Posadzki ceramiczne odprowadzające ładunki elektryczne

Strona
8
Posadzki ceramiczne odprowadzające
ładunki elektryczne
207
205
Posadzki ceramiczne odprowadzające ładunki elektryczne
8
Podstawy
W obszarach, w których poddaje się obróbce wybuchowe
mieszaniny, gazy, opary, mgły i pyły lub korzysta z czułych
przyrządów, konieczne jest zachowanie środków ostrożności,
które zapewnią zdolność odprowadzania ładunków elektrostatycznych przez okładzinę posadzkową.
Przykładowo są to pomieszczenia produkcji materiałów
wybuchowych, akumulatorownie, stacje paliw, zakłady
przemysłu chemicznego, obszary produkcyjne farb i lakierów, lakiernie, laboratoria, pracownie komputerowe,
sale operacyjne itp.
Przy projektowaniu i wykonaniu posadzek odprowadzających
ładunki elektryczne należy uwzględnić następujące normy
i regulacje oraz ich przestrzegać:
DIN 18352
Prace glazurnicze
Pomieszczenia medyczne (sale operacyjne itp.)
AGIOkładziny posadzkowe odprowadzaArkusz roboczy str. 30 jące ładunki elektrostatyczne
BGR-132
Wytyczne w zakresie zapobiegania
zapłonu z powodu nagromadzenia
ładunków elektrostatycznych
Przy przemieszczaniu się po niektórych rodzajach okładzin
podłogowych, po dotknięciu klamki drzwi może nastąpić
wyładowanie elektryczne. Powstały przeskok iskry, którego
każdy już doświadczył, ogólnie nie stanowi dla ludzi żadnego
zagrożenia, choć może przestraszyć.
Jednak w wyżej opisanych obszarach koniecznie należy unikać
wyładowań elektrycznych, ponieważ mogą doprowadzić
nie tylko do zniszczenia podzespołów elektronicznych, ale
również do wybuchu całych urządzeń.
W obszarach wyposażonych w urządzenia elektrotechniczne ważną rolę odgrywają ładunki elektryczne. Wszystkie
występujące w przyrodzie ciała, także ludzie posiadają dodatnie i ujemne ładunki, które zazwyczaj znajdują się w równowadze, określanej jako stan neutralny.
Pomieszczenie laboratorium, zagrożone wybuchem
Ładunki elektrostatyczne powstają w ruchu stałych izolatorów
lub płynnych substancji, ewentualnie przy mechanicznym
oddziaływaniu np. przy odrywaniu, pocieraniu, rozdrabnianiu
lub rozprowadzaniu ciał stałych i materiałów; ponadto także
podczas przepływów, przy rozlewaniu i rozpylaniu cieczy,
a także podczas przemieszczania się gazów i oparów, które
zawierają niewielkie ilości drobno rozproszonych ciał stałych.
Takie przepływy ładunków elektrycznych prowadzą do powstania różnicy potencjałów i tzw. wyładowań elektrostatycznych.
207
Posadzki ceramiczne odprowadzające ładunki elektryczne
8
Podstawy
Nierówne potencjały mają tendencję do przywracania stanu
równowagi tzn. kontakt ładunków zgromadzonych na osobach/rzeczach z ciałami te ładunki przewodzącymi prowadzi
do spontanicznego wyładowania (np. przy otwieraniu drzwi).
Przy wyrównywaniu różnić potencjałów powstająca iskra
(błysk wyładowania) może spowodować zapłon w przestrzeni
zagrożonej wybuchem.
Innym efektem ubocznym wyładowań elektrostatycznych
są pola elektryczne, które mogą osłabiać lub zakłócać pracę
czułych urządzeń.
Powstawaniu elektryczności statycznej nie można zapobiec,
ale negatywne skutki mogą zostać zmniejszone poprzez
wybór odpowiednich materiałów wykończeniowych. Można
zapobiec nadmiernemu gromadzeniu się ładunków na
ludziach i przedmiotach poprzez zagwarantowanie, że ładunki
zamiast kumulować się będą równomiernie odprowadzane
przez podłogę. Oznacza to, że dzięki uziemieniu ładunki elektrostatyczne są usuwane, co zapobiega wyładowaniom elektrycznym z iskrą.
