Vizja - 1 - Wspolczesna ekonomia.qxd

Vizja - 1 - Wspolczesna ekonomia.qxd
07-05-22
20:48
Page 5
Agnieszka Aliñska
Szko³a G³ówna Handlowa w Warszawie
Finanse sektora samorz¹dowego na tle finansów
publicznych krajów Unii Europejskiej
Streszczenie
OgÛlna sytuacja finansowa jednostek samorzπdowych zarysowuje siÍ jako
bardzo korzystna. Dynamika wzrostu wartoúci dochodÛw podatkowych osiπganych przez lokalne i regionalne w≥adze znacznie przewyøsza wielkoúci charakteryzujπce ca≥y sektor publiczny. Dodatkowo jednostki samorzπdowe szczebla lokalnego i regionalnego sπ w wielu krajach Unii Europejskiej (UE) wiodπcym inwestorem publicznym. årednio w ca≥ej UE finansujπ 69,3% wszystkich inwestycji
publicznych. Ponadto wartoúÊ ich deficytÛw budøetowych, kszta≥tujπca siÍ na poziomie 0,2% PKB, a takøe ich udzia≥ w wartoúciach d≥ugu publicznego na poziomie 5,8% PKB Unii Europejskiej moøna okreúliÊ jako bezpiecznπ i nie zagraøajπcπ osiπganiu pozytywnych efektÛw gospodarczych w wielu krajach Unii.
Wprowadzenie
Jednostki samorzπdu terytorialnego (JST) stanowiπ podstawowy segment
sektora finansÛw publicznych. Zakres zadaÒ przypisanych poszczegÛlnym poziomom w≥adzy samorzπdowej i podmiotÛw wchodzπcych w jej sk≥ad stanowi w krajach UE odwzorowanie przyjÍtego modelu i zakresu przeprowadzanych procesÛw
decentralizacji sektora publicznego. Rodzaje i skala realizowanych zadaÒ przez
w≥adze samorzπdowe w krajach UE wynika z jednej strony z wp≥ywu uwarunkowaÒ historycznych, przyjÍtego typu paÒstwa oraz kszta≥tu administracji terenowej, z drugiej zaú strony jest efektem wyzwaÒ i potrzeb rynkowych. Jednak najistotniejsze znaczenie ma tu aspekt moøliwoúci finansowych. Zadania publiczne
5
Vizja - 1 - Wspolczesna ekonomia.qxd
WSPÓ£CZESNA EKONOMIA
07-05-22
20:48
Page 6
Nr 1/2007(1)
przekazywane w≥adzom i administracji samorzπdowej z poziomu centralnego
wymagajπ wskazania bπdü wyposaøenia JST w úrodki finansowe s≥uøπce do ich
realizacji. Jest to zagadnienie szczegÛlnie aktualne w przypadku realizacji dzia≥aÒ o charakterze inwestycyjnym i dokonywania zwiπzanych z tym wydatkÛw inwestycyjnych. Podstawowymi ürÛd≥ami finansowania zarÛwno samorzπdowej
dzia≥alnoúci bieøπcej, jak i tej o charakterze inwestycyjnym w krajach UE sπ dochody podatkowe oraz transfery z budøetÛw centralnych.
Celem niniejszego opracowania jest zaprezentowanie znaczenie dzia≥alnoúci
samorzπdÛw terytorialnych w krajach Unii Europejskiej w zakresie osiπgania
wskaünikÛw makroekonomicznych odnoszπcych siÍ do sektora publicznego. Na
tle wystÍpujπcych w poszczegÛlnych krajach UE struktur wewnÍtrznej organizacji sektora samorzπdowego (jedno, dwu lub trÛjszczeblowej) zaprezentowane zostanπ wartoúci dochodÛw generowanych przez samorzπdy, w tym przede wszystkim dochodÛw z tytu≥u podatkÛw lokalnych oraz realizowanych wydatkÛw w odniesieniu do ca≥ego sektora general government. Zastosowane podejúcie wynika
przede wszystkim z dwÛch podstawowych przyczyn:
ï systematycznego pog≥Íbiania procesÛw decentralizacji sektora finansÛw
publicznych w krajach UE,
ï poszukiwania metod i sposobÛw poprawy stanu finansÛw sektora publicznego, zarÛwno wúrÛd krajÛw Ñstarejî UE, jak i tych paÒstw, ktÛre sta≥y siÍ
jej pe≥noprawnymi cz≥onkami w ostatnich latach.
