Zwykle w parterach kamienic od strony ulic mieszczą się
usługi handlu, gastronomii, rzemiosła itp. Wyższe kondygnacje kamienic i oficyny pełnią funkcje
mieszkaniowe.
Obszar opracowania należy do strefy śródmiejskiej miasta Poznania (obecnie Poznań
zamieszkuje ponad 550 tys. osób12). Stosownie do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia
1 października 2012 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu
w środowisku13 dla terenów w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. mieszkańców ustalono
dopuszczalny poziom hałasu w środowisku w porze dzienno-wieczorno-nocnej L*DWN = 70 dB,
natomiast w porze nocnej L*N = 65 dB (wartości określone dla hałasu powodowanego przez drogi
i linie kolejowe a także trasy tramwajowe).
Z informacji uzyskanych z Mapy akustycznej miasta Poznania 2012 14 – na podstawie
pomiarów i analiz hałasu przeprowadzonych w 2012 r. – wynika, że na obszar projektu planu
oddziałuje hałas komunikacyjny samochodowy (co ilustruje załącznik nr 2), odpowiednio dla pory
dzienno-wieczorno-nocnej LDWN oraz pory nocnej LN. Pierwszy rząd zabudowy, rozmieszczonej
bezpośrednio wzdłuż ul. Garbary oraz narożnik kamienicy przy ul. Garbary i ul. Wielkiej znajduje się
pod wpływem ponadnormatywnego poziomu hałasu samochodowego w środowisku, dla pory dziennowieczorno-nocnej LDWN, wynoszącego od 70 dB do 75 dB. W porze nocnej poziom tego hałasu
kształtuje się na poziomie wartości dopuszczalnej i wynosi około L N = 65 dB. Zabudowa mieszkaniowa
rozmieszczona poza pierzeją ul. Garbary ma w przypadku obu kryteriów zapewnione wymagane
przepisami warunki akustyczne w środowisku zewnętrznym – jak dla terenów w strefie śródmiejskiej
miast powyżej 100 tys. mieszkańców.
Hałas tramwajowy od ulic: Solnej i Podgórnej, z uwagi na znaczne oddalenie od granic
projektu planu, nie oddziałuje na przedmiotowy obszar. Podobnie hałas kolejowy od linii biegnącej
przez dworzec Garbary, z uwagi na znaczne oddalenie, nie wpływa na klimat akustyczny obszaru
11
12
13
14
Uchwała Nr XXIX/566/12 z dnia 17 grudnia 2012 r. (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z dnia 15.01. 2013 r., poz. 509)
Poznań 2012. Raport o stanie miasta, str4, www.poznan.pl
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 r., poz. 1109)
Mapa akustyczna miasta Poznania 2012, Część I, AkustiX, Urząd Miasta w Poznaniu, listopad 2012
13
opracowania. Również nie oddziałuje na opisywany teren hałas lotniczy, związany z ruchem lotniczym
cywilnym i wojskowym, z uwagi na znaczne oddalenie od lotnisk.
Brak jest informacji o punktowych źródłach hałasu, których eksploatacja w sposób znacząco
negatywny wpływałaby na kształtowanie klimatu akustycznego w środowisku, w obszarze planu.
Teren opracowania może jednak znajdować się pod wpływem oddziaływania hałasu generowanego
przez lokale usługowe, znajdujące się w sąsiedztwie i w granicach omawianego terenu.
2.13.
Jakość wód
Na obszarze projektu planu nie występują wody powierzchniowe, w związku z powyższym nie
przedstawia się informacji w tym zakresie. Ocena jakości wód podziemnych prowadzona jest dla
jednolitych części wód podziemnych JCWPd. Miasto Poznań położone jest w obrębie jednolitej części
wód podziemnych nr 62, a badaniem ich jakości zajmuje się Państwowy Instytut Geologiczny (PIG)
w Warszawie.
W roku 2013 ocena jakości wód podziemnych została wykonana w oparciu o rozporządzenie
Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód
podziemnych. Badania przeprowadzono w ramach monitoringu operacyjnego i objęto nimi 67 punkty
pomiarowe. Żaden z punktów pomiarowych nie był położony w granicy miasta Poznania. Zakres badań
obejmował wskaźniki ogólne takie jak: odczyn, temperatura, przewodność elektrolityczna, tlen
rozpuszczony, ogólny węgiel organiczny oraz wskaźniki nieorganiczne: amoniak, antymon, arsen,
azotany, azotyny, bor, bar, beryl, chlorki, chrom, cyjanki, cynk, fluorki, fosforany, glin, kadm, kobalt,
magnez, molibden, mangan, miedź, nikiel, ołów, potas, rtęć, selen, siarczany, sód, srebro, tytan,
wapń, wodorowęglany, fenole, żelazo.
Z uwagi na brak lokalizacji punktów pomiarowo-kontrolnych na analizowanym terenie, dla
oceny jakości wód podziemnych przyjęto dane zebrane dla punktów pomiarowych zlokalizowanych
w granicach powiatu poznańskiego (9 punktów). W punktach tych stwierdzono występowanie wód
podziemnych o zróżnicowanej jakości. Wody II klasy (dobrej jakości) odnotowano w miejscowości
Głęboczek, gm. Murowana Goślina (nr 2566). W pozostałych punktach pomiarowych stwierdzono
wody III klasy (zadowalającej jakości). Są to następujące lokalizacje punktów: Biskupice (nr 1258),
Kalwy, gm. Buk (nr 1278), Buk (nr 1279), Dakowy Suche, gm. Buk (nr 1282), Pobiedziska (nr 2547),
Czerlejnko, gm. Kostrzyn (nr 2549), Kamionki (nr 2563), Gruszczyn (nr 2564) 15
3.
ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
REALIZACJI PROJEKTU PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW
CHRONIONYCH NA PODSTAWIE USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY
Niniejsza prognoza dotyczy obszaru zainwestowanego, położonego w centrum dużego miasta,
w obrębie intensywnej zabudowy śródmiejskiej. W związku z tym mamy do czynienia ze środowiskiem
całkowicie przeobrażonym, charakteryzującym się wszystkimi niekorzystnymi zmianami w odniesieniu
do różnych jego komponentów, szczególnie odnosi się to do rzeźby terenu, wody, gleby, szaty
roślinnej, a także różnorodności biologicznej. Tym samym określenie jego aktualnego stanu, a tym
bardziej skutków wpływu ustaleń mpzp na to środowisko, wymaga odmiennego podejścia i analizy
różnego rodzaju uwarunkowań, które mają wpływ na dotychczasową i przyszłą jego jakość.
Intensywnie zurbanizowana przestrzeń oddziałuje na powietrze atmosferyczne, obieg wody,
mikroklimat i zieleń. Jest to jednoznaczne z tym, że na obszarze objętym projektem mpzp „Rejon ulic:
Ślusarskiej, Wielkiej, Garbary i Woźnej” w Poznaniu brak jest zasobów przyrodniczych, które można
byłoby objąć prawną ochroną ustanowioną w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie
przyrody.
Na terenie objętym projektem planu mamy do czynienia z wysoko przekształconym,
antropogenicznym środowiskiem, co objawia się w prawie całkowitym uszczelnieniu podłoża poprzez
intensywną zabudowę kubaturową, wybrukowanie, wyasfaltowanie lub zabetonowanie nawierzchnie
gruntu. Tereny niezabudowane zajmują wewnętrzne podwórza pomiędzy kamienicami, czasami
wykorzystywane na miejsca postojowe dla samochodów osobowych lub jako ogródki gastronomiczne.
W większości terenu mamy do czynienia z nawierzchniami uszczelnionymi – pozbawionymi
15
Ocena jakości wód podziemnych w punktach pomiarowych sieci krajowej w ramach monitoringu operacyjnego stanu
chemicznego wód podziemnych w 2013 r./wg. badań PIG/
14
powierzchni biologicznie czynnych oraz szaty roślinnej (za wyjątkiem bezpośredniego otoczenia pnia
drzewa w podwórku przy kamienicy ul. Garbary nr 63).
Powierzchnie dachów, podwórek, chodników i ulic powodują ograniczenie do minimum
powierzchni czynnych biologicznie przez co wpływają na stosunki wodne i pogodę. Brak możliwości
wsiąkania wód opadowych powoduje ich szybki odpływ do kanalizacji miejskiej, a tym samym
ograniczenie zasilania wód podziemnych. Szybsze i większe nagrzewanie się powierzchni
zabudowanych, sztuczne ciepło pochodzące ze spalania surowców energetycznych oraz
zanieczyszczenie atmosfery powodują powstawanie nad miastem negatywnego zjawiska „wyspy
ciepła”. Zabudowa miasta wpływa również na częstsze wytracanie prędkości przez wiatry i częstsze
występowanie ciszy atmosferycznych. Wyżej opisane zjawiska mają niekorzystny wpływ na możliwości
przewietrzanie omawianego terenu i powodują częste występowanie zjawiska stagnowania mas
zanieczyszczonego powietrza. Innym skutkiem „wysp ciepła” może być pojawianie się w ulewnych
letnich opadów16.
Na obszarze objętym zmianą mpzp nie występują cenne zasoby przyrodnicze, objęte prawną
ochroną w formie parku narodowego, rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego, obszaru
chronionego krajobrazu, obszaru Natura 2000, zespołu przyrodniczo-krajobrazowego, użytku
ekologicznego, stanowiska dokumentacyjnego, pomników przyrody oraz ich otulin, ustanowione
w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.
Na omawianym obszarze nie występują również pozostałe obszary chronione, podlegające
ochronie na podstawie innych przepisów odrębnych, tj. lasy, grunty rolne, główne zbiorniki wód
podziemnych, ujęcia wody oraz ich strefy ochronne, obszary ciche w aglomeracji. Omawiany obszar
nie jest również zlokalizowany w zasięgu obszarów, na których obowiązują, niekiedy znaczące,
ograniczenia w zagospodarowaniu terenów, np. obszarów ograniczonego użytkowania, obszarów
narażonych na niebezpieczeństwo powodzi, obszary zagrożone procesami geodynamicznymi na stropie
iłów oraz terenów zagrożonych ruchami masowymi ziemi.
Biorąc powyższe pod uwagę, nie stwierdzono występowania ograniczeń w realizacji założeń
projektu zmiany mpzp, wynikających z występowania na omawianym obszarze obszarów prawnie
chronionych z zakresu ochrony przyrody lub ochrony środowiska.
Wyjątek stanowią ograniczenia w zagospodarowaniu i użytkowaniu terenów i zabudowy,
wynikające z położenia obszaru projektu planu w strefie ochrony konserwatorskiej oraz występowania
w jego granicach obiektów wpisanych do rejestru zabytków.
4.
4.1.
INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU
Cel opracowania projektu planu
Stosownie do zapisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym17, głównym celem sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
„Rejon ulic: Ślusarskiej, Wielkiej, Garbary i Woźnej” w Poznaniu określenie przeznaczenia i zasad
zagospodarowania terenu, określenie parametrów zabudowy oraz stworzenie podstaw do wydawania
decyzji administracyjnych.
Plan miejscowy „Rejon ulic: Ślusarskiej, Wielkiej, Garbary i Woźnej” w Poznaniu sporządzany
jest na wniosek właściciela działki nr 82 (narożnik ul. Ślusarskiej i ul. Wielkiej). Wnioskodawca (osoba
prawna) zaproponował wprowadzenie zmian umożliwiających realizację funkcji usługowej-hotelowej
z gastronomią oraz handlową, bez wskazywania ograniczeń, co do udziału procentowego w obiekcie
oraz jedynie dopuszczenie funkcji mieszkaniowej. Przedmiotowa działka, jak również obszar pomiędzy
ulicami: Ślusarską, Wielką, Garbary i Woźną objęty jest obowiązującym miejscowym planem
zagospodarowania przestrzennego „Obszar Staromiejski w Poznaniu” przyjętym uchwałą Nr
XCIII/1055/III/2002 Rady Miasta Poznania z dnia 9 lipca 2002 r. Zapisy obecnie obowiązującego mpzp
na działkach, na których został złożony wniosek o zmianę mpzp „Obszar Staromiejski w Poznaniu”,
ograniczają wprowadzenie funkcji przez zapisy wskazujące procentowy udział funkcji mieszkaniowej
na danym terenie.
Sporządzenie mpzp „Rejon ulic: Ślusarskiej, Wielkiej, Garbary i Woźnej” w Poznaniu pozwoli
na określenie przeznaczenia i zasad zagospodarowania terenu, określenie parametrów zabudowy oraz
stworzy podstawę do wydawania decyzji administracyjnych.
16
17
mgr Ryszard Farat: Zmienność przestrzenna wysokości opadów atmosferycznych na obszarze miasta Poznania, w: Wody
powierzchniowe Poznania t.I pod red. A. Kanieckiego i J. Rotnickiej Poznań Sorus 1995 r.
Dz. U. z 2012 r., poz. 647 ze zmianami
15
Pozwoli również w optymalny sposób zagospodarować analizowany obszar, umożliwiając
lokalizację tu funkcji również komercyjnych (głównie hotelowych), dzięki czemu możliwe będzie
bardziej racjonalne wykorzystanie cennej, obecnie częściowo nieużytkowanej i dewastowanej,
przestrzeni w ścisłym centrum miasta. Uchwalenie planu pozwoli na dostosowanie przeznaczenia
terenu do obecnej sytuacji na rynku nieruchomości.
4.2.
Ustalenia projektu planu
Projekt planu „Rejon ulic: Ślusarskiej, Wielkiej, Garbary i Woźnej” w Poznaniu składa się
z części tekstowej, sporządzonej w formie projektu uchwały Rady Miasta Poznania oraz z części
graficznej – rysunku projektu planu, sporządzonego w skali 1:500.
W zakresie przeznaczenia terenów w projekcie planu ustalono tereny zabudowy mieszkaniowej
wielorodzinnej lub zabudowy usługowej: 1MW/U, 2MW/U i 3MW/U. Projekt planu zakłada
zainwestowanie całego obszaru znajdującego się w jego granicach pod ww. funkcje.
Dla wspomnianych terenów, w zakresie zasad ochrony i kształtowania ładu przestrzennego
ustalono zakaz lokalizacji:

tymczasowych obiektów budowlanych,

klimatyzatorów i wentylatorów na połaciach dachowych lokalizowanych od strony dróg
publicznych pozostających poza granicami planu oraz na elewacjach budynków,

