spis treśœci - e
Transkrypt
spis treśœci - e
NA POCZĄTEK POLECAMY FOT. SHUTT ERSTO CK FOT. EAST NEWS/KAROL SZCZECINSKI 78 T POD D DRZWI DRZWI 102 DIETA WIARA WYBIJANA KAMASZEM MAGDA ZDORT PIOTR GONTARCZYK [ NA POCZĄTEK 6 9 9 TRENDY I OWĘDY KORSUN CHILI KORSUN 10 ŚWIETLIK W SIECI 12 MISZMASZ 14 WYCINKI WARZECHY 22 51 DOROTA ŁOSIEWICZ ŁUKASZ WARZECHA ZWRACAM SIĘ DO G7 JAN PIETRZAK [ CO CHCE UKRYĆ MONIKA OLEJNIK? ANDRZEJ RAFAŁ POTOCKI PLATFORMA BAWI SIĘ W WOJNĘ KRZYSZTOF FEUSETTE ADAM CIESIELSKI 57 WOJCIECH LADA OPCJE I FRANKI – WŁADCA MARIONETEK 58 KUBRICK URSZULA LIPIŃSKA 110 SPOTKALIŚMY ŚWIĘTEGO 66 MILENA KINDZIUK KRAJ EUROPA TO BEZDOMNOŚĆ JAN POLKOWSKI ANDRZEJ ZYBERTOWICZ CZY ROZWALA POLSKĘ? PARYŻ–BERLIN–MOSKWA T Zobaczył pan ten problem dopiero od środka po tym, jak został pan europosłem? Tak było. Uderzył mnie ten brak problematyki wolności wiary i przekonań zarówno w zewnętrznej aktywności UE, jak i w trakcie debat w Parlamencie Europejskim. A przecież wiemy z raportów wielu organizacji i instytucji, że prześladowanie chrześcijan jest bardzo poważnym problemem międzynarodowym. A w Brukseli i Strasburgu milczano na ten temat! Milczano całkowicie. NIE BĄDŹCIE JAK TŁUSTE GĘSI 40 | 31 MARCA–6 KWIETNIA 2014 Jak pan osobiście doszedł do swojej wiary? Urodziłem się i wychowałem w rodzinie chrześcijańskiej, za co codziennie dziękuję Bogu. Każdego dnia czytaliśmy Pismo Święte. Jestem protestantem, ale współpracuję w europarlamencie z katolikami z Prawa i Sprawiedliwości, z prezbiterianami, ze wszystkimi, którzy mówią „tak” Jezusowi Chrystusowi i którzy chcą go naśladować. Pan jest w polityce od wielu, wielu lat. Byłem członkiem parlamentu w Hadze w 1976 r. i już wówczas poświęcałem zagadnieniu wolności przekonań najwięcej czasu i wysiłku. W roku 2009 po raz pierwszy zostałem wybrany do Parlamentu Europejskiego. I uderzyło mnie wówczas, że w wielu debatach przywoływano zagadnienie praw człowieka, praw jed- Uzależnić niedźwiedzia To znaczy? Byłem swego czasu członkiem komisji ds. transportu. Siedziałem obok eurodeputowanego z Francji. Przed głosowaniem zaczął czegoś intensywnie szukać w swojej torbie. W końcu znalazł. Wyjął kartkę z instrukcją głosowania, z nagłówkiem: „Ministerstwo Transportu Republiki Francuskiej, Paryż”. Więc europejskość tego europosła była fikcją. Rozmawiając o chadekach, o Europejskiej Partii Ludowej pamiętajmy też, że to bardzo odmienni ludzie, których niewiele łączy, a na pewno nie są to wartości chrześcijańskie. ALEKSANDRA RYBIŃSKA dziennikarka MIŁOŚĆ I PRAGMATYZM Na przykład niemiecka CDU to już nie jest partia chrześcijańska? Powiedziałbym, że chrześcijański charakter zachowuje wciąż bawarska CSU. Koledzy z tego ugrupowania są zaangażowani w nasze działania i podzielają nasz punkt widzenia. Nie tylko zresztą w kwestii wolności przekonań religijnych, ale także w sprawach zdrowia, ochrony życia i innych zagadnieniach cywilizacyjnych. Jeżeli chodzi o inne formacje, to tylko jednostki zachowują się jak chrześcijańscy demokraci. Mogę tu wskazać europosłów z Danii. A polska Platforma Obywatelska? Tak samo jak inne partie. Nie traktuję PO w całości jako partii chrześcijańsko-demokratycznej, natomiast znam z własnego doświadczenia jej członków, którzy bronią wartości chrześcijańskich. 