Zaprezentowane dane statystyczne, obrazujπce stan finansÛw jednostek samorzπdu terytorialnego w ujÍciu ogÛlnoeuropejskim, jak i w podziale na poszczegÛlne kraje cz≥onkowskie, pochodzπ przede wszystkim z raportÛw i opracowaÒ
miÍdzynarodowej instytucji finansowej Dexia, ktÛra specjalizuje siÍ w ocenie wynikÛw finansowych sektora samorzπdowego w krajach UE.
1. Struktury organizacyjne jednostek samorzπdu terytorialnego
w krajach UE jako efekt procesÛw decentralizacyjnych
sektora publicznego
Zakres zadaÒ i odpowiedzialnoúci jednostek samorzπdowych w krajach Unii
Europejskiej oraz ürÛd≥a ich finansowania sπ bardzo zrÛønicowane i stanowiπ
wynik przyjÍtego modelu decentralizacji zadaÒ publicznych. W wielu krajach
Unii Europejskiej obserwujemy zjawisko postÍpujπcej decentralizacji sektora publicznego, czego przejawem jest miÍdzy innymi tworzenie nowych struktur organizacyjnych i wyposaøanie ich w nowe cele, obowiπzki i zadania, ktÛre dotychczas stanowi≥y pakiet zadaÒ i odpowiedzialnoúci administracji publicznej szczebla centralnego. SzczegÛlnie procesy te widoczne sπ w ujÍciu regionalnym,
o czym úwiadczπ dane zamieszczone w tabeli 1.
Wprowadzanie zmian na poziomie regionÛw bardzo czÍsto implikuje koniecznoúÊ dokonywania zmian strukturalnych i organizacyjnych na poziomie lokalnym. Przyk≥adem takich w≥aúnie przedsiÍwziÍÊ jest Dania, ktÛra planuje wpro-
6
Vizja - 1 - Wspolczesna ekonomia.qxd
07-05-22
20:48
Page 7
WSPÓ£CZESNA EKONOMIA
Nr 1/2007(1)
Tabela 1. Decentralizacja sektora finansów publicznych w zakresie tworzenia nowych regionów
w krajach UE
Rok
Kraj
Nowe regiony
1999
Polska
16
2001
Czechy
14
2002
S³owacja
2007
Dania
5 (planowane do wprowadzenia)
2009
S³owenia
14 (planowane do wprowadzenia)
8
Pród³o: Opracowanie w³asne na podstawie danych Dexia.
wadzenia w 2007 roku piÍciu nowych podmiotÛw publicznych szczebla regionalnego, przy jednoczesnym zmniejszeniu liczby jednostek samorzπdowych szczebla
lokalnego (gminnego) z 270 do 98. Podobne plany, lecz bardziej odleg≥e w czasie,
bo dotyczπce roku 2009, ma £otwa. Zgodnie z przyjÍtymi planami przewiduje siÍ
tam ograniczenie liczby samorzπdÛw gminnych z 527 do 176.
Podzia≥ terytorialny paÒstw Unii Europejskiej nie jest jednorodny. WystÍpuje zasadniczy podzia≥ na kraje federalne i unitarne, w ramach ktÛrych wyrÛøniÊ
moøna kraje z trzema, dwoma i jednym poziomem administracji samorzπdowej
(por. tabela 2).
