otwórz

PREZENTACJA
SPECJALNE INSTALACJE
P.POŻ.
Klapy
przeciwpożarowe
W ostatnich latach w Polsce oraz w innych krajach Unii Europejskiej nastąpiło
zaostrzenie przepisów związanych z ochroną budynku przed pożarem. Każdego
roku w Polsce jest instalowanych dziesiątki tysięcy klap przeciwpożarowych
odcinających z napędem elektrycznym, których zadaniem jest w przypadku pożaru
odcięcie danej części instalacji, by zapobiec rozprzestrzenianiu się ognia przez
instalację wentylacji ogólnej (bytowej).
Klapy przeciwpożarowe muszą być niezawodne
przez cały czas eksploatacji budynku, spełniając
jednocześnie surowe wymagania określone normą. Sprawdzanie poprawności funkcjonowania
urządzeń polega na okresowym ich testowaniu,
poprzez zamknięcie i ponowne otwarcie. Wymóg
prowadzenia tej procedury w przypadku klap
przeciwpożarowych spowodował konieczność
instalowania w tych urządzeniach siłowników,
które w efekcie traktowane są jako „zło konieczne”. Przez instalatorów montowane bardziej
pro-forma, tak aby spełnić wymagane prawem
przepisy i uwolnić się od kontrolujących instalację
strażaków. Ich zdaniem „potrzebne” są tylko przy
odbiorze budynków, a przecież pełnią istotną rolę
w ochronie życia i mienia.
Klapy p.poż. jako
urządzenia regulujące
Zawsze borykamy się z problemami regulacji
wydatku powietrza w wentylacji ogólnej. Klasycznym rozwiązaniem jest regulacja za pomocą
przepustnic z napędem ręcznym. Niestety w tym
przypadku układ jest wyregulowany tylko dla
określonej założonej wydajności bez uwzględnienia zmieniającego się z różnych powodów
zapotrzebowania na ilość powietrza. Zmiana
ilości dostarczanego powietrza może wynikać
z następujących przyczyn:
„ regulacji ilościowej systemu klimatyzacji
(VAV),
„ zmiany oporu filtrów na skutek ich eksploatacji;
przypadek ten dotyczy m.in. szpitali, gdzie wymagane jest dostarczanie stałej ilości powietrza
z dużą dokładnością i równoczesne stosowanie
bardzo dokładnych filtrów,
„ zmiennego dopływu strumienia zanieczyszczeń
do pomieszczenia,
„ odcinania okresowo pewnych stref budynku
w czasie, gdy nie są one eksploatowane.
Aby sprostać tym problemom, stosuje się regulację siłownikami przepustnic montowanych na
przewodach wentylacyjnych doprowadzających
powietrze do pomieszczeń o zmiennym obciążeniu
cieplnym (jakościowym). Poprawia to znacznie
warunki komfortu, ale pojawia się także problem
zakłóceń, jakie powstają w pomieszczeniach podłączonych do wspólnego ciągu wentylacyjnego.
Każda zmiana położenia przepustnicy regulacyjnej przeprowadzona dla jednego pomieszczenia
doprowadzi do zmian w pomieszczeniach sąsiadujących. Najlepszym sposobem na rozwiązanie
tego problemu jest zastosowanie różnego rodzaju
regulatorów przepływu VAV (Variable Air Volume).
zaprawa murarska cementowa,
cementowo-wapienna lub beton
min 55
termowyłącznik
nasadka
typu E
przewody pneumatyczne
króćce
listwa pomiarowa
klapa
KTM
kierunek
przepływu
powietrza
nasadka VAV
regulator
siłownik
śruba M5
ściana – przegroda ogniowa
Rys. 1. Schemat klapy KTM-ME-VAV zabudowanej w ścianie (przegrodzie ogniowej)
102
marzec 2008
Jarosław Wiche
z-ca dyrektora ds. rozwoju Smay
Marek Prymom
Politechnika Krakowska
Jakub Wojtyga
kierownik ds. szkoleñ Smay
Michał Cieślik
z-ca kierownika biura technologicznego Smay
W systemach ze zmiennym przepływem powietrza
(VAV) zmiany w obciążeniu cieplnym pomieszczeń
w budynku są kompensowane poprzez zmianę
ilości strumienia powietrza nawiewanego i wywiewanego przy stałej temperaturze powietrza
nawiewanego. Zastosowanie systemu VAV prowadzi do znacznej redukcji kosztów zużycia energii
do systemów ze stałym przepływem powietrza.
Większość oszczędności w zużyciu energii wynika
z tego, że system VAV pracuje poniżej wartości
maksymalnych obciążeń cieplnych budynku. System ten dzięki dokładnej kontroli potrafi reagować
na zmiany obciążenia w poszczególnych strefach/
obszarach, przez co jest niezwykle elastyczny i ma
duże możliwości adaptacyjne związane z ewentualną rozbudową/przebudową obsługiwanego
budynku. Głównym urządzeniem utrzymującym
komfortową temperaturę w pomieszczeniu jest
regulator VAV. Sterowany jest sygnałem z zadajnika pomieszczeniowego – termostatu znajdującego
się w obsługiwanej strefie budynku.
