raport z ewaluacji całościowej - Zespół Edukacyjny w Trzcielu

Transkrypt

Nadzór pedagogiczny
System Ewaluacji Oświaty
RAPORT Z EWALUACJI CAŁOŚCIOWEJ
Gimnazjum w Trzcielu
Trzciel
Lubuski Kurator Oświaty
Kuratorium Oświaty w Gorzowie Wielkopolskim
Przebieg ewaluacji:
Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole (lub placówce) przez
wizytatorów do spraw ewaluacji.
Ewaluacja polega na zbieraniu i analizowaniu informacji:
o efektach działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły
lub placówki (na podstawie danych informujących o wynikach pracy szkoły (lub placówki) odzwierciedlonych
w umiejętnościach, zachowaniach, postawach, działaniach uczniów i w osiąganych przez nich rezultatach
na różnego rodzaju testach, egzaminach),
o procesach zachodzących w szkole lub placówce (na podstawie danych, które informują o procesach
i działaniach zachodzących i podejmowanych w szkole (lub placówce), a decydujących o sposobie
funkcjonowania, charakterze szkoły (lub placówki) i przede wszystkim prowadzących do pożądanych
efektów),
o funkcjonowaniu szkoły lub placówki w środowisku lokalnym, w szczególności w zakresie współpracy
z rodzicami uczniów (na podstawie danych informujących o sposobie współpracy ze środowiskiem
i funkcjonowaniu w środowisku oraz wykorzystaniu tych zasobów w procesie nauczania i uczenia się),
o zarządzaniu szkołą lub placówką (na podstawie danych informujących o sposobach zarządzania
decydujących o jakości działań podejmowanych w szkole lub placówce).
Ewaluacja ma na celu zebranie informacji i ustalenie poziomu spełniania przez szkołę lub placówkę wymagań
zawartych w załączniku do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie
nadzoru pedagogicznego.
Szkoła lub placówka może spełniać te wymagania na pięciu poziomach:
Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Raport z ewaluacji: Gimnazjum w Trzcielu
2 / 49
Opis metodologii:
Badanie zostało zrealizowane w dniach 07-03-2013 - 05-04-2013 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład
którego weszli Beata Wachowiak, Krystyna Wiśniewska.
W trakcie ewaluacji w placówce zbierano informacje pochodzące z wielu źródeł - dyrektora, uczących w szkole
nauczycieli, innych pracowników, uczniów, rodziców, partnerów szkoły i przedstawicieli organu prowadzącego.
Do gromadzenia danych wykorzystano metody ilościowe (ankiety w wersji elektronicznej i papierowej), jakościowe
(wywiady indywidualne, grupowe, obserwację i analizę źródeł zastanych). Zestawienie metod, technik doboru
próby i liczby osób, które wzięły udział w badaniach znajduje się w tabeli poniżej.
Wywiady grupowe zostały przeprowadzone po realizacji i analizie ankiet, pełniąc wobec nich funkcję wyjaśniającą.
Kategoria badanych/źródła
danych
Dyrektor szkoły
Nauczyciele
Pracownicy
niepedagogiczni
Uczniowie
Metoda/technika
Sposób doboru próby
Indywidualny wywiad
pogłębiony
Ankieta elektroniczna (CAWI)
"Szkoła, w której pracuję"
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
nd
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
"Moja szkoła"
"Mój dzień"
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
Rodzice
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
Ankieta audytoryjna (PAPI)
Partnerzy szkoły,
przedstawiciele organu
prowadzącego
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
Obserwacja zajęć
Obserwacja zajęć pozalekcyjnych
Obserwacja szkoły
Analiza danych zastanych
Wielkość próby/liczba
obserwowanych jednostek
nd
nd
Badanie na próbie pełnej
nd
9
Nauczyciele zróżnicowani pod
względem stażu, nauczanego
przedmiotu i pracy w
zespołach zadaniowych oraz
pedagog szkolny
Pracownicy inni niż
nauczyciele
uczniów klas rok niższych od
najstarszych
uczniów najstarszych klas
Przedstawiciele trzech
ostatnich roczników, dobrani
losowo oraz przedstawiciele
samorządu szkolnego
Przedstawiciele rady rodziców
i rad klasowych,
reprezentujący różne roczniki
oraz wszyscy chętni
rodziców uczniów klas rok
niższych od najstarszych
Przedstawiciele organu
prowadzącego i instytucji
wskazanych przez dyrektora
jako partnerzy
8
Na zewnątrz, przed i po
lekcjach, podczas przerw,
podczas zajęć pozalekcyjnych
10
23
39
9
3
32
12
8
nd
3 / 49
Informacja o placówce
Nazwa placówki
Gimnazjum w Trzcielu
Patron
Święty Florian
Typ placówki
Gimnazjum
Miejscowość
Trzciel
Ulica
Kościuszki
Numer
21
Kod pocztowy
66-320
Urząd pocztowy
Trzciel
Telefon
0957431186
Fax
Www
www.gimtrzciel.edupage.org
Regon
21119164300000
Publiczność
publiczna
Kategoria uczniów
Dzieci lub młodzież
Charakter
brak specyfiki
Uczniowie, wychow., słuchacze
116
Oddziały
7
Nauczyciele pełnozatrudnieni
13
Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy)
7
Nauczyciele niepełnozat._(w etatach)
2
Średnia liczba uczących się w oddziale
16.57
Liczba uczniów przypadających na jednego
pełnozatrudnionego nauczyciela
8.92
Województwo
LUBUSKIE
Powiat
międzyrzecki
Gmina
Trzciel
Typ gminy
gmina miejsko-wiejska
Liczba mieszkańców
Wysokość wydatków na oświatę
Stopa bezrobocia
4 / 49
Wprowadzenie: obraz placówki
Gimnazjum im. Świętego Floriana wraz ze Szkołą Podstawową im. mjr. H. Dobrzańskiego „Hubala” i Bajkowym
Przedszkolem wchodzi w skład Zespołu Edukacyjnego w Trzcielu. Szkoła została założona w 1999r. i przez dwa
lata, wspólnie z sześcioletnią szkołą podstawową, stanowiła część Zespołu Szkół. We wrześniu 2001r. Gimnazjum
zostało wydzielone z zespołu, stało się samodzielną szkołą, która mieściła się w oddzielnym budynku i posiadała
odrębną dyrekcję. Kolejna zmiana miała miejsce w roku szkolnym 2011/2012, kiedy Gimnazjum włączono
do Zespołu Edukacyjnego. Ważną datą w historii szkoły był dzień 10 czerwca 2009r., w którym Gimnazjum
otrzymało imię świętego Floriana i sztandar.
Obecnie szkoła korzysta z kompleksu budynków przy ulicy Kościuszki 21 w Trzcielu. Zajęcia odbywają się
w gabinetach lekcyjnych wyposażonych w projektory i stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu.
Uczniowie mają do dyspozycji odpowiednią liczbę sal lekcyjnych, własną kuchnię i stołówkę, dwie świetlice,
bibliotekę z czytelnią, czytelnię multimedialną, pracownię komputerową, boisko wielofunkcyjne i małą salę
gimnastyczną oraz korzystają z sali sportowej poza siedzibą szkoły. Szkoła odczuwa jedynie brak własnej hali
widowiskowo – sportowej.
Różnorodne działania wychowawcze i profilaktyczne nauczycieli oraz praca pedagoga i psychologa szkolnego
zapewniają wysokie poczucie bezpieczeństwa uczniów. Uczący się znają też swoje prawa, obowiązki, a także
zasady zachowania, które w większości przestrzegają. Młodzież chętnie angażuje się w działalność charytatywną,
uczestniczy w uroczystościach szkolnych, np. Dzień Patrona, Dzień Kobiet, Dzień Sportu, Bal Absolwentów, apele
okolicznościowe. Niektóre z imprez szkolnych mają charakter otwarty i służą integracji społeczeństwa lokalnego,
np. Dzień Św. Floriana jest świętem patrona szkoły i wspólną imprezą środowiskową, podczas której odbywają się
również zawody strażackie. Gimnazjum trafnie identyfikuje swoich lokalnych partnerów, ich potrzeby, możliwości
i prowadzi z nimi aktywną współpracę. Działania podejmowane wspólnie z samorządem lokalnym, Gminnym
Ośrodkiem Kultury i Sportu, klubami sportowymi, Ochotniczą Strażą Pożarną, Nadleśnictwem w Trzcielu,
Ośrodkiem Pomocy Społecznej, Zespołem Szkół Ponadgimnazjalnych w Trzcielu dają uczniom możliwości
rozszerzania swojej wiedzy, rozwijania zainteresowań i talentów, kompetencji społecznych oraz kształtowania
pożądanych społecznie postaw. W procesie wychowania szkoła współpracuje także z rodzicami, choć
w podejmowane działania zaangażowana jest ich nieliczna grupa.
