Gimnazjum - ZSO

Transkrypt

Gimnazjum - ZSO

Nadzór pedagogiczny
System Ewaluacji Oświaty
RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ:
Procesy
Zespół Szkół Ogólnokształcących Gimnazjum w
Kowarach
Kowary
Dolnośląski Kurator Oświaty
Kuratorium Oświaty we Wrocławiu
Przebieg ewaluacji:
Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole (lub placówce) przez
wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego z przedstawionych poniżej
obszarów.
Ewaluacja polega na zbieraniu i analizowaniu informacji:
- o efektach działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły
lub placówki (na podstawie danych informujących o wynikach pracy szkoły (lub placówki) odzwierciedlonych
w umiejętnościach, zachowaniach, postawach, działaniach uczniów i w osiąganych przez nich rezultatach
na różnego rodzaju testach, egzaminach),
- o procesach zachodzących w szkole lub placówce (na podstawie danych, które informują o procesach
i działaniach zachodzących i podejmowanych w szkole (lub placówce), a decydujących o sposobie funkcjonowania,
charakterze szkoły (lub placówki) i przede wszystkim prowadzących do pożądanych efektów), - o funkcjonowaniu szkoły lub placówki w środowisku lokalnym, w szczególności w zakresie współpracy z rodzicami
uczniów (na podstawie danych informujących o sposobie współpracy ze środowiskiem i funkcjonowaniu
w środowisku oraz wykorzystaniu tych zasobów w procesie nauczania i uczenia się), - o zarządzaniu szkołą lub placówką (na podstawie danych informujących o sposobach zarządzania decydujących
o jakości działań podejmowanych w szkole lub placówce).
Ewaluacja ma na celu zebranie informacji i ustalenie poziomu spełniania przez szkołę lub placówkę wymagań
zawartych w załączniku do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie
nadzoru pedagogicznego.
Szkoła lub placówka może spełniać te wymagania na pięciu poziomach:
Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Raport z ewaluacji: Zespół Szkół Ogólnokształcących Gimnazjum w Kowarach
2 / 30
Opis metodologii:
Badanie zostało zrealizowane w dniach 09-03-2011 - 18-03-2004 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład
którego weszli Anna Baśkiewicz, Iwona Helak-Poczęta.
W trakcie ewaluacji w placówce zbierano informacje pochodzące z wielu źródeł - dyrektora, uczących w szkole
nauczycieli, innych pracowników, uczniów, rodziców, partnerów szkoły i przedstawicieli samorządu lokalnego.
Do gromadzenia danych wykorzystano metody ilościowe (ankiety w wersji elektronicznej i papierowej), jakościowe
(wywiady indywidualne, grupowe, obserwację i analizę źródeł zastanych). Zestawienie metod, technik doboru
próby i liczby osób, które wzięły udział w badaniach znajduje się w tabeli poniżej.
Wywiady grupowe zostały przeprowadzone po realizacji i analizie ankiet, pełniąc wobec nich funkcję wyjaśniającą.
Kategoria
Metoda/technika
badanych/źródła danych
Dyrektor szkoły
Indywidualny wywiad
pogłębiony
Nauczyciele
Ankieta elektroniczna
(CAWI) "Szkoła, w której
pracuję"
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
Pracownicy
niepedagogiczni
Uczniowie
Rodzice
Partnerzy szkoły,
przedstawiciele
samorządu lokalnego
Obserwacja lekcji
Obserwacja szkoły
Analiza dokumentów
Sposób doboru próby
Wielkość próby
nd
nd
Badanie na próbie pełnej
Nauczyciele zróżnicowani
pod względem stażu,
nauczanego przedmiotu i
pracy w zespołach
zadaniowych oraz pedagog
szkolny
Wywiad grupowy
Pracownicy inni niż
zogniskowany (FGI)
nauczyciele
(CAWI) "Moja szkoła"
uczniów klas rok niższych
od najstarszych
(CAWI) "Mój dzień"
uczniów najstarszych klas
Wywiad grupowy
Przedstawiciele trzech
zogniskowany (FGI)
ostatnich roczników,
dobrani losowo
Wywiad grupowy
Przedstawiciele rady
zogniskowany (FGI)
rodziców i rad klasowych,
reprezentujący różne
roczniki
Ankieta audytoryjna (PAPI) Badanie na próbie pełnej
rodziców uczniów klas rok
niższych od najstarszych
Wywiad grupowy
Przedstawiciele samorządu
zogniskowany (FGI)
lokalnego i instytucji
wskazanych przez
dyrektora jako partnerzy
Klasy trzecie i czwarte
(szkoły podstawowe), klasy
pierwsze (gimnazja i szkoły
ponadgimnazjalne)
Na zewnątrz, przed i po
lekcjach, podczas przerw,
podczas zajęć
pozalekcyjnych
Raport z ewaluacji: Zespół Szkół Ogólnokształcących Gimnazjum w Kowarach
34
19
4
89
82
14
6
75
11
nd
nd
3 / 30
Informacja o szkole
Nazwa placówki
Zespół Szkół Ogólnokształcących Gimnazjum w
Kowarach
Patron
Typ placówki
Gimnazjum
Miejscowość
Kowary
Ulica
Szkolna
Numer
1
Kod pocztowy
58-530
Urząd pocztowy
Kowary
Telefon
0757182111
Fax
0757182111
Www
www.zso-kowary.pl
Regon
23117971500000
Publiczność
Publiczna
Kategoria uczniów
Dzieci lub młodzież
Charakter
Brak specyfiki
Uczniowie, wychow., słuchacze
329
Oddziały
14
Nauczyciele pełnozatrudnieni
0
Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy)
1
Nauczyciele niepełnozat._(w etatach)
0
Średnia liczba uczących się w oddziale
23.5
Liczba uczniów przypadających na jednego
pełnozatrudnionego nauczyciela
Województwo
DOLNOŚLĄSKIE (02)
Powiat
Powiat jeleniogórski (06)
Gmina
Kowary (02)
Typ gminy
Liczba mieszkańców
Wysokość wydatków na oświatę
Stopa bezrobocia
4 / 30
Wyniki ewaluacji:
Obszar: Procesy
Wymaganie: Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy
Komentarz:
Z przeprowadzonego badania wynika, że szkoła działa zgodnie z przyjętą przez radę pedagogiczną
koncepcją pracy. Istniejąca w szkole koncepcja pracy szkoły jest znana pracownikom szkoły, co potwierdzili
w wywiadach dyrektor, nauczyciele i pracownicy niepedagogiczni. Wszyscy zgodnie wymienili, że najważniejszymi
założeniami koncepcji według, której działa szkoła są:
wszechstronny rozwój ucznia uwzględniający zainteresowania i uzdolnienia (stwarzanie uczniom okazji
do osiągania sukcesów i wzmacnianie w nich poczucia własnej wartości),
prowadzenie działań służących wyrównywaniu szans edukacyjnych, wspomaganie ucznia wymagającego
szczególnej opieki (opinie i orzeczenia poradni psychologiczno - pedagogicznej, problemy w rodzinie,
drugoroczność, eurosieroctwo),
przygotowanie uczniów do egzaminów zewnętrznych i następnych etapów edukacji,
kształcenie absolwenta aktywnego, komunikatywnego, wrażliwego, odpowiedzialnego i rzetelnego, o wysokiej
kulturze osobistej, którego cechuje poczucie własnej wartości,
kształtowanie u uczniów postaw prospołecznych, wychowanie w duchu patriotyzmu, tolerancji, otwarcia
na potrzeby innych, przygotowanie do dokonywania właściwych wyborów,
współpraca z rodzicami oraz angażowanie ich w życie szkoły,
współpraca ze środowiskiem lokalnym,
rozwój bazy szkoły,
zapewnienie dobrze wykwalifikowanej kadry.
Zdaniem pracowników niepedagogicznych szkoła dba o kształtowanie pozytywnego wizerunku w środowisku oraz
upowszechnia swoje osiągnięcia. Najważniejszy jest sukces edukacyjny (uczniowie osiągają sukcesy edukacyjne
na miarę swoich możliwości) i bezpieczeństwo ucznia w szkole. Ważna jest prawidłowa komunikacja i integracja
społeczności uczniowskiej. Stale planuje się i podejmuje szerokie działania w zakresie poprawy bazy szkoły.
Dokonuje się modernizacji kompleksu boisk, które ogrodzono piłkochwytami, doposaża się sale gimnastyczne
w sprzęt sportowy a sale lekcyjne w sprzęt edukacyjny. Od kilku lat trwa kompleksowy remont budynku szkoły,
który służy poprawie warunków nauki.
Z analizy dokumentów wynika, że koncepcja pracy szkoły tworzy jednolity dokument, który opisuje charakterystykę,
otoczenie szkoły, historię, bazę i kadrę placówki, określa cele i zadania do realizacji oraz zasady obowiązujące
w szkole, np. regulamin wycieczek szkolnych, zasady zachowania na imprezach, korzystania z pomieszczeń
i urządzeń szkolnych, strój uczniowski i wygląd zewnętrzny ucznia oraz model absolwenta gimnazjum. Zawiera
również szczegółowy plan działań na najbliższe lata szkolne we wszystkich obszarach działalności placówki. Plan
działań wskazuje rodzaj zadań, efekty, niezbędne środki i terminy realizacji, odpowiedzialnych oraz dokumentację
potwierdzającą realizację zadania. Zaplanowano monitoring i okresową ewaluacją w poszczególnych obszarach
działalności.
Istniejąca w szkole koncepcja pracy szkoły została przyjęta przez radę pedagogiczną. Z przeprowadzonego
badania wynika, że główne kierunki pracy szkoły zawarte zostały w „Planie rozwoju Zespołu Szkół
Ogólnokształcących w Kowarach na lata szkolne 2010/11 - 2014/2015”, przyjętym jednogłośnie przez radę
pedagogiczną na posiedzeniu w dniu 7 stycznia 2011r. Zdaniem 28 z 30 ankietowanych nauczycieli rada
5 / 30
pedagogiczna zatwierdziła wypracowaną wspólnie koncepcję pracy. Z zapisów protokołu posiedzeń rady
pedagogicznej wynika, że dyrektor omówił wieloletnią koncepcję pracy szkoły, która została wypracowana przez
radę pedagogiczną w trakcie warsztatów. Współautorem koncepcji pracy szkoły czuje się 29 z 30 ankietowanych
nauczycieli, w tym 24 zdecydowanie.
Szkoła prowadzi działania realizujące koncepcję pracy szkoły. Dyrektor i nauczyciele uczestniczący w wywiadzie
wspólnie uznali, że najważniejszymi działaniami realizującymi koncepcję pracy szkoły są:
analizowanie wyników sprawdzianów, akcji sprawdzających, próbnych egzaminów gimnazjalnych i właściwych
oraz wdrażanie wniosków w celu poprawy jakości pracy szkoły,
umożliwianie uczniom wszechstronnego rozwoju poprzez organizowanie różnorodnych zajęć pozalekcyjnych,
np. kół zainteresowań (np. fotograficzne, historyczne - Koło Odkrywców Tajemnic, muzyczne i koła
przedmiotowe), zajęć sportowych (narty biegowe, sporty drużynowe, basen, tenis stołowy), zajęć
dydaktyczno-wyrównawczych dla uczniów z problemami w nauce (np. matematyki, języka polskiego, fizyki,
chemii, języków obcych), organizowanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej, umożliwianie uczniom
korzystania z pomocy i porad pedagoga szkolnego,
opracowanie i wdrożenie procedury dotyczącej postępowanie w przypadku braku realizacji obowiązku
szkolnego przez uczniów,
podnoszenie dyscypliny uczniów poprzez opracowanie i wdrożenie Systemu Logicznych Konsekwencji (SLK)
konsultowanego z uczniami i rodzicami,
kształtowanie pożądanych postaw uczniów, samodzielności i samodyscypliny poprzez opracowanie
i wdrożenie programu „Dojrzały – Odpowiedzialny”,
promowanie postaw prozdrowotnych i bezpiecznych zachowań poprzez realizację programów profilaktycznych
(„Program 7 kroków”, Różowa Wstążeczka-profilaktyka raka piersi, program walki ze stresem, profilaktyka
związana z dopalaczami, elementy programu zastępowania agresji, program integracyjny dla klas pierwszych),
organizowanie akcji antynikotynowych (np. „Dzień bez papierosa” „Palacze”), antyalkoholowych (np. „Stop
Nietrzeźwości – Alkohol Szkodzi”), pogadanek i prelekcji prowadzonych przez policję z zakresu
bezpieczeństwa, postępowania z nieletnimi sprawcami czynów karalnych, konsekwencjami wagarowania,
kształtowanie postaw społecznych młodzieży poprzez działalność charytatywną („Pełna miska dla schroniska”,
Góra Grosza, WOŚP) i prowadzenie wolontariatu (w Klubie Interact młodzież pomaga dzieciom
niepełnosprawnym w świetlicy socjoterapeutycznej, wyjeżdża na Paraolimpiadę z dziećmi niepełnosprawnymi,
organizuje im dyskoteki, pomaga starszym i samotnym pensjonariuszom Domu Pomocy Społecznej
w Kowarach, organizuje wystawy ich prac, współpracuje z Domem Dziecka w Szklarskiej Porębie, pomaga
w przygotowaniu corocznego balu charytatywnego organizowanego przez Rotary Club Jelenia Góra,
organizuje zbiórki zabawek, odzieży, nakrętek plastikowych na wózki inwalidzkie),
wprowadzenie dziennika elektronicznego,
angażowanie rodziców w życie i działalność szkoły (np. organizowanie wycieczek, loterii, festynów, obchodów
Dnia Matki),
promocja szkoły w środowisku lokalnym poprzez organizowanie akcji informacyjnych i prezentację osiągnięć
placówki (Dni Kowar, Dni Otwarte Szkoły, Kowarskie Majówki, występy zespołu teatralnego „bez Nazwy”,
Jasełka, obchody świąt państwowych, występy zespołu muzycznego na imprezach kowarskich, Wigilia
na sportowo, wydawanie folderu, promocja w prasie lokalnej i na stronie internetowej szkoły),
współpraca z partnerami zewnętrznymi: policją, strażą graniczną, poradnią psychologiczno- pedagogiczną,
ośrodkiem pomocy społecznej, Stowarzyszeniem Miłośników Kowar, Rotary Club Jelenia Góra, lokalnymi
mediami, uczelniami wyższymi (Festiwale Nauki, Uniwersytet Dziecięcy),
systematyczna poprawa bazy szkolnej, poprawa estetyki szkoły i jej otoczenia (utworzenie sali tenisa
stołowego, odnowienie sal i korytarzy, remont zaplecza i szatni wychowania fizycznego, wymiana wykładzin,
zakup nowego wyposażenia sal lekcyjnych, ogrodzenie boiska, pielęgnacja zieleni na terenach wokół szkoły),
6 / 30
przeprowadzanie kontroli stanu budynku, sprzętu pożarowego pod kątem bezpieczeństwa, ćwiczeń próbnej
ewakuacji szkoły,
utrzymywanie międzynarodowych kontaktów młodzieży poprzez współpracę ze szkołą w Izraelu i udział
w projekcie „PEACE-lekcja tolerancji”.
Dyrektor do działań realizujących koncepcję pracy zaliczył ponadto: opracowanie i wdrożenie programu
„Zapobiegania drugoroczności”, kształtowanie u uczniów tolerancji i akceptacji inności poprzez udział
w spotkaniach i prelekcjach prowadzonych przez Sanepid dotyczących osób niepełnosprawnych „Niepełnosprawni
- pełnoprawni”, kształtowanie postaw patriotycznych (uczestnictwo ze sztandarem szkoły w uroczystościach
państwowych i szkolnych, praca wychowawcza związana z ceremoniałem i sztandarem), kształtowanie postaw
ekologicznych (dbałość o środowisko, sadzenie drzew, udział w konkursach ekologicznych, akcji Sprzątanie
Świata, zbiórce zużytych baterii i telefonów komórkowych), organizowanie spotkań ze specjalistami w zakresie
profilaktyki (np. prelekcje prowadzone przez lekarza ginekologa dla dziewcząt), spotkania informacyjne dla
rodziców z zakresu poradnictwa zawodowego we współpracy z poradnią psychologiczno-pedagogiczną,
prowadzenie orientacji zawodowej i planowanie kariery zawodowej uczniów, pielęgnowanie tradycji szkolnych
(wigilie klasowe, wigilie nauczycielskie i pracownicze), poznawanie regionu poprzez organizowanie wycieczek
i rajdów po najbliższej okolicy i Dolnym Śląsku, budowanie świadomości zagrożeń cywilizacyjnych (omawianie
tematyki związanej z zanieczyszczeniem wód, powietrza i gruntów, zmiany wegetacji roślin, modyfikacji
genetycznych, wpływem dziury ozonowej, efektem cieplarnianym, problemami demograficznymi, głodu, chorób
nowotworowych i terroryzmem).
Nowymi działaniami realizującymi koncepcję pracy szkoły wymienionymi przez dyrektora i nauczycieli są:
obligatoryjny udział uczniów z trudnościami w nauce w zajęciach dydaktyczno-wyrównawczych z matematyki
