Nazwa przedmiotu: TEORIA I METODYKA PIŁKI SIATKOWEJ
Transkrypt
Nazwa przedmiotu: TEORIA I METODYKA PIŁKI SIATKOWEJ
Nazwa przedmiotu: Kod przedmiotu Liczba punktów ECTS TEORIA I METODYKA PIŁKI SIATKOWEJ Blok przedmiotów: praktyczny Kierunek: Wychowanie Fizyczne Rok, semestr – rok II, sem. IV Rodzaj studiów: stacjonarne. Prowadzący - dr Józef Wołyniec, Język wykładowy – j. polski, j. angielski. dr Dariusz Mroczek, dr Marek Popowczak, mgr Marcin Ściślak, mgr Maciej Wolny Liczba godzin kursu: 24 Poziom przedmiotu – podstawowy Formuła nauczania – zajęcia mają charakter praktyczny, w trakcie których treści realizowane są poprzez zastosowanie metod słownych i działania praktycznego, oraz samodzielnego prowadzenia jednostki lekcyjnej wg przygotowanego scenariusza. Cele kształcenia w przedmiocie: - wyposażenie studentów w wiedzę i umiejętności niezbędne do planowania, przygotowania i prowadzenia lekcji z wykorzystaniem gry w piłkę siatkową, we wszystkich typach szkół; - przygotowanie studentów do samodzielnej realizacji jednostki lekcyjnej wykorzystującej nauczanie i doskonalenie wybranych elementów gry w piłkę siatkową do kształtowania zdolności psychomotorycznych ucznia; - przygotowanie studentów do organizacji i prowadzenia współzawodnictwa i sędziowania na różnym poziomie rozgrywek szkolnych. Zakładane efekty po zakończeniu kursu w zakresie: - w zakresie wiedzy teoretycznej i praktycznej: - poznanie gier, zabaw i środków stosowanych w dyscyplinie oraz podstawowych zasad działania i współdziałania podczas gry; - znajomość podstawowych przepisów gry w piłkę siatkową i jej odmian oraz wiadomości dotyczących dyscypliny. - w zakresie umiejętności praktycznych: - nabycie podstawowych umiejętności z zakresu przemieszczania się po boisku, odbicia piłki oburącz górą i dołem i zagrywki, w stopniu umożliwiającym prawidłową demonstrację ich wykonania; - umiejętne zastosowanie nabytych podczas zajęć środków nauczających i doskonalących wybrane czynności, niezbędne do prowadzenia gry w wybraną odmianę gry na różnym poziomie kształcenia; - nabycie podstawowych umiejętności organizacji współzawodnictwa szkolnego i sędziowania. Treści merytoryczne przedmiotu: 1. Organizacja kształcenia w przedmiocie. Charakterystyka gry w piłkę siatkową i jej odmian jako środka wspomagającego fizyczną edukację dzieci i młodzieży. Ćwiczenia wprowadzające do nauczania gry. 2. Metodyka nauczania wyróżnionych czynności w grze (postawa gotowości i przemieszczanie się po boisku, odbicie oburącz górą). 3. Czynności z piłką - metodyka nauczania odbicia oburącz dołem. Doskonalenie postawy gotowości do gry i odbicia oburącz górą w minisiatkówce. 4. Czynności z piłką - metodyka nauczania wybranego sposobu zagrywki i doskonalenie odbić w minisiatkówce za pomocą gier uproszczonych. 5. Czynności z piłką - metodyka nauczania wybranego sposobu ataku w zależności od poziomu umiejętności ćwiczących. Ogólne zasady prowadzenia gry w siatkówkę halową – organizacja zespołu przy zagrywce własnej i przeciwnika. 6. Metodyka nauczania bloku pojedynczego. Wykorzystanie poznanych czynności (elementów technicznych) do realizacji działań ofensywnych i defensywnych w grze w siatkówkę halową. 