Zachowania transportowe mieszkańców dużego miasta w zakresie
Transkrypt
Zachowania transportowe mieszkańców dużego miasta w zakresie
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 111 Transport 2016 Mariusz Dudek Politechnika Krakowska, % V Matthias Richter Westsächsische Hochschule Zwickau ZACHOWANIA TRANSPORTOWE %)'3*8`& _=%)'&3*')_8q_ *8>"6=6(3>*93)**=& \: marzec 2016 Streszczenie: { " " , które "" . Przedstawione zosta ! powstawanie, w tym natury socjo- & G % !% przestrzenny i czasowy w okresie doby. Przeanalizowany zosta % $ " !%' ta % % w dalszych badaniach. '# Q kompleksowe badania ruchu, ruch rekreacyjny, zachowania transportowe 1. SPECYFIKA RUCHU REKREACYJNEGO W MIASTACH $ " " " 'Q" !G } sach tych nie przeprowadzane Kompleksowe Badania Ruchu. Ponadto w tych dniach zmienia si " ' !% " } cze. _ % Q\" "% "!" !%G} "! "!%% ych ych } " ' \" w ruchu miejskim. Z jednej strony jest to konsekwencj [& !" $!' [ $' badania szwajcarskie [6] oraz niemieckie [2, 5 ruchu rekreacyjnego, który % ' Po- 66 Mariusz Dudek, Matthias Richter %G G " } " G /:G //' ^ % [ % ch zarówno " ) -' { " 3% [G % !!" [ ruchu istotne znaczenie ma [ /Gpoziom dochodu [8], pora dnia [5 % 9G! ! [ G % [ ! "' "$ } " [!%2, 5, 6, 7G % socjologiczne [9'Y % "} "G% oprócz ba "!%G % $G" %G} " !!' 2. KOMPLEKSOWE BADANIA RUCHU W KRAKOWIE Przeprowadzone w !| >:/ Q\" [10] % & : !%' ( " " ! % [G% >" '@/G;!} !%'_G% !%" } " /:<!%GG!!% '* !"!%"! '/' 1253; 4% 316; 1% 628; 2% 420; 1% 524; 2% dom (dojazd z/do domu) praca (dojazd do/z miejsca pracy) nauka 4381; 14% 3275; 11% 6314; 20% 13719; 45% wypoczynek, rozrywka, rekreacja, sport wizyta, odwiedziny (znajomi, rodzina) wykonywanej pracy inne Rys. 1. * !%" "miejskim * % "$"obserwowanych w """F– !%" wynosi 1,74% [11], czy Kielcach – podobnie 1,7% [4]. Jak Zachowania transportowe $! % " … 67 ^ q !% F 6,55%, a w niedziele – 10,1% [11]. { $ " G !} % u G G !" $ – ""} !% $ !%' } "adach celem przemieszczenia jest ruch sam w sobie, czyli } 'X !% ["" } ' ( !%" % [" – w Krakowie na obszarze dzielnicy @ #%:"!% " " ' % !"%" ji. | !% " " >- } %" miasta – @ #| wynosi 0,262 '="G " :G:/: podr.="' Q % !% "$ "# ) "_ ! "-Q ) kilka !" obiektów sportowych czy centrów rekreacyjnych) – } //G /G " ' } "" |!% odpowiednio: 0,100 oraz 0,127podr./ha. 3. 83>66)*)&(9>&"<8668"?_8q_ *8>"6=&%)28) W pierwszym $ !% ' @} !"D !% } czenie ma „dom”, [!%– %;/G>'{ G % );G;-G )<G- ! " )-' _ % |!!%' "$ } )%<GD-' } ku czy rozrywki (tylko 3,7%), nauki (2,9%), pracy (2,1%) czy na zakupy (2,7%). Wyniki te pokazano w tab. 1. !%" ' ! '( $ !" "% [G% " " " } "F /F::®/;FD– 42,2% oraz 18:00 ÷ 21:59 – ><"!% kreacyjnych. Wyjazdy z miejsca 68 Mariusz Dudek, Matthias Richter ! " " ' /<F:: ® >/FD – G/G /F::®/;FD– /G/'" } " % ! % /:' @ ! !% " ono na rys. 2. Tablica 1 ' .0#! +0:; 5 ; 85! + +0:; ; Dom (dojazd z/do domu) Praca (dojazd do/z miejsca pracy) Nauka GG) GG& G przychodnia itp.) Wypoczynek, rozrywka, rekreacja, sport Wizyta, odwiedziny (znajomi, rodzina) %"" _% "! Inne % + +0:! rekreacji Liczba [%] 379 71,2 41 7,7 44 8,3 32 6 14 2,7 19 8 1 5 3 3,6 1,5 0,2 0,9 0,6 19 8 3 7 1 3,7 1,6 0,6 1,4 0,2 60 % +0:! rekreacji Liczba [%] 437 84,9 11 2,1 15 2,9 55,1 50 dojazdu do miejsca rekreacji 42,2 40 28 30 20 15,1 11,2 11 11 10 0,2 1,8 9,6 6,5 6,3 1 powrotu z miejsca rekreacji 1,1 0 Rys. 2. \!