Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
Transkrypt
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
Dr Kazimierz Polarczyk Informacja nr 862 (IP-97 G) Opinia w sprawie projektu budżetu na 2002 rok w części 53 - Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów Budżet Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów obejmuje dochody i wydatki Urzędu, mieszczące się w 2 działach: 500 – „Handel”; 750 – „Administracja publiczna”. Przedstawiony przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów Projekt budżetu na 2002 r. zawiera 26 stron tekstu (w tym 3 tablice) w 3 częściach: Część I. Zadania i organizacja Urzędu Część II. Dochody budżetowe Część III. Wydatki budżetowe Uwagi formalne Przedstawiony Projekt został przygotowany czytelnie i szczegółowo w zakresie planowanych dochodów i wydatków budżetowych. Zawiera również uzasadnienia planowanych kwot wydatków wobec konieczności ich ograniczenia, ale uzasadnienia te nie w pełni pozwalają na ocenę efektywności rozdysponowania zaplanowanych środków między poszczególne cele. Uwagi merytoryczne Tabela 1. Dochody i wydatki ogółem Wykonanie 1999 2000 Ustawa P. W. w tys. zł 2001 Projekt 2002 Dynamika realna a) Poprzedni rok=100 2000 2001 2002 Dochody .............. 1 444 3 281 1 300 6 084 1 400 206,4 175,8 22,0 Wydatki ............... 14 709 17 810 21 212 20 719 22 278 110,0 110,3 102,9 a) Średni roczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych: 1,101 w 2000 r., 1,055 w 2001 r., 1,045 w 2002 r. Źródło: Projekt Ustawy budżetowej na rok 2002, Projekt budżetu w cz. 53, sprawozdania z wykonania budżetu oraz ustawy budżetowe z poprzednich lat. A. Dochody budżetowe Dochody na 2002 r. zaplanowano w wysokości 1,4 mln zł, co stanowi tylko 22% przewidywanego wykonania w 2001 r. W 1997 r. dochody wyniosły 3,9 mln zł, w 1998 r. 3,6 mln zł, w 1999 r. 1,4 mln zł, w 2000 r. 3,3 mln zł, w 2001 r. prawdopodobnie wyniosą 6,1 mln zł. W planie dochodów na 2002 r. uwzględniono wpływy z tytułu najmu powierzchni biurowej w wysokości 1 mln zł i wpływy z kar pieniężnych za stosowanie praktyk monopolistycznych w wysokości 400 tys. zł. Plan dochodów w poprzednich latach był wykonywany z reguły z dużą nadwyżką. Wynikało to stąd, że Urząd planował wpływy z kar pieniężnych za stwierdzone praktyki monopolistyczne na poziomie niższym niż wykonywany w poprzednich latach, zakładając tendencję spadkową tych wpływów, co nie potwierdzało się. Ograniczenie tych wpływów wystąpiło tylko w 2000 r. Plan dochodów na 2002 r. został kolejny raz ustalony bardzo ostrożnie, na poziomie możliwego minimum. B. Wydatki budżetowe Wydatki na 2002 r. w cz. 53 zaplanowano w wysokości 22,3 mln zł. W stosunku do przewidywanego wykonania w 2001 r. jest to wzrost realny o 3%. Wzrost ten wynika z zaplanowanego wzrostu nakładów na inwestycje oraz z przejęcia przez cz. 53 z budżetu wojewodów kosztów działalności laboratoriów kontrolno-analitycznych. Przy ich pominięciu, plan na 2002 r. w zakresie pozostałych wydatków wskazuje realny spadek wydatków o ok. 10% w stosunku do przewidywanego wykonania w 2001 r. Po kilku latach dość dynamicznego wzrostu wydatków pozainwestycyjnych w cz. 53, w 2002 r. przewidziany jest ich spadek. W dziale 500 (Handel) zaplanowano wydatki na sumę 9,1 mln zł, co oznacza w stosunku do przewidywanego wykonania w 2001 r. realny wzrost o 11%. Jednak przy pominięciu inwestycji oraz przejętych z budżetów wojewodów laboratoriów kontrolno-analitycznych