Gdy w jednym pomieszczeniu na skutek podania sygnału zwiększymy lub zmniejszymy
ilość powietrza wentylacyjnego, to pozostałe
regulatory w sieci cały czas kontrolujące ilość
przepływającego powietrza zareagują na zmianę,
korygując ilość przepływu powietrza. Reakcja
regulatorów w ciągu wentylacyjnym powiązana
z pomiarem ciśnienia w przewodzie wentylacyjnym i przetwornicą częstotliwości sterującą silnikiem wentylatora może w bardzo istotny sposób
przyczynić się do ograniczenia energii zużywanej
przez wentylatory centrali klimatyzacyjnej. Takie
rozwiązanie byłoby bliskie doskonałości. Niestety
w warunkach rzeczywistych koszty inwestycyjne
są traktowane priorytetowo, a pomijane są koszty
eksploatacji obiektu.
Jednym z innowacyjnych sposobów proponowanych przez firmę Smay na ograniczenie kosztów
inwestycyjnych, a jednocześnie podniesienie
jakości regulacji powietrza wentylacyjnego jest
wykorzystanie do regulacji – oczywiście tam, gdzie
jest to możliwe, odpowiednio skonstruowanych
klap przeciwpożarowych. Takie rozwiązanie będzie
powodowało oszczędności energii oraz podnosiło
komfort pomieszczenia, a także obniżało koszt inwestycji. Odpowiednio skonstruowane klapy to:
„ odporne mechaniczne, przeznaczone do częstego otwierania, również do pozycji pośrednich
w zakresie kątów 0÷90° (testy muszą być
przeprowadzone w Zakładzie Badań Ogniowych
rynekinstalacyjny.pl
PREZENTACJA
SPECJALNE INSTALACJE
P.POŻ.
Instytutu Techniki Budowlanej w Warszawie
i potwierdzone raportem z badań, klasyfikacją
ogniową i Aprobatą Techniczną).
„ wyposażone w odpowiednie siłowniki, regulator i układ pomiarowy dla określania aktualnego
przepływu,
„ zakres zastosowania uwzględniający charakterystykę regulacyjną przepustnicy (przegrody
klapy) w zależności od wielkości: jedno- lub
wielopłaszczyznową,
„ niezależnie od aktualnie zadawanego sygnału
sterującego przepływem powietrza, funkcja
bezpieczeństwa zapewniona będzie przez
centralę pożarową oraz termo-wyłącznik zamontowany w klapie; dzięki zastosowaniu
siłowników typu „zanik prądowy” zdalne zamknięcie będzie gwarantowane po odcięciu
zasilania od siłownika, co pozwoli zamknąć
klapę; energia zmagazynowana w sprężynie
powrotnej siłownika spowoduje bezpieczne
zamknięcie klapy.
Projektant automatyki wentylacji ogólnej musi
pracować wspólnie z projektantem automatyki
pożarowej, uwzględniając sterowanie zamknięciem klapy z centrali pożarowej.
Korzyści z zastosowania klap p.poż. do regulacji przepływu powietrza wentylacyjnego są
następujące:
„ poprzez włączenie urządzeń przeciwpożarowych do działania dla potrzeb wentylacji ogólnej wpłyniemy na poziom bezpieczeństwa;
używanie ich każdego dnia będzie jednocześnie
testem niezawodności; jakakolwiek awaria
zostanie natychmiast wykryta, ponieważ wpłynie na pogorszenie komfortu użytkowników;
brak reakcji systemu na regulację pokrętłem
termostatu w pokoju prawdopodobnie zostanie
natychmiast wykryty,
„ dzięki wykorzystaniu do regulacji przepływu
klap przeciwpożarowych, których obecność
jest i tak na mocy przepisów niezbędna przy
przechodzeniu przewodów wentylacyjnych
przez przegrody oddzielania pożarowego (strefy), możemy ograniczyć liczbę regulatorów
przepływu VAV zastosowanych w obiekcie.
Podsumowanie
żarowych z układem regulacyjnym znacząco
wpłynie na zwiększenie bezpieczeństwa przeciwpożarowego budynku.
„ Zastosowanie urządzeń o dużej wytrzymałości
mechanicznej, testowanych każdego dnia pracy
instalacji, poprawi jakość instalacji.
„ Wykorzystanie do regulacji klap przeciwpożarowych obniży liczbę zastosowanych regulatorów
VAV (w dużych obiektach nawet o kilkadziesiąt
procent), co wpłynie na obniżenie kosztów
inwestycyjnych.
rynekinstalacyjny.pl
reklama
„ Zastosowanie do regulacji klap przeciwpo-
marzec 2008
103