żaluzji i rolet zewnętrznych, z wyjątkiem zwijanych ozdobnych krat w oknach wystawowych
parteru.
Dopuszczono z kolei lokalizację, na wszystkich terenach:

kondygnacji podziemnych

naziemnych stanowisk postojowych,

sieci infrastruktury technicznej,

ogródków gastronomicznych,

obiektów małej architektury,

elementów systemu informacji miejskiej.
Na wszystkich terenach w zakresie parametrów i wskaźników kształtowania zabudowy oraz
zagospodarowania terenu ustalono:

lokalizację zabudowy zwartej, zgodnie z obowiązującymi liniami zabudowy wskazanymi na
rysunku planu od strony wszystkich otaczających obszar ulic oraz od podwórza między
ul. Wielką nr 21 i ul. Woźną nr 9;

w parterach budynków lokalizację usług z dopuszczeniem wydzielania lokali mieszkalnych od
strony wnętrza kwartału;

powierzchnię zabudowy działki budowlanej nie mniejszą niż 35% i nie większą niż 100%;
2







powierzchnię nowo wydzielanej działki nie mniejszą niż 350 m ;
minimalną intensywność zabudowy wynoszącą 1,05 i maksymalną wynoszącą odpowiednio
6,00 dla terenu 1MW/U, 5,00 dla 2MW/U oraz 4,00 dla 3MW/U,
wysokość zabudowy budynków frontowych:
 dla terenu 1MW/U – nie więcej niż 25 m i nie więcej niż 5 kondygnacji nadziemnych,
z dopuszczeniem szóstej w formie poddasza użytkowego,
 dla terenu 2MW/U – nie więcej niż 22 m i nie więcej niż 4 kondygnacje nadziemne,
z dopuszczeniem piątej w formie poddasza użytkowego,
 dla terenu 3MW/U – nie więcej niż 13 m, z zachowaniem istniejącej liczby kondygnacji
oraz geometrii dachu;
wysokość zabudowy oficynowej nie wyższą niż budynków frontowych na danym terenie;
dopuszczenie lokalizacji, rozbudowy i nadbudowy budynków we wnętrzu kwartału nie
wyższych niż budynki lokalizowane od strony dróg publicznych pozostających poza granicami
planu;
stosowanie, z zachowaniem obiektów wpisanych do rejestru zabytków: dachów stromych,
z dopuszczeniem zachowania istniejącej geometrii, dachówki ceramicznej w kolorze
czerwonym lub blachy miedzianej, drewnianej stolarki okiennej i drzwiowej oraz tynków
barwionych w masie;
dopuszczenie przezroczystego zadaszenia w podwórzach kwartału.
Projekt planu uwzględnia istniejący układ komunikacyjny obszaru staromiejskiego i ustala
obsługę komunikacyjną z ulic pozostających poza granicami planu.
16
Powyższe zapisy znajdują swoją kontynuację między innymi w ustaleniach projektu planu
w zakresie zasad modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej
ustalających: powiązanie sieci infrastruktury technicznej z układem zewnętrznym oraz zapewnienie
dostępu do sieci, zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej, odprowadzenie ścieków bytowych
lub przemysłowych do sieci kanalizacji ogólnospławnej, odprowadzanie wód opadowych i roztopowych
do sieci kanalizacji ogólnospławnej, z dopuszczeniem ich zagospodarowania w granicach działki
budowlanej oraz dopuszczenie zachowania istniejącej stacji transformatorowej. Projekt dopuszcza
lokalizację stacji transformatorowych wbudowanych w budynek, z wyjątkiem elewacji wzdłuż dróg
pozostających poza granicami planu i dopuszcza roboty budowlane w zakresie sieci infrastruktury
technicznej. Istotnym zapisem dla poprawy bezpieczeństwa omawianego obszaru jest ustalenie
dopuszczenia robót budowlanych w zakresie sieci systemu monitoringu wizyjnego oraz systemu służb
ratowniczych i bezpieczeństwa publicznego.
W kontekście niniejszego opracowania, szczególnie istotne są ustalenia w zakresie zasad
ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego. W tym zakresie w projekcie planu ustalono:
dopuszczenie stosowanie indywidualnych systemów grzewczych, z zakazem stosowania pieców
i trzonów kuchennych na paliwo stałe, zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia
fragmentów terenu, uzyskanie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku – jak dla terenów
w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. mieszkańców oraz stosowanie zasad akustyki
budowlanej i architektonicznej w budynkach z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi,
znajdujących się w obszarach o ponadnormatywnym poziomie hałasu. Zapisy planu zakazują
lokalizacji klimatyzatorów i wentylatorów na połaciach dachowych lokalizowanych od strony dróg
publicznych pozostających poza granicami planu oraz na elewacjach budynków (lokalizacja takich
urządzeń szczególnie na elewacjach wewnętrznych mogłaby być źródłem hałasu w obszarach
przestrzeni wewnętrznych, zamkniętych, od tzw. pozostałych obiektów i działalności będącej źródłem
hałasu).
Wszystkie powyżej cytowane zapisy, odnoszące się głównie do parametrów zagospodarowania
terenu, dopełniają – najważniejsze w tej części miasta – zapisy wypływające z potrzeby zachowania
historycznych i kulturowych wartości lokalizacji objętej opracowaniem. Zapisy zdefiniowane
w zasadach ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej ustalają
ochronę terenu: jako fragmentu strefy ochrony konserwatorskiej Starego Miasta (objętego wpisem do
rejestru zabytków pod numerem A 225 z dnia 04.06.1979 r.) i jako fragmentu pomnika historii
„Poznań – historyczny zespół miasta” oraz zachowanie wpisanych do rejestru zabytków, obiektów przy
ulicach: Wielkiej (nr 20 i nr 21), Woźnej (nr 7/8 i nr 9) oraz Garbary (nr 65). W stosunku do
wszystkich budynków, projekt ustala zachowanie kompozycji elewacji frontowych, w tym detali
architektonicznych oraz wysokości sytuowania gzymsów oraz ochronę zabytków archeologicznych.
W kontekście konieczności ochrony walorów historycznych, estetycznych i architektonicznych
analizowanego terenu istotne są również zapisy w zakresie wymagań wynikających z potrzeb
kształtowania przestrzeni publicznych. W tym zakresie w sposób szczegółowy ustalono zasady
lokalizacji, wymiary, zawartość merytoryczną, powierzchnię, wysunięcie i układ w stosunku od elewacji
oraz formy wykonania urządzeń reklamowych, szyldów i tablic informacyjnych. Ustalenie zachowanie
przejść bramowych w kamienicach przy ulicach: Wielka nr 21 i Woźna nr 9, dla udostępnienia ich
wspólnego podwórza. Zakazano lokalizacji urządzeń reklamowych z wyjątkiem stanowiących ofertę
gastronomiczną, sytuowaną przy wejściu do lokalu gastronomicznego, w formie gabloty o powierzchni
nie większej niż 0,5 m2, z wyłączeniem podświetlanych kasetonów oraz szyldów i tablic informacyjnych
przesłaniających otwory okienne, drzwiowe oraz detale architektoniczne i wykorzystania ekranów
plazmowych lub typu LED oraz podświetlanych kasetonów lub wyświetlanych ruchomych obrazów.
Projekt planu zawiera niezbędne ustalenia, określające przestrzeń w kategoriach
urbanistycznych, architektonicznych i środowiskowych, wykorzystujące atuty historycznej lokalizacji
i kreujące nowe możliwości inwestycyjne, przy jednoczesnym uwzględnieniu potrzeb cywilizacyjnych,
kulturowych, ekonomicznych i zdrowotnych jej użytkowników. W projekcie planu znalazł się również
zapis ustalający stawkę służącą naliczeniu opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości
4.3.
Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami
Stosownie do ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym, zapisy projektu planu miejscowego muszą być zgodne z zapisami studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a rada gminy uchwala plan
miejscowy dopiero po stwierdzeniu, że jego ustalenia nie naruszają zapisów studium. Studium
17
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy sporządza się w celu określenia
polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego.
W Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania18
(dalej określanym jako Studium), obszar projektu planu „Rejon ulic: Ślusarskiej, Wielkiej, Garbary
i Woźnej” w Poznaniu znajduje się w strefie I wewnętrznej, w jej części stanowiącej strefę Ia ścisłego
centrum (zamkniętą I ramą komunikacyjną). W tej strefie obszar objęty opracowywanym planem
należy do terenów MW/U – zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej lub zabudowy usługowej
w obszarze funkcjonalnego Śródmieścia. Zgodnie z wytycznymi do stosowania w miejscowych planach
zagospodarowania przestrzennego, sformułowanymi jako zasady zagospodarowania oraz użytkowania,
terenów przeznaczonych pod zabudowę, wiodącym kierunkiem przeznaczenia jest zabudowa
mieszkaniowa wielorodzinna lub usługowa, a uzupełniającym kierunkiem przeznaczenia jest: zieleń,
tereny sportu i rekreacji, tereny komunikacji i infrastruktury technicznej, tereny sportowo-rekreacyjne.
Na terenie MW/U przewiduje się zabudowę niską i średniowysoką, a zgodnie z uwagami w Studium,
lokalizacja zabudowy powinna przebiegać z uwzględnieniem lokalnych wartości historycznych,
kulturowych i przyrodniczych oraz potrzeb mieszkańców.
W Studium wyznacza się obszar funkcjonalnego śródmieścia tworzący zgrupowanie
historycznej, intensywnej zabudowy. Obszar funkcjonalnego śródmieścia obejmuje między innymi
strefę centralną, w tym Stare Miasto, czyli również obszar opracowania projektu planu. Na obszarze
funkcjonalnego śródmieścia proponuje się przekształcenia funkcjonalno-przestrzenne w kierunku
mieszkaniowo-usługowym, z preferencją dla funkcji mieszkaniowej oraz usług ogólnomiejskich
i metropolitalnych z zakresu kultury, nauki, rekreacji.
Zgodnie z rysunkiem Studium, teren opracowania wchodzi w skład obszarów wpisanych do
rejestru zabytków i pomników historii oraz obszaru najważniejszych przestrzeni publicznych.
Studium odnośnie obszarów wpisanych do rejestru zabytków i pomników historii zakłada
ochronę zabytków nieruchomych, historycznych zespołów budowlanych i układów urbanistycznoarchitektonicznych (objętych formą ochrony zabytków opisaną w rozdziale 2.10. Dziedzictwo
kulturowe). W ramach ochrony podstawowych wartości kulturowych miasta Poznania, jakimi są
historyczne układy urbanistyczno-architektoniczne, należy szczególnie zadbać o: zachowanie
historycznie ukształtowanych układów przestrzennych oraz otoczenia historycznych budowli i zespołów
zabytkowych,
wydobycie
elementów
krystalizujących
przestrzeń,
walorów
dawnego
zagospodarowania, elementów symbolicznych, ochronę formy architektonicznej i gabarytów
zabudowy, ochronę panoram i dalekich otwarć widokowych z różnych części i punktów miasta na
Stare Miasto, Wzgórze Przemysła, Ostrów Tumski, Śródkę, Wzgórze Św. Wojciecha oraz eliminowanie
lub neutralizowanie pojedynczych elementów zakłócających historyczne panoramy. Dla zespołu
urbanistyczno-architektonicznego „Stare Miasto” Studium zakłada, że na etapie sporządzania planu
miejscowego należy, między innymi: chronić pierwotne rozwiązania architektoniczne w odniesieniu do
budynków historycznych w zakresie gabarytów i form budynku oraz kompozycji elewacji i detali
architektonicznych, dążyć do zachowania historycznych linii zabudowy ulic i placów, jeżeli nie koliduje
to z przyjętymi rozwiązaniami komunikacyjnymi, rozważyć przebudowę lub wymianę
małowartościowej zdekapitalizowanej lub dysharmonizującej zabudowy, w szczególności np.
podwórzowej zabudowy gospodarczej, dostosować wizualnie nową zabudowę do zabudowy
historycznej pod warunkiem respektowania historycznego kontekstu przestrzennego i harmonijnego
wpisania się w zastany układ, zachowując charakter i skalę zabudowy oraz jej intensywność
charakterystyczną dla poszczególnych rejonów centrum.
W zakresie zasad lokalizowania urządzeń reklamowych i informacyjnych, Studium wprowadza
zakaz lokalizacji urządzeń reklamowych na terenie Obszaru Staromiejskiego ograniczonym ulicami:
Solną, Wolnica, Stawną, Garbary, Zieloną, Podgórną, Alejami Marcinkowskiego i Placem
Bernardyńskim. Natomiast szczegółowe zasady lokalizacji urządzeń reklamowych, szyldów, tablic
informacyjnych oraz słupów ogłoszeniowych na obszarze miasta, określone zostaną w ustaleniach
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które muszą uwzględniać specyfikę Obszaru
Staromiejskiego.
W zakresie zasad ochrony zasobów środowiska Studium wskazuje na konieczność dążenia do
poprawy jakości wód podziemnych oraz zapewnienia odtwarzalności ich zasobów oraz ochrony
zasobów wód powierzchniowych, między innymi, poprzez podjęcie działań polegających na dążeniu do
konsekwentnego uzbrajania terenów pod zabudowę w infrastrukturę techniczną służącą ochronie
środowiska, poprzez realizację kanalizacji sanitarnej. W Studium jako priorytetową przyjęto zasadę
18
Uchwała Nr LXXII/1137/VI/2014 Rady Miasta Poznania z dnia 23 września 2014 r
18
maksymalnego zatrzymania i oczyszczenia wód opadowych i roztopowych w miejscu ich powstawania,
w związku z czym zakłada się, między innymi, w miarę możliwości zagospodarowywanie wód
opadowych i roztopowych bezpośrednio na terenach działek w zabudowie mieszkaniowej
jednorodzinnej oraz w zabudowie wielorodzinnej poprzez zachowanie powierzchni biologicznie
czynnych oraz lokalne wykorzystanie wód.
W celu dążenia do uzyskania i utrzymania najwyższej jakości powietrza, określa się między
innymi: ustalenie zakazu stosowania paliw stałych w obrębie projektowanej zabudowy (w przypadku
stosowania indywidualnych systemów grzewczych), nakaz wprowadzania w nowej zabudowie
proekologicznych i niskoemisyjnych urządzeń lub źródeł ciepła, ograniczenie emisji z ogrzewania
indywidualnego paliwami stałymi poprzez wzrost odbiorców ciepła sieciowego, ogrzewania
elektrycznego lub gazowego.
W kontekście powyższych ustaleń oraz charakteru (brak terenów zieleni) i wielkości
omawianego terenu, zapisy analizowanego projektu planu należy uznać za zgodne z zapisami
Studium, zwłaszcza w zakresie zasad kształtowania zabudowy oraz zasad ochrony środowiska