Tabela 2. Klasyfikacja pañstw Unii Europejskiej ze wzglêdu na kszta³t administracji terytorialnej poziomu regionalnego
Pañstwa
Struktura w³adz regionalnych
Cechy charakterystyczne
1. Pañstwa federalne:
– Niemcy
– Austria
– Belgia
– 16 landów
– 9 krajów federalnych
– 3 regiony
Wystêpuj¹ parlamenty regionalne,
oddzielenie kompetencji w³adz
centralnych i terytorialnych
2. Pañstwa unitarne z trzema poziomami w³adzy terytorialnej:
– Francja
– Irlandia
– W³ochy
– Polska
– Hiszpania
– 22 regiony
– 8 regionów
– 20 regionów
– 16 regionów
– 17 regionów
Ró¿ny stopieñ autonomii. Odpowiedzialnoœæ w³adz regionalnych
za planowanie i rozwój na poziomie regionu.
3. Pañstwa unitarne z dwoma poziomami w³adzy terytorialnej:
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Republika Czech
Dania
Grecja
Wêgry
Litwa
Holandia
S³owacja
Szwecja
Wielka Brytania
–
–
–
–
–
–
–
–
–
14 regiony
13 regionów
50 departamentów
19 regionów
26 dystryktów i 7 okrêgów
12 prowincji
8 regionów
21 regiony
w³adze samorz¹dowe
Ró¿ny stopieñ autonomii w³adz terytorialnych. Regiony wprowadzaj¹ w ¿ycie postanowienia i regulacje prawne administracji pañstwowej. Regiony posiadaj¹ niezale¿ne
bud¿ety.
7
Vizja - 1 - Wspolczesna ekonomia.qxd
07-05-22
20:48
Page 8
WSPÓ£CZESNA EKONOMIA
Nr 1/2007(1)
Tabela 2. c.d.
Pañstwa
– Cypr
– Estonia
– Finlandia
– £otwa
– Luksemburg
– Malta
– Portugalia
– S³owenia
Struktura w³adz regionalnych
Cechy charakterystyczne
Brak w³adzy terytorialnej
na poziomie regionów.
Pród³o: L. Zacesta, M. Puris, The Possibility to Create Large – scale Regional Governments in Latvia, materia³y pokonferencyjne, niepublikowane pt.: „Employment, Economic development and local governance in Latvia”,
OECD, LEED, Riga, Latvia 2005, s. 3.
OgÛ≥em w krajach UE funkcjonuje 89 250 regionalnych i lokalnych jednostek
samorzπdu terytorialnego, z tego ponad 98% (88 002 podmioty) na poziomie podstawowym, pierwszego szczebla. PrzyjÍta organizacja struktur terenowych sektora publicznego w krajach Unii Europejskiej stanowi podstawÍ do funkcjonowania podmiotÛw lokalnych (odpowiednik polskich gmin), stanowiπcych tzw. pierwszy szczebel struktur terytorialnych podmiotÛw sektora publicznego. WúrÛd krajÛw europejskich na szczegÛlne wyrÛønienie zas≥uguje w tym wzglÍdzie Francja,
na terenie ktÛrej funkcjonuje aø 36 784 odpowiednikÛw polskich gmin (communes). Najmniejsza liczba podstawowych jednostek samorzπdowych wystÍpuje natomiast na Litwie, Malcie i w Irlandii, odpowiednio 61, 68 i 85.
2. Dochody i wydatki jednostek samorzπdu terytorialnego
na tle sektora publicznego
Najistotniejszym ürÛd≥em dochodÛw jednostek samorzπdowych sπ te otrzymywane z tytu≥u podatkÛw lokalnych. OgÛlna wartoúÊ tych podatkÛw w krajach
UE w roku 2005 stanowi≥a 4,7% PKB Unii Europejskiej. NajwiÍkszy wzrost dochodÛw JST z tego tytu≥u w latach 2000ñ2005 odnotowa≥y takie kraje, jak: Hiszpania, Czechy, WÍgry, a takøe Polska.