W opinii środowiska Gimnazjum dba o jakość nauczania i osiąga dobre wyniki kształcenia. Szkoła systemowo
i wnikliwe analizuje wyniki egzaminu gimnazjalnego. Na podstawie wniosków z prowadzonych analiz podejmuje
działania, których celem jest doskonalenie umiejętności uczniów, a w efekcie coraz lepsze rezultaty w nauce i na
egzaminie. Warto zauważyć, na podstawie analizy edukacyjnej wartości dodanej (EWD), że zarówno w części
humanistycznej jak i matematyczno – przyrodniczej szkoła uzyskuje wynik egzaminu równy lub nieco wyższy
od średniej krajowej, a dodatnia wartość EWD wskazuje, że następuje systematyczny wzrost efektywności
i wyników nauczania.
Uczniowie osiągają również sukcesy naukowe, artystyczne i sportowe, zajmując czołowe lokaty w Spotkaniach
Grup Kolędniczych i Jasełkowych organizowanych przez Regionalne Centrum Animacji Kultury w Zielonej Górze,
w Turniejach BRD, konkursach przyrodniczych, mistrzostwach województwa w unihokeju. W Gimnazjum Św.
Floriana realizowany jest unijny Projekt edukacyjny OMNIBUS, który umożliwia organizację dodatkowych zajęć dla
uczniów, dając im tym samym większe szanse osiągania sukcesów. Uczniowie mogą również rozwijać swoje pasje
dziennikarskie przy redagowaniu gazetki szkolnej „Kurier Floriański”.
5 / 49
Wyniki ewaluacji:
Obszar: Efekty
Wymaganie: Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu
maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe
Komentarz:
W szkole dokonuje się analizy wyników egzaminu gimnazjalnego. Są one analizowane ilościowo
i jakościowo przez dyrektora, nauczycieli i radę pedagogiczną. Prowadzone analizy uwzględniają wyniki
punktowe i procentowe szkoły, klas i poszczególnych uczniów oraz współczynniki łatwości i edukacyjną
wartość dodaną. Celem analiz jest pozyskanie informacji o osiągnięciach uczniów i doskonalenie pracy
szkoły, w szczególności poprzez opracowanie Szkolnego Programu Poprawy Efektywności Kształcenia.
Wnioski z analizy wyników egzaminu gimnazjalnego wykorzystywane są do wdrożenia działań
doskonalących umiejętności uczniów. Podejmowane przez szkołę działania przyczyniają się do poprawy
efektów kształcenia i wpływają na wzrost wyników egzaminu.
Analizy wyników egzaminu gimnazjalnego. Wyniki egzaminu gimnazjalnego są analizowane przez dyrektora,
nauczycieli i radę pedagogiczną. Prowadzone analizy uwzględniają wyniki szkoły, klas i poszczególnych uczniów.
Wszyscy ankietowani nauczyciele zadeklarowali, że znają wnioski z analiz wyników egzaminu gimnazjalnego,
przy czym 6/9 otrzymało pełną informację, a 3/9 nauczycieli posiada informację w zakresie, który ich dotyczy.
Z wyjaśnień dyrektora wynika, że analiza zaczyna się od pobrania przez niego wyników ze strony Okręgowej
Komisji Egzaminacyjnej. Następnie dyrektor przygotowuje wstępny wydruk, aby można było porównać wyniki
do wyników szkół w gminie, powiecie, okręgu i kraju, określić pozycję w skali staninowej, obliczyć jaki procent
uczniów uzyskało wyniki w poszczególnych staninach. Opracowane przeze dyrektora ilościowo dane statystyczne
przekazywane są do dalszej obróbki zespołowi, który oblicza współczynniki łatwości w odniesieniu
do poszczególnych zadań. Dyrektor i nauczyciele stwierdzili, że w grupach przygotowywane są raporty - osobno
część humanistyczna, matematyczna, językowa. W raportach analizowany jest cały test, zadania, które wypadały
dobrze i słabo w klasach oraz wykresy dla każdego ucznia. W raportach dokonuje się również porównań ze
szkołami w gminie, w powiecie, w województwie i przyjmuje pewne ogólne założenia niezależnie od przedmiotu.
Szkoła przeprowadza także analizę edukacyjnej wartości dodanej (EWD). Potem szczegółowe wnioski wyciągają
nauczyciele poszczególnych przedmiotów. Podczas wywiadu nauczyciele zauważyli, że na podstawie analizy
wyników egzaminu z języka polskiego można zauważyć pewne tendencje, które można wykorzystać w pracy
nad przygotowaniem do egzaminu kolejnych roczników gimnazjalistów. Natomiast w części
matematyczno-przyrodniczej, zdaniem nauczycieli, trudniej jest zauważyć takie prawidłowości i nigdy nie wiadomo
jakiego rodzaju zdania pojawią się w kolejnym roku na egzaminie gimnazjalnym.
Analiza dokumentów i wypowiedzi dyrektora wskazują, że w szkole analizuje się ilościowo wyniki punktowe
i procentowe szkoły, uczniów i klas, natomiast jakościowo analizowane są współczynniki łatwości i EWD.
Z wyjaśnień dyrektora oraz dokumentów szkoły wynika, że ilościowo analizowane są:
wyniki egzaminu gimnazjalnego – wyniki poszczególnych uczniów klas – punktowe i procentowe,
wyniki (punkty) za każde zadanie poszczególnych uczniów ze wszystkich części egzaminu (j. polski, historia,
wiedza o społeczeństwie, matematyka, biologia, chemia, fizyka, geografia, j. angielski, j. niemiecki);
porównanie średnich wyników szkoły z poszczególnych części egzaminu (wykresy słupkowe) ze średnimi
wynikami gminy, powiatu, województwa i okręgu;
wyniki w skali staninowej ze wszystkich części egzaminu.
Podczas analiz wykorzystuje się informacje przekazane przez OKE, a głównym narzędziem pomocnym
przy opracowaniu tych wyników jest arkusz kalkulacyjny. Dyrektor dodał, że w tej części prac analizowane są
również tendencje rozwojowe szkoły na tle kilku ostatnich lat. Jakościowo analizowane są współczynniki łatwości
w rozbiciu na konkretne wiadomości i umiejętności oraz edukacyjna wartość dodana z wykorzystaniem kalkulator
EWD - roczne i trzyletnie EWD z wyliczeniem przedziałów ufności, rozkładu potencjału uczniów, rozkładu wyników
i rozrzutu wyników dla danego rocznika. Zespoły nauczycieli dokonujące analizy opracowują również wnioski
6 / 49
wynikające z przeprowadzonych analiz. Na podstawie analizy ostatniego egzaminu gimnazjalnego sformułowano
następujące wnioski:
1. Wyniki gimnazjum świadczą o dobrej pracy tej szkoły. Gimnazjum w dłuższej perspektywie czasowej można
postrzegać jako szkołę uczącą efektywnie. We wszystkich częściach egzaminu efektywność jest
ponadprzeciętna (EWD dodatnie). Jednak pod względem efektywności nauczania praca gimnazjum nie jest
stabilna z roku na rok. Wyniki z części matematyczno-przyrodniczej są słabsze niż z części humanistycznej.
Taka tendencja występuje również w kraju.
2. Szkoła powinna uważnie śledzić jednoroczne wskaźniki EWD w celu rozpoznania czynników efektywności,
charakterystycznych dla swojej szkoły. Należy zwrócić uwagę na niską frekwencję (z różnych powodów)
w klasach co wpływa na zaległości w nauce, a także lekceważący stosunek niektórych uczniów
do obowiązków szkolnych.
3. Celem, który powinno postawić sobie gimnazjum w zakresie osiąganych wyników powinna być poprawa
efektywności nauczania przedmiotów matematyczno-przyrodniczych przy co najmniej średnich wynikach
egzaminacyjnych.
4. Wprowadzenie zajęć pozalekcyjnych już od I klasy dla uczniów o dużym i średnim potencjale – kółka
przedmiotowe i zainteresowań – szczególnie z przedmiotów matematyczno-przyrodniczych.
5. Podnosić jakość kształcenia w zakresie tych umiejętności, w których wyniki uzyskiwane na egzaminie
okazywały się niskie.
