Karta charakterystyki zgodna z wymogami przepisów
Transkrypt
Karta charakterystyki zgodna z wymogami przepisów
KARTA CHARAKTERYSTYKI PREPARATU NIEBEZPIECZNEGO Reveller 280 SC Karta charakterystyki zgodna z wymogami przepisów Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia3 lipca 2002r w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. nr 140, poz. 1171 ze zmianami w Dz.U. nr 2/2005 poz. 8) 1. IDENTYFIKACJA PREPARATU IDENTYFIKACJA PRODUCENTA i IMPORTERA Nazwa handlowa Kod produktu Zastosowanie/opis Producent Reveller 280 SC A12921C/DPX-PZX74 280 SC Środek ochrony roślin - fungicyd DuPont International Operations Sarl., P.O. Box 50, 2 Chemin du Pavillon, CH-1218 Le Grand Saconnex, Geneva, Switzerland, Tel. +41 (0)22 7175111; Fax +41 (0)22 7176088 DuPont Poland Sp. z o.o., ul. Powązkowska 44c, 01-797 Warszawa, tel.: (0-prefiks-22) 320 09 00, fax: (0-prefiks-22) 320 09 50, e-mail: [email protected] Importer Tel. alarmowy Data sporządzenia wersji polskiej Data aktualizacji 2. 10.05.2006, 10.08.2007 SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH Składniki niebezpieczne zawarte w produkcie: Pikoksystrobina; (E)-3-metoksy-2-{2-[6-(trifluorometylo)-2-pirydyloksymetylofenylo}akrylan metylu Zawartość: 17,9% w/w 117428-22-5 Nr CAS: Nr WE: Nr Xn; R20 indeksowy: N; R50/53 Klasyfikacja: Cyprokonazol; (2RS,3RS)- i (2RS,3SR)--2-(4-chlorofenylo)-3-cyklopropylo--1-(1H-1,2,4-triazol-1ilo)butan-2-ol Zawartość: Nr CAS: Nr WE: Nr indeksowy: Klasyfikacj a: 7,1% w/w 94361-06-5 650-032-00-X Repro. Kat. 3; R63 Xn; R22 N; R50-53 1,2-propanodiol KARTA CHARAKTERYSTYKI Strona 1 z 9 KARTA CHARAKTERYSTYKI PREPARATU NIEBEZPIECZNEGO Reveller 280 SC 2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH Zawartość: Nr CAS: Nr WE: Nr indeksowy: Klasyfikacj a: 3. 1-10% w/w 57-55-6 200-338-0 - IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ Klasyfikacja produktu zgodnie z przepisami Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 02 września 2003r w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz.U. nr 171, poz. 1666 ze zmianami w Dz. U. Nr 243, poz. 2440) Produkt zaklasyfikowano metodą obliczeniową z uwzględnieniem wyników badań toksykologicznych i ekotoksykologicznych mieszaniny oraz jej właściwości fizykochemicznych, jako preparat niebezpieczny: Xn - Preparat szkodliwy z przypisanym określeniem rodzaju zagrożenia: R63 - Możliwe ryzyko szkodliwego działania na dziecko w łonie matki N - Preparat niebezpieczny dla środowiska z przypisanym określeniem rodzaju zagrożenia: R50/53 - Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym Opakowania wymagają oznakowania ostrzegawczego - patrz pkt 15. 4. PIERWSZA POMOC Uwagi ogólne W przypadku konsultacji z ośrodkiem ostrych zatruć lub instytucją wskazaną pod numerem alarmowym oraz po wezwaniu lekarza należy przekazać informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki lub na etykiecie instrukcji środka Wdychanie Wyprowadzić/wynieść poszkodowanego na świeże powietrze. W przypadku zatrzymania lub nieregularnego oddechu zastosować sztuczne oddychanie. Zapewnić poszkodowanemu warunki do odpoczynku. Chronić przed organizm przed wychłodzeniem. Natychmiast wezwać lekarza lub skontaktować się z ośrodkiem ostrych zatruć Zanieczyszczenie skóry Zdjąć jak najszybciej skażoną odzież. Natychmiast umyć zanieczyszczone części ciała dużą ilością wody. W przypadku utrzymywania się objawów podrażnienia zwrócić się o pomoc lekarską Zanieczyszczoną odzież wyprać przed ponownym użyciem Zanieczyszczenie oczu Przemywać oczy, przytrzymując odchylone powieki, przez kilkanaście minut (co najmniej 15) czystą bieżącą wodą. Wyjąć szkła kontaktowe KARTA CHARAKTERYSTYKI Strona 2 z 9 KARTA CHARAKTERYSTYKI PREPARATU NIEBEZPIECZNEGO