(kształtowanie jakości powietrza atmosferycznego oraz zasady prowadzenia gospodarki wodnościekowej).
4.4.
Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń
projektu planu
Jak już wcześniej wspominano, na omawianym terenie obowiązuje miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego „Obszaru Staromiejskiego w Poznaniu”. Analizowany obszar
w granicach obowiązującego planu obejmuje tereny: OsA082/Mj1, OsA089/Mm5, OsA091/Mj2,
OsA098/Mm1, OsA100/Mm4 i OsA097/Mi1.
Z ustaleń obowiązującego planu dotyczących terenu OsA091/Mj2 (w projekcie planu część
terenu 1MW/U i część terenu 2MW/U) wynika, że dla tego terenu obowiązuje wymagany,
minimalny procent powierzchni działki przeznaczonej pod zieleń w wysokości 10% i zaleca się
sadzenie drzew wybranych z zaproponowanych gatunków. W przypadku dalszego obowiązywania
mpzp „Obszaru Staromiejskiego …” brakuje przesłanek, głównie ekonomicznych (jak wskazuje na to
obecny stan zagospodarowania terenu), które podtrzymałyby realność wyegzekwowania tego zapisu.
Projekt mpzp „Rejon ulic: Ślusarskiej, Wielkiej, Garbary i Woźnej” dla wszystkich terenów MW/U
ogranicza się do propozycji zagospodarowania zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia
fragmentów terenów. Jednak w obecnych warunkach, w przypadku uchwalenia nowego planu, należy
również liczyć się ze znikomą możliwością realizacji tego zapisu.
Należy zaznaczyć, że w mpzp „Obszar Staromiejski …” wprowadza zakaz lokalizacji wszelkich
urządzeń, które mogą spowodować szkodliwe uciążliwości dla środowiska lub spowodować wzrost
zanieczyszczenia powietrza powyżej dopuszczalnych norm (w tym obiektów wytwarzających ciepło dla
ogrzewania budynków lub przygotowywania ciepłej wody). Jednak ustalenia obowiązującego planu nie
zawierają zapisu, który zawiera projekt nowego planu, o zakazie stosowania pieców i trzonów
kuchennych na paliwo stałe, co jest podyktowane zaleceniami, wynikającymi z uchwały
Nr XXIX/561/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r. w sprawie
Aktualizacji Programu ochrony powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa Miasto Poznań)
w woj. wielkopolskim. Zapis z projektu nowego planu jest istotny z punktu widzenia ochrony powietrza
atmosferycznego, ponieważ może przyczynić się bezpośrednio do zmniejszenia stężenia pyłu PM10 na
terenie miasta (szczególnie w sezonie grzewczym).
Podsumowując w przypadku odstąpienia od sporządzania i uchwalenia mpzp „Rejon ulic:
Ślusarskiej, Wielkiej, Garbary i Woźnej” nie przewiduje się wystąpienia zasadniczych zmian stanu
środowiska przyrodniczego. Środowisko przyrodnicze analizowanego obszaru, a zwłaszcza
powierzchnia ziemi, zasoby wodne, szata roślinna, zostały już wcześniej znacząco i trwale
przekształcone na skutek realizacji obecnie istniejącej zabudowy śródmiejskiej, lokalizacji dojść
i dojazdów oraz podziemnej infrastruktury technicznej. Nie przewiduje się przekształceń samej
zabudowy, bowiem analizowany teren znajduje się na obszarze objętym ochroną konserwatorską,
a istniejące budynki przy ulicach: ul. Wielka nr 21 i nr 20, Woźnej nr 7/8 i nr 9 oraz ul. Garbary nr 65,
wpisane są do rejestru zabytków, co wiąże się z ścisłymi wytycznymi konserwatorskimi w odniesieniu
do ewentualnych prac remontowo-budowlanych w obrębie tej zabudowy.
Bezpośrednim skutkiem odstąpienia od realizacji analizowanego planu miejscowego może być
niezrealizowanie zamierzeń dążących do zwiększenia potencjału centrum miasta poprzez wzrost liczby
19
miejsc hotelowych w ścisłym centrum Poznania oraz wzmocnienia funkcji turystycznej tej części
miasta (położonej przy trakcie królewsko-cesarskim), co stanowiło główny cel zmiany mpzp dla tego
terenu. Odstąpienie od możliwości zwiększenia udziału funkcji hotelarskiej, zważywszy na zakres
możliwych negatywnych oddziaływań innych funkcji towarzyszących – dopuszczonych w mpzp „Obszar
Staromiejski w Poznaniu” – zasadniczo nie wpłynie na zmiany stanu środowiska.
5.
CELE
OCHRONY
ŚRODOWISKA
USTANOWIONE
NA
SZCZEBLU
MIĘDZYNARODOWYM, KRAJOWYM I LOKALNYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU
Akcesja Polski do Unii Europejskiej nałożyła na Polskę nowe obowiązki, wynikające
z konieczności dostosowania prawa polskiego do regulacji unijnych. Ochrona środowiska wraz
z Traktatem z Maastricht (1991) włączona została przez Wspólnoty Europejskie do spisu ich stałych
zadań, dla których określono cele działań zapobiegawczych i regulujących. Obecnie prawo Unii
Europejskiej regulujące ochronę środowiska liczy sobie kilkaset aktów prawnych, obejmujących
dyrektywy, rozporządzenia, decyzje i zalecenia.
Do priorytetów Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska zaliczyć należy m.in.
przeciwdziałanie zmianom klimatu, ochronę różnorodności biologicznej, ograniczenie wpływu
zanieczyszczenia na zdrowie, a także lepsze wykorzystanie zasobów naturalnych.
Do dokumentów rangi międzynarodowej, formułujących cele ochrony środowiska istotne
z punktu widzenia omawianego projektu planu, zaliczyć można:
 Dyrektywę Rady z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych
(91/271/EWG), wprowadzająca wymóg wyposażenia aglomeracji w systemy zbierania ścieków
komunalnych – realizowany w projekcie mpzp poprzez ustalenie odprowadzania ścieków
bytowych lub przemysłowych do sieci kanalizacji ogólnospławnej,
 Dyrektywę Rady z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny i zarządzania jakością
otaczającego powietrza (96/62/WE), stanowiącą o utrzymaniu jakości powietrza tam, gdzie
jest ona dobra, oraz jej poprawie w pozostałych przypadkach – cel szczególnie istotny
w kontekście obowiązywania dla Poznania zaktualizowanego programu ochrony powietrza 19,
realizowany w projekcie mpzp poprzez ustalenie zakazu stosowania pieców i trzonów
kuchennych na paliwo stałe (również przypadku stosowania indywidualnych systemów
grzewczych, dopuszczonych zgodnie z ustaleniami projektu planu) oraz powiązanie
infrastruktury technicznej z układem zewnętrznym oraz zapewnienie dostępu do sieci (w tym
sieci gazowej i ciepłowniczej),
 Dyrektywę 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie
oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko.
Na szczeblu krajowym cele ochrony środowiska ustanawiają strategiczne dokumenty rządowe:
II Polityka Ekologiczna Państwa oraz Polityka ekologiczna państwa na lata 2009-2012 z perspektywą
do roku 2016. Oba te dokumenty respektują zapisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r.,
mówiące o konieczności zapewnienia przez Rzeczypospolitą Polską ochrony środowiska kierując się
zasadą zrównoważonego rozwoju oraz konieczności zapewnienia przez władze publiczne
bezpieczeństwa ekologicznego współczesnemu i przyszłym pokoleniom.
II Polityka Ekologiczna Państwa
Wiodącą zasadą polityki ekologicznej państwa jest zasada zrównoważonego rozwoju,
ustanowiona w ramach Konferencji Narodów Zjednoczonych w Rio de Janeiro w 1992 r. Podstawowym
założeniem zrównoważonego rozwoju jest takie prowadzenie polityki i działań w poszczególnych
sektorach gospodarki i życia społecznego, aby zachować zasoby i walory środowiska w stanie
zapewniającym trwałe, nie doznające uszczerbku, możliwości korzystania z nich zarówno przez obecne
jak i przyszłe pokolenia, przy jednoczesnym zachowaniu trwałości funkcjonowania procesów
przyrodniczych oraz naturalnej różnorodności biologicznej na poziomie krajobrazowym,
ekosystemowym, gatunkowym i genowym. Istotą zrównoważonego rozwoju jest równorzędne
traktowanie racji społecznych, ekonomicznych i ekologicznych, co oznacza konieczność integrowania
zagadnień ochrony środowiska z polityką w poszczególnych dziedzinach gospodarki.
19
uchwała Nr XXIX/561/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r. w sprawie Aktualizacji Programu
ochrony powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa Miasto Poznań) w woj. wielkopolskim.
20
Podstawowym celem polityki jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju, czyli
mieszkańców, infrastruktury społecznej i zasobów przyrodniczych. Wśród metod realizacji polityki
ekologicznej państwa priorytet ma stosowanie tzw. dobrych praktyk gospodarowania i systemów
zarządzania środowiskowego, które pozwalają powiązać efekty gospodarcze z efektami ekologicznymi,
zwłaszcza w przemyśle i energetyce, transporcie, rolnictwie, leśnictwie, budownictwie i gospodarce
komunalnej, zagospodarowaniu przestrzennym, turystyce, ochronie zdrowia, handlu i działalności
obronnej.
Cele szczegółowe polityki ekologicznej państwa ujęto w dwóch grupach: w sferze
racjonalnego użytkowania zasobów naturalnych i w zakresie jakości środowiska. Wśród nich,
w kontekście zakresu ustaleń ocenianego projektu planu miejscowego, wymienić należy m.in.:
 racjonalizację użytkowania wody i jakość wód, realizowaną w projekcie planu poprzez zapisy
ustalające: zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej, odprowadzenie ścieków
bytowych lub przemysłowych do sieci kanalizacji ogólnospławnej, odprowadzanie wód
opadowych i roztopowych do sieci kanalizacji ogólnospławnej, z dopuszczeniem ich
zagospodarowania w granicach działki budowlanej,
 jakość powietrza, zmiany klimatu, realizowane w projekcie planu poprzez zapisy ustalające
zakaz stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe (również w przypadku
stosowania indywidualnych systemów grzewczych, dopuszczonych zgodnie z ustaleniami
projektu planu) oraz powiązanie infrastruktury technicznej z układem zewnętrznym oraz
zapewnienie dostępu do sieci (w tym sieci gazowej i ciepłowniczej),
 ochronę przed hałasem, realizowaną w projekcie planu poprzez zapisy w zakresie
kształtowania komfortu akustycznego w środowisku, ustalające uzyskanie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku jak dla terenów w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys.
mieszkańców,
 różnorodność biologiczną i krajobrazową realizowaną poprzez ustalenie zagospodarowania
zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów.
Ponadto, dokument wskazuje na konieczność stworzenia spójnego wewnętrznie systemu
prawa ochrony środowiska, dostosowanego do wymagań unijnych. Wymaga poddania dokumentów
programowych z dziedziny ochrony środowiska (planów, strategii, polityk, itp.) ocenie ekologicznej
skuteczności lub ocenie oddziaływania na środowisko (w formie strategicznych ocen oddziaływania
na środowisko), ocenie efektywności kosztowej, konsultacjom społecznym, ocenie zgodności
z wymogami Unii Europejskiej.
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009 - 2012 z perspektywą do roku 2016
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 stanowi
załącznik do uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 maja 2009 r. 20 w sprawie przyjęcia
„Polityki ...”. Sporządzona została przez Ministerstwo Środowiska, zgodnie z wymogiem ustawy z dnia
27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska.
Omawiany dokument określa cele średniookresowe do 2016 r. oraz wskazuje kierunki działań
do wykonania w latach 2009-2012 w odniesieniu do zagadnień związanych z:
 kierunkami działań systemowych,
 ochroną zasobów naturalnych,
 poprawą jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.
Wśród działań systemowych dokument wymienia aspekt ekologiczny w planowaniu
przestrzennym i w jego ramach cel dotyczący podnoszenia roli planowania przestrzennego, które
powinno być podstawą lokalizacji nowych inwestycji.
Wskazuje się na konieczność wdrażania wytycznych dotyczących uwzględnienia w planach
zagospodarowania przestrzennego wymagań ochrony środowiska i gospodarki wodnej, wdrożenie
przepisów umożliwiających przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko już
na etapie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, zatwierdzenie
wszystkich obszarów europejskiej sieci Natura 2000, uwzględnianie obszarów narażonych
na niebezpieczeństwo powodzi, określenie zasad ustalania progów tzw. chłonności środowiskowej oraz
pojemności przestrzennej zależnie od typu środowiska, uwzględniania w planach wyników monitoringu
środowiska.
20
M.P. z 2009r., Nr 34, poz. 501
21
Na szczeblu lokalnym cele ochrony środowiska dla miasta określone zostały w Programie
Ochrony Środowiska dla Miasta Poznania na lata 2013-2016 z perspektywą do 2020 roku21. Program
stanowi wyraz realizacji polityki ekologicznej państwa na szczeblu gminnym. Sporządzony został
w oparciu o zapisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, nakładającej na
organy samorządowe województwa, powiatu i gminy obowiązek sporządzania odpowiednio
wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska. Wyżej wymieniony
dokument określa zadania w zakresie ochrony środowiska dla Poznania dla okresu czteroletniego (lata
2013-2016) oraz wskazuje główne wyzwania dla miasta w zakresie ochrony środowiska do roku 2020.
Dokument wskazuje cele strategiczne (długoterminowe) oraz kierunki działań w procesie
długofalowym, które mają przyczynić się do osiągnięcia zaplanowanej wizji miasta. Cele strategiczne
obejmują 21 różnych celów działań i odnoszą się zarówno do zachowania dobrego stanu oraz poprawy
jakości poszczególnych komponentów środowiska przyrodniczego, jak i zmniejszenia pewnych
niekorzystnych oddziaływań oraz zagadnień za pograniczu ochrony środowiska i innych dziedzin
(m.in. społecznych i gospodarczych). Kierunki działań wytyczone na lata 2013-2016 stanowią z kolei
uszczegółowienie celów strategicznych.
Część z celów znajduje swoje odzwierciedlenie w zapisach omawianego projektu mpzp. Są to
cele ekologiczne dotyczące:

zrównoważonego użytkowania zasobów wodnych oraz ochrony przed powodzią i suszą; cel
realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: zaopatrzenie w wodę pitną z sieci
wodociągowej, odprowadzanie ścieków bytowych i przemysłowych do sieci kanalizacji
sanitarnej. Projekt proponuje odprowadzanie wód opadowych i roztopowych do sieci
kanalizacji ogólnospławnej, z dopuszczeniem ich zagospodarowania w granicach działki
budowlanej;

osiągnięcia poprawy jakości powietrza i jakości życia mieszkańców, cel realizowany
w projekcie planu pośrednio poprzez zapisy ustalające powiązanie infrastruktury technicznej
z układem zewnętrznym oraz zapewnienie dostępu do sieci (w tym sieci gazowej
i ciepłowniczej) co umożliwia poprawę jakości powietrza poprzez zrealizowanie nowych sieci
i ewentualne podłączenie do nich okolicznej zabudowy mieszkaniowej dotychczas ogrzewanej
tradycyjnymi metodami (np.: indywidualnymi systemami grzewczymi opalanych węglem
kamienny);

zmniejszenia stopnia narażenia mieszkańców na ponadnormatywny hałas, cel realizowany
w projekcie planu poprzez zapisy ustalające stosowanie zasad akustyki budowlanej
i architektonicznej w budynkach z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi,
znajdujących się w obszarach o ponadnormatywnym poziomie hałasu;

kształtowania harmonijnej struktury funkcjonalno-przestrzennej miasta przyjaznej dla
mieszkańców, cel realizowany w projekcie planu poprzez szereg ustaleń w zakresie zasad:
ochrony i kształtowania ładu przestrzennego, zasad ochrony dziedzictwa kulturowego
i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej, jak również w zakresie wymagań wynikających
z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych a także w zakresie parametrów i wskaźników
kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu.
Ustalenie w projekcie planu zakazu stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe,
stanowi również realizację zaleceń, zawartych w Programie ochrony powietrza dla strefy –
aglomeracja Poznań22. Zgodnie z zadaniami podstawowymi, określonymi ww. programie, dopuszcza
się zastosowanie na terenach budowlanych indywidualnych instalacji grzewczych, pod warunkiem
spełnienia wymogów, dotyczących stosowanego w nich paliwa. Zastosowany w projekcie zapis wpisuje
się w realizację powyższego wymogu.
6.
6.1.
PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO
Oddziaływanie na powierzchnię ziemi
Na omawianym terenie powierzchnia ziemi została silnie przekształcona w wyniku lokalizacji
istniejącej dotychczas zwartej zabudowy śródmiejskiej. Przylegające do siebie kamienice mieszkalno21
22
uchwała Nr LX/928/VI/2013 Rady Miasta Poznania z dnia 10 grudnia 2013 r.
uchwalonym Rozporządzeniem Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia programu
ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.)
22
usługowe wraz z utwardzonymi powierzchniami wewnętrznych podwórzy, tworzą pełen urbanistyczny
kwartał zabudowy, w którym raczej nie należy spodziewać się nowych działań inwestycyjnych.
Ustalenia planu dopuszczają lokalizację zabudowy oficynowej nie wyższej niż budynków frontowych
na danym terenie oraz rozbudowę i nadbudowę budynków we wnętrzu kwartału, jednak nie wyższych
niż budynki lokalizowane od strony dróg publicznych. Z uwagi na niewielkie wolne przestrzenie
wewnętrzne, powierzchnia przeznaczona pod ewentualną nową zabudowę w ww. miejscach jest
niewielka. Zważywszy na dość znaczny udział w obszarze opracowania powierzchni zajmowanych
przez obiekty wpisane do rejestru zabytków (rozdział 2.9. Dziedzictwo kulturowe) oraz
prawdopodobieństwo natrafienia na pozostałości historycznych murów miejskich, możliwości
prowadzenia inwestycji i wiążące się z tym przeobrażania powierzchni ziemi są znacznie ograniczone.
Realizacja planu zasadniczo wpłynie na zwiększenie udziału funkcji usługowych w stosunku do funkcji
mieszkaniowych w ramach już istniejącej zabudowy, zatem wprowadzenie zagospodarowania
zgodnego z zapisami projektu mpzp „Rejon ulic: Ślusarskiej, Wielkiej, Garbary i Woźnej” w Poznaniu
nie będzie wiązało się z wystąpieniem znaczących nowych negatywnych oddziaływań na powierzchnię
ziemi.
W projekcie planu dopuszczono jednakowoż lokalizacje kondygnacji podziemnych oraz sieci
infrastruktury technicznej, jak również dopuszczono roboty budowlane w zakresie sieci infrastruktury
technicznej. Z uwagi na fakt, iż na omawianym terenie powierzchnia ziemi, w tym warunki gruntowe
i własności gleby zostały silnie przekształcone w trakcie lokalizacji obecnej zabudowy śródmiejskiej,
oddziaływanie będzie dotyczyło znacznie już zmienionej powierzchni. Negatywne oddziaływania
na skutek realizacji ustaleń projektu mpzp mogą zaistnieć w wyniku prowadzenia robót budowlanych
w zakresie wymiany przestarzałej sieci infrastruktury technicznej (m.in. wodociągowej, kanalizacyjnej,
gazowej, ciepłowniczej, elektroenergetycznej, telekomunikacyjnej i teleinformatycznej). Jednak z racji
uszczelnienia terenu nie przyczyni się to do pogorszenia warunków hydrogeologicznych w stosunku do
stanu obecnego.
Na terenie opracowania nie występuje powierzchnia biologicznie czynna, więc nie ma mowy
o zmniejszeniu jej powierzchni jak również o wpływie na ogólne warunki hydro-geologiczne
w stosunku do stanu obecnego. Na etapie prowadzenia robót budowlanych może dojść ewentualnie
do migracji zanieczyszczeń w głąb profilu glebowego.
6.2.
Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne
Warunki hydrogeologiczne przedmiotowego obszaru na skutek wprowadzenia zabudowy
i podziemnych elementów infrastruktury technicznej zostały w przeszłości zaburzone. Prawdopodobnie
przerwana jest więź hydrogeologiczna, a także obniżony został poziom zwierciadła wody. Nowe
zainwestowanie może pogłębić powstałe w przeszłości historycznej zakłócenia naturalnego cyklu
obiegu wody i materii w przyrodzie.
Ze względu na brak występowania na obszarze objętym analizą wód powierzchniowych, nie
przewiduje się bezpośredniego oddziaływania na ich stan i jakość na skutek realizacji ustaleń planu.
Nie przewiduje się również wystąpienia znaczącego negatywnego oddziaływania skutków
realizacji ustaleń projektu planu w odniesieniu do kształtowania zasobów i jakości wód podziemnych
na analizowanym terenie. Negatywne oddziaływania o charakterze lokalnym i czasowym mogą
wystąpić jedynie na etapie prowadzenia robót budowlanych, związanych z realizacją lub przebudową
infrastruktury technicznej, obejmujących między innymi konieczność wykonania wykopów lub
umieszczenia w podłożu elementów obniżających przepuszczalność gruntu. Podjęcie tego rodzaju prac
może się wiązać z czasowym obniżeniem zwierciadła wód gruntowych, a także lokalnym
ograniczeniem zdolności infiltracyjnych. Zmiany te będą miały charakter krótkotrwały i ustąpią po
zaprzestaniu prowadzenia działań w tym zakresie.
Projekt planu w pełnym zakresie reguluje zasady prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej
poprzez ustalenie obowiązku odprowadzania ścieków bytowych lub przemysłowych, powstających
na terenach objętych planem, do sieci kanalizacji ogólnospławnej. Ograniczy to do minimum ryzyko
przedostawania się niebezpiecznych dla środowiska substancji (zawartych w ściekach) do gruntu,
a w dalszej kolejności do wód gruntowych. Ustalono zagospodarowanie wód opadowych
i roztopowych w granicach działki budowlanej, z dopuszczeniem ich odprowadzania ich do sieci
kanalizacji ogólnospławnej.
Ponadto, dla terenu znajdującego się w granicach projektu planu ustalono zaopatrzenie
w wodę pitną z sieci wodociągowej.
23
Określenie zasad prowadzenia zasad gospodarki wodno-ściekowej wpłynie również pośrednio
na jakość wód powierzchniowych, występujących poza granicami omawianego terenu. Realizacja tych
ustaleń spowoduje ograniczenie spływu zanieczyszczeń do wód powierzchniowych, zlokalizowanych
w większej odległości od omawianego obszaru.
6.3.
Oddziaływanie na zasoby naturalne
W związku z tym, że na omawianym obszarze nie znajdują się żadne zasoby naturalne,
w postaci złóż surowców mineralnych, nie analizuje się zagadnienia wpływu realizacji ustaleń projektu
planu w tym kontekście.
6.4.
Oddziaływanie na różnorodność biologiczną
Obszar projektu planu pozbawiony jest powierzchni biologicznie czynnych, porośniętych
roślinnością związaną systemem korzeniowym z pierwotnym gruntem (za wyjątkiem wycinka gruntu
otaczającego pień jednego, zamierającego drzewa na posesji przy ul. Garbary nr 63). W związku z tym
obszar opracowania pozbawiony jest również naturalnych miejsc, które mogłyby pełnić funkcję siedlisk
dla organizmów roślinnych (w przypadku omawianego terenu gatunków przystosowanych do silnie
przekształconego środowiska), zwierzęcych (zwłaszcza ptaków i owadów), czy też mikroorganizmów,
które decydują o kształtowaniu różnorodności biologicznej danego obszaru. Wobec tak
niesprzyjających, obecnych warunków środowiskowych (również braku drzew w ulicach otaczających
obszar opracowania), nie ma potrzeby wprowadzania do projektu planu jakichkolwiek uregulowań
w tym zakresie. Różnorodność biologiczna obszaru opracowania zasadniczo może dotyczyć jedynie
fauny, ściśle związanej z siedliskami ludzkimi, której pojawienie się jest uzależnione od
funkcjonowania użytkowników terenu.
6.5.
Oddziaływanie na szatę roślinną i zwierzęta
Z uwagi na fakt występowania na omawianym terenie nielicznych przedstawicieli świata roślin
(głównie gatunków mszaków i jednego zamierającego drzewa na posesji przy ul. Garbary nr 63) nie
przewiduje się wystąpienia oddziaływania na szatę roślinną na skutek realizacji ustaleń mpzp.
Zapisy w zakresie ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego obowiązującego obecnie
mpzp „Obszar Staromiejski w Poznaniu”23 odnoszące się do terenu OsA091Mj2 ustalają wymagany,
minimalny procent powierzchni działki przeznaczonej pod zieleń w wysokości 10%. Ustalenie to nie
zostało zrealizowane. Brakuje obecnie przesłanek, głównie ekonomicznych, które podtrzymałyby
realność wyegzekwowania tego zapisu. Koszt urządzenia i pielęgnacji zieleni, w tym konkretnym
obszarze opracowania, przy tak niesprzyjających warunkach hydrogeologicznych i zwartej zabudowie,
uzasadnia odstąpienie od realizacji ww. zapisów. Projekt planu ogranicza się do propozycji
zagospodarowania zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów, jednak
w przyszłości należy się liczyć ze znikomą możliwością realizacji tego zapisu. O problemach
w zachowaniu szaty roślinnej świadczy pogarszający się stan zdrowotny jedynego drzewa na tym
terenie, które bez nieustannej pielęgnacji właścicieli posesji, w bardzo krótkim czasie uległby
zaschnięciu. Co ważne rośnie ono na terenie OsA097/Mi1, który w mpzp „Obszaru Staromiejskiego
w Poznaniu” nie został objęty jakimikolwiek zapisami w zakresie ochrony i kształtowania środowiska
przyrodniczego.
W obowiązującym obecnie mpzp „Obszar Staromiejski w Poznaniu” nie ma zapisów, których
realizacja mogłaby wpłynąć na obecny stan ewentualnie pojawiającej się fauny w obszarze
opracowania w przypadku odstąpienia od uchwalenia przygotowywanego mpzp „Rejon ulic:
Ślusarskiej, Wielkiej, Garbary i Woźnej”. Również, na skutek realizacji ustaleń projektu mpzp, nie
przewiduje się znaczących zmian świata zwierzęcego, który obecnie z uwagi na charakter omawianego
obszaru, jest bardzo ubogi i nadal ściśle uzależniony od funkcjonowania użytkowników terenu.
6.6.
Oddziaływanie na ludzi
Skutkiem realizacji ustaleń projektu mpzp „Rejon ulic: Ślusarskiej, Wielkiej, Garbary i Woźnej”
w Poznaniu może być zmiana sposobu użytkowania istniejącej zabudowy oraz ewentualna realizacja
23
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 111, poz. 3102 z dnia 6 września 2002 r.
24
zabudowy oficynowej oraz rozbudowy i nadbudowy budynków we wnętrzu kwartału. Projekt planu
w zakresie przeznaczenia terenów wprowadza bardziej elastyczne zapisy (w stosunku do
obowiązującego obecnie planu dla „Obszaru Staromiejskiego …”), umożliwiające dostosowanie
przeznaczenia terenu do obecnie panującej sytuacji na rynku nieruchomości, zwiększenie potencjału
centrum miasta poprzez wzrost liczby miejsc hotelowych w ścisłym centrum Poznania oraz
wzmocnienie funkcji turystycznej miasta. Wprowadzenie nowych funkcji pozwoli na poprawę jakości
i stanu istniejącej zabudowy w stosunku do stanu obecnego. Jednocześnie, ustalenia projektu planu,
obejmujące możliwość wprowadzenia usług na omawianym terenie, pozwalają na stworzenie
otoczenia przyjaznego, dostępnego i atrakcyjnego dla osób chcących korzystać z usługowego
charakteru tego miejsca (głównie rozrywkowego, gastronomicznego i handlowego). Z punktu widzenia
mieszkańców kamienic zlokalizowanych na tym obszarze, możliwość wprowadzenia kolejnych usług,
bardzo często generujących hałas w godzinach późnowieczornych i nocnych, jest mniej korzystna.
Ustalenie zachowania przejść bramowych w kamienicach przy ulicach: Wielka nr 21 i Woźna
nr 9, ustalenie obowiązującej linii zabudowy wewnątrz zabudowy i ograniczenia wynikające z ochrony
konserwatorskiej obu kamienic wpisanych do rejestru zabytków, gwarantują udostępnienie ich
wspólnego podwórza. Sumarycznie proponowane zapisy zagospodarowanie terenów w tym zakresie,
uwzględniające obecne wzajemne powiązania funkcjonalne („pasaż” z ogródkiem gastronomicznym
i usługami handlu), zapewniają korzystniejsze wykorzystanie obu terenów dla potrzeb jej
użytkowników niż przy gospodarowaniu przestrzenią każdego terenu z osobna.
W celu zapewnienia wyższej jakości życia i bezpieczeństwa mieszkańców, jak również
użytkowników zabudowy usługowej, projekt planu wprowadza ustalenia, których realizacja pozwoli
na zapewnienie ochrony zdrowia na analizowanym terenie, co jest ważne przy zagospodarowywaniu
przestrzeni urbanistycznych w tak gęstej zabudowie śródmieścia. Są to ustalenia, dotyczące:

ochrony i kształtowania jakości powietrza atmosferycznego – realizowane poprzez
zapewnienie dostępu do sieci, dopuszczenie lokalizacji jak i robot budowlanych w zakresie
infrastruktury technicznej (w tym sieci: gazowej, ciepłowniczej i elektroenergetycznej),
dopuszczenie stosowania indywidualnych systemów grzewczych, z zakazem stosowania
pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe,

klimatu akustycznego – realizowane poprzez uzyskanie dopuszczalnych poziomów hałasu
w środowisku jak dla terenów w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. mieszkańców
oraz stosowanie zasad akustyki budowlanej i architektonicznej w budynkach
z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi, znajdujących się w obszarach
o ponadnormatywnym poziomie hałasu – w środowisku (pierzeja zabudowy od ul. Garbary).
Ustalenia planu nakazują również stosowanie zasad akustyki budowlanej w rejonach, gdzie
poziomy hałasu nie przekraczają wartości dopuszczalnych w środowisku, ale nie gwarantują
wymaganych standardów akustycznych wewnątrz pomieszczeń zamkniętych, określonych
w polskich normach budowlanych,

gospodarki wodno-ściekowej – realizowane poprzez zapewnienie zaopatrzenia terenów
w wodę pitną z sieci wodociągowej, dopuszczenie odprowadzanie wód opadowych
i roztopowych do sieci kanalizacji ogólnospławnej, z dopuszczeniem ich zagospodarowania
w granicach działki budowlanej, odprowadzanie ścieków bytowych lub przemysłowych do sieci
kanalizacji ogólnospławnej,

bezpieczeństwa publicznego – realizowane poprzez dopuszczenie robót budowlanych
w zakresie sieci systemu monitoringu wizyjnego oraz systemu służb ratowniczych
i bezpieczeństwa publicznego.
Krótkoterminowego pogorszenia warunków zamieszkania spodziewać się można w trakcie
prowadzenia prac budowlanych, związanych z realizacją nowych inwestycji budowlanych. Negatywne
oddziaływania polegać będą m.in. na emisji hałasu i zanieczyszczeń powietrza, utrudnieniach w ruchu
pojazdów. Oddziaływania te będą kumulować się głównie w czasie, kiedy znaczna część mieszkańców
tego terenu wykonuje swoje obowiązki zawodowe poza miejscem zamieszkania, w związku z czym
liczba osób narażonych na negatywne oddziaływanie na etapie realizacji przedsięwzięć, będzie
ograniczona. Będzie to oddziaływanie krótkotrwałe i chwilowe, które powinno ustać po zakończeniu
prac budowlanych. Zasięg oddziaływania powinien być ograniczony do działki budowlanej, by nie
stanowić zbyt dużego dyskomfortu dla otoczenia.
W dłuższej perspektywie wzrost intensywności zagospodarowania obszaru planu, ewentualną
zabudową we wnętrzu kwartału, głównie usługową, spowoduje wzrost ruchu samochodowego,
generowanego docelowym funkcjonowaniem terenów oraz pojawieniem się nowych źródeł hałasu,
wynikających między innymi ze specyfiki usług oferowanych na terenach MW/U.
25
6.7.
Oddziaływanie na krajobraz
Nie przewiduje się znaczących oddziaływań na walory krajobrazowe przedmiotowego obszaru.
Szczególna wartość krajobrazowa terenów śródmieścia, charakteryzujących się występowaniem
zespołu zabytkowych kamienic i zostanie zachowana dzięki zapisom projektu planu, dotyczącym
istniejącej zabudowy. Projekt planu ustala: ochronę terenu jako fragmentu strefy ochrony
konserwatorskiej Starego Miasta, ochronę budynków (wskazanych na rysunku planu) objętych wpisem
do rejestru zabytków oraz zachowanie kompozycji elewacji frontowych budynków (nie tylko
zabytkowych kamienic), w tym detali architektonicznych oraz wysokości sytuowania gzymsów.
Na właściwe ukształtowanie krajobrazu w strefie ochrony konserwatorskiej Starego Miasta
wpłyną ustalenia dla obu terenów MW/U w zakresie parametrów i wskaźników kształtowania
zabudowy oraz zagospodarowania terenu ustalające:

lokalizację zabudowy zwartej, zgodnie z obowiązującymi liniami zabudowy wskazanymi
na rysunku planu, od strony wszystkich otaczających obszar ulic oraz od podwórza między
ul. Wielką nr 21 i ul. Woźną nr 9,