7 – 12 (zajęcia prowadzone przez studentów wg przygotowanego scenariusza lekcji). Scenariusz lekcji oraz warunki jego realizacji: Wykorzystanie gier i zabaw w ćwiczeniach wprowadzających do nauczania gry. Zastosowanie wybranej formy gry (małe, uproszczone, szkolne) w siatkówkę jako środka wspomagającego psychomotoryczny rozwój ucznia. Nauczanie odbicia piłki (oburącz górą lub dołem) w postawach stałych. W części wstępnej uwzględnić doskonalenie postawy gotowości do gry oraz przemieszczania się po boisku w formie zabawowej i gier uproszczonych. Nauczanie zagrywki dolnej lub tenisowej z miejsca z równoczesnym doskonaleniem odbić piłki oburącz górą lub dołem w minisiatkówce (2x2, 3x3). Doskonalenie zagrywki tenisowej i odbić piłki w formie fragmentów gry w minisiatkówkę (4x4) i w siatkówkę halową. Doskonalenie wybranych czynności w grze w formie gry szkolnej w minisiatkówkę lub siatkówkę halową. Podać warunki realizacji lekcji (wiek grających, użyte sprzęty, dokonane modyfikacje). Warunki zaliczenia ćwiczeń lub biernego uczestnictwa w zajęciach: 1. Każde ćwiczenie powinno być usprawiedliwione na podstawie stosownego dokumentu (zwolnienie lekarskie, zaświadczenie z klubu sportowego, itp.). 2. Każda nieobecność musi być zaliczona na podstawie pisemnie przygotowanej tematyki opuszczonego ćwiczenia(wg zagadnień i zadań szczegółowych). 3. Studenci biernie uczestniczący w zajęciach uzyskują zaliczenie na podstawie hospitacji danego ćwiczenia (w formie drukowanej). 4. Studenci posiadający ITS, IOS obowiązani są do ustalenia z prowadzącym grupę terminu i sposobu realizacji programu w przedmiocie zgodnie z regulaminem studiów (przed rozpoczęciem semestru). Warunki uczestnictwa w realizacji przedmiotu: 1. Uczestnictwo w zajęciach zgodnie z regulaminem studiów. 2. Strój sportowy (obuwie zmienne, sportowe przeznaczone do hali). 3. Gwizdek sędziowski. 4. Posiadanie zestawu materiałów dydaktycznych oraz bieżących notatek zawierających problematykę realizowaną na poszczególnych ćwiczeniach. Warunki zaliczenia przedmiotu: 1. Aktywne uczestnictwo w zajęciach. 2. Pozytywna ocena z kontroli bieżącej. 3. Pozytywna ocena z przepisów gry w minisiatkówkę i siatkówkę halową. 4. Pozytywna ocena z teorii i metodyki gry w piłkę siatkową. 5. Pozytywna ocena z testu sprawności ukierunkowanej. 6. Pozytywna ocena z sędziowania wybranej odmiany gry. 7. Pozytywna ocena realizacji scenariusza i prowadzenia lekcji. 8. Zaliczenie wszystkich zadań 1-6 upoważnia do prowadzenia lekcji. Spis zalecanych lektur: 1. Haratym D., Jagusz M.: Gry i zabawy w nauczaniu piłki siatkowej. AWF Wrocław, 1993. 2. Koszczyc T.; Wołyniec J.; Guła-Kubiszewska H. (red.). Aktywność ruchowa dzieci i młodzieży. AWF Wrocław, 2007. 3. Mroczek D, Seweryniak T.: Odmiany gry w piłkę siatkową. [W:] Wołyniec J. (red.).: Przepisy gier sportowych w zakresie podstawowym. Wydawnictwo „BK”, Wrocław, 2006. 4. Naglak Z., Nauczanie i uczenie się wielopodmiotowej gry z piłką - Tom 1 Kształcenie gracza na wstępnym etapie, AWF Wrocław, 2005. 5. Papageorgiou A., Spitzley W.: Piłka siatkowa – podręcznik nauczania podstawowego. Oficyna wydawnicza „Marshal”, Wrocław, 1999. 6. PZPS: Przepisy gry 2009-2012, http://www.pzps.pl 7. Superlak E.: Piłka siatkowa. Techniczno – taktyczne przygotowanie do gry. Wydawnictwo „BK”, Wrocław, 2005. 8. Szczepanik M., Klocek T.: Siatkówka w szkole. AWF, Kraków, 1998. 9. Uzarowicz J.: Siatkówka. AWF, Kraków, 1998. 10. Wołyniec J.: Funkcja i zasady organizacji współzawodnictwa, [W:] Wołyniec J. (red.).: Przepisy gier sportowych w zakresie podstawowym. Wydawnictwo „BK”, Wrocław, 2006. 11. Wołyniec J. i wsp.: Materiały dydaktyczne niepublikowane. Zakład Piłki Siatkowej. http://www.awf.wroc.pl/awfnew/site.php?ID=Skzgs_zpsik 12. Wróblewski P.: Piłka siatkowa w szkole - poradnik metodyczny. Wydawnictwo WSiP Warszawa, 2005. 