Akademia 2005-10 - strategie produktowe.qxd

Jacek Koronkiewicz
wiceprezes zarządu CU Polska TFI
UMBRELLA FUNDS, CZYLI JAK
ODROCZYĆ PODATEK BELKI
I
Zmiana podstaw prawnych funkcjonowania
rynku funduszy inwestycyjnych
Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej narzuciło
obowiązek dostosowania przepisów prawnych do standardów unijnych także w obszarze funduszy inwestycyjnych. Podstawowym aktem prawnym regulującym
funkcjonowanie rynku podmiotów zbiorowego inwestowania, w tym również funduszy inwestycyjnych, jest
Dyrektywa UCITS 85/611/EEC. Nowelizacja ustawy o funduszach inwestycyjnych, która miała miejsce w 2004 roku
była krokiem w kierunku harmonizacji polskiego otoczenia
prawnego.
Skutkiem nowelizacji ustawy o funduszach inwestycyjnych, obok wielu zmian takich jak otwarcie polskiego
rynku na konkurencję zagraniczną, zwiększenia możliwości inwestycyjnych poprzez wykorzystanie w większym
zakresie instrumentów pochodnych czy umożliwienie
Towarzystwom Funduszy Inwestycyjnych świadczenia
usług zarządzania aktywami, było znaczne poszerzenie
oferty produktowej. Pojawiły się nowe rodzaje funduszy
inwestycyjnych:
I
fundusze z różnymi kategoriami jednostek uczestnictwa, pozwalające na zbywanie w ramach tego samego
funduszu różnych klas jednostek uczestnictwa różniących się np. wysokością pobieranej opłaty manipulacyjnej, sposobem jej pobierania lub wysokością opłaty
za zarządzanie. W założeniu to klient ma decydować,
kiedy ponosi opłaty w funduszu: na wejściu czy na
wyjściu.
I
fundusze podstawowe i powiązane, pozwalające na
utworzenie jednego funduszu podstawowego i kilku
funduszy powiązanych, z których każdy inwestuje
wyłącznie w jednostki uczestnictwa funduszu podstawowego. Realizując tę samą politykę inwestycyjną
można przygotować dedykowaną ofertę dla różnych
grup odbiorców począwszy od klientów indywidualnych poprzez tych, którzy preferują okresową wypłatę
zysków, opłaty na wejściu lub wyjściu, ofertę dla klientów instytucjonalnych - bez opłat manipulacyjnych
z niską opłatą za zarządzanie. Fundusz podstawowy
może być tworzony jako fundusz inwestycyjny otwarty
lub zamknięty.
I
fundusze rynku pieniężnego - została jednoznacznie
zdefiniowana polityka inwestycyjna i rodzaj papierów
wartościowych w jakie inwestuje fundusz, aby mógł się
nazywać funduszem rynku pieniężnego (tylko w tak
zdefiniowanych funduszach rynku pieniężnego mogą
inwestować jednostki budżetowe, które mają ustawowe
lub statutowe ograniczenia inwestycyjne w stosunku do
posiadanych wolnych środków).
I
fundusze portfelowe – mogą być tworzone wyłącznie
jako fundusze zamknięte, emitujące i umarzające certyfikaty inwestycyjne na żądanie klienta. Skład portfela
CU TFI; październik 2005
I
I
oparty jest o określony w statucie indeks giełdowy. Do
funduszu można wnosić wpłaty zarówno w gotówce,
jak i papierach wartościowych, a uczestnicy funduszu
mogą osobiście głosować na walnym zgromadzeniu
akcjonariuszy spółek w proporcji do posiadanych akcji.
fundusze sekurytyzacyjne – fundusze, tworzone
wyłącznie jako fundusze zamknięte, których celem jest
inwestowanie w wierzytelności. Konstrukcja ta będzie
miała duże zastosowanie w procesie „czyszczenia” bilansów banków, które sprzedając portfele kredytów
nieregularnych będą osiągały korzyści podatkowe
i zmniejszały wielkość wymaganych kapitałów własnych.