W Hiszpanii, Francji i Portugalii wzrost dochodÛw podatkowych by≥ najwyøszy wúrÛd krajÛw tzw. Ñstarejî UE i wynosi≥ odpowiednio 10,8%, 11,1% i 13,4%.
Sπ to wartoúci znacznie niøsze niø w przypadku Polski, gdzie dynamika wzrostu
w 2004 roku wynosi≥a 52,7%, co by≥o wynikiem wprowadzenia w øycie od 1 stycznia 2004 r. nowych uregulowaÒ prawnych w zakresie gromadzenia dochodÛw
JST. By≥y jednak i takie kraje, jak Luksemburg, W≥och i Belgia, w ktÛrych
w 2005 roku zanotowano ujemny wskaünik dynamiki wzrostu udzia≥u dochodÛw
JST z tytu≥u podatkÛw lokalnych. Pozytywne zmiany, jakie obserwujemy w dzia≥alnoúci samorzπdÛw krajÛw UE, uwidocznione wartoúciπ pozyskiwanych dochodÛw podatkowych, nie znajdujπ odzwierciedlenia w wynikach ca≥ego sektora pu-
8
Vizja - 1 - Wspolczesna ekonomia.qxd
Nr 1/2007(1)
07-05-22
20:48
Page 9
WSPÓ£CZESNA EKONOMIA
Pród³o: Local Finance in the European Union. Trends 1999/2004, Delia, November 2005, s. 9.
Rys. 1. Dynamika wzrostu udzia³u dochodów JST z tytu³u podatków lokalnych w roku 2004 w stosunku do roku poprzedniego
blicznego. Analiza dynamiki wzrostu dochodÛw podatkowych sektora samorzπdowego i publicznego wykazuje znaczne dysproporcje. W latach 2000ñ2005 sektor samorzπdowy odnotowa≥ úredni wzrost o 4,5% w skali roku (do kwoty 510 bln
Euro), podczas gdy w tym samym okresie sektor ca≥y sektor publiczny zaledwie
wzrost o 0,9% úrednio w skali roku. Zw≥aszcza w latach 2000ñ2002 w sektorze
publicznym Unii Europejskiej mieliúmy do czynienia ze spadkiem wartoúci dochodÛw podatkowych.
Dochody otrzymywane przez w≥adze samorzπdowe krajÛw UE sπ przeznaczane na finansowanie prowadzonej przez te jednostki dzia≥alnoúci bieøπcej i inwestycyjnej1. Poziom wydatkÛw samorzπdowych na tle wydatkÛw ca≥ego sektora
Local finance in the twenty five countries of the European Union, Dexia Editions, Paris,
May 2004.
1
9
Vizja - 1 - Wspolczesna ekonomia.qxd
07-05-22
20:48
Page 10
WSPÓ£CZESNA EKONOMIA
Nr 1/2007(1)
Rok 2000=100%
Pród³o: Deletre (2006: 17).
Rys. 2. Dynamika dochodów podatkowych sektora samorz¹dowego i publicznego
publicznego czÍsto jest wykorzystywany jako wskaünik okreúlajπcy poziom decentralizacji sektora publicznego danego kraju. Tendencje, ktÛre zarysowujπ siÍ
na przestrzeni ostatnich lat wskazujπ na coraz wiÍkszy zakres zadaÒ, ktÛre przekazywane sπ do realizacji w≥adzom samorzπdowym i finansowane z ich úrodkÛw
w≥asnych. Potwierdzajπ to dane, ktÛre obrazujπ wzrost udzia≥u lokalnych wydatkÛw publicznych do PKB, z poziomu 11,3% w 1999 roku do 12,7% w 2005 roku.
NajwiÍkszym udzia≥em wydatkÛw lokalnych do PKB wykazujπ siÍ takie kraje,
jak: Dania (34%), Szwecja (27%) oraz Hiszpania i Finlandia (po oko≥o 20%).
