Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Służewca

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Służewca

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
Służewca Przemysłowego w rejonie ulicy Konstruktorskiej
w dzielnicy Mokotów m. st. Warszawy
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
Opracowanie:
Mgr Jacek Skorupski
Warszawa, luty 2011 r.
SPIS TREŚCI:
1.
2.
3.
PRZEDMIOT I ZAKRES PROGNOZY ........................................................................................................................2
CEL OPRACOWANIA PROGNOZY; METODYKA ...................................................................................................3
CHARAKTERYSTYKA PROJEKTU PLANU .............................................................................................................3
3.1
GŁÓWNE CELE PLANU ..................................................................................................................................3
3.2
POWIĄZANIA ANALIZOWANEGO PLANU Z INNYMI DOKUMENTAMI ..............................................4
3.3
ZAWARTOŚĆ PROJEKTU PLANU - CHARAKTERYSTYKA USTALEŃ ..................................................7
TEKST PLANU .........................................................................................................................................................7
RYSUNEK PLANU .................................................................................................................................................14
3.4
CELE OCHRONY ŚRODOWISKA I SPOSOBY ICH UWZGLĘDNIENIA W PROJEKCIE PLANU .........15
4. AKTUALNY STAN ŚRODOWISKA. CHARAKTERYSTYKA I UWARUNKOWANIA DO ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO ...........................................................................................................................................................16
4.1
POŁOŻENIE TERENU – CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA. .....................................................................16
4.2
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA OBECNEGO ZAGOSPODAROWANIA ..............................................17
4.3
POŁOŻENIE TERENU W RELACJI DO OBSZARÓW I OBIEKTÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE
USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY .........................................................................................................................18
4.4
CHARAKTERYSTYKA LOKALNYCH WARUNKÓW ŚRODOWISKA ....................................................18
4.4.1
RZEŹBA TERENU.....................................................................................................................................18
4.4.2
BUDOWA GEOLOGICZNA......................................................................................................................19
4.4.3
WODY POWIERZCHNIOWE ...................................................................................................................20
4.4.4
WODY PODZIEMNE ................................................................................................................................20
4.4.5
GLEBY. ......................................................................................................................................................22
4.4.6
SZATA ROŚLINNA. ..................................................................................................................................22
4.4.7
FAUNA .......................................................................................................................................................26
4.4.8
WARUNKI KLIMATYCZNE. PRZEWIETRZANIE ................................................................................26
4.4.9
UCIĄŻLIWOŚCI; DEGRADACJE; ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA......................................................28
ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA ...................................................................................................................28
KLIMAT AKUSTYCZNY .......................................................................................................................................30
DEGRADACJA POWIERZCHNI ZIEMI I GLEB ..................................................................................................34
5. PROGNOZOWANE ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ................................................................................38
5.1
POTENCJALNE ZMIANY STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PLANU ...38
5.2
GŁÓWNE ZMIANY W ZAGOSPODAROWANIU TERENU, KTÓRE MOGĄ NASTĄPIĆ W WYNIKU
REALIZACJI USTALEŃ ANALIZOWANEGO PLANU...............................................................................................38
5.3
WPŁYW NA PRZYRODNICZE OBSZARY CHRONIONE I SYSTEM POWIĄZAŃ PRZYRODNICZYCH;
WPŁYW NA OBSZARY NATURA 2000 ......................................................................................................................38
5.4
WPŁYW NA ŚWIAT ROŚLINNY ..................................................................................................................39
5.5
WPŁYW NA ŚWIAT ZWIERZĘCY ...............................................................................................................40
5.6
WPŁYW NA POWIERZCHNIĘ ZIEMI (RZEŹBĘ TERENU), GLEBY, KOPALINY .................................40
5.7
WPŁYW NA WARUNKI KLIMATYCZNE I WYMIANĘ POWIETRZA ....................................................41
5.8
GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA: WPŁYW NA WODY POWIERZCHNIOWE I PODZIEMNE ....41
5.9
WPŁYW NA STAN CZYSTOŚCI POWIETRZA ...........................................................................................41
5.10
WPŁYW NA KLIMAT AKUSTYCZNY ........................................................................................................42
5.11
WPŁYW NA ZAGROŻENIE POLAMI ELEKTROMAGNETYCZNYMI ....................................................43
5.12
GOSPODARKA ODPADAMI.........................................................................................................................44
5.13
WPŁYW NA DOBRA KULTURY I KRAJOBRAZ .......................................................................................44
6. INFORMACJA O MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO ....................44
7. PRZEWIDYWANE METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI PROJEKTOWANEGO PLANU .................44
8. PROPOZYCJA ROZWIĄZAŃ OGRANICZAJĄCYCH NEGATYWNE ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO.45
9. PODSUMOWANIE - STRESZCZENIE ......................................................................................................................46
10.
MATERIAŁY WEJŚCIOWE ...................................................................................................................................48
10.1
MATERIAŁY PODSTAWOWE: ....................................................................................................................48
10.2
WYBRANE MATERIAŁY UZUPEŁNIAJĄCE I POMOCNICZE; ŹRÓDŁA INFORMACJI .....................48
Załączniki:
1. Uzgodnienie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 30 kwietnia 2009r.
2. Uzgodnienie Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Warszawie z 22 kwietnia 2009r.
3. Projekt Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego – rysunek zmniejszony
1
1. PRZEDMIOT I ZAKRES PROGNOZY
Przedmiotem opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko do projektu Miejscowego
planu zagospodarowania przestrzennego Służewca Przemysłowego w rejonie ulicy Konstruktorskiej w
dzielnicy Mokotów miasta stołecznego Warszawy.
Prognozą objęto teren w granicach w. wym. planu oraz tereny przyległe w zakresie, w jakim
prognozuje się wpływ ustaleń planu na środowisko.
Sporządzenie prognozy jest elementem postępowania w sprawie oceny oddziaływania na
środowisko, jakiej podlegają miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego zgodnie z art. 46
Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199 z
7.11.2008 r. poz. 1227).
Ramowy zakres prognozy określa art. 51 ust. 2 w.w. ustawy, w którym zapisano:
Prognoza oddziaływania na środowisko:
1) zawiera:
a) informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązaniach z innymi
dokumentami,
b) informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy,
c) propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu
oraz częstotliwości jej przeprowadzania,
d) informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko,
e) streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym;
2) określa, analizuje i ocenia:
a) istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego
dokumentu,
b) stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem,
c) istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu,
w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o
ochronie przyrody,
d) cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu
widzenia projektowanego dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały
uwzględnione podczas opracowywania dokumentu,
e) przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane,
krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele i
przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a także na środowisko, a w szczególności
na:
– różnorodność biologiczną,
– ludzi,
– zwierzęta,
– rośliny,
– wodę,
– powietrze,
– powierzchnię ziemi,
– krajobraz,
– klimat,
– zasoby naturalne,
– zabytki,
– dobra materialne
– z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na te elementy;
3) przedstawia:
a) rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na
środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot
ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru,
b) biorąc pod uwagę cele i geograficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz
integralność tego obszaru – rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz
z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku
rozwiązań alternatywnych, w tym wskazania napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we
współczesnej wiedzy.
2
Zgodnie z art. 53 w.w. ustawy sporządzający plan uzgodnił zakres i stopień szczegółowości
informacji zawartych w prognozie z ustawowo do tego wskazanymi organami, to jest: Regionalną
Dyrekcją Ochrony Środowiska w Warszawie oraz Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym
w Warszawie.
Uzgodnienia dokonane przez w. w. organy przedstawiono w załącznikach do niniejszej prognozy.
(Zał. 1 i zał. 2).
2. CEL OPRACOWANIA PROGNOZY; METODYKA
Podstawowym celem prognozy jest stwierdzenie czy i jakie zmiany w środowisku wystąpią w
trakcie i po zagospodarowaniu analizowanego terenu zgodnie z ustaleniami określonymi w projekcie
planu, oraz ocena, czy będą to zmiany znaczące.
Punktem odniesienia do wszystkich analiz jest charakterystyka stanu istniejącego środowiska.
Został on szczegółowo przedstawiony w opracowaniach stanowiących podstawowe materiały
wejściowe do niniejszej prognozy.
Plan nie stanowi „docelowego obrazu” omawianego terenu. Jest to zbiór warunków, w oparciu o
które może dokonywać się nowe zagospodarowanie. Nie ma żadnych gwarancji, że cały teren zostanie
zainwestowany w pełni tak, jak plan na to pozwala. Niemniej jednak nie ma też przesłanek do
przewidywania, że nie zostanie on w całości zabudowany i to na najmniej korzystnych dla środowiska,
zgodnych z planem warunkach. Tak więc podstawowym założeniem metodycznym jest przyjęcie, że –
w zgodzie z projektowanymi ustaleniami – na całym terenie docelowo powstanie zainwestowanie w
wielkości i skali maksymalnej, na jakie plan pozwala.
Traktowanie planu jako zbioru zasad, a nie docelowego obrazu zagospodarowania, ogranicza
możliwości wymiarowania prognozowanych zjawisk. Najczęściej możliwe są do przewidzenia tylko
kierunki zjawisk, które będą zachodziły w środowisku.
W prognozie skoncentrowano się na szczegółowym przeanalizowaniu ustaleń planu: zapisów w
tekście oraz treści rysunku.
Założono przy tym, że:
ustalone lub dopuszczone planem wielkości i wskaźniki mogą być w procesie realizacji planu
wykorzystane maksymalnie,
przy dopuszczeniu rozwiązań alternatywnych wybrane będzie mniej korzystne dla środowiska.
Specyfika dokumentu, jakim jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego powoduje, że
wszelkie prognozy skutków realizacji planu są obarczone znaczną niepewnością i mogą być
przedstawiane prawie wyłącznie metodą opisową. Symulacje, zwłaszcza liczbowe mają ograniczone
zastosowanie.
3. CHARAKTERYSTYKA PROJEKTU PLANU
3.1 GŁÓWNE CELE PLANU
W celu określenia polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania
przestrzennego, rada gminy uchwala dokument pod nazwą „studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy”. Obejmuje ono cały obszar gminy.
Natomiast w celu ustalenia przeznaczenia terenów, w tym dla inwestycji celu publicznego, oraz
określenia sposobów ich zagospodarowania rada gminy uchwala miejscowy plan zagospodarowania
przestrzennego. Ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego kształtują, wraz z
innymi przepisami, sposób wykonywania prawa własności nieruchomości. Plan miejscowy jest aktem
prawa miejscowego.
3
W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów
zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i
zagospodarowania terenu, przy czym:
1) lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji
celu publicznego;
2) sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w
drodze decyzji o warunkach zabudowy.
3.2 POWIĄZANIA ANALIZOWANEGO PLANU Z INNYMI DOKUMENTAMI
Ustalenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy są wiążące
dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych. Plan miejscowy uchwala rada gminy, po
stwierdzeniu jego zgodności z ustaleniami studium,
W tej sytuacji najistotniejszym dokumentem powiązanym z analizowanym projektem
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest „Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego m. st. Warszawy” zatwierdzone uchwałą Nr LXXXII/2746/2006
Rady m. st. Warszawy z dnia 10 października 2006 r.
W studium tym określono między innymi strukturę funkcjonalno-przestrzenną miasta.
Na obszarze objętym analizowanym planem Studium przewiduje następujące przeznaczenia terenów:
U.30 – tereny usług z dopuszczeniem funkcji mieszkaniowej (do 40% powierzchni), infrastruktury
społecznej, małych i średnich obiektów produkcyjnych stosujących nowoczesne technologie.
Wysokość zabudowy 30 m. Przeznaczenie U.30 dotyczy prawie całego analizowanego terenu za
wyjątkiem:
UN.30 – usługi nauki (obecnie Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego),
M1.30 – tereny o przewadze zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej. Dopuszcza się lokalizowanie
funkcji usługowych. Wysokość zabudowy 30 m. Są to tereny wzdłuż ul. Domaniewskiej w części
południowo-wschodniej obszaru objętego planem. Obecnie – po likwidacji ogrodów działkowych i
substandardowej zabudowy – teren realizacji inwestycji Kronos – zespołu zabudowy mieszkaniowobiurowej.
KM – tereny obiektów i urządzeń komunikacji z zakresu komunikacji miejskiej. Są to istniejące
zajezdnie - autobusowa i tramwajowa - przy ul. Woronicza.
Rys. 1. Fragment „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. st. Warszawy” – kierunki –
struktura funkcjonalno-przestrzenna
4
Studium określa także układ drogowo-uliczny w mieście i podaje klasyfikację ulic (rysunek
poniżej).
W Studium adaptowane są ponadlokalne ulice istniejące: Wołoska (G- główna), Woronicza,
Konstruktorska, Postępu, Domaniewska, Samochodowa (Z- zbiorcze).
Ulicą nowoprojektowaną jest „Trasa N-S” (Gp – główna ruchu przyspieszonego), która tworzy
zachodnią granicę terenu objętego planem.
Rys. 2. Fragment „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. st. Warszawy” – kierunki
– klasyfikacja ulic - stan projektowany.
„Studium…” określa tereny tworzące System Przyrodniczy Warszawy (SPW). Zgodnie ze
Studium teren objęty planem położony praktycznie poza Systemem Przyrodniczym Warszawy. Jedynie
północno-zachodni fragment terenu włączony jest do korytarza wymiany i regeneracji powietrza – tzw.
korytarza mokotowskiego i tym samym do obszaru wspomagającego SPW.
Wzdłuż ul. Woronicza „Studium…” wskazuje przebieg głównego powiązania przyrodniczego
łączącego obszary SPW.
5
.
Rys. 3. Fragment „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. st. Warszawy” – System
Przyrodniczy warszawy - kierunki.
Ustawowe powiązanie pomiędzy dokumentami: studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego
polegające na obowiązku zgodności planu ze studium powoduje, że zakres stanowienia planu jest
ograniczony. Plan miejscowy jest uszczegółowieniem polityki ustalonej w studium.
Istotnymi dokumentami powiązanymi z analizowanym planem są inne plany miejscowe. W
bezpośrednim sąsiedztwie obowiązuje plan (numeracja wg poniższej mapy ze strony internetowej
Urzędu m. st. Warszawy):
4.10 – Mpzp rejonu Służewca Wschodniego.
W trakcie sporządzania są:
4.59 – Mpzp rejonu Ksawerowa.
4.62 – Mpzp Służewca Przemysłowego w rejonie ul. Cybernetyki,
4.73 – Mpzp rejonu Wyględowa.
Analizowany w niniejszej prognozie plan oznaczony jest numerem 4.63.
6
Rys. 4. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego w analizowanym rejonie. 4.63 – teren objęty analizowanym
planem rejonu ul. Konstruktorskiej.
3.3 ZAWARTOŚĆ PROJEKTU PLANU - CHARAKTERYSTYKA USTALEŃ
Zawartość miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wynika z przepisów ustawy z dnia 27
marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z późn.
zmian.). Zakres projektu planu jest szczegółowo określony w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z
dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego (Dz. U. Nr 164 poz. 1587).
Tekst planu
Poniżej przedstawiono charakterystykę najważniejszych ustaleń mających wpływ na zagadnienia
ochrony środowiska:
W § 2 - definiuje się pojęcia użyte w planie, w tym:
Teren biologicznie czynny — należy przez to rozumieć grunt rodzimy pokryty roślinnością oraz
wodę powierzchniową na działce budowlanej, a także 50% sumy nawierzchni tarasów i
stropodachów, urządzonych jako stałe trawniki i kwietniki na podłożu zapewniającym ich
naturalną wegetację, o powierzchni nie mniejszej niż 10 m2;
Minimalny wskaźnik powierzchni biologicznie czynnej – należy przez to rozumieć
najmniejszy procentowy udział terenów biologicznie czynnych na działce budowlanej;
Usługi – należy przez to rozumieć obiekty wolnostojące lub lokale użytkowe wbudowane, w
których prowadzona jest działalność służąca zaspokajaniu potrzeb ludności, niezwiązana z
wytwarzaniem dóbr materialnych metodami przemysłowymi, z wykluczeniem obiektów
handlowych o powierzchni sprzedaży większej niż 2000m2; przy czym prowadzona działalność
nie może powodować przekroczenia dopuszczalnych standardów jakości środowiska poza
terenem, na którym jest prowadzona ta działalność, a w przypadku zlokalizowania lokalu
usługowego w budynku mieszkaniowym – poza lokalem, w którym prowadzona jest działalność;
W § 4 - określa się wyznaczone w planie przeznaczenia terenów, w tym:
1) Tereny usług, handlu i biur - U-HB,
2) Tereny usług, handlu i biur oraz garaży wielopoziomowych - U-HB/Gw,
3) Tereny usług, handlu i biur oraz zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej - U-HB/MW,
7
4) Tereny usług oświaty, kultury, sportu i zdrowia - U-O/K/S/Z,
5) Tereny usług oświaty i zdrowia – U-O/Z,
6) Tereny usług nauki - U-N,
7) Tereny usług administracji - U-A,
8) Tereny usług, biur i usług medialnych - U-B/U-M,
9) Tereny obiektów i urządzeń komunikacji miejskiej, usług handlu i biur oraz garaży
wielopoziomowych - KM/U-HB/Gw,
10) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej – MW,
11) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i usług - MW/U.
12) Tereny obiektów i urządzeń elektroenergetycznych - I-E,
13) Tereny zieleni urządzonej – ZP,
14) Tereny zieleni osiedlowej – ZZo;
15) Tereny ulic (dróg publicznych) – KD,
16) Tereny dróg wewnętrznych – KDW,
17) Tereny ulic (dróg publicznych) – alei pieszych - KD-P,
18) Tereny ulic (dróg publicznych) – placów miejskich - KD-PM,
Ponadto w tym paragrafie dokonano kwalifikacji poszczególnych terenów z punktu widzenia ochrony
przed hałasem, przypisując poszczególnym przeznaczeniom planistycznym odpowiednie ustalenia w
rozumieniu ustawy - Prawo ochrony środowiska i przepisów określających dopuszczalne poziomy
hałasu w środowisku.
W § 8 – ustala się zasady ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego, w tym:
1. Wyznacza się granice terenów zieleni o charakterze parkowym – terenów zieleni urządzonej (ZP)
oraz terenów zieleni osiedlowej (ZZo), dla których ustala się:
1) ochronę istniejącej wartościowej zieleni wysokiej i niskiej, a w szczególności ochronę
istniejącego wartościowego drzewostanu;
2) nasadzenia drzew i krzewów, uzupełnianie zieleni, wymianę drzew chorych i zamierających
na nowe;
3) obowiązek zapewnienia powierzchni biologicznie czynnych pokrytych roślinnością, zgodnie
ze wskaźnikami określonymi w ustaleniach szczegółowych dla poszczególnych terenów;
4) realizację powierzchniowych zbiorników wodnych, wskazanych na rysunku planu, które mogą
być również wykorzystywane jako zbiorniki retencyjne wód opadowych i roztopowych dla
sąsiadujących z terenami zieleni urządzonej terenów zabudowy; przy czym obrys zbiorników
wód powierzchniowych na rysunku planu należy traktować jako orientacyjny (przykładowy);
5) obowiązek odprowadzania wód deszczowych bezpośrednio do ziemi lub do
powierzchniowych zbiorników wodnych, wskazanych na rysunku planu;
6) zachowanie publicznej dostępności terenów zieleni.