Reveller 280 SC 4. PIERWSZA POMOC Natychmiast wezwać lekarza Połknięcie Natychmiast wezwać lekarza. Pokazać lekarzowi pojemnik lub etykietę instrukcję Nie powodować wymiotów. Informacje dla lekarza Odtrutka specyficzna nie jest znana. Stosować leczenie objawowe 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU Zalecane środki gaśnicze: Niewielki pożar gasić rozpyloną wodą, dwutlenkiem węgla, proszkiem gaśniczym, pianą gaśniczą odporną na działanie alkoholi Duży pożar gasić rozpyloną wodą lub pianą gaśniczą odporną na działanie alkoholi Nieodpowiednie środki gaśnicze: Zwarte strumienie wody podawane pod ciśnieniem Szczególne zagrożenie ze strony produktów spalania i wydzielających się gazów: Produkt zawiera zapalne substancje organiczne. Podczas pożaru może wydzielać się gęsty czarny dym zawierający niebezpieczne produkty spalania Narażenie na produkty spalania może stwarzać zagrożenie dla zdrowia Specjalne wyposażenie ochronne strażaków: Nosić aparaty oddechowe z niezależnym źródłem powietrza Informacje dodatkowe: Zagrożone pojemniki chłodzić rozpyloną wodą. Izolować rejon objęty pożarem. Ewakuować osoby postronne. Zabezpieczyć przed przedostaniem się gaśniczych środków chemicznych do wód powierzchniowych lub kanalizacji. 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA Indywidualne środki ostrożności: Podczas likwidacji skutków uwolnienia nosić środki ochrony osobistej (patrz pkt 7 i 8) Środki ostrożności w zakresie ochrony środowiska: Jeśli pozwalają na to względy bezpieczeństwa, powstrzymać wyciek. Nie spłukiwać do wód powierzchniowych i kanalizacji. W przypadku skażenia rzek lub jezior powiadomić odpowiednie służby ratownicze Metody oczyszczania/usuwania: Uwolniony produkt posypać niepalnym materiałem pochłaniającym (piasek, ziemia, diatomit, wermikulit) i zebrać do szczelnie zamykanego i oznakowanego pojemnika na odpady. Usuwać zgodnie z zaleceniami przedstawionymi w punkcie 13. KARTA CHARAKTERYSTYKI Strona 3 z 9 KARTA CHARAKTERYSTYKI PREPARATU NIEBEZPIECZNEGO Reveller 280 SC 7. POSTĘPOWANIE Z PREPARATEM I JEGO MAGAZYNOWANIE Postępowanie z preparatem Przestrzegać zasad i przepisów BHP dotyczących pracy z chemikaliami Brak szczególnych zaleceń Unikać kontaktu z oczami i skórą Podczas stosowania nie jeść, nie pić i nie palić tytoniu Środki ochrony osobistej – patrz pkt 8 Magazynowanie Brak szczególnych zaleceń dotyczących warunków magazynowania Przechowywać produkt w szczelnie zamkniętych pojemnikach Przechowywać w suchym i chłodnym oraz odpowiednio wentylowanym miejscu Nie przechowywać razem z żywnością, paszą i napojami Chronić przed dziećmi Inne informacje: - 8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ Dodatkowe zalecenia w zakresie środków inżynieryjnych: Zapewnić odpowiednią wentylację W warunkach, gdy narażenia nie da się wyeliminować najskuteczniejszymi środkami są hermetyzacja i/lub odgrodzenie Dobór odpowiednich środków inżynieryjnych wynika z potencjalnego zagrożenia W warunkach uwalniania się mgieł lub par stosować miejscową wentylację wywiewną i kontrolę narażenia Utrzymywać wartości stężeń składników produktu w środowisku pracy poniżej zalecanych wartości dopuszczalnych. Parametry kontroli narażenia: Rozporządzenie MPiPS z dnia 18 grudnia 2002r w sprawie dopuszczalnych stężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. z 2002r Nr 217, poz. 1833 ze zmianami w Dz.U. z 2005r nr 212 poz. 1769): Dopuszczalne wartości stężeń składników preparatu w środowisku pracy: nie określono Zgodnie z zaleceniami producenta stężenie składników w środowisku pracy nie powinno przekraczać następujących wartości cyprokonazol: 0,5 mg/m3 (8 godz.; TWA) pikoksystrobina: 3 mg/m3 (8 godz.; TWA) 1,2-propanodiol: 10 mg/m3 ; cząstki 150 