6. Wyniki analiz osiągnięć uczniów prezentować rodzicom w czasie zebrań ogólnych i w ramach konsultacji
indywidualnych.
7. Nauczyciele powinni nadal doskonalić swój warsztat pracy i wykorzystywać w procesie
dydaktyczno-wychowawczym atrakcyjne formy pracy w celu zwiększenia aktywności uczniów.
Cele i wnioski z prowadzonych analiz. Prowadzone w szkole analizy wyników egzaminu gimnazjalnego służą
pozyskaniu informacji o osiągnięciach uczniów oraz doskonaleniu pracy szkoły poprzez opracowanie i realizację
Szkolnego Programu Poprawy Efektywności Kształcenia. Nauczyciele i dyrektor w wywiadach stwierdzają,
że prowadzone analizy pozwalają ustalić mocne i słabe strony uczniów i szkoły, zmodyfikować metody i formy
pracy, aby były bardziej efektywne. W celu poprawy jakości edukacji, na podstawie wniosków z analiz
opracowywany jest Szkolny Program Poprawy Efektywności Kształcenia. Dyrektor dodał, że informacja dla
gimnazjalisty i jego rodzica o wyniku egzaminu musi być pełna i zawierać informacje o słabych i mocnych stronach.
Pomaga to w rozmowie z uczniem i rodzicem o wyborze szkoły i ustaleniu predyspozycji zawodowych. Na
podstawie wniosków z analizy wyników egzaminu gimnazjalnego wdrożone zostały działania w celu doskonalenia
umiejętności uczniów i podniesieniu wyniku egzaminu. Wszyscy nauczyciele w ankiecie (9/9) stwierdzili, że wnioski
z analizy wyników egzaminu wykorzystują do planowania swojej pracy w następnym roku. Przy czym dotyczy to
zajęć lekcyjnych, dodatkowych, różnych form sprawdzania wiedzy i umiejętności. Nauczyciele pracują wówczas
więcej nad słabo opanowanymi umiejętnościami, starają się modyfikować metody i formy pracy oraz przedmiotowe
systemy oceniania (1/9 ankietowanych). Dyrektor powiedział, że od lat szkoła boryka się ze zbyt niskim poziomem
umiejętności matematyczno-przyrodniczych. W związku z tym stwierdzono, że należy rozszerzyć ofertę zajęć
w tym zakresie. Szkoła opracowała projekt unijny we współpracy z Zakładem Doskonalenia Zawodowego i teraz
realizowany jest projekt Omnibus, w który zaangażowanych jest 80 dzieci. Jest również cała sieć dodatkowych
zajęć obejmujących znacznie większą grupę dzieci. W szkole doposażono również gabinety w sprzęt do fizyki
i chemii (zamontowano dygestorium, wyposażenie gabinetu), aby umożliwić prowadzenie doświadczeń.
Postanowiono, że trzeba podjąć działania, aby wszystkie pracownie były na najwyższym poziomie – stąd wniosek
o doposażenie szkoły w projektory, komputery, tablice interaktywne. Ponadto stwierdzono, że najlepsze efekty
przynosi nauka poprzez działanie. W związku z tym uczniowie klas trzecich w ramach realizacji projektów
edukacyjnych, od marca do maja uczestniczyli w zajęciach w szkole ponadgimnazjalnej – zamiast na zajęcia
z techniki chodzili do pracowni Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych, gdzie uczyli się nie tylko gotowania, ale też
czytania i przeliczania receptur, uczyli się dyscypliny.
Efekty prowadzonych analiz. Działania podejmowane w szkole na skutek wniosków z analiz wyników egzaminu
przynoszą poprawę efektów kształcenia. Zdaniem dyrektora sukces edukacyjny to dobrze wyszkolona kadra
i poprawa warsztatu pracy, dlatego wybrani nauczyciele uczestniczyli w szkoleniach z zakresu EWD, a cała rada
pedagogiczna została przeszkolona w zakresie nowoczesnych form pracy, w tym z zastosowaniem technologii
informacyjnej oraz wykorzystania dziennika elektronicznego i Szkolnej Platformy Edukacyjnej. Ponadto, według
dyrektora, na wzrost efektów kształcenia wpływa tworzony i modyfikowany Program Poprawy Efektywności
Kształcenia. Wytycza on kierunki pracy nauczycieli, jest poddawany analizie i nakierowany na kształtowanie
u uczniów praktycznych umiejętności przydatnych na egzaminie. Nauczyciele podczas wywiadu podkreślali,
7 / 49
że największy wpływ na poprawę wyników ma większa liczba zajęć dodatkowych. Są to przede wszystkim zajęcia
w ramach projektu edukacyjnego "Omnibus" i art. 42 KN. Na zajęciach tych nauczyciele rozwiązują typowe zadania
egzaminacyjne, ze szczególnym uwzględnieniem takich, które sprawiały uczniom trudności (np. w zeszłym roku
wyszło, że nie do końca rozumieją zadania polegające na określaniu P/F) oraz powtarzają wiadomości.
Nauczyciele zwracali uwagę, że część matematyczno-przyrodnicza jest bardzo trudna, a dodatkową trudnością
bywa często stosowany naukowy język i trudna konstrukcja zadań. Nauczyciele stwierdzili również, iż w pracy
nad poprawą efektów kształcenia ważną rolę odgrywają kontakty z rodzicami, które w tym roku są częstsze (są
comiesięczne konsultacje z rodzicami). W opinii partnerów lokalnych i samorządu szkoła w perspektywie trzech lat
osiąga coraz lepsze wyniki, które sięgają średniej wojewódzkiej. O bardzo dobrych efektach kształcenia świadczą
również sukcesy uczniów w konkursach i zawodach sportowych oraz duża liczba przyznawanych stypendiów
naukowych.
Szkoła spełnia wymaganie na poziomie wysokim.
Poziom spełniania wymagania: B
Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności
Komentarz:
Szkoła w sposób różnorodny i systemowy analizuje osiągnięcia wszystkich uczniów, z uwzględnieniem ich
możliwości rozwojowych. Dokumentacja szkolna zawiera szczegółowe zestawienia i analizy ocen
cząstkowych, śródrocznych i końcowych oraz innych osiągnięć uczniów. W celu rozpoznania możliwości
uczniów w szkole prowadzone są diagnozy i obserwacje oraz szczegółowe analizy opinii i orzeczeń
Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. Nauczyciele w większości wierzą w możliwość osiągania
sukcesów edukacyjnych przez uczniów, jednak nie dotyczy to wszystkich zajęć. Wnioski z analizy
osiągnięć uczących się dotyczą głównie zwiększenia ilości zajęć i ćwiczeń, doskonalących określone
umiejętności i pozwalają na dostosowanie zajęć do możliwości uczniów. Uczniowie nabywają wiadomości
i umiejętności zgodne z podstawą programową, a działania podejmowane na skutek wniosków z analizy
osiągnięć uczących się przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia, co widoczne jest w rosnących
wynikach egzaminu gimnazjalnego i edukacyjnej wartości dodanej.
Analiza osiągnięć uczniów. Szkoła w sposób różnorodny i systemowy analizuje osiągnięcia uczniów,
na co wskazuje analiza dokumentów oraz wypowiedzi dyrektora i nauczycieli. Ankietowani nauczyciele stwierdzają
, że analizują osiągnięcia uczniów, przy czym 8/9 robi to w odniesieniu do wszystkich, a 1/9 w stosunku
do większości uczniów. Jak wynika z odpowiedzi pedagogów w ankietach przykłady takich działań to:
analiza testów, sprawdzianów - 9/9,
analiza ocen cząstkowych - 8/9,
analiza wyników sprawdzianu szóstoklasisty - 6/9,
analiza egzaminów próbnych - 6/9,
analiza wyników egzaminu, wskaźników EWD - 4/9,
analiza wyników konkursów - 4/9.