2. Dla terenów ulic (dróg publicznych), ulic (dróg publicznych) - placów miejskich, ulic (dróg
publicznych) – alei pieszych oraz dróg wewnętrznych ustala się:
1) ochronę istniejącego wartościowego drzewostanu, w szczególności istniejące pojedyncze
drzewa o dużych walorach przyrodniczo-krajobrazowych wskazane na rysunku planu, przy
czym dopuszcza się możliwość wycinki drzew i krzewów nie wskazanych na rysunku planu
kolidujących z sieciami i urządzeniami infrastruktury technicznej ulic i placów; w przypadku
wycinki drzew należy nasadzić nowe na terenach publicznych;
8
2) zachowanie i uzupełnienie istniejących szpalerów drzew oraz nasadzenia szpalerów drzew,
wyznaczonych na rysunku planu; lokalizacja szpaleru drzew w przekroju ulicy może podlegać
zmianom; dopuszcza się wymianę drzew zagrażających życiu lub mieniu oraz chorych i
zamierających na nowe;
3) wydzielenie w posadzce chodnika trawników lub pasów zieleni niskiej o szerokości nie
mniejszej niż 2m dla szpaleru drzew albo powierzchni nie mniejszej niż kwadrat 1,5m x 1,5m
wokół każdego drzewa; dopuszcza się stosowanie poziomych i pionowych osłon drzew,
systemów nawadniających lub napowietrzających, barierek ochronnych o wysokości
nieprzekraczającej 40 cm od poziomu chodnika;
4) zakaz lokalizowania innych obiektów, w szczególności miejsc parkingowych, elementów
reklamowych i elementów MSI, na wydzielonych trawnikach, pasach zieleni i powierzchniach
wokół drzew określonych w pkt 2;
5) realizację powierzchniowych zbiorników wodnych na terenach: 9KDD, 10KDD, 14KDD,
1KD-PM, 3KD-PM, 6KD-PM, w miejscach wskazanych na rysunku planu, które mogą być
również wykorzystywane jako zbiorniki retencyjne wód opadowych i roztopowych dla
sąsiadujących z terenami ulic i ulic – placów miejskich terenów zabudowy; przy czym obrys
zbiorników wód powierzchniowych na rysunku planu należy traktować jako orientacyjny
(przykładowy).
3. Dla terenów działek budowlanych ustala się:
1) ) ochronę istniejącego wartościowego drzewostanu, w szczególności istniejących
pojedynczych drzew o dużych walorach przyrodniczo-krajobrazowych wskazanych na
rysunku planu; przy czym dopuszcza się możliwość wycinki drzew i krzewów nie wskazanych
na rysunku planu kolidujących z zabudową; w przypadku wycinki drzew należy nasadzić
nowe w ramach powierzchni biologicznie czynnej określonej dla działki budowlanej;
2) dopuszcza się wymianę drzew zagrażających życiu lub mieniu oraz chorych i zamierających
na nowe;
3) zakaz lokalizowania obiektów i urządzeń, które mogą powodować przekroczenia
dopuszczalnych standardów jakości środowiska poza działką budowlaną, na której są
zlokalizowane; zakazuje się lokalizowania: stacji paliw, warsztatów samochodowych, stacji
obsługi pojazdów, myjni, chyba, że ustalenia szczegółowe stanowią inaczej;
4) nakaz stosowania urządzeń grzewczych zasilanych z miejskich sieci: ciepłowniczej
zdalczynnej, elektroenergetycznej, gazowej lub ze źródeł niekonwencjonalnych – baterie
słoneczne, pompy ciepła;
5) nakaz wyposażenia obiektów usługowych w odpowiednie urządzenia podczyszczające ścieki
technologiczne zapobiegające przekroczeniu dopuszczalnych wartości wskaźników
zanieczyszczeń;
6) ustala się zachowanie istniejących powierzchniowych zbiorników wodnych na terenach
zabudowy, w szczególności na terenach C1.U-HB, C3.U-HB i C9.U-HB w miejscach
wskazanych na rysunku planu;
4. Na obszarze objętym planem nie występują obiekty objęte prawną formą ochrony przyrody.
5. W zakresie przeciwdziałania powstawaniu zanieczyszczeń na terenie ulicy Wołoskiej (ulica
główna) ustala się - przy przebudowie ulicy - wprowadzenie rozwiązań technicznych i przestrzennych
sprzyjających ograniczaniu powstawania i rozprzestrzeniania się hałasu i drgań np. poprzez wymianę
nawierzchni, wprowadzenie i uzupełnianie zieleni przyulicznej – szpalerów drzew i zieleni niskiej,
zmiany w organizacji ruchu;
6. W zakresie przeciwdziałania powstawaniu zanieczyszczeń na terenie Trasy NS - ulica główna
ruchu przyspieszonego ustala się:
1) realizację trasy w sposób ograniczający rozprzestrzenianie się hałasu;
2) zastosowanie ekranów akustycznych w sposób uwzględniający rzeczywisty poziom hałasu,
przy czym ekrany akustyczne powinny być przejrzyste na min. 70% swojej powierzchni;
9
3) realizację jezdni i innych urządzeń ruchu kołowego w sposób ograniczający powstawanie i
rozprzestrzenianie się hałasu i drgań np. poprzez zastosowanie nawierzchni cichych,
kształtowanie przekroju ulicy, wprowadzenie właściwej organizacji ruchu oraz uzupełniająco
poprzez wprowadzenie zieleni przyulicznej – szpalerów drzew i zieleni niskiej.
7. W zakresie przeciwdziałania powstawaniu zanieczyszczeń związanych z funkcjonowaniem linii
tramwajowej w ul. Wołoskiej i ul. Woronicza ustala się stosowanie rozwiązań technicznych torowiska
tramwajowego ograniczających powstawanie i rozprzestrzenianie się hałasu i drgań przy przebudowie
istniejącej linii.
8. W zakresie przeciwdziałania powstawaniu zanieczyszczeń związanych z funkcjonowaniem linii
kolejowej ustala się:
1) przy przebudowie oraz rozbudowie linii kolejowych - stosowanie rozwiązań technicznych
ograniczających powstawanie i rozprzestrzenianie się hałasu i drgań, w szczególności ustala
się realizację linii kolejowych w wykopie;
2) dopuszcza się lokalizowania ekranów akustycznych wzdłuż linii kolejowej, przy czym ekrany
akustyczne powinny być przejrzyste na min. 70% swojej powierzchni.
9. W zakresie ochrony przed zanieczyszczeniami terenów przylegających do ulicy Wołoskiej, ul.
Woronicza, ul. Domaniewskiej, ul. Postępu, ul. Konstruktorskiej na odcinku od ul. Racjonalizacji
do ul. Wołoskiej, ul. Racjonalizacji i ul. Samochodowej oraz Trasy N-S, terenów położonych przy
liniach tramwajowych oraz przy linii kolejowej ustala się:
1) realizację nowej zabudowy zlokalizowanej od strony ww. ulic, linii tramwajowej lub linii
kolejowej, w sposób uwzględniający rzeczywisty poziom hałasu lub potencjalne
zanieczyszczenia związane z hałasem i drganiami związane z planowaną budową lub
rozbudową ulic, między innymi poprzez zastosowanie rozwiązań konstrukcyjno-budowlanych
ograniczających uciążliwość akustyczną, a w szczególności przegród o wysokiej
izolacyjności, w budynkach, obiektach i pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt
ludzi;
2) dopuszcza się renowację akustyczną budynków istniejących, tzn. przebudowę budynku, której
celem jest zabezpieczenie wnętrz budynku przed hałasem i drganiami z zewnątrz, obniżenie
lub tłumienie hałasów i drgań, między innymi poprzez: wprowadzenie okien o podwyższonej
izolacyjności akustycznej, renowację elewacji, przebudowę wnętrz itp.;
3) w budynkach i lokalach położonych przy ulicach dopuszcza się zmianę funkcji pomieszczeń
mieszkalnych lub innych pomieszczeń o funkcjach chronionych narażonych na hałas na
funkcje biurowe, usługowe, techniczne;
4) zakazuje się lokalizacji funkcji mieszkaniowych, rekreacyjno-wypoczynkowych, usług
oświaty, domów opieki społecznej i szpitali od strony ww. ulic, linii tramwajowej lub linii
kolejowej;
5) od strony ww. ulic, linii tramwajowej lub linii kolejowej należy lokalizować przede
wszystkim pomieszczenia pomocnicze takie jak: klatki schodowe, pomieszczenia higieniczno
- sanitarne itp., chyba, że zastosowane przegrody, izolacje akustyczne lub ekrany zapewniają
zachowanie właściwego klimatu akustycznego wewnątrz pomieszczeń;
6) dopuszcza się również wprowadzanie zieleni i budynków o funkcjach usługowych i
biurowych w pierzejach ulic, stanowiących izolacje akustyczną dla zabudowy wewnątrz
kwartałów, zgodnie z ustaleniami szczegółowymi.
10. Ustala się, że działalność usługowa i techniczna nie może powodować zanieczyszczenia środowiska
– przekroczenia dopuszczalnych norm w zakresie emisji szkodliwych substancji, promieniowania
elektromagnetycznego, hałasu, wibracji itp. poza działką budowlaną, na której działalność ta jest
prowadzona.
11. Wyznacza się obszar wymagający rekultywacji gruntu (zgodnie z rysunkiem planu),
zanieczyszczonego w związku z prowadzoną działalnością, wyprzedzająco w stosunku do realizacji
nowego zagospodarowania terenu; obszar obejmuje tereny A3.U-HB/Gw, A6.MW/U, A7.MW/U,
10
A8.MW, A9.MW, A10.MW, A11.U-O/K/S/Z, A12.ZP, A13.ZP, A14.ZP, 12KDD, 1KDW, część
terenu 2KD-PM.
12. Dla obszaru położonego w zasięgu korytarza wymiany powietrza Systemu Przyrodniczego
Warszawy ustala się następujące ograniczenia w zabudowie i zagospodarowaniu:
1) zakazuje się lokalizowania zabudowy w granicach korytarza wymiany powietrza – zgodnie z
rysunkiem planu;
2) kształtuje się sprzyjający wymianie powietrza układ przestrzeni dostępnych publicznie –
wprowadza się ulic o kierunku północ – południe oraz szpalery drzew;
3) zakazuje się lokalizowania urządzeń i instalacji mogących niekorzystnie wpływać na jakość
powietrza.
W § 9 – ustala się zasady ochrony dziedzictwa kulturowego, w tym:
1. Ustala się ochronę zabytkowego budynku – garażu wielopoziomowego przy ul. Woronicza 19
zlokalizowanego na terenie D2.U-HB/Gw; dla budynku i terenu określa się następujące ograniczenia
w zabudowie i zagospodarowaniu:
1) zakazuje się naruszania właściwych dla pierwowzoru: bryły budynku, formy elewacji,
otworów okiennych, kształtu stolarki okiennej i jej podziału;
2) zakazuje się nadbudowy i rozbudowy budynku;
3) na elewacjach nakazuje się stosowanie tynku w kolorze białym, jasno-szarym lub jasnobeżowym lub malowanego na kolor biały, jasno-szary lub jasno-beżowy;
4) w przypadku remontu lub przebudowy budynku należy przywrócić jego pierwotny wygląd, w
uzgodnieniu z konserwatorem zabytków.
2. Dopuszcza się zachowanie istniejących elementów identyfikacji przestrzennej takich jak: pomniki,
tablice pamiątkowe, kapliczki, krzyże.
W § 15 – ustala się zasady obsługi analizowanego obszaru infrastrukturą techniczną, w tym:
1. W zakresie zaopatrzenia w wodę i sieci wodociągowej:
1) ustala się zaopatrzenie w wodę obiektów na terenie objętym planem z miejskiej sieci
wodociągowej;
2) dopuszcza się zachowanie, przebudowę i rozbudowę istniejącej sieci wodociągowej;
3) ustala się realizację sieci wodociągowej na terenach przeznaczonych pod zabudowę;
4) dopuszcza się wykonywanie ujęć wód podziemnych z utworów oligoceńskich wyłącznie na
potrzeby ogólnodostępnych punktów czerpalnych i obiektów służby zdrowia przy
jednoczesnej ochronie zasobów wodnych tego poziomu;
5) ustala się rezerwy terenu dla sieci wodociągowych na terenach położonych w liniach
rozgraniczających: ulic (dróg publicznych) (KD), ulic (dróg publicznych) - alei pieszych (KDP), ulic (dróg publicznych) - placów miejskich (KD-PM) oraz na terenach położonych w
liniach rozgraniczających dróg wewnętrznych (KDW) o szerokości nie mniejszej niż 5,0m i w
miejscach dostępnych dla właściwych służb eksploatacyjnych.
2. W zakresie odprowadzania ścieków oraz wód opadowych i roztopowych:
1) ustala się zachowanie i realizację systemu rozdzielczego kanalizacji – rozdzielnie kanalizacji
sanitarnej i kanalizacji deszczowej, na obszarze objętym planem;
2) ustala się odprowadzanie ścieków bytowych do miejskiej sieci kanalizacyjnej sanitarnej;
3) zakazuje się budowy bezodpływowych zbiorników na nieczystości ciekłe oraz
przydomowych oczyszczalni ścieków bytowych; dopuszcza się eksploatację istniejących
bezodpływowych zbiorników na nieczystości ciekłe lub przydomowych oczyszczalni ścieków
tylko na potrzeby istniejących obiektów budowlanych do czasu wybudowania miejskiej sieci
kanalizacyjnej dającej możliwość odprowadzenia ścieków z obiektu budowlanego;
4) ustala się zasady odprowadzania wód opadowych i roztopowych:
11
a) dla obiektów budowlanych ustala się zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych
w pierwszej kolejności w miejscu ich powstawania, z uwzględnieniem ppkt. b); wody te
należy odprowadzać na własny teren nieutwardzony lub do urządzeń do retencji wód
opadowych i roztopowych w granicach działki budowlanej; dopuszcza się odprowadzenie
wód opadowych lub roztopowych do powierzchniowych cieków i zbiorników wodnych, z
uwzględnieniem par. 8 ust. 1 pkt. 4 i 5, ust. 2 pkt. 5 i ust. 3 pkt. 6;
b) dla istniejących obiektów budowlanych dopuszcza się zagospodarowanie wód
opadowych i roztopowych w sposób dotychczasowy;
c) w przypadku braku możliwości technicznych odprowadzenia wód opadowych i
roztopowych z terenu działki lub obiektu budowlanego do gruntu za pomocą urządzeń do
powierzchniowego odwodnienia, dopuszcza się ich odprowadzenie do kanalizacji
deszczowej, na warunkach uzgodnionych z zarządcą sieci;
d) dopuszcza się odprowadzenie wód opadowych i roztopowych z jezdni i parkingów do
miejskiej sieci kanalizacyjnej, na warunkach uzgodnionych z zarządcą kanalizacji lub do
powierzchniowych zbiorników wodnych (wg odrębnych przepisów), wskazanych na
rysunku planu; ustala się odprowadzenie wód opadowych i roztopowych z pozostałych
powierzchni w linach rozgraniczających ulic, placów, alei pieszych i dróg wewnętrznych,
szczególnie z terenów zieleni ulicznej, do ziemi;
e) dopuszcza się odprowadzenie wód opadowych i roztopowych z jezdni i parkingów i
terenów o innym użytkowaniu powodującym ich zanieczyszczenie, mogące stanowić
potencjalne zagrożenie dla środowiska wodnego zgodnie z obowiązującymi przepisami, do
ziemi lub wód powierzchniowych pod warunkiem ich oczyszczenia przed odprowadzeniem
przy zastosowaniu urządzeń służących oczyszczaniu wód opadowych i roztopowych.
f) ustala się nakaz kształtowania powierzchni działek w sposób zabezpieczający sąsiednie
tereny i ulice przed spływem wód opadowych.
5) ustala się rezerwy terenu dla kanałów sanitarnych na terenach położonych w liniach
rozgraniczających ulic (dróg publicznych) (KD), ulic (dróg publicznych) - alei pieszych (KDP), ulic (dróg publicznych) - placów miejskich (KD-PM) oraz na terenach położonych w
liniach rozgraniczających dróg wewnętrznych (KDW) o szerokości nie mniejszej niż 5,0m i w
miejscach dostępnych dla właściwych służb eksploatacyjnych.
3. W zakresie zaopatrzenia w ciepło:
1) dopuszcza się zaopatrzenie w ciepło nowych budynków i obiektów realizowanych na terenie
planu w oparciu o urządzenia zasilane z miejskiej sieci ciepłowniczej, z sieci gazowej lub z
sieci elektroenergetycznej;
2) dopuszcza się zaopatrzenie w ciepło z odnawialnych źródeł energii lub pomp ciepła z
wykorzystaniem kogeneracji rozproszonej;
3) dopuszcza się indywidualne urządzenia grzewcze np. kotły indywidualne, kotłownie lokalne,
kominki;
4) zakazuje się zaopatrzenia zabudowy w ciepło z indywidualnych kotłów opalanych paliwem
stałym;
5) dopuszcza się budowę miejskich sieci ciepłowniczych na terenach przewidzianych pod
zabudowę mieszkaniową wielorodzinną i usługową poza liniami rozgraniczającymi dróg
publicznych;
6) po wybudowaniu i podłączeniu miejskiej sieci ciepłowniczej w obszarze objętym planem
ustala się likwidację istniejących kotłowni obiektowych;
7) ustala się rezerwy terenu dla realizacji sieci ciepłowniczej na terenach położonych w liniach
rozgraniczających: ulic (dróg publicznych) (KD), ulic (dróg publicznych) - alei pieszych (KDP), ulic (dróg publicznych) - placów miejskich (KD-PM) oraz na terenach położonych w
liniach rozgraniczających dróg wewnętrznych (KDW) o szerokości nie mniejszej niż 5,0m i
w miejscach dostępnych dla właściwych służb eksploatacyjnych.
4. W zakresie zaopatrzenia w gaz i sieci gazowej:
12
1) ustala się zaopatrzenie w gaz zabudowy na terenie planu z miejskiej sieci gazowej;
2) ustala się rezerwy terenu dla sieci gazowej na terenach położonych w liniach
rozgraniczających: ulic (dróg publicznych) (KD), ulic (dróg publicznych) - alei pieszych (KDP), ulic (dróg publicznych) - placów miejskich (KD-PM) oraz na terenach położonych w
liniach rozgraniczających dróg wewnętrznych (KDW) o szerokości nie mniejszej niż 5,0m i w
miejscach dostępnych dla właściwych służb eksploatacyjnych;
3) ustala się minimalną odległość 0,5m linii nowych ogrodzeń od gazociągu;
4) dopuszcza się wykorzystanie gazu ziemnego w urządzeniach wytwarzających ciepło lub
urządzeniach kogeneracyjnych.
5. W zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną:
1) ustala się zaopatrzenie w energię elektryczną obiektów na terenie objętym planem z miejskiej
sieci elektroenergetycznej;
2) dopuszcza się zachowanie istniejących stacji transformatorowych; dopuszcza się lokalizację
nowych wnętrzowych stacji transformatorowych, w tym stacji podziemnych;
3) ustala się zachowanie istniejącej wnętrzowej stacji transformatorowej 15/110kV RPZ
„Południowa”, zlokalizowanej na terenie B7.I-E;
4) ustala się rezerwy terenu dla sieci elektroenergetycznych na terenach położonych w liniach
rozgraniczających: ulic (dróg publicznych) (KD), ulic (dróg publicznych) - alei pieszych (KDP), ulic (dróg publicznych) - placów miejskich (KD-PM) oraz na terenach położonych w
liniach rozgraniczających dróg wewnętrznych (KDW) o szerokości nie mniejszej niż 5,0m i w
miejscach dostępnych dla właściwych służb eksploatacyjnych;
5) zakazuje się lokalizowania na terenie objętym planem napowietrznych linii
elektroenergetycznych;
6) Ustala się docelowe skablowanie istniejących napowietrznych linii wysokiego napięcia
110kV i realizację linii kablowych w liniach rozgraniczających ul. Wołoskiej i ul. Woronicza;
7) ustala się strefę ograniczeń w zagospodarowaniu terenu wokół istniejących napowietrznych
linii wysokiego napięcia 110kV (zgodnie z rysunkiem planu); do czasu skablowania linii
ustala się zakaz realizacji pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi na terenach
położonych w strefie ochronnej.