wysokość zabudowy budynków frontowych:
 dla terenu 1MW/U – nie więcej niż 25 m i nie więcej niż 5 kondygnacji nadziemnych,
z dopuszczeniem szóstej w formie poddasza użytkowego,
 dla terenu 2MW/U – nie więcej niż 22 m i nie więcej niż 4 kondygnacje nadziemne,
z dopuszczeniem piątej w formie poddasza użytkowego,
 dla terenu 3MW/U – nie więcej niż 13 m, z zachowaniem istniejącej liczby kondygnacji
oraz geometrii dachu;
 wysokość zabudowy oficynowej nie wyższą niż budynków frontowych na danym terenie;
 dopuszczenie lokalizacji, rozbudowy i nadbudowy budynków we wnętrzu kwartału nie
wyższych niż budynki lokalizowane od strony dróg publicznych pozostających poza granicami
planu;
 stosowanie, z zachowaniem obiektów wpisanych do rejestru zabytków: dachów stromych,
z dopuszczeniem zachowania istniejącej geometrii, dachówki ceramicznej w kolorze
czerwonym lub blachy miedzianej, drewnianej stolarki okiennej i drzwiowej oraz tynków
barwionych w masie oraz dopuszczenie przezroczystego zadaszenia w podwórzach kwartału.
Na pozytywne kształtowanie „mikrokrajobrazów” śródmieścia będzie miało wpływ,
uzupełnienie ww. ustaleń o (zawarte w rysunku projektu planu) zachowanie przejść bramowych pod
kamienicami przy ulicach: Wielka nr 21 i Woźna nr 9 oraz ustalenie dla budynków, od strony ich
wspólnego podwórza, obowiązujących linii zabudowy (w obowiązującym planie „Obszaru
Staromiejskiego …” dla wszystkich terenów przebieg ściśle określonych linii zabudowy został
wyznaczony na liniach rozgraniczających biegnących tylko wzdłuż zewnętrznych pierzei kwartału).
Pozwoli to na zachowanie, obecnie odnowionych, wartościowych elewacji budynków we wnętrzu
kwartału zabudowy sprzyjając również funkcjom turystycznym. Zachowanie historycznego,
staromiejskiego charakteru tej ogólnodostępnej przestrzeni o funkcji „przechodniego” podwórza
przyczyni się do klimatu decydującego o pozytywnym odbiorze wizualnym jednej z niewielu tego typu
przestrzeni w otoczeniu traktu królewsko-cesarskiego.
Dokonana zabudowa podwórza kamienicy przy ul. Wielkiej nr 20 (siedziba Getin Banku)
spowodowała, że nie możliwa stała się proponowana w obowiązującym mpzp „Obszar Staromiejski
w Poznaniu” realizacja przejścia bramowego łączącego tą posesją, poprzez wspólne podwórze,
z kamienicą przy ul. Woźnej nr 9. Zatem projekt planu nie proponuje podobnego jak wyżej opisane
rozwiązania między tymi kamienicami.
Głównym skutkiem realizacji ustaleń mpzp „Rejon ulic: Ślusarskiej, Wielkiej, Garbary i Woźnej”
w Poznaniu może być zmiana sposobu użytkowania istniejącej zabudowy. Mniej prawdopodobna jest
możliwość lokalizacji zabudowy oficynowej oraz rozbudowy i nadbudowy budynków we wnętrzu
kwartału. Zasadniczo realizacja ustaleń planu powinna pozytywnie wpłynąć na zmianę wizerunku
wszystkich pierzei zabudowy, eksponowanych od strony przestrzeni miejskiej, jak i dostępnego
wnętrza zabudowy.
Zgodnie z ustaleniami projektu planu, w zakresie zasad ochrony i kształtowania ładu
przestrzennego, uniemożliwiona zostanie lokalizacja elementów dysharmonizujących krajobraz tj.:
 tymczasowych obiektów budowlanych,
 żaluzji i rolet zewnętrznych, z wyjątkiem zwijanych ozdobnych krat w oknach wystawowych
parteru;
26
klimatyzatorów i wentylatorów na połaciach dachowych lokalizowanych od strony dróg
publicznych pozostających poza granicami planu oraz na elewacjach budynków,
Na wizualny odbiór przestrzeni będą miały wpływ również zapisy dopuszczające lokalizacje:
 kondygnacji podziemnych,
 naziemnych stanowisk postojowych,
 sieci infrastruktury technicznej,
 ogródków gastronomicznych,
 obiektów małej architektury,
 elementów systemu informacji miejskiej.
Również zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury
technicznej uwzględniają dbałość o odbiór wizualny zabudowy poprzez dopuszczenie lokalizacji stacji
transformatorowych wbudowanych w budynek, z wyjątkiem elewacji wzdłuż dróg pozostających poza
granicami planu. Wyżej przytoczone ustalenia projektu planu odpowiadają wnioskom Miejskiego
Konserwatora Zabytków, dotyczącym ochrony (w obszarze wpisanym do rejestru zabytków) m.in.
elewacji budynków poprzez wprowadzenie zakazu lokalizowania w częściach frontowych budynków
pomieszczeń technicznych, takich jak: stacje transformatorowe czy urządzenia klimatyzacyjnowentylacyjne, ochrony bryły budynków, ale także osi widokowych i panoram.
W kontekście konieczności ochrony walorów historycznych, estetycznych i architektonicznych
analizowanego terenu istotne są również zapisy w zakresie wymagań wynikających z potrzeb
kształtowania przestrzeni publicznych. W tym zakresie w sposób szczegółowy ustalono zasady
lokalizacji, wymiary, zawartość merytoryczną, powierzchnię, wysunięcie i układ w stosunku od elewacji
oraz formy wykonania urządzeń reklamowych, szyldów i tablic informacyjnych. Zakazano lokalizacji
urządzeń reklamowych z wyjątkiem stanowiących ofertę gastronomiczną, sytuowaną przy wejściu do
lokalu gastronomicznego, w formie gabloty o powierzchni nie większej niż 0,5 m2, z wyłączeniem
podświetlanych kasetonów oraz szyldów i tablic informacyjnych przesłaniających otwory okienne,
drzwiowe oraz detale architektoniczne i wykorzystania ekranów plazmowych lub typu LED oraz
podświetlanych kasetonów lub wyświetlanych ruchomych obrazów. Różnice w zakresie szczegółowości
zapisów dotyczących reklamowych, szyldów i tablic informacyjnych między planem obowiązującym
a przygotowanym projektem planu nie wpłyną istotnie na zmianę wyglądu elewacji, ponieważ w obu
dokumentach istotą tych uregulowań jest uzyskanie efektu ujednolicenia i eliminacji zbyt agresywnych
form reklamy konkurujących z historycznymi detalami architektonicznymi zabudowy.
Realizacja powyższych ustaleń planu pozwoli na wprowadzenie nowych, bardziej
komercyjnych, funkcji i przyczyni się dodatkowo do poprawy stanu technicznego oraz wyglądu
kamienic. Z tego względu walory krajobrazowe analizowanego obszaru powinny ulec poprawie.