Z wyjaśnień dyrektora i analizy dokumentów wynika, że w szkole bardzo dokładnie analizuje się oceny cząstkowe
i oceny śródroczne uczniów i klas, np. analiza ocen cząstkowych za I semestr roku szkolnego 2012/13 zwiera:
średnie ocen klas, średnie ocen na ucznia, liczba poszczególnych ocen (1, 2, 3,…6) z przedmiotów nauczania,
średnie ocen wystawione przez nauczycieli, analizę ilości różnych form sprawdzania wiedzy z poszczególnych
przedmiotów. Natomiast w analizie „Wyniki klasyfikacji śródrocznej – rok szkolny 2012/13” zawarte są: średnie
ocen poszczególnych klas, rozkład semestralnych ocen w poszczególnych klasach (1, 2, …6), wyniki klas (średnie
ocen) z przedmiotów nauczania, wyniki najniższe i najwyższe w szkole, oceny niedostateczne z przedmiotów,
oceny zachowania – ilość ocen w klasach. Dokonując analizy ocen cząstkowych szkoła opracowała arkusz
pomocniczy wypełniany przez nauczycieli klas, w którym podaje się: przewidywaną średnią, liczbę poszczególnych
ocen, średnie liczby ocen na ucznia (również najmniejsza i największa liczba ocen dla ucznia), liczby ocen
uzyskanych za poszczególne formy sprawdzania (np. kartkówki, zadania domowe, odpowiedzi ustne,…), liczby
ocen niedostatecznych, frekwencja uczniów na zajęciach, główne przyczyny niepowodzeń, proponowane działania
8 / 49
naprawcze, współpraca nauczyciela z wychowawcą i rodziną ucznia. W protokolarzu rady pedagogicznej z dnia 12
grudnia 2012r. znajduje się omówienie wyników egzaminu próbnego i analiza ocen cząstkowych uczniów za
I semestr. Dyrektor w wywiadzie podkreślał również, że osiągnięcia edukacyjne uczniów analizuje się na podstawie
prowadzonych diagnoz na wejściu i na wyjściu na każdym etapie edukacyjnym, a wyniki osiągnięć przyrównuje
do określonych standardów. Nauczyciele gimnazjum mają obowiązek zapoznać się z wynikami sprawdzianu
swoich uczniów, potem jest robiona diagnoza wewnętrzna przez nauczycieli w zespołach przedmiotowych, aby po
miesiącu mieć pełny raport o uczniach - jakie są ich możliwości i jak nauczyciele będą z nimi pracować.
Nauczyciele muszą modyfikować plan pracy do możliwości uczniów. Każdy nauczyciel prowadzi diagnozy i na tej
podstawie później planowana jest praca szkoły. Druga diagnoza robiona jest po zakończeniu semestru w klasach
I-III. W gimnazjum nauczyciele, np. matematyki, fizyki, czy też chemii analizując wyniki egzaminu i na podstawie
wyników diagnoz, wytyczają kierunki własnego doskonalenia i doposażania pracowni. Ponadto dyrektor powiedział,
że nauczyciele dokonują analizy aktywności ucznia, tj. udziału w konkursach, działalności w samorządzie
uczniowskim, zaangażowania na lekcjach i poza szkołą. Nauczyciele odnotowują wszystko, a szczegółowa analiza
odbywa się dwa razy do roku. Wyróżniający się uczniowie nagradzani są na apelach.
Możliwości rozwojowe uczniów. Wypowiedzi dyrektora i nauczycieli wskazują, że podczas analizy osiągnięć
uczniów uwzględniane są ich możliwości rozwojowe. Respondenci podkreślali przede wszystkim, że organizując
pracę, nauczyciele biorą pod uwagę zalecenia Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej i możliwości uczniów. Aby
poznać możliwości rozwojowe uczniów w szkole prowadzone są diagnozy i obserwacje oraz szczegółowe analizy
opinii i orzeczeń PPP. Nauczyciele podczas wywiadu podali, że podczas oceniania uwzględniają zalecenia podane
w opiniach i orzeczeniach. Ponadto, kiedy uczeń z dostosowaniem radzi sobie dobrze, np. napisze pracę w tym
samym czasie co pozostali, jest doceniany, kiedy podczas odpowiedzi ustnych wykazuje aktywność również jest
chwalony. Zdaniem nauczycieli uczniowie o mniejszych możliwościach radzą sobie lepiej w czasie zajęć w ramach
Omnibusa, tj. w "słabszej" grupie, gdzie łatwiej im pokonywać trudności, nie czują się gorsi. Uwzględnianie
możliwości rozwojowych uczniów ma duże znaczenie szczególnie podczas analiz osiągnięć sportowych uczniów.
Według nauczycieli o ocenie nie decydują tu wyniki testów sprawnościowych lecz chęci ucznia, wysiłek włożony
w wykonanie ćwiczenia, zaangażowanie.
Nauczyciele w większości wierzą w możliwość osiągania sukcesów edukacyjnych przez uczniów, jednak nie
dotyczy to wszystkich zajęć. Wszyscy ankietowani nauczyciele (9) uważają swoich uczniów za zdyscyplinowanych.
W większości oceniają też uczniów jako zaangażowanych (7/9), przejawiających własną inicjatywę (7/9),
uzyskujących lepsze wyniki (7/9). Niżej oceniają ankietowani nauczyciele chęć do nauki (5/9 ankietowanych w większości maja chęć do nauki, 3/9 - mają niewielką chęć do nauki). Rodzice w wywiadzie i w większości
w ankietach (25/32) stwierdzili, że nauczyciele wierzą w możliwości uczniów. Przejawia się to poprzez namawianie
do udziału w konkursach i zajęciach dodatkowych. Nieco odmienną opinię wyrazili uczniowie podczas wywiadu.
Uważają oni, że na części zajęć (około 3/5) nauczyciele nie okazują swojej wiary w uczniów, a wręcz odwrotnie,
wypowiadają opinie, które nie zachęcają do pracy, demotywują ich do nauki. Ponadto uczniowie dodali, że niektóre
zajęcia (np. biologia, chemia, geografia) w piątki praktycznie się nie odbywają z powodu dużej liczby nieobecnych
uczniów, którzy biorą udział w zawodach sportowych. Zauważyli również, że dyrektor docenia przede wszystkim
sukcesy sportowe, a nie naukowe.
Wnioski z analizy osiągnięć uczniów.Wyniki przeprowadzonego badania wskazują, że wnioski z analizy
osiągnięć uczniów pozwalają na dostosowanie zajęć do możliwości uczniów. Nauczyciele podczas wywiadu
stwierdzili, że w szkole jest wielu uczniów z różnego rodzaju problemami, przy czym część posiada opinie bądź
orzeczenia Poradni. Zdaniem nauczycieli uczniów tych dodatkowo wspiera pedagog, psycholog i logopeda.
Większość ankietowanych uczniów klas trzecich (30/39) uważa zajęcia, w których uczestniczyli za dostosowane
do ich możliwości. Większość ankietowanych uczniów ocenia zajęcia szkolne jako średnio trudne. Uczniowie klas
drugich wybrali w większości oceny 5 (11/23 ankietowanych) i 4 (6/23) na 8-stopniowej skali. Natomiast wśród
uczniów klas trzecich dominanta była na ocenie 4 (13/39 ankietowanych, 8/39 wybrało ocenę 3, a 7/23 - ocenę 5).
W szkole wdraża się wnioski z analizy osiągnięć uczących się, na co wskazują wypowiedzi nauczycieli i dyrektora.
Dotyczą one głównie zwiększenia ilości zajęć i ćwiczeń, doskonalących określone umiejętności. Dyrektor
w wywiadzie podkreślał, że analizy osiągnięć uczniów oraz wyników egzaminu gimnazjalnego pokazały,
że z przedmiotów matematyczno-przyrodniczych uczniowie osiągają słabsze rezultaty. Aby poprawić tę sytuację
opracowany i wdrożony został projekt Omnibus, który umożliwia prowadzenie zajęć dodatkowych. Również
nauczyciele uważają, że w celu poprawy poziomu umiejętności uczniów prowadzą zajęcia dla uczniów zdolnych
i zajęcia wyrównawcze. Dyrektor i nauczyciele wskazują także wnioski, na skutek których realizowane są większe
ilości ćwiczeń, doświadczeń, np. na poziomie rozszerzonym z języka obcego uczniowie powinni umieć napisać
krótką formę wypowiedzi i dlatego trzeba więcej ćwiczyć umiejętność pisania - do tej pory więcej wagi przykładano
do rozumienia tekstu słuchanego i wypowiedzi ustnej, gdyż te umiejętności były sprawdzane. Nauczyciele dodali
w wywiadzie, że analizy osiągnięć uczniów pozwalają im określić predyspozycje i możliwości uczniów do udziału
9 / 49
w konkursach i zawodach. Dzięki temu podejmują oni pracę z uczniem zdolnym, przygotowują i przekazują im
dodatkowe materiały, zachęcają jak największą liczbę uczniów do udziału w szkolnych eliminacjach konkursów
i zawodów.
Osiągnięcia uczniów – zgodność z podstawą programową i wzrost efektów kształcenia.Uczniowie nabywają
wiadomości i umiejętności zgodne z podstawą programową, na co wskazują wyniki promocji oraz opinie
nauczycieli i partnerów szkoły. Z analizy dokumentów wiadomo, że w roku szkolnym 2010/2011 odsetek uczniów
niepromowanych wynosił 0,67%, a w roku 2011/2012 – 0.77%. Zdaniem większości ankietowanych nauczycieli
(8/9) ich uczniowie w poprzednim roku szkolnym dobrze opanowali wiadomości i umiejętności opisane w podstawie
programowej (nauczyciele wybrali wartości 5 i 6 na 8-stopniowej skali). W opinii partnerów szkoła umożliwia
uczniom rozwój ich sportowych uzdolnień i zainteresowań, uczy ich zachowań społecznych - pracy w grupie,
tolerancji, pomocy innym, samodzielności i odpowiedzialności, umiejętności radzenia sobie ze stresem,
komunikowania się z ludźmi. Ponadto uczniowie mają w szkole możliwość nauki posługiwania się językiem obcym,
technologią informacyjną, autoprezentacji i wystąpień publicznych.
Wdrażanie wniosków przyczynia się do wzrostu efektów kształcenia, co widoczne jest w rosnących wynikach
egzaminu gimnazjalnego i edukacyjnej wartości dodanej. Z analizy dokumentów szkolnych wynika, że zarówno
w części humanistycznej jak i matematyczno-przyrodniczej egzaminu gimnazjalnego występuje tendencja
wzrostowa. W roku 2012 szkoła uzyskała następujące wyniki: język polski – 7 stanin, historia i wos – 6 stanin,
matematyka – 5 stanin, część przyrodnicza – 5 stanin, j. angielski podstawowy – 4 stanin, j. niemiecki podstawowy
– 7 stanin. Na podstawie analizy trzyletniego EWD można stwierdzić, że w części humanistycznej szkoła uzyskuje
wynik egzaminu równy lub nieco wyższy od średniej krajowej, a dodatnia wartość EWD wskazuje, że następuje
systematyczny wzrost efektywności i wyników nauczania; podobnie jest w części matematyczno-przyrodniczej.
Zdaniem dyrektora do wzrostu wyników nauczania przyczynia się przede wszystkim większa ilość i lepsza jakość
zajęć dodatkowych realizowanych przez szkołę, w szczególności w ramach unijnego projektu Omnibus. Pozytywny
wpływ mają również praca z uczniem zdolnym oraz zwiększenie ilości ćwiczeń i doświadczeń wykonywanych
na zajęciach.
Wymaganie: Uczniowie są aktywni
Komentarz:
Uczniowie angażują się w zajęcia przygotowując prace dodatkowe, prezentacje multimedialne, projekty,
wykazując aktywność na lekcji. Jednak grupa uczących się uważa część zajęć lekcyjnych za niezbyt
interesujące. Uczniowie chętnie uczestniczą również w zajęciach pozalekcyjnych w szkole, choć nie
wszystkie uznają za ciekawe. Samorząd szkolny jako reprezentacja wszystkich uczniów występuje
z inicjatywami dotyczącymi organizacji życia szkolnego, zajęć pozalekcyjnych, udziału w różnego rodzaju
konkursach, współpracy szkoły ze środowiskiem i działań charytatywnych. Działania proponowane przez
samorząd uczniowski są przez szkołę realizowane.
Zaangażowanie uczniów w zajęcia organizowane przez szkołę. Ankietowani nauczyciele w większości (8/9)
dobrze oceniają zaangażowanie uczniów podczas swoich zajęć. Podobnego zdania są w większości (26/32)
ankietowani rodzice. Przykładami zaangażowania według nauczycieli jest:
aktywność, udział uczniów w lekcji, np. praca w grupach, przy tablicy, wykonywanie ćwiczeń - 9/9,
przygotowanie prezentacji i projektów, wykonanie zadań dodatkowych - 6/9,
udział w zajęciach pozalekcyjnych - 4/9,
przygotowanie do lekcji - 2/9,
udział w konkursach - 1/9.
Obserwacje zajęć i wypowiedzi nauczycieli w czasie wywiadu wskazują, że uczniowie są aktywni, kiedy na lekcji
wykorzystywany jest sprzęt informatyczny, kiedy nauczyciele stosują formy pracy zespołowej, umożliwiają uczniom
10 / 49
samodzielne wykonywanie zadań, zachęcają do odpowiedzi. Nauczyciele dodali, że oceniają za aktywność,
nagradzają za bardzo dobre wyniki w nauce i na egzaminie. Powiedzieli również, że dają uczniom dodatkowe
zadania, prace, sami angażują się w wykonywanie ćwiczeń, uczestniczą w rozgrywkach sportowych z uczniami.
Podczas obserwowanych zajęć uczniowie byli zaangażowani w zajęcia (4/8 - większość uczniów, 3/8 - cała klasa),
a ich aktywność była zależna od działań nauczyciela. Ankietowani uczniowie w połowie (31/62) uważają, że tylko
niektóre zajęcia są wciągające, 20/62 stwierdza, że duża część zajęć jest angażująca, 8/62 ankietowanych
uczniów jest zdania, że zajęcia w ogóle nie są wciągające, a 3/62 uczniów prawie wszystkie lekcje ocenia bardzo
dobrze.
Uczniowie uczestniczą z zaangażowaniem w zajęciach pozalekcyjnych w szkole, choć nie wszystkie uznają za
ciekawe. Większość ankietowanych nauczycieli (8/9) i ankietowanych rodziców (22/32) jest zdania, że uczniowie
chętnie angażują się w zajęcia pozalekcyjne. Nauczyciele podali w ankiecie, że uczniowie na tych zajęciach są
aktywni i uzupełniają zaległości (6/9 ankietowanych), przygotowują się do konkursów (5/9), uczestniczą w akcjach
charytatywnych (5/9), biorą udział w konkursach, zawodach, przeglądzie jasełek (4/9), redagują gazetę szkolną
i realizują pasje (2/9) oraz pogłębiają wiedzę z lekcji, zgłaszają pomysły zadań, pomagają sobie nawzajem (1/9).
Ankietowani uczniowie w połowie (31/62) uważają, że niektóre zajęcia pozalekcyjne bywają wciągające, ale zdarza
się to rzadko, 19/62 ankietowanych stwierdza, że sporo zajęć jest interesujących, a 7/62 ankietowanych jest
zdania, że zajęcia w ogóle nie są ciekawe.
Inicjatywy uczniów.Uczniowie reprezentowani przez samorząd szkolny występują z inicjatywami dotyczącymi
organizacji życia szkolnego, zajęć pozalekcyjnych, udziału w różnego rodzaju konkursach, współpracy szkoły ze
środowiskiem i działań charytatywnych. Wszyscy respondenci w wywiadach (dyrektor, nauczyciele, uczniowie,
partnerzy szkoły) wskazywali na aktywną działalność samorządu szkolnego, który jest inicjatorem wielu pomysłów
realizowanych w szkole. Uczniowie proponują sposób organizacji imprez szkolnych, przygotowują ich scenariusze
(np. Dzień Patrona, Dzień Kobiet, Dzień Sportu, Bal Absolwentów, apele okolicznościowe). Pomysły uczniów brane
są pod uwagę w planowaniu zajęć pozalekcyjnych, np. koła fotograficznego wokalno-muzycznego, teatralnego
(działającego okresowo przy przygotowaniu jasełek). Z inicjatywy uczniów wydawana jest gazetka szkolna ("Kurier
Floriański"), gazetki ścienne - uczniowie przygotowują artykuły, proponują tematy. Jak wynika z wypowiedzi
respondentów uczniowie zgłaszają propozycje wyjazdu na wycieczki i uczestniczą w ich organizacji. Występują
również z inicjatywami dotyczącymi działań charytatywnych, np. zbiórki na rzecz dzieci z Caritasu. Nauczyciele
i dyrektor stwierdzają ponadto, że uczniowie wykazują inicjatywę podczas przygotowywania projektów
edukacyjnych i organizacji konkursów, np. sami umawiają się na rozgrywki sportowe. Ankietowani nauczyciele
podali następujące przykłady działań uczniów, które wpływają na rozwój szkoły:
organizacja uroczystości szkolnych i gminnych - 8/9,
działania samorządu szkolnego - 7/9,
propozycje zajęć pozalekcyjnych - 7/9,
propozycje projektów edukacyjnych - 7/9,
udział w konkursach - 5/9,
współpraca ze środowiskiem - 3/9,
akcje charytatywne - 3/9.