i języka polskiego, współpraca z Nadleśnictwem „Śnieżka” w Kowarach w ramach akcji Leśna Edukacja
Społeczeństwa, realizacja program profilaktycznego „Dopalacze”, nawiązanie współpracy z Ukrainą za
pośrednictwem Rotary Club Jelenia Góra, redagowanie gazetki szkolnej „LEMowinki” przez uczniów na zajęciach
świetlicy szkolnej w ramach „19 godziny”.
Koncepcja pracy szkoły jest analizowana a wnioski są wdrażane, co potwierdzili dyrektor oraz nauczyciele
ankietowani i uczestniczący w wywiadzie. W analizie i modyfikacji koncepcji uczestniczą dyrektor szkoły, cała rada
pedagogiczna, rodzice, uczniowie o ile zgłoszą chęć lub ciekawy pomysł (głównie poprzez samorząd uczniowski)
oraz sporadycznie pracownicy niepedagogiczni. Dyrektor stwierdził, że analizę koncepcji prowadzi się w sposób
ciągły, biorąc pod uwagę uwarunkowania środowiskowe, postawy i potrzeby uczniów oraz opinie rodziców
i absolwentów. Jego zdaniem modyfikacja koncepcji jest wynikiem analiz, prowadzonego monitoringu i obserwacji,
wynika z konieczności dostosowania wszystkich działań szkoły do oczekiwań i potrzeb uczniów. Zmiany te są
dokonywane zgodnie z wnioskami wynikającymi z pracy zespołów przedmiotowych i rady pedagogicznej,
prowadzonego nadzoru pedagogicznego, analiz wyników egzaminów i akcji sprawdzających oraz bieżących analiz
sytuacji w szkole. Wszyscy ankietowani nauczyciele (30/30), potwierdzili swoje uczestnictwo w pracach nad analizą
i modyfikacją koncepcji pracy szkoły, w tym 25 zdecydowanie.
W opinii dyrektora i nauczycieli uczestniczących w wywiadzie modyfikacją pracy szkoły wynikającą z analiz było:
nadanie koncepcji pracy szkoły formy dokumentu w celu zapewnienia spójności realizowanych działań,
opracowanie i wdrożenie spójnego systemu oddziaływań wychowawczych (System Logicznych Konsekwencji),
celem którego jest poprawa dyscypliny, bezpieczeństwa i zmiana postaw uczniów szczególnie sprawiających
trudności wychowawcze,
opracowanie i wdrożenie programów ukierunkowanych na pomoc uczniom zagrożonym niepowodzeniem
szkolnym („Program zapobiegania drugoroczności”) oraz poprawę frekwencji, dyscypliny, motywacji do nauki
i zmianę lekceważącej postawy („Dyscyplina”),
realizacja programu profilaktycznego „Dopalacze”, rozszerzenie programu profilaktyki o zajęcia „Dopalacze
mogą cię wypalić”, przeprowadzenie zajęć na godzinach wychowawczych w oparciu o scenariusz i materiały
pomocnicze opracowane przez pedagoga szkolnego oraz pogadanek na spotkaniu z rodzicami,
nawiązanie współpracy międzynarodowej z Izraelem celem doskonalenia znajomości języka angielskiego
poprzez wymianę korespondencji, pisanie tekstów i docelowo bezpośrednim kontaktom młodzieży,
aktywizowanie rodziców poprzez angażowanie ich do udziału w imprezach szkolnych (np. Lemowisko, obchody
Dnia Matki, organizowanie wycieczek),
7 / 30
dostosowanie oferty zajęć pozalekcyjnych do potrzeb i oczekiwań uczniów (koła zainteresowań, zajęcia
dydaktyczno-wyrównawcze, zajęcia przygotowujące do egzaminu zewnętrznego),
zmodyfikowanie dokumentów i regulaminów szkolnych, wdrożenie nowych procedur, np. procedury
prowadzenia projektu edukacyjnego w gimnazjum, procedury dotyczącej postępowania w przypadku braku
realizacji obowiązku szkolnego.
Nauczyciele wymienili również opracowanie i wdrożenie programu profilaktycznego „Akcja palacze” i nawiązanie
współpracy z policją celem eliminowania nikotynizmu wśród uczniów oraz kształtowanie wśród uczniów postawy
tolerancji wobec osób niepełnosprawnych poprzez nawiązanie współpracy ze Stowarzyszeniem Osób
Niepełnosprawnych w ramach akcji „Niepełnosprawni - pełnoprawni”.
Koncepcja pracy szkoły jest znana i akceptowana przez uczniów i rodziców. Zdaniem uczniów udzielających
wywiadu w szkole kładzie się szczególny nacisk na: rozwijanie pasji, właściwe relacje między uczniami
i nauczycielami, kształtowanie pożądanych postaw i zachowań, indywidualne i podmiotowe traktowanie uczniów,
życzliwość nauczycieli, szanowanie praw ucznia, bezpieczeństwo, możliwość rozmowy z każdym nauczycielem.
Ważne jest organizowanie konkursów szkolnych i wyjazdów na konkursy pozaszkolne, prowadzenie zajęć
artystycznych (plastyczne, muzyczne, teatralne i fotograficzne), organizacja i udział w imprezach i uroczystościach
szkolnych i miejskich, propagowanie sportu i powszechny udział uczniów w akcjach "Polska biega", realizacja
projektów edukacyjnych w klasach II zgodnie nową podstawą programową, możliwość zgłaszania własnych
pomysłów np. Lemowisko. Wymienili ponadto zaangażowania uczniów w działalność pozaszkolną, np.
funkcjonowanie Klubu Interact, udział uczniów w konkursach przedmiotowych, dawanie dobrego przykładu
młodszym kolegom. Stwierdzili, że nauczyciele zachęcają do nauki, organizują dodatkowe zajęcia pozalekcyjne,
zajęcia wyrównawcze, konsultacje, zadają dodatkowe zadania o różnym stopniu trudności (chętni uczniowie mogą
wystąpić o zadania dodatkowe), na lekcji powtarzają trudniejszy materiał, jeśli ktoś nie rozumie. Uczniowie
uważają, że kierunki pracy szkoły są ważne, akceptują je. Podobają się im dobre relacje między uczniami
i nauczycielami, otwartość i pomoc nauczycieli w rozwiązywaniu ich problemów. Nie podoba się brak ławek
na korytarzach i szafek.
Zdaniem rodziców w szkole kładzie się szczególny nacisk na: wyniki w nauce, przygotowanie do dalszego życia
i egzaminów, pomoc w wyborze kolejnego etapu kształcenia, rozwijanie zainteresowań, dostosowanie oferty
edukacyjnej szkoły do potrzeb uczniów zdolnych i uczniów z trudnościami w nauce, przygotowanie i sukcesy
uczniów w konkursach. Według rozmówców ważna jest współpraca z domem rodzinnym, działania ekologiczne,
organizacja wycieczek edukacyjnych, środowisko szkolne otwarte na współpracę, udział w akcjach
charytatywnych, otwarcie na potrzeby drugiego człowieka, podnoszenie świadomości prozdrowotnej. Ważne jest
bezpieczeństwo uczniów i współpraca z uczniami w zakresie bezpieczeństwa (wprowadzenie identyfikatorów, teren
szkoły ogrodzony, monitoring wizyjny, dyżury nauczycieli na przerwach, współpraca z policją), profilaktyka
i natychmiastowa reakcja, jeśli pojawią się niepożądane zachowania, współpraca z pedagogami i rodzicami dzieci,
szukanie optymalnych rozwiązań w każdej sytuacji. W opinii rodziców szkoła jest bezpieczna. Rodzice podkreślili,
że akceptują najważniejsze kierunki pracy szkoły. Podkreślili bardzo dobry przepływ informacji, atmosferę panującą
w szkole sprzyjającą rozwojowi ich dzieci, dobrą współpracę rodziców i nauczycieli oraz duże znaczenie podziału
uczniów na grupy językowe w zależności od umiejętności językowych i nieliczne klasy, co wpływa na lepszą pracę
uczniów. W opinii rodziców i uczniów występują jednostkowe przypadki nieradzenia sobie z dyscypliną przez
niektórych nauczycieli, co przekłada się na wyniki w nauce.
Zdaniem dyrektora uczniowie są zapoznawani z koncepcją pracy szkoły przez wychowawców klas na godzinach
wychowawczych, spotkaniach samorządu szkolnego i na apelach, a rodzice przez wychowawców klas
na zebraniach rodziców, a także przez dyrektora na zebraniach rady rodziców. Dokument jest dostępny
w bibliotece oraz na stronie internetowej szkoły.
Przedstawione powyżej argumenty uzasadniają bardzo wysoki stopień spełnienia wymagania ze względu
na podejmowanie różnorodnych działań realizujących koncepcję pracy szkoły. Poziom spełniania wymagania: A
8 / 30
Wymaganie: Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej
Komentarz:
Z przeprowadzonego badania wynika, że oferta edukacyjna szkoły umożliwia realizację podstawy
programowej, odpowiada potrzebom i oczekiwaniom uczniów i rynku pracy, jest monitorowana i modyfikowana
w celu umożliwienia pełniejszego rozwoju uczniów. W ocenie dyrektora i nauczycieli oferta edukacyjna szkoły jest
spójna z podstawą programową. W programach nauczania realizowanych w szkole wykorzystywane są wszystkie
elementy starej i nowej podstawy programowej. Stosowane przez nauczycieli programy nauczania tworzące
szkolny zestaw programów nauczania uwzględniają cele kształcenia określone w nowej podstawie, wymagania
ogólne i szczegółowe z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobu ich realizacji. Programy realizujące starą
podstawę programową uwzględniają wszystkie zadania szkoły, cele edukacyjne i treści nauczania oraz ścieżki
edukacyjne. Podstawa programowa wykorzystywana jest przy wyborze programów nauczania, tworzeniu zestawu
programów nauczania i oferty zajęć pozalekcyjnych. Elementy edukacji prozdrowotnej i ekologicznej zawarte
w podstawie programowej są wykorzystywane do tworzenia programu wychowawczego i szkolnego programu
profilaktyki. Szkoła realizuje zgodne z podstawą programową programy autorskie nauczycieli, np. etyki, zajęć
rekreacyjno - sportowych, zajęć artystycznych oraz program biblioteki. Na lekcjach języków obcych obowiązuje
zgodny z podstawą programową i programem nauczania podział na grupy w zależności od stopnia zaawansowania
językowego. Dokonuje się również podziału na grupy na zajęciach informatyki i wychowania fizycznego
uwzględnieniem liczebności klas. Uczniowie nabywają umiejętności: czytania, myślenia matematycznego, myślenia
naukowego, komunikowania się w języku ojczystym i językach obcych, sprawnego posługiwania się nowoczesnymi
technologiami informacyjno – komunikacyjnymi, wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji,
rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych, uczenia się oraz pracy zespołowej. Kształcą swoje umiejętności:
planowania, organizowania i oceniania własnej nauki, skutecznego porozumiewania się w różnych sytuacjach,
prezentacji własnego punktu widzenia, przygotowania do publicznych wystąpień, rozwiązywania problemów
w sposób twórczy oraz rozwijania sprawności umysłowych i osobistych zainteresowań.
Oferta edukacyjna szkoły odpowiada potrzebom i oczekiwaniom uczniów. Uczniowie wskazali na potrzebę: nauki
języków obcych (54/89), nie tylko tych nauczanych w szkole (np. francuskiego, włoskiego, hiszpańskiego
i rosyjskiego), nabycia wiadomości z nauczanych w szkole przedmiotów (matematyka – 15, historia – 7, biologia 7, język polski – 4, fizyka-3, geografia - 2, chemia – 1, zajęcia techniczne - 1, informatyka – 2 uczniów), nauki gier
zespołowych (20/89), prowadzenia zajęć artystycznych (nauka rysowania, muzyka i śpiew, malowanie, nauka
tańca), zaawansowanej obsługi komputera (2/89) oraz rozwijania zainteresowań i pasji (3/89). Wskazali również
na potrzebę nabycia umiejętności przydatnych w dorosłym życiu (pisania pism i podań, uruchomienia własnego
zakładu pracy, rozwiązywania różnych problemów i sytuacji życiowych, naprawy urządzeń domowych, gotowania).
Ankietowani rodzice wskazali na potrzebę:
nauki języków obcych (25/75), w tym podwyższenia poziomu nauki języka angielskiego,
zdobycia wiedzy umożliwiającej kontynuowanie nauki w szkole ponadgimnazjalnej i zdobycie zawodu,
zwiększenia liczby godzin lekcyjnych z matematyki, informatyki, fizyki, chemii, języka niemieckiego, języka
angielskiego i historii,
rozszerzenia programu nauczania informatyki,
prowadzenia zajęć wyrównawczych z fizyki i lepszego tłumaczenia fizyki oraz pomocy w nauce matematyki,
geografii i języka polskiego,
większej ilości godzin lekcyjnych w terenie, ale nie dodatkowych zajęć w postaci kół zainteresowań,
rozwoju zainteresowań (lekcje pływania, zajęcia sportowe, modelarstwo, fotografika, rozwój talentu
muzycznego, konkursy językowe, nauka sportów zimowych i zespołowych).
Pojedyncze osoby wskazały na konieczność: częstszego stosowania pomocy dydaktycznych, poprawiania
wyników w nauce z przedmiotów matematyczno - przyrodniczych, tj. matematyka, fizyka, większego
zainteresowania nauczyciela dzieckiem, organizacji zajęć dotyczących zwalczania stresu i tłumienia emocji.
Zdaniem zdecydowanej większości ankietowanych uczniów (72/89) i rodziców (63/75) szkoła pomaga zaspokajać
9 / 30
potrzeby i oczekiwania uczniów. Nauczyciele biorący udział w wywiadzie wskazali najważniejsze działania szkoły
z punktu widzenia potrzeb edukacyjnych uczniów. Według nich jest to:
praca z uczniem zdolnym (przygotowanie i udział w konkursach, różnicowanie stopnia trudności zadań),
praca z uczniem z trudnościami edukacyjnymi, objętym np. program zapobiegania drugoroczności, realizacja
którego stwarza możliwość osiągnięcia sukcesu edukacyjnego uczniom z poważnymi zaległościami
lub dysfunkcjami,
organizacja zajęć dodatkowych, głównie z przedmiotów matematyczno - przyrodniczych przygotowujących
uczniów pod kątem uzyskania wyższych wyników na egzaminach zewnętrznych,
stosowanie zróżnicowanych metod pracy dostosowanych do możliwości danej grupy uczniów, np. metod
aktywizujących,
stworzenie dodatkowej oferty zajęć zgodnie z oczekiwaniami uczniów: zajęcia artystyczne, informatyczne,
językowe, dydaktyczno-wyrównawcze z matematyki, festiwale nauki.
Wymienili również przygotowanie i udział uczniów w konkursach i zawodach sportowych, diagnozowanie wiedzy
i umiejętności uczniów (akcje sprawdzające), organizowanie próbnych egzaminów gimnazjalnych w klasach II i III.
Oferta edukacyjna uwzględnia kształtowanie kompetencji potrzebnych na rynku pracy, co potwierdzili
uczestniczący w wywiadach dyrektor, nauczyciele i partnerzy oraz przedstawiciel samorządu lokalnego. Zdaniem
dyrektora i nauczycieli uczniowie opanowują podstawy technologii IT, zapoznają się z podstawowymi formami
prawnych warunków zatrudniania, zdobywają umiejętności z zakresu komunikacji interpersonalnej ucząc się
postaw asertywnych i krytycznych. Poznają podstawy przedsiębiorczości, podstawowe zasady inwestowania
na giełdzie, symulują rozmowy kwalifikacyjne z pracodawcą na podstawie własnych CV i aplikacji, regularnie
inwestują wirtualne pieniądze w symulacjach giełdowych, pracują w zespole, np. przy tworzeniu uczniowskich
biznesplanów, uczą się dwóch języków obcych nowożytnych na różnych poziomach zaawansowania. Kształtuje się
podejście prospołeczne i etyczne w ścisłym powiązaniu z myśleniem ekonomicznym od wolontariatu i akcji
charytatywnych do wiedzy z zakresu small businessu i orientacji na aktualnym rynku pracy. Dyrektor zwrócił uwagę
na kształcenie umiejętności autoprezentacji, planowania pracy, prezentowania własnych osiągnięć, wypowiadania
się na forum, oceny sytuacji ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń, nawiązywania relacji interpersonalnych.
Wskazał na kształtowanie kreatywności, asertywności, tolerancji, odpowiedzialności za siebie i innych poprzez
wolontariat. Zdaniem partnerów szkoły i przedstawicieli samorządu najważniejsze działania szkoły z punktu
widzenia potrzeb rynku pracy to:
kształcenie umiejętności komunikowania się w języku obcym (nawiązanie współpracy międzynarodowej
z Izraelem, wymiana zagraniczna młodzieży, warsztaty językowe w Niemczech),
kształcenie tolerancji i wrażliwości społecznej, relacji międzyludzkich, przyjmowania odpowiedzialności za
siebie i innych poprzez wolontariat i działalność charytatywną, w ramach Rotary Club w Jeleniej Górze,
prezentacja własnych osiągnięć podczas uroczystości i imprez,
rozwijanie zainteresowań, wszechstronny rozwój ucznia, ujawnianie zdolności i specyfiki zainteresowań, co ma
wpływ na dalsze kształcenie i wybór zawodu,
współpraca z uczelniami wyższymi i udział w imprezach edukacyjnych organizowanych przez uczelnie, np.
Festiwal Nauki, Uniwersytet Dziecięcy, zajęcia na uczelniach wyższych we Wrocławiu i Jeleniej Górze,
doskonalenie umiejętności pracy w zespole, planowania i oceny wyników własnego uczenia się,
prowadzenie doradztwa zawodowego, współpraca szkoły z poradnią psychologiczno-pedagogiczną w tym
zakresie, podjęcie nowego działania w klasach II gimnazjum polegającego na powiązaniu zainteresowań
i predyspozycji uczniów z wyborem szkoły.
Z przeprowadzonego badania wynika, że realizacja podstawy programowej jest monitorowana przez dyrektora
10 / 30
na bieżąco w ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego, m.in. poprzez: analizę zapisów w dziennikach
zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych, analizę planów pracy poszczególnych nauczycieli, kontrolę zeszytów uczniów,
analizę ilościową i jakościową sprawozdań rocznych nauczycieli dotyczących realizacji podstawy programowej,
w tym kontrolę zrealizowanych godzin i treści nauczania. Dyrektor wymienił również obserwacje i hospitacje lekcji
pod kątem realizacji podstawy programowej, obserwacje uroczystości szkolnych, rozmowy indywidualne
z nauczycielami. Sporządzany jest arkusz zbiorczy monitoringu realizacji podstawy programowej i poddawany
analizie. Nauczyciele stwierdzili, że na bieżąco monitorują realizację postawy programowej i nanoszą uwagi
w swoich planach pracy. O realizacji i monitorowaniu podstawy programowej świadczą wnioski, które dotyczą:
realizacji na zastępstwach za nieobecnych nauczycieli treści nauczania przez nauczycieli tego samego
lub pokrewnego przedmiotu,
organizowania uroczystości lub wycieczek szkolnych w soboty lub po zajęciach tak, by nie odbywały się
kosztem lekcji,
zwiększenia liczby zajęć z mapami turystycznymi i zajęć w terenie ze względu na słabą orientację uczniów
w terenie i występujące trudności związane z posługiwaniem się mapą,
prowadzenia w ramach nadzoru pedagogicznego dodatkowych kontroli u nauczycieli, w przypadku, których
zachodzi obawa, że nie zrealizują podstawy programowej oraz dokonywania na bieżąco korekty planów pracy
przez nauczycieli.
Oferta edukacyjna szkoły jest modyfikowana w celu umożliwienia pełniejszego rozwoju uczniów. Przykładami
działań umożliwiającymi uczniom pełniejszy rozwój, wskazanymi przez dyrektora i ankietowanych nauczycieli jest:
wprowadzenie nauczania etyki dla uczniów nieuczęszczających na religię, rozszerzenie oferty kół zainteresowań
zgodnie z oczekiwaniami uczniów, (np. koło historyczne - Klub Odkrywców Tajemnic, fotografii cyfrowej, wokalne,
plastyczne, koło polsko - hiszpańskie), realizowanie różnorodnych zajęć sportowych (narty biegowe, sporty
drużynowe, basen, tenis stołowy), rozszerzenie oferty konkursów szkolnych(np. konkurs na lekturę dodatkową,
fotograficzny, konkursy plastyczne i wokalne, mistrz ortografii, konkurs na znajomość twórczości Patrona,
SUDOKU), organizowanie obowiązkowych zajęć dydaktyczno - wyrównawczych z języka polskiego i matematyki
dla wybranej grupy uczniów, wprowadzenie dodatkowych zajęć pozalekcyjnych (np. z języka niemieckiego, języka
polskiego, matematyki, fizyki, chemii, wychowania fizycznego), zakupienie nowych pomocy dydaktycznych,
aktualizacja literatury pedagogicznej (biblioteczka pedagoga), wzbogacenie księgozbioru biblioteki, nawiązanie
współpracy ze Stowarzyszeniem Miłośników Kowar oraz Rotary Club w Jeleniej Górze, działalność artystyczna
teatru „bez Nazwy”, zajęcia dla uczniów zdolnych w ramach szkolnego „Programu wspierania uzdolnień”,
przygotowywanie uczniów do konkursów przedmiotowych. Nauczyciele w ankietach wymienili ponadto: wyjazdy
uczniów na Uniwersytet Wrocławski i Politechnikę Wrocławską w ramach Dolnośląskiego Festiwalu Nauki, Szkolny
Maraton Naukowy organizowany w Dniu Patrona szkoły, zajęcia dodatkowe dla uczniów klas III przygotowujące
do egzaminu zewnętrznego, zajęcia artystyczne (fotograficzne, plastyczne, muzyczne, teatralne), nauczanie języka
obcego z podziałem na grupy z uwzględnieniem umiejętności językowych uczniów, współpracę międzynarodową
młodzieży z Izraelem i Ukrainą, prowadzenie warsztatów językowych w Niemczech, realizację programów
autorskich pedagogów szkolnych „Program zapobiegania drugoroczności”, „Dyscyplina” i nauczyciela religii
„Dojrzały – Odpowiedzialny” oraz projektu „PEACE - lekcja tolerancji”, nabywanie dodatkowych kwalifikacji przez
nauczycieli pod kątem poszerzania oferty edukacyjnej szkoły (przedmioty artystyczne, taniec w szkole, aerobik,
stopnie trenerskie), opracowanie i wdrożenie Systemu Logicznych Konsekwencji, ukończenie przez wszystkich
nauczycieli kursu doskonalącego „System spójnych oddziaływań wychowawczych”, realizację projektów
edukacyjnych we współpracy ze Związkiem Gmin Karkonoskich i Nadleśnictwem „Śnieżka”. Biorący udział
w rozmowie partnerzy szkoły dodali organizowanie imprez dla środowiska lokalnego, wspólne z uczniami szkoły
podstawowej wyjazdy na wyższe uczelnie w ramach programu „Uniwersytet Dziecięcy”, udział stałej grupy uczniów
w akcjach charytatywnych i działaniach na rzecz osób niepełnosprawnych i starszych, możliwość nauki łaciny
i języka rosyjskiego dla zainteresowanych uczniów. Szkoła pomaga rozwijać zainteresowania i aspiracje uczniów,
tak uważa 65 z 89 ankietowanych uczniów klas drugich i 58 z 75 ankietowanych rodziców.
Szkoła realizuje nowatorskie rozwiązania programowe. Dyrektor i nauczyciele uczestniczący w wywiadzie
do nowatorskich działań edukacyjnych i rozwiązań programowych wprowadzonych w szkole zgodnie zaliczyli:
1. Prowadzenie zajęć etyki, wychowania fizycznego, zajęć artystycznych i bibliotecznych według programów
autorskich nauczycieli, organizację wernisaży prac plastycznych i fotograficznych uczniów, przedstawień
uczestników zajęć teatralnych i koncertów uczestników zajęć muzycznych w ramach podsumowania zajęć
11 / 30
artystycznych.
2. Realizację programu autorskiego wychowania fizycznego, prowadzenie na zajęciach wychowania fizycznego
tańca i elementów aerobiku oraz narciarstwa biegowego – za nowatorstwo uważa się poszukiwanie
atrakcyjnych rozwiązań prowadzących do ograniczenia zjawiska unikania lekcji wychowania fizycznego,
motywujące zasady oceniania opracowane przez zespół nauczycieli tego przedmiotu, które pozwoliły
na opanowanie absencji uczniów na zajęciach.
3. Warsztaty z języka niemieckiego w Niemczech pozwalające na zdobycie umiejętności posługiwania się
językiem niemieckim na poziomie zapewniającym sprawną komunikację w odniesieniu do spraw życia
codziennego, zapewniające uczniom maksimum kontaktu z językiem obcym oraz możliwość aktywnego
używania języka mówionego.
4. Organizację Szkolnego Maratonu Naukowego „LEMOSTRADA”, imprezy naukowej angażującej całą
społeczność szkolną. W ramach imprezy prowadzenie przez wybranych uczniów i nauczycieli pokazów,
prezentacji, doświadczeń, projekcji filmu i dyskusji, turnieju, słuchowiska, głośnego czytania opowiadań Lema,
organizacja wystawy w Sali Patrona ze specjalnie przygotowaną ekspozycją. Przedstawianie wybranych
zagadnień w formie ciekawych prezentacji multimedialnych, eksperymentów, doświadczeń celem
zainteresowania uczniów naukami matematyczno-przyrodniczymi, np. warsztaty (rozwiązywanie ciekawych
zadań matematycznych), z chemii prezentacja multimedialna „Nanonauki- technologii XXI wieku”, warsztaty
„Badanie czynników mających wpływ na szybkość rozpuszczania substancji”, „Jak szybko pozbyć się gazu
z butelki”, doświadczenia „Badanie właściwości wybranych substancji”, dyskusja na temat różnych aspektów
transplantacji (inspiracją był film „Przekładaniec” wg prozy Lema), eksperymenty z fizyki „Napięcie
powierzchniowe” „Elektrostatyka”, prezentacja multimedialna z geografii „Podbój kosmosu”. W ramach
realizacji bloku humanistycznego głośne czytanie „Cyberiady”, udział reprezentacji klas w turnieju „starttreka”
(gra komputerowa), wprowadzanie klas pierwszych w zawiłości życia i twórczości Stanisława Lema, spotkanie
z prof. Stanisławem Beresiem przyjacielem Stanisława Lema, autorem książki „Rozmowy ze Stanisławem
Lemem”.
5. Objęcie przez pedagogów indywidualnym monitoringiem uczniów zagrożonych niepowodzeniem edukacyjnym
i niedostosowaniem społecznym, opracowanie i wdrożenie programów własnych pedagogów„Program
zapobiegania drugoroczności” i „Dyscyplina”. Umożliwienie uczniom powtarzającym kilka razy tę samo klasę
poprawy ocen niedostatecznych poprzez zaplanowanie indywidualnego toku poprawy ocen i nadrobienia
zaległości oraz motywowanie uczniów do zmiany negatywnej postawy, systematyczności i odpowiedzialności,
wyeliminowanie nagminnego spóźniania się na zajęcia po przerwach śródlekcyjnych. Tygodniowe karty
indywidualnego monitoringu umożliwiają stałą kontrolę postępów ucznia i rozliczanie go z zadań.
6. Opracowanie przez nauczyciela religii i wdrożenie programu „Dojrzały - Odpowiedzialny”, kształtującego
pożądane postawy, rozwijającego uspołecznienie i samodzielność uczniów poprzez realizację zadań
indywidualnych i zespołowych.
7. Organizację LEMOWISKA, imprezy o charakterze festynu, integrującej wszystkie środowiska związane ze
szkołą, propagującej zdrowy styl życia, zapewniającej rozrywkę i wzmacniającej więzi międzypokoleniowe.
Nowatorstwo działań polega na: integracji społeczeństwa lokalnego poprzez wspólną zabawę, uatrakcyjnieniu
oferty promocyjnej szkoły z myślą o rekrutacji, nawiązaniu kontaktów między rodzicami, nauczycielami
i uczniami szkoły podczas wspólnej organizacji imprezy i udziału w niej.
8. Opracowanie i wdrożenie „Systemu Logicznych Konsekwencji”, zbioru zasad i norm, celem których jest
poprawa dyscypliny, bezpieczeństwa i zmiana lekceważącej postawy uczniów sprawiających szczególne
trudności wychowawcze. SLK wskazuje sposoby rozwiązywania problemów, zawiera opis konkretnych
procedur stosowanych w sytuacjach łamania kontraktów klasowych.
9. Realizację projektów przyrodniczych: „Zagrożenie bioróżnorodności gatunkami inwazyjnymi roślin i zwierząt Obcy atakują” – zajęcia terenowe, „Owady małe, ale wielkie” – szkolenia dla uczniów, wyjazd do Zarządu
Parków Krajobrazowych w Sobieszowie.
10. Wspólny udział uczniów szkoły podstawowej i gimnazjum w zajęciach i warsztatach prowadzonych przez
wykładowców szkół wyższych z Jeleniej Góry i Legnicy w ramach projektu „Uniwersytet Dziecięcy”.
12 / 30
11. Działalność w szkole (jako pierwszej w Polsce) Klubu Interact pod patronatem Rotary Club w Jeleniej Górze,
którego głównym celem jest aktywność społeczna, polegająca na niesieniu bezinteresownej pomocy
potrzebującym oraz współpracy z innymi klubami młodzieżowymi w Polsce oraz na świecie (współpraca
z młodzieżą z Izraela, w fazie przygotowań współpraca z Klubem Interact z Ukrainy).
Przedstawione powyżej argumenty uzasadniają wysoki poziom spełnienia wymagania.
Poziom spełniania wymagania: B
Wymaganie: Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany
Komentarz:
Z przeprowadzonego badania wynika, że w szkole dba się o prawidłowy przebieg i doskonalenie procesów
edukacyjnych. Realizowane są one z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobu realizacji podstawy
programowej. Dyrektor i nauczyciele stwierdzili, że wykorzystują bazę szkolną do realizacji podstawy
programowej, np. wykorzystują salę gimnastyczną, pracownię komputerową, pracownię multimedialną w bibliotece
szkolnej, prowadzą zajęcia z wykorzystaniem komputera i tablicy interaktywnej. Prowadzą obserwacje
i doświadczenia, realizują projekty edukacyjne, organizują wycieczki terenowe, wyjazdy do kina i teatru.
Uwzględniając zróżnicowane potrzeby edukacyjne uczniów dostosowują wymagania do możliwości uczniów oraz
zaleceń poradni psychologiczno - pedagogicznej, prowadzą zajęcia dydaktyczno - wyrównawcze dla uczniów
z trudnościami edukacyjnymi i koła zainteresowań dla uczniów uzdolnionych. Wdrażają uczniów
do samodzielności, przygotowują ich do obcowania z kulturą, do posługiwania się pojęciami abstrakcyjnymi,
podejmują tematykę ojczystą i regionalną. Kształtowane są postawy otwartości i tolerancji wobec innych kultur,
kształcone jest skuteczne porozumiewanie się w języku obcym w mowie i piśmie. Zapewnia się uczniom dostęp
do różnych źródeł informacji, nabywanie umiejętności zachowania się w sytuacjach kryzysowych, możliwość
obcowania z żywą muzyką i uczestnictwo w sztuce, prezentowanie własnych umiejętności i uzdolnień, udział
w życiu społeczności lokalnej oraz uczestnictwo w masowej kulturze fizycznej. Szkoła tworzy własną ofertę zajęć
artystycznych i wychowania fizycznego, uwzględniającą potrzeby i zainteresowania uczniów, daje uczniom
możliwość wyboru rodzaju zajęć. Stosuje się podział na grupy na lekcjach języka obcego uwzględniające poziom
zaawansowania i stopień opanowania języka. W klasie trzeciej realizowane są ścieżki edukacyjne. Ankietowani
nauczyciele wymienili zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej, które stosują, m.in.
prowadzenie zajęć języków obcych w grupach o zbliżonym poziomie zaawansowania językowego, kontynuację
nauki języka niemieckiego nauczanego w szkole podstawowej, prowadzenie zajęć języka obcego w sali
wyposażonej w słowniki, pomoce wizualne, odtwarzacz płyt CD, komplet płyt do nauczania, wykorzystywanie
na zajęciach muzyki instrumentów muzycznych, sprzętu do odtwarzania i nagrywania oraz komputera z dostępem
do Internetu, stosowanie różnorodnych środków dydaktycznych, wspomaganie rozwoju ucznia poprzez pracę
z uczniem z trudnościami edukacyjnymi (zajęcia dydaktyczno - wyrównawcze, dostosowanie wymagań
do możliwości uczniów, stosowanie się do zaleceń poradni psychologiczno-pedagogicznej), uczniem zdolnym (koła
zainteresowań, zachęcanie do udziału w konkursach, zawodach sportowych i uroczystościach szkolnych,
dodatkowe zadania o podwyższonym stopniu trudności) oraz z uczniem z dysleksją (dodatkowe zajęcia oparte
na programie „Ortograffiti”). Wymienili również wynikające z podstawy programowej obowiązkowe metody pracy