13. Kasza W., Zdebska H.: Piłka siatkowa. Obrona pola w ujęciu taktycznym. COS, Warszawa, 2007. 14. Materiały dydaktyczne dla nauczycieli: www.akademiasiatkowki.com.pl TEORIA I METODYKA GRY W PIŁKĘ SIATKOWĄ Autorzy: dr J. Wołyniec, dr D. Mroczek, mgr M. Ściślak Ćwiczenie 1 Temat: Organizacja kształcenia w przedmiocie. Charakterystyka gry w piłkę siatkową i jej odmian jako środka wspomagającego fizyczną edukację dzieci i młodzieży. Ćwiczenia wprowadzające do nauczania gry. 1. Zagadnienia do realizacji podczas zajęć: 1.1. Omówienie warunków realizacji programu w przedmiocie: kryteriów zaliczenia, zasad bezpieczeństwa. 1.2. Charakterystyka odmian gry w piłkę siatkową – z szczególnym uwzględnieniem aspektów prospołecznych, wychowawczych, zdrowotnych oraz sprawności psychomotorycznych. 1.3. Wykorzystanie ćwiczeń wprowadzających do nauczania gry jako środka wspomagającego rozwój sprawności psychomotorycznej uczniów. 1.4. Wychowawcza i dydaktyczna funkcja przepisów gry w piłkę siatkową. 2. Zadania do realizacji przez studentów: 2.1. Przedstaw definicje i omów odmiany gry w piłkę siatkową (siatkówka halowa, siatkówka plażowa, minisiatkówka). 2.2. Opanuj przepisy dotyczące boiska, urządzeń, uczestników gry, zasad zdobywania punktów (siatkówka halowa). 2.3. Opracuj pisemnie co najmniej 5 zabaw lub gier wprowadzających do nauczania gry z wyróżnieniem zadań dodatkowych (np. zaspokajanie hedonistycznych potrzeb dziecka, rozwój zdolności koordynacyjnych, itp.). 3. Pytania kontrolne: 3.1. Co wyróżnia piłkę siatkową jako grę zespołową (na podstawie definicji odmian gry)? 3.2. Jak rozumiesz funkcję odmian gry w piłkę siatkową w aspekcie prospołecznym i utylitarnym – przygotowującym do działań w środowisku cywilizacyjnym i kulturowym? 3.3. Jakie różnice mogą wystąpić w przepisach gry aby przeprowadzić grę w siatkówkę halową i minisiatkówkę (boisko, siatka, piłka, uczestnicy)? 4. Literatura: 1, 3, 4, 6, 13. Ćwiczenie 2 Temat:. Metodyka nauczania wyróżnionych czynności w grze (postawa gotowości i przemieszczanie się po boisku, odbicie oburącz górą). 1. Zagadnienia do realizacji podczas zajęć: 1.1. Praktyczne zapoznanie się z warunkami koniecznymi do poprawnego odbicia piłki oburącz górą. 1.2. Prezentacja gier uproszczonych doskonalących postawę gotowości do gry i przemieszczanie się po boisku. Stosowanie ćwiczeń przygotowawczych do nauczania odbić piłki. 1.3. Przedstawienie ćwiczeń nauczających odbicia oburącz górą. 1.4. Zasady oceny efektywności stosowanych ćwiczeń (zadanie, cel szczegółowy, organizacja, treść, efekt końcowy). 1.5. Klasyfikacja czynności (elementów techniki) wykorzystywanych w działaniach podczas gry. 2. Zadania do realizacji przez studentów: 2.1. Zapoznaj się z warunkami koniecznymi poprawnego wykonania postawy gotowości do gry i opanuj co najmniej trzy specyficzne dla siatkówki, sposoby przemieszczania się po boisku. 2.2. Zapoznaj się z warunkami koniecznymi poprawnego odbicia piłki oburącz górą. 2.3. Przygotuj pisemnie zestaw pięciu ćwiczeń doskonalących postawę gotowości do gry i przemieszczania się po boisku. 2.4. Przygotuj pisemnie zestaw pięciu ćwiczeń przygotowawczych do nauczania odbić piłki. 2.5 Zapoznaj się z przepisami gry dotyczącymi odbicia piłki. 3. Pytania kontrolne: 3.1. Jakie znasz warunki konieczne poprawnego odbicia piłki oburącz górą w postawach stałych? 