Sprawne i efektywne funkcjonowanie w≥adz samorzπdowych wymaga
w pierwszej kolejnoúci prowadzenia przez te podmioty dzia≥alnoúci inwestycyjnej. Ten obszar dzia≥alnoúci w≥adz samorzπdowych wykazuje bardzo duøe zrÛønicowane w przekroju europejskim. O zakresie i skali prowadzenia tej formy dzia≥alnoúci úwiadczπ wartoúci wydatkÛw inwestycyjnych. Analiza dynamiki wzrostu
wydatkÛw inwestycyjnych sektora samorzπdowego i publicznego wskazuje, øe
wartoúci charakteryzujπce te dwa segmenty sπ prawie identyczne (rÛønica na korzyúÊ samorzπdÛw zaledwie o 0,1%), chociaø w krajach Unii Europejskiej jednostki samorzπdu terytorialnego nazywane sπ czÍsto g≥Ûwnym inwestorem sektora
publicznego.
W obserwowanym okresie lat 2000ñ2005 pozytywnym zjawiskiem jest fakt
znacznie wiÍkszych wartoúci wydatkÛw inwestycyjnych niø dynamika wzrostu
wartoúci PKB. Jest to miÍdzy innymi rezultatem coraz szerszego zakresu kompetencji i aktywnoúci samorzπdÛw terytorialnych w obszarze edukacji, opieki
spo≥ecznej, ochrony úrodowiska, transportu publicznego, rozwoju gospodarczego
i planowania rozwoju przestrzennego miast i terenÛw wiejskich, itd. Samorzπdy
terytorialne sta≥y siÍ g≥Ûwnym podmiotem rynku lokalnego i regionalnego w zakresie odpowiedzialnoúci za rozwÛj spo≥eczno-gospodarczy.
10
Vizja - 1 - Wspolczesna ekonomia.qxd
Nr 1/2007(1)
07-05-22
20:48
Page 11
WSPÓ£CZESNA EKONOMIA
Pród³o: Local Finance in the European Union. Trends 1999/2004, Dexia, November 2005, s. 5.
Rys. 3. Udzia³ publicznych wydatków lokalnych w PKB w 2004 roku (w %)
Rok 2000=100%
Pród³o: Deletre (2006: 11).
Rys. 4. Dynamika wzrostu wydatków inwestycyjnych sektora samorz¹dowego i publicznego
11
Vizja - 1 - Wspolczesna ekonomia.qxd
07-05-22
20:48
Page 12
WSPÓ£CZESNA EKONOMIA
Nr 1/2007(1)
3. Rola i znaczenie finansÛw samorzπdowych w wype≥nianiu
fiskalnych kryteriÛw z Maastricht
AnalizÍ znaczenia oraz wp≥ywu jednostek samorzπdu terytorialnego na osiπganie wymaganych fiskalnych kryteriÛw zbieønoúci krajÛw UE (tj. odnoszπcych
siÍ do wartoúci deficytu budøetowego i d≥ugu publicznego) naleøy ujπÊ w dwÛch
obszarach:
1. Bezpoúredniego, wystÍpujπcego w sytuacji, gdy zad≥uøenie JST generuje wartoúci d≥ugu publicznego. W tej sytuacji, osiπganie wartoúci d≥ugu publicznego przez poszczegÛlne kraje UE uzaleønione jest (w mniejszym lub
wiÍkszym zakresie) od polityki gospodarki finansowej prowadzonej na poziomie w≥adz samorzπdowych.
