Metody Foresightu - Panele Eksperckie

Metody Foresightu - Panele Eksperckie
Panele należą do grupy metod opartych na prezentacji i wykorzystaniu niestrukturyzowanej wiedzy
eksperckiej. Są one bardzo popularną metodą foresightu, jednak ich systematyzacja nie jest prosta,
gdyż stosowane są w bardzo zróżnicowanym kontekście i w bardzo odmiennych projektach. Z jednej
strony panele stanowią formę organizacji procesu foresight: z reguły tworzony jest jeden Panel
Główny, złożony z ekspertów kluczowych projektu, oraz szereg paneli tematycznych, które
opracowują szczegółowe zagadnienia i przedstawiają je ekspertom Panelu Głównego. W panelach
tematycznych dokonywana jest ocena stanu wiedzy w danej szczegółowej dziedzinie (poddziedzinie
badania foresightowego), wstępna priorytetyzacja problemów i dziedzin badawczych oraz obszarów
technologii, formułowanie tez i pytań do badania delfickiego w pierwszej i kolejnych rundach
badania, następnie analiza, dyskusja i opracowanie udzielonych odpowiedzi. Zadaniem Panelu
Głównego jest zatwierdzanie propozycji paneli tematycznych dotyczących zakresu badań w
dziedzinach szczegółowych, opracowanie końcowych rekomendacji, scenariuszy dotyczących
pełnego zakresu badania foresightowego, a także – wespół z Komitetem Sterującym projektu –
monitorowanie całokształtu przebiegu badań foresightowych, w tym prac paneli tematycznych.
Podobny do przedstawionego wyżej schemat organizacyjny został przyjęty przez większość
projektów foresightowych realizowanych w ostatnich latach w Polsce.
Z drugiej strony, przez panele eksperckie rozumie się często posiedzenia i dyskusje panelowe
ekspertów. Odgrywają one ważną rolę w przebiegu badań foresightowych, jako miejsce syntezy
różnych wyników badawczych i poglądów ekspertów. W szczególności, dyskusje panelowe są częścią
cyklu badania delfickie –> budowa scenariuszy –> przedstawienie rekomendacji dla decydentów.
Dyskusja panelowa (lub szereg takich dyskusji) poprzedza z reguły badanie delfickie służąc do
wstępnej priorytetyzacji tematów i formułowania tez, następnie – po realizacji badania - budowa
konsensusu dotyczącego uzyskanych wyników następuje również podczas dyskusji panelowej
ekspertów. Dyskusje takie mogą być tez organizowane pomiędzy poszczególnymi rundami badania.
Posiedzenia paneli ekspertów i dyskusje panelowe są często łączone z różnymi formami stymulacji
interakcji intelektualnej uczestników, takimi jak techniki brainstormingu (tzw. „burzy mózgów”),
SWOT lub SWOTC, stymulacja kreatywności (KJ Ho) i in. Ekspert prowadzący lub sekretarz panelu
powinni przy tym dbać o ukierunkowanie, systematyzację i zapis przebiegu dyskusji. Motywem
wspólnym dla obu pojęć jest fakt, że dyskusje panelowe są często połączone z posiedzeniami paneli
ekspertów projektu foresightowego, chociaż mogą w nich brać udział zaproszeni eksperci zewnętrzni.
Ogólnie, członkami paneli eksperckich oraz uczestnikami dyskusji panelowych powinni być wybitni
specjaliści z danej dziedziny oraz z dziedzin interdyscyplinarnych, którymi w przypadku foresightu
technologicznego lub regionalnego są eksperci z zakresu ekonomii, socjologii, politologii, a także
specjaliści praktycy: wybitni menedżerowie, wynalazcy, przedstawiciele instytucji otoczenia biznesu i
funduszy venture capital.
Powstało wiele szczegółowo opracowanych metod organizacji paneli i prowadzenia badań w
panelach eksperckich dostosowanych do różnych potrzeb projektowych. Na naszej stronie można
znaleźć opis jednej z nich, a mianowicie metody Metoda Warsztatów Modyfikowanych, która jest
zalecana do stosowania zwłaszcza w projektach foresightu regionalnego.
Opracowanie: FPB
Metody Foresightu
foresight.pl
1
2017-03-07 12:33:50