8) zakazuje się nasadzeń roślinności wysokiej pod liniami wysokiego napięcia i w strefie
technicznej dla nadziemnej linii elektroenergetycznej;
9) dopuszcza się wytwarzanie energii elektrycznej z instalacji kogeneracji rozproszonej,
indywidualnych odnawialnych źródeł energii lub ogniw paliwowych.
6. W zakresie dostępu do telefonicznych połączeń kablowych, radiowych i sieci teletechnicznych:
1) dopuszcza się obsługę telekomunikacyjną obiektów na terenie objętym planem z istniejącej
sieci telekomunikacyjnej lub z innych sieci telekomunikacyjnych;
2) ustala się rezerwy terenu dla sieci teletechnicznych na terenach położonych w liniach
rozgraniczających: ulic (dróg publicznych) (KD), ulic (dróg publicznych) - alei pieszych (KDP), ulic (dróg publicznych) - placów miejskich (KD-PM) oraz na terenach położonych w
liniach rozgraniczających dróg wewnętrznych (KDW) o szerokości nie mniejszej niż 5,0m i w
miejscach dostępnych dla właściwych służb eksploatacyjnych;
3) zabrania się lokalizowania na terenie objętym planem nowych napowietrznych linii
telekomunikacyjnych.
7. W zakresie usuwania odpadów:
1) nakazuje się wyposażanie zabudowanych nieruchomości w odpowiednie urządzenia i miejsca
służące do zbierania odpadów, w tym zbieranych selektywnie;
2) dopuszcza się zachowanie i przebudowę istniejących śmietników obsługujących kilka
budynków, o ile administrowane są one przez jednego zarządcę;
3) dopuszcza się lokalizowanie urządzeń do zbierania lub segregacji odpadów (kosze,
13
pojemniki), na terenach ulic (dróg publicznych), ulic (dróg publicznych) - alei pieszych, ulic
(dróg publicznych) - placów miejskich, dróg wewnętrznych oraz na terenach zieleni;
4) masy ziemne, w szczególności pochodzące z wykopów fundamentowych, należy
zagospodarować na terenie działek własnych poszczególnych inwestycji lub poza obszarem
opracowania planu.
W § 16 – ustala się zasady tymczasowego zagospodarowania, urządzenia i użytkowania terenów, w
tym:
1. Dopuszcza się dotychczasowe użytkowanie terenów do czasu ich zagospodarowania zgodnie z
przeznaczeniem określonym w planie.
2. Ustala się zakaz zabudowy terenów B3, B5, E1, E7, E8 w zakresie wyznaczonej na rysunku planu
strefy ochronnej od linii elektroenergetycznej wysokiego napięcia do czasu przebudowy napowietrznej
linii wysokiego napięcia polegającej na realizacji linii podziemnej, kablowej.
Rozdział 18 zawiera ustalenia szczegółowe dla poszczególnych terenów.
W zawartych tu ustaleniach istotne z punktu widzenia ochrony środowiska są ustalenia dla terenów
wymaganego wskaźnika powierzchni biologicznie czynnych (PBC).
Na ogólną liczbę 70 wydzieleń terenów dla 78% minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej
mieści się w przedziale od 20 do 50%. Dla 9 wydzieleń przewidziano minimalny wskaźnik PBC w
wielkości 70%.
Szacuje się, że średni wskaźnik powierzchni biologicznie czynnych dla całego terenu objętego planem
wynosi ponad 30 %.
Rysunek Planu
Na rysunku planu, określono następujące elementy, jako ustalone planem:
1) granica obszaru objętego planem;
2) linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach zagospodarowania;
3) linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach zagospodarowania
– wydzielenia o przebiegu orientacyjnym;
4) linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach zagospodarowania
– wydzielenia wewnątrz terenów komunikacji;
5) obowiązujące linie zabudowy;
6) nieprzekraczalne linie zabudowy;
7) oznaczenia literowo – cyfrowe terenów, w tym przeznaczenie terenów;
8) osie widokowe;
9) dominanty wysokościowe wraz ze strefą dopuszczalnej lokalizacji dominanty;
10) istniejące i projektowane szpalery drzew;
11) istniejące szpalery drzew i pojedyncze drzewa o dużych walorach przyrodniczokrajobrazowych wskazane do zachowania;
12) tereny zieleni;
13) powierzchniowe zbiorniki wodne (obrys orientacyjny);
14) granica obszaru wyróżnionego w Systemie Przyrodniczym Warszawy jako korytarz wymiany
powietrza;
15) budynki do zachowania, podlegające ochronie w planie, wpisane do gminnej ewidencji
zabytków;
16) granice terenów wymagających rekultywacji;
17) granice terenów służących organizacji imprez masowych;
18) linia wysokiego napięcia wraz ze strefą ochronną;
19) place i miejsca wymagające szczególnego opracowania posadzki;
14
20) wydzielone ścieżki rowerowe;
21) ciąg pieszo-rowerowy na przedłużeniu ul. 1-go Sierpnia (przebieg bezkolizyjny w stosunku
do linii kolejowej i trasy N-S);
22) lokalizacja usług w parterach budynków – pierzeje usługowe.
3.4 CELE OCHRONY ŚRODOWISKA I SPOSOBY ICH UWZGLĘDNIENIA W PROJEKCIE
PLANU
Podstawowym dokumentem określającym cele ochrony środowiska na terenie m.st. Warszawy jest
„Program ochrony środowiska miasta stołecznego Warszawy” przyjęty w 2005 roku. Główne cele
sformułowane w tym programie, to:
poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego,
ochrona dziedzictwa przyrodniczego i racjonalne użytkowanie zasobów przyrody,
zrównoważone wykorzystanie surowców, materiałów, wody i energii.
Główne cele polityki zagospodarowania przestrzennego miasta w zakresie ochrony środowiska i
jego zasobów określono w 2006 r. w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego m. st. Warszawy”. Są to:
ochrona walorów środowiska, przyrody i krajobrazu;
poprawa jakości wód powierzchniowych i ochrona zasobów wodnych;
ochrona przed hałasem komunikacyjnym i przemysłowym;
osiągnięcie wymaganych standardów jakości powietrza atmosferycznego;
przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska na skutek wystąpienia awarii przemysłowych oraz
awarii wynikających z transportu materiałów niebezpiecznych.
Kierunkami ochrony środowiska i kształtowania funkcji przyrodniczych w zagospodarowaniu
przestrzennym są – zgodnie ze „Studium…”:
utrzymanie ciągłości przestrzennej i funkcjonalnej obszarów o szczególnych wartościach
przyrodniczych i krajobrazowych pełniących ważne funkcje klimatyczne (wymiany i regeneracji
powietrza), biologiczne (siedlisko twórcze) i hydrologiczne (zasilania i retencji wód
powierzchniowych i podziemnych) jako Systemu Przyrodniczemu Warszawy oraz zapewnienie
jego ciągłości w ramach ekologicznych powiązań ponadregionalnych i regionalnych.
wyeksponowanie w strukturze miasta obszarów o dużych wartościach przyrodniczych i
krajobrazowych,
zahamowanie degradacji terenów zieleni,
poprawa jakości środowiska,
wzrost bezpieczeństwa ekologicznego.
W celu ochrony środowiska i jego zasobów w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
„Studium…” określa:
System Przyrodniczy Warszawy (SPW),
obszary i obiekty ochrony przyrody,
zasady ochrony powierzchni ziemi,
zasady ochrony zasobów wodnych i ich jakości,
zasady ochrony przed zagrożeniami.
W omawianym projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego główne cele ochrony
środowiska w planowaniu przestrzennym zostały uwzględnione następująco:
Na obszarze planu jedynym elementem Systemu Przyrodniczego Warszawy (SPW) jest niewielki
fragment korytarza przewietrzającego.
15
Plan zawiera ustalenia planu dla tego elementu SPW zgodne z polityką wskazaną w „Studium…”.
Na obszarze objętym planem nie występują obiekty i obszary chronione prawnie.
Na terenie objętym planem nie występują obszary ani obiekty wymagające specjalnych ustaleń ze
względu na ochronę powierzchni ziemi.
Ochrona zasobów wodnych i ich jakości w projekcie planu nie narusza zasad określonych w
„Studium…”. Naturalne wody powierzchniowe nie występują.
Ochrona przed zagrożeniami.
Jako główne zagrożenia środowiska Warszawy „Studium…” wskazuje:
- hałas komunikacyjny,
- hałas lotniczy,
- zanieczyszczenia powietrza, przede wszystkim pyłem PM10 ze źródeł komunikacyjnych,
- pola elektromagnetyczne,
- poważne awarie.
W odniesieniu do ochrony przed hałasem komunikacyjnym plan kwalifikuje ulice zgodnie z
ustaleniami „Studium…” a przede wszystkim określa zasady zabezpieczeń przed hałasem ulicznym, w
tym zwłaszcza od ulicy głównej (Wołoska) oraz projektowanej głównej ruchu przyspieszonego (Trasa
NS).
Ochrona przed hałasem lotniczym nie dotyczy analizowanego terenu.
W zakresie ochrony powietrza w projekcie planu w sposób właściwy ustalono źródła zaopatrzenia w
ciepło, wykluczając między innymi możliwość stosowania paliw stałych, jako potencjalnie
powodujących największą emisję pyłu.
Ustalenia projektu planu spełniają zasady ochrony przed polami elektromagnetycznymi.
Na obszarze planu nie występują zakłady stwarzające zagrożenie dla życia lub zdrowia w wyniku
wystąpienia poważnych awarii w rozumieniu przepisów szczególnych. Na ulicach ponadlokalnych – w
tym zwłaszcza na projektowanej Trasie NS przewóz materiałów niebezpiecznych nie powinien być
dopuszczony. Zgodnie z ustaleniami Studium niezbędne jest opracowanie mapy szlaków kolejowych i
dróg, którymi przewożone są substancje niebezpieczne wraz z bazą danych o ilości i rodzaju
przewożonych materiałów. Dla pojazdów przewożących substancje niebezpieczne niezbędne jest
wyznaczenie szlaków tranzytowych omijających tereny mieszkaniowe o dużej gęstości zaludnienia.
4. AKTUALNY STAN ŚRODOWISKA. CHARAKTERYSTYKA I
UWARUNKOWANIA DO ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
(na podstawie „Opracowania ekofizjograficznego dla Służewca Przemysłowego w rejonie ul.
Konstruktorskiej”, autor: mgr inż. arch. kraj. Aleksandra Zacharjasiewicz, Grudzień 2008 r.)
4.1 POŁOŻENIE TERENU – CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA.
Teren objęty planem położony jest w południowej części lewobrzeżnej Warszawy, w dzielnicy
Mokotów. Granice opracowywanego planu ograniczają: od północy ulica Woronicza, od wschodu ul.
Modzelewskiego, od południa ul. Domaniewska, od zachodu linia kolejowa „radomska”. Jest to
obecnie teren przekształcającej się dzielnicy przemysłowo-składowej. Zwanej Służewcem
Przemysłowym, a dawniej także PDPS – Południowa Dzielnica Przemysłowo-Składowa.
Fizjograficznie teren przynależy do Równiny Warszawskiej, wchodzącej w skład Niziny
Środkowomazowieckiej.
16
4.2 OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA OBECNEGO ZAGOSPODAROWANIA
Analizowany obszar stanowi fragment Służewca Przemysłowego, będący typowym terenem
poprzemysłowym z obiektami produkcyjnymi, magazynowymi i biurowymi, które po zmianach, jakie
zaszły w gospodarce w latach 90-tych zaczęły ulegać modernizacji lub wymianie. W wyniku
zachodzących przekształceń funkcjonalno-przestrzennych na tym terenie, rozpoczęła się zamiana
dotychczasowych funkcji przemysłowo-składowej i zaplecza technicznego na funkcje biurowousługowo-handlowe II i III stopnia.
Obszar Służewca Przemysłowego w rejonie ul. Konstruktorskiej, podobnie jak cały teren Służewca,
jest bardzo dobrze skomunikowany z centrum miasta i lotniska. Jest dobrze dostępny z głównego
układu drogowego miasta. W bliskim sąsiedztwie krzyżują się ważne arterie w sieci komunikacyjnej
miasta: ul. Marynarska, ul. Wołoska, Al. Wilanowska i ul. Rzymowskiego.
Na analizowanym terenie funkcjonują instytucje takie jak: Telewizja Polska S.A., Polskie Radio i
Telewizja, a także zlokalizowana jest zajezdnia autobusowa i tramwajowa, jak również straż pożarna,
stacja pogotowia ratunkowego. W ostatnich latach powstało na analizowanym terenie kilka nowych
biurowców. Funkcjonują także liczne firmy usługowe.
Rys. 5. Położenie analizowanego terenu w odniesieniu do Warszawy i dzielnicy Mokotów.
Rys. 6. Aktualne (2008 r.) zagospodarowanie analizowanego terenu.
17
4.3 POŁOŻENIE TERENU W RELACJI DO OBSZARÓW I OBIEKTÓW CHRONIONYCH
NA PODSTAWIE USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY
Omawiany rejon należy do ubogich w Warszawie pod względem zasobów przyrodniczych. Na terenie
opracowania, ani w sąsiedztwie, nie ma obszarów i obiektów objętych ochroną prawną ze względu na
wartości przyrodnicze. Analizowany teren znajduje się poza systemem obszarów chronionych prawnie
na podstawie Ustawy o ochronie przyrody oraz praktycznie poza Systemem Przyrodniczym Warszawy
określonym w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. st. Warszawy.
Najbliższe ponadlokalne formy ochrony przyrody znajdują się w znacznej odległości od analizowanego
terenu
OBSZARY NATURA 2000
Najbliższym obszarem Natura 2000 jest OSOP Dolina Środkowej Wisły odległy o ponad 7 km.
PARKI NARODOWE
Najbliższym parkiem narodowym jest Kampinoski Park Narodowy, odległy od analizowanego terenu o
min. 14 km.
REZERWATY PRZYRODY
Najbliższym rezerwatem przyrody jest „Las Kabacki im. Stefana Starzyńskiego”, odległy od
analizowanego terenu o min. 5,0 km, oddzielony terenami zwartej zabudowy.
PARKI KRAJOBRAZOWE
Najbliższym parkiem krajobrazowym jest Chojnowski Park Krajobrazowy odległy o ponad 13 km.
OBSZARY CHRONIONEGO KRAJOBRAZU
Najbliżej położony fragment Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu znajduje się w dolinie
Potoku Służewieckiego w rejonie ul. Puławskiej, w odległości ok. 2,6 km
UŻYTKI EKOLOGICZNE
Najbliższym użytkiem ekologicznym jest Jeziorko Imielińskie odległe o ponad 5 km.
ZESPOŁY PRZYRODNICZO-KRAJOBRAZOWE
Najbliższym zespołem przyrodniczo-krajobrazowym jest Park SGGW przy al. Niepodległości w
Warszawie odległy o ok. 3,5 km.
4.4 CHARAKTERYSTYKA LOKALNYCH WARUNKÓW ŚRODOWISKA
4.4.1 RZEŹBA TERENU
Służewiec Przemysłowy według regionalizacji fizyczno-geograficznej (Kondracki 2001)
położony jest na terenie mezoregionu Równinie Warszawskiej (318.76), stanowiącej centralną część
Niziny Środkowomazowieckiej (318.7), która należy do podprowincji Nizin Środkowopolskich (318).
Równina graniczy od wschodu z mezoregionem Doliną Środkowej Wisły. Równina Warszawska jest
zdenudowanym płatem akumulacji lodowcowej położonym 20-30 m ponad lustrem wody Wisły z
zaznaczonym stopniem erozyjnym ku wschodowi. Kształtowanie się dzisiejszej rzeźby terenu
następowało w trakcie, co najmniej czterech zlodowaceń plejstoceńskich. Każdy cykl glacjalny
zaznaczał się etapem akumulacji glacjalnej (poziomy glin zwałowych) oraz wodnolodowcowej i
zastoiskowej z dużym udziałem procesie glacitektonicznych. Ostatni akumulacyjny cykl glacjalny
przypada na zlodowacenie Warty (stadiał mazowiecko-podlaski zlodowacenia środkowopolskiego). Od
momentu deglacjacji tego zlodowacenia obszar Służewca Przemysłowego podlegał procesom
18
intensywnej denudacji w powiązaniu z procesami peryglacjalnymi, a w ostatnim czasie silnym
przekształceniom antropogenicznym. Obecnie na omawianym terenie nie zachowały się żadne
naturalne formy rzeźby terenu.
Teren Służewca Przemysłowego położony jest na wysoczyźnie morenowej płaskiej, której wysokość
względna dochodzi do 2 m, a nachylenie terenu do 2°. Obejmuje ona w Warszawie obszar położony na
wysokości 102.5-114,0 m n.p.m. rozciągający się od ul. Królewskiej po Służewiec, gdzie rozcięta jest
przez strumień płynący Dolinką Służewiecką. Powierzchnia wysoczyzny nie zdenudowanej jest prawie
płaska. Od wschodu ogranicza ją wysoka, stroma krawędź – skarpa warszawska, o wysokości
względnej 20 m, przebiegająca na południu od Służewa przez Potok, Królikarnię, Park Łazienkowski,
Powiśle, Stare i Nowe Miasto do Cytadeli. Na tym odcinku krawędź wysoczyzny rozcięta jest licznymi
dolinami i wąwozami.
Rzeźba terenu w granicach opracowania jest całkowicie przekształcona antropogenicznie i nie stanowi
ograniczeń projektowych. Teren jest stosunkowo płaski. Najwyżej położone punkty znajdują się w
zachodniej części terenu na rogu ul. Konstruktorskiej i ul. Racjonalizacji (108,4 m n.p.m.) i północnowschodniej części terenu przy ul. Woronicza (108,8 m n.p.m.). Teren łagodnie opada w kierunku ul.
Wołoskiej, a najniższy jego punkt znajduje się u zbiegu z ul. Domaniewską (103,1 m n.p.m.).
4.4.2 BUDOWA GEOLOGICZNA
Warszawa leży w obrębie dwu zasadniczych zespołów geomorfologicznych: wysoczyzna warszawskiej
oraz tarasów doliny. Są one ułożone równolegle do koryta Wisły. Rozgraniczeniem jest Skarpa
Warszawska, która jest elementem morfologicznym, wyróżniającym się na płaskiej powierzchni
równiny mazowieckiej.
Warszawa leży w centralnej części jednostki geologicznej niecki mazowieckiej. Niecka mazowiecka
wypełniona jest utworami kredy, trzeciorzędu i czwartorzędu.
Najstarszymi utworami występującymi w podłożu mającymi przede wszystkim znaczenie w
zaopatrzeniu w wodę są utwory kredowe. Są to skały osadowe, białe lub szare margle czasem
piaszczyste. Strop kredy w centralnej części niecki występuje na głębokości od 260 do 290 m od
powierzchni terenu.
Trzeciorzęd w rejonie Warszawy reprezentowany jest przez osady oligocenu, miocenu i pliocenu. W
okolicach Warszawy miąższość utworów trzeciorzędowych jest największa i wynosi powyżej 200 m.
Osady oligocenu to głównie piaski drobno i średnioziarniste z glaukonitem przewarstwione rozległymi
pokładami iłów i glin. Miąższość osadów waha się pomiędzy 50 a 80m.
Utwory miocenu - o miąższości od 50 do 70 m - wykształcone są w postaci piasków, mułków i iłów,
wśród których występują warstwy węgla brunatnego o maksymalnej grubości 12 m. W dolnej granicy
warstwy często występują przewarstwienia utworów słaboprzepuszczalnych. Powoduje to, że lokalne
wody występujące w oligocenie są izolowane od wód występujących w utworach miocenu. Strop
utworów mioceńskich jest bardziej zróżnicowany i występuje na głębokości od 120 do 180 m od
powierzchni terenu.
Osady pliocenu to przede wszystkim iły zwięzłe zwane „pstrymi”. W stropie tym często występują
warstwy lub soczewki piasków drobnoziarnistych i pyłów. Miąższość osadów pliocenu jest bardzo
zróżnicowana i wynosi od 25 do przeszło 150 m. Spowodowane jest to procesami glacitektonicznymi i
erozyjnymi stropu utworów trzeciorzędowych podczas kolejnych trzech zlodowaceń. Iły pliocenu były
wyjątkowo podane na deformacje wywołane obciążeniem przez wkraczające lądolody skandynawskie.
Na omawianym obszarze Służewca Przemysłowego strop osadów plioceńskich występuje na różnej
głębokości. W części południowo-wschodniej (okolice ul. Suwak) i centralnej (wzdłuż ul. Wołoskiej)
znajduje się on na głębokości ok. 40 m pod powierzchnia terenu. W okolicy skrzyżowania ul.
Wołoskiej i ul. Domaniewskiej, a także w południowo-zachodniej części terenu utwory serii ilastej
występują najgłębiej na ok. 45 m głębokości. W części północnej omawianego terenu (w okolicy
zajezdni) strop ten się podnosi do 30 m p.p.t., zaś na terenach Telewizji Polskiej występuje
19
wypiętrzenie utworów stropu osadów plioceńskich (do głębokości ok. 19 m p.p.t.), które ciągnie się
dalej na północny-zachód poza obszar opracowania.
Na osadach pliocenu leżą utwory czwartorzędowe (plejstoceńskie i holoceńskie). Ich miąższość jest
bardzo zróżnicowana, ze względu na zdeformowany strop pliocenu i waha się od 0 m na obszarach
wschodnich Warszawy, glacitektonicznie wyniesionych iłów pliocenu, do 150 m w miejscach
głębokich rozcięć erozyjnych w stropie. W strefach o spokojnej budowie geologicznej miąższość
czwartorzędu waha się od 20 do 60 m.
Na analizowanym terenie Służewca Przemysłowego poziom czwartorzędowy tworzą osady
prepleistocenu, zlodowacenia południowopolskiego, interstadiału mazowieckiego (wielkiego),
zlodowacenia środkowopolskiego.
Najstarszymi utworami czwartorzędu są żwiry, piaski ze żwirami i mułki prepleistocenu leżące
bezpośrednio na iłach pliocenu, na których leży też soczewka piasków i piasków ze żwirami
wodnolodowcowymi, częściowo rzecznymi, na nich iły, mułki i piaski zastoiskowe zlodowacenia
południowopolskiego.
Następna warstwa piasków rzecznych ze żwirami, z interglacjału mazowieckiego (wielkiego), znajduje
się na całym terenie opracowania na głębokości około 10-15 m. Jej miąższość waha się pomiędzy 15 a
20 m.
Na tych osadach w niewielkim zagłębieniu, w środkowej części terenu Służewca, leży warstwa iłów,
mułków i piasków zastoiskowych ze zlodowacenia środkowopolskiego. Kolejna warstwą tego
zlodowacenia, pokrywającą cały obszar opracowania, o miąższości kilku metrów, są gliny zwałowe
stadiału maksymalnego, znajdujące się na głębokości od 5 do 10 m p.p.t. Na nich osadziły się iły, mułki
i piaski zastoiskowe stadiału mazowiecko-podlaskiego. Ich miąższość jest zróżnicowana i nie
przekracza 10 m. Prawie na całym omawianym obszarze zewnętrzną warstwę stanowią gliny zwałowe
stadiału mazowiecko-podlaskiego, niekiedy na piaskach wodnolodowcowych dolnych, miejscami
zastoiskowych. Ich miąższość jest od 1 do 4 m. W południowo-wschodniej części omawianego terenu i
części zachodniej wzdłuż krawędzi wcinających się w wysoczyznę osadziły się piaski
wodnolodowcowe dolne, miejscami zastoiskowe. Na niewielkich obszarach występują również
pokrywy pyłowe, tworzące zwarty poziom mułków (pyłów) lessopodobnych.
4.4.3 WODY POWIERZCHNIOWE
Analizowany teren Służewca Przemysłowego należy do zlewni Wisły. W ujęciu hydrologicznym, wg
Atlasu hydrologicznego Polski, Służewiec leży w zasięgu głównej jednostki hydrograficznej 259.
Teren Służewca Przemysłowego należy do zlewni Potoku Służewieckiego (241), który dopływa do
zlewni rzeki Wilanówki (23), ta zaś bezpośrednio dopływa do Wisły (2).
W granicach objętych opracowaniem nie występują wody powierzchniowe.
4.4.4
WODY PODZIEMNE
Według podziału regionalnego zwykłych wód podziemnych Polski (Paczyński, 1995) obszar Służewca
Przemysłowego znajduje się w obrębie subregionu centralnego, należącego do regionu mazowieckiego.
Na omawianym obszarze występują dwa piętra wodonośne, stanowiące źródła zaopatrzenia w wodę –
dominujące czwartorzędowe piętro wodonośne subregionu centralnego i trzeciorzędowe piętro
wodonośne subniecki warszawskiej.
Czwartorzędowe piętro wodonośne (Q) powstało w wyniku procesów związanych ze zlodowaceniami
oraz działalnością wód Wisły i jej dopływów. Obszar Służewca Przemysłowego znajduje się na
wysoczyźnie polodowcowej, która charakteryzuje się wielowarstwowym poziomem wodonośnym. W
przeważającej części są to dwie warstwy wodonośne, pozostające w więzi hydraulicznej.
Główny użytkowy poziom wodonośny, na przeważającej części tego terenu, zalega na głębokości 1550 m, a ciśnienie hydrostatyczne jest odpowiednio proporcjonalne. Na mniejszych głębokościach 5-15
m występuje on w południowo-wschodniej części omawianego terenu. Przeciętna miąższość wynosi
10-20 m. Wydajność potencjalna studni wierconej na omawianym terenie wynosi 30-50 m3/h. Jakość
20
wód podziemnych głównego użytkowanego poziomu wodonośnego jest dobra, (ale może być nietrwała
z uwagi na brak izolacji) woda nie wymaga uzdatniania. Stopień zagrożenia wód podziemnych jest
średni, ze względu na słabą izolację i obecność ognisk zanieczyszczeń.
Trzeciorzędowe piętro wodonośne (Tr)
Jest to jednostka hydrologiczna o znaczeniu regionalnym, określana jako subniecka warszawska
(Kleczkowski, 1990). W jej obrębie mieści się obszar Służewca Przemysłowego. Subnieckę
warszawską budują dwa poziomy wodonośne: mioceński i oligoceński.
Poziom mioceński występuje na omawianym terenie pod pokrywą iłów plioceńskich, których
miąższość wynosi około 120 m. Miąższość warstwy wodonośnej mieści się w klasie 10-20 m. Wody
poziomu mioceńskiego zazwyczaj o niekorzystnym zabarwieniu (sąsiednia warstwa – węgiel brunatny)
nie maja samoistnego znaczenia użytkowego.
Poziom oligoceński charakteryzuje się na tym terenie miąższością ponad 60 m. Wartości potencjalnej
wydajności studni są w granicach 50-70 m3/h. Poziom ten występuje na wysokości większej niż 150 m,
a zwierciadło wody stabilizuje się na rzędnych od 90 do 100 m n.p.m. Jakość wód jest średnia.
Teren Służewca Przemysłowego znajduje się na obszarze jednostki hydrogeologicznej 3 bQ/
Tr I. Obejmujący fragment wysoczyzny, gdzie użytkowane jest czwartorzędowe (Q) piętro
wodonośne, a poziom wodonośny występuje na głębokości 10-50m. Średnia miąższość wynosi 17 m.
Wydajność potencjalna studni wynosi 30-50 m3/h. Słaba izolacja o grubości kilkunastu metrów może
być miejscami cieńsza. Moduł zasobów dyspozycyjnych wynosi 96 m3/24h/km2. Przewodność na tym
obszarze jest w przedziale 200-500 m2/24h. Kierunek przepływu wód podziemnych jest z północnegozachodu na południowy-wschód.
Jakość wód podziemnych
Cały omawiany obszar położony jest w strefie wysokiej ochrony zbiorników wód podziemnych
Subniecki Warszawskiej część centralna – GZWP nr 215A.
Na terenie południowej części Warszawy w czwartorzędowym piętrze wodonośnym waha się pomiędzy
III klasą – zadowalającą jakością, a IV klasą – niezadowalającą jakością wód. Normy dla tych wód
przekraczały wartości graniczne amoniaku i żelaza.
Wody trzeciorzędowe piętra wodonośnego, a w szczególności poziom oligoceński, powszechnie
ujmowany, cechuje naturalne tło hydrogeochemiczne o podwyższonych wartościach żelaza.
Stwierdzany w tych wodach, na pewnych przestrzeniach amoniak pochodzi z procesów, mających swe
źródło w czasach historycznych. Zjawiskiem niekorzystnym, które wywołuje negatywne właściwości
fizyczno-chemiczne wód oligoceńskich, są także występujące lokalnie więzi hydrauliczne z poziomem
mioceńskim. Wody mioceńskie ze względu na sąsiedztwo warstwy węgla brunatnego są złej jakości
(posiadają brunatną barwę wody) i wymagają trudnego uzdatniania.
Potwierdzać to mogą dane z monitoringu wód podziemnych WIOŚ z 2007 r. (wykonane w punktach
badawczych w południowej części Warszawy), z których wynika, iż wody trzeciorzędowe piętra
wodonośnego charakteryzują się zazwyczaj niezadowalającą jakością wód podziemnych (IV klasa) ze
zbyt dużą zawartością żelaza i amoniaku.
Pierwszy poziom wód podziemnych
Znajomość pierwszego poziomu wód podziemnych jest istotna w procesie planowania przestrzennego.
Na podstawie Mapy pierwszego zwierciadła wód podziemnych (1) można stwierdzić, że na
omawianym terenie Służewca Przemysłowego głębokość zalegania pierwszego zwierciadła wód
podziemnych na znacznym obszarze jest od 3 do 5m p.p.t., zaś na wschód od ul. Samochodowej i w
zachodniej części wzdłuż ul. Domaniewskiej głębokości od 5 do 10 m p.p.t. Najpłycej pierwszy poziom
wód podziemnych, w granicach 2-3 m p.p.t., występuje w północno-zachodniej części terenu i wzdłuż
ul. Wołoskiej od strony ul. Domaniewskiej.
21
4.4.5 GLEBY.
Na terenie Służewca Przemysłowego duża intensywność zabudowy i zainwestowania spowodowała, że
gleby na większości jego obszaru uległy trwałemu przekształceniu pod względem fizycznym,
mechanicznym.
Bardzo duża część terenu znajduje się pod zabudową. Na pozostałych terenach niezabudowanych, bądź
o znacznym procentowym udziale powierzchni biologicznie czynnej (60-80%), zajmują urbanoziemy i
industroziemy, a także kulturoziemy. W klasie urbanoziemów i industroziemów, jedną z podklas
stanowią gleby miejskie zieleńców przyulicznych i osiedlowych. Na terenie omawianego terenu
znajdują się one głównie wzdłuż ul. Woronicza i ul. Wołoskiej, a także na terenach zabudowy
jednorodzinnej przy ul. Abramowskiego. Są to gleby typu antropogenicznego, słabo wykształcone,
sołonczaki i mursze.
Na analizowanym terenie Służewca Przemysłowego znikomą jego część zajmują gleby z klasy
kulturoziem, podklasy gleb ornych terenów podmiejskich z zabudową. Znajdują się one w północnozachodniej części, w okolicy ul. Woronicza i torów kolejowych.
Przekształcone mechanicznie i chemicznie gleby zwykle nie zapewniają odpowiednich warunków dla
rozwoju roślinności. Zmiany chemiczne gleb mogą być niekiedy przyczyną usychania drzew i
krzewów.
Wszystkie gleby omawianego terenu są w różnym stopniu przekształcone chemicznie. Przejawia się to
zwiększoną akumulacją metali ciężkich, nagromadzaniem związków siarki i koncentrację chlorku sodu
używanego do odśnieżania dróg. Głównym źródłem skażenia gleb są trasy komunikacyjne, przy
których koncentracja wymienionych związków jest największa.
Gleby na tym terenie charakteryzują się odczynem lekko kwaśnym o wartości pH 5,6 – 6,5. Wzrost
kwasowości gleb związany jest opadem dwutlenku siarki, a także wymywaniem wapnia z gleby.
4.4.6 SZATA ROŚLINNA.
Według geobotanicznej regionalizacji analizowany teren leży na obszarze Europejskich Lasów
Mieszanych, w Prowincji Środkowoeuropejskiej, Dziale Mazowiecko-Poleskim i Podziale
Mazowieckim.
Na potrzeby opracowania ekofizjograficznego w listopadzie 2008 roku wykonano inwentaryzację i
waloryzację istniejącego drzewostanu na terenie Służewca Przemysłowego.
Przy wykonywaniu waloryzacji podzielono drzewa na siedem grup, gdzie uwzględniono wielkości
drzewa (wysokości i pierśnicy mierzonej na wysokości 130 cm), jego wartości przyrodniczej i stanu
zdrowotnego. Określając wartości przyrodniczą wzięto pod uwagę podział gatunkowy stosowany przy
usuwaniu drzew zgodny z Dziennikiem Ustaw nr 228 poz. 2306 z 2004 roku.
Na analizowanym terenie Służweca Przemysłowego zinwentaryzowano 3627 sztuk drzew. Drzewostan
ten jest stosunkowo młody, nasadzany głównie w latach 60-tych i 70-tych ubiegłego wieku i później.
Brak jest drzew objętych ochroną konserwatorską. W analizowanym drzewostanie na uwagę zasługują
Dąb szypułkowy wysokości 20 m, średnicy korony 15 m, a obwodzie 224 cm, rosnący na posesji przy
ul. Abramowskiego 14 i Jodła kalifornijska Abies concolor wysokości 20 m, średnicy korony 8 m i
obwodzie 147 cm, znajdująca się na posesji przy ul. Magazynowej 1.
Najliczniej występują lipy, gatunki Tilia varsoviensis, Tilia platyphyllos, Tilia cordata - razem 704 szt.,
z czego aż 619 są to drzewa duże o wysokich walorach przyrodniczych, nasadzone w szpalerach
wzdłuż ulic Woronicz, Suwak i Konstruktorskiej, a także na posesjach w rzędach zazwyczaj wzdłuż
ogrodzeń lub mniejszych grupach. Równie liczne są topole Populus nigra, Populus nigra ‘Italica’,
Populus simoni. – 578 szt., w tym 563 szt. to drzewa duże od 15 do 30 m wysokości, często o
rozłożystych koronach, niestety narażone na wyłamywanie i wymagające niekiedy cięcia sanitarnego,
szczególnie w nasadzeniach szeregowych wzdłuż ulic. Kolejnym bardzo popularnym na tym terenie
gatunkiem jest klon jesionolistny Acer negundo – 471 sz., połowę z nich stanowią drzewa duże (236
szt.) o niskich walorach przyrodniczych, często będące samosiewkami i tworzące niewielkie zarośla
22
wzdłuż ogrodzeń i starych torów kolejowych, gatunek ekspansywny. Licznie występują także
szlachetniejsze gatunki klonów (razem 286 szt.), a w szczególności rodzimy klon zwyczajny Acer
platanoides, Acer pseudoplatanus i Acer saccharinum. Należą one do drzew o wysokich walorach
przyrodniczych, chętnie sadzonych wzdłuż ulic. W większości są to drzewa duże (269 szt.) w dobrym
stanie zdrowotnym. Popularnymi gatunkami na omawianym terenie są także: jarząb Sorbus intermedia i
Sorbus aucuparia (139 szt. w tym 108 to duże drzewa), brzoza brodawkowata Betula pendula (137 szt.
w tym połowa to drzewa duże) i kasztanowiec zwyczajny Aesculus hipocastanus (144 szt, w tym 101
szt. to drzewa duże). Najczęściej rosną one w zieleni urządzonej na posesjach, z wyjątkiem
kasztanowca, który jest nasadzony w formie szpaleru przy ul. Wołoskiej.
Z gatunków iglastych najpopularniejsza jest żywotnik Thuja occidentalis i Thuja plicata w różnych
odmianach (366 szt.) sadzone zazwyczaj w formie żywopłotu na posesjach. Licznie występuje także
świerk pospolity Picea abies (94 sz., w tym 49 szt. dużych) i świerk kłujący Picea pungens i Picea
omorica ( 95 szt., w tym tylko 54 większych), są to jednak stosunkowo młode nasadzenia, zwłaszcza na
terenach gdzie były lub jeszcze są ogrody w zabudowie jednorodzinnej, a także w zieleni urządzonej
przy budynkach biurowych i usługowych.
Liczna grupą na analizowanym terenie są duże drzewa owocowe takie jak: orzech włoski Juglans nigra,
różne odmiany jabłoni Malus domestica, czereśni Prunus avium i śliw Prunus domestica. Stanowią one
pozostałość poprzedniego użytkowania terenu. Orzechy niekiedy posadzone w postaci szpalerów są
zazwyczaj okazałymi drzewami dającymi dużą biomasę.
Na analizowanym terenie Służewca Przemysłowego najwięcej rośnie drzew o wysokich walorach
przyrodniczych (1780 szt.). Wśród nich ponad 75% stanowią drzewa duże o wysokości powyżej 8 m.
Najliczniej wartościowe drzewa występują w szpalerowych nasadzeniach wzdłuż ulic Woronicza,
Wołoskiej, Domaniewkiej, Konstruktorskiej i Suwak, co stanowi 36 % wszystkich drzew z tej grupy.
Drugą pod względem liczebności grupą są drzewa o niskich walorach przyrodniczych (1156 szt.) na
mapie przedstawione w kolorze niebieskim. Ponad ¾ z nich to drzewa duże o znacznych rozmiarach,
ich wysokość przekracza 10 m. Często nasadzone są w postaci szpalerów, zazwyczaj wzdłuż ogrodzeń
na posesjach na terenach przemysłowo-usługowych i wzdłuż starych torów kolejowych, rzadziej
występują wzdłuż pasów drogi, jak to ma miejsce przy ul. Racjonalizacji, ul. Konstruktorskiej i ul.
Wołoskiej. Ze względu na znaczne rozmiary i stosunkowo dużą podatność na wyłamywanie,
niejednokrotnie wymagają one cięcia, a niekiedy również usunięcia ze względu na zły stan zdrowotny
lub obumarcie drzewa.
Rzadziej na analizowanym terenie występują drzewa o przeciętnych walorach przyrodniczych i
stanowią jedynie 12 % drzewostanu (431 szt.). W postaci szpalerów rosną głownie wzdłuż ul.
Wołoskiej, ul. Racjonalizacji i ul. Samochodowej. Na posesjach często występują młode nasadzenia
szpalerowe lub w grupach, głównie wokół budynków biurowych i na terenach zabudowy
jednorodzinnej.
Co piąte drzewo w granicach tego opracowania to drzewo iglaste. Rośnie ich na analizowanym terenie
tylko 659, w tym ponad połowę stanowi żywotnik (366 szt.).
Zieleń na analizowanym teranie ma charakter zieleni urządzonej.
Są to zadrzewienia i zakrzewienia wprowadzone wtórnie, po realizacji obiektów kubaturowych, jako
zieleń przyuliczna w układzie przeważnie pasmowym oraz jako zieleń rozproszona na terenach
zakładów przemysłowych.
Generalnie roślinność jest dość uboga. Brak jest skupisk zieleni naturalnej oraz założeń parkowych,
brak drzew o walorach pomnikowych. Z uwagi na ubogość szaty roślinnej, nieliczne większe okazy
drzew nabierają tu szczególnego znaczenia.
Najcenniejsze ze względów przyrodniczych są tereny wzdłuż pasów dróg stanowiące główne zaplecze
biomasy na danym terenie. Rośnie tu prawie 1/3 najcenniejszych drzew o wysokich walorach
przyrodniczych. Mają ono wpływ na szeroko pojęty bioklimat, możliwość formowania się
zróżnicowanych nisz ekologicznych dla zwierząt, a także znaczenie widokowe w krajobrazie i
kształtowaniu przestrzeni.
Roślinność rzeczywista
23
Dla potrzeb powyższego opracowania wykonano analizę roślinności rzeczywistej na danym terenie,
opierając się na charakterystyce takiej roślinności na terenie Warszawy opisanej przez Chojnickiego.
Lista typów roślinności obejmuje zbiorowiska zaroślowe, spontaniczne zbiorowiska ruderalne,
zbiorowiska segetalne i ruderalne w kompleksie z roślinnością kultywowaną, zieleń urządzoną i tereny
pozbawione roślinności lub ze znikomym jej udziałem.
A. Zbiorowiska zaroślowe klonu jesionolistnego i bzu czarnego
A1. Zbiorowiska zaroślowe klonu jesionolistnego i bzu czarnego (A1) z udziałem topól w
kompleksie z roślinnością ruderalną występują głównie we wschodniej części terenu na terenach
przemysłowych wzdłuż nieczynnych torów kolejowych i częściowo wzdłuż ogrodzenia sąsiadującego z
nimi zakładu przemysłowego. Część z nich została w ostatnim czasie wycięta i stanowi obecnie
niewysokie odrosty. Towarzyszą im kompleksy roślinności ruderalnej nawłoci, bylicy, perzu.
Rozwijają się one dobrze na siedliskach silnie zaburzonych z przekształconymi i zaśmieconymi
glebami.
B. Spontaniczne zbiorowiska ruderalne
B1. Kompleks zbiorowisk ruderalnych (B1) rudbeki i nawłoci późnej (Rudbeckio-Solidaginetium)
oraz bylicy i łopianu (Artemisietalia vulgaris). Jest to zbiorowisko odgrywające ważną rolę ekologiczną
ze względu na swoja znaczna produktywność. Jego roślinność dorasta do wysokości 1 m, dzięki czemu
pełni funkcję okrywową terenów przypłocia i śmietników. Porastają one na gleby żyzne. Na
omawianym terenie zbiorowiska te (B1) występują na niezagospodarowanych fragmentach terenu przy
torach kolejowych w okolicy ul. Woronicza, a także w zachodniej części tereniu w sąsiedztwie
zabudowy jednorodzinnej.
B2. Zbiorowiska nitrofilnych terofitów z przewagą komos i łobod na terenach przeznaczonych
pod budowy (B2). Zbiorowisko komos i łobod (Chenopodio-Atriplicetum) często występują na
obszarach zurbanizowanych na terenach remontowo-budowlanych, miejscach składowania odpadów i
śmietnikach. Ma ono dość dużą odporność na niekorzystne warunki miejskie, znosi znaczne zasolenie
gleb. Na omawianym terenie Służewca występuje w kilku miejscach, na działkach, z których usunięto
istniejące wcześniej budynki i prawdopodobnie przeznaczone są pod nową zabudowę. składowania
odpadów i śmietnikach. Ma ono dość dużą odporność na niekorzystne warunki miejskie, znosi znaczne
zasolenie gleb. Na omawianym terenie Służewca występuje w kilku miejscach, na działkach, z których
usunięto istniejące wcześniej budynki i prawdopodobnie przeznaczone są pod nową zabudowę.
B3. Kompleks fragmentarycznie wykształconych zbiorowisk ruderalnych terofitów na terenach
przemysłowych poddanych silnej antropopresji (B3). Wieloczłonowy kompleks pionierskich
zbiorowisk ruderalnych Sisymbrion i Eragrostion oraz muraw dywanowych związku Polygonium
avicularis, wykształcone są na poddanych silnej antropopresji terenach przemysłowych. Są to siedliska
skrajne w niewielkim stopniu dostępne dla roślinności, która rozwija się na niewielkich skrawkach
terenu. Pokrywa roślinna nie przekracza zazwyczaj 10% powierzchni wydzielenia. Są to tzw. „pustynie
przemysłowe”, na których zdecydowanie dominują elementy abiotyczne. Na analizowanym terenie
zbiorowiska te występują w zachodniej części, na obszarze starego, zaniedbanego zakładu
przemysłowego, gdzie obecnie mieści się wiele firm usługowych, a także terenie Zakładu Remontu i
Konserwacji przy ul. Magazynowej i na terenie przy ul. Samochodowej.
C. Zbiorowiska segetalne i ruderalne w kompleksie z roślinnością kultywowaną
C1. Kompleks roślinności ogródków przydomowych typu wiejsko-miejskiego występuje na terenie
Służewca Przemysłowego w okolicy ul. Abramowskiego. Są to tereny do niedawna nie skanalizowane.
Zabudowie towarzyszą ogródki z uprawami warzyw i roślin ozdobnych: drzew, krzewów i rabat
bylinowych, pielęgnowane trawniki oraz małe sady przydomowe. Wśród wykształcających się tu
zbiorowisk roślinnych występują zbiorowiska chwastów ogrodowych, ruderalne, łopianów (na
przydomowych śmietnikach)oraz niewielkie wydepczyska. Wartość przyrodnicza tych układów wynika
z tego, że jako zwarty kompleks przestrzenny tworza one wielkoą masę zieleni wysokiej o znaczeniu
24
bioklimatycznym, stanowiąc zarazem miejsce schronienia i żerowania dla wielu gatunków ptaków i
drobnych ssaków.
C2. Stary sad owocowy z murawą półnaturalna znajduje się południowo-zachodniej części terenu,
w sąsiedztwie zabudowy jednorodzinnej. Rosną tam stare jabłonie, śliwy i grusze, będące pozostałością
poprzedniego zagospodarowania terenu. Pomiędzy drzewami rośnie półnaturalna kultywowana
murawa, stanowiąca mieszaninę wysiewanych traw, spontanicznych muraw wydepczyskowych i oraz
fragmentów ziołoroślowych zbiorowisk ruderalnych.
D. Zieleń urządzona
D1. Murawa dywanowa zbliżona do półnaturalnych z zadrzewiwniami
Roślinność muraw dywanowych zbliżonych do półnaturalnych zajmuje znaczne powierzchnie na
terenie zieleni przyulicznej. Na terenie Służewca Przemysłowego występuje w szerokich pasach zieleni
wzdłuż ulicy Wołoskiej i Woronicza. Trawniki te kształtują się zwykle w półcieniu zadrzewień i
odznaczają się udziałem gatunków właściwych okrajkom lasów liściastych (bluszczyk kurdybanek,
kuklik leśny, świerząbek gajowy i in.). Postacie nasłonecznione z kolei cechuje udział gatunków
łąkowych (złocień łąkowy, chaber łąkowy i in.). Są to intensywnie kultywowane trawniki zbliżone do
zubożałych pastwisk, o zwartej darni ubogiej w gatunki. Występują one w szerokich pasach zieleni
przyulicznej rozdzielającej jezdnie, co ogranicza ich penetrację. .
D2. Murawa dywanowa zbliżona do półnaturalnych
Powszechnie na analizowanym terenie występuja trawniki, kształtujące się na siedliskach przekształconych i poddawanych intensywnej penetracji. Stanowią one swoistą mieszaninę wysiewanych
traw, spontanicznych muraw wydepczyskowych oraz fragmentów ziołoroślowych zbiorowisk
ruderalnych: z jasnotą białą i łopianem na glebach zwięzłych. Występują one wzdłuż pasów zieleni
pozbawionych drzewostanu przy ul Magazynowej i Samochodowej i wzdłuż torów kolejowych w
zachodniej części terenu Służewca.
D3. Roślinność starszych zieleńców (zakładanych przed 1990 rokiem) przy budynkach biurowych
i usługowo-przemysłowych
Występują one na znacznej części terenu Służąca Przemysłowego, we wschodniej jego części i
pomiędzy ul. Racjonalizacji i ul. Wołoską. Tereny zielone są niewielkimi wyspami wśród elementów
abiotycznych konstrukcji. Oprócz murawy dywanowe zbliżone do półnaturalnych występują
nasadzenia starszych drzew i krzewów, niekiedy rozmieszczone dość spontanicznie na terenie.
Omawiane układy roślinności trawników są zbliżone do zbiorowisk łąkowo-pastwiskowych z udziałem
gatunków wydepczyskowych. Udział gatunków ruderalnych jest związany ze stopniem bezpośredniego
wykorzystania trawników. Są to siedliska silnie antropogenicznie przeobrażone,
D4. Roślinność młodszych zieleńców (zakładanych po 2000 roku) przy budynkach biurowych
Roślinność młodych zieleńców została założona w przeciągu ostatnich kilku lat. Pokrywę roślinną
tworzą przede wszystkim kultywowane murawy dywanowe w kompleksie uporządkowanymi
założeniami krzewów i drzew. Murawy dywanowe są mieszanką różnych gatunków traw z udziałem
gatunków synantropijnych, systematycznie pielęgnowane. Z racji młodego wieku roślinność ta nie
odgrywają jeszcze specjalnej roli w kształtowaniu warunków biotopowych.
D5. Roślinność zieleńców (zakładanych po 1990 roku) przy budynkach mieszkalnych
wielorodzinnych.
Tereny takie występują wzdłuż wschodniej krawędzi opracowania i w zachodniej części ul. Woronicza.
Zieleńce stanowią niewielką część terenu wokół budynków mieszkalnych wielorodzinnych, najczęściej
są to wyspy między elementami abiotycznymi. Powierzchnie zasiedlone przez roślinność rzadko
przekraczają 30% powierzchni zagospodarowania terenu, a w niektórych przypadkach dochodzi do
10%. Zieleńce te charakteryzują się dominacją roślinności trawiasto-zielnej z niewielkim udziałem
krzewów i niskich drzew. Udział gatunków ruderalnych jest związany ze stopniem bezpośredniego
wykorzystania trawników przez mieszkańców. Również bar-dzo częste koszenie sprzyja rozwojowi
gatunków wydepczyskowych i pogłębia ubóstwo florystyczne trawników. Omawiane układy
roślinności trawników są zbliżone do zbiorowisk łąkowo-pastwiskowych. Występują na siedliskach
25
stosunkowo żyznych z natury lub sztucznie użyźnionych poprzez kształtowanie warstwy próchnicznej,
nawożenie i zraszanie.
E. Tereny pozbawione roślinności lub z bardzo małym jej udziałem
E1. Tereny prowadzonych budów pozbawione roślinności
Na terenach tych istniejąca roślinność została prawie w całości zniszczona w toku prowadzonych prac
budowlanych (wykonanych wykopów, składowanych materiałów, składowania odpadów,
wykorzystywania urządzeń i maszyn). Na analizowanym terenie Służewca Przemysłowego prowadzone
są dwie budowy budynków wielkokubaturowych przy ul. Wołoskiej i ul. Woronicza, na trzecim terenie
budowy przy ul. Magazynowej został wykonany rozległy wykop.
E2. Tereny usługowe i przemysłowe pozbawione roślinności
Są to tereny przemysłowe lub usługowe, na których nie występuje roślinność ze względu na sposób
użytkowania terenu, jak to ma miejsce na terenie betoniarni przy ul. Konstruktorskiej 10 lub też na
danym terenie brak jest powierzchni biologicznie czynnej, jak to ma miejsce na części terenu zakładów
Stolbud Warszawa przy ul. Postępu i na posesji przy ul. Racjonalizacji.
E3. Tereny usługowo-przemysłowe z udziałem roślinności < 3%
Większość terenów jest pozbawiona powierzchni biologicznie czynnej, a obecność roślinności jest
wręcz symboliczna. Na omawianym terenie powierzchnie takie występują na części terenu zajezdni
autobusowej przy ul. Woronicza, także na posesji na rogu ul. Domaniewskiej i ul. Postępu, a również
wokół nowego budynku biurowego przy ul. Domaniewskiej.
4.4.7 FAUNA
Fauna jest integralną częścią zieleni miejskiej. Na omawianym terenie Służewca Przemysłowego nie
występują parki, ani też zieleńce. Fauna małych obszarów zielonych, izolowanych wśród zwartej
zabudowy, ma charakter przypadkowy, jest niestabilna, zmienia się z roku na rok i zwykle nie ma
zdolności samoregulacji.
Wiedza na temat zwierząt żyjących na terenie Warszawy jest niepełna. W rejonie Służewca
Przemysłowego nie prowadzono prac badawczych i inwentaryzacyjnych zoocenozy, co pozwoliłoby na
pełne jej scharakteryzowanie.
Najliczniej na omawianym terenie występują ptaki. Liczba gatunków lęgowych (Luniak, 2001) jest
pomiędzy 31 a 45, co jest wartością średnią i poniżej średniej w stosunku do liczebności na terenie
Warszawy. Natomiast zagęszczenie par ptaków lęgowych jest na stosunkowo niskim poziomie i wynosi
do 151 do 300 par na km². Najliczniej na terenie Służewca Przemysłowego występują wróble (100-300
par lęgowych), gołąb miejski (41-200 par), mazurek (16-45 par) i jeżyk (11-30 par). Liczne są także
sikorka bogatka, kawka, szpak, jaskółka oknówka, sroka, sierpówka, makolągwa, dzwoniec, szczygieł,
piegża, cierniówka, kopciuszek, białorzytka, pustułka, kuropatwa i gołąb grzywacz. Mniej licznie
występuje bażant, jaskółka dymówka, kwiczoł, kos, rudzik, łozówka, pierwiosnek, zięba, wrona,
pliszka żółta, pliszka siwa i zagoniec. W okresie późnej jesieni i zimą (poza okresem lęgowym) bardzo
licznie występuje gawron w liczbie od 100 do 500 par.
Na terenie Służewca występują nieliczne gatunki ssaków. Są to głównie mysz domowa, szczur
wędrowny, kuna domowa i sporadycznie dziki królik.
4.4.8 WARUNKI KLIMATYCZNE. PRZEWIETRZANIE
Służewiec Przemysłowy położony jest w mazowiecko-podlaskim regionie klimatycznym, gdzie ścierają
się masy powietrza kontynentalnego i oceanicznego (atlantyckiego), czego wynikiem jest duża
zmienność pogodowa w ciągu roku. Przez około 8 miesięcy w roku przeważa powietrze polarnomorskie, przez około 3 miesiące klimat kształtują masy kontynentalne, zaś przez 1 miesiąc powietrze
arktyczne. Charakterystyczne dla klimatu środkowej Polski jest występowanie chłodnych dni na wiosnę
(„zimni ogrodnicy”) oraz ciepłe i słoneczne okresy jesienne („babie lato”).
Służewiec Przemysłowy znajduje się na terenie Warszawy, której klimat cechuje się znacznym
zróżnicowaniem. Miasto oddziałuje przede wszystkim na klimat lokalny, wskutek sztucznie
26
zmienionych właściwości fizycznych podłoża w postaci budynków, ulic, placów, parków itp. Nie bez
znaczenia jest także ciepło sztuczne (antropogeniczne), powstające w wyniku spalania paliw w różnych
procesach technologicznych. Wymieniając czynniki wpływające na warunki klimatyczne miasta należy
zwrócić uwagę na jego specyficzne właściwości radiacyjne, termiczne, wilgotnościowe czy też
aerodynamiczne. Istotną właściwością terenów miejskich jest zła jakość powietrza. Głównymi źródłami
zanieczyszczeń na tych obszarach są: przemysł, transport oraz ciepłownictwo. Różnorodność
powierzchni czynnych jest przyczyną ukształtowania się specyficznych cech i znacznego
zróżnicowania przestrzennego klimatu miasta. Warszawa na tle otoczenia wyróżnia się przede
wszystkim zmniejszonym dopływem promieniowania słonecznego, wyższą temperaturą powietrza
(zwłaszcza minimalnego) i dłuższym okresem bezprzymrozkowym, mniejszą wilgotnością względną i
większym niedosytem wilgotności powietrza, większym zachmurzeniem oraz mniejszą liczbą dni
pogodnych, większymi sumami opadu atmosferycznego i mniejszą prędkością wiatru. Analizowany
teren Służewca przemysłowego znajduje się poza ścisłym centrum miasta, gdzie różnice klimatyczne są
największe.
Cechy klimatu
Całkowite promieniowanie
słoneczne
Temperatura powietrza
Wilgotność względna powietrza
Prędkość wiatru
Suma opadów
Usłonecznienie
Zachmurzenie
jednostka
MJ/m²
roczne wartości
3560
ºC
%
m/s
mm
godz.
%
7,8
78
4,1
515
1589
75
Charakterystyczna cechą klimatu dużych miast jest mniejsze usłonecznienie, czyli dopływ
promieniowania słonecznego, niż na terenach pozamiejskich. Jest to spowodowany pochłanianiem
promieniowania ultrafioletowego przez tzw. aerozol miejski, na który składają się cząstki stałe, zawarte
w powietrzu i para wodna. Na obszarze Służewca usłonecznienie waha się pomiędzy 1450 a 1500
godzin w ciągu roku i jest większe niż w centrum Warszawy (poniżej 1450 godzin), zaś niższe niż na
jej obrzeżach o ok. 100-150 godzin.
Specyficzną cecha klimatu Warszawy jest tzw. warszawska wyspa cieplna (WWC). Tworzy się ona w
wyniku akumulacji energii słonecznej w sztucznym podłożu (budynki, ulice, place) w ciągu dnia i
wolniejszego (niż poza miastem) wychładzania nocą. Czynnikiem sprzyjającym powstawaniu WWC
jest również dopływ do atmosfery ciepła antropogenicznego, powstającego w wyniku spalania paliw.
Najwyższa temperatura panuje w centrum, a w miarę oddalania się od niego obniża się we wszystkich
kierunkach. Różnice pomiędzy WWC, a peryferiami miasta, wynoszą średnio 0,8°C, zaś w przy małej
dynamice przewietrzania mogą dochodzić do 9°C. Warszawska wyspa ciepła osiąga największe
natężenie w zimie i wówczas obserwowana jest przez całą dobę, a w pozostałych porach roku
występuje tylko w godzinach wieczornych i nocnych. Na Służewcu temperatura jest zazwyczaj o 0,6°C
niższa niż w centrum miasta. Średnia roczna temperatura powietrza na terenie Służewca wynosi 7,8 °C.
Najzimniejszym miesiącem jest styczeń ze średnią temperaturą -3,8 °C, a najcieplejszym lipiec ze
średnią temperaturą 18 °C.
Na podstawie wieloletnich obserwacji meteorologicznych prowadzonych na stacji Okęcie wynika, że
na obszar Warszawy najczęściej napływa powietrze z zachodu (ok. 20% przypadków), z północnegozachodu i południowego zachodu ( 10,7% i 10,5%) i południowego-wschodu (13,9%). W obrębie
miasta średnia prędkość wiatru (w centrum 1,7 m/s) może być bardzo zróżnicowana i lokalnie nawet o
60% mniejsza od wartości obserwowanych na peryferiach miasta (4,1 m/s na Okęciu). Skoncentrowana
zabudowa o różnej wysokości powoduje turbulencję powietrzna wywołaną kontrastami termicznymi
sąsiadujących ze sobą powierzchni. Lokalna cyrkulacja powietrza wywołana różnicą temperatur, a co
za tym idzie i różnicą ciśnień między centrum miasta a jego otoczeniem, decyduje o funkcjonowaniu
wewnętrznego systemu przewietrzania. W wyniku tych różnic w godzinach wieczornych i nocnych
tworzy się cyrkulacja bryzowa – prądy powietrza skierowane dołem ku wnętrzu miasta wypierają do
27
góry nagrzane powietrze znad centrum. Często występuje tzw. efekt tuneli, który występuje, gdy
powietrze przepływa równolegle do ciągów komunikacyjnych. Powietrze napływające do miasta
ciągami komunikacyjnymi przebiegającymi na kierunku wschód – zachód, a więc na kierunku
przeważających wiatrów, wynosi zanieczyszczenia z centralnych rejonów miasta w kierunku Wisły i
stamtąd poza miasto.
Różnie w mieście rozkładają się także opady, na co wpływ ma zanieczyszczenie powietrza, a także
nagrzanie miasta i zwiększona szorstkość podłoża przyczyniają się do powstania silnych prądów
wstępujących, a co za tym idzie chmur konwekcyjnych, którym towarzyszą zjawiska burzowe i ulewne
opady. Rocznie na teren Służewca spada ok. 575mm deszczu, co jest wartością większą niż średnia dla
Warszawy, ale nie najwyższą. Większe opady (ok. 625 mm) są w zachodniej i wschodniej części
Warszawy, zaś na południe od omawianego tereny opady wynoszą zaledwie 500 mm. Wilgotność
względna powietrza dla Warszawy średnio w ciągu roku wynosi 78 %.
4.4.9 UCIĄŻLIWOŚCI; DEGRADACJE; ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA
Zanieczyszczenie powietrza
Jakość powietrza na terenie Służewca Przemysłowego uzależniona jest od wiele czynników i
uwarunkowań związanych m.in. z wielkością i rozkładem emisji zanieczyszczeń (w dużym stopniu
poza obszarem opracowania), warunkami meteorologicznymi oraz ukształtowaniem i
zagospodarowaniem terenu.
Wiele źródeł zanieczyszczenia powietrza znajduje się poza obszarem objętym opracowaniem, a ma
znaczący wpływ na jego jakość na terenie Służewca Przemysłowego.
Do głównych źródeł zanieczyszczeń powietrza należą:
• źródła energetyczne - charakteryzujące się dużą wysokością emiterów, z czym związany jest
transport zanieczyszczeń na znaczne odległości (emisja pyłu, tlenków siarki, tlenków azotu,
tlenków węgla);
• źródła przemysłowe - emitujące zanieczyszczenia gazowe i pyłowe oraz związki organiczne (lotne
i stałe), związki nieorganiczne (związki fluoru, siarki), metale ciężkie, substancje specyficzne;
• źródła komunalno-bytowe - (kotłownie lokalne, paleniska domowe, zakłady użyteczności
publicznej) o niekorzystnym lokalnym wpływie na stan jakości powietrza związany z brakiem
urządzeń oczyszczających oraz niewielką wysokością emiterów;
• źródła transportowe- o emisji na niewielkiej wysokości (w składzie, której przeważają
węglowodory, tlenek węgla, pyły, związki metali, tlenki azotu i tlenki siarki).
Podstawowym narzędziem oceny jakości powietrza są bezpośrednie pomiary stężeń substancji, dla
których określone są poziomy dopuszczalne. W Warszawie działa sieć automatycznych stacji
pomiarowych WIOŚ Warszawa w ramach monitoringu powietrza. W tabeli nr.6 przedstawiono wyniki
pomiarów średniego rocznego stężenia zanieczyszczeń powietrza w trzech najbliższych stacjach dla
terenu opracowania: na ul. Lanego, w Al. Niepodległości i ul. Nowoursynowskiej. Określono także
klasę zanieczyszczenia poszczególnych parametrów zgodnie z klasyfikacją WIOŚ, zarówno dla
wybranych stacji jak i dla Warszawy. W klasyfikacji stref na podstawie kryteriów ochrony zdrowia
uwzględniono zanieczyszczenia:
• dwutlenkiem siarki – jego poziom we wszystkich trzech stacjach badawczych był na niskim
poziomie i mieścił się w najniższej klasie. Na terenie Warszawy jego poziom jest nieco wyższy
i znajduje się w klasie 2. W ostatnich latach obserwuje się spadek zanieczyszczeń powietrza
powyższych procesów energetycznych i przemysłowych. Obserwuje się także sezonowa
zmienność stężenia SO2,, co ma związek z sezonem grzewczym i z nim związanych emisji.
• dwutlenek azotu jego poziom był różny w zależności od miejsca wykonywanego pomiar: najniższy
był na stacji przy ul. Lanego, podwyższony przy ul. Nowoursynowskiej, a przy Al.
Niepodległości był powyżej górnego progu oszacowania. Dla terenu całej Warszawy średni
poziom zanieczyszczenia NO2 przekracza poziom dopuszczalny. Stężenie tlenku azotu jest
podstawowym wskaźnikiem zanieczyszczenia komunikacyjnego. W ostatnich latach stale
28
wzrasta stopień zagrożenia tymi zanieczyszczeniami. Stężenia N02 nie wykazują wyraźnej
zależności sezonowej, jego a maksima dobowe pokrywają się z okresami największego
natężenia ruchu pojazdów w ciągu dnia. Oznacza to, że istotny wpływ na tło zanieczyszczenia
powietrza przez N02 wywiera motoryzacja. Należy się zatem spodziewać, że jego wartość na
terenie Służewca Przemysłowego będzie szczególnie wysoka wzdłuż ulic o dużym natężeniu
ruchu: ul. Wołoskiej, ul. Woronicza, ul. Domaniewskiej.
• tlenek węgla – jego wartości w stacjach badawczych były niskie lub nieznacznie podwyższone.
Również w Warszawie poziom tego tlenku nie przekracza górnych progów oszacowania i nie
stanowi dużego zagrożenia zanieczyszczenia powietrza.
• benzen – jego poziom stężeń był zróżnicowany w zależności od stacji badawczej, zaś na terenie
całego miasta jego średnia wartość znajduje się powyżej górnego progu oszacowania. Na
wzrost jego stężenia w powietrzu istotny wpływ ma ruch kołowy, a także obecność stacji
benzynowych. Na analizowanym terenie działa aż sześć stacji benzynowych, dlatego należy się
spodziewać znacznego zanieczyszczenia powietrza tym związkiem.
• pyły zawieszone PM10 – poziom ich stężeń zarówno w obydwu stacjach badawczych, jak i na
terenie całej Warszawy, jest bardzo wysoki i prawie trzykrotnie przekracza dopuszczalne
wartości. Stężenie pyłu zawieszonego związane jest z emisją pochodzącą głównie ze spalania
paliw stałych (oleju, gazu, węgla kamiennego, koksu) w elektrociepłowniach, lokalnych
kotłowniach osiedlowych i przyzakładowych, indywidualne paleniska, a także z transportem
samochodowym.
• ołów – wielkości stężeń tego zanieczyszczenia na terenie całej Warszawy i w stacji badawczej w
Al. Niepodległości nie przekroczyły dolnego progu oszacowania, nie jest on zatem dużym
zagrożeniem zanieczyszczenia powietrza na terenie Służewca.
• ozon – poziom stężenia ozonu w Warszawie przekracza górny próg oszacowania.
Dużym zagrożeniem dla powietrza w skali lokalnej są emitory niskie. Mają one niekorzystny wpływ
głównie na jakość powietrza w rejonach koncentracji źródeł emisji ze względu na nieznaczną wysokość
emitorów. W bardzo bliskim sąsiedztwie omawianego terenu Służewca Przemysłowego znajduje się
Instytut Techniki Budowlanej - jeden z głównych źródeł technologicznych zanieczyszczenia powietrza
w Warszawie. Zakład ten znajduje się blisko wschodniej granicy opracowania na ul. Ksawerów 21.
Emituje on do powietrza bardzo duże ilości zanieczyszczeń. Poziom emitowanego tlenku węgla i pyłu
zawieszonego przez Instytut Technologii Budowlanej jest bardzo duży. W porównaniu jeden z
największych emitorów energetycznych Elektrociepłownie Siekierki (z emitora o wysokości 120m),
charakteryzuje się podobna wielkością emisji CO. W przypadku pyłu zawieszonego PM10 ta wielkość
jest prawie trzykrotnie wyższa, aniżeli z emitor o wysokość 120m lub też podobna, jak to jest w
przypadku emitora 200m.
Przy przypadku wystąpienia niekorzystnych warunków meteorologicznych, emisja z tego zakładu z
emitora położonego bardzo nisko (na wysokości 10,5-11,6m) może prowadzić do powstania wysokich
stężeń zanieczyszczeń, przekraczających poziomy dopuszczalne.
Na opisywanym terenie Służewca Przemysłowego tylko jeden Stolbud Warszawa Sp. z o.o., przy ul.
Postępu 25, posiada pozwolenie na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza wydane przez
Prezydenta m. st. Warszawy z dnia 17.11.2006 r., a obowiązujące do końca 2017 roku.
Emisja liniowa na analizowanym terenie pochodzi z prywatnych i publicznych środków komunikacji i
ma bardzo duży udział w całkowitej emisji CO, benzenu i ołowiu. W przypadku transportu emitory
znajdują się one przy powierzchni terenu, przez co zanieczyszczenia trudniej się rozprzestrzeniają.
Obszarami źródłowymi zanieczyszczeń komunikacyjnych są ulice o dużym natężeniu ruchu i
dodatkowo tereny stacji paliw. Duże natężenie ruchu występuję na ul Wołoskiej, przy której na rogu z
ul. Garażową znajdują się dwie stacje benzynowe. Na tym obszarze mogą występować przekroczenia
ponadnormatywnych stężeń zanieczyszczeń pochodzących od komunikacji.
Na czystość powietrza korzystnie wpływa zieleń miejska. Badania prowadzone w Warszawie (badane:
CO2, CO, N20s, pył zaw., opad pyłu) wskazuje, że zieleń lokalizowana przy ulicach powoduje wyraźny
spadek stężenia zanieczyszczeń komunikacyjnych. W odległości 30 - 60 m od krawędzi jezdni stężenia
29
są najwyższe. W warunkach największego natężenia ruchu pojazdów (ok. 2000/h w szczycie) duże,
wielopiętrowe skupiska roślinności w sąsiedztwie ulic powodują, że w odległości powyżej 150 m od
krawędzi jezdni zanieczyszczenia osiągają wartości przeciętne dla danej części miasta, a w pasie w
odległości 100 - 150 m redukcja stężeń może wynieść 85 - 90%. W przypadku mniejszych i luźnych
skupisk zieleni spadek stężenia zanieczyszczeń, w tym pasie to tylko 20 - 30% w stosunku do wartości
przy jezdni.
Klimat akustyczny
Wymagania akustyczne, dotyczące dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, określone są w
Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów
hałasu w środowisku (Dz. U. z dnia 5 lipca 2007 r. Nr 120, poz. 826). Dopuszczalne poziomy hałasu w
środowisku przedstawia Tabela 3 załącznika do ww. rozporządzenia.
Lp
rodzaj terenu
2
a) tereny zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej
b) tereny zabudowy związanej ze stałym lub
czasowym pobytem dzieci i młodzieży
c) tereny domów opieki społecznej,
d) tereny szpitali w miastach
a) tereny zabudowy mieszkaniowej
wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego
b) tereny zabudowy zagrodowej,
c) tereny rekreacyjno – wypoczynkowe,
d) tereny mieszkaniowo - usługowe
3
Dopuszczalny długookresowy średni poziom dźwięku A w dB
Drogi i linie kolejowe
LDWN
LN
przedział czasu odniesienia
przedział czasu odniesienia
równy wszystkim dobom w roku
równy wszystkim porom nocy
55
50
60
50
Poziomy hałasu na terenach przemysłowo- usługowych nie są normowane.
Mapa akustyczna Warszawy (2007) kwalifikuje tereny objęte planem następująco (rys. 7):
30
Rys. 7. Fragment Mapy akustycznej Warszawy 2007 r. Mapa wrażliwości hałasowej obszarów. Tereny z
uwzględnieniem ich funkcji oraz przyporządkowane im wartości dopuszczalne hałasu.
Aktualny stan klimatu akustycznego podano na poniższych rysunkach na podstawie Mapy Akustycznej
Warszawy.
Rys. 8. Fragment Mapy akustycznej Warszawy 2007 r. Hałas drogowy LDWN – średni poziom dźwięku A w dB
31
Rys. 9. Fragment Mapy akustycznej Warszawy 2007 r. Hałas drogowy LN – średni poziom dźwięku A w dB
Rys. 10. Fragment Mapy akustycznej Warszawy 2007 r. Hałas kolejowy LDWN – średni poziom dźwięku A w dB
Rys. 11. Fragment Mapy akustycznej Warszawy 2007 r. Hałas kolejowy LN – średni poziom dźwięku A w dB
32
Rys. 12. Fragment Mapy akustycznej Warszawy 2007 r. Hałas lotniczy LDWN – średni poziom dźwięku A w dB
Rys. 13. Fragment Mapy akustycznej Warszawy 2007 r. Hałas przemysłowy LDWN – średni poziom dźwięku A w dB
Rys. 14. Fragment Mapy akustycznej Warszawy 2007 r. Hałas przemysłowy LN – średni poziom dźwięku A w dB
33
Rys. 15. Fragment Mapy akustycznej Warszawy 2007 r. Hałas tramwajowy LDWN – średni poziom dźwięku A w dB
Rys. 16. Fragment Mapy akustycznej Warszawy 2007 r. Hałas tramwajowy LN – średni poziom dźwięku A w dB
Wg Mapy akustycznej Warszawy:
Ulice ponadlokalne, w tym zwłaszcza. Wołoska, Woronicza, Domaniewska generują w pasie
drogowym średni poziom dźwięku LDWN – > 75 dB a, LN rzędu 60 – 65 dB.
Wnętrza między ulicami charakteryzują się poziomem hałasu samochodowego dziennego
LDWN w granicach 55-65 dB, hałasu nocnego LN rzędu 45 – 55 dB,
Hałas kolejowy o poziomach przekraczających wartości dopuszczalne dla zabudowy
mieszkaniowej ma zasięg ok. 100 – 150 m od torowiska,
Hałas lotniczy oddziałuje w części południowej terenu i nie przekracza poziomów
dopuszczalnych,
Źródłem hałasu przemysłowego jest zajezdnia autobusowa. Przekroczenia poziomów
dopuszczalnych dla zabudowy mieszkaniowej sięgają do 50 m od jej granic.
Istotnym źródłem uciążliwości wzdłuż ul. Wołoskiej i Woronicza są linie tramwajowe.
Przekroczenia poziomów dopuszczalnych sięgają – w zależności od zagospodarowania
otoczenia – od kilkudziesięciu do ponad 300 m.
Degradacja powierzchni ziemi i gleb
Przestrzenny rozwój i funkcjonowanie miasta powoduje duże zmiany w środowisku naturalnym także
omawianego terenu Służewca Przemysłowego. Przekształceniu ulega między innymi wierzchnia
warstwa ziemi, którą określamy jako glebę, zarówno jej powierzchnia, jaki i właściwości fizyczne i
chemiczne.
34
Na terenie Służewca Przemysłowego powierzchnia ziemi uległa następującym przemianom:
przykrycie gleb warstwą nasypów gruzowych, których skład jest zróżnicowany i zawiera z
fragmenty cegieł, betonu i zaprawy murarskiej. Takie nasypy znajdują się w centralnej części
omawianego terenu u zbiegu ulic Konstruktorskiej i Wołoskiej oraz ul. Samochodowej. Powstały
one w czasach powojennych.
mechaniczne wymieszanie powierzchniowych warstw w trakcie robót ziemnych i prac
przygotowawczych pod zabudowę przemysłową lub mieszkaniową, a także wykonywania instalacji
wodnej i wodociągowej. Teren Służewca Przemysłowego jest w większości zabudowany, więc takie
zmiany nastąpiły na przeważającej części jego terenu. Mechaniczne wymieszanie może być również
następstwem działań wojennych, tzn. eksplozji bomb i pocisków artyleryjskich, kopania rowów
strzeleckich i budowy umocnień obronnych;
przemieszczanie przestrzenne, mas ziemnych i formowanie w ten sposób antropogenicznych warstw
krzemianowo-nasypowych podczas robót budowlanych, jak na przykład nasypany podjazd do
jednego z budynków na terenie Telewizji Polskiej;
akumulacja w glebach naturalnych 'domieszek pochodzenia antropogenicznego, a mianowicie
gruzu, odłamków szkła, betonu, cegieł itp., co ma miejsce na całym omawianym terenie;
intensywna uprawa gleb na terenach zabudowy jednorodzinnej przy ul. Abramowskiego,
powodująca akumulację materii organicznej i pogłębienie poziomu próchnicznego.
Wymienione przekształcenia są trwałe i mogą być zauważone optycznie. Oprócz takich zmian
powierzchni ziemi, gleby na terenie Służewca Przemysłowego ulegają przekształceniom chemicznym,
o trwałym lub przejściowym charakterze. Źródłem przekształceń chemicznych gleb są:
Trwałe odpady antropogeniczne (węglanowa zaprawa murarska, odpady gipsowe itp.), które mogą
występować na całym analizowanym terenie;
Spaliny samochodowe zawierające metale ciężkie, które osiadają na powierzchni ziemi, a następnie
przenikają w głąb. Nagromadzenie się cynku, ołowiu I miedzi występuje głównie w
powierzchniowej, 40-centymetrowej warstwie gleby. Największe zanieczyszczenie lub skażenie
dotyczy gleb bezpośrednio przy krawędzi jezdni, lecz może ono być znaczne nawet w odległości
100 m, gdy sąsiadująca z nią przestrzeń jest otwarta. W sąsiedztwie ruchliwych ulic istnieje również
duże ryzyko występowania substancji organicznych takich jak: benzyny, olejów, węglowodorów
aromatycznych i wielopierścieniowych, węglowodorów chlorowanych itp. Największe natężenie
ruchu komunikacyjnego obserwuje się na ul. Wołoskiej, ul. Woronicza i ul. Domaniewskiej. Pasy
gleby wzdłuż tych ulic narażone są na jaj największe zanieczyszczenie. Mniejszy ruch jest na ul.
Konstruktorskiej, ul. Samochodowej, ul. Magazynowej, ul. Garażowej, ul. Racjonalizacji i ul.
Suwak, a w związku z tym i nieco niższe ryzyko zanieczyszczenie wzdłuż tych ulic.
Elektryczna trakcja komunikacyjna będąca źródłem związków miedzi. Przez omawiany teren tory
tramwajowe przebiegają wzdłuż dwóch ulic: Woronicza i Wołoskiej. Przy ul. Woronicza znajduje
się również zajezdnia tramwajowa Zakładu Eksploatacji Tramwajów R-3 Mokotów. Należy
przypuszczać, że zarówno na terenie zajezdni, jak i wzdłuż wspomnianych pasów drogi,
zanieczyszczenie związkami miedzi jest większe.
Chemiczna technologia odśnieżania ulic z zastosowaniem chlorku sodu jako związku obniżającego
punkt zamarzania wody. Przenikający do gleb zieleńców chlorek sodu powoduje nie tylko silne ich
zasolenie, lecz ulegając przekształceniom przechodzi w węglan sodowy alkalizujący środowisko
glebowe. Takiego zanieczyszczenia gleby należy się spodziewać wzdłuż głównych ulic na
analizowanym terenie, jednak tylko w sześciometrowej strefie bezpośrednio przyległej do krawędzi
jezdni.
Stacje benzynowe stanowią duże zagrożenie dla jakości gleb i ziemi. Substancje organiczne głównie ropopochodne magazynowane w zbiornikach umieszczonych w ziemi - pochodzące
głównie z niewłaściwej eksploatacji, nie zachowania środków bezpieczeństwa przy dystrybucji i
rozładunku paliw oraz emitowane do ziemi podczas prac rozbiórkowych i instalacyjnych, mogą być
źródłem jej zanieczyszczenia. W wyniku nieszczelności zbiorników oraz operacji ich napełniania,
toksyczne związki organiczne (głownie rakotwórcze substancje z grupy wielopierścieniowych
35
węglowodorów aromatycznych) są uwalniane i stają się przyczyną skażenia gleb, powietrza i wód
wokół stacji. Na analizowanym terenie Służewca Przemysłowego znajduje się pięć stacji paliw.
Myjnie, zakłady i warsztaty mechaniki pojazdowej, parkingi, garaże, bazy transportowe, zajezdnia
autobusowa i tramwajowa, drogi mogą być źródłem zanieczyszczenia gleb benzyną, olejem
mineralnym, wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi, detergentami i innymi
związkami organicznymi pochodzącymi z mycia, naprawy i demontażu pojazdów, spłukiwania
powierzchni.
Wzrost zasolenie gleb. Emisja związków siarki i tlenków sodu do atmosfery, które po dostaniu się
do gleb tworzą rozpuszczalny siarczan sodowy, oraz stosowany w okresach zimowych do
odśnieżania jezdni chlorek sodu wpływają na ogólny stopień zasolenia gleb terenów zielonych. Jest
ono bardzo często przyczyna usychania drzew lub ich złego stanu zdrowotnego.
Zagrożeniem dla gleb są emitowane do atmosfery przez zakłady energetyczne popioły paleniskowe
zawierające tlenki potasu, sodu i gazy, których głównym składnikiem jest dwutlenek siarki.
Wymienione związki, w kontakcie z wodnym roztworem glebowym, przechodzą natychmiast w
wodorotlenki silnie alkalizujące środowisko glebowe. Bezpośrednio związana z emisją do atmosfery
gazów przez zakłady energetyczne jest również zawartość związków siarki w glebach. Na Służewcu
gleby są w znacznym stopniu zanieczyszczone związkami siarki.
Ocenę stopnia degradacji gleb przeprowadzono na podstawie map glebowych, wykonanych przez
Instytut Upraw Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, w latach 1999 - 2000. Przeważająca część
omawianego obszaru Służewca Przemysłowego to tereny zabudowane. Gleby, które podlegają analizie
występują jedynie wzdłuż niektórych ulic i na terenach zabudowy jednorodzinnej. Na mapach
uwzględniano również gleby u zbiegu ulic Woronicza i Samochodowej (na terenach TVP) i w
północno-wschodnim krańcu opracowania, które to tereny są obecnie w całości zabudowane, Analiza
istniejących danych i opracowań pozwala stwierdzić, że degradację chemiczną gleby na analizowanym
terenie Służewca Przemysłowego można ocenić jako silną w pasie wzdłuż ul. Wołoskiej, ul. Woronicza
(na odcinku pomiędzy Wołoska, a ul. Racjonalizacji), ul Postępu, wschodnim odcinku ul.
Domaniewskiej i na terenach zabudowy jednorodzinnej.
Stosując skalę degradacji fizycznej gleb należy stwierdzić, że gleby w granicach opracowania
wykazują brak degradacji - w pasie wzdłuż ul. Woronicza (na odcinku pomiędzy Wołoska, a ul.
Racjonalizacji) i degradację średnią - pas terenu wzdłuż ul. Wołoskiej, ul. Postępu na terenach
zabudowy jednorodzinnej. Wraz ze wzrostem stopnia degradacji fizycznej gleb pogarszają się warunki
siedliskowe w związku z zagęszczeniem podłoża oraz zmniejszeniem przepuszczalności podłoża.
Gleby zdegradowane fizycznie występują przede wszystkim na terenach intensywnie zurbanizowanych.
Zgodnie z klasyfikacją gruntów, odpowiadającą ich aktualnemu lub planowanemu użytkowaniu,
podaną w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002r. w sprawie standardów jakości
gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz. U. 02. 165. 1359), na omawianym obszarze Służewca
Przemysłowego znajdują się:
grunty grupy B - grunty zadrzewione i zakrzewione zieleń przyuliczna oraz towarzyszące
różnym obiektom, grunty zabudowane i zurbanizowane, tereny zespołów mieszkaniowych,
obiektów usługowych, i przemysłowych, parkingi;
grunty grupy C - tereny komunikacyjne.
Zawartość metali w górnej warstwie gleby (głębokość 0 – 20 cm) na analizowanym terenie jest:
- naturalna: arsen As, kadm Cd; nikiel Ni, kobalt Co
- podwyższona: Cu miedź, Fe żelazo, Mn mangan, Pb ołów, Zn cynk;
Wtórne zanieczyszczenie gleb wiąże się z dużym natężeniem ruchu komunikacyjnego.
Występujące na omawianym terenie Służewca zanieczyszczenie gleb metalami ciężkimi nie
stwarza ograniczenia dla zagospodarowania jako terenów zieleni urządzonej. Takie
36
zanieczyszczenie gleb jest istotne jedynie w przypadku terenów użytkowanych do produkcji
żywności. Wypłukiwanie z gleby zanieczyszczeń zawierających metale ciężkie i inne szkodliwe
substancje do warstwy wodonośnej może stanowić zagrożenie dla jakości wód czwartorzędowego
poziomu wodonośnego na terenach zabudowanych.
37
5. PROGNOZOWANE ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
5.1 POTENCJALNE ZMIANY STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU
REALIZACJI PLANU
Brak realizacji miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego można rozumieć dwojako:
Jako brak planu w ogóle. Wówczas określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy
terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, a więc decyzji
administracyjnej. Co prawda zakres takich decyzji oraz procedury zmierzające do ich wydania ujęte są
w ramy prawne, ale w praktyce cechuje je znaczna dowolność. Na warunki zabudowy i
zagospodarowania terenu znaczny, często decydujący wpływ mają indywidualne interesy właściciela
terenu.
Jako niezainteresowanie właścicieli i władających terenami inwestowaniem na terenie objętym planem.
Wówczas – pomimo obowiązywania ważnego planu – utrzymuje się dotychczasowy stan jego
zagospodarowania. Plan jest ale w przestrzeni nic się nie dzieje. Bo miejscowy plan zagospodarowania
przestrzennego to nie program działań. To tylko zespół warunków jaki należy spełnić przy realizacji
inwestycji, o ile taka się zdarzy.
W przypadku pierwszym, to znaczy szybko postępującym zainwestowaniu terenu przy braku planu
miejscowego – co znając wartość terenu objętego planem w przestrzeni Warszawy oraz panujące
trendy w zainwestowaniu miejskim, jest wysoce prawdopodobne - podstawowym skutkiem w
środowisku będzie dalsza degradacja krajobrazu miasta. Z dużym prawdopodobieństwem można
przewidywać zagrożenia bezplanową urbanizacją na terenach obecnie niezabudowanych.
W drugim przypadku, a także gdy przy nieuchwaleniu planu na analizowanym terenie nie będą
dokonywane przedsięwzięcia inwestycyjne, środowisko będzie utrzymywało się w stanie zbliżonym do
istniejącego.
5.2 GŁÓWNE ZMIANY W ZAGOSPODAROWANIU TERENU, KTÓRE MOGĄ NASTĄPIĆ
W WYNIKU REALIZACJI USTALEŃ ANALIZOWANEGO PLANU
Cały obszar objęty planem jest w miarę jednorodny, jeśli chodzi o dotychczasowe zagospodarowanie
oraz kierunki zmian.
Jest to fragment dawnej dzielnicy przemysłowo-składowej, na którym obecnie można wyróżnić:
A- Tereny, których obecne zainwestowanie należy uznać za trwałe. Należą do nich m. in. takie
obiekty, jak kompleks Telewizji Polskiej, zajezdnia tramwajowa, obiekty Państwowej Straży
Pożarnej a także nowe – pochodzące z ostatnich lat – budynki usługowe, głownie biurowe.
Szacuje się, że takie obiekty zajmują obecnie ok. 50 % analizowanego terenu.
B- Tereny, które zainwestowane są obiektami pochodzącymi z dawnej dzielnicy przemysłowoskładowej lub są niezagospodarowane. Stanowią one – w przybliżeniu - drugie 50%
omawianego terenu. Będą one w przyszłości przekształcane. Powstawać będą nowe obiekty, o
współczesnym standardzie.
Teren utrzyma dotychczasową strukturę: podział na prostokątne kwartały oddzielone stosunkowo
szerokimi ulicami.
5.3 WPŁYW NA PRZYRODNICZE OBSZARY CHRONIONE I SYSTEM POWIĄZAŃ
PRZYRODNICZYCH; WPŁYW NA OBSZARY NATURA 2000
Na analizowanym terenie ani w jego sąsiedztwie, w tym w zasięgu oddziaływania planu, nie występują
obiekty i obszary poddane ochronie na podstawie ustawy o ochronie przyrody.
38
Najbliższe obszary Natura 2000, zarówno istniejące jak i projektowane znajdują się w innych
jednostkach geograficzno-przyrodniczych w odległości wielu kilometrów, oddzielone terenami
intensywnie zurbanizowanymi.
Przez teren objęty planem nie przebiegają korytarze ekologiczne.
W związku z powyższym nie przewiduje się oddziaływania planu na przyrodnicze obiekty chronione,
obszary Natura 2000 oraz korytarze ekologiczne.
5.4 WPŁYW NA ŚWIAT ROŚLINNY
Stan istniejący szaty roślinnej został szczegółowo omówiony w pkt. 4.4.6.
Nie stwierdzono na omawianym terenie żadnych gatunków roślin rzadkich ani chronionych, nie ma też
cennych zbiorowisk roślinnych.
Zieleń na analizowanym teranie ma charakter zieleni urządzonej.
Są to zadrzewienia i zakrzewienia wprowadzone wtórnie, po realizacji obiektów kubaturowych, jako
zieleń przyuliczna w układzie przeważnie pasmowym oraz jako zieleń rozproszona na terenach
zakładów przemysłowych.
Generalnie roślinność jest dość uboga. Brak jest skupisk zieleni naturalnej oraz założeń parkowych,
brak drzew o walorach pomnikowych. Z uwagi na ubogość szaty roślinnej, nieliczne większe okazy
drzew nabierają tu szczególnego znaczenia.
Najcenniejsze ze względów przyrodniczych są tereny wzdłuż pasów dróg stanowiące główne zaplecze
biomasy na danym terenie. Rośnie tu prawie 1/3 najcenniejszych drzew o wysokich walorach
przyrodniczych. Mają ono wpływ na szeroko pojęty bioklimat, możliwość formowania się
zróżnicowanych nisz ekologicznych dla zwierząt, a także znaczenie widokowe w krajobrazie i
kształtowaniu przestrzeni.
Rys. 17. Zachodnia część terenu objętego planem. Widoczne wydzielone tereny ZP, ZZo, usługi z zielenią (A.11),
szpalery drzew w ulicach, drzewa cenne na działkach
39
Realizacja planu wpłynie na szatę roślinną w sposób zróżnicowany, zależny od aktualnego pokrycia
roślinnością oraz od przyszłego zagospodarowania.
W wyniku realizacji ustaleń planu stwarzane są warunki dla ochrony i wzbogacenia terenów zieleni i
zadrzewień:
Plan ustala lokalizację zadrzewień wzdłuż ulic, zachowując szpalery istniejące, ale także
uzupełniając je i tworząc nowe obsadzenia. Dotyczy to zdecydowanej większości ulic. Plan chroni
więc najcenniejszy składnik drzewostanu na tym terenie – zieleń uliczną.
Plan dla istniejących kwartałów zabudowy określa szczegółowe warunki utrzymania i
zagospodarowania zieleni we wnętrzach, na podwórkach. Zapisy ustaleń umożliwiają i
zabezpieczają utrzymanie istniejącej zieleni oraz jej wzbogacenie.
Szczególnie wartościowe, większe tereny zieleni w kwartałach zabudowy zostały wydzielone, jako
tereny zieleni publicznej i są całkowicie wyłączone z możliwości zabudowy. Plan wydziela
jednoznacznie 9 chronionych tereny zieleni w obrębie istniejących terenów zabudowy (ZP, ZZo).
Chroniony jest charakter terenów usługowych z zielenią towarzyszącą. W planie wydzielono 2 takie
tereny (A11.U-O/K/S/Z, D6.U-O/Z).
Wiele drzew znajdujących się na terenie poszczególnych posesji (działek) ma szansę przetrwania także
w przypadku przekształceń zagospodarowania. Są to bowiem w dużej mierze drzewa rosnące na
granicach działek.
5.5 WPŁYW NA ŚWIAT ZWIERZĘCY
Teren objęty planem, to rejon faunistycznie skrajnie ubogi, zarówno pod względem różnorodności jak i
liczebności gatunków dziko żyjących w przyrodzie.
Realizacja planu nie zmieni tej sytuacji.
Plan zachowuje korytarz ekologiczny wyznaczony w „Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego m. st. Warszawy” po północnej stronie ul. Woronicza poprzez
wprowadzenie 1 i 2-rzedoych obsadzeń przyulicznych oraz wydzielenie terenów A15.ZZo, D13.ZZo i
E12.ZZo.
5.6 WPŁYW NA POWIERZCHNIĘ ZIEMI (RZEŹBĘ TERENU), GLEBY, KOPALINY
Wpływ realizacji planu na powierzchnię ziemi będzie polegał na:
przekształceniach niektórych powierzchni biologicznie czynnych w tereny zabudowane,
realizacji prac ziemnych w związku z zabudową czy infrastrukturą.
Panujące warunki geologiczne i hydrogeologiczne są względnie korzystne dla tego typu prac.
Środowisko gruntowo - wodne jest w wysokim stopniu zantropogenizowane.
Na terenie objętym planem brak naturalnych wartościowych form rzeźby terenu.
Na terenie objętym planem nie występują użytkowe gleby rolnicze.
Nie przewiduje - w związku z realizacją planu - wystąpienia problemu zagospodarowania mas
ziemnych. Lokalne prace ziemne będą mieć ograniczony charakter i istnieje możliwość
zagospodarowania mas ziemnych (głównie z wykopów fundamentowych) na terenie poszczególnych
inwestycji lub poza terenem objętym planem.
W obrębie terenu objętego planem ani w jego sąsiedztwie nie występują udokumentowane złoża
kopalin.
Plan wyznacza obszar wymagający rekultywacji gruntu zanieczyszczonego w związku z prowadzoną
działalnością, wyprzedzająco w stosunku do realizacji nowego zagospodarowania terenu; obszar
40
obejmuje tereny: A3.U-HB/Gw, A6.MW/U, A7.MW/U, A8.MW, A9.MW, A10.MW, A11.U-O/K/S/Z,
A12.ZP, A13.ZP, A14.ZP, 12KDD, 1KDW, część terenu 2KD-PM.
Plan docelowo przyczyni się do poprawy stanu czystości gleb i gruntów. Wraz z realizacją planu
definitywnie zlikwidowane zostaną na tym terenie funkcje przemysłowe, a grunty w części zostaną
zrekultywowane lub usunięte w związku z budową nowych obiektów.
5.7 WPŁYW NA WARUNKI KLIMATYCZNE I WYMIANĘ POWIETRZA
Przekształcenia zagospodarowania terenu, które mogą nastąpić wskutek realizacji planu, polegać będą
w zasadzie wyłącznie na przekształceniu zainwestowania istniejącego w inne, o podobnej powierzchni
zabudowy.
Ustalone w planie wielkości powierzchni biologicznie czynnych są relatywnie wysokie – jak na teren
poprzemysłowy. Pozwoli to co najmniej zachować dotychczasową wielkość tych terenów, utrzymać
wartościowe elementy szaty roślinnej. Tym samym nie ma podstaw do prognozowania, aby realizacja
planu wpłynęła w sposób znaczący na warunki klimatyczne. Ewentualne oddziaływania w tej
dziedzinie mogą mieć zasięg lokalny, ograniczony do bezpośredniego otoczenia poszczególnych
nowych inwestycji.
Analizowany plan nie będzie oddziaływał na warunki przewietrzania w skali ponadlokalnej. Korytarz
przewietrzający tzw. mokotowski, będący elementem Systemu Przyrodniczego Warszawy, znajduje się
praktycznie poza terenem objętym niniejszym planem.
Niewielki fragment w granicach planu przeznaczony jest pod komunikację i zieleń – bez obiektów
kubaturowych.
5.8 GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA: WPŁYW NA WODY POWIERZCHNIOWE I
PODZIEMNE
Na terenie objętym planem ani w jego sąsiedztwie nie występują naturalne elementy hydrograficzne.
Teren znajduje się poza zasięgiem oddziaływań powodziowych.
Nie przewiduje się wpływu ustaleń planu na wody powierzchniowe.
Nie przewiduje się także takiego wpływu ustaleń planu na wody podziemne, który mógłby w efekcie
oddziaływać negatywnie na środowisko. Teren w obrębie zainwestowania jest skanalizowany,
zaopatrzenie w wodę odbywa się z sieci miejskiej.
Na tych terenach, gdzie ze względów ekologicznych jest możliwa i wskazana ochrona zasilania
warstwy wodonośnej, plan przewiduje odprowadzanie wód opadowych do gruntu.
5.9 WPŁYW NA STAN CZYSTOŚCI POWIETRZA
W planie nie przewiduje się na omawianym terenie lokalizacji znaczących źródeł zanieczyszczenia
powietrza ze źródeł technologicznych. Plan nie przewiduje tu funkcji produkcyjnych, a funkcje
usługowe ograniczone są do tzw. nieuciążliwych to jest takich, które nie powodują przekroczenia
dopuszczalnych standardów jakości środowiska poza terenem własnym, ze szczególnym – imiennym –
wykluczeniem stacji paliw, warsztatów samochodowych, stacji obsługi pojazdów.
W zakresie zaopatrzenia w ciepło plan preferuje zdecydowanie zaopatrzenie z miejskiej sieci cieplnej,
a inne dopuszczone sposoby zaopatrzenia w ciepło są całkowicie zgodnie z obowiązującym
„Programem ochrony powietrza dla strefy aglomeracja warszawska”.
Plan adaptuje istniejącą sieć ulic. Nie powstaną więc nowe liniowe źródła zanieczyszczeń powietrza
wewnątrz terenu objętego planem.
41
W planie przewiduje się realizację Trasy N-S, która stanie się nowym źródłem komunikacyjnych
zanieczyszczeń powietrza. Na terenie objętym planem znajduje się niewielki ok. 100-metrowy odcinek
tej trasy.
Z dotychczasowych opracowań projektowych dla ul. Trasy N-S należy wnosić, że nie wywoła ona
ponadnormatywnych stężeń zanieczyszczeń poza pasem drogowym.
Plan uwzględnia wszystkie wymagania związane z ochroną powietrza w planowaniu przestrzennym,
zarówno ogólne, jak i obowiązujące na terenie m. st. Warszawy.
Tym samym nie ma podstaw do prognozowania, aby realizacja planu spowodowała znaczące
oddziaływanie na powietrze, a tym bardziej przyczyniła się do przekroczenia dopuszczalnych
standardów jakości powietrza.
Nie przewiduje się, aby realizacja ustaleń planu mogła spowodować ewentualny wzrost zanieczyszczeń
powietrza – wprost przeciwnie, przyczyni się on do poprawy stanu w tej dziedzinie.
WPŁYW NA KLIMAT AKUSTYCZNY
Zagadnienie klimatu akustycznego na analizowanym terenie należy rozpatrywać w następujących
aspektach:
1. Hałas komunikacyjny z ulic istniejących
2. Hałas komunikacyjny z Trasy N-S
3. Hałas kolejowy
4. Hałas lotniczy
5. Hałas przemysłowy
5.10
Hałas komunikacyjny z ulic istniejących pochodzi z ruchu samochodowego i tramwajowego. Plan w
zasadzie adaptuje dotychczasowy układ ulic. Nowe ulice ograniczają się wyłącznie do ulic
podrzędnych (dojazdowych).
Znaczącymi źródłami hałasu pozostaną więc istniejące ulice zbiorcze: Woronicza, Domaniewska,
Samochodowa, Konstruktorska, Postępu i Racjonalizacji oraz ulica główna: Wołoska.
W otoczeniu części z w.w. ulic planowana jest zabudowa mieszkaniowa, zarówno jako przeznaczenie
podstawowe jak i dopuszczalne.
Plan dla otoczenia ul. Woronicza, ul. Domaniewskiej, ul. Postępu, ul. Konstruktorskiej na odcinku od
ul. Racjonalizacji do ul. Wołoskiej, ul. Racjonalizacji i ul. Samochodowej oraz Trasy N-S ustala:
1) realizację nowej zabudowy zlokalizowanej od strony ww. ulic, linii tramwajowej lub linii
kolejowej, w sposób uwzględniający rzeczywisty poziom hałasu lub potencjalne
zanieczyszczenia związane z hałasem i drganiami związane z planowaną budową lub rozbudową
ulic, między innymi poprzez zastosowanie rozwiązań konstrukcyjno-budowlanych
ograniczających uciążliwość akustyczną, a w szczególności przegród o wysokiej izolacyjności, w
budynkach, obiektach i pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi;
2) dopuszcza się renowację akustyczną budynków istniejących, tzn. przebudowę budynku, której
celem jest zabezpieczenie wnętrz budynku przed hałasem i drganiami z zewnątrz, obniżenie lub
tłumienie hałasów i drgań, między innymi poprzez: wprowadzenie okien o podwyższonej
izolacyjności akustycznej, renowację elewacji, przebudowę wnętrz itp.;
3) w budynkach i lokalach położonych przy ulicach dopuszcza się zmianę funkcji pomieszczeń
mieszkalnych lub innych pomieszczeń o funkcjach chronionych narażonych na hałas na funkcje
biurowe, usługowe, techniczne;
4) zakazuje się lokalizacji funkcji mieszkaniowych, rekreacyjno-wypoczynkowych, usług oświaty,
domów opieki społecznej i szpitali od strony ww. ulic, linii tramwajowej lub linii kolejowej;
5) od strony ww. ulic, linii tramwajowej lub linii kolejowej należy lokalizować przede wszystkim
pomieszczenia pomocnicze takie jak: klatki schodowe, pomieszczenia higieniczno - sanitarne
itp., chyba, że zastosowane przegrody, izolacje akustyczne lub ekrany zapewniają zachowanie
właściwego klimatu akustycznego wewnątrz pomieszczeń;
42
6) dopuszcza się również wprowadzanie zieleni i budynków o funkcjach usługowych i biurowych w
pierzejach ulic, stanowiących izolacje akustyczną dla zabudowy wewnątrz kwartałów, zgodnie z
ustaleniami szczegółowymi.
Plan więc prawidłowo nakazuje na terenach położonych w bezpośrednim sąsiedztwie ulic o
najwyższych natężeniach hałasu stosowanie środków technicznych zapewniających uzyskanie
wewnątrz pomieszczeń prawidłowych warunków klimatu akustycznego (określonych w Polskich
Normach oraz przepisach szczególnych).
Hałas komunikacyjny z trasy N-S będzie miał oddziaływanie ponadlokalne. Na podstawie wykonanych
dla tej trasy opracowań (m. in. raportu o oddziaływaniu na środowisko) można oceniać zasięg hałasu o
wartościach ponadnormatywnych dla zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej na około 100 m, także
po zastosowaniu ekranów.
Plan prawidłowo wskazuje zabezpieczenia otoczenia trasy (jak wyżej) oraz działania w obrębie pasa
drogowego (m. in. nakaz stosowania ekranów akustycznych). Zabezpieczenia te mogą być jednak
niewystarczające dla zabudowy w bezpośrednim sąsiedztwie trasy.
Dlatego też plan prawidłowo nie pozwala na wprowadzanie funkcji mieszkaniowej i innych funkcji
chronionych akustycznie w pasie o szerokości ok. 100m od linii rozgraniczającej planowanej Trasy NS, to jest na terenach A1, A2, A3, C1 i C10.
Hałas kolejowy ma i mieć będzie stosunkowo niewielki zasięg. Jego oddziaływanie będzie się jednak
kumulować z oddziaływaniem przyszłej Trasy N-S. Tym bardziej więc zasadne jest nie wprowadzanie
funkcji mieszkaniowej i innych funkcji chronionych akustycznie na ww. terenach wzdłuż Trasy N-S.
Hałas lotniczy nie przekracza na omawianym terenie poziomów dopuszczalnych. Analizowany teren
znajduje się poza granicami Obszaru Ograniczonego Użytkowania Portu Lotniczego im. F. Chopina w
Warszawie.
Hałas przemysłowy pochodzi na omawianym terenie wyłącznie z zajezdni autobusowej. Według Mapy
Akustycznej Warszawy hałas przemysłowy o wartościach przekraczających poziomy dopuszczalne dla
zabudowy mieszkaniowej oddziałuje na tereny położone bezpośrednio na zachód od zajezdni.
Należy w związku z tym rozważyć planowane przeznaczenie terenów w bezpośrednim sąsiedztwie
zajezdni (po zachodniej stronie projektowanej ulicy 15KDD) na zabudowę mieszkaniową
wielorodzinną.
Reasumując, warunki akustyczne (oddziaływanie źródeł) na terenie objętym planem nie ulegną
istotnym zmianom w porównaniu ze stanem istniejącym. Mogą jednak wystąpić sytuacje konfliktowe
(przekroczenia poziomów dopuszczalnych) na terenach dotychczas przemysłowych, magazynowych
lub usługowych przeznaczanych w planie pod zabudowę mieszkaniową, lub dopuszczających taką
zabudowę jako funkcje dodatkową. W związku z tym proponuje się przedstawione wyżej korekty
ustaleń planu.
WPŁYW NA ZAGROŻENIE POLAMI ELEKTROMAGNETYCZNYMI
Nie przewiduje się zagrożenia polami elektromagnetycznymi.
Na analizowanym terenie nie są planowane źródła pól elektromagnetycznych o ponadlokalnym
(wykraczającym poza teren własny) oddziaływaniu ponadnormatywnym.
Plan określa prawidłowo warunki ochrony w strefie potencjalnego oddziaływania linii
elektroenergetycznej wysokiego napięcia. Linia ta przewidywana jest do skablowania. Plan nie
dopuszcza lokalizacji nowych napowietrznych linii energetycznych.
Ustalenia planu określają uwarunkowania lokalizacji stacji bazowych telefonii komórkowej w sposób
bezpieczny dla środowiska i zdrowia ludzi.
5.11
43
5.12
GOSPODARKA ODPADAMI
W wyniku realizacji planu nie przewiduje się powstania żadnych obiektów, z którymi wiązałoby się
wytwarzanie odpadów o rodzajach lub w ilościach odbiegających od typowych odpadów komunalnych
w mieście.
Plan nakazuje wyposażenie wszystkich nieruchomości w zgodne z przepisami urządzenia do
selektywnego gromadzenia odpadów.
Zbieranie i usuwanie odpadów odbywać się będzie zgodnie z regulaminem obowiązującym w gminie.
W tym zakresie na terenie m. st. Warszawy obowiązuje Regulamin utrzymania czystości i porządku na
terenie m. st. Warszawy przyjęty uchwałą Rady m. st. Warszawy nr LXXVII/2427/2006 z dnia
22.06.2006 r.
Plan jest w pełni zgodny z polityką miasta w dziedzinie gospodarki odpadami wyrażoną w
zaktualizowanym „Planie gospodarki odpadami dla m. st. Warszawy na lata 2008-2011 z
uwzględnieniem lat 2012-2015”.
Nie prognozuje się żadnych szczególnych zagrożeń środowiska związanych z odpadami.
WPŁYW NA DOBRA KULTURY I KRAJOBRAZ
Na terenie objętym planem nie ma żadnych obiektów zabytkowych. Krajobraz ma charakter typowo
miejski, przemysłowy.
Plan przyczyni się do poprawy krajobrazu miejskiego, gdyż w jego wyniku na analizowanym terenie
powstaną nowe obiekty o zdecydowanie atrakcyjniejszej architekturze, niż budynki przemysłowe czy
magazynowe z lat 60-tych czy 70-tych.
5.13
6. INFORMACJA O MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA
ŚRODOWISKO
Lokalna skala oddziaływań, brak oddziaływań znacząco negatywnych oraz znaczne oddalenie terenu od
granic kraju powodują, że nie przewiduje się transgranicznego oddziaływania skutków realizacji planu
na środowisko.
7. PRZEWIDYWANE METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI
PROJEKTOWANEGO PLANU
Zgodnie z art. 32 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
(Dz. U. Nr 80 z dnia 10 maja 2003 r., poz. 717, z późn. zmianami):
W celu oceny aktualności studium i planów miejscowych wójt, burmistrz albo prezydent miasta
dokonuje analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy, ocenia postępy w opracowywaniu
planów miejscowych i opracowuje wieloletnie programy ich sporządzania w nawiązaniu do ustaleń
studium, z uwzględnieniem (…) wniosków w sprawie sporządzenia lub zmiany planu miejscowego.
Wójt, burmistrz albo prezydent miasta przekazuje radzie gminy wyniki analiz, o których mowa w ust.
1, po uzyskaniu opinii gminnej (…) komisji urbanistyczno-architektonicznej, co najmniej raz w czasie
kadencji rady. Rada gminy podejmuje uchwałę w sprawie aktualności studium i planów miejscowych,
a w przypadku uznania ich za nieaktualne, w całości lub w części, podejmuje działania, o których
mowa w art. 27 ustawy.
Przy podejmowaniu uchwały, o której mowa w ust. 2, rada gminy bierze pod uwagę w szczególności
zgodność studium albo planu miejscowego z wymogami wynikającymi z przepisów art. 10 ust. 1 i 2,
art. 15 oraz art. 16 ust. 1.
Wskazane w pkt. 3 przepisy dotyczą m.in. uwzględniania w miejscowych planach zasad ochrony
środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego.
Tak więc w przypadku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego istnieje określona
ustawowo procedura pozwalająca przeanalizować i ocenić skutki jego realizacji.
44
8. PROPOZYCJA ROZWIĄZAŃ OGRANICZAJĄCYCH NEGATYWNE
ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO.
W celu uzupełnienia ustaleń dotyczących ochrony przed hałasem proponuje się:
rozważyć zmianę planowanego przeznaczenia terenów w bezpośrednim sąsiedztwie zajezdni
autobusowej (po zachodniej stronie projektowanej ulicy 15KDD) z zabudowy mieszkaniowej
wielorodzinnej na funkcje niechronione akustycznie.
Z przeprowadzonych analiz nie wynika potrzeba proponowania innych, niż przewidziano to w planie,
rozwiązań ograniczających negatywne oddziaływania na środowisko.
Plan prawidłowo określa ramy przestrzenne dla inwestycji na tym terenie.
Szczegółowe rozwiązania techniczne będą w poszczególnych przypadkach przedmiotem analiz na
poziomie realizacji przedsięwzięć. Dotyczy to m. in. projektowanej Trasy N-S.
45
9. PODSUMOWANIE - STRESZCZENIE
Analizowany plan obejmuje fragment dzielnicy przemysłowej, która od około 20 lat przekształca się w
dzielnicę usługowo-biurową. W ostatnim okresie na ten teren wkracza także nowa zabudowa
mieszkaniowa.
Plan ma więc charakter planu porządkowania. Nie zmienia on istniejącego układu urbanistycznego, nie
przeznacza nowych terenów pod zabudowę.
Jest odpowiedzią na procesy urbanistyczne, które toczą się na tym terenie od lat pomimo braku planu
miejscowego.
Istotne nowe elementy zagospodarowania (m. in. Trasa N-S) znajdują się poza terenem objętym planem
i tylko w niewielkim stopniu oddziałują na analizowany teren.
W poszczególnych dziedzinach i komponentach środowiska prognozę wpływu można podsumować
następująco:
DZIEDZINA,
KOMPONENT
ŚRODOWISKA
Powierzchnia ziemi rzeźba terenu
Powierzchnie
biologicznie czynne
Grunty, w tym kopaliny
Gleby
Wody powierzchniowe
Wody podziemne
Klimat, w tym warunki
przewietrzania.
Powietrze
Roślinność
Świat zwierzęcy
Korytarze ekologiczne
Obszary prawnie
chronione, w tym Natura
2000
Krajobraz
Klimat akustyczny
Zagrożenie odpadami
Zagrożenie polami
elektromagnetycznymi
Zabytki i dobra kultury
PROGNOZA SKUTKÓW WPŁYWU USTALEŃ PLANU
Brak cennych elementów rzeźby. Wpływ lokalny, mało znaczący.
Przy całkowitej realizacji planu powierzchnie biologicznie czynne będą stanowić ok. 35%, co jest
wielkością relatywnie wysoką.
Wpływ pomijalnie mały, lokalny. Brak kopalin. Warunki gruntowe korzystne dla zabudowy. Grunty
na terenach poprzemysłowych będą zrekultywowane.
Gleby użytkowe (rolnicze) nie występują.
Brak wód powierzchniowych na terenie objętym planem.
Nie przewiduje się znaczącego wpływu.
Wpływ na warunki klimatu lokalnego pomijalny
Ponadlokalne oddziaływania związane będą z funkcjonowaniem Trasy N-S lecz na tym etapie nie ma
podstaw do prognozowania, że wystąpią przekroczenia stężeń dopuszczalnych. Ustalenia dotyczące
zaopatrzenia w ciepło preferują zdecydowanie zaopatrzenie z sieci miejskiej i wykluczają uciążliwe
źródła energii.
Szata roślinna reprezentowana jest przez stosunkowo liczny drzewostan o raczej małych wartościach
przyrodniczych i krajobrazowych. Najcenniejszy elementem są zadrzewienia przyuliczne. Plan
chroni najcenniejsze elementy szaty roślinnej, a względnie wysokie wskaźniki powierzchni
biologicznie czynnej pozwalają przewidywać, że roślinność towarzysząca poszczególnym obiektom
będzie stopniowo ulegała wzbogaceniu.
Nie przewiduje się znaczącego wpływu.
Plan chroni lokalny korytarz wzdłuż ul. Woronicza.
Na terenie objętym planem i w jego sąsiedztwie, w tym w zasięgu jego oddziaływania nie występują
obszary ani obiekty objęte formami ochrony przyrody, w tym obszary Natura 2000.
Krajobraz przemysłowy jest stopniowo zastępowany inną formą krajobrazu zurbanizowanego.
Plan prawidłowo ustala warunki ochrony klimatu akustycznego, zarówno poprzez odpowiednie
ustalenia dla tras komunikacyjnych, jak i dla obiektów i obszarów w otoczeniu.
Wskazane doprecyzowanie ustaleń w kilku rejonach w celu eliminacji potencjalnych konfliktów i
zagrożeń przy lokalizacji nowej zabudowy mieszkaniowej.
Nie przewiduje się szczególnych, zwłaszcza większych niż typowe dla terenów zurbanizowanych,
zagrożeń środowiska w tej dziedzinie.
Nie przewiduje się oddziaływania.
Zabytki ani dobra kultury nie występują na analizowanym terenie.
46
Generalnie stwierdza się, że:
Planowane zagospodarowanie nie będzie miało wpływu na siedliska i gatunki chronione w
obszarach Natura 2000 ani na inne formy ochrony przyrody.
Ustalenia analizowanego planu - w świetle wcześniejszych i nadrzędnych decyzji - są, z punktu
widzenia ochrony środowiska i ochrony przyrody, sformułowane prawidłowo. Zawarto w nich
wielokierunkowe i realne z punktu widzenia planistycznego, zabezpieczenia przed niekorzystnym
oddziaływaniem planowanego zainwestowania na środowisko.
Plan zapewnia warunki do utrzymania i poprawy standardów środowiskowych warunków życia na
terenach zabudowy mieszkaniowej.
Plan stwarza warunki do ochrony i wzbogacenia terenów zieleni publicznej i zadrzewień
przyulicznych.
Plan prawidłowo ustala warunki ochrony otoczenia przyszłej Trasy N-S przed jej uciążliwym
oddziaływaniem,
Nie stwierdza się, aby jakiekolwiek prognozowane oddziaływania planu na środowisko mogłyby
mieć charakter oddziaływań znaczących.
Reasumując, plan jest zgodny z przepisami prawa w zakresie ochrony środowiska i ochrony przyrody zarówno obowiązującymi powszechnie, jak i lokalnymi.
Postuluje się dokonanie drobnych uszczegółowień ustaleń, według pkt. 8 „Prognozy…”.
47
10. MATERIAŁY WEJŚCIOWE
MATERIAŁY PODSTAWOWE:
Projekt Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Służewca Przemysłowego w rejonie
ul. Konstruktorskiej położonego w dzielnicy Mokotów m. st. Warszawy, w tym:
tekst planu
rysunek planu w skali 1 : 1000
(opracowanie: DAWOS Sp. z o.o., arch. K. Domaradzki),
Opracowanie ekofizjograficzne dla Służewca Przemysłowego w rejonie ul. Konstruktorskiej”,
autor: mgr inż. arch. kraj. Aleksandra Zacharjasiewicz, Grudzień 2008 r.
10.1
WYBRANE MATERIAŁY UZUPEŁNIAJĄCE I POMOCNICZE; ŹRÓDŁA
INFORMACJI
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy
zatwierdzone uchwałą Nr LXXXII/2746/2006 Rady m.st. Warszawy z dnia 10 października 2006 r.
Mapa akustyczna Warszawy 2007. http://mapaakustyczna.um.warszawa.pl/
Lorenc H., Mazur A. Współczesne problemy klimatu Warszawy. IMGW, Warszawa 2003
Opracowanie ekofizjograficzne do Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta stołecznego Warszawy. Biuro Naczelnego Architekta Miasta. Miejska
Pracowania Planowania Przestrzennego i Strategii Rozwoju. Warszawa 2006.
Program ochrony powietrza dla strefy aglomeracji warszawskiej. Rozporządzenie Wojewody
Mazowieckiego nr 67 z 24.112.2007 r (Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 269 poz.9320);
Program ochrony środowiska dla m.st. Warszawy, grudzień 2005;
Roczna ocena jakości powietrza w Woj. Mazowieckim. Raport za rok 2007 r. WIOŚ w Warszawie,
marzec 2008r;
Druga pięcioletnia ocena jakości powietrza w woj. Mazowieckim za lata 2002 – 2006 . WIOŚ w
Warszawie. WIOŚ w Warszawie, czerwiec 2007;
Tereny otwarte w Warszawie - oprac. Instytutu Miasta 1991 r.
Jan Chojnacki. Zróżnicowanie przestrzenne roślinności Warszawy. Wydawnictwa Uniwersytetu
Warszawskiego. Warszawa 1991 r.
Atlas fizjograficzny Warszawy. Opracowanie WPG 1982 - 1984.
Klimat obszarów zurbanizowanych. IGPiK. 1990 r.
Aktualne informacje ze strony internetowej Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony
Środowiska,
10.2
Ponadto przy sporządzaniu prognozy uwzględniono obowiązujące akty prawne, zarówno szczebla
krajowego jak i wojewódzkiego.
48