Odpowiedzialność organów zarządzających i nadzorczych

Odpowiedzialność za
sprawozdawczość finansową
firmy.
Agenda
1.
Odpowiedzialność organów zarządzających i nadzorczych
1.1. Organy odpowiedzialne.
1.2. Pojęcie kierownika jednostki.
1.3. Zakres odpowiedzialności.
1.4. Odpowiedzialność cywilna.
1.5. Odpowiedzialność karna.
2.
Odpowiedzialność księgowego w ramach stosunku pracy.
3.
4.
Odpowiedzialność księgowego w ramach usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych (zewnętrzne
biuro rachunkowe).
3.1 Podmioty i osoby uprawnione do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.
3.2. Obowiązkowe ubezpieczenie OC.
3.3. Odpowiedzialność karna.
Pozaprawne regulacje zasad prowadzenia rachunkowości w firmie – Kodeks Zawodowej Etyki
w Rachunkowości.
Odpowiedzialność organów zarządzających i nadzorczych
Zgodnie z art. 4a ustawy o rachunkowości kierownik
jednostki oraz członkowie rady nadzorczej lub innego
organu nadzorującego są zobowiązani do zapewnienia,
aby sprawozdanie finansowe oraz sprawozdanie z
działalności spełniały wymagania przewidziane uor.
Odpowiedzialność organów zarządzających i nadzorczych
Forma prawna jednostki
Kierownik
Spółka akcyjna, spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością
Członek zarządu lub członkowie zarządu
(gdy organ jest wieloosobowy), z
wyłączeniem pełnomocników
ustanowionych przez jednostkę
Spółka jawna, spółka cywilna
Wspólnicy prowadzący sprawy spółki
Spółka partnerska
Wspólnicy prowadzący sprawy spółki albo
zarząd
Spółka komandytowa, spółka
komandytowo-akcyjna
Komplementariusze prowadzący sprawy
spółki
Osoba fizyczna prowadząca działalność
gospodarczą
Osoba fizyczna
Jednostka w likwidacji
Likwidator, jak również syndyk lub
zarządca ustanowiony w postępowaniu
upadłościowym
Kierownik jednostki wg uor:
Odpowiedzialność organów zarządzających i nadzorczych
Podstawowe obowiązki sprawozdawczo-finansowe nałożone
na członków organów (nadzorczych i zarządzających) zgodnie z
uor:
1. Zapewnienie, aby sprawozdanie finansowe oraz sprawozdanie
z działalności spełniały wymagania przewidziane przez uor.
2. Zapewnienie sporządzenia sprawozdania finansowego za rok
obrotowy nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia
bilansowego i przedstawienia go właściwym organom
(obowiązek ten dotyczy kierownika jednostki).
Odpowiedzialność organów zarządzających i nadzorczych
3.
Zapewnienie udostępnienia biegłemu rewidentowi,
prowadzącemu badanie sprawozdania finansowego ksiąg
rachunkowych oraz dokumentów, będących podstawą
zapisów, jak również udzielania wyczerpujących wyjaśnień
(obowiązek ten dotyczy kierownika jednostki).
4. Złożenie we właściwym rejestrze sądowym rocznego
sprawozdania finansowego wraz z opinią biegłego
rewidenta (jeśli sprawozdanie podlegało badaniu), odpisu
uchwały o zatwierdzeniu rocznego sprawozdania
finansowego i podziale zysku lub pokryciu straty, a także
sprawozdania z działalności (spółki kapitałowe i
komandytowo-akcyjna) w terminie 15 dni od zatwierdzenia
rocznego sprawozdania finansowego (obowiązek ten
dotyczy kierownika jednostki).
Odpowiedzialność organów zarządzających i nadzorczych
5. Ogłoszenie sprawozdania finansowego lub rocznego
skonsolidowanego
sprawozdania
finansowego
przez
opublikowanie w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej
Polskiej „Monitor Polski B” (obowiązek ten dotyczy kierownika
jednostki).
