KULTURA WIZUALNA
Transkrypt
KULTURA WIZUALNA
dr Łukasz Rogowski dyżury: poniedziałek 10.00-11.00, czwartek 13.00-15.00 (p.117) e-mail: [email protected] KULTURA WIZUALNA WYKŁAD FAKULTATYWNY TRYB STACJONARNY, SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 Program zajęć: 1. Zajęcia organizacyjne. Dlaczego warto, by socjologia zajmowała się obrazami? 2. Kultura wizualna, socjologia wizualna, badania wizualne. 3. Czy współczesne społeczeństwo jest społeczeństwem obrazów? 4. Nowe kultury wizualne – obrazy w technologiach cyfrowych i nowych mediach. 5. Kultura wizualna a społeczne aspekty zmysłów. Interakcje wzrokowe. 6. Fotografia jako zjawisko społeczne. Badania praktyk fotograficznych. 7. Krótka historia fotografii socjologicznej. 8. Wizualne narracje socjologiczne: fotoesej, film socjologiczny. 9. Obrazy w marketingu, socjotechniki wizualne. 10. Podstawy badań wizualnych. 11. Analiza obrazów w warsztacie socjologa: analiza kompozycyjna. 12. Analiza obrazów w warsztacie socjologa: analiza semiologiczna. 13. Kompetencje wizualne i edukacja wizualna. 14. Zaliczenie. Zasady zaliczenia: Przedmiot jest zaliczany dwuetapowo. Ocena końcowa jest średnią z dwóch ocen cząstkowych. Do zaliczenia konieczne jest uzyskanie pozytywnej oceny z obu etapów. Etap 1. Każdy ze studentów samodzielnie (indywidualnie) przygotowuje fotoblog, który ma być rezultatem „socjologicznej obserwacji” i pokazywać życie społeczne – bądź jedno wybrane zjawisko, bądź szereg różnych. Fotoeseje powinny składać się z min. 10 zdjęć, każde opatrzone min. 3-zdaniowym komentarzem. W pracach można wykorzystywać wyłącznie materiały własnego autorstwa, nie ma możliwości wykorzystywania zdjęć/filmów znalezionych w Internecie lub autorstwa innych osób. Forma prac jest dowolna i zależy od inwencji autorów. Przy ocenie zdecydowanie większa waga będzie przywiązywana do zawartej w pracach myśli socjologicznej, niż do techniczno-formalnych aspektów zdjęć i filmów. Przygotowane prace należy przesłać na adres mailowy wykładowcy min. tydzień przed terminem zaliczenia (szczegółowe daty zostaną podane). Każdy dzień opóźnienia = ocena niżej. Etap 2. Zaliczenie ustne, realizowane według spisu zagadnień przekazanych przez prowadzącego min. tydzień przed terminem zaliczenia. Zagadnienia będą obejmowały wszystkie treści pojawiające się na zajęciach i zostaną podzielone na 3 bloki tematyczne (każdy z bloków będzie liczył ok. 10 zagadnień). Student/ka wybiera jeden blok tematyczny i przygotowuje się do odpowiedzi na zawarte w nim zagadnienia. Podczas zaliczenia z danego bloku losowane są dwa zagadnienia. Przy 1 ocenie brana jest pod uwagę nie tylko znajomość tematyki, lecz również umiejętność jej indywidualnej interpretacji oraz podawanie własnych, nieomawianych podczas zajęć przykładów zjawisk. Wykorzystywane podczas zajęć prezentacje mają charakter poglądowy i raczej wyznaczają ogólną tematykę poszczególnych wykładów, niż ją szczegółowo opisują. Do zaliczenia potrzebne są notatki własne studentów. Prezentacje mają również na celu podawanie przykładów omawianych pojęć i zjawisk. Wybrana literatura: „Badania nad wizualnością w perspektywie multidyscyplinarnej. Kwestionariusz Kultury Wizualnej”, [w:] „Kultura i Społeczeństwo”, nr 4. Bal Mieke (2006), „Wizualny esencjalizm i przedmiot kultury wizualnej”, [w:] „Artium Quaestiones”, t. XVII, s. 295-331. Baldwin Elaine, Longhurst Brian, McCracken Scott, Ogborn Miles, Smith Greg (2007), „Wstęp do kulturoznawstwa”, Poznań: Zysk i S-ka. Belting Hans (2007), „Antropologia