Zwycięstwo i Nowy Akt Unijny

W 1401 r. unia wileńsko-radomska przyznała szlachcie litewskiej takie same
prawa, jakie miała szlachta polska. W 1409 r. Polska zagwarantowała
bezpieczeństwo Litwy na wypadek agresji ze strony zakonu krzyżackiego.
Zwycięstwo i Nowy Akt Unijny
Wielka wojna Polski i Litwy z zakonem krzyżackim trwała dwa lata (14091411). W dniu 30 czerwca roku 1410 r., połączone siły polskie i litewskie,
wspierane przez czeskich Husytów i posiłkowe oddziały smoleńskie, odniosły
decydujące zwycięstwo. Wielki mistrz zakonu krzyżackiego, Ulrich von
Jungingen, zginął na polu walki w tej największej ze wszystkich bitew
europejskich w czasach średniowiecza.
Drugie zwycięstwo, które miało miejsce w Koronowie 10 października,
doprowadziło do negocjacji pokojowych. Warunki traktatu pokojowego
zawartego w Toruniu obejmowały powrót ziemi dobrzyńskiej do Polski, Żmudzi
do Litwy, oraz wypłatę Polsce przez zakon kwoty 6 000 000 groszy. Zwycięstwo
to przekształciło unię polsko-litewską w wielką potęgę i położyło kres
ekspansjonistycznym zapędom zakonu krzyżackiego i Luksemburczyków,
cesarzy Niemiec. Położyło również kres niemieckiej agresji nad Bałtykiem.
Unia horodelska (1413) została zawarta przez króla Władysława Jagiełłę
po zwycięstwie w 1410 roku nad zakonem krzyżackim. Była to unia personalna
między Polską a Litwą, w ramach której, oba kraje zachowywały odrębność
państwową. Król wprowadził urząd wojewody (jako gubernatora regionu) oraz
zainicjował nowe modele organizacji administracji i obronności, które następnie
znalazły zastosowanie w Europie środkowej i wschodniej. Polskie rodziny
szlacheckie rozciągnęły przysługujące im przywileje na szlachtę litewską i ruską,
jak też użyczyły im swoich herbów. Nastąpił początek ewolucji polskiej
katolickiej nacji szlacheckiej i jej kultury wyjątkowej w Europie.
Granice cywilizacji europejskiej znacznie przesunęły się na północ i na wschód,
Polskie instytucje społecznie i polityczne zostały rozciągnięte na Litwę, Białoruś
i Ruś kijowską. Zakładano nowe miasta, którym przyznawano szeroki zakres
samorządności. W XIV i XV w. polskie miasta osiągnęły znaczny poziom
zamożności. Te, które należały do ligi hanzeatyckiej, uczestniczyły w korzystnej
wymianie handlowej z krajami bałtyckimi i z Lewantem.
W wyniku unii Polski z Litwą uległ zmianie europejski układ sił. Czechy
rozpoczęły współpracę z Polską. Mołdawia stała się lennem Polski, natomiast
imperium tureckie zaczęło zagrażać Słowianom bałkańskim oraz Bizancjum.
Dlatego Polska musiała skierować swoje zainteresowania obrony i
bezpieczeństwa na ziemie litewsko-ruskie.
20