Przewodnictwo elektryczne zależy od oporności elektrycznej
R. Okładzina posadzkowa rozpraszająca ładunki to taka, której
opór elektryczny wynosi R < 1x109 Ω . W zależności od sposobu użytkowania danej powierzchni, może być dopuszczona
również niższa oporność posadzki.
Ze względu na różne wymagania przewodnictwa dla systemowych materiałów budowlanych (ceramika, kleje, fugi itp.)
zdecydowanie zalecamy szczegółowe, dostosowane projektowo doradztwo techniczne.
Systemy posadzkowe powinny spełniać następujące wymagania:
Obszar
wymagany
opór elektryczny
posadzki
Pomieszczenia z urządzeniami elektronicznymi, jak centra obliczeniowe, zakładowe
pracownie komputerowe, pomieszczenia biurowe ze specjalnym wyposażeniem
R < 1x109 Ω
Niezabezpieczone elektroniczne zespoły lub elementy z wymogami bezpieczeństwa,
np. pomieszczenia badawcze w elektronicznym sektorze produkcji
R < 1x108 Ω
Niezabezpieczone elektroniczne podzespoły lub elementy np. pomieszczenia
laboratoryjne do wytwarzania i napraw urządzeń elektronicznych
R < 1x108 Ω
Przestrzeń zagrożona wybuchem, np. w laboratoriach, w stacjach ciśnienia gazu
R < 108 Ω
Pomieszczenia szpitalne ze świeżo ułożoną posadzką
R < 107 Ω
Pomieszczenia szpitalne z ułożoną posadzką po 4 latach
R < 108 Ω
Sale operacyjne
R > 5x104 Ω
Materiały grożące wybuchem, produkcja i magazynowanie materiałów
wybuchowych i amunicji
R < 106 Ω
208
Posadzki ceramiczne odprowadzające ładunki elektryczne
8
Rozwiązanie systemowe
Konstrukcja systemu
Zalecenia
1 Podłoże:
beton, jastrych cementowy, jastrych anhydrytowy,
istniejące płytki itp.
Materiały do układania i fugowania:
Przewodzące ładunki elektryczne materiały do układania i fugowania ceramiki w zależności od rodzaju okładziny (patrz: punkt 4 ).
2 Uziemienie:
Szyny wyrównujące potencjał (na każde 50 m2) zgodnie
z regulacjami niemieckiego związku VDE (przygotowane
i zainstalowane przez elektryka)
3 Rozmieszczenie siatki:
sieć miedzianych taśm, ułożona w maksymalnych
odstępach 4-5 m. Minimalny przekrój pasków 1 mm2.
Opis produktu:
taśma ekranująca miedziana (np. firmy 3M), szer. 19 mm
4 Struktura okładziny w zależności od rodzaju ceramiki:
4.1 Nieprzewodzący korpus płytki ze specjalnym szkliwem, przewodzącym ładunki elektryczne
4.2 Całkowicie przewodzące elementy
4.3 Nieprzewodząca okładzina z przewodzącą fugą
i zaprawą klejową
Dyspersja elektrostatyczna Sopro ELD 458 ...
... dyspersja do wytwarzania hydraulicznie wiążących zapraw
cienkowarstwowych i zapraw fugowych o wysokim przewodnictwie elektrycznym.
Do odprowadzania ładunków elektrostatycznych:
• w salach operacyjnych, w pracowniach komputerowych i biurach
• w elektrowniach, w zakładach chemicznych
• w zagrożonych wybuchem pomieszczeniach fabrycznych i magazynowych
Wskazówka: Dodatek dyspersji Sopro ELD 458
zmienia kolor zaprawy na czarny/antracyt!