6.8.
Oddziaływanie na klimat akustyczny
Na podstawie analizy sposobu zagospodarowania, jakie wprowadza omawiany projekt planu,
stwierdza się, że realizacja jego ustaleń potencjalnie nie wpłynie na pogorszenie lokalnego klimatu
akustycznego. Założenia planu dotyczą zwiększenia zakresu funkcji usługowych na całym jego terenie,
zwłaszcza usług hotelowych, jak również dają możliwość wprowadzenia ewentualnej nowej zabudowy
lub nadbudowy obiektów istniejących wewnątrz kwartału na obu terenach 1MW/U i 2MW/U. Wzrost
udziału powierzchni przeznaczonych na usługi może doprowadzić do zwiększenia atrakcyjności tego
kwartału, a tym samym zwiększenia ilości pojazdów będących źródłem hałasu (m.in. pojazdy
zaopatrzenia na ulicach będących jednak poza granicami planu) oraz osób poruszających się po
ulicach, obecność których również będzie generować hałas (zwłaszcza w porze wieczorno-nocnej).
Będą to jednak oddziaływania o charakterze okresowym i oczekuje się, że w wymiarze całościowym
nie wpłyną na pogorszenie klimatu akustycznego w granicach planu. Projekt planu nie przewiduje
jednocześnie powstania nowych źródeł hałasu, a także inwestycji obejmujących lokalizację
przedsięwzięć, których eksploatacja mogłaby znacząco negatywnie oddziaływać na kształtowanie
lokalnego klimatu akustycznego. Projekt planu zakazuje lokalizacji potencjalnych źródeł hałasu
wewnątrz obszaru planu, w tym np. klimatyzatorów i wentylatorów na połaciach dachowych,
lokalizowanych nie tylko od strony dróg publicznych, pozostających poza granicami planu, ale również
na elewacjach budynków, w tym na elewacjach wewnętrznych.
Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej lub zabudowy usługowej (MW/U) stanowią
obszar wymagający ochrony akustycznej. W związku z powyższym, w zakresie kształtowania komfortu
akustycznego w środowisku ustalono uzyskanie określonych przepisami odrębnymi dopuszczalnych
27
poziomów hałasu w środowisku jak dla terenów znajdujących się w strefie śródmiejskiej miast
powyżej 100 tys. mieszkańców24.
Ewentualny czasowy wzrost poziomu emitowanego hałasu może wystąpić w fazie budowy
inwestycji, na których lokalizację zezwalają ustalenia zapisane w projekcie planu. Wykorzystanie
ciężkiego sprzętu w trakcie realizacji zabudowy oraz inwestycji w zakresie elementów infrastruktury
technicznej może skutkować krótkotrwałymi przekroczeniami dopuszczalnych poziomów hałasu
na omawianym obszarze oraz w jego najbliższym otoczeniu. Przekroczenia te – oddziałując
na najbliższe otoczenie – będą jednak miały charakter lokalny i chwilowy, pojawiając się jedynie
w czasie pory dziennej – jak się przewiduje, kiedy część mieszkańców tego terenu wykonuje swoje
obowiązki zawodowe poza miejscem zamieszkania, w związku z czym liczba osób narażonych
na negatywne oddziaływanie na etapie realizacji przedsięwzięć będzie ograniczona. Należy się
spodziewać, że pogorszenie klimatu akustycznego będzie krótkotrwałe, ustanie po zakończeniu
prowadzenia prac budowlanych i w dłuższej perspektywie nie będzie wpływało na kształtowanie
klimatu akustycznego w środowisku.
W związku z ruchem samochodowym odbywającym się ul. Garbary (fragmencie I ramy
komunikacyjnej miasta), bezpośrednio przylegającą do obszaru opracowania, wschodnia część
kwartału zabudowy znajduje się pod wpływem ponadnormatywnego poziomu hałasu
samochodowego, oddziaływującego głównie w porze dzienno-wieczorno-nocnej (Załącznik nr 2).
W celu poprawy warunków przebywania i zamieszkania ludzi w budynkach tworzących pierzeję
zabudowy wzdłuż ul. Garbary oraz narożnika z ul. Wielką, ustalenia planu nakazują stosowanie zasad
akustyki budowlanej (czyli przegród zewnętrznych o odpowiednio podwyższonej izolacyjności
akustycznej) i architektonicznej w budynkach z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi,
znajdujących się w obszarach o ponadnormatywnym poziomie hałasu w środowisku. Ustalenie to
dotyczy również zabudowy w tych rejonach planu, w których poziom dźwięku nie przekracza
dopuszczalnych standardów w środowisku, ale przekracza wartości, które gwarantują wymagane
normą budowlaną – stosowaną w dziedzinie akustyki – poziomy dźwięku wewnątrz pomieszczeń
zamkniętych, przy zastosowaniu przegród zewnętrznych o standardowej izolacyjności akustycznej.
Z punktu widzenia mieszkańców kamienic zlokalizowanych na obszarze planu i w jego
sąsiedztwie, możliwość wprowadzenia usług hotelowych wraz z całą niezbędną infrastrukturą, która
może generować hałas, również w godzinach późnowieczornych i nocnych, jest mniej korzystna.
Budynek hotelowy wymaga wyposażenia w odpowiednie urządzenia wentylacyjne i klimatyzacyjne,
których praca może przyczynić się do pogorszenia klimatu akustycznego w jego otoczeniu. Istotne
jest, że zapisy planu zakazują lokalizacji klimatyzatorów i wentylatorów na połaciach dachowych
lokalizowanych od strony dróg publicznych pozostających poza granicami planu oraz na elewacjach
budynków. Lokalizacja tych urządzeń dopuszczona jest wyłącznie na połaciach dachowych od strony
wewnętrznych podwórzy. Takie rozwiązanie pozwoli jednocześnie na zachowanie ładu przestrzennego,
jak również przyczyni się do uniknięcia sytuacji, w której mieszkańcy byliby narażeni na uciążliwości
akustyczne, związane z działaniem tych instalacji.
6.9.
Oddziaływanie na powietrze atmosferyczne
Proponowane przeznaczenie terenów objętych projektem mpzp pod lokalizację zabudowy
mieszkaniowej wielorodzinnej lub zabudowy usługowej (MW/U) w związku możliwością
wprowadzenia nowej zabudowy jedynie we wnętrzach kwartału oraz jedynie przekształceniu obecnego
użytkowania istniejących obecnie budynków, nie wpłynie znacząco na pogorszenie jakości powietrza
atmosferycznego na tym terenie.
W przypadku zwiększenia ilości lokali usługowych w budynkach znajdujących się w granicach
planu oraz ewentualnego powstania we wnętrzach kwartału nowych obiektu o funkcjach
mieszkaniowych i usługowych, możliwy jest wzrost natężenia ruchu (na ulicach pozostających poza
granicami planu), co może oddziaływać na jakość powietrza na terenie planu. Z uwagi jednak
na niewielką skalę tego zjawiska, nie wpłynie ono pogarszająco na stan powietrza atmosferycznego
w granicach projektu planu.
Nie bez znaczenia na jakość powietrza jest ustalenie projektu planu dopuszczające lokalizację
naziemnych stanowisk postojowych, z których pojazdy będą ruszać i do których muszą dojechać,
powodując tym samym emisję zanieczyszczeń powietrza. Emisję tą należy jednak uznać za chwilową
24
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 r., poz. 1109)
28
i niepowodującą oddziaływania mogącego wpłynąć pogarszająco na stan powietrza atmosferycznego
w granicach planu.
Zgodnie z ustaleniami projektu mpzp „Rejon ulic: Ślusarskiej, Wielkiej, Garbary i Woźnej”
w Poznaniu nie przewiduje się lokalizacji przedsięwzięć i obiektów (tj. obiekty przemysłowe, szlaki
komunikacyjne o dużym natężeniu ruchu), których eksploatacja mogłaby wpłynąć negatywnie
na kształtowanie jakości powietrza atmosferycznego poprzez emisję znacznych ilości zanieczyszczeń
gazowych i pyłowych.
Niewielki, czasowy wzrost emisji zanieczyszczeń powietrza może wystąpić na etapie
prowadzenia prac budowlanych umożliwiających realizację ustaleń projektu planu w zakresie lokalizacji
zabudowy oraz infrastruktury technicznej. Wzrost stężeń zanieczyszczeń gazowych, związanych
z pracą silników maszyn budowlanych oraz zanieczyszczeń pyłowych, powstających w wyniku
przemieszczania mas ziemnych oraz stosowania różnego rodzaju materiałów budowlanych, będzie
miał charakter punktowy i krótkotrwały. Po zakończeniu realizacji inwestycji na analizowanym terenie
emisja ta całkowicie zaniknie.
Ponadto, zapisy planu wprowadzają ustalenia pozwalające na zminimalizowanie emisji
zanieczyszczeń ze źródeł, których lokalizacja została dopuszczona w granicy omawianego terenu.
Projekt przewiduje powiązanie infrastruktury technicznej z układem zewnętrznym oraz zapewnienie
dostępu do sieci (w tym sieci gazowej i ciepłowniczej). W zakresie systemów grzewczych ustalono
zakaz stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe. Zapisy te wpisują się w zalecenia
wynikające z uchwały Nr XXIX/561/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia
2012 r. w sprawie Aktualizacji Programu ochrony powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa
Miasto Poznań) w woj. wielkopolskim.
6.10.
Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe
Ustalenia projektu mpzp „Rejon ulic: Ślusarskiej, Wielkiej, Garbary i Woźnej” w Poznaniu
w sposób szczególny odnoszą się do zlokalizowanych na tym terenie zabytków, dlatego należy
zakładać, że realizacja planu zapewni ich zachowanie, odpowiednie zagospodarowanie i utrzymanie.
Na całym obszarze projektu planu ustalono strefę ochrony konserwatorskiej, w której ustalono
ochronę terenu, który stanowi fragment zespołu urbanistycznego Starego Miasta (objętego wpisem do
rejestru zabytków pod numerem A 225) oraz fragment pomnika historii „Poznań – historyczny zespół
miasta”. W strefie ochrony konserwatorskiej, obowiązują wszystkie ustalone planem ograniczenia,
zakazy i nakazy, mające na celu ochronę zabytków, w tym kamienic przy ulicach: Wielka nr 20
i nr 21, Woźna nr 7/8 i nr 9 oraz Garbary nr 65. Projekt planu ustala zachowanie ww. obiektów
wpisanych do rejestru zabytków, nie narzucając proporcji udziału funkcji usługowych w stosunku do
mieszkaniowych, w odniesieniu do całkowitej powierzchni budynków (z włączeniem kondygnacji
podziemnych) oraz nie narzucając rodzaju funkcji usługowych. Równie ważna w przypadku
prowadzenia prac ziemnych i budowlanych jest obowiązująca ochrona zabytków archeologicznych.
Ze względu na położenie omawianego terenu w rejonie średniowiecznej zabudowy Starego
Miasta, szczególnej ochronie podlegają widoczne od ulic pierzeje zabudowy – zwłaszcza przy
ul. Wielkiej, będącej fragmentem traktu królewsko-cesarskiego. Zawarte w projekcie zasady ochrony
dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej ustalają zachowanie kompozycji
elewacji frontowych budynków, w tym detali architektonicznych oraz wysokości sytuowania gzymsów,
co sprzyja dodatkowo ochronie wszystkich frontów kamienic nie tylko obiektów zabytkowych.
W projekcie planu znajdują się również zapisy dopuszczające lokalizację, rozbudowę i nadbudowę
budynków, we wnętrzu kwartału, nie wyższych niż budynki lokalizowane od strony dróg publicznych
pozostających poza granicami planu. Uzupełnienie tych zasad o zakaz lokalizacji klimatyzatorów
i wentylatorów na połaciach dachowych lokalizowanych od strony dróg publicznych pozostających
poza granicami planu oraz na elewacjach budynków jak również zakaz lokalizacji żaluzji i rolet
zewnętrznych (z wyjątkiem zwijanych ozdobnych krat w oknach wystawowych parteru) przyczyni się
do odpowiedniego eksponowania wszystkich elewacji zabudowy. Poprawi to odbiór wizualny,
w szczególności, obiektów w kameralnym wnętrzu „pasażu”.
Wszystkie wyżej cytowane zapisy, które mają na celu ochronę i uwydatnienie
najwartościowszych cech istniejącej zabudowy będą również korzystnie wpływać na eksponowanie
całego zespołu urbanistycznego Starego Miasta jak i poszczególnych jego elementów, widocznych na
osi widokowej z ul. Wielkiej w kierunku Ratusza i Wzgórza Przemysła oraz w panoramie miasta.
Dbałość o zachowanie zabytkowej zabudowy, w granicach lokalizacji objętej opracowaniem, jest
szczególnie istotna ze względu na trakt turystyczny będący wizytówką miasta Poznania.
29
Powyższe zapisy projektu planu powinny zapewnić wystarczającą ochronę istniejącej,
zabytkowej zabudowy, należącej do dziedzictwa kulturowego miasta.
6.11.
Oddziaływanie na klimat lokalny
Obszar opracowania wykazuje cechy typowe dla klimatu śródmiejskiego 25 kształtowanego
na skutek działalności człowieka. Szybsze i większe nagrzewanie się powierzchni zabudowanych,
sztuczne ciepło pochodzące ze spalania surowców energetycznych oraz zanieczyszczenie atmosfery
powodują powstawanie nad miastem „wysp ciepła”. Cała powierzchnia opisywanego terenu jest
uszczelniona przez zwartą zabudowę frontową kwartału oraz znacznie zabudowane wnętrza kwartału
i szczelne nawierzchnie podwórzy. Nie przewiduje się zatem znaczącego oddziaływania obszaru
projektu planu na obecny klimat panujący w śródmieściu miasta.
Z efektem „wysp ciepła” związana jest emisja zanieczyszczeń powietrza. Zapisy projektu planu
wprowadzają ustalenia pozwalające na zminimalizowanie emisji zanieczyszczeń ze źródeł, których
lokalizacja została dopuszczona w granicy omawianego terenu. Projekt przewiduje powiązanie
infrastruktury technicznej z układem zewnętrznym oraz zapewnienie dostępu do sieci (w tym sieci
gazowej i ciepłowniczej). W zakresie systemów grzewczych ustalono zakaz stosowania pieców
i trzonów kuchennych na paliwo stałe, co może przyczynić się bezpośrednio do dalszego zmniejszenia
emisji pyłu PM10, a pośrednio w dłuższej perspektywie do zmniejszenia negatywnego zjawiska „wysp
ciepła”.
Niezależnie od ww. zjawiska kształtującego klimat lokalny obszaru opracowania, specyficzny
jest również mikroklimat pojedynczego kwartału zabudowy. Mikroklimat „kominowych” podwórzy
charakteryzuje się znacznymi różnicami temperatur przy powierzchni „posadzki” podwórza
(rozgrzewane, w porze letniej, przez stosunkowo niewielkie przesuwające się wraz ze słońcem
oświetlane pole) i na wysokości ostatnich kondygnacji oraz dachów. Powstające prądy powietrza
poprzez zachowane przejścia bramowe wymuszają grawitacyjną, naturalną cyrkulację powietrza
wymieniającą masy powietrza we wnętrzu podwórzy oraz wychładzającą nasłonecznione elewacje
budynków. Projekt planu na wszystkich terenach dopuszcza możliwość lokalizacji przezroczystego
zadaszenia w podwórzach kwartału. Proponowane rozwiązanie może spowodować w mikroskali
odczuwanie negatywnych oddziaływań efektu „wyspy ciepła”, prowadząc do znacznego podwyższenia
temperatur wywołanych przez tzw. „efekt szklarniowy” i ustanie cyrkulacji powietrza wewnątrz
zadaszonego kwartału zabudowy. Negatywne oddziaływania realizacji tego zapisu projektu planu,
mogą dotyczyć wyłącznie mikroklimatycznych zmian w obrębie wewnętrznych, pokrytych
przeźroczystymi zadaszeniami, podwórek.
6.12.
Oddziaływanie na dobra materialne
Nie przewiduje się znaczącego oddziaływania realizacji ustaleń mpzp „Rejon ulic: Ślusarskiej,
Wielkiej, Garbary i Woźnej” na dobra materialne. Zasadnicze zmiany polegające na zwiększeniu
udziału funkcji usługowych (głównie hotelarskich) w sposobie zagospodarowania omawianego
obszaru, pozwolą na optymalne wykorzystanie potencjału ekonomicznego lokalizacji wraz z jej
zabytkowy charakterem, przy jednoczesnym uwzględnieniu ochrony konserwatorskiej, jaką objęty jest
teren oraz wpisane do rejestru zabytków, obiekty przy ulicach: Wielka nr 20 i nr 21, Woźna nr 7/8
i nr 9 oraz Garbary nr 65 (opisane w rozdziale 2.9. Dziedzictwo kulturowe niniejszego opracowania).
Ze względu na ograniczone możliwości inwestycje, nie należy spodziewać się zwiększenia ilości
dóbr materialnych, występujących na terenie projektu planu. Poprawie ulec może stan i jakość
istniejącej zabudowy, na skutek wprowadzenia nowych (bardziej komercyjnych) funkcji.
Współzależność stanu zainwestowania terenu jest wzajemnie powiązana między innymi z ruchem
turystycznym na trakcie królewsko-cesarskim. Zabudowa obszaru opracowania może zatem stopniowo
zyskać na atrakcyjności dzięki dochodom ze zwiększonego ruchu turystycznego i przygotowanej dla
jego potrzeb bazy hotelarskiej.
Realizacja ustaleń mpzp „Rejon ulic: Ślusarskiej, Wielkiej, Garbary i Woźnej” w Poznaniu
wpłynie głównie na poprawę stanu i atrakcyjność dóbr materialnych, w mniejszym stopniu może
przyczynić się do zwiększenia ilości dóbr materialnych.
25
mgr Romana Koczorowska Rozkład podstawowych parametrów meteorologicznych w wybranych punktach miasta Poznania,
w: Wody powierzchniowe Poznania t.I pod red. A. Kanieckiego i J. Rotnickiej. Sorus Poznań 1995
30
6.13.
Oddziaływanie na obszary chronione, w tym obszary Natura 2000
W granicach projektu planu nie występują prawne formy ochrony przyrody, wyznaczone
na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody26, w tym obszary Natura 2000,
ustanowione w krajach Wspólnoty Europejskiej na podstawie dyrektyw unijnych – Dyrektywy Ptasiej 27
oraz Dyrektywy Siedliskowej28.
Ze względu na charakter zmian w dotychczasowym sposobie użytkowania terenów oraz
stosunkowo dużą odległość od obszarów objętych ochroną prawną (najbliżej omawianych terenów
położony jest obszar mający znaczenie dla Wspólnoty PLH300005 „Fortyfikacje w Poznaniu”,
utworzony w celu ochrony zimowisk nietoperzy), realizacja ustaleń planu „Rejon ulic: Ślusarskiej,
Wielkiej, Garbary i Woźnej” nie wpłynie negatywnie na zachowanie cennych przyrodniczo walorów
obszarów prawnie chronionych, w tym obszaru Cytadeli oraz innych fortów, stanowiących fragmenty
obszaru PLH300005 „Fortyfikacje w Poznaniu”. Zaplanowane inwestycje nie spowodują powstania
czynników wpływających negatywnie na zachowanie cennych siedlisk nietoperzy oraz mogących
pogorszyć środowisko tych terenów jako całości.
6.14.
Pola elektromagnetyczne
Promieniowanie elektromagnetyczne pochodzi zarówno ze źródeł naturalnych, tj. naturalne
pola magnetyczne ziemskie, naturalne pola elektryczne ziemskie oraz ze źródeł sztucznych –
elektroenergetyczne linie napowietrzne wysokiego napięcia (110 kV i więcej), stacje radiowe
i telewizyjne, GPZ i stacje transformatorowe, stacje bazowe telefonii komórkowej i in.
Zgodnie z ustawą z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci
telekomunikacyjnych29 na terenach przeznaczonych na cele zabudowy wielorodzinnej i usługowej nie
obowiązuje zakaz lokalizacji inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej, w tym
infrastruktury telekomunikacyjnej.
Na podstawie informacji zawartych w literaturze oraz przeprowadzonej analizie wyników
monitoringu pól elektromagnetycznych (realizowanego przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska w 2012 roku w kilkudziesięciu punktach pomiarowych na terenie województwa
wielkopolskiego, w tym trzech punktach na terenie miasta Poznania 30), wnioskuje się, że eksploatacja
instalacji telekomunikacyjnej nie spowoduje przekroczenia dopuszczalnych poziomów pól
elektromagnetycznych, zdefiniowanych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października
2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów
sprawdzania dotrzymania tych poziomów 31. W związku z tym, nie należy spodziewać się zwiększonego
negatywnego oddziaływania spowodowanego przez pola elektromagnetyczne.
W granicach omawianego obszaru ustalenia planu dopuszczają możliwość lokalizacji stacji
transformatorowych wbudowanych w budynek (z wyjątkiem elewacji wzdłuż dróg) oraz dopuszczają
zachowanie istniejącej stacji transformatorowej i nie ustalą konkretnej lokalizacji innych sztucznych
źródeł promieniowania elektromagnetycznego.
6.15.
Oddziaływanie transgraniczne
Ze względu na położenie geograficzne Poznania (znaczne oddalenie od terenów
przygranicznych państwa) stwierdzić należy, że realizacja ustaleń omawianego planu miejscowego nie
spowoduje oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, w rozumieniu Konwencji
z Espoo z 25 lutego 1991 r.
26
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony
dzikiego ptactwa.
28
Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory
29
Dz. U. z 2010r., Nr 106, poz. 675 ze zmianami
30
Sprawozdanie z pomiarów monitoringowych PEM prowadzonych w roku 2012 – opracowanie sporządzone przez
St. Klimaszewskiego – głównego specjalistę WIOŚ Poznań
31
Dz. U. z 2003r., Nr 192, poz. 1883
27
31
7.
PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW
REALIZACJI POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA
Skutki realizacji postanowień planu podlegać będą bieżącym pomiarom, ocenom oraz analizom
wpływu na środowisko wielu czynników, prowadzonym w ramach Państwowego Monitoringu
Środowiska32 przez zobligowane do tego instytucje. Stosownie do art. 10 ust. 2 Dyrektywy
2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu
niektórych planów i programów na środowisko dla monitoringu znaczącego wpływu na środowisko
realizacji planów możliwe jest wykorzystanie istniejącego systemu monitoringu, w celu uniknięcia jego
powielania.
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, Państwowa Instytut Geologiczny,
Prezydent miasta Poznania, pełniący jednocześnie obowiązki starosty powiatu grodzkiego, prowadzą
monitoring poszczególnych komponentów środowiska, w tym jakości powietrza, jakości wód, jakości
gleby i ziemi, hałasu i pól elektromagnetycznych, w zakresie określonym w ustawie z dnia z dnia 27
kwietnia 2001 r Prawo ochrony środowiska33 oraz ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne34.
W kontekście ustaleń omawianego w prognozie projektu planu, szczególnie istotne będzie
monitorowanie jakości powietrza, ze względu na położenie obszaru projektu planu w centrum miasta,
gdzie w latach minionych notowano jedne z najwyższych stężeń pyłu PM10, zarówno stężeń
średniorocznych, jak i 24-godzinnych. Ze względu na przekroczenia dopuszczalnych stężeń pyłu
zawieszonego zanotowane w Poznaniu w 2011 r., od 2012 r. obowiązują dla miasta ustalenia
Aktualizacji Programu ochrony powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa Miasto Poznań)
w woj. wielkopolskim 35.
W kontekście ustaleń omawianego w prognozie projektu planu, istotne będzie monitorowanie
sposobu realizacji ustaleń projektu mpzp, ze szczególnym naciskiem na następujące zagadnienia
dotyczące:
 realizacji ustaleń w zakresie przeznaczenia terenów,
 zapewnienia dopuszczalnych poziomów hałasu,
 sposobu postępowania z wytworzonymi na obszarze opracowania ściekami,
 przestrzegania zakazu stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe.
8.
ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE
MPZP
Możliwość zaproponowania odmiennych rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych, niż te
wskazane w projekcie mpzp „Rejon ulic: Ślusarskiej, Wielkiej, Garbary i Woźnej” w Poznaniu, została
ograniczona w Studium, które określa w sposób ogólny kierunek zagospodarowania przestrzennego
terenów znajdujących się w granicach wspomnianego mpzp.
Ponadto, obszar projektu planu położony jest w ścisłym centrum miasta, obszarze objętym
ochroną konserwatorską, na którym zlokalizowane są wpisane do rejestru zabytkowe budynki. Taki
stan rzeczy uniemożliwia wprowadzenie innych niż proponowane w projekcie mpzp zmian w sposobie
zagospodarowania przestrzennego omawianego obszaru.
Nie wskazuje się rozwiązań alternatywnych do rozwiązań wskazanych w projekcie mpzp
„Rejon ulic: Ślusarskiej, Wielkiej, Garbary i Woźnej” w Poznaniu. Ostatecznie wybrane rozwiązania
w projekcie planu umożliwiają poprawę stanu zagospodarowania omawianego obszaru, poprzez
wprowadzenie nowych, bardziej komercyjnych funkcji, co zważywszy na bezpośrednie sąsiedztwo
„traktu królewsko-cesarskiego” pozwoli uatrakcyjnić omawiany obszar pod względem bazy
turystycznej, przy jednoczesnym zapewnieniu właściwego poziomu ochrony stanu poszczególnych
elementów środowiska oraz zachowaniu jego walorów krajobrazowych i kulturowych.
32
utworzonemu ustawą z dnia 20 lipca 1991 roku o Inspekcji Ochrony Środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 686,
ze zmianami)
33
zgodnie z art. 88, art. 109 ust.1, art. 117 ust. 1, art. 123 ustawy (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1232, ze zmianami)
34
zgodnie z art. 155a ustawy (Dz. U. z 2012 r. poz. 145 j.t. ze zmianami)
35
Uchwała Nr XXIX/561/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r. w sprawie Aktualizacji Programu
ochrony powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa Miasto Poznań) w woj. wielkopolskim
32
9.
WNIOSKI