na nauczanych przedmiotach, np. zajęcia terenowe, obserwacje, wycieczki dydaktyczne, doświadczenia i pokazy,
metody aktywizujące, w tym projekt uczniowski, spotkania autorskie, lekcje biblioteczne, udział w spektaklach
teatralnych oraz wyjazdy do kina. Zdaniem nauczycieli uczestniczących w wywiadzie ograniczeniem w stosowaniu
zalecanych warunków i sposobów realizacji podstawy programowej są w szczególności ograniczenia finansowe
i brak odpowiednich pomocy dydaktycznych. Nauczyciele historii wskazali problem z nauczaniem historii „na żywo”
poprzez wyjazdy do muzeów i na sesje popularno - naukowe, nauczyciele przedmiotów matematyczno przyrodniczych trudności z realizacją doświadczeń i lekcji pokazowych, związane z brakiem podziału klas na grupy
lub brakiem odpowiednich pomocy dydaktycznych. Realizacja zalecanych warunków i sposobu realizacji podstawy
programowej na przedmiotach artystycznych jest utrudniona z powodu braku instrumentów muzycznych oraz
ograniczonej możliwości uczestniczenia w imprezach kulturalnych (trudności organizacyjne i finansowe związane
z wyjazdami do filharmonii, teatru, muzeum). Zdaniem nauczycieli wszystkie powyższe utrudnienia zastępowane
są stosowanymi przez nauczycieli środkami multimedialnymi (laptopy z dostępem do Internetu, projektory
multimedialne, tablice interaktywne) i audiowizualnymi, w które szkoła jest dobrze wyposażona.
Procesy edukacyjne są planowane. Zdaniem dyrektora i zdecydowanej większości ankietowanych nauczycieli
(29/30) w szkole planuje się procesy edukacyjne. W ich planowaniu nauczyciele uwzględniają potrzeby (28/30)
i możliwości uczniów (27/30), czas potrzebny do zrealizowania poszczególnych treści (22/30) oraz organizację roku
13 / 30
szkolnego (19/30) i liczebność klas (18/30). Uwzględniają również opinie poradni psychologiczno - pedagogicznej,
zalecenia władz kościelnych przy nauczaniu religii oraz możliwości organizacyjno - bazowe szkoły. Dyrektor
w wywiadzie powiedział, że planując pracę szkoły sporządza arkusz organizacji szkoły i tygodniowy rozkład zajęć.
Planuje zajęcia nauczycieli w ramach art. 42 KN z uwzględnieniem potrzeb i zainteresowań uczniów oraz wyników
diagnoz i egzaminów zewnętrznych, terminy posiedzeń klasyfikacyjnych i szkoleniowych rady pedagogicznej,
zebrania z rodzicami i kalendarz dni otwartych szkoły dla rodziców, opracowuje plan nadzoru pedagogicznego
i określa priorytety wynikające z wniosków z ubiegłego roku szkolnego. W uzgodnieniu z nauczycielami opracowuje
plan pracy dydaktyczno - wychowawczej szkoły, planuje akcje i spektakle profilaktyczne organizowane we
współpracy z instytucjami zewnętrznymi (np. Sanepid, poradnia psychologiczno-pedagogiczna) oraz udział
w imprezach środowiskowych (np. Dni Kowar, Kowarska Majówka). Nauczyciele planują pracę dydaktyczną
i wychowawczą dla każdego zespołu klasowego w oparciu o program wychowawczy szkoły, szkolny program
profilaktyki i koncepcję pracy, ustalają harmonogram wycieczek, kalendarz imprez i uroczystości szkolnych
i środowiskowych, planują i organizują warsztat pracy dla nauczanego przedmiotu. W ramach zespołów
przedmiotowych nauczyciele planują pracę zespołu, badanie przyrostu wiedzy i umiejętności uczniów, organizację
konkursów i zawodów sportowych, zajęć pozalekcyjnych (koła zainteresowań, zajęcia dydaktyczno - wyrównawcze
oraz zajęcia przygotowujące do egzaminu gimnazjalnego), ustalają plan akcji sprawdzających. Praca dydaktyczna
i wychowawcza szkoły planowana jest również na spotkaniach wychowawców klas z dyrektorem i podczas
posiedzeń rady pedagogicznej.
Organizacja procesów edukacyjnych sprzyja uczeniu się. Ankietowani nauczyciele stwierdzili, że szkoła zapewnia
im możliwość korzystania z potrzebnych podczas zajęć pomocy dydaktycznych (29/30) oraz pomieszczeń, które
sprzyjają osiąganiu zamierzonych celów prowadzonych w nich zajęć (28/30). Obserwacja szkoły i zajęć lekcyjnych
wskazuje, liczebność klas pozwala na organizację procesów edukacyjnych w sposób sprzyjający uczeniu się.
Wielkość sal lekcyjnych jest odpowiednia do liczebności oddziałów, w niektórych salach uczniowie siedzą
pojedynczo w ławkach. Klasy dzielone są na grupy na zajęciach informatyki, języków obcych i wychowania
fizycznego. Zdaniem ankietowanych rodziców (61/75), w tym 12 zdecydowanie plan lekcji jest ułożony tak,
że sprzyja uczeniu się. Innego zdania są ankietowani uczniowie klas drugich. Według nich zdarza się,
że codziennie (18/89), kilka razy w tygodniu (42/89) lub raz w tygodniu (28/89) odczuwają zmęczenie z powodu
liczby zajęć w szkole jednego dnia. Podobną opinię wyraziło 66 z 82 ankietowanych uczniów klas III, którzy w dniu
badania odczuwali zmęczenie z powodu liczby zajęć w szkole, w tym 30 zdecydowanie. Odmiennego zdania było
16 uczniów. Z analizy planu lekcji wynika, że liczba godzin zajęć dla poszczególnych klas jest rozłożona
równomiernie na poszczególne dni tygodnia. W zdecydowanej większości klas ułożenie przedmiotów w planie dnia
sprzyja uczeniu się poprzez zachowanie higieny pracy umysłowej. Stwierdzono pojedyncze przypadki braku
przemienności przedmiotów humanistycznych i matematyczno - przyrodniczych (np. klasa IIb środa, IId wtorek, IIIa
poniedziałek). W klasach II i III występują dwugodzinne bloki języka polskiego, których organizację uzasadniono
potrzebą przygotowania uczniów do pisania dłuższych wypowiedzi pod kątem egzaminów zewnętrznych.
Procesy edukacyjne przebiegające w szkole są monitorowane i doskonalone. Zdaniem dyrektora i nauczycieli
monitorowanie procesów edukacyjnych odbywa się poprzez:
analizę osiągnięć uczniów z poszczególnych przedmiotów (ustne i pisemne sprawdziany, prace klasowe,
odpowiedzi),
badanie przyrostu wiedzy i umiejętności (analiza wyników akcji sprawdzających na „wejściu” i w trakcie
edukacji, wyników klasyfikacji, egzaminów próbnych w klasach II i III oraz egzaminów zewnętrznych),
analizę udziału i sukcesów uczniów w konkursach i zawodach sportowych,
kontrolę systematyczności realizacji podstawy programowej i zgodności tematów zajęć z rozkładami materiału
nauczycieli,
analizę frekwencji uczniów na zajęciach i jej wpływu na wyniki nauczania,
analizę sytuacji materialnej i społecznej uczniów,
ocenę skuteczności realizowanych programów, np. „Zapobiegania drugoroczności”, „Dyscyplina”.
Monitoring procesów wychowawczych i działań z zakresu profilaktyki jest prowadzony na bieżąco przez
wychowawców klas, nauczycieli uczących i pedagoga szkolnego. Według dyrektora monitorowanie procesów
edukacyjnych dokonywane jest w ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego na podstawie obserwacji
i hospitacji zajęć, zapisów w dziennikach lekcyjnych (systematyczność oceniania, realizacja podstawy
14 / 30
programowej), analizy wyników klasyfikacji, wyników egzaminów próbnych i zewnętrznych oraz analizę
zachowania i frekwencji uczniów na zajęciach. Prowadzony jest na podstawie rozmów z uczniami i rodzicami oraz
informacji uzyskiwanych od nauczycieli. Zdaniem nauczycieli monitoring procesów edukacyjnych prowadzony jest
celem pozyskania informacji na temat poziomu wiedzy i umiejętności uczniów, wiedzy i umiejętności sprawdzanych
egzaminem gimnazjalnym, stopnia realizacji treści i celów kształcenia określonych w podstawie programowej,
dostosowania programów nauczania do potrzeb i możliwości uczniów, skuteczności stosowanych metod pracy,
wpływu frekwencji na wyniki w nauce, aktywności uczniów, stosowania przez nauczycieli zróżnicowanych
sposobów sprawdzania wiedzy, trudności w nauce i ich przyczyn, stosowania zapisów szkolnych zasad oceniania.
Pytania dotyczą również: częstotliwości i sposobu w jaki zespoły przedmiotowe podsumowują swoją pracę
i wdrażają wnioski wynikające, np. ze sprawdzianów, akcji sprawdzających i egzaminów zewnętrznych,
monitorowania kultury osobistej uczniów i problemów z adaptacją w szkole uczniów klas I, opinii i informacji
od rodziców, dokumentowania sukcesów i porażek uczniów oraz podsumowania procesu edukacyjnego przez
wychowawców (czy dokumentują i w jaki sposób), uwzględniania wniosków z monitoringu w planach pracy
dydaktycznej i wychowawczej.
Wnioski z monitoringu są wykorzystywane do planowania procesów edukacyjnych, co potwierdzili w wywiadach
dyrektor i nauczyciele. Zdaniem dyrektora i nauczycieli podjęte zostały decyzje dotyczące procesów edukacyjnych,
które wynikają z monitoringu tych procesów. Jako przykłady wskazali:
organizację zajęć dydaktyczno-wyrównawczych z matematyki i języka polskiego i obligatoryjny w nich udział
uczniów z trudnościami edukacyjnymi, ze względu na niezadowalające wyniki monitorowania osiągnięć
uczniów (wyniki akcji sprawdzających, próbnych egzaminów gimnazjalnych),
dostosowanie planów pracy nauczycieli do potrzeb zespołów klasowych (wydłużanie czasu przeznaczonego
na realizację zagadnień, które sprawiają uczniom najwięcej trudności, zmianę metod i form pracy,
rozwiązywanie większej ilości zadań w formie zbliżonej do egzaminu) oraz do potrzeb i możliwości uczniów
z opiniami poradni psychologiczno-pedagogicznej,
planowanie i realizację WDN pod kątem uzyskania przez nauczycieli nowych kompetencji wychowawczych
(radzenia sobie z dyscypliną na lekcji, motywowania uczniów do pracy).
Nauczyciele udzielający wywiadu wymienili również:
wdrożenie działań zmierzających do poprawy frekwencji uczniów na zajęciach, m.in. wprowadzono monitorowanie
frekwencji, spisywanie kontraktów z uczniami, opracowano karty miesięcznego monitoringu, które wychowawcy
wypełniają i przekazują do pedagoga, opracowano procedurę dotyczącą postępowania w przypadku braku
realizacji obowiązku szkolnego przez uczniów,
wdrożenie „Programu zapobiegania drugoroczności” opracowanego przez pedagogów szkolnych (szczególną
opieką objęto uczniów powtarzających klasę, posiadających problemy z nauką, reprezentujących lekceważącą
postawę uczniowską),
konieczność indywidualizacji pracy z uczniem zdolnym, powołanie zespołu wspierania uzdolnień, przygotowywanie
uczniów do konkursów przedmiotowych,
ewaluację przedmiotowych systemów oceniania z poszczególnych przedmiotów poprzez określenie zasad
pozwalających na poprawianie ocen (uczniom z trudnościami w nauce umożliwiono zdobywanie dodatkowych ocen
za inne formy pracy, np. opracowanie prezentacji multimedialnej, referatu, oceniani są za każdy wkład pracy i chęć
udziału w zajęciach),
modyfikację przez nauczycieli wychowania fizycznego przedmiotowych systemów oceniania w celu poprawy
frekwencji uczniów na zajęciach.
Nauczyciele pracują wspólnie z uczniami nad doskonaleniem procesów edukacyjnych, fakt ten potwierdzili dyrektor
oraz ankietowani i biorący udział w wywiadach uczniowie, rodzice i nauczyciele. W opinii ankietowanych uczniów klas II
(74/89) nauczyciele pytają ich o opinie, w jaki sposób chcieliby uczyć się na lekcjach, a uczestniczący w wywiadzie
uczniowie powiedzieli, że z ich inicjatywy zrezygnowano z jednolitego stroju uczniów i ustalono wygląd stroju
uczniowskiego, uzgodniono rezygnację z ochrony na rzecz monitoringu wizyjnego, samorząd uczniowski wspólnie
z nauczycielami opracował regulamin zachowania uczniów. Ponad połowa ankietowanych rodziców uważa (40/75),
że nauczyciele rzadko biorą pod uwagę opinie uczniów dotyczące tematyki zajęć i sposobu ich prowadzania.
15 / 30
Odmiennego zdania jest 34 rodziców (często-31, bardzo często-3). Według rodziców uczestniczących w wywiadzie
uczniowie zgłaszają propozycje tematów na godzinach wychowawczych, mogą przygotować na lekcje referaty
i prezentacje zgodnie z zainteresowaniami np. z chemii, historii, geografii, mają możliwość wyboru materiałów
na technice, proponują tematy projektów edukacyjnych i prezentacji oraz tematykę konkursów szkolnych i spektakli
teatru szkolnego, decydują o wyborze miejsca i terminu wycieczek klasowych i szkolnych, wpływają na system
oceniania zachowania poprzez współpracowanie Systemu Logicznych Konsekwencji, wyrażają swoje opinie
w ankietowaniu, dyskusjach i rozmowach na portalach społecznych. Według dyrektora i nauczycieli uczniowie poprzez
określenie swoich potrzeb i zainteresowań mają wpływ na ofertę kół zainteresowań, zajęć dydaktyczno wyrównawczych, organizowanych wycieczek edukacyjnych, wyjazdów do kina i teatru. Mają możliwość wyboru rodzaju
zajęć artystycznych (fotografia cyfrowa, zajęcia plastyczne, muzyczne), zajęć z wychowania fizycznego (turystyka,
narty biegowe, lekkoatletyka, gry zespołowe) oraz tematu i sposobu realizacji projektu edukacyjnego, wspólnie
z nauczycielami tworzą kalendarz imprez i uroczystości szkolnych, konsultują regulaminy oraz zapisy programu
wychowawczego, szkolnego programu profilaktyki i koncepcji pracy szkoły, opiniują dni wolne od zajęć, wnioski
o nagrody, losują „szczęśliwy numerek”, wspólnie z rodzicami decydowali o zniesieniu mundurków, proponują formy
pracy na zajęciach np. praca w grupach, praca indywidualna i w parach, decydują o organizacji Dnia Samorządności
według programu opracowanego przez samorząd uczniowski. Nauczyciele wymienili również wpływ uczniów
na tematykę godzin wychowawczych, możliwość wyboru przez uczniów lektur nieobowiązkowych, które ich bardziej
interesują, ustalanie z uczniami zagadnień lub rozdziałów, które chcą szczególnie rozszerzyć lub dodatkowo utrwalić.
Wszyscy nauczyciele potwierdzili, że biorą pod uwagę opinie uczniów o tym jak powinien przebiegać proces
nauczania, 16 z 30 ankietowanych nauczycieli potwierdziło, że dzieje się tak na większości zajęć. W opinii badanych
współpraca między nauczycielami i uczniami w doskonaleniu procesów edukacyjnych dotyczyła:
- zajęć pozalekcyjnych (24 wskazania),
- terminów testów, sprawdzianów (22 wskazania),
- metod pracy na lekcji (18 wskazań),
- tematyki lekcji (16 wskazań),
- sposobu oceniania ( 6 wskazań).
Z przeprowadzonego badania wynika, że w przeprowadzonej w obecnym roku szkolnym ankiecie dotyczącej
funkcjonowania szkoły uczniowie wskazali na konieczność zmiany na niektórych przedmiotach metod nauczania
(chcieliby, aby nauczyciele organizowali więcej lekcji doświadczalnych).
Obserwacje zajęć nie potwierdziły współpracy nauczycieli i uczniów w doskonaleniu procesów edukacyjnych
na zajęciach. Na żadnej z dwóch obserwowanych lekcji uczniowie nie zgłaszali pomysłów dotyczących metod, form czy
sposobu pracy na zajęciach.
Stosowane w szkole metody nauczania sprzyjają uczeniu się. Dyrektor podczas wywiadu wymienił przykłady działań
nauczycieli, które nakierowane są na zwiększenie efektywności procesu uczenia się w szkole, m.in.: stosowanie metod
podających i aktywizujących oraz form pracy grupowej, skutecznych i adekwatnych do celów lekcji, prowadzenie zajęć