ppm; całkowite (pary i cząstki) 470 mg/m3 Środki ochrony indywidualnej Podczas wyboru środków ochrony indywidualnej , użytkownik powinien upewnić się u dostawcy czy są one odpowiednie do istniejących zagrożeń. Trzymać z dala od żywności, napojów i pasz. Odzież zanieczyszczoną produktem natychmiast zdjąć KARTA CHARAKTERYSTYKI Strona 4 z 9 KARTA CHARAKTERYSTYKI PREPARATU NIEBEZPIECZNEGO Reveller 280 SC 8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ Unikać kontaktu z oczami i skórą W trakcie stosowania nie jeść, nie pić i nie palić tytoniu Przestrzegać zaleceń zawartych w treści etykiety instrukcji Codziennie zmieniać odzież roboczą Ochrona dróg oddechowych: W normalnych warunkach ochrona dróg oddechowych nie jest wymagana Nosić maski ochronne z odpowiednimi pochłaniaczami do czasu zainstalowania odpowiednich inżynieryjno-technicznych środków ochrony. Ochrona skóry : Rękawice ochronne odporne na działanie chemikaliów nie są zwykle wymagane. Dobrać odpowiednie rękawice ochronne stosownie do fizycznych warunków pracy Właściwości ochronne rękawic zależą nie tylko od rodzaju materiału, z którego są wykonane. Czas działania ochronnego może być różny przypadku różnych producentów rękawic. W przypadku wielu substancji nie można precyzyjnie oszacować czasu działania ochronnego rękawic. Uwzględniając podane przez producenta parametry rękawic należy zwracać uwagę podczas stosowania produktu czy rękawice jeszcze zachowują swoje właściwości ochronne Ochrona oczu: Nie jest zwykle wymagana W warunkach możliwego narażenia nosić odpowiednie okulary ochronne lub ochronę twarzy Ochrona ciała: Nie jest wymagana szczególna odzież ochronna. Dobrać odpowiednią roboczą odzież ochronną stosownie do fizycznych warunków pracy UWAGA: Środki inżynieryjno-techniczne mają pierwszeństwo przed środkami ochrony osobistej Wymagania zasadnicze dla środków ochrony indywidualnej określa Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej Dz.U. Nr 259 poz. 2173) Pracodawca jest zobowiązany zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze posiadały właściwości ochronne i użytkowe oraz zapewnić odpowiednie ich pranie, konserwację, naprawę i odkażanie. Zalecane badania wstępne i okresowe pracowników narażonych na czynniki chemiczne są określone w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30.05.1996 roku w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. nr 69/1996, poz. 332, wraz z późniejszymi zmianami) 9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE Postać Barwa Wartość pH Temperatura zapłonu KARTA CHARAKTERYSTYKI Ciecz Złamana biel do jasnobeżowej 5-9 w 1% w/obj. >97°C w 101,5 kPa (Pensky-Martens c.c) Strona 5 z 9 KARTA CHARAKTERYSTYKI PREPARATU NIEBEZPIECZNEGO Reveller 280 SC 9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE Lepkość dynamiczna 10. Właściwości utleniające 109-538 mPa.s w 20°C 87,9-475 mPa.s w 40°C Nie wykazuje Właściwości wybuchowe Gęstość Nie wykazuje 1,115 g/cm3 w 20°C STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ Niebezpieczne produkty rozkładu termicznego: Podczas spalania mogą wydzielać się toksyczne i drażniące pary Niebezpieczne reakcje: Nie są znane Niebezpieczne reakcje polimeryzacji nie zachodzą Produkt jest stabilny w zalecanych warunkach stosowania i magazynowania 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE Toksyczność ostra drogą pokarmową LD50: Ostra toksyczność dermalna LD50: działanie drażniące na skórę: działanie drażniące na oczy: Działanie uczulające > 2000 mg/kg (szczury-samice) > 4000 mg/kg (szczury) OECD 402 łagodne działanie drażniące (króliki) OECD 404 Nie wykazuje (króliki) OECD 405 Nie wykazuje (świnki morskie, test Buehlera) OECD 406 Toksyczność w warunkach narażenia długotrwałego W badaniach na zwierzętach nie wykazano działania mutagennego i rakotwórczego . W badaniach na szczurach zaobserwowano działanie toksyczne na płody i matki (przy podawaniu dużych dawek) Cyprokonazol nie stanowi zagrożenia dla zdrowia człowieka jeśli jest stosowany przestrzegając dopuszczalnych stężeń w miejscu pracy oraz zgodnie z zaleceniami producenta. 