Dotychczas utworzono kilka takich funduszy i przewiduje się, że rynek ten będzie się dynamicznie rozwijał.
fundusze aktywów niepublicznych – inwestujące
w papiery wartościowe spółek niedopuszczonych do
publicznego obrotu.
fundusze z wydzielonymi subfunduszami, tzw.
umbrella funds – wydaje się, że jest to najciekawsza
propozycja, której podstawową zaletą jest możliwość
uniknięcia „podatku Belki” od konwersji pomiędzy subfunduszami tego samego funduszu.
subfundusz
„xxx”
subfundusz
obligacji
fundusz inwestycyjny
otwarty lub zamknięty
subfundusz
zrównoważony
subfundusz
akcji
Charakterystyka funduszu z wydzielonymi
subfunduszami
I
I
I
I
I
osobowość prawną posiada tylko fundusz umbrella;
tworzone w ramach funduszu subfundusze nie mają
osobowości prawnej,
polityka inwestycyjna jest odrębna dla każdego subfunduszu,
jednolite dla wszystkich subfunduszy zasady wyceny,
zbywania i odkupywania jednostek uczestnictwa,
koszty zarządzania i opłaty manipulacyjne ustalane są
odrębnie dla każdego subfunduszu,
tworzenie subfunduszu następuje poprzez zmianę
statutu.
Fundusz z wydzielonymi subfunduszami może być tworzony jako fundusz inwestycyjny otwarty, specjalistyczny
otwarty lub zamknięty. Mechanizm jego funkcjonowania
oparty jest na założeniu, że tworzony jest jeden fundusz
„główny” i w ramach tego funduszu można tworzyć
dowolną ilość subfunduszy. Subfundusze nie mają osobowości prawnej, jak ma to miejsce w przypadku każdego
innego rodzaju funduszu inwestycyjnego. Znacząco skraca
się okres utworzenia subfunduszy w stosunku do obecnego
strategie produktowe / umbrella funds
1
stanu. Subfundusze tworzy się wyłącznie przez zmianę statutu funduszu, a w przypadku, gdy utworzenie danego funduszu jest przewidziane w statucie – uruchomienie następuje nawet bez zgody Komisji Papierów Wartościowych i Giełd.
Polityka inwestycyjna realizowana jest oddzielnie dla
każdego z subfunduszy. Każdy subfundusz może określić
odrębny poziom opłat manipulacyjnych oraz opłat za
zarządzanie, sposób oraz moment ich pobierania.
przy dokonywaniu konwersji pomiędzy subfunduszami.
Klient może dowolnie zmieniać strukturę swoich inwestycji i nie odprowadzać podatku od zrealizowanych
zysków. Mechanizm ten powinien pozytywnie wpłynąć na
utrzymanie klientów w ramach danego Towarzystwa
Funduszy Inwestycyjnych, a im dłużej klient będzie
inwestował w danym funduszu, tym większe będzie
znaczenie niezapłaconego podatku.
Ważną cechą funduszu umbrella jest obowiązek stosowania jednolitych dla wszystkich subfunduszy szczegółowych
zasad nabywania i zbywania jednostek uczestnictwa.
Zakładając, że subfundusze realizują odmienną politykę
inwestycyjną nie może być stosowana zasada, że rozliczenie w subfunduszu inwestującym tylko w instrumenty
rynku pieniężnego będzie trwało dzień krócej niż w przypadku subfunduszu akcji.
Kolejną zaletą funduszu umbrella są niższe koszty funkcjonowania w stosunku do prowadzenia oddzielnych funduszy
inwestycyjnych, tj. niższe koszty audytu, obowiązkowych
publikacji, opłat sądowych, opłat na rzecz KPWiG. Łatwość
tworzenia nowych i likwidowania funkcjonujących subfunduszy przełoży się na większą elastyczność w reagowaniu
na potrzeby klientów poprzez tworzenie dedykowanych
ofert dla wybranych grup klientów.
Zalety funduszu z wydzielonymi subfunduszami:
podatek od konwersji pomiędzy subfunduszami nie jest
pobierany,
I
niższe koszty funkcjonowania funduszu,
I
łatwość tworzenia nowych i likwidowania działających
subfunduszy,
I
możliwość tworzenia dedykowanej oferty dla określonej
grupy klientów.
Zgodnie z obecnym stanem prawnym nie wszystkie TFI
na rynku będą mogły przekształcić obecnie działające fundusze w fundusze z wydzielonymi subfunduszami ze
względu na prowadzenie różnych klas jednostek w ramach
jednego funduszu. KPWiG, interpretując przepisy znowelizowanej ustawy, nie zezwala na takie rozwiązanie.
Commercial Union TFI jest jednym z nielicznych towarzystw, które już pracują nad przekształceniem funduszy,
tym samym chcemy wykorzystać przewagę nad rynkowymi konkurentami.
I
Największą zaletą funduszu z wydzielonymi subfunduszami jest nie pobieranie podatku od zysków kapitałowych
CU TFI; październik 2005
strategie produktowe / umbrella funds
2