dydaktyczno - wyrównawczych dla uczniów mających problemy z opanowaniem treści nauczania, wykorzystywanie
na zajęciach środków dydaktycznych i multimedialnych (rzutniki multimedialne, projektory, tablice interaktywne –
„ebimy”), realizowanie „Programu zapobiegania drugoroczności” i „Dyscyplina”, dostosowanie programów nauczania
do potrzeb i możliwości uczniów z opiniami i orzeczeniami poradni psychologiczno - pedagogicznej, stosowanie
Systemu Logicznych Konsekwencji, indywidualizację pracy z uczniami (dostosowanie stopnia trudności zadań
do możliwości ucznia, dostosowanie sprawdzianów, wsparcie na lekcji, właściwy dobór treści, form i metod pracy dla
uczniów o różnych poziomach intelektualnych, uwzględnianie sensomotorycznych systemów uczenia się,
dostosowanie tempa pracy do potrzeb uczniów), prowadzenie zajęć pozalekcyjnych (koła zainteresowań, zajęcia
dydaktyczno - wyrównawcze, zajęcia przygotowujące do egzaminu zewnętrznego), organizowanie pomocy
koleżeńskiej, systematyczne dokonywanie ewaluacji przedmiotowych systemów oceniania (wprowadzono zapisy
pozwalające uczniom poprawiać oceny), motywowanie uczniów do nauki (poprzez pochwały na forum klasy,
na zebraniach rodziców i na apelach, nagradzanie, dodatkowe oceny za aktywność i referaty, rozmowy, pomoc
bezpośrednią, przydział zadań dodatkowych), udzielanie informacji zwrotnej uzasadniającej ocenę, organizowanie
wycieczek edukacyjnych (wyjście do teatru, na koncerty, wystawy, lekcje w terenie), korzystanie podczas zajęć
z technologii informacyjnej oraz podczas przerw i po lekcjach w bibliotece i świetlicy szkolnej, przygotowanie uczniów
do udziału w konkursach przedmiotowych i zawodach sportowych, przekazywanie wiedzy z zakresu psychologii
uczenia się, podnoszenie kwalifikacji zawodowych przez nauczycieli.
Nauczyciele stosują różnorodne metody nauczania mające na celu pobudzenie aktywności uczniów i samodzielnego
myślenia. W ankietach i w wywiadzie wskazywali najczęściej na stosowanie metod aktywizujących (np. burza mózgów,
dyskusja, drzewo decyzyjne, drama, inscenizacje, symulacja), metod praktycznych (metoda przewodniego tekstu,
ćwiczenia praktyczne, metoda projektu, pokazy doświadczeń chemicznych, demonstracje), metod eksponujących (film
edukacyjny) oraz metod podających (pogadanka, wykład) oraz formę pracy indywidualnej i grupowej uczniów. Oprócz
wymienionych metod nauczania nauczyciele wskazali, że aktywizują uczniów również poprzez pracę z mapą i atlasami
(historia geografia), lekcje w terenie (biologia, geografia, historia), filmy edukacyjne, prezentacje multimedialne,
16 / 30
prezentacje prac wykonanych w domu. Powszechnie stosują gry dydaktyczne na lekcjach języków obcych, biologii,
geografii, fizyki i chemii. Ich zdaniem na wybór metod pracy z uczniami wpływają możliwości uczniów (28/30), cele
(27/30) i treści zajęć (25/30), liczba uczniów (18/30), potrzeby (19/30) i inicjatywy uczniów (16/30) oraz dostęp
do pomocy i miejsce realizacji zajęć. W opinii 29 z 30 ankietowanych nauczycieli uczniowie mają szansę na zajęciach
pracować metodą projektu nie rzadziej niż raz w roku, 11 z 30 badanych wskazało na stosowanie metody projektu kilka
razy w roku, a 18 z 30 raz na rok. Zdaniem uczniów klas II nauczyciele korzystają na lekcjach z nowoczesnych technik
informacyjno - komunikacyjnych, wykorzystują komputer (54/89), projektor (64/89), tablicę interaktywną (30/89)
i Internet (29 z 41). Zdecydowana większość z nich (80/89) stwierdziła, że mają możliwość rozwiązywania na zajęciach
problemów sformułowanych przez nauczycieli lub uczniów. Stwierdzili również (85/89), że mają możliwość pracy
w grupie, w opinii większości z nich (55/89) na niektórych zajęciach. Podobnego zdania byli uczniowie klas III, którzy
wskazali, że w dniu badania na niektórych zajęciach pracowali w grupach (66/82) i mieli możliwość rozwiązywania
problemów (43/82). Większość z nich potwierdziła wykorzystanie na zajęciach komputera i projektora. Potwierdzili
zainteresowanie zajęciami (49/82) i aktywny w nich udział (54/82). W opinii połowy badanych (41/82) nie wszyscy
nauczyciele pomogli im zastanowić się nad tym, czego się w danym dniu nauczyli, pozostali uczniowie wyrazili
odmienną opinię. Z obserwacji placówki wynika, że szkoła posiada dwie pracownie komputerowe. Sala wyposażona
w komputery klasy IBM PC, pochodząca z projektu współfinansowanego przez EFS w 2007 roku, jest wykorzystywana
w czasie zajęć z informatyki, technologii informacyjnej koła fotograficznego i koła informatycznego oraz innych zajęć
nie odbywających się cyklicznie (konkursy z wykorzystaniem Internetu, konsultacje, godzina wychowawcza).
W związku z dużym obłożeniem sali zajęciami informatycznymi, pracownia sporadycznie jest wykorzystywana przez
nauczycieli uczących innych przedmiotów. Druga pracownia komputerowa wyposażona w komputery Apple Macintosh,
ze względu na trudności związane ze zdobyciem oprogramowania i brak możliwości aktualizacji systemu operacyjnego
(obecnie Mac OS X), jest wykorzystywana jedynie na lekcjach pokazowych, prezentujących alternatywne platformy
systemowe. Uczniowie mają możliwość korzystania w godzinach otwarcia biblioteki ze szkolnego centrum
informacyjnego zlokalizowanego w czytelni oraz z centrum informacyjnego wyposażonego w 5 komputerów Apple
Macintosh w świetlicy szkolnej. Szkoła dysponuje czterema mobilnymi zestawami multimedialnymi (komputer
przenośny i projektor multimedialny) wykorzystywanymi najczęściej przez nauczycieli religii, muzyki, biologii, języka
polskiego, fizyki, chemii i geografii oraz dwiema przystawkami interaktywnymi 3M e-beam (mobilny odpowiednik tablicy
interaktywnej) zakupionymi w grudniu 2008 roku. W lutym 2008 odbyło się szkolenie dla nauczycieli, mające ich
zachęcić do wykorzystywania przystawek w czasie zajęć lekcyjnych. Wykorzystywane są one stale na zajęciach
informatycznych i biologii oraz sporadycznie na lekcjach języka niemieckiego i chemii. Cały budynek szkoły objęty jest
zasięgiem bezprzewodowej sieci komputerowej Wi-Fi dostępnej dla nauczycieli i pracowników szkoły. Ponadto
w świetlicy szkolnej funkcjonuje HotSpot, do którego przy pomocy własnych urządzeń IT podłączyć się mogą
uczniowie. Nauczyciele mogą korzystać z trzech komputerów z dostępem do Internetu w pokoju nauczycielskim.
W szkole wdrożony jest spójny system informatyczny oparty na oprogramowaniu Vulcan Optivum. Dane z programów
Kadry Optivum, Sekretariat Optivum, Uczniowie Optivum, Mol Optivum są przechowywane na wspólnym serwerze.
Szkoła posiada cyfrowy aparat fotograficzny, kamerę video oraz zestaw 2 studyjnych lamp błyskowych
wykorzystywanych w czasie zajęć artystycznych w gimnazjum i szkolnego koła fotograficznego. Na stanie szkoły
znajduje się około 20 telewizorów i kilkanaście odtwarzaczy DVD i VHS do wykorzystania przez nauczycieli
na zajęciach. Pracownia biologiczna jest wyposażona w nowoczesny mikroskop z kamerą umożliwiającą podłączenie
go do telewizora lub projektora multimedialnego. Wideoteka szkolna jest wyposażona w 80 filmów na płytach DVD.
Oprogramowanie wykorzystywane na lekcjach przez nauczycieli to m. in. „Poznaj Świat Plastyki”, „Edu-ROM –
„Multimedialne scenariusze lekcji z Biologii” „Multimedialna Encyklopedia Przyrodnicza”, „Człowiek - Twórca Kultury”.
Bardzo ważnym elementem w przepływie informacji między szkołą i rodzicami oraz szkołą i uczniem jest aktualna
strona internetowa informująca m.in. o zastępstwach, wydarzeniach z życia szkoły i konkursach.
Ocenianie uczniów daje im informację o ich postępach w nauce oraz motywuje ich do dalszej pracy. Wszyscy
ankietowani nauczyciele stwierdzili, że przekazują uczniom informację zwrotną, uzasadniającą ocenę, w tym 20
zawsze. Przekazywana przez nich informacja zawiera omówienie popełnionych błędów, uzasadnienie oceny,
wyszczególnienie i docenienie dobrych elementów pracy ucznia, wskazanie tego, co wymaga poprawy lub dodatkowej
pracy oraz wskazówki, w jaki sposób uczeń powinien poprawić swoją pracę. Opinię tę potwierdzają ankietowani
uczniowie klas II, ponieważ zdecydowana większość z nich (74/89), wie dlaczego otrzymało określoną ocenę, w tym 40
zawsze. Stwierdzili również (47/89), że nauczyciele wystawiając ocenę nigdy lub rzadko odnoszą się do tego, co umieli
lub wiedzieli wcześniej, natomiast zdaniem pozostałych 42 osób nauczyciele robią to zawsze lub prawie zawsze.
Zdaniem tych samych uczniów klas II (50/89) nauczyciele wystawiając ocenę nigdy lub rzadko odnoszą się do ich
wcześniejszych osiągnięć lub trudności. Innego zdania są pozostali uczniowie (38/89), którzy uważają, ze nauczyciele
zawsze (10) lub prawie zawsze (28) mówią o ich postępach w nauce.
W opinii zdecydowanej większości ankietowanych nauczycieli (24/30) uczniowie dzięki informacji zwrotnej, jaką od nich
otrzymują są zmotywowani do pracy, w tym 10 zdecydowanie. Również większość ankietowanych rodziców (44/75)
uważa, że ocenianie motywuje ich dzieci do nauki. Z wypowiedzi ankietowych uczniów klas II wynika, że dzięki
informacji zwrotnej jaką otrzymują od nauczycieli 55 z 89 badanych wie, co ma poprawić. Podczas oceniania 39 z nich
17 / 30
odczuwa zadowolenie, 23 ma ochotę się uczyć, a 53 postanawia, że się poprawi. Podobne opinie wyrazili uczniowie
biorący udział w wywiadzie grupowym twierdząc, że ocena motywuje ich do dalszej nauki, wszyscy stwierdzili, że na
podstawie oceny i komentarza nauczyciela do oceny wiedzą co mają poprawić. Uzasadnienie oceny nauczyciele
przedstawiają na prośbę ucznia, natomiast z języka polskiego każdorazowo piszą recenzje do prac pisemnych.
Dużą wagę w szkole przywiązuje się do eksponowania osiągnięć uczniów. Na terenie szkoły widoczne są informacje
o sukcesach uczniów. Na korytarzu znajdują się tablice ścienne z osiągnięciami naukowymi i dyplomami za udział
w konkursach oraz gabloty z pucharami za wyniki sportowe. Wyeksponowano dyplom za udział w XVII edycji konkursu
regionalnego w ramach „Edukacji Ekologicznej Związków Gmin Karkonoskich”, nagrody i wyróżnienia
w międzygminnym konkursie plastyczno – literackim „Co mnie zachwyca, a co bulwersuje w przyrodzie”, I miejsce w III
edycji Konkursu Fotograficznego „Przyroda Karkonoszy”, najlepsze prace fotograficzne uczniów m.in. „Barwy jesieni”,
prezentację fotograficzną z warsztatów językowych w Niemczech, prace plastyczne wykonane różnymi technikami.
Prezentowane są sukcesy szkolnego teatru „ bez Nazwy” oraz osiągnięcia sportowe uczniów, np. I miejsca w grach
zespołowych chłopców (w koszykówce, piłce nożnej, piłce siatkowej, piłce plażowej, unihokeju) w Powiatowej
Gimnazjadzie Młodzieży oraz II miejsce w punktacji zespołowej narciarstwa alpejskiego dziewcząt.
Informacja o postępach w nauce otrzymana w wyniku oceniania uczniów pomaga im uczyć się i planować swój
indywidualny proces uczenia się. Zdaniem 65 z 75 ankietowanych rodziców informacja o wynikach nauce, uzyskana
od nauczycieli pomaga ich dzieciom uczyć się, w tym 21 zdecydowanie. Zdecydowana większość ankietowanych
rodziców (69/75) uważa, że ich dzieci potrafią się uczyć. Innego zdania są uczniowie klas drugich. Zdaniem połowy
z nich (45/89) nauczyciele nie rozmawiają z nimi o postępach w nauce lub rozmawiają z nimi rzadko, dlatego nie
wszyscy uczniowie wiedzą jak się uczyć. W opinii pozostałych (44/89) rozmowy o postępach w nauce prowadzone są
często (4/89) lub bardzo często (40/89). Uczniowie klas III w większości stwierdzili (50/82), że w dniu badania otrzymali
od nauczyciela wskazówkę, która pomogła im się uczyć. W wywiadzie grupowym uczniowie powiedzieli, że w szkole
rozmawia się z nimi o tym jak się uczyć. Nauczyciele mówią o systematycznej nauce, przeplataniu nauki relaksem,
przekazują zestawy ćwiczeń przygotowujących do sprawdzianu, informują o popełnionych na sprawdzianie błędach i o
tym jak można je poprawić. W ich opinii, jeśli uczeń chce się uczyć to takie rozmowy pomagają w opanowaniu nowych
wiadomości, łatwiej i szybciej można się nauczyć.
Nauczyciele stosują zróżnicowanie metody wspierania i motywowania uczniów, potwierdzili to uczestniczący
w wywiadach rodzice i uczniowie oraz ankietowani nauczyciele. Zdaniem uczniów i rodziców biorących udział
w wywiadach nauczyciele zachęcają uczniów do nauki poprzez: ocenianie za aktywność na lekcji, stosowanie pochwał
ustnych i pisemnych, podziękowania dla rodziców, prowadzenie lekcji w atrakcyjny sposób, stosowanie metod
aktywizujących na zajęciach, przygotowanie i zachęcanie uczniów do udziału w konkursach i zawodach sportowych,
nagradzanie (nagrody książkowe za udział w konkursach, za frekwencję, stypendium im. Jerzego Szmajdzińskiego za
osiągnięcia naukowe i sportowe, stypendium za naukę w III klasie). Uczniowie uważają, że nauczyciele zachęcają ich
do nauki poprzez prowadzenie rozmów o nauce na lekcjach i godzinach wychowawczych, ocenianie za pracę na lekcji,
stwarzanie szansy poprawy oceny, stały kontakt rodziców z nauczycielami. Rodzice wymienili również prowadzenie
zajęć dodatkowych dla uczniów zdolnych i zajęć dydaktyczno - wyrównawczych dla uczniów z trudnościami
edukacyjnymi, organizowanie konkursów wewnątrzszkolnych, zadania o różnym stopniu trudności, zachęcanie uczniów
zdolnych do dodatkowych zadań, np. referaty, przygotowanie prezentacji. Informacje o wskazanych sposobach
wspierania i motywowania uczniów potwierdzili nauczyciele, którzy wymienili ponadto wystawianie ocen za zadania
dodatkowe oraz za udział w konkursach i projektach, organizowanie pomocy koleżeńskiej, udział w wymianie ze szkołą
partnerską za granicą, utrwalanie u uczniów wiary w ich możliwości, zachęcanie do poprawy ocen, nagradzanie
systematyczności, odpowiedzialności i pracowitości oraz wszelkich pozytywnych działań, zadawanie uczniom
z trudnościami edukacyjnymi oraz uczniom z opiniami poradni psychologiczno - pedagogicznej dodatkowych zadań
na ocenę pozytywną.
W szkole monitoruje się osiągnięcia uczniów, potwierdza to dyrektor i ankietowani nauczyciele. Zdaniem 20 z 30
ankietowanych nauczycieli monitorowanie przez nich osiągnięć dotyczy wszystkich uczniów, 2 nauczycieli koncentruje
się na uczniach zdolnych, a 6 na uczniach z problemami. Analizę postępów uczniów prowadzoną systematycznie
w sposób zorganizowany potwierdziło 23 z 30 ankietowanych nauczycieli, 5 nauczycieli stwierdziło, że próbuje
systematyczną analizę prowadzić, natomiast jeden nauczyciel nie potwierdził prowadzenia monitoringu. Dyrektor
i nauczyciele uczestniczący w wywiadzie stwierdzili, że monitoring osiągnięć uczniów odbywa się w kilku obszarach.
Na bieżąco monitoruje się indywidualne postępy uczniów poprzez analizę ocen bieżących (odpowiedzi ustne,