31 MARCA–6 KWIETNIA 2014 | 41 FOT. GETTY IMAGES | 23 Jacek i Michał Karnowscy rozmawiają z PETEREM VAN DALENEM, holenderskim europosłem, przewodniczącym Grupy Roboczej ds. Wolności Religii lub Przekonań w Parlamencie Europejskim Zacznijmy od początku: jest pan posłem z Holandii, z kraju, który kojarzy się raczej z daleko posuniętą ateizacją niż chrześcijańskim zaangażowaniem. Jakie są źródła pańskiej aktywności? Gdzie zaczęła się droga, która doprowadziła pana do obrony praw ludzi wiary na całym świecie? Niestety, macie oczywiście rację. Mój kraj nie jest już krajem religijnym, nie jest krajem wiary. Jednak moja partia Unia Chrześcijańska [ChristenUnie – przyp. red.], która działa już od ponad 30 lat, stawia chrześcijaństwo w samym sercu swojej aktywności. Naszym najważniejszym przekazem są wartości chrześcijańskie. To sprawy, na których najbardziej nam zależy. Milczano, choć jedną z dwóch najsilniejszych partii są „chrześcijańscy demokraci”. Europarlament jest zdominowany przez siły federalistyczne, czyli dążące do jeszcze dalej idącej integracji Unii. Więc oni wierzą przede wszystkim w swoje założenia: Europa musi rosnąć, wpływ Brukseli musi rosnąć, a my musimy unikać trudnych dyskusji. Centrum nie chce się tym zajmować. Do tego oczywiście dochodzi czynnik podstawowy, a więc fakt, że „chrześcijańscy demokraci” nie są już chrześcijańscy. Są tam bardzo różni ludzie. Tam jest np. Silvio Berlusconi, a więc polityk kojarzony z ostentacyjnie niechrześcijańskim stylem życia. „Chrześcijańskim demokratom” pozostały już tylko odruchy narodowe, lecz nie chrześcijańskie. Niemcy i Rosjanie kochają się i nienawidzą jednocześnie. Te osobliwe relacje nazywa się po niemiecku „Hassliebe”. Trudno im wytrzymać ze sobą, ale nie mogą też bez siebie żyć i nie kryją się z fascynacją dla drugiej strony 86 | 31 MARCA–6 KWIETNIA 2014 Niemcy od chwili upadku Związku Radzieckiego konsekwentnie zwiększały import rosyjskich paliw płynnych i nie stroniły nawet od współpracy militarnej z Kremlem. Pomimo kryzysu krymskiego i sankcji koncern Rheinmetall Defence chciał przekazać rosyjskiej armii nowoczesne centrum szkoleniowe. Rząd w Berlinie chwilowo wstrzymał realizację inwestycji. Rosyjski koncern Gazprom zamierza przejąć latem, w ramach wymiany majątku z niemiecką firmą BASF, znaczną część niemieckiej infrastruktury dystrybucji gazu ze zbiornikami na paliwo mogącymi pomieścić 20 proc. wszystkich zapasów gazu ziemnego RFN. Niemiecka opozycja domagała się od władz zablokowania tej inwestycji. Bezskutecznie. Spore kontrowersje wywołała także zapowiedź koncernu RWE, że chce sprzedać Rosjanom spółkę RWE Dea, zajmującą się wydobyciem gazu i ropy. Ministerstwo gospodarki w Berlinie nie widzi jednak w transakcji zagrożenia dla bezpieczeństwa dostaw. Wpisuje się to bowiem w strategię Berlina „uzależnienia” Rosji od Europy. Zdaniem Niemców im więcej Rosja będzie eksportowała gazu i ropy na europejski rynek tym bardziej będzie od niej zależna. I będzie można wywierać na nią tym większą presję. Zmiana przez zbliżenie, oto hasło władz w Berlinie. Niemcy ciągle wierzą, że w przypadku Kremla mają do czynienia z partnerem obliczalnym. Jest to jednak ryzykowna gra, bowiem