przewidziany jest spadek wydatków o ok. 18%. W dziale 750 (Administracja publiczna) zaplanowano wydatki w kwocie 13,2 mln zł, co oznacza spadek realny o 2,3% w stosunku do przewidywanego wykonania w 2001 r., a przy pominięciu inwestycji spadek realny o 7%. Tablela 2. Wydatki w tys. zł Dział Rozdział 1997 Wykonanie 1998 1999 2000 PW 2001 Projekt 2002 OGÓŁEM .................................. Dotacje ....................................... Świadczenia na rzecz osób fiz. Wydatki bieżące j. b. ............... Wydatki majątkowe ................. 10 619 1 259 27 8 793 540 12 772 1 842 1 10 241 688 14 709 2 265 0 10 457 1 987 17 810 2 232 0 13 631 1 946 20 719 2 165 20 17 789 745 22 278 1 900 20 18 535 1 823 500 - Handel................................ 50001 - Inspekcja Handlowa ....... 50095 - Pozostała działalność ..... 3 098 1 839 1 259 4 105 2 263 1 842 5 212 2 947 2 265 6 153 3 921 2 232 7 801 5 636 2 165 9 085 7 185 1 900 750 - Administracja publiczna 75000 – Integracja z UE .............. 75001 - Urzędy naczelne ............. Źródło: jak pod tabl. 1. 7 521 0 7 283 8 667 6 8 523 9 497 0 9 343 11 657 156 11 382 12 918 296 12 468 13 193 100 12 993 Tablela 3. Dynamika realna i struktura wydatków ogólnych i według działów Dział Rozdział 1999 Dynamika realna a) 2000 2001 2002 rok poprzedni = 100 1999 Struktura 2000 2001 w procentach 2002 OGÓŁEM ................................... 107,3 Dotacje ...................................... 114,6 Wydatki bieżące j. b. ................ 95,2 Wydatki majątkowe .................. 269,2 110,0 89,5 118,4 89,0 110,3 91,9 123,7 36,3 102,9 84,0 99,7 234,2 100,0 15,4 71,1 13,5 100,0 12,5 76,5 10,9 100,0 10,4 85,9 3,6 100,0 8,5 83,2 8,2 500 - Handel................................. 118,3 50001 - Inspekcja Handlowa 121,4 50095 - Pozostała działalność 114,6 107,2 120,8 89,5 120,2 136,2 91,9 111,4 122,0 84,0 35,4 20,0 15,4 34,5 22,0 12,5 37,7 27,2 10,4 40,8 32,3 8,5 750 - Administracja publiczna .. 102,1 75001 - Urzędy naczelne ............... 102,2 111,5 110,6 105,0 103,8 97,7 99,7 64,6 63,5 65,5 63,9 62,3 60,2 59,2 58,3 a) Średni roczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych: 1,118% w 1998 r.; 1,073 w 1999 r.; 1,101 w 2000 r., 1,055 w 2001 r., 1,045 w 2002 r. Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych tabl. 2. W strukturze planowanych wydatków na 2002 r. najwyższy udział mają mieć wynagrodzenia łącznie z pochodnymi (68,2%), nieznacznie większy niż w 2001 r. (67,5%), ale znacznie większy niż w 2000 r. (59,5%). Wydatki na zakup materiałów i usług mają wynosić 12,0% wydatków, mniej niż w 2001 r. (14,2%). Wydatki inwestycyjne mają stanowić 8,2% wydatków, znacznie więcej niż w 2001 r. (3,6%). Dotacja celowa na finansowanie zadań zleconych stowarzyszeniom ma wynosić 8,5% wydatków, wyraźnie mniej niż w poprzednich latach (w 2001 r. 10,4%). Wzrost funduszu wynagrodzeń, nominalnie o 8,7%, wynika tylko z dwóch przyczyn: z przejęcia przez część 53 laboratoriów kontrolno-analitycznych (62 etaty) oraz ze wzrostu kwoty dodatkowych wynagrodzeń rocznych. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie ma wynosić w korpusie służby cywilnej 2.559 zł. Nie przewidziano podwyżek wynagrodzeń w stosunku do roku 2001. Planowane kwoty nie budzą zastrzeżeń. Wydatki na zakup materiałów i usług mają ulec zmniejszeniu w stosunku do 2001 r. realnie o 13%, a największy spadek ma dotyczyć podróży służbowych (realnie o 29%). Z materiałów UOKiK wynika, że zmniejszenie tej grupy wydatków jest związane z ograniczonym limitem budżetowym, a nie z ograniczeniem kosztów dotychczasowych działań, natomiast stawia problem realizacji nowych zadań Inspekcji Handlowej. Są to zadania nałożone przez ustawy, dotyczące poradnictwa dla konsumentów, organizacji i prowadzenia polubownych sądów konsumenckich, prowadzenia list rzeczoznawców, a także kontroli i innych działań związanych z uchwaleniem w 2001 r. kolejnych 5 ustaw poszerzających zadania IH (o kosmetykach, o substancjach i preparatach chemicznych, o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami, o cenach). Ponadto w znacznym stopniu mają się zmniejszyć wydatki na szkolenia korpusu służby cywilnej (realnie o 43%). Planowane wydatki na zakup materiałów i usług oraz na szkolenia nie gwarantują wykonania poszerzanych zadań realizowanych w cz. 53, zwłaszcza zadań Inspekcji Handlowej. Na inwestycje zaplanowano 1,8 mln zł (realnie 2,3 razy więcej niż przewidywane wykonanie w 2001 r.). Fundusze te przewidziane są głównie na wymianę przestarzałego sprzętu informatycznego, rozbudowę i usprawnienie sieci informatycznej, zakup specjalistycznego oprogramowania, a także na specjalistyczny sprzęt laboratoryjny. Tak duży wzrost wydatków inwestycyjnych w stosunku do przewidywanego wykonania w 2001 r. wynika m.in. z faktu, że w tymże roku możliwe było wydatkowanie tylko 44% funduszy przewidzianych w planie na 2001 r., co o kolejny rok odłożyło modernizację bazy technicznej, niezbędnej do realizacji ustawowych zadań Urzędu i Inspekcji Handlowej. Z wyjaśnień UOKiK oraz z analizy aktualnej sytuacji wynika, że planowane na 2002 r. wydatki inwestycyjne są uzasadnione. Dotacja celowa na finansowanie zadań zleconych stowarzyszeniom (głównie Federacji Konsumentów), wg projektu na 2002 r., ma zmniejszyć się realnie o 16% w stosunku do 2001 r., o 23% w stosunku do 2000 r. i o 31% w stosunku do 1999 r. Obniżenie dotacji o 1/3 w ciągu trzech lat nie jest związane ze zmniejszeniem potrzeb w tym zakresie, ale wynika z ograniczeń budżetowych. Ograniczenie wydatków pozapłacowych w stosunku do potrzeb w 2001 r. oraz w planie na 2002 r., następuje po kilku latach dynamicznego wzrostu zadań, zatrudnienia i wydatków. Rozdysponowanie limitu środków finansowych w planie na 2002 r. nie budzi zastrzeżeń w świetle przedstawionych materiałów, ale materiały te nie dają pełnej podstawy do oceny rozdysponowania środków. Uzasadnienia przyjętego rozdysponowania ograniczonych środków (np. zwiększonych wydatków inwestycyjnych i zmniejszonych wydatków na materiały i usługi oraz na dotacje celowe) są w materiałach zbyt ogólnikowe. Nie przedstawiono jednoznacznie skutków ograniczenia wydatków na poszczególne cele. Wywołuje to wątpliwości, np. czy z punktu widzenia efektywności wydatków (jeśli okaże się niemożliwe zwiększenie planu wydatków w cz. 53) nie byłoby korzystniej przywrócić części dotacji celowych kosztem zmniejszenia wydatków inwestycyjnych? Nasuwa się też pytanie, czy z uwagi na zwiększone zadania Inspekcji Handlowej, nie byłoby słuszne przesuniecie części zatrudnienia z Urzędu do Głównego Inspektoratu Inspekcji Handlowej? C. Gospodarstwo pomocnicze Gospodarstwo pomocnicze administruje nieruchomością przy Pl. Powstańców Warszawy i prowadzi obsługę gospodarczo-techniczną Urzędu. Przychody i wydatki są planowane w kwocie 5,5 mln zł, w przybliżeniu na poziomie poprzednich lat. Informacje dotyczące źródeł przychodów i ich rozdysponowania nie budzą wątpliwości.