Do najważniejszych założeń planu miejscowego „Rejon ulic: Ślusarskiej, Wielkiej, Garbary
i Woźnej” w Poznaniu należy dostosowanie przeznaczenia omawianego terenu do obecnie
panującej sytuacji na rynku nieruchomości. W tym celu na terenie zabudowanym ustalono
przeznaczenie pod funkcje usługowe lub zabudowę mieszkaniową wielorodzinną, nie
wprowadzając ograniczeń w zakresie rodzaju funkcji usługowych. Uchwalenie mpzp umożliwi
lokalizację tu funkcji również komercyjnych, dzięki czemu możliwe będzie bardziej racjonalne
wykorzystanie cennej przestrzeni przy trakcie królewsko -cesarskim w ścisłym centrum miasta.
W projekcie planu wyznaczono tylko tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej lub
zabudowy usługowej (MW/U), dla których zaproponowano zasadniczo jednakowe ustalenia.
Różnice w ustaleniach między terenami wynikają głównie z potrzeby: zachowania wpisanych
do rejestru zabytków, obiektów przy ulicach: Wielka nr 20 i nr 21, Woźna nr 7/8 i nr 9 oraz
Garbary nr 65, zachowania ogólnodostępnego „pasażu” we wnętrzu podwórza między
ul. Wielką nr 21 i ul. Woźną nr 9 i dostosowaniu parametrów ewentualnej zabudowy lub
nadbudowy wnętrza kwartału do wizerunku wszystkich pierzei zabudowy, eksponowanych od
strony przestrzeni miejskiej.
Pozytywnym skutkiem realizacji ustaleń mpzp będzie zagwarantowanie ochrony terenu jako
fragmentu strefy ochrony konserwatorskiej Starego Miasta i jako fragmentu pomnika historii
„Poznań – historyczny zespół miasta” oraz ochrona zabytków archeologicznych i reliktów
pierwotnej zabudowy.
Z racji uszczelnienia terenu realizacja uchwalonego planu raczej nie wpływie na jego ogólne
warunki hydro-geologiczne.
Ze względu na uszczelnienie powierzchni terenu i brak występowania na obszarze objętym
analizą wód powierzchniowych, nie przewiduje się pogorszenia ogólnych warunków hydrogeologicznych w stosunku do stanu obecnego oraz bezpośredniego oddziaływania na stan
i jakość wód. Nie przewiduje się również wystąpienia znaczącego negatywnego oddziaływania
skutków realizacji ustaleń projektu planu na zasoby i jakości wód podziemnych.
Należy założyć, że realizacja ustaleń planu miejscowego nie będzie powodować zasadniczych
zmian w zakresie różnorodności biologicznej. Projekt planu ogranicza się do propozycji
zagospodarowania zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów, jednak
w przyszłości należy się liczyć ze znikomą możliwością realizacji tego zapisu. Nie przewiduje
się znaczących zmian świata zwierzęcego, który obecnie z uwagi na charakter omawianego
obszaru, jest bardzo ubogi i nadal ściśle uzależniony od funkcjonowania użytkowników terenu.
Poprzez określenie zasad kształtowania ładu przestrzennego, zasad ochrony środowiska
projekt planu pozwala na stworzenie otoczenia przyjaznego człowiekowi. Wprowadzenie
nowych funkcji pozwoli na poprawę jakości i stanu istniejącej zabudowy w stosunku do stanu
obecnego. Docelowa realizacja ustaleń planu pozwoli na zapewnienie odpowiedniego
standardu zamieszkania, a także na zapewnienie bezpieczeństwa na nowych terenach
inwestycyjnych.
Zapisy planu wprowadzają ustalenia pozwalające na zminimalizowanie emisji zanieczyszczeń
ze źródeł, których lokalizacja została dopuszczona w granicy omawianego terenu. Projekt
przewiduje powiązanie infrastruktury technicznej z układem zewnętrznym oraz zapewnienie
dostępu do sieci (w tym sieci gazowej i ciepłowniczej). W zakresie systemów grzewczych
ustalono zakaz stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe.
Ewentualne negatywne oddziaływania na środowisko wynikające z realizacji ustaleń projektu
mpzp, będą wynikiem prowadzenia robót budowlanych w zakresie realizacji zabudowy i sieci
infrastruktury technicznej. Oddziaływania dotyczące wszystkich komponentów środowiska
(w szczególności zwiększona emisja zanieczyszczeń powietrza i hałasu) mogą wystąpić
w krótkich przedziałach czasowych w trakcie realizacji inwestycji na terenie objętym planem.
W dłuższej perspektywie wzrost intensywności zagospodarowania obszaru planu, ewentualną
zabudową we wnętrzu kwartału, głównie usługową, spowoduje wzrost ruchu
samochodowego, generowanego docelowym funkcjonowaniem terenów oraz pojawieniem się
nowych źródeł hałasu, wynikających między innymi ze specyfiki usług oferowanych
na terenach MW/U.
Ustalenia planu zawierają niezbędne parametry określające przestrzeń w kategoriach
urbanistycznych, architektonicznych i środowiskowych, wykorzystujące atuty historycznej










33
lokalizacji i kreujące nowe możliwości inwestycyjne, przy jednoczesnym uwzględnieniu potrzeb
cywilizacyjnych, kulturowych, ekonomicznych i zdrowotnych jej użytkowników.
10.
STRESZCZENIE
Prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy dokument, niezbędny do
przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko skutków
realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Obowiązek jej opracowania wynika bezpośrednio
z zapisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko
oraz ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Zasadniczym celem prognozy oddziaływania na środowisko jest diagnoza obecnego stanu
środowiska oraz wskazanie potencjalnego oddziaływania realizacji ustaleń miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego na środowisko.
Powyższa prognoza oddziaływania na środowisko dotyczy projektu mpzp „Rejon ulic:
Ślusarskiej, Wielkiej, Garbary i Woźnej” w Poznaniu. Projekt planu miejscowego opracowywany jest na
podstawie Uchwały Nr XXII/277/VI/2011 Rady Miasta Poznania z dnia 6 grudnia 2011 r Obecnie na
omawianym terenie obowiązują ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
„Obszar Staromiejski w Poznaniu” uchwalonego uchwałą Nr XCIII/1055/III/2002 Rady Miasta
Poznania z dnia 9 lipca 2002 r.
Projekt planu obejmuje obszar położony w centrum Poznania, otoczony od zachodu ulicą
Ślusarską, od północy ul. Wielką, od wschodu ul. Garbary i od południa ulicą Woźną. Obejmuje obszar
działek nr od 79 do 83, 84/2, 84/3, 84/4, od 85 do 90, 91/1 i 91/2 ark. 16, obręb Poznań.
Powierzchnia obszaru objętego ustaleniami planu miejscowego wynosi 7405,88 m2.
Obszar projektu planu położony jest na obszarze objętym ochroną konserwatorską. Stanowi
fragment zabytkowego zespołu urbanistyczno-architektonicznego miasta lokacyjnego w obrębie
murów miejskich (A225). Na obszarze opracowania znajdują się cztery obiekty wpisane indywidualnie
do rejestru zabytków – kamienice przy ulicach: Wielka nr 20 i nr 21, Woźna nr 7/8 i nr 9 oraz Garbary
nr 65
Prognoza składa się z ośmiu części.

W pierwszej omówiono podstawy formalno-prawne, metodologię i zasadność jej sporządzania.

W drugiej części omówiono obecne zagospodarowanie przedmiotowego obszaru
i scharakteryzowano poszczególne elementy środowiska przyrodniczego, w tym: rzeźbę
terenu, budowę geologiczną i warunki gruntowe, zasoby naturalne, warunki wodne, szatę
roślinną, świat zwierzęcy, powierzchnię ziemi, klimat lokalny. Również scharakteryzowano stan
środowiska opisując jakość powietrza atmosferycznego, klimat akustyczny i jakość wód.

W trzeciej części prognozy omówiono stan środowiska przyrodniczego, w powiązaniu
z istniejącymi problemami ochrony środowiska istotnymi dla analizowanego obszaru,
w szczególności w zakresie zanieczyszczenia powietrza i efektu „wyspy ciepła”.

W czwartej części prognozy przedstawiono cel i zapisy projektu planu. Wskazano również
powiązania ich z zapisami Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta Poznania. Wykazano również brak podstaw do negatywnego
oddziaływania na środowisko i przestrzeń w wyniku braku realizacji ustaleń projektu planu.

W piątej części omówiono podstawowe cele ochrony środowiska, formułowane na szczeblu
międzynarodowym, krajowym i lokalnym, m.in. w takich dokumentach i opracowaniach jak:
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009 - 2012 z perspektywą do roku 2016, II Polityka
Ekologiczna Państwa oraz „Program Ochrony Środowiska dla Miasta Poznania na lata 20132016 z perspektywą do 2020 roku”.

W szóstej części omówiono potencjalne oddziaływanie realizacji ustaleń projektu planu na
poszczególne komponenty środowiska przyrodniczego. Wskazano też rozwiązania,
proponowane w projekcie planu, które w przypadku jego realizacji ograniczą jego negatywne
oddziaływania na środowisko i poprawią obecny stan środowiska.

W siódmej części odniesiono się do zagadnień związanych z monitorowaniem i analizą
skutków realizacji postanowień planu miejscowego.

Natomiast w części ósmej wyjaśniono przyczynę braku rozwiązań alternatywnych do
rozwiązań zawartych w projekcie planu.
34

prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

Podobne dokumenty

Szanowni Państwo, z prawdziwą przyjemnością pragnę zaprosić

DO WÓJTA GMINY RYBCZEWICE WNIOSEK o ustalenie warunków

Wypis z mpzp - investgdynia

Trasa linii 60

Sklep z Perukami, Poznan, Garbary 27

Linia turystyczna nr 100

Oferta nr 311242 (Investment na WYNAJEM)

Koncepcja projektu miejscowego planu zagospodarowania gm