jak w przypadku dilera i narkomana tworzy się system wzajemnych zależności i trudno jest określić, kto dyktuje warunki. Rosja poradzi sobie, jeśli otrzyma płatności za 31 MARCA–6 KWIETNIA 2014 | 87 74/0214/F UE nie może wtrącać się w wewnętrzne sprawy państw członkowskich w obszarach światopoglądowych, obyczajowych i cywilizacyjnych. A dziś jest tak, że gdy rząd hiszpański chce bardziej chronić życie nienarodzone, to mamy wielki wrzask w Parlamencie Europejskim. Musimy ten niebezpieczny proces powstrzymać Jak PiS dojdzie do władzy… Wobec putinowskiej inwazji na Krym także polskie eurowybory miały się odbyć w atmosferze większej odpowiedzialności za państwo, bez ciosów poniżej pasa w imię o uczucie daje o sobie znać podczas obecnie trwającego kryzysu na Ukrainie. Także Francuzi są wyrozumiali wobec Kremla. Kieruje nimi jednak bardziej pragmatyzm niż podziw. Chodzi o zabezpieczenie miliardowych kontraktów dla francuskich stoczni i inwestycji w Rosji francuskich firm. Wiele wskazuje na to, że od samego początku Rosja otrzymała od Niemiec zielone światło ws. Ukrainy. Niemieccy politycy niemal natychmiast wykluczyli wszelkie ostrzejsze środki reakcji. I to nie zmieniło się zasadniczo po oficjalnej aneksji Krymu przez Rosję. Berlin dążył też do tego, aby sankcje uchwalone przez Unię Europejską wobec Rosji były jak najłagodniejsze. – Musimy stawiać na dialog – przekonywała kanclerz Angel Merkel. To się udało. Co prawda sankcjami wizowymi i zamrożeniem aktywów objęto ostatecznie 21 osób, polityków Krymu, deputowanych do Dumy, doradców Wladimira Putina, wiele wojskowych oraz wicepremiera Rosji Dimitra Rogozina. Są to jednak tylko kukły, których rolą jest przekonać świat, że w Rosji istnieje coś w rodzaju demokracji. Sankcje trafiły w próżnię. Poważne gospodarcze kary, choćby rezygnacja z rosyjskich dostaw surowców, mogłyby za to boleśnie uderzyć w Rosję. Gdyby Niemcy chciały je nałożyć. Ale nie chcą. Przeciwko temu wystąpili zdecydowanie przedstawiciele niemieckiego przemysłu. Ich lęki podsumował rzecznik frakcji CDU w Bundestagu Philipp Mißfelder: „Trzeba uważać, by nie wyrządzić sobie samemu krzywdy”. Putin mógłby w końcu w ramach zemsty utrudnić życie ponad 6 tys. niemieckich firm działających obecnie na rynku rosyjskim. Nikt nie widział problemu wolności religijnej i problemu wolności przekonań? Tak to wyglądało. A przecież sprawa jest ważna. Od momentu przyjęcia traktatu lizbońskiego mamy unijną politykę zagraniczną. I znów: ta polityka zaangażowana była w promocję bardzo wielu praw z wyjątkiem prawa do wyznawania swojej wiary, do realizacji swoich przekonań. Uznałem, że tak dalej być nie może. FOT. SZEWCZYK FOT. EAST NEWS/BARTOSZ KRUPA 31 MARCA–6 KWIETNIA 2014 FELIETONY 114 I 4| ROBERT MAZUREK MAREK KRÓL, WITOLD GADOWSKI ŚWIAT dziennikarz, felietonista 31 MARCA–6 KWIETNIA 2014 GOGOL, KIECKA I SYBERIA nostki – praw kobiet, praw mniejszości seksualnych, praw ludzi pracujących, praw dotyczących wszystkiego, co można sobie wyobrazić. Z jednym wyjątkiem: nie przywoływano prawa do wolności religijnej. pomyśleć, że jeszcze w drugiej połowie 2013 r. rząd Donalda Tuska podjął decyzję o zmniejszeniu wydatków na obronę narodową o ponad 10 proc., o czym przypomina „Biała