Uczniowie klas drugich w ankietach w większości (16/23) stwierdzili, że mają wpływ na to, co się dzieje w szkole
(7/23 - nie mają wpływu). Jednak uczniowie klas trzecich, zapytani w ankiecie czy mieli wpływ na to, co działo się
na lekcjach, w większości (29/39) byli zdania, że nie mieli takiego wpływu. Podobnie jak ponad połowa uczniów
klas drugich (12/23). W opinii uczniów zależy od nich atmosfera w klasie (6/23), sposób pracy (4/23), organizacja
zajęć (19/39), stosunek nauczycieli do uczniów (14/39), zakres omawianego materiału (11/39), wyposażenie (5/39).
Z wyjaśnień nauczycieli podczas wywiadu wynika, że szkoła pomaga uczniom w planowaniu własnego rozwoju.
Służą temu np. przygotowywane na technice prezentacje zawodów, rozmowy na lekcjach wychowawczych,
doradztwo zawodowe, w ramach którego prowadzone są zajęcia dla uczniów uczestniczących w projekcie
Omnibus. Uczniowie nabywają w szkole umiejętności przydatnych w dalszym życiu, np. pisania CV, pism
użytkowych, uczą się pewnego systemu wartości. W poprzednim roku w szkole były przeprowadzone testy
psychologiczne oraz zorganizowano giełdę szkół, która umożliwiła zapoznanie się z ofertą 10 szkół
ponadgimnazjalnych. Uczniowie w wywiadzie stwierdzili, że mają w szkole częściowo możliwość wpływania
na swój rozwój. Wymieniali tu głównie swój udział w zajęciach pozalekcyjnych, które mogą wybierać. Dodali
jednak, że np. jest kółko fotograficzne i tam można rozwijać zainteresowania i chodzić kiedy się chce, są zajęcia
dodatkowe z matematyki i języka polskiego, zajęcia przygotowujące do egzaminów, do których są raczej
przymuszani. Uczniowie wypowiadający się w wywiadzie uważają, że osoby, które chodzą na zajęcia powinny być
nagradzane za przyjście (np. plusem, a minus za nieobecność), a nie przymuszane do chodzenia. Zwrócili również
11 / 49
uwagę na sposób zapisywania uczniów do udziału w projekcie Omnibus: "Jest projekt Omnibus, są 2 grupy, było
tak, że pani czytała po kolei z dziennika i pytała czy chce iść na zajęcia i niektórzy chcieli, inni nie, ale potem już
nie było miejsc i nawet jak ktoś chciał, to już nie mógł się zapisać, mogą chodzić na zajęcia, ale nie są zapisani;
tylko te osoby są zapisane i dostają materiały i posiłki".
Realizacja uczniowskich pomysłów przez szkołę. W szkole realizowanych jest wiele działań, które
proponowane są głównie przez samorząd uczniowski. Uczniowie wypowiadający się w wywiadzie stwierdzili,
że kiedy występowali z jakąś inicjatywą, mieli możliwość jej realizowania. Ich zdaniem zwykle dochodzą do skutku
wycieczki, które proponują. Stwierdzili, że mieli też szansę zorganizowania nocy filmowej, jednak na skutek
wprowadzania zmian w trakcie organizacji zmalał liczba chętnych uczniów i pomysł nie został zrealizowany. Jak
podają uczniowie i dyrektor w wywiadach, w szkole odbywają się imprezy szkolne, w których wiele zależy
od uczniów, np. obchody Dnia Kobiet, gdzie aktorami byli chłopcy, apele rocznicowe, jasełka, dyskoteki, Dzień
Dziecka, Bal Absolwentów. Uczniowie przygotowują scenariusze imprez, proponują sposób jej organizacji.
Zdaniem dyrektora z inicjatywy uczniów wprowadzono zmianę w uroczystości pasowania na ucznia, która miała
miejsce przy okazji Dnia Nauczyciela - uczniowie chcą mieć przy okazji święta piknik i rozgrywki z nauczycielami.
Dzięki pomysłom uczniów prowadzona jest w szkole zbiórka nakrętek na rzecz potrzebującego dziecka,
przygotowane zostały paczki na Boże Narodzenie dla dzieci z Caritasu, zbierana jest karma dla zwierząt ze
schroniska, a uczniowie dodatkowo wyszli z propozycją objęcia patronatem schroniska. Uczniowie sami redagują
gazetę szkolną "Kurier Floriański", proponują tematykę gazetek ściennych i sami je wykonują. Jak stwierdzili
respondenci (uczniowie i dyrektor) zdanie uczniów jest brane pod uwagę przy organizacji zajęć pozalekcyjnych, np.
zajęć muzyczno-wokalnych. Dyrektor dodał jeszcze, że uczniowie zgłaszali potrzebę wpływania na proces
edukacyjny i wprowadzono dzień bez pytania dla ucznia - „Szczęśliwy numerek”, wpłynęli na powstanie klubu
sportowego i współpracę z klubami na terenie gminy. Zdaniem dyrektora uczniowie mają możliwość przygotowania
lekcji poprzez przygotowanie prezentacji, projektu edukacyjnego, wpływają na plan pracy wychowawczej. Mogą też
reprezentować i promować szkołę na imprezach gminnych, konkursach, zawodach i przeglądach. Nauczyciele
stwierdzili, że uczniowie proponują prowadzenie akcji Góra Grosza, WOŚP, wykonują stroiki na Boże \Narodzenie
i Wielkanoc, zainicjowali współpracę z DPS-em w Jasieńcu i Stowarzyszeniem św. Wincentego a’ Paulo. Na
terenie szkoły znajdują się okolicznościowe gazetki ścienne, gazetki edukacyjne, np. prezentujące zawody, tablice
obrazujące realizację ciekawych projektów edukacyjnych (np. Czerwony Kapturek, Historia Herbu Trzciela, projekt
WORK). Jest też informacja dotycząca składu i pracy samorządu szkolnego.
Wymaganie: Respektowane są normy społeczne
Komentarz:
Uczniowie mają duże poczucie bezpieczeństwa podczas pobytu w szkole. Szkoła określa zachowania
uczniów i zagrożenia poprzez obserwację, rozmowy, analizę dokumentacji szkolnej i ankiety. Diagnoza ta
umożliwia realizację odpowiednich działań profilaktycznych i wychowawczych. W szkole dostrzegane
i promowane są pozytywne zachowania uczniów. Analiza podejmowanych działań wychowawczych ma
charakter okazjonalny i prowadzona jest przez pedagoga, podczas rozmów indywidualnych, na forum
klasy, z rodzicami. Natomiast modyfikacja prowadzonych w szkole działań wychowawczych nastąpiła
na skutek analizy zachowań uczniów i polegała na opracowaniu "Planu poprawy dyscypliny". Należy
również zauważyć, że uczniowie zgłaszają niewiele propozycji dotyczących modyfikacji działań
wychowawczych i nie mają poczucia wpływu na te zmiany. Uczniowie znają swoje prawa i obowiązki,
wiedzą jak powinni się zachowywać i w większości starają się przestrzegać ustalonych norm.
Poczucie bezpieczeństwa uczniów. Uczniowie mają duże poczucie bezpieczeństwa podczas pobytu w szkole.
W opinii rodziców, partnerów szkoły i pracowników niepedagogicznych szkoła podejmuje skuteczne działania
zapewniające dzieciom bezpieczeństwo. Ankietowani uczniowie w większości czują się bezpiecznie podczas lekcji
i przerw (37/39 badanych uczniów klas trzecich) oraz na terenie szkoły po lekcjach (18/23 ankietowanych
drugoklasistów, przy czym 4/23 w ogóle nie bywa na terenie szkoły po zajęciach). Około połowy ankietowanych
uczniów klas drugich (11/23) uważa, że w szkole nie ma miejsc niebezpiecznych, pozostali wymienili: korytarz
12 / 49
i toalety (po 5 osób), boisko i szatnię (po 2 osoby). Również pracownicy niepedagogiczni (wywiad) stwierdzili,
że w szkole nie ma miejsc, gdzie zdarzałyby się zachowania zagrażające bezpieczeństwu dzieci. Podczas
obserwowanych zajęć nie wystąpiły sytuacje niebezpieczne (7/8, 1/8 - nauczyciel zadbał o bezpieczeństwo),
a nauczyciele tworzyli atmosferę emocjonalnego bezpieczeństwa uczniów. Rodzice, pracownicy niepedagogiczni
i partnerzy szkoły uważają, że szkoła zapewnia bezpieczeństwo na wysokim poziomie. Respondenci (pracownicy
i partnerzy) podkreślali, że w szkole rozmawia się o bezpieczeństwie, realizowane są programy profilaktyczne,
odbywają się spotkania z policją, strażą pożarną. Szkoła jest zamykana, a sytuacje konfliktowe są niezwłocznie
rozwiązywane. Pracownicy niepedagogiczni dodali, że również dbają o bezpieczeństwo uczniów - są opiekunami
w busach dowożących dzieci do szkoły, pełnią dyżury, podobnie jak nauczyciele, pomagają przy utrzymaniu
porządku podczas posiłków. Zdaniem partnerów szkoły w zapewnieniu bezpieczeństwa w szkole pomaga
monitoring wizyjny i system alarmowy. Większość ankietowanych uczniów uważa, że w szkole rzadko występują
sytuacje zagrożenia bezpieczeństwa. 22/23 ankietowanych nigdy nie było zmuszanych do kupowania czegoś za
własne pieniądze lub oddawania swoich rzeczy, 21/23 nigdy nie było obrażanych w internecie lub za pomocą
telefonu, 20/23 nigdy nie było pobitych, nie zniszczono im umyślnie rzeczy, nie uczestniczyli w bójce z użyciem
ostrego narzędzia, 18/23 nigdy nic nie ukradziono. Wymienione sytuacje zdarzyły się w szkole incydentalnie - 1 raz
lub 2-3 razy. Częściej niż 4 razy 1/23 osoba uczestniczyła w bójce z innymi uczniami, gdzie używano ostrego
narzędzia, 1 osobie spośród 23 ankietowanych umyślnie zniszczono jakąś rzecz. Sytuacje niepożądane, które
występują w szkole to:
obrażanie, używanie przezwisk (9/23 ankietowanych dotknęło to więcej niż 4 razy, 3/23 - było obrażanych
2-3 razy, a 5/23 - 1 raz);
robienie nieprzyjemnych dowcipów (1/23 - więcej niż 4 razy, 3/23 - 2-3 razy, 8/23 - 1 raz);
celowe wykluczenie z grupy (1/23 ankietowany był wykluczony z grupy 2-3 razy, 7/23 1 raz).
Diagnoza zagrożeń i zachowań uczniów. Szkoła diagnozuje zachowania uczniów i zagrożenia poprzez
obserwację, rozmowy, analizę dokumentacji szkolnej i ankiety. Z wyjaśnień dyrektora wynika, że diagnozując
zachowania uczniów wychowawca analizuje zapisy w dzienniku, zbiera opinie od rodziców i partnerów szkoły oraz
zespołu interdyscyplinarnego. Zachowania uczniów analizowane są również podczas posiedzeń zespołu
wychowawczego, który spotyka się raz w miesiącu. Zdaniem dyrektora w szkole występuje dużo trudnych sytuacji
wychowawczych, w których rozwiązywaniu pomaga również psycholog. Dyrektor dodał, że w szkole realizowany
jest program wychowawczy, a w tym roku dodatkowo wdrożony został Szkolny Program Poprawy Dyscypliny
i Bezpieczeństwa. Według większości ankietowanych rodziców (23/32) pozytywne zachowania ich dzieci są
dostrzegane przez nauczycieli. Analiza dokumentów i wypowiedzi dyrektora wskazują, że diagnoza zagrożeń
prowadzona jest na podstawie: obserwacji, rozmów z uczniami, rodzicami, nauczycielami, pracownikami
niepedagogicznymi szkoły, policją, pracownikami socjalnymi, kuratorami sądowymi, ankiet. Zdiagnozowano
następujące problemy:
brak umiejętności współdziałania;
niski poziom umiejętności rozwiązywania sytuacji konfliktowych – w efekcie bójki;
niski stopień tolerancji;
nastawienie konsumpcyjne do świata (najważniejsze są moje sprawy);
eksperymentowanie młodzieży z papierosami, alkoholem;
wagary;
niski poziom samooceny;
drobne kradzieże.
Dyrektor stwierdził, że wychowawcy rozmawiają z uczniami o zagrożeniach podczas lekcji wychowawczych.
Zdaniem dyrektora największym zagrożeniem jest agresja słowna i fizyczna. Z dokumentacji szkoły wynika
ponadto, że przeprowadzono ankietę na temat zachowań ryzykownych młodzieży, a wnioski wskazują,
że najpopularniejszą używką są papierosy. W opinii niewielkiej większości ankietowanych rodziców (18/32)
otrzymują oni informacje o zagrożeniach występujących w szkole.
Działania wychowawcze szkoły. Szkoła określa zagrożenia i podejmuje działania profilaktyczne i wychowawcze.
Pozytywne zachowania uczniów są dostrzegane i promowane. Z wypowiedzi dyrektora i pracowników
niepedagogicznych wynika, że w szkole prowadzony jest stały monitoring zagrożeń. Również większość
ankietowanych rodziców (26/32) uważa, że nauczyciele szybko reagują na niewłaściwe zachowania uczniów oraz
na zachowania ryzykowne (22/32, 4/32 rodziców sądzi, że nie ma takich zachowań). Kiedy zdarza się
nieodpowiednie zachowanie, uczniowi zwraca się uwagę, jeśli jest taka potrzeba, prowadzi się rozmowy
wyjaśniające i dyscyplinujące, rozmowy z pedagogiem, pracę w zespole klasowym, wzywa rodziców. Rodzice
13 / 49
podczas wywiadu stwierdzili, że ich dzieci nigdy nie były narażone na niewłaściwe zachowania ze strony innych
uczniów, choć mają świadomość, że w szkole zdarzają się przypadki takich zachowań. Aby zapobiegać
zagrożeniom i wzmacniać zachowania pozytywne, w szkole podejmowane są działania wychowawcze. Z analizy
dokumentów wynika, że w roku szkolnym 2012/2013 realizowane są:
programy profilaktyczne - "Stop wagarom", "Znajdź właściwe rozwiązanie" (SANEPID), "Trzymaj formę"
(SANEPID);
Szkolny Program Profilaktyki, w ramach którego odbywają się: spotkania profilaktyczne ze specjalistą
do spraw nieletnich - klasy I – III (Policja z Międzyrzecza), zajęcia z projektu edukacyjnego
współfinansowanego przez UE – Omnibus (warsztaty z preorientacji zawodowej dla klas III, dla rodziców),
warsztaty "Jak radzić sobie z agresją" oraz program "Ile mogę dać innym – oblicza wolontariatu".
Dyrektor, pracownicy niepedagogiczni i rodzice uważają, że szkoła kształtuje pozytywne wzorce zachowań poprzez
organizację apeli promujących pozytywne zachowania i pochwały uczniów na zebraniach z rodzicami. Również
większość ankietowanych rodziców (26/32) dostrzega fakt chwalenia przez nauczycieli pozytywnych zachowań
młodzieży. Dyrektor dodał w wywiadzie, że ważną we wzmacnianiu pożądanych postaw odgrywa system nagród.
Są nagrody za czytelnictwo, 100% frekwencji. W szkole jest dofinansowanie wypoczynku, wyjazdów na biwak,
biletów do kina. Są też stypendia w trzech kategoriach – za najwyższą średnią, dla najlepszego ucznia
i stypendium ze Stowarzyszenia Wspieramy Młode Talenty. Zdaniem dyrektora narzędziem do kreowania
właściwych postaw są możliwości, jakie daje współpraca ze szkołami za granicą (np. w Niemczech,
w Falkenbergu) – w wieloletnim planie pracy szkoła przyjęła, że uczniowie wyróżniający się są nagradzani
wyjazdem do Niemiec. W harmonogramie spotkań w tym roku jest zaplanowana wycieczka do Centrum Kopernika
dla uczniów wraz z uczniami z Niemiec.
Analiza i modyfikacja działań wychowawczych. Analiza podejmowanych działań wychowawczych ma charakter
okazjonalny i prowadzona jest przez pedagoga, podczas rozmów indywidualnych, na forum klasy, z rodzicami.
Z wypowiedzi dyrektora wynika, że w szkole analizuje się jak nagrody, np. w postaci wyjazdu na wycieczki,
przekładają się na dalsze zachowania ucznia, jego aktywność społeczną. Prowadzona analiza dotyczy
skuteczności działań wzmacniających zachowania pozytywne uczniów i odbywa się poprzez rozmowy
indywidualne z uczniem, z klasą i rodzicami. Nauczyciele podczas wywiadu stwierdzili, że analizy działań
wychowawczych podejmowanych w szkole dokonuje głównie pedagog. Prowadzi rozmowy z uczniami, ankiety
i uzyskuje informację, które z działań są dla nich interesujące, potrzebne i powinny być kontynuowane. Na przykład
co roku odbywają się spotkania z policją, ponieważ dzięki nim młodzież dowiaduje się o ważnych dla nich
sprawach (ostatnio na temat odpowiedzialności z niewłaściwe zachowania).
Działania wychowawcze szkoły zostały zmodyfikowane na skutek analizy zachowań uczniów. Dyrektor
i nauczyciele w swoich wypowiedziach stwierdzili, że zaobserwowane zachowania uczniów na przerwach
spowodowały opracowanie "Planu poprawy dyscypliny". Uczniowie spóźniali się na lekcje, załatwiali po dzwonku
różne sprawy, po zakończeniu lekcji wybiegali na przerwę pozostawiając w klasie bałagan. Ustalono, że po
dzwonku uczniowie maja obowiązek ustawić się pod klasą i oczekiwać na nauczyciela, a lekcje muszą być tak
zorganizowane, aby uczeń zdążył się spakować i spokojnie wyjść z klasy. Dyrektor dodał, że monitorowane są
również zachowania uczniów na uroczystościach szkolnych. Natomiast, aby nie dopuścić do niewłaściwych
zachowań uczniów, są odpowiednie instrukcje postępowania podczas organizacji imprez masowych. Nauczyciele
zwrócili również uwagę na realizację programu profilaktycznego "Stop wagarom", który był wprowadzony
w ubiegłym roku, ponieważ stwierdzono problemy z frekwencją. Przyniósł on efekty i jest kontynuowany. Zdaniem
partnerów lokalnych szkoła realizuje programy profilaktyczne i jest wpisana do gminnego programu GKRPA,
co wpływa na kształtowanie właściwych postaw uczniów i zapobiega zachowaniom niepożądanym. W opinii
partnerów szkoła ma dobry kontakt z rodzicami, nagradza wyróżniających się uczniów, monitoruje ich zachowania,
informuje społeczność lokalną o sukcesach i osiągnięciach.
Udział uczniów w modyfikacjach działań wychowawczych. Uczniowie zgłaszają niewiele propozycji
dotyczących modyfikacji działań wychowawczych i nie mają poczucia wpływu na te zmiany. Wszyscy ankietowani
nauczyciele (9) i dyrektor uważają, że realizowane przez nich działania uwzględniają inicjatywy uczniów. Według
nich propozycje uczniów dotyczyły przede wszystkim zachowania na lekcjach i przerwach oraz dyscypliny.
Nauczyciele podczas wywiadu powiedzieli, że ewaluacji podlega system oceny zachowania i rozmawiają ze swoimi
uczniami na ten temat. W opinii nauczycieli propozycje uczniów dotyczyły wyglądu i były raczej liberalizujące.
Zdaniem nauczycieli w statucie szkoły znajduje się zapis dotyczący wyglądu ucznia i to wystarczy. Dodali jeszcze,
że uczniowie mogą zgłaszać propozycje tematów godzin wychowawczych, np. o używkach, papierosach, alkoholu,
zasadach odżywiania. Zdaniem uczniów wypowiadających się w wywiadzie są oni uczniami i nie mają nic
do gadania na temat prawa szkolnego. Ich zdaniem są w tym zakresie traktowani powierzchownie. Stwierdzili,
14 / 49
że mogą rozmawiać z wychowawcą na różne tematy, a czasem jest dużo dyskusji, ale niewiele z tego wynika.
Znajomość i przestrzeganie norm zachowania przez uczniów. Uczniowie znają swoje prawa i obowiązki,
wiedzą jak powinni się zachowywać i starają się przestrzegać ustalonych norm. Większość ankietowanych uczniów
( 54/62) deklaruje znajomość zasad zachowania w szkole. Podczas wywiadu wymienili oni swoje prawa
i obowiązki. Powiedzieli, że mają prawo do nauki, dyskusji z nauczycielem, wypowiadania własnego zdania,
zgłoszenia nieprzygotowania do lekcji. Wymienili również obowiązki, np. nauki, odrabiania zadań domowych,
przygotowania się do lekcji, odpowiedniego zachowania. Dodali, że nie wolno im używać wulgaryzmów, niszczyć
mienia szkolnego, używać sprzętu elektronicznego, kiedy jest to nieuzasadnione. Uczniowie wiedzą również, że nie
mogą krzywdzić dzieci ze szkoły podstawowej, nawet kiedy to one są agresorami. Obserwacja szkoły, zachowań
uczniów na korytarzach i w otoczeniu szkoły oraz wypowiedzi partnerów szkoły wskazują, że uczący się potrafią
stosować obowiązują normy. Partnerzy podkreślili, że uczniowie zachowują się bardzo dobrze poza szkołą na zawodach sportowych, na posiedzeniach rady gminy, podczas wyjazdów do kina, teatru, w miejscach
publicznych. Równocześnie większość ankietowanych (15/23) stwierdziła, że nauczyciele nie przestrzegają zasad,
które sami głoszą.
Większość uczniów zachowuje się zgodnie z ustalonymi zasadami w szkole i podczas wspólnych wyjazdów.
Zdaniem nauczycieli i pracowników niepedagogicznych udało się w szkole osiągnąć sukces wychowawczy,
ponieważ podczas apeli i uroczystości szkolnych uczniowie zachowują się kulturalnie. Odpowiednie postawy
prezentują również podczas wyjazdów na zawody sportowe, na wycieczki, do kina i teatru. Zachowanie większości
uczniów zgodne z normami społecznymi stwierdzono także podczas obserwacji szkoły i zajęć lekcyjnych (8).
Również dyrektor stwierdził, że nie było w ostatnim czasie zachowań nagannych w szkole (w dwóch ostatnich
latach nie było kar statutowych) i w trudniejszych sytuacjach wystarczały rozmowy dyscyplinujące z uczniami.
Pracownicy niepedagogiczni uważają, że uczniowie są chętni do pomocy, dobrze odnoszą się do dzieci ze szkoły
podstawowej. Nauczyciele (wywiad) podkreślili, że udało się osiągnąć sukces wspólnie z rodzicami w zakresie
przestrzegania przez uczniów zasad dotyczących stroju i makijażu. Jak wynika z opinii pracowników
niepedagogicznych, uczniowie w większości wiedzą, że w szkole nie wolno palić papierosów, pić alkoholu,
wychodzić poza teren szkoły, śmiecić, przeklinać. Nauczyciele i pracownicy szkoły stwierdzili, że do najczęstszych
niewłaściwych zachowań należy agresja słowna. Pedagodzy powiedzieli, że zdarzają się wulgaryzmy nie tylko
na przerwach, ale i na lekcji, natomiast agresja fizyczna występuje incydentalnie. Dodali też, że w niektórych
klasach uczniowie słabsi potrafią przygadywać lepszym uczniom, nawet poniżać ich. Nauczyciele zwrócili również
uwagę na palenie papierosów, które było problemem w poprzednim roku. Należy dodać na podstawie obserwacji
lekcji, że zdarzyły się podczas badania w szkole sytuacje, kiedy nauczyciele nie wzmacniali zachowań
pozytywnych (1/8) i takie, gdy nauczyciel na lekcji nie eliminował niezgodnego z normami postępowania ucznia
(1/8).
Szkoła spełnia wymaganie na poziomie średnim.
Poziom spełniania wymagania: C
15 / 49
Obszar: Procesy
Wymaganie: Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy
Komentarz:
Istniejąca w szkole koncepcja pracy szkoły jest znana pracownikom szkoły oraz rodzicom
współpracującym ze szkołą. Rodzice są zapoznawani z koncepcją pracy szkoły podczas spotkań dyrektora
z radą rodziców, dzięki czemu znają i akceptują najważniejsze kierunki rozwoju szkoły, podejmowane
działania i ich efekty. Szkoła prowadzi działania realizujące koncepcję pracy szkoły w zakresie poprawy
efektów kształcenia, indywidualnego rozwoju każdego ucznia poprzez organizację zajęć pozalekcyjnych,
w tym projektowych, doskonalenia obiegu informacji poprzez wdrożenie dziennika elektronicznego oraz
wzbogacające jej bazę.
Geneza koncepcji pracy szkoły i przyjęcie jej do realizacji. W szkole funkcjonuje dokument pod nazwą
Koncepcja Pracy zawierający wizję i misję szkoły oraz opis sylwetki absolwenta, kierunki rozwoju szkoły
i pięcioletni program rozwoju. Do głównych założeń zawartych w koncepcji pracy szkoły należy:
stwarzanie uczniom bezpiecznych, przyjaznych i jak najlepszych warunków rozwoju,
propagowanie Konwencji Praw