2. Poúredniego, ktÛry moøna zidentyfikowaÊ w odniesieniu do wp≥ywu prowadzonej dzia≥alnoúci i wynikÛw finansowych JST w zakresie generowanego przez budøet centralny deficytu budøetowego. W tym ujÍciu rola samorzπdÛw ogranicza siÍ do moøliwoúci przejÍcia wiÍkszej liczby i zakresu
zadaÒ, z poziomu centralnego na poziom samorzπdowy. Realizacja tych zadaÒ wymaga koniecznoúci ponoszenia wydatkÛw, w tym przede wszystkim
tych o charakterze inwestycyjnym, ktÛre nie sπ realizowane na poziomie
centralnym i koszty ich realizacji nie sπ ujmowane w wydatkach budøetu
paÒstwa.
ZarÛwno w odniesieniu do wp≥ywu bezpoúredniego, jak i poúredniego, dzia≥alnoúÊ JST znajduje odzwierciedlenie w moøliwoúciach wype≥niania przez poszczegÛlne kraje UE kryteriÛw konwergencji. Z analizy danych zamieszczonych
na rys. 5 widaÊ, øe wiÍkszoúÊ krajÛw UE zlokalizowanych jest w ÑIî sektorze wymogÛw fiskalnych Unii Gospodarczo-Walutowej.
Pród³o: Sub-national public finance in the European Union, Economic Outlock, Dexia, November 2006, s. 5.
Rys. 5. Poziom fiskalnych kryteriów z Maastricht krajów Unii Europejskiej w 2005 roku
12
Vizja - 1 - Wspolczesna ekonomia.qxd
Nr 1/2007(1)
07-05-22
20:48
Page 13
WSPÓ£CZESNA EKONOMIA
Najlepsze wyniki w tym zakresie majπ Estonia i Dania, kraje, ktÛre przy
osiπganiu nadwyøki budøetowej dysponujπ jednoczeúnie niewielkimi wartoúciami d≥ugu publicznego. Na tle innych paÒstw UE korzystnie wypadajπ takøe wyniki polskiej gospodarki, gdyø wed≥ug danych europejskich nie przekraczamy
krytycznych wartoúci deficytu budøetowego i d≥ugu publicznego.
Z kolei w≥adze publiczne szczebla centralnego i samorzπdowego krajÛw
umiejscowionych w ÑIVî sektorze, a szczegÛlnie Grecja i W≥ochy powinny podjπÊ
bardziej radykalne dzia≥ania zmierzajπce do ograniczenia osiπganych deficytÛw
budøetowych i wartoúci generowanych d≥ugÛw publicznych.
Pród³o: Deletre (2006: 19).
Rys. 6. Struktura udzia³u sektora samorz¹dowego i publicznego w wartoœciach d³ugu publicznego
do PKB (w %)
13
Vizja - 1 - Wspolczesna ekonomia.qxd
WSPÓ£CZESNA EKONOMIA
07-05-22
20:48
Page 14
Nr 1/2007(1)
W krajach Ñ15î udzia≥ d≥ugu komunalnego do PKB jest stosunkowo wysoki.
Na koniec 2004 roku wynosi≥ 22,2 bln Euro. W tych krajach na przestrzeni lat
1999ñ2004 mamy jednak do czynienia z systematycznym spadkiem udzia≥u d≥ugu lokalnego w stosunku do PKB, co uwzglÍdnia stabilnπ sytuacjπ w zakresie
udzia≥u lokalnego d≥ugu publicznego w paÒstwowym d≥ugu publicznym. Z kolei
w nowo przyjÍtych krajach UE zarysowuje siÍ odmienna tendencja. Ze wzglÍdu
na stosunkowo niski poziom zad≥uøenia samorzπdÛw w tych krajach oraz doúÊ rygorystyczne uregulowania prawne, ktÛre ograniczajπ moøliwoúci zad≥uøania siÍ
samorzπdÛw, wartoúÊ zad≥uøenia tych krajÛw jest znacznie niøsza i na koniec
2004 roku wynosi≥a zaledwie 0,3 bln Euro, co stanowi≥o 0,05% PKB tych krajÛw.