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE Trwałość i podatność na biodegradację KARTA CHARAKTERYSTYKI Strona 6 z 9 KARTA CHARAKTERYSTYKI PREPARATU NIEBEZPIECZNEGO Reveller 280 SC 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE Bioakumulacja : pikoksystrobina nie ulega bioakumulacji. cyprokonazol nie ulega bioakumulacji. Stabilność w wodzie : cyprokonazol jest trwały w wodzie pikoksystrobina nie jest trwała w wodzie Stabilność w glebie : cyprokonazol nie jest trwały w glebie pikoksystrobina nie jest trwała w glebie Mobilność : cyprokonazol wykazuje niską do średniej mobilność w glebie pikoksystrobina wykazuje niską mobilność w glebie Toksyczność dla środowiska wodnego Toksyczność ostra dla ryb LC50: Toksyczność dla EC50: bezkręgowców wodnych Toksyczność dla glonów ERC50 : 13. 0,27 mg/l (Oncorhynchus mykiss); 96 godz. 0,058 mg/l (Dafnia magna Straus); 48 godz. Warunki statyczne; OECD 202 0,94 mg/l (pseudokircheneriella subcapitata, glony zielone); 72 h warunki statyczne ; OECD 201 POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI - Nie wprowadzać do kanalizacji. Nie dopuszczać do zanieczyszczania wód powierzchniowych (stawów, cieków wodnych, rowów melioracyjnych). - Przestrzegać przepisów ustawy z dnia 27 maja 2001r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. nr 63, poz. 638 z późniejszymi zmianami) Klasyfikacja odpadów zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001r w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. nr. 112, poz. 1206): 02 01 08 Odpady agrochemikaliów zawierające substancje niebezpieczne, w tym środki ochrony roślin I i II klasy toksyczności (bardzo toksyczne i toksyczne) Uwagi dotyczące usuwania odpadów produktu: Nie zanieczyszczać odpadami produktu lub zużytymi pojemnikami stawów, kanałów, rowów i innych wód powierzchniowych Nie usuwać odpadów do ścieków Jeżeli jest możliwe odpady poddać procesom recyklingu. Jeżeli nie – usunąć lub spalić w odpowiednich instalacjach Uwagi dotyczące usuwania pojemników: Pojemniki mogą zawierać pozostałości produktu – należy je trzykrotnie wypłukać Puste pojemniki skierować do recyklingu lub usunąć Opróżnione pojemniki nie nadają się do powtórnego wykorzystania KARTA CHARAKTERYSTYKI Strona 7 z 9 KARTA CHARAKTERYSTYKI PREPARATU NIEBEZPIECZNEGO Reveller 280 SC 14. INFORMACJE O TRANSPORCIE Transport drogowy i kolejowy ADR/RID zgodnie z Umową Europejską dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzonej w Genewie dnia 30 września 1957 r. (Dz. U. nr 194/2002, poz. 1629) wraz z kolejnymi zmianami załączników A i B publikowanymi w formie Oświadczeń Rządowych w Dzienniku Ustaw RP oraz Ustawą z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym materiałów niebezpiecznych (Dz.U. nr 199/2002, poz. 1671 z późniejszymi zmianami): Numer UN: 3082 Klasa: 9; Kod klasyfikacyjny: M6 Nalepki: 9 Grupa pakowania: III Prawidłowa nazwa przewozowa : MATERIAŁ ZAGRAŻAJĄCY ŚRODOWISKU, CIEKŁY, I.N.O Transport wodny IMDG/GGVSea: Numer UN: 3082 Klasa: 9; Nalepki : 9 Grupa pakowania: III Prawidłowa nazwa przewozowa : MATERIAŁ ZAGRAŻAJĄCY ŚRODOWISKU, CIEKŁY, I.N.O. Zagrożenie dla wód morskich : TAK Transport lotniczy ICAO-TI i IATA-DGR: Numer UN: 3082 Klasa: 9; Nalepki : 9 Grupa pakowania: III Prawidłowa nazwa przewozowa : MATERIAŁ ZAGRAŻAJĄCY ŚRODOWISKU, CIEKŁY, I.N.O. 