WAŻNE!
Od 1 stycznia 2013 na mocy ustawy z 16 września 2011 o
redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców
(Dz.U. z 2011 r. Nr 232, poz. 1378) zniknie obowiązek
publikacji spr. finansowego w „Monitorze Polskim B”.
Odpowiedzialność organów zarządzających i nadzorczych
Odpowiedzialność cywilna:
1. Kierownik jednostki oraz członkowie rady nadzorczej
odpowiadają solidarnie wobec spółki za szkodę spowodowaną
działaniem lub zaniechaniem naruszającymi obowiązek
polegający na zapewnieniu, aby sprawozdanie finansowe oraz
sprawozdanie z działalności zostały sporządzone zgodnie z
wymogami uor.
2. Szkoda powstała w wyniku tego działania lub zaniechania
może wystąpić po stronie spółki, jak również po stronie osoby
trzeciej (np. bank, kontrahent).
3. Pokrycie powstałej szkody obejmuje zarówno tzw. szkodę
rzeczywistą, jak również utracone korzyści.
Odpowiedzialność organów zarządzających i nadzorczych
Odpowiedzialność karna w uor:
Art. 77 uor stanowi, że ten kto dopuszcza się:
- nieprowadzenia ksiąg rachunkowych, prowadzenia ich
wbrew przepisom uor lub podawania w księgach
nierzetelnych danych;
- niesporządzenia sprawozdania finansowego, sporządzenia
go niezgodnie z przepisami uor lub zawarcia w
sprawozdaniu nierzetelnych danych,
podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat 2
albo obu tym karom łącznie.
Odpowiedzialność organów zarządzających i nadzorczych
Art. 79 uor stanowi, że kto wbrew przepisom ustawy:
- nie poddaje sprawozdania finansowego badaniu przez biegłego
rewidenta,
- nie udziela lub udziela nieprawdziwych informacji, wyjaśnień,
oświadczeń biegłemu rewidentowi, albo nie dopuszcza go do
pełnienia obowiązków,
- nie składa sprawozdania finansowego do ogłoszenia,
- nie składa sprawozdania finansowego lub sprawozdania z
działalności we właściwym rejestrze sądowym,
- nie udostępnia sprawozdania finansowego i innych
dokumentów,
podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
Odpowiedzialność organów zarządzających i nadzorczych
Odpowiedzialność karna w kodeksie spółek handlowych:
Art. 587 ksh – kto biorąc udział w wykonywaniu obowiązków
wymienionych w tytule III i IV ksh, ogłasza nieprawdziwe
dane albo przedstawia je organom spółki, władzom
państwowym lub osobie powołanej do rewizji, podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia
wolności do lat 2 (jeden rok, jeśli sprawca działa
nieumyślnie.
Odpowiedzialność księgowego w ramach stosunku pracy
Zasady odpowiedzialności w ramach stosunku pracy:
1. Księgowy, będąc pracownikiem odpowiada za należyte
wykonanie obowiązków na zasadach ogólnych,
regulowanych przez Kodeks Pracy.
2. W przypadku braku należytego wykonywania
obowiązków i wyrządzenia tym szkody pracodawcy
odpowiedzialność księgowego oparta jest na zasadzie
winy.
3. Odpowiedzialność materialna jest ograniczona do
trzykrotności
miesięcznego
wynagrodzenia
przysługującego w dniu wyrządzenia szkody.
Odpowiedzialność księgowego w ramach stosunku pracy
Zasady odpowiedzialności w ramach stosunku pracy:
4. Jeśli pracodawca udowodni księgowemu umyślne
narażenie na szkodę, to wtedy pracownik ten zobowiązany
jest do pokrycia jej w granicach rzeczywistej straty (bez
wartości utraconego zysku).