kartkówki, sprawdziany, zadania domowe, frekwencja i zachowanie uczniów) przez wychowawcę i nauczycieli
na podstawie dziennika lekcyjnego i dziennika elektronicznego. Systematycznie analizowane są wyniki egzaminów
wewnętrznych (akcje sprawdzające wiedzę ucznia „na wejściu”, akcje sprawdzające w trakcie nauki przedmiotu,
próbne egzaminy gimnazjalne) i wyniki egzaminów zewnętrznych. Dokonuje się analizy porównawczej ocen
końcowych uczniów klas trzecich z wynikami egzaminu gimnazjalnego, analizy próbnego egzaminu gimnazjalnego
pod kątem planowania pracy i przydziału „godzin karcianych” w kolejnym roku szkolnym, analizowane są wyniki
klasyfikacji śródrocznej i rocznej uczniów. Monitoringiem objęte są też postępy oddziałów klasowych. Uwzględnia się
w nich wyniki klasyfikacji, egzaminów wewnętrznych i zewnętrznych każdego ucznia w perspektywie trzyletniej (od
18 / 30
początku nauki do jej zakończenia).
Monitorowane są osiągnięcia sportowe uczniów, udział w konkursach, olimpiadach, projektach edukacyjnych
i uroczystościach szkolnych, na których uczniowie prezentują swoje programy artystyczne. Osiągnięcia plastyczne są
eksponowane w formie wernisaży w korytarzu szkolnym, eksponowane są również sukcesy sportowe i edukacyjne
uczniów. Monitorując osiągnięcia uczniów nauczyciele uzyskują informacje, m.in. na temat stopnia opanowania wiedzy
i umiejętności przez uczniów, postępów i trudności w nauce oraz przyczyn niepowodzeń szkolnych, stopnia
przygotowania do egzaminu zewnętrznego, skuteczności stosowanych metod pracy.
W szkole analizuje się wyniki monitorowania osiągnięć uczniów i wdraża się wnioski z tych analiz. Dyrektor w czasie
wywiadu powiedział, że niezadowalające wyniki osiągane przez niektórych uczniów o niewielkich możliwościach
intelektualnych, rezygnujących z podejmowania jakiegokolwiek wysiłku, z dysleksjami rozwojowymi, z dużą absencją,
a z drugiej strony bardzo dobre wyniki grupy uczniów o dużym potencjale intelektualnym i zdolnościach
ukierunkowanych miały bezpośredni wpływ na sformułowanie i wdrożenie następujących wniosków z monitoringu
osiągnięć:
ze względu na niezadowalające wyniki monitorowania osiągnięć uczniów (wyniki akcji sprawdzających, próbnych
egzaminów gimnazjalnych) wprowadzono obligatoryjne zajęcia dydaktyczno - wyrównawcze z matematyki i języka
polskiego dla uczniów mających trudności w nauce i osiągających słabe wyniki,
wdrożono „Program zapobiegania drugoroczności” opracowany przez pedagogów szkolnych, szczególną opieką
objęto uczniów powtarzających klasę, posiadających problemy z nauką, reprezentujących lekceważącą postawę
uczniowską,
wdrożono działania zmierzające do poprawy frekwencji uczniów na zajęciach, m.in. wprowadzono monitorowanie
frekwencji, spisywanie kontraktów z uczniami, opracowano karty miesięcznego monitoringu, które wychowawcy
wypełniają i przekazują do pedagoga, opracowano procedurę dotyczącą postępowania w przypadku braku
realizacji obowiązku szkolnego przez uczniów,
w celu poprawy wyników egzaminu gimnazjalnego z języka obcego umożliwiono uczniom kontakt z językiem
angielskim i niemieckim (pisanie listów, e-maili, kontakt z żywym słowem, poprzez nawiązanie współpracy
z młodzieżą z innych krajów, np. ze studentami uczestniczącymi w projekcie PEACE, z młodzieżą z Izraela
i Ukrainy w ramach działalności Interactu),
uwzględniono potrzeby i zainteresowania uczniów zdolnych, umożliwiono im udział w wielu kołach zainteresowań
(np. koła przedmiotowe, sportowe, teatralno - wokalne, teatr „bez Nazwy”, koło informatyczno - fotograficzne,
turystyczne, języka angielskiego, hiszpańsko - angielskie), objęto Programem Wspierania Uzdolnień uczniów,
którzy uzyskali bardzo dobre wyniki w akcjach sprawdzających „na wejściu” i w testach diagnozujących z języków
obcych,
dokonano ewaluacji przedmiotowych systemów oceniania z poszczególnych przedmiotów poprzez określenie
zasad pozwalających na poprawianie ocen (uczniowie bardzo słabi w nauce dostają możliwość zdobywania
dodatkowej oceny za inne formy pracy, np. opracowanie prezentacji multimedialnej, referatu, oceniani są za każdy
wkład pracy i chęć udziału w zajęciach),
w celu poprawy wyników egzaminu zewnętrznego wprowadzono zajęcia pozalekcyjne z języka polskiego, języka
angielskiego, matematyki, fizyki i geografii przygotowujące uczniów do egzaminu gimnazjalnego,
zmodyfikowano plany pracy nauczycieli na podstawie wniosków zespołów przedmiotowych z przeprowadzonych
analiz akcji sprawdzających, egzaminów gimnazjalnych oraz kart obserwacji uczniów, w rozkładach materiału
uwzględniono treści, które sprawiły uczniom trudności i zadecydowały o niskim wyniku.
Uczestniczący w wywiadzie nauczyciele wymienili również: organizację (po analizie wyników diagnozy) zajęć
dydaktyczno - wyrównawczych z matematyki, fizyki, chemii, biologii, języka polskiego i języków obcych, zwiększenie
ilości prac pisemnych z języka polskiego, ze względu na trudności uczniów z tym rodzajem prezentowania wiedzy,
wprowadzenie oceny ważonej oraz punktowego systemu oceniania na zajęciach z wychowania fizycznego (uczniowie
oceniani są przede wszystkim za aktywność i przygotowanie do lekcji), co wpłynęło na zwiększenie się liczby osób
ćwiczących na lekcji.
Przedstawione powyżej argumenty wskazują na niewystarczającą współpracę uczniów i nauczycieli w zakresie
planowania i doskonalenia procesów edukacyjnych, nauczyciele nie zawsze biorą pod uwagę opinie uczniów
19 / 30
dotyczące sposobów pracy na lekcjach, informacja o postępach w nauce uzyskana od nauczycieli nie zawsze pomaga
uczniom uczyć się i nie wszystkich motywuje do dalszej pracy, nauczyciele rzadko rozmawiają z uczniami o postępach
w nauce, dlatego nie wszyscy uczniowie wiedzą jak się uczyć, a zatem wymaganie zostało spełnione na poziomie
średnim.
Poziom spełniania wymagania: C
Wymaganie: Procesy edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli
Komentarz:
Z przeprowadzonego badania wynika, że nauczyciele współdziałają przy tworzeniu i analizie procesów
edukacyjnych, wspierają się w ich realizacji, a wprowadzanie zmian dotyczących przebiegu tych procesów
następuje w wyniku wspólnych ustaleń między nimi. Współpracę przy tworzeniu procesów edukacyjnych
potwierdza większość ankietowanych nauczycieli oraz dokumentacja szkoły. Według 26 z 30 badanych odbywa się
to poprzez konsultacje z innymi nauczycielami swoich planów zajęć edukacyjnych. Wspólne działania dotyczące
tworzenia procesów edukacyjnych prowadzone są w ramach zespołów przedmiotowych (przyrodniczego,
humanistycznego, matematycznego, języków obcych, przedmiotów ścisłych, przedmiotów artystycznych,
społeczno - historycznych, wychowania fizycznego, przysposobienia obronnego i techniki), zespołu wychowawców
oraz zespołów zadaniowych (ds. projektu edukacyjnego w gimnazjum, zespołów ewaluacyjnych) i dotyczą:
wspólnego opracowania planu pracy zespołu, sporządzania harmonogramu przeprowadzania akcji sprawdzających
i egzaminów próbnych w klasach II i III gimnazjum, planowania pracy z uczniem zdolnym w ramach wspierania
jego rozwoju oraz z uczniami mającymi trudności dydaktyczne, planowania organizacji konkursów, imprez
i uroczystości szkolnych, wycieczek edukacyjnych, współpracy z uczelniami wyższymi, współpracy zagranicznej
i warsztatów językowych w Niemczech, organizacji zajęć dydaktyczno – wyrównawczych i ustalania listy uczniów
do obowiązkowego udziału w tych zajęciach, wspólnego planowania działań doskonalących warsztat i metody
pracy, planowania prac dotyczących wspólnego tworzenia programów naprawczych, opracowania nowych
rozkładów materiału nauczania do klas II gimnazjum, ustalania korelacji międzyprzedmiotowej, ewaluacji
podręczników i programów nauczania pod kątem ich przydatności, planowania działań w zakresie ekologii
(ustalanie zadań, tworzenie projektów i oferty konkursów szkolnych). W ramach zespołu wychowawczego wspólne
planowanie harmonogramu zebrań z rodzicami i zajęć integracyjnych w klasach I gimnazjum.
Nauczyciele współpracują przy analizie procesów edukacyjnych, co potwierdził dyrektor oraz ankietowani
i uczestniczący w wywiadzie nauczyciele. W opinii 27 z 30 z nich analiza procesów edukacyjnych zachodzących
w szkole podejmowana jest wspólnie w zespołach zadaniowych, a także przy okazji nieformalnych spotkań
i rozmów z innymi nauczycielami (9/30). Zdaniem dyrektora wstępnej analizy wyników dokonują nauczyciele
i zespoły przedmiotowe, formułują wnioski, a analizę zbiorczą przedstawiają na posiedzeniu rady pedagogicznej.
Rada pedagogiczna analizuje wyniki klasyfikacji, zachowania oraz frekwencji uczniów na zajęciach. Dyrektor
i nauczyciele w wywiadzie wymienili przykłady analiz procesów edukacyjnych dokonywanych wspólnie przez
nauczycieli, m.in.:
1. w ramach zespołów przedmiotowych: analiza wyników egzaminów wewnętrznych i zewnętrznych, akcji
sprawdzających (test kompetencji „na wejściu” z przedmiotów objętych programem nauczania szkoły
podstawowej, testy umiejętności w klasach pierwszych i drugich, próbny egzamin w klasach drugich i trzecich
gimnazjum), analiza programów naprawczych, planów wynikowych z poszczególnych przedmiotów,
programów nauczania pod kątem korelacji międzyprzedmiotowej, stanu przygotowań uczniów do konkursów,
ocenianie programów i podręczników pod kątem dostosowania ich do możliwości poznawczych uczniów,
analiza porównawcza wyników klasyfikacji na poszczególnych poziomach nauczania,
2. w ramach zespołu wychowawców wspólne analizowanie działań wynikających z programu wychowawczego
i szkolnego programu profilaktyki oraz działań integracyjnych w klasach I gimnazjum, analiza frekwencji
i przyczyn nieprzygotowania uczniów do zajęć, skuteczności realizowanych programów (np. SLK,
„Dyscyplina”), wspólne analizowanie i rozwiązywanie problemów wychowawczych,
3. w ramach zespołów ewaluacyjnych – analizowanie wyników badań ankietowych, ustalanie wniosków,
przekładanie ich na zadania do realizacji w bieżącym, bądź kolejnym roku szkolnym, przedstawienie wyników
radzie pedagogicznej i wspólne określanie priorytetów nadzoru pedagogicznego szkoły.
20 / 30
Dokonywana jest przez nauczycieli wychowania fizycznego analiza wyników sprawdzianów sprawnościowo koordynacyjnych, wyników testów sprawnościowych na początku roku szkolnego w klasach I gimnazjum,
frekwencji i nieprzygotowania uczniów do zajęć, aktywności uczniów na zajęciach wychowania fizycznego w celu
opracowania sposobów motywowania uczniów do aktywnego uczestnictwa w zajęciach oraz analiza rywalizacji
sportowej. Rada Pedagogiczna analizuje protokoły klasyfikacyjne, wnioski z analiz egzaminów zewnętrznych
i wewnętrznych oraz akcji sprawdzających przedstawione przez zespoły przedmiotowe i wicedyrektora, przekłada
na zadania i planuje działania. Prowadzone są analizy porównawcze w odniesieniu do poprzedniego roku
szkolnego. Na koniec roku szkolnego nauczyciele dokonują weryfikacji planów wynikowych z przedmiotów
matematyczno – przyrodniczych i humanistycznych, z uwzględnieniem wniosków wynikających z analizy
egzaminów zewnętrznych.
Nauczyciele wspierają się w organizacji i realizacji procesów edukacyjnych. Przykładami wskazanymi przez
dyrektora i nauczycieli są:
praca w zespołach przedmiotowych i zadaniowych,
wymiana doświadczeń m.in. poprzez prowadzenie lekcji otwartych dla wszystkich nauczycieli, lekcji
koleżeńskich, organizowanie opieki nad młodym nauczycielem i odbywającym staż,
organizowanie spotkań szkoleniowych nauczycieli w ramach WDN i szkoleniowych rad pedagogicznych,
dzielenie się wiedzą np. po odbytym szkoleniu zewnętrznym,
wspólne opracowanie wyników analizy próbnych i właściwych egzaminów zewnętrznych oraz programów
naprawczych,
wspólne opracowywanie testów i pomocy dydaktycznych,
ustalanie korelacji międzyprzedmiotowej, np. wspólnych treści biologii i chemii oraz języka polskiego i historii,
wspólne przygotowywanie uczniów do konkursów, zawodów i prezentacji,
wspieranie się w realizacji działań wychowawczych - organizowanie imprez i uroczystości szkolnych,
wycieczek, wyjazdów do teatru, muzeum, kina, rozwiązywanie problemów wychowawczych,
praca z uczniem zdolnym oraz uczniem z trudnościami edukacyjnymi.
Większość ankietowanych nauczycieli (24/30) uważa, że wsparcie jakie uzyskuje od innych nauczycieli jest
wystarczające, w tym 17 zdecydowanie.
Proces zmiany jest efektem wspólnych decyzji. Ankietowani nauczyciele stwierdzili (25/30), w tym 17
zdecydowanie, że proces zmiany jest efektem wspólnych decyzji (odmienną opinię wyraziło 5 osób). Uważają,
że wszystkie decyzje w szkole są podejmowane są wspólnie po uprzednim przedyskutowaniu, a ich głos jest brany
pod uwagę w trakcie podejmowania decyzji o wprowadzaniu koniecznych zmian w realizacji procesów
edukacyjnych. Stwierdzili, że każdy nauczyciel prawo wyrazić swoją opinię i przedstawić propozycję na dany temat,
podczas spotkań zespołów przedmiotowych i w trakcie posiedzeń rady pedagogicznej. Uwzględniane są
propozycje i wnioski nauczycieli do planu pracy szkoły, np. w zakresie organizacji konkursów, akcji
sprawdzających, wycieczek klasowych, kół zainteresowań, zmian w pracy zespołów przedmiotowych. Zdaniem
nauczycieli decyzje o wprowadzeniu koniecznych zmian w realizacji procesów edukacyjnych podejmowane są
w formie uchwał podczas posiedzenia rady pedagogicznej. Wszystkie uchwały poprzedzone są wcześniejszą
dyskusją, opartą o wiedzę dotyczącą danego zagadnienia, z materiałami nauczyciele mogą zapoznać się
wcześniej, gdyż są one udostępnione w bibliotece szkolnej i w komputerowym linku „wspólny”. Dyrektor
w wywiadzie wskazał zmiany dotyczące procesów edukacyjnych, które zostały wprowadzone w szkole w wyniku
wspólnie podjętych przez nauczycieli decyzji, m.in.
wprowadzenie w gimnazjum dwóch języków obcych; języka angielskiego jako wiodącego w wymiarze 3 godzin
tygodniowo, zgodnie z potrzebami i oczekiwaniami uczniów i rodziców,
wprowadzenie w klasach drugich gimnazjum języka niemieckiego w ramach „19 godziny” dla uczniów
wybierających ten język na egzaminie gimnazjalnym,
nauczanie języków obcych z podziałem na grupy, z uwzględnieniem poziomu umiejętności językowych
21 / 30
uczniów,
opracowanie i wdrożenie „Systemu Logicznych Konsekwencji” oraz programu „Dyscyplina” celem
monitorowania frekwencji i zachowania uczniów oraz poprawy dyscypliny, bezpieczeństwa i zmiany
lekceważącej postawy uczniów sprawiających szczególne trudności wychowawcze,
opracowanie i wdrożenie „Programu zapobiegania drugoroczności” ukierunkowanego na pomoc uczniom
zagrożonym kolejny raz powtarzaniem klasy,
wprowadzenie obligatoryjnych zajęć dydaktyczno - wyrównawczych z języka polskiego i matematyki,