3.2. Jak możemy uprościć grę lub ćwiczenie (sprzęt, przepisy) aby wspomóc proces nauczania odbicia piłki oburącz lub doskonalić sposoby przemieszczania się po boisku? 3.3. Jakie znasz przykłady ćwiczeń nauczających odbicia oburącz górą, w których spełniony jest dowolny warunek konieczny poprawnego wykonania odbicia? 4. Literatura: 2, 6, 7, 8, 13. Ćwiczenie 3 Temat: Czynności z piłką - metodyka nauczania odbicia oburącz dołem. Doskonalenie postawy gotowości do gry i odbicia oburącz górą w minisiatkówce. TEST Z PRZEPISÓW GRY – MINISIATKÓWKA 1. Zagadnienia do realizacji podczas zajęć: 1.1. Praktyczne zapoznanie się z warunkami koniecznymi do poprawnego odbicia piłki oburącz dołem. 1.2. Stosowanie ćwiczeń przygotowawczych do nauczania odbicia piłki oburącz dołem. Prezentacja minisiatkówki 2x2 doskonalących odbicia oburącz górą. 1.3. Przedstawienie ćwiczeń nauczających odbicia oburącz dołem. 1.4. Sprawdzian wiadomości z zakresu przepisów gry: - boisko, siatka, piłka; - uczestnicy, zmian zawodników podczas gry; - odbić piłki oraz zagrywki. 1.5. Sygnalizacja sędziowska. 2. Zadania do realizacji przez studentów: 2.1. Zapoznaj się z warunkami koniecznymi poprawnego odbicia piłki oburącz dołem. 2.2. Przygotuj pisemnie zestaw pięciu ćwiczeń doskonalących odbicie oburącz górą. 2.3. Przygotuj pisemnie zestaw pięciu ćwiczeń przygotowawczych do nauczania odbić oburącz dołem. 2.4. Przygotuj się do sędziowania jako sędzia pierwszy – prowadzący spotkanie. 3. Pytania kontrolne: 3.1. Jakie znasz warunki konieczne poprawnego odbicia piłki oburącz dołem w postawach stałych? 3.2. Jakie znasz przykłady ćwiczeń nauczających odbicia oburącz dołem, w których spełniony jest dowolny warunek konieczny poprawnego wykonania odbicia? 4. Literatura: 2, 6, 7, 8 Ćwiczenie 4 Temat: Czynności z piłką - metodyka nauczania wybranego sposobu zagrywki i doskonalenie odbić w minisiatkówce za pomocą gier uproszczonych. 1. Zagadnienia do realizacji podczas zajęć: 1.1. Prezentacja rodzajów zagrywek. 1.2. Praktyczne zapoznanie się z warunkami koniecznymi do poprawnego wykonania zagrywki tenisowej z miejsca. 1.3. Omówienie strategii prowadzenia gry w minisiatkówce (zasady taktycznego postępowania). 1.4. Zapoznanie się z testem sprawności ukierunkowanej. 2. Zadania do realizacji przez studentów: 2.1. Omów rodzaje zagrywek. 2.2. Zapoznaj się z warunkami koniecznymi poprawnego wykonania zagrywki tenisowej z miejsca. 2.3. Przygotuj pisemnie zestaw pięciu ćwiczeń do nauczania zagrywki tenisowej z miejsca. 2.4. Przygotuj się do sędziowania jako sędzia pierwszy (prowadzący). 3. Pytania kontrolne: 3.1. Jakie mogą być sposoby wprowadzenia piłki do gry w odmianach minisiatkówki? 3.2. Jakie znasz rodzaje zagrywek w grze w piłkę siatkówką (podaj kryteria)? 3.2. Jakie znasz warunki konieczne poprawnego wykonania zagrywki? 3.3. Jakie znasz przykłady gier uproszczonych oraz ćwiczeń nauczających zagrywki dolnej lub tenisowej z miejsca? 4. Literatura: 5, 7, 8, 11. Ćwiczenie 5 Temat: Czynności z piłką - metodyka nauczania wybranego sposobu ataku w zależności od poziomu umiejętności ćwiczących. Ogólne zasady prowadzenia gry w siatkówkę halową – organizacja zespołu przy zagrywce własnej i przeciwnika. TEST Z PRZEPISÓW GRY W SIATKÓWKĘ HALOWĄ. 1. Zagadnienia do realizacji podczas zajęć: 1.1. Zasady ustawienia zespołu przy zagrywce własnej i przeciwnika. 1.2. Prezentacja sposobów wystawienia piłki do ataku i omówienie zasad organizacji ataku po zagrywce przeciwnika. 1.2. Praktyczne zapoznanie się z warunkami koniecznymi poprawnego wykonania ataku: kiwnięcie, plasowanie i zbicie. 