Dyspersja elektrostatyczna
Sopro ELD 458
Klejenie
Fugowanie
Sopro’s No.1 (400)
Sopro VF XL 413
SoproDur® HF 30
Sopro FL
Wysokoelastyczna zaprawa klejowa
Wysokoelastyczna zaprawa
klejowa półpłynna
Fuga szeroka 3-30 mm
– wysokowytrzymała
Fuga szeroka elastyczna z trasem
2-20 mm
209
Posadzki ceramiczne odprowadzające ładunki elektryczne
8
Rozwiązanie systemowe
4.1 Nieprzewodzący korpus płytki ze specjalnym szkliwem,
przewodzącym ładunki elektryczne
Płytka nie przewodząca
ładunków elektrycznych
Przewodzące
szkliwo płytki
Przewodząca fuga SoproDur® HF 30
lub Sopro FL z dodatkiem dyspersji
Sopro ELD 458
Samoprzylepna
taśma miedziana
w odstępach 4-5 m
Jastrych
Etapy pracy:
•
Oczyszczenie podłoża.
•
Gruntowanie (chłonne/niechłonne podłoża) z zastosowaniem Sopro GD 749 lub Sopro HPS 673.
•
Układanie siatki miedzianych pasków (samoprzylepnych)
na jastrychu (maks. odstęp 4-5 m) lub, jeśli taśma miedziana nie jest samoprzylepna, jako wiązanie stosuje się
zaprawę Sopro VF XL 413 z dodatkiem dyspersji Sopro
ELD 458.
•
Połączenie siatki pasków dla wyrównania potencjału
(przez elektryka).
•
Układanie płytek na hydraulicznie wiążącej, elastycznej
zaprawie (Sopro VF XL 413, Sopro No.1 400 itp.) z
dodatkiem dyspersji Sopro ELD 458.
•
Spoinowanie powierzchni okładziny zaprawą fugową
SoproDur® HF 30 lub Sopro FL z dodatkiem dyspersji
Sopro ELD 458.
210
Zaprawa cienkowarstwowa Sopro VF XL 413
z dodatkiem dyspersji Sopro ELD 458
Posadzki ceramiczne odprowadzające ładunki elektryczne
8
Rozwiązanie systemowe
4.2 Całkowicie przewodzące elementy
Przewodząca
płytka
Nie przewodząca
ładunków elektrycznych
fuga SoproDur® HF 30 lub Sopro FL
Zaprawa cienkowarstwowa
Sopro VF XL 413 z dodatkiem
dyspersji Sopro ELD 458
Samoprzylepna
taśma miedziana
w odstępach 4-5 m
Jastrych
Etapy pracy:
•
Oczyszczenie podłoża.
•
Gruntowanie (chłonne/niechłonne podłoża) z zastosowaniem Sopro GD 749 lub Sopro HPS 673.
•
Układanie sieci miedzianych pasków (samoprzylepnych)
na jastrychu (maks. odstęp 4-5 m) lub, jeśli taśma miedziana nie jest samoprzylepna, jako wiązanie stosuje się
zaprawę Sopro VF XL 413 z dodatkiem dyspersji Sopro
ELD 458.
•
Połączenie sieci pasków dla wyrównania potencjału
(przez elektryka).
•
Układanie płytek na hydraulicznie wiążącej, elastycznej
zaprawie (Sopro VF XL 413, Sopro No.1 400 itp.) z
dodatkiem dyspersji Sopro ELD 458.
•
Spoinowanie powierzchni okładziny zaprawą
fugową SoproDur® HF 30 lub Sopro FL bez
dodatku dyspersji Sopro ELD 458, ponieważ
korpus płytki przewodzi ładunki elektryczne
Alternatywnie: przy wysokiej kwasowości stosuje się
fugę epoksydową Sopro FEP
211
Posadzki ceramiczne odprowadzające ładunki elektryczne
8
Rozwiązanie systemowe
4.3 Nieprzewodząca okładzina z przewodzącą fugą i zaprawą klejową
Nieprzewodząca
płytka
Przewodząca ładunki elektryczne
fuga SoproDur® HF 30 lub Sopro FL
z dodatkiem dyspersji Sopro ELD 458,
Zaprawa cienkowarstwowa
Sopro VF XL 413 z dodatkiem
dyspersji Sopro ELD 458
„zlicowana z powierzchnią okładziny“
Samoprzylepna
taśma miedziana
w odstępach 4-5 m
Jastrych
Etapy pracy:
Ważna wskazówka:
•
Oczyszczenie podłoża.