obrazu. Szkice do nauki o obrazie”, Kraków: Universitas. Berger John (1997), „Sposoby widzenia. Na podstawie cyklu programów telewizyjnych BBC Johna Bergera”, Poznań: Dom Wydawniczy Rebis. Boehm Gottried (2014), „O obrazach i widzeniu. Antologia tekstów”, Kraków: Universitas. Bohunia-Borowska Małgorzata, Sztompka Piotr (2012), „Fotospołeczeństwo. Antologia tekstów z socjologii wizualnej”, Kraków: Wydawnictwo Znak. Bourdieu Pierre (1990), „Photography. A Middle-brow Art”, Stanford: Stanford University Press. Drozdowski Rafał (2009), „Obraza na obrazy. Strategie społecznego oporu wobec obrazów dominujących”, Poznań: Zysk i S-ka. Drozdowski Rafał, Krajewski Marek (2010), „Za fotografię! W stronę radykalnego programu socjologii wizualnej”, Warszawa: Wydawnictwo Bęc Zmiana. Emmison Michael, Smith Philip (2007), „Researching the visual. Images, Objects, Contexts and Interactions in Social and Cultural Inquiry”, London, Thousand Oaks, New Delhi: Sage Publications. Ferenc Tomasz, Olechnicki Krzysztof (red.) (2008), „Obrazy w sieci. Socjologia i antropologia ikonosfery Internetu”, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK. Flusser Vilém (2005), „Ku filozofii fotografii”, Katowice: Akademia Sztuk Pięknych. Francuz Piotr (2007), „Obrazy w umyśle. Studia nad percepcją i wyobraźnią”, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. Frąckowiak Maciej, Olechnicki Krzysztof (red.) (2011), „Badania wizualne w działaniu. Antologia tekstów”, Warszawa: Bęc Zmiana. Frąckowiak Maciej, Rogowski Łukasz (2009), „W poszukiwaniu polskiej socjologii wizualnej”, [w:] „Kultura i społeczeństwo”, nr 1, s. 123-152. Freedberg David (2005), „Potęga wizerunków. Studia z historii i teorii oddziaływania”, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Lalvani Suren (1996), „Photography, Vision, and the Production of Modern Bodies”, Albany: State University of New York Press. Manovich Lev (2006), „Język nowych mediów”, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne. Margolis Eric, Pauwels Luc (red.) (2011), „The SAGE Handbook of Visual Research Methods”, London, Thousand Oaks, New Dehli, Singapore: Sage Publications. Matuchniak-Krasuska Anna (1988), „Gust i kompetencja. Społeczne zróżnicowanie percepcji malarstwa”, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. 2 Mirzoeff Nicolas (1998) (red.), „Visual Culture Reader”, London, New York: Routledge. Mitchell William J.T. (2005), „What do pictures want? The Lives and Loves of Images”, Chicago: The University of Chicago Press. Mitchell William J.T. (2006), „Pokazując widzenie. Krytyka kultury wizualnej”, [w:] „Artium Quaestiones”, t. XVII, s. 273-294. Mitchell William J.T. (2009), „Zwrot piktorialny”, [w:] „Kultura popularna”, nr 1(23), s. 4-19. Pater-Ejgierd Natalia (2010), „Kultura wizualna a edukacja”, Poznań: Fundacja Tranzyt. Pink Sarah (2009), „Etnografia wizualna. Obrazy, media i przedstawienia w badaniach”, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Rancière Jacques (2007), „Dzielenie postrzegalnego. Estetyka i polityka”, Kraków: Korporacja ha!art. Rose Gillian (2010), „Interpretacja materiałów wizualnych. Krytyczna metodologia badań nad wizualnością”, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Rouillé André (2007), „Fotografia. Między dokumentem a sztuką współczesną”, Kraków: Universitas. Soulages François (2007), „Estetyka fotografii. Strata i zysk”, W. Forajter, Kraków: Universitas. Stiegler Bernd (2009), „Obrazy fotografii. Album metafor fotograficznych”, Kraków: Universitas. 3