1.4. Doskonalenie testu sprawności ukierunkowanej. 2. Zadania do realizacji przez studentów: 2.1. Omów rodzaje ataku w grze w piłkę siatkową. 2.2. Zapoznaj się z warunkami koniecznymi poprawnego wykonania ataku. 2.3. Przygotuj pisemnie zestaw trzech ćwiczeń przygotowawczych do nauczania wybranego rodzaju ataku i pięciu ćwiczeń nauczających zbicie tenisowe. 2.4. Przygotuj się do wykonania testu sprawności ukierunkowanej oraz sędziowania jako sędzia pierwszy (prowadzący). 3. Pytania kontrolne: 3.1. Jakie znasz sposoby wykonania ataku? 3.2. Jakie znasz warunki konieczne poprawnego wykonania wybranego sposobu ataku? 3.3. Jak należy ustawić uczestników do zagrywki i przyjęcia zagrywki podczas gry w siatkówkę halową. 4. Literatura: 5, 7, 8 (11), 9. Ćwiczenie 6 Temat: Metodyka nauczania bloku pojedynczego. Wykorzystanie poznanych czynności (elementów technicznych) do realizacji działań ofensywnych i defensywnych w grze w siatkówkę halową. 1. Zagadnienia do realizacji podczas zajęć: 1.1. Metodyka nauczania boku (na przykładzie bloku pojedynczego). 1.2. Zapoznanie z funkcjami graczy ze względu na zajmowane strefy w polu gry (I…,VI). 1.3. Podstawowe sposoby asekuracji pola gry (w ataku i w obronie). 1.4. Omówienie zasad organizacji gry zespołu z uwzględnieniem współdziałania graczy (działanie poprzednika warunkuje skuteczność działania następnika!). 1.5. Doskonalenie testu sprawności ukierunkowanej. 2. Zadania do realizacji przez studentów: 2.1. Sporządź przykładowy indeks działań zawodników w poszczególnych strefach pola gry. 2.2. Opracuj pięć przykładowych ćwiczeń nauczających wykonanie bloku pojedynczego. 2.3. Przygotuj się do wykonania testu sprawności ukierunkowanej oraz sędziowania jako sędzia pierwszy (prowadzący). 2.4. Opracuj scenariusz organizacji (regulamin) zawodów w dowolnej odmianie gry w piłkę siatkową (z uwzględnieniem struktury celów, warunków oraz środowiska realizacji współzawodnictwa) 3. Pytania kontrolne: 3.1. Jakie znasz strefy działań na polu gry? 3.2. Jakie typowe działania mogą wykonywać gracze w poszczególnych strefach na polu gry? 3.3. Jaki jest skład komisji sędziowskiej w piłce siatkowej, wymień podstawowe kompetencje poszczególnych sędziów? 3.4. Jakie funkcje może spełniać współzawodnictwo podczas lekcji wychowania fizycznego? 4. Literatura: 5, 7, 8, 10. Ćwiczenie 7 TEST Z TEORII I METODYKI GRY W PIŁKĘ SIATKOWĄ. Ćwiczenia 7 ÷ 12 (prowadzone przez studentów wg przygotowanego scenariusza). TEST SPRAWNOŚCI UKIERUNKOWANEJ - zaliczenie Scenariusze lekcji oraz warunki jej realizacji: 7. Wykorzystanie gier i zabaw w ćwiczeniach wprowadzających do nauczania gry. 8. Zastosowanie wybranej formy gry w siatkówkę (małe, uproszczone, szkolne) jako środka wspomagającego psychomotoryczny rozwój ucznia. 9. Nauczanie odbicia piłki (oburącz górą lub dołem) w postawach stałych. W części wstępnej uwzględnić doskonalenie postawy gotowości do gry oraz przemieszczania się po boisku w formie zabawowej i gier uproszczonych. 10. Nauczanie zagrywki dolnej lub tenisowej z miejsca z równoczesnym doskonaleniem odbić piłki oburącz górą lub dołem w minisiatkówce (2x2, 3x3). 11. Doskonalenie zagrywki tenisowej i odbić piłki w nauczaniu działań ofensywnych w formie fragmentów gry w minisiatkówkę (4x4) i w siatkówkę halową. 12. Doskonalenie wybranych czynności w grze w formie gry szkolnej w minisiatkówkę lub siatkówkę halową. Podać warunki realizacji lekcji (wiek grających, użyte sprzęty, dokonane modyfikacje).