5. Księgowy w ramach stosunku pracy podlega również
odpowiedzialności karnej skarbowej (grzywna, a nawet
pozbawienie wolności) w przypadku, gdy kontrola
skarbowa wykaże nieprawidłowości (np. podawanie
nieprawdziwych danych podatkowych, prowadzenie ksiąg
w sposób nierzetelny albo wadliwy), a dowody zebrane w
toku postępowania przygotowawczego o przestępstwo
skarbowe wykażą odpowiedzialność księgowego.
Odpowiedzialność księgowego w ramach usługowego prowadzenia
ksiąg rachunkowych
Podmioty uprawnione do usługowego prowadzenia ksiąg:
1. Przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi, jeżeli
posiadają uprawnienia do usługowego prowadzenia
ksiąg.
2. Pozostali przedsiębiorcy pod warunkiem, że czynności
usługowego prowadzenia ksiąg będą wykonywane przez
osoby posiadające uprawnienia do wykonywania
czynności z tego zakresu.
Odpowiedzialność księgowego w ramach usługowego prowadzenia
ksiąg rachunkowych
Osoby uprawnione do usługowego prowadzenia ksiąg:
1. Osoby posiadające certyfikat księgowy.
2. Osoby wpisane do rejestru biegłych rewidentów.
3. Osoby wpisane na listę doradców podatkowych.
Pod warunkiem, że osoby te nie zostały skazane
prawomocnym wyrokiem za przestępstwa przeciwko
wiarygodności
dokumentów,
mieniu,
obrotowi
gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami
wartościowymi, za przestępstwa skarbowe oraz za czyny
określone w rozdziale 9 uor.
Odpowiedzialność księgowego w ramach usługowego prowadzenia
ksiąg rachunkowych
Obowiązkowe ubezpieczenie OC:
• Działalność polegająca na usługowym prowadzeniu ksiąg
czy doradztwie podatkowym wymaga posiadania
stosownego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej
przez biuro rachunkowe.
• Zawarcie ubezpieczenia powinno nastąpić nie później niż
dzień przed rozpoczęciem usługowego prowadzenia ksiąg.
• Ubezpieczenie obejmuje odpowiedzialność za szkody
wyrządzone przez biuro rachunkowe powstałe w
następstwie:
- działania,
- zaniechania.
Odpowiedzialność księgowego w ramach usługowego prowadzenia
ksiąg rachunkowych
Obowiązkowe ubezpieczenie OC:
Minimalna kwota ubezpieczenia OC
dla biura rachunkowego:
Zakres działalności biura
rachunkowego:
15 000 euro
Wykonywanie czynności z zakresu
usługowego prowadzenia ksiąg
rachunkowych i doradztwa
podatkowego
10 000 euro
Wykonywanie czynności z zakresu
usługowego prowadzenia ksiąg
rachunkowych
5 000 euro
Wykonywanie czynności doradztwa
podatkowego
Odpowiedzialność księgowego w ramach usługowego prowadzenia
ksiąg rachunkowych
Odpowiedzialność karna w ramach usługowego
prowadzenia ksiąg:
Osoba usługowo zajmująca się czynnościami prowadzenia
ksiąg rachunkowych podlega również odpowiedzialności :
- karnej w trybie przepisów uor (art. 77-79),
- karnej skarbowej w trybie art. 9 § 3 kodeksu karnego
skarbowego.
Pozaprawne regulacje zasad prowadzenia rachunkowości
Uchwałą nr 18 XIX Krajowego Zjazdu Delegatów
Stowarzyszenia Księgowych w Polsce z dnia 23 czerwca 2007
roku przyjęty został Kodeks Zawodowej Etyki w
Rachunkowości.
Kodeks ten zawiera zestawienie zasad, wartości etycznomoralnych oraz profesjonalnych, jakimi powinny się kierować
osoby zawodowo zajmujące się rachunkowością firmy, jak
również zbiór postaw i zachowań oczekiwanych od osób na
stanowiskach działów służb finansowo-księgowych.
Dziękuję za uwagę!
ul. Iłłakowiczówny 4/3a, 60-789 Poznań
Tel. 061 646 06 40, www.szwak-dopierala.pl