organizacja zajęć dydaktyczno - wyrównawczych z przedmiotów matematyczno-przyrodniczych, i języków
obcych.
Przedstawione powyżej argumenty uzasadniają wysoki poziom spełniania wymagania.
Wymaganie: Kształtuje się postawy uczniów
Komentarz:
Z przeprowadzonego badania wynika, że w szkole kształtuje się postawy uczniów. Działania wychowawcze
podejmowane w szkole są spójne i wynikają z realizacji programu wychowawczego, szkolnego programu
profilaktyki i koncepcji pracy szkoły. O spójności oddziaływań wychowawczych szkoły świadczą:
opracowanie programów wychowawczych dla poszczególnych klas spójnych z programem wychowawczym
szkoły i programem profilaktyki,
wypracowanie priorytetów działań wychowawczych dla każdego poziomu klas,
opracowanie wspólnej tematyki planów działań wychowawców klas,
praca zespołu wychowawczego – ustalanie wspólnych działań wychowawczych (celów, zadań ujmowanych
w programie wychowawczym, szkolnym programie profilaktyki, klasowych programach wychowawczych),
uzgadnianie na poziomie klas I, II i III planu wycieczek szkolnych,
wspólne analizowanie i monitorowanie programu wychowawczego i programu profilaktyki,
wspólne ustalanie kalendarza imprez szkolnych,
wymiana spostrzeżeń na temat pojawiających się problemów wychowawczych, wspólne rozwiązywanie
problemów wychowawczych i edukacyjnych oraz wymiana informacji między nauczycielami i pracownikami
niepedagogicznymi w kwestii zachowania uczniów,
wspólne działania nauczycieli uczących w tej samej klasie, przestrzeganie tych samych zasad oceniania,
reagowanie wszystkich nauczycieli na niewłaściwe zachowania uczniów i informowanie o nich rodziców,
stosowanie przez wszystkich nauczycieli Systemu Logicznych Konsekwencji, przestrzeganie zasad zwalniania
uczniów z zajęć, realizacja programu „Dojrzały - Odpowiedzialny” oraz Programu Zapobiegania
Drugoroczności,
kształtowanie postaw patriotycznych, obywatelskich i ekologicznych poprzez udział w akcjach charytatywnych,
uroczystościach państwowych.
Zdaniem nauczycieli dzięki wspólnie podejmowanym działaniom poprawiła się dyscyplina uczniów w szkole,
22 / 30
wzrosła ich aktywność w działaniach pozalekcyjnych (apele szkolne, działania charytatywne). Szeroko rozwinięta
jest również współpraca ze środowiskiem lokalnym, która przejawia się min. w pracach wolontariuszy w Miejskim
Ośrodku Pomocy Społecznej oraz w miejskim przedszkolu. Problemem szkoły jest zjawisko z nikotynizmu wśród
uczniów. Pomimo wzmożonych prac nad tym problemem zdarzają się przypadki palenia papierosów przez uczniów
poza terenem szkoły.
Działania wychowawcze są adekwatne do potrzeb uczniów. Z wywiadu z nauczycielami wynika, że przeprowadza
się diagnozę potrzeb wychowawczych uczniów, a działania podejmowane są na podstawie wyników tej diagnozy.
Prowadzona jest ona poprzez obserwacje uczniów w sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych, badania ankietowe (w
szczególności uczniów klas I), rozmowy i wywiady z uczniami, wywiady środowiskowe, rozmowy z rodzicami
i nauczycielami. W wyniku diagnozy określone zostały potrzeby w zakresie: zapewnienia uczniom poczucia
bezpieczeństwa, wsparcia i pomocy w sytuacjach trudnych, zaspokojenia potrzeb emocjonalnych (akceptacji
i ciepła, zainteresowania osobą ucznia, słuchania ucznia, poświęcenia czasu ze strony dorosłych), pomocy
w budowaniu poprawnych relacji rodzinnych i zainteresowania ze strony rodziców, rozwijania umiejętności
uczniów, motywowania do podejmowania działań kreatywnych i społecznie pożądanych.
Zdaniem nauczycieli dla zaspokojenia zdiagnozowanych potrzeb: pełnione są dyżury nauczycieli podczas przerw,
zainstalowano monitoring wizyjny (kamery w miejscach newralgicznych), przeprowadzane są ćwiczenia
ewakuacyjne, opracowano i wdrożono procedury postępowania z uczniem zagrożonym niedostosowaniem
społecznym oraz uczniem będącym pod wpływem alkoholu lub narkotyków, przeprowadzane są zajęcia o tematyce
bezpieczeństwa oraz pogadanki przez policję, prowadzone są zajęcia związane z relacjami między uczniami,
umiejętnością komunikacji, porozumiewania się, wyrażania własnej opinii, akceptacji, odmienności, opracowano
i wdrożono System Logicznych Konsekwencji, prowadzone są przez wychowawców i pedagogów konsultacje dla
uczniów posiadających problemy rodzinne (nauczyciele słuchają i wspierają uczniów oraz prowadzą rozmowy
na trudne tematy), prowadzona jest współpraca z osobami i instytucjami wspierającymi działania wychowawcze
szkoły w sytuacjach trudnych, wymagających udzielenia uczniowi wsparcia (poradnia psychologiczno pedagogiczna, MOPS, Policja, Sąd Rodzinny, pielęgniarka szkolna, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie),
prowadzone są zajęcia dodatkowe, podczas których uczeń może wykazać się własnymi możliwościami, rozwijać
posiadane i nabyć nowe umiejętności, uczniowie angażowani są do działań na rzecz klasy i szkoły oraz udziału
w zajęciach pozalekcyjnych, np. teatr szkolny, organizowana jest pomoc koleżeńska w nauce, prowadzone są
mediacje w naprawianiu zaburzonych relacji rodzinnych, podejmuje się współpracę z rodzicami (zachęca ich
do poświęcenia większej uwagi dzieciom, prowadzenia szczerych i częstych rozmów z dzieckiem), prowadzona
jest indywidualna pedagogizacja rodziców. Zdaniem 64 z 89 ankietowanych uczniów klas drugich i 51 z 75
badanych rodziców nauczyciele traktują uczniów w równy sposób. Ponadto zdaniem (61/89) tych samych uczniów
nauczyciele traktują ich sprawiedliwie Zdecydowana większość ankietowanych rodziców (60/75) uważa, że sposób
w jaki szkoła wychowuje uczniów odpowiada potrzebom ich dziecka. Uczniowie uczestniczą w działaniach
sprzyjających kształtowaniu pożądanych społecznie postaw, na co wskazuje wywiad z nauczycielami,
ankietowanie uczniów i nauczycieli oraz obserwacje zajęć. Większość ankietowanych uczniów (70/89) potwierdziła
udział w rozmowach na temat odpowiedniego zachowania, która miała miejsce w szkole oraz w zajęciach
związanych z zachowaniem i relacjami z innymi ludźmi (61/89). Z badania wynika, że 19 z 89 uczniów nigdy nie
uczestniczyło w rozmowach na temat odpowiedniego zachowania, a 28 w zajęciach związanych z zachowaniem
i relacjami z innymi ludźmi. Zdaniem wszystkich ankietowanych nauczycieli w szkole dyskutuje się na temat
pożądanych postaw uczniów, według 28 badanych miała ona miejsce w przeciągu ostatnich sześciu miesięcy,
natomiast według 2 osób przed upływem roku. W trakcie wywiadu grupowego nauczyciele stwierdzili, że pożądane
społecznie postawy kształtuje się poprzez angażowanie dużej grupy uczniów w przedsięwzięcia, programy
i projekty o charakterze wychowawczym na rzecz szkoły i środowiska lokalnego. Spośród wielu wymienili: udział
w akcji UNICEF dotyczących praw dziecka, szkolnych i miejskich uroczystościach z okazji świąt państwowych,
uroczystościach szkolnych (np. nadania imienia oraz sztandaru szkole, obchodach 60 - lecia szkoły, święcie
Patrona Szkoły, Dniach Otwartych Szkoły), imprezach organizowanych przez środowisko lokalne i szkołę, np. Dni
Kowar, Majówka, Lemowisko, akcjach charytatywnych (WOŚP, „Pełna miska dla schroniska”, „Góra Grosza”,
„Paczka Świąteczna”, zbiórka plastikowych nakrętek na zakup wózka inwalidzkiego i pomoc wrocławskiemu
hospicjum dla nieuleczalnie chorych dzieci, zbiórka żywności i odzieży dla biednych dzieci ze szkoły, paczki od Św.
Mikołaja, włączenie się w pomoc powodzianom, sierotom, pogorzelcom, zbiórka podręczników szkolnych dla
powodzian, zbiórka papierków Liptona na wózek inwalidzki), przygotowanie i udział w akcjach o charakterze
profilaktycznym i prozdrowotnym („Dzień bez papierosa”, „Dzień walki z AIDS”, akcja „Różowa Wstążeczka”,
przygotowanie gablot i gazetek dotyczących profilaktyki, zdrowego trybu życia), udział w akcjach i zajęciach
ekologicznych, (np. Dzień Ziemi, Dzień Niezapominajki, Sprzątanie Świata, zbiórka zużytych baterii i telefonów
komórkowych, sadzenie drzew na Dzień Drzewa, współpraca z Centrum Edukacji Ekologicznej i Krajoznawstwa
w Myśliborzu, zajęcia edukacyjne „Park Krajobrazowy Doliny Bobru”), działalność prospołeczną (współpraca ze
świetlicą socjoterapeutyczną, indywidualne kontakty z osobami niepełnosprawnymi, współpraca z Domem Pomocy
Społecznej w Kowarach i Domem Dziecka w Szklarskiej Porębie), udział w realizacji programu „Dojrzały Raport z ewaluacji: Zespół Szkół Ogólnokształcących Gimnazjum w Kowarach
23 / 30
Odpowiedzialny”, przestrzeganie zasad Systemu Logicznych Konsekwencji, udział wybranej grupy uczniów
w zajęciach dotyczących tolerancji w ramach projektu „PEACE - lekcja tolerancji”.
W czasie wszystkich obserwowanych lekcji nauczyciele kształtowali pożądane społecznie postawy poprzez swój
sposób zachowania i prawidłowe relacje z uczniami. Postawy uczniów nie odbiegały od ogólnie przyjętych norm
społecznych, nie wystąpiły zachowanie niepożądane.
Działania wychowawcze podejmowane w szkole są planowane i modyfikowane zgodnie z potrzebami uczniów oraz
z ich udziałem. Uczniowie biorą udział w planowaniu i modyfikowaniu działań wychowawczych w szkole,
co potwierdzili dyrektor, ankietowani uczniowie i nauczyciele oraz uczestniczący w wywiadach uczniowie, rodzice
i nauczyciele. W ocenie dyrektora i 26 z 30 ankietowanych nauczycieli uczniowie uczestniczą w tworzeniu i zmianie
szkolnego systemu oddziaływań wychowawczych, w tym 16 zdecydowanie. Znajduje to potwierdzenie w wielu
działaniach wskazanych przez dyrektora i nauczycieli. Uczniowie mają wpływ na tematykę godzin wychowawczych,
sugerują formy i metody pracy, sygnalizują problemy, które należy omówić, zgłaszają potrzebę i tematykę spotkań
na godzinach wychowawczych (np. z psychologiem, lekarzem, policją),mogą zgłaszać wnioski do samorządu
uczniowskiego, do wychowawcy lub bezpośrednio do dyrekcji szkoły w ważnych dla nich sprawach, wyrażają
swoją opinię i proponują różne rozwiązania poprzez wypełnianie ankiet przeprowadzanych w szkole, wspólnie
z rodzicami decydowali w sprawie zniesienia jednolitego stroju (mundurków), uczestniczyli w opracowaniu
regulamin dotyczącego jednolitego stroju uczniowskiego. Samorząd szkolny uczestniczył w przygotowaniu
regulaminu szkoły, Systemu Logicznych Konsekwencji, wspólnie z nauczycielami ustalił losowanie „szczęśliwego
numerka”, opiniuje, np. zachowanie, pracę i osiągane wyniki uczniów, dni wolne od zajęć, wnioski o nagrody
i udzielenie kary, uczestniczy w przygotowaniu szkolnego planu imprez i uroczystości, jest inicjatorem „Dnia
Samorządności” w szkole. Z inicjatywy samorządu uczniowskiego, uczniowie biorą udział w akcjach
charytatywnych, współorganizują imprezy i uroczystości szkolne (Wigilia klasowa, Mikołajki, Walentynki, Dzień
Sportu, Dzień Samorządności dyskoteki szkolne, uroczystości 11 Listopada, 3 Maja, pożegnanie absolwentów,
Otrzęsiny, „Lemowisko”, Dzień Patrona szkoły), promują szkołę na zewnątrz, uczestniczą w wycieczkach
i konkursach szkolnych, spotkaniach profilaktycznych. Uczniowie konsultowali z nauczycielami zapisy statutu
szkoły, programu wychowawczego, szkolnego programu profilaktyki, koncepcji pracy szkoły i przedmiotowych
systemów oceniania. Z inicjatywy uczniów zorganizowano doradztwo zawodowe w szkole. Czynnie działają
w Klubie Interact. Zdaniem zdecydowanej większości (67/89) ankietowanych uczniów klas II postawy promowane
przez szkołę są zgodne z postawami, które uważają za ważne, w tym według 14 w całości. Z postawami
promowanymi przez szkołę nie utożsamia się 22 uczniów, w tym 4 zupełnie. W opinii 59 z 89 ankietowanych
uczniów mają oni wpływ na to, jakie postawy są promowane w szkole (mają duży wpływ – 11, raczej go mają – 48).
Odmiennego zdania jest 30 uczniów, przy czym 5 uważa, że w ogóle go nie mają, a 25 „raczej go nie mają”.
Uczniowie udzielający wywiadu stwierdzili, że ich propozycje zgłaszane do wychowawcy, pedagoga szkolnego,
samorządu uczniowskiego są brane pod uwagę. Jako przykłady podali: organizację imprez klasowych i szkolnych,
wpływ na rodzaj akcji charytatywnych, tematykę lekcji wychowawczych, wpływ na miejsce i terminy wycieczek
klasowych, wybór przedstawicieli do samorządu uczniowskiego. Wskazali, że nie biorą udziału w opracowaniu
planu wychowawczego klasy, nie decydują o wyborze opiekuna samorządu uczniowskiego.
W wywiadach grupowych uczniowie, rodzice, nauczyciele i pracownicy niepedagogiczni wskazali postawy
i zachowania pożądane społecznie promowane przez szkołę. Spośród wielu wymienili: kulturę osobistą, tolerancję,
szacunek dla osób dorosłych i rówieśników, postawy patriotyczne, proekologiczne i prozdrowotne, postawy
obywatelskie (wybór przedstawicieli do samorządu uczniowskiego), szacunek dla symboli narodowych, kształcenie
tożsamości narodowej, zachowania adekwatne do sytuacji, odpowiedni strój i fryzurę. Uczniowie dodatkowo
wymienili dyscyplinę, nawiązywanie kontaktów, otwartość na poznawanie sztuki, uczciwość, wrażliwość społeczną,
niesienie pomocy potrzebującym, bezpieczne zachowania, udzielanie pierwszej pomocy przedmedycznej, zasadę
fair play w grach sportowych. Nauczyciele podkreślili również akceptację samego siebie, otwartość, uczciwość,
umiejętność dokonywania wyborów, samodzielność, odpowiedzialność, kreatywność, punktualność,
prawdomówność, gotowość niesienia pomocy, właściwy stosunek do niepełnosprawnych, szacunek dla tradycji
szkoły, regionu i kraju, szacunek dla ludzi starszych, znajomość zagrożeń cywilizacyjnych (choroby nowotworowe,
AIDS) i świadomość ekologiczną.
Zdaniem uczniów udzielających wywiadu promowane przez szkołę postawy i zachowania są bardzo ważne,
ponieważ nie wszystkiego mogą nauczyć się w domu. W opinii nauczycieli uczniowie poprzez aktywny udział
w działaniach wychowawczych wyrażają akceptację dla postaw promowanych w szkole. Ich zdaniem szkoła nie
musi rozszerzać kanonu promowanych postaw, musi ewentualnie poszukać nowych metod ich promowania
zwłaszcza u uczniów stwarzających problemy wychowawcze.
Wnioski z analizy działań wychowawczych są wdrażane. Jako przykłady wdrażania wniosków wynikających
z analizy działań wychowawczych dyrektor oraz nauczyciele podczas wywiadu wspólnie podali:
prowadzenie stałego monitoringu funkcjonowania ucznia w szkole w celu podejmowania szybkich
i skutecznych działań w sytuacjach kryzysowych,
24 / 30
dostosowanie metod i sposobów oddziaływań wychowawczych do okoliczności i sytuacji oraz
zdiagnozowanych potrzeb ucznia (ustalenie oczekiwań, zakresu pomocy i rodzaju wsparcia ucznia),
angażowanie do współpracy policji oraz innych instytucji wspierających działania szkoły w trudnych
przypadkach wychowawczych,