%!%" _! " } "%%[ !%""'#%} [ !| " " "' przypadku pobyt w o " " G $! ' " '{} $ " % [ } Zachowania transportowe $! % " … 69 ! " ! " $! )w wieku 16 – 24 lat), ! G !% :[ ' @ ! % ano na wykresie na rys. 3. 25 22,4 20,3 19,7 20 20 15 13,5 13,3 12,3 11,8 12,2 10,5 10 10 7,3 6 5,6 4,7 5 rekreacja 3,9 2,52,8 1 0,2 0 \''\!%!%" $" %!% } poziomu dochodu $!'_ " "Q} $\" %G %} [G % % ¯ ! ! ich dochodówG & – w przypadku innych miast liczba odmów °'\!%" % " %y do roz!!%' !% "! poziomie 4- ' <::-/:: ) G % " % G % " poziomem %). ^ [''Y [% } G % "! )% %[G % ! % [! %"-' 25 23,3 23,4 20,7 20 17,5 16,5 21 19,9 15,4 15 11,8 10 10 5 8,3 8,2 " #" 2,2 1,9 0 K \'' %[!%! !%" } !% 70 Mariusz Dudek, Matthias Richter !%[ !%' { !% " ych % "$ '_¯" %/ – w przypadku dojazdów do miejsca rekreacji jest to 38%, a w przypadku wyjazdów G' : ±!%– w przypadku dojazdów do ;G!G' G% !% % } ' @!"!%" } G ! ' _ % G % " G ! !% " z dojazdem do )!% " -'_ lokalizacji miejsca rekreacji, gdy respondent ta !% wykonuje po pracy lub nauce, % [jej lokalizacja „po drodze” przy powr G % tem zbiorowym lub indywidualnym )! | | – – w kierunku miejsca za -'_% zilustrowano na wykresie na rys. 5. 0,2 0,18 0,16 0,14 dojazd do rekreacji 0,12 0,1 rekreacji 0,08 ' rekreacja 0,06 0,04 0,02 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 $&- Rys. 5. [!% %!% 4.&>`2=*6'(=_&_8q_ *CYJNYM ! $ " | !!rekreacyjnych oraz powrocie z nich. W porów ! !% % [, co jest pewnym zaskoczeniem, mniejsze zna " !%"F!!% >;G;G " >G )!% G> ²-G ! Zachowania transportowe $! % " … 71 >:G; )!% ; -' @ >-krotne " – /G;!%! " 'Y % [G% Q\" } " } G ! " & } G! " !%"' Istotne r!% % [ " !%"' !% "% [ } chodu jako kierowca (20,4% przy dojazdach do miejsca rekreacji oraz 21,1% przy powrotach) w porównaniu ze !%G >;' _ " % " } ) /G/<G/-!! !%);G;-'} padku transportu zbiorowego nie stwi "!%' B '!} !%" )' dojazd samochodem do miejsca rekreacji z pracy jest uwarunkowany !%– -'!% dom – miejsce rekreacji stwierdzono dalszy spadek znaczenia ruchu pieszego (tylko 19%) ) ¯>G;-'*"!!%"} G" " !% G G !" |! i celem jest dom. "h zarówno jako )>/G;- % )>:G/-' %" !%' Q ! % ono na rys. 6. !%! !%'} !% – „miejsce rekreaG % ! ! & !% )' -' iem " !%" !%'( !% "G% °G } '>GG" "" '{ % """ % !%' { " %F up = 0,222 · e-0,042·t (1) up = 0,106 · t0,722 · e-0,109·t (2) gdzie: up - " "! t - !% ! !" !$ F :G;: :G;</' # % ! " G ! /'@ ! [ ';' 72 Mariusz Dudek, Matthias Richter 100 90 35,7 80 35,6 36,5 36,6 70 60 7,7 15,6 18,1 20,4 21,1 50 40 27 30 1,7 3,9 4,2 20 27,7 10 20,1 – # 21,7 – jako kierowca 2,7 rower 23,5 20,7 19 dojazd do rekreacji rekreacji dom rekreacja pieszy 0 Rys. 6. _$ przewozowych !%" !%! 0,3 0,25 0,2 0,15 # . 0,1 : 0,05 2,5 7,5 12,5 17,5 22,5 27,5 32,5 37,5 42,5 47,5 52,5 57,5 65 75 85 95 0 * + \';'\!