W najbliøszych latach naleøy spodziewaÊ siÍ jednak wzrostu udzia≥u zad≥uøenia
nowych krajÛw UE. WynikaÊ to bÍdzie miedzy innymi z koniecznoúci niwelowania dysproporcji rozwojowych i realizacji kapita≥och≥onnych przedsiÍwziÍÊ. To
z kolei wymaga wykorzystywania zewnÍtrznych, czÍsto zwrotnych ürÛde≥ finansowania.
Zakoñczenie
Analiza zgromadzonych w niniejszym opracowaniu informacji pozwala na
stwierdzenie, øe jednostki samorzπdu terytorialnego odgrywajπ bardzo istotnπ
rolÍ w osiπganiu ogÛlnych wartoúci finansowych charakteryzujπcych wyniki sektora publicznego. Dzia≥alnoúÊ w≥adz samorzπdowych w poszczegÛlnych krajach
UE jest zdeterminowana przede wszystkim przyjÍtym modelem decentralizacji
sektora publicznego i wewnÍtrznymi (krajowymi) regulacjami prawnymi. Okreúlajπ one wartoúÊ dochodÛw, w tym przede wszystkim dochodÛw w≥asnych, zakres realizowanych zadaÒ i zwiπzanych z nimi wydatkÛw oraz moøliwoúci zad≥uøania siÍ, ktÛre generujπ skalÍ i wartoúÊ lokalnego d≥ugu publicznego. OgÛlna sytuacja finansowa jednostek samorzπdowych zarysowuje siÍ jako bardzo korzystna. Dynamika wzrostu wartoúci osiπganych przez lokalne i regionalne w≥adze
dochodÛw podatkowych znacznie przewyøsza wielkoúci charakteryzujπce ca≥y
sektor publiczny. Dodatkowo jednostki samorzπdowe szczebla lokalnego i regionalnego sπ w wielu krajach UE wiodπcym inwestorem publicznym, úrednio w ca≥ej UE finansujπ 69,3% wszystkich inwestycji publicznych. Ponadto wartoúÊ ich
deficytÛw budøetowych, kszta≥tujπca siÍ na poziomie 0,2% PKB, a takøe ich
udzia≥ w wartoúciach d≥ugu publicznego na poziomie 5,8% PKB Unii Europejskiej moøna okreúliÊ jako bezpieczne i nie zagraøajπce osiπganiu pozytywnych
efektÛw gospodarczych w wielu krajach Unii Europejskiej.
Bibliografia
Deletre B., Local and regional public finance in the European Union. Trends 2000ñ2005, Economic Outlock, Dexia, Brussel 2006.
14
Vizja - 1 - Wspolczesna ekonomia.qxd
Nr 1/2007(1)
07-05-22
20:48
Page 15
WSPÓ£CZESNA EKONOMIA
Local Finance in the European Union. Trends 1999/2004, Dexia, November 2005.
Local finance in the twenty five countries of the European Union, Dexia Editions, Paris, May
2004.
Sub-national public finance in the European Union, Economic Outlock, Dexia, November 2006.
Zacesta L., Puris M., The Possibility to Create Large ñ scale Regional Governments in Latvia,
materia≥y pokonferencyjne, niepublikowane pt.: ÑEmployment, Economic development and
local governance in Latviaî, OECD, LEED, Riga, Latvia 2005.
Finance of the Municipal Sector in Comparison with Public Finance
of the European Union Countries
Summary
The general financial situation of municipal government in the European
Union countries seems to be very good. The dynamics of tax income value growth
achieved by local and regional authorities considerably exceed the figures characterizing the all public sector. Moreover, municipal authorities at the local and regional level are a leading public investor in many EU countries, they finance
69,3% of all public investments in average in all EU. Besides the value of their
budget deficits, at the level of 0,2% GDP, and also their share in values of the national debt at the level of 5,8% GDP the European Union can be qualified as safe having no negative impact on getting positive economic effects in many countries of the European Union.
15