księga bezpieczeństwa narodowego” Instytutu Sobieskiego. A dziś? „Te wybory europejskie być może są o tym, czy dzieci w Polsce 1 września w ogóle pójdą do szkoły” – straszy Polaków szef rządu. „Prawdziwą stawką tych wyborów jest bezpieczeństwo Polski. I dlatego są tak ważne” – dodaje w spocie wyborczym Platformy zaraz po tym, jak przez ekran przemknęli uzbrojeni żołnierze i wojskowe samoloty. Kiedy w towarzystwie Nadbrzeżnego Dywizjonu Rakietowego Marynarki Wojennej w Siemirowicach razem z ministrem obrony narodowej urządzał najpierw konferencję prasową z wyrzutnią rakiet w tle, a potem wspólne z żołnierzami pałaszowanie grochówki, wielu myślało, że to w imię polskiej racji stanu. Dziś wiemy, że cały ten obfotografowany wspólnie z premierem sprzęt wojskowy zostanie użyty tylko w jednym przypadku – jeśli Platforma Obywatelska nie wygra wyborów do Parlamentu Europejskiego. Bo niby jesteśmy bezpieczni, niby jest NATO, niby UE na każde słowo ministra Sikorskiego rzuca na wskazane przez niego cele batalion sankcji tak dokuczliwych, że kontrole na lotniskach wysiadają, niby Ameryka też coś tam może, ale klucz do pokoju ma na tym łez padole tylko jeden człowiek – Donald Franciszek Tusk. „Nie ulega dla mnie wątpliwości, że Platforma będzie robiła wszystko, żebyśmy wszyscy jak najdłużej byli przeświadczeni o tym, że niespokojnie się dzieje u naszych granic” – przewidywał już 10 marca na łamach „SE” dr Rafał Chwedoruk. Co znamienne, wojną polski premier straszy dziś wyłącznie na terenie Polski. Kiedy leci do Europy, lęki znikają, jak ręką odjął. PLATFORMA BAWI SIĘ W WOJNĘ ANGIELSKI DLA IDIOMÓW PAWEŁ KORSUN 111 ROZMOWA FEUSETTE 31 MARCA–6 KWIETNIA 2014 109 [ KAMPANIA WYBORCZA DO PE [ 108 KATARZYNA ŁANIEWSKA, LECH MAKOWIECKI OPINIE 70 ENTUZJAZM 100 RODZINNY PAWEŁ GADACZEK FELIETONY 62 KAMILA ŁAPICKA EWA WESOŁOWSKA 94 BEATA KOMARNICKA-NOWAK, MARIUSZ KORPALSKI NA KONIEC PRZED TELEWIZOREM 62 ZAREMBA PIOTR ZAREMBA KRZYSZTOF 22 | [ GOSPODARKA LITERATURA SPOD LADY TEST (NIE)SCENICZNY RODZINA W SEJMIE Miało być ponad podziałami, ale Witalija Kliczkę premier zaprosił nie do Polski, lecz na partyjny wiec PO. Miało być bezpiecznie i bez zagrożeń zewnętrznych, ale dziś słyszymy, że jeśli ta partia nie wygra eurowyborów, po wakacjach mamy III wojnę światową EUROPY 92 DOOKOŁA KRYSTYNA GRZYBOWSKA W POWSZECHNYM 60 REWIZOR PRZEMYSŁAW SKRZYDELSKI [ NONSENSU 36 GURU ŁUKASZ WARZECHA ORBÁNA 90 ALFABET GRZEGORZ GÓRNY ZE SCENY I ZZA KULIS 57 IDZIE W BIZNES 29 KAZEK MARCIN WIKŁO KRAJ I PRAGMATYZM 86 MIŁOŚĆ ALEKSANDRA RYBIŃSKA FIGURY KATARZYNY FIGURY JOLANTA GAJDA-ZADWORNA GIERYMSKI: WYŁOM W SZTUCE 54 ANNA MAZIUK KONTRAKTY Z TVN 26 RZĄDOWE MARCIN FIJOŁEK, MAREK PYZA 32 [ ŚWIAT W SIECI KULTURY WIKTOR ŚWIETLIK KRAJ TANGO W WALIZCE 82 TOMASZ ZBIGNIEW ZAPERT [ KRZYSZTOF FEUSETTE TEMAT TYGODNIA 16 [ KŁAMSTWO, PRAWDA I MILCZENIE 84 JAK NIE WYBRANO PODŁOŚCI 48 TOMASZ BARBARA STANISŁAWCZYK ŁYSIAK MICHAŁ KORSUN, PAWEŁ KORSUN 10 JERZY JACHOWICZ, PIOTR SKWIECIŃSKI HISTORIA POLSKI CUD NAD DNIEPREM 46 JAN ROKITA RYSZARD MAKOWSKI FELIETONY 73 WOŁYŃSKĄ BOMBĘ 44 ROZBROIĆ KRZYSZTOF CZABAŃSKI ROBERT MAZUREK, IGOR ZALEWSKI TYSIĄCE ZNAKÓW 15 Z PETEREM VAN DALENEM 40 ROZMAWIAJĄ JACEK I MICHAŁ KARNOWSCY PRZEGLĄD TYGODNIA