%" % _ [ e dla ruchu rowerowego, [ ! ) /: !% - & ' !%" zmotoryzowanych. W tym przypadku stwierdzono z [F !% ! G!%" ) >:- } rowego. Na podstawie tych danych opracowano mo } !% "F `R = , ~FW ,F ~ , ~FW ,F `R = q0,337 + 0,060 F q 0,001 F + 0,000005161 F y gdzie: ukz t - "zmotoryzowanym - !% (3) (4) Zachowania transportowe $! % " … 73 ! F :G;< :G</' Q ! )-G %! )- " ' %% no na rys. 8. 1 0,8 0,6 # 0,4 < 0,2 = 0 -0,2 2,5 7,5 12,5 17,5 22,5 27,5 32,5 37,5 42,5 47,5 52,5 57,5 65 75 85 95 ## zmotoryzowanym 1,2 -0,4 * + Rys. 8'* !%"" % !% { } !%"" !% do czasu !% ' { } gólnych ankie "!!"!% } !%' 5. PODSUMOWANIE I WNIOSKI ( ! $! % } [ !%" e z ci " !% " G ³ '|! !% } G! % 'Yzwanym „miejscem rekreacji” ) -G " " $%' & ! ! " % ![ ! " ' @%[ ! % " " yzowane ! !'Y &} % elu miastach szwajcarskich [6, 9]. 74 Mariusz Dudek, Matthias Richter "$ % [ nie podobnych analiz w innych polskich miastach na podstawie wykonanych w ostatnich latach "$"' % [} $ " %ego !%""!%} ni' Bibliografia 1. Ahrens G.-A.: Sonderauswertung zum Forschungsprojekt „Mobilität in Städten – SrV 2013“ Technischen Universität Dresden, 2015 2. Badrow A.: Verkehrsentwicklung deutscher Städte im Spiegel des Systems repräsentativer Verkehrsbefragungen unter besonderer Berücksichtigung des Freizeitverkehrs; Technischen Universität Dresden, 2000 3. Dudek M.: ^ " wolnego, III Ogólnopolska Konferencja Naukowo-Y "©# !% ruchu", Kraków 2012 4. Dziedzic T.: Kompleksowe Badania Ruchu – Kielce >:/\GX$G>:/ 5. Follmer R. u.a.: Mobilität in Deutschland 2008 Ergebnisbericht Struktur – Aufkommen – Emissionen – Trends; infas Institut für angewandte Sozialwissenschaft GmbH, Deutsches Zentrum für Luft- und Raumfahrt e.V., Bonn und Berlin, 2010 6. Lorenzi R., Schild P.: Faktenblatt Strategie Freizeitverkehr des Bundes; Bundesamt für Raumentwicklung ARE, Bern, 2012 7. Matthes U., Schad H.: Freizeitmobilität junger Erwachsener im Raum Basel; Universität Basel, Basel, 2003 8. Reimann K., Ohnmacht T.: Mobilität in der Schweiz, Ergebnisse des Mikrozensus Mobilität und Verkehr 2010; Bundesamt für Statistik, Neuchâtel, 2012 9. Schlich R., Axhausen K.W.: Wohnumfeld und Freizeitverkehr – eine Untersuchung zur Fluchttheorie; IVT ETH Zürich, 2003 10. @('FQ"$" $! o Obszaru Metropolitalnego; konsorcjum wykonawców; lider: Politechnika Krakowska, Kraków, 2014 11. Thiem J., Hanelik M.: Kompleksowe badania ruchu – >:/: Q % YG _ \ " @'('G_$G>:// TRANSPORTATION BEHAVIOR THE CITIZENS OF BIG CITY IN CASE OF RECREATIONAL TRAFFIC FOR EXAMPLE CRACOW Summary: In that paper shows the importance of recreational traffic in citywide motion which in recent years was increasingly growing. It would be presented on both factors affecting its formation including the socio-demographic nature and also on the spatial and time resolution during the day. It would be analyzed the division of modal for that category of travel. It would be presented as factors of enabling better to took into account in further researches. Keywords: comprehensive transport studies, recreation travel, transportation behavior