włączanie w szerszym zakresie rodziców do współpracy z pedagogiem, wychowawcą i nauczycielami
w rozwiązywanie problemów wychowawczych,
angażowanie uczniów sprawiających szczególne trudności wychowawcze do działań społecznie użytecznych
oraz do zadań na rzecz klasy i szkoły (np. praca w bibliotece szkolnej - spis i okładanie książek) w celu
stworzenia szansy poprawy i zmiany postawy wobec obowiązków,
kontynuacja działań „Akcja - palacze” ze względu na występujący wśród uczniów nikotynizm,
kontynuowanie cyklicznych prelekcji policji na temat postępowania z nieletnim sprawcą czynu karalnego,
obowiązku szkolnego i sankcji jakie policja może zastosować wobec wagarowiczów, bezpieczeństwa w szkole
i poza nią celu poprawy zachowania i frekwencji uczniów na zajęciach,
realizacja działań zapobiegających drugoroczności (opracowanie i wdrożenie programów „Dyscyplina”,
„Zapobieganie drugoroczności” skierowanych do uczniów zagrożonych patologią i porażka szkolną) ze
względu na zdiagnozowane trudności uczniów oraz potrzebę zmotywowania do zmiany zachowań i postaw.
Wymaganie: Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans edukacyjnych
Komentarz:
Z przeprowadzonego badania wynika, że nauczyciele znają możliwości swoich uczniów dzięki prowadzonej
diagnozie wiedzy i umiejętności. Prowadzenie tych diagnoz w odniesieniu do wszystkich uczniów, których uczą
potwierdziło 24 z 30 ankietowanych nauczycieli, w odniesieniu do większości 2 nauczycieli, a w odniesieniu
do nielicznych uczniów jeden badany. Również jeden nauczyciel stwierdził, ze nie diagnozuje możliwości
edukacyjnych swoich uczniów. Zdaniem respondentów wyniki diagnoz i prowadzonych analiz dostarczają
informacji na temat poziomu wiedzy i umiejętności uczniów, ich indywidualnych predyspozycji i preferencji
zawodowych oraz potencjalnych możliwości zespołu klasowego. Dają możliwość dostosowania sposobu realizacji
podstawy programowej do potrzeb i możliwości uczniów oraz przyjęcia metod i form pracy właściwych dla danej
klasy. Dyrektor i partnerzy szkoły uczestniczący w wywiadzie wskazali na problemy społeczne i ekonomiczne
w miejscach zamieszkania uczniów, takich jak: bezrobocie, niedostatek materialny rodzin, eurosieroctwo, rozbite
rodziny, patologia w rodzinach (alkoholizm, przemoc fizyczna), brak zainteresowania rodziców dziećmi i ich
problemami, niewydolność wychowawcza rodzin, wczesne macierzyństwo, nieprawidłowe pojmowanie „dorosłości”
przez uczniów gimnazjum i ich rodziców, lekceważenie obowiązku szkolnego, opór rodziców w wykazywaniu
zainteresowania pracą dzieci (np. bardzo niska frekwencja na przedstawieniach teatralnych, imprezach
organizowanych przez młodzież), złe pojmowanie obowiązku wychowywania. Zdaniem rozmówców problemem jest
także starzenie się społeczeństwa i potrzeba opieki nad tymi ludźmi, przestępczość i patologie społeczne.
Rozmówcy podkreślili, że ze względu na niedostatek materialny rodzin i brak zainteresowania rodziców dziećmi
i ich problemami duże znaczenie ma prowadzona po raz trzeci akcja "Ratujmy wzrok dzieciom" we współpracy
Klubu Interact, Zakładów Optycznych w Jeleniej Górze i samorządu lokalnego (skala potrzeb jest duża około 50%
dzieci w gimnazjum ma wady wzroku). Szkoła we współpracy z rodzicami monitoruję realizację zaleceń.
Uczniowie osiągają sukcesy edukacyjne na miarę swoich możliwości. Zdaniem dyrektora ograniczeniem
w odniesieniu sukcesów edukacyjnych niektórych uczniów są uwarunkowania:
społeczne – rozbita rodzina, alkoholizm, rodzice niewydolni wychowawczo, złe wzorce do naśladowania lub ich
brak, niskie ambicje rodziców, którzy bardzo często także nie posiadają wysokiego wykształcenia, zła
25 / 30
atmosfera panująca w relacjach rodzinnych, niezaspokojone podstawowe potrzeby takie jak zainteresowanie
rodziców, troska o stan emocjonalny dzieci i rozwój społeczny,
intelektualne – problem z przyswajaniem wiedzy a następnie dzieleniem się nią i przekazywaniem, brak
nieumiejętności selekcjonowania informacji, brak nawyków uczenia się, wypracowanych metod uczenia się
oraz brak systematyczności,
ekonomiczne – złe warunki materialno – bytowe, brak własnego kąta do nauki, częste wyjazdy rodziców za
granicę w celach zarobkowych, pozostawianie dzieci pod opieką bliskich na czas wyjazdu za granicę.
Myśląc o swoich wynikach pracy w szkole, najwięcej ankietowanych uczniów klasy drugiej (41/89) uważa,
że wszystko jest w porządku, radość odczuwa 9 uczniów, a poczucie niezadowolenia, że nie mogli zrobić więcej
ma 29 z nich. Wyniki w nauce „nie obchodzą” 10 uczniów. Zdaniem ankietowanych rodziców, gdyby uczniowie
otrzymali pomoc w szkole mogliby osiągnąć sukces w sporcie (31/75), w działaniach społecznych (samorząd,
wolontariat, działania charytatywne) (24/75), w nauce (22/75) oraz w sztuce (muzyka, plastyka) (19/75). Zdaniem 7
z 75 ankietowanych rodziców uczniów klas II ich dzieci nigdzie nie osiągnęłoby sukcesu.
W szkole prowadzone są działania zwiększające szanse edukacyjne uczniów, co potwierdzają dyrektor,
nauczyciele, rodzice oraz partnerzy szkoły i przedstawiciel samorządu lokalnego. W opinii 44 z 75 ankietowanych
rodziców szkoła podejmuje starania, by uczniowie mieli poczucie sukcesu w nauce na miarę ich możliwości, w tym
12 zdecydowanie. Innego zdania jest 28 rodziców. Wśród wielu działań respondenci wymienili: zajęcia
pozalekcyjne organizowane według zainteresowań i potrzeb uczniów, np. koła zainteresowań (fotograficzne,
przedmiotowe, turystyczne, sportowe, teatralne, plastyczne, śpiew na zajęciach artystycznych), zajęcia
dydaktyczno - wyrównawcze z języka polskiego, matematyki, fizyki, chemii, biologii i języków obcych, możliwość
nauki łaciny i języka rosyjskiego dla zainteresowanych, wycieczki edukacyjne, indywidualną pomoc w formie
konsultacji, udział uczniów w projektach edukacyjnych, indywidualizację pracy z uczniem na zajęciach
przedmiotowych, dodatkowe zadania na sprawdzianie o wyższym stopniu trudności w celu zdobycia wyższej
oceny, nagradzanie za aktywność w pracy na rzecz klasy i szkoły, realizację zaleceń zawartych w opiniach poradni
psychologiczno - pedagogicznej, dostosowanie wymagań do możliwości ucznia, realizację programu integracyjno wychowawczego w klasach I gimnazjum, opiekę świetlicową (pomoc uczniom w nauce, odrabianiu lekcji, zajęcia
rozwijające sprawność manualną), udział uczniów w konkursach i zawodach sportowych wewnątrzszkolnych
i pozaszkolnych, wspólne wyjazdy uczniów gimnazjum i szkoły podstawowej na wyższe uczelnie w ramach
programu „Uniwersytet Dziecięcy”, udział w wyjazdach edukacyjnych (Festiwal Nauki, teatr), realizacja zajęć
artystycznych, wprowadzenie zajęć fakultatywnych na zajęciach wychowania fizycznego, ocenianie na zajęciach
wychowania fizycznego zaangażowania ucznia, wysiłku i postępów, udział uczniów w imprezach i uroczystościach
szkolnych i środowiskowych, organizowanie pomocy dla uczniów o niskim statusie materialnym (rzeczowej
i finansowej w ramach współpracy z MOPS, TPD), wsparcie psychologiczno - pedagogiczne (np. prowadzenie
diagnoz, badanie uzdolnień uczniów, rozmowy indywidualne z uczniami i rodzicami), wsparcie wychowawcze
uczniów we współpracy z instytucjami wspomagającymi pracę dydaktyczno - wychowawczą szkoły (np. poradnią
psychologiczno - pedagogiczną, policją, sądem rodzinnym, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie), realizację
projektu, "Ratujmy dzieciom wzrok". Dyrektor wymienił również: stały dostęp do biblioteki (wydłużono czas pracy
do 18.00), gdzie uczniowie mogą odrobić lekcje, skorzystać z komputera, książek i innych pomocy dydaktycznych,
organizację pomocy koleżeńskiej w nauce, system stypendiów za wyniki w nauce i sporcie (stypendium im.
Jerzego Szmajdzińskiego za najlepsze wyniki w nauce i konkursach, stypendium Burmistrza Kowar za najlepsze
wyniki edukacyjne dla absolwenta gimnazjum oraz Stypendium Burmistrza Kowar za pracę na rzecz szkoły, gminy
i wolontariat), dofinansowanie do podręczników. Partnerzy szkoły i przedstawiciel samorządu lokalnego
uczestniczący w wywiadzie dodatkowo zwrócili uwagę na dostęp uczniów do Internetu we wszystkich
pomieszczeniach szkolnych, doposażenie szkoły w sprzęt multimedialny, realizację „Rządowego programu
dożywiania” oraz działalność charytatywną uczniów. Do efektów powyższych działań zaliczyli:
reprezentowanie szkoły w konkursach: szkolnych, międzyszkolnych, powiatowych, wojewódzkich
i ogólnopolskich,
rozwój zainteresowań i pasji,
prezentację osiągnięć i dorobku uczniów poprzez organizowanie wystaw prac uczniów (wystawa fotograficzna,
konkursy fotograficzne, wystawy prac plastycznych, sukcesów sportowych), prezentacje możliwości
muzycznych, zamieszczanie bieżących informacji na stronie internetowej szkoły,
występy teatru szkolnego dla okolicznych szkół i mieszkańców,
26 / 30
poprawę frekwencji uczniów na zajęciach,
osiąganie lepszych wyników w nauce, ich zdaniem dzięki pracy nauczycieli wzrastają wyniki egzaminu
gimnazjalnego.
Partnerzy podkreślili, że „szkoła wykształca chęć dalszego kształcenia się” (uczniowie kończą szkoły
ponadgimnazjalne i studia wyższe), wielu pracowników szkoły, miejscowych urzędów i instytucji to absolwenci
placówki. Uczniowie miejscowych szkół podstawowych chętnie wybierają naukę w gimnazjum.
W szkole prowadzone są działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacji. Zdaniem nauczycieli
biorących udział w wywiadzie indywidualizacja procesu edukacji w szkole polega na:
pracy z uczniem zdolnym poprzez realizowanie szkolnego „Programu wspierania uzdolnień”, przygotowywanie
uczniów do udziału w konkursach o zasięgu międzyszkolnym, np. „Deutchequiz”, „Turniej geografii Polski”, „Ja
i moje ciało”, prowadzenie kół zainteresowań (np. nauka łaciny, Klub Odkrywców Tajemnic, koło fotograficzne,
informatyczne), zadania dodatkowe o podwyższonym stopniu trudności, dodatkowe prace domowe i zadania
przygotowujące do egzaminu gimnazjalnego z matematyki,
pracy z uczniem z trudnościami edukacyjnymi poprzez prowadzenie zajęć wyrównawczych np. z języka
polskiego, matematyki, fizyki, chemii, biologii, języka angielskiego, zadawanie prostych pytań podczas
odpytywania np. wymień, zdefiniuj, brak pytań mających wykazać zależności przyczynowo - skutkowe,
ocenianie drobnych zadań, ocenianie wysiłku włożonego przez ucznia a nie tylko efektu pracy, zmniejszanie
poziomu trudności zadań na sprawdzianach, uwzględnianie zaleceń poradni psychologiczno - pedagogicznej),
organizacji dodatkowych zajęć przygotowujących do egzaminu gimnazjalnego z języka polskiego, matematyki,
fizyki, geografii, języka angielskiego.
Podczas wywiadu dyrektor wymienił sposoby motywowania uczniów: nagradzanie (np. książkami, dyplomami,
nagrodami pieniężnymi), pochwały słowne i pisemne, listy gratulacyjne dla rodziców, atrakcyjne dla uczniów
zajęcia, metody i formy pracy (np. projekty, metody aktywizujące), zapewnianie możliwości poprawy ocen,
proponowanie dodatkowych lektur i literatury, podawanie korzyści wynikających z uzyskania wykształcenia oraz
pokazanie konsekwencji zaniedbań w nauce, wskazywanie mocnych stron ucznia, udział w wymianie
międzynarodowej młodzieży we współpracy ze szkołą partnerską, możliwość wzięcia udziału w konkursach
i zawodach sportowych, dostosowanie trudności zadań do możliwości ucznia, promowanie osiągnięć uczniów
na stronie internetowej szkoły, na stronie internetowej gminy, w prasie lokalnej, w gablotach szkolnych.
Uczniowie klas II w ankietach wskazali, że:
nauczyciele wierzą w ich możliwości (65/89), w tym 23 zdecydowanie,
motywują do nauki mówiąc im, że „mogą się nauczyć nawet trudnych rzeczy” (70/89), w tym 21 zdecydowanie.
Stwierdzili, że w przypadku trudności z nauką mogą liczyć na pomoc nauczycieli (68/89), w tym 20
zdecydowanie.
Nie wszyscy rodzice (42/75) mają poczucie, że ich dziecko w szkole traktowane jest indywidualnie (zdecydowanie
nie - 5, raczej nie – 37). Indywidualne traktowanie ucznia potwierdziło 33 z 75 ankietowanych rodziców, w tym 12
zdecydowanie.
27 / 30
Wnioski z ewaluacji:
Wnioski:
1. Koncepcja pracy szkoły wyznacza kierunki jej rozwoju, a modyfikacje oparte są na wynikach
dokonywanych analiz.
2. Oferta edukacyjna szkoły umożliwia wszechstronny rozwój ucznia i jest zgodna z potrzebami rynku
pracy.
3. Realizacja nowatorskich rozwiązań programowych umożliwia uczniom wszechstronny rozwój.
4. Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczenie się. Nauczyciele nie zawsze biorą pod uwagę
opinie uczniów dotyczące sposobów pracy na lekcjach. Informacja o postępach w nauce uzyskana
od nauczycieli nie zawsze pomaga uczniom uczyć się oraz nie wszystkich motywuje do dalszej pracy.
Nauczyciele rzadko rozmawiają z uczniami na temat przyczyn ich sukcesów i trudności w nauce oraz
o ich wcześniejszych osiągnięciach i trudnościach.
5. Nauczyciele wspomagają siebie nawzajem w organizowaniu, realizacji i analizie procesów
edukacyjnych, a wprowadzanie zmian następuje w wyniku ich wspólnych ustaleń.
6. Kształtowane w szkole postawy są akceptowane przez uczniów i rodziców oraz mają wpływ na rozwój
społeczny młodzieży. Szkoła promuje pożądane postawy społeczne i zachowania uczniów poprzez
różnorodne działania i realizowane projekty edukacyjne.
7. Oferta zajęć pozalekcyjnych i sposób jej organizacji służy wyrównywaniu szans edukacyjnych uczniów
na miarę ich możliwości. Prawie połowa ankietowanych rodziców ma poczucie, że dziecko w szkole nie
jest traktowane indywidualnie.
28 / 30
Wymaganie
Obszar: Procesy
Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy
Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy
programowej
Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany
Procesy edukacyjne są efektem współdziałania
nauczycieli
Kształtuje się postawy uczniów
Prowadzone są działania służące wyrównywaniu
szans edukacyjnych
Poziom spełniania wymagania
A
B
C
B
B
B
29 / 30
Raport sporządzili:
Anna Baśkiewicz
Iwona Helak-Poczęta
Kurator Oświaty:
................................................
Wersja pełna raportu dostępna jest pod adresem: www.platforma.npseo.pl/summary/htmlReport/id/4586
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
30 / 30

Gimnazjum - ZSO

Transkrypt

Podobne dokumenty

Raport

Oficjalna strona Miejskiego Ośrodka Pomocy

KONFERENCJA MIĘDZYNARODOWA Jakość edukacji czy/i jakość

Raport z ewaluacji wewnętrznej obszaru 2.3 Procesy edukacyjne

KONCEPCJA PRACY SZKOŁY PODSTAWOWEJ w WĘZINIE NA

zakres zadań KM RPO L2020

PLANOWANIE STRATEGICZNE W JST

ewaluacja wewnętrzna - Szkoła Muzyczna w Gostyniu

„Od badania do działania, czyli 3P – prosta, potrzebna i praktyczna

Szkolenie: Przygotowanie szkoły do ewaluacji zewnętrznej