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH USTAWA z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych. (Dz. U. nr 11 poz. 84 z późniejszymi zmianami) Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002r w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. nr 140, poz. 1171 ze zmianami w Dz.U. nr 2/2005 poz. 8) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 września 2005 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem (DZ. U. nr 201 poz. 1674 ) Klasyfikacja preparatu zgodna z przepisami Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 02 września 2003r w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz.U. Nr 171, poz. 1666 ze zmianami w Dz. U. Nr 243, poz. 2440) Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30.05.1996 roku w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. Nr 69/1996, poz. 332, wraz z późniejszymi zmianami) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej Dz.U. Nr 259 poz. 2173) Klasyfikacja odpadów zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001r w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. Nr. 112, poz. 1206) KARTA CHARAKTERYSTYKI Strona 8 z 9 KARTA CHARAKTERYSTYKI PREPARATU NIEBEZPIECZNEGO Reveller 280 SC 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy I Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002r w sprawie dopuszczalnych stężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 217/2002r, poz. 1833 ze zmianami w Dz.U. z 2005r nr 212 poz. 1769) Oznakowanie opakowań jednostkowych zgodnie z przepisami Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003r w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz.U. Nr 173, poz. 1679 ze zmianami w Dz.U. / 2004r nr 260, poz. 2595) Symbole i napisy ostrzegawcze: niebezpieczny dla środowiska zawiera: cyprokonazol Zwroty R: R63 - Możliwe ryzyko szkodliwego działania na dziecko w łonie matki R50/53 - Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym Zwroty S: S2 - Chronić przed dziećmi S13 - Nie przechowywać razem z żywnością, napojami i paszami dla zwierząt S20/21 - Nie jeść i nie pić oraz nie palić tytoniu podczas stosowania produktu S35 - Usuwać produkt i jego opakowanie w sposób bezpieczny S36/37 - Nosić odpowiednią odzież ochronną i odpowiednie rękawice ochronne S46 - W razie połknięcia niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - pokaż opakowanie lub etykietę. S57 - Używać odpowiednich pojemników zapobiegających skażeniu środowiska Przestrzegaj etykiety-instrukcji stosowania środka ochrony roślin w celu ograniczenia ryzyka dla zdrowia i środowiska Napisy dodatkowe 16. szkodliwy INNE INFORMACJE Treść zwrotów wskazujących rodzaj zagrożenia (zwroty R) dotyczących składników produktu: R20 - Działa szkodliwie przez drogi oddechowe R22 - Działa szkodliwie po połknięciu R63 - Możliwe ryzyko szkodliwego działania na dziecko w łonie matki R50/53 - Działa bardzo na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym Powyższe informacje są opracowane w oparciu o bieżący stan wiedzy i dotyczą produktu w postaci w jakiej jest stosowany. Dane dotyczące tego produktu przedstawiono w celu uwzględnienia wymogów bezpieczeństwa, a nie zagwarantowania jego szczególnych właściwości. W przypadku, gdy warunki stosowania produktu nie znajdują się pod kontrolą producenta, KARTA CHARAKTERYSTYKI Strona 9 z 9 KARTA CHARAKTERYSTYKI PREPARATU NIEBEZPIECZNEGO Reveller 280 SC 16. INNE INFORMACJE odpowiedzialność za bezpieczne stosowanie produktu ponosi na użytkownik Karta charakterystyki opracowana została na podstawie karty MSDS dostarczonej przez producenta, informacji z baz danych ChemIDplus oraz obowiązujących w Polsce przepisów dotyczących substancji i preparatów chemicznych przez firmę Eko-Futura Sp. z o.o. KARTA CHARAKTERYSTYKI Strona 10 z 9