•
Gruntowanie (chłonne/niechłonne podłoża) z zastosowaniem Sopro GD 749 lub Sopro HPS 673.
•
Układanie sieci miedzianych pasków (samoprzylepnych)
na jastrychu (maks. odstęp 4-5 m) lub, jeśli taśma miedziana nie jest samoprzylepna, jako wiązanie stosuje się
zaprawę Sopro VF XL 413 z dodatkiem dyspersji Sopro
ELD 458.
•
Połączenie sieci pasków dla wyrównania potencjału
(przez elektryka).
•
Układanie płytek na hydraulicznie wiążącej, elastycznej
zaprawie (Sopro VF XL 413, Sopro No.1 400 itp.) z
dodatkiem dyspersji Sopro ELD 458.
•
Spoinowanie powierzchni okładziny zaprawą fugową
SoproDur® HF 30 lub Sopro FL z dodatkiem dyspersji
Sopro ELD 458.
212
Z uwagi na to, że odprowadzanie ładunków elektrostatycznych odbywa się przez fugę, stanowiącą odpowiedni
udział w powierzchni okładziny, określona wielkość płyt
(wymiar: 240 x 115 mm lub 150 x 150 mm) nie może być
przekroczona.
Spoina powinna być zlicowana z powierzchnią
okładziny.
Okładzinę ceramiczną odprowadzającą ładunki elektryczne
z nieprzewodzącymi płytkami (tzn. odprowadzającą ładunki
tylko przez fugę) należy traktować jako problematyczną,
ponieważ absolutnie konieczne jest pełne, zlicowane z
powierzchnią okładziny wypełnienie szczeliny spoinowej.
W praktyce jest to trudne do wykonania, dlatego już na
etapie planowania należy zrezygnować z takiego
sposobu układania okładziny!
Standardowe badanie okładziny, odprowadzającej
ładunki elektryczne, jest przeprowadzane przy pomocy
określonej elektrody, która podczas pomiaru osadzona
jest również na nieprzewodzącej płytce.
W praktyce oznacza to, że ten wariant wielokrotnie prowadzi do błędnych pomiarów i uzyskania niesprawnych
struktur podłogowych.
Posadzki ceramiczne odprowadzające ładunki elektryczne
8
Rozwiązanie systemowe
Schemat montażu
okładziny odprowadzającej ładunki elektryczne
2
7
6
4
5
3
1
U
Odstęp
4–5m
1 grunt Sopro GD 749
Mostkowanie spoin w okładzinach
z płyt odprowadzających ładunki
2 taśmy miedziane, połączenie z okładziną
3 przewodząca ładunki elektryczne zaprawa cienkowarstwowa z dodatkiem dyspersji Sopro ELD 458)
!"
"
4 płytki (wariant 4.2: płytka odprowadzająca ładunki/ wariant 4.1: szkliwo płytki odprowadzające ładunki
5 płytka odprowadzająca ładunki = zaprawa fugowa nie
odprowadzająca ładunków elektrycznych
szkliwo płytki odprowadzające ładunki = zaprawa fugowa odprowadzająca ładunki elektryczne
6 fuga dylatacyjna, trwale elastyczna
7 wyrównanie potencjału poprzez połączenie
odprowadzającej ładunki okładziny z uziemieniem
U podłoże np. jastrych
213
Posadzki ceramiczne odprowadzające ładunki elektryczne
8
Rozwiązanie systemowe
Obróbka
1 Powierzchnia podłogi wyrównana szpachlą wyrównawczą Sopro
NSM 550 i zagruntowana pod kolejne prace okładzinowe.
3 Naklejenie taśmy miedzianej z odpowiednią wielkością pól.
2 Taśma miedziana (samoprzylepna) do wykonania siatki odprowadzającej ładunki elektryczne.
4 Ułożenie taśmy miedzianej na wyższym elemencie dla późniejszego
podłączenia do uziemienia.
5 Układanie płyt ceramicznych na odprowadzającej ładunki zaprawie cienkowarstwowej.
214
6 Spoinowanie okładziny zaprawą fugową Sopro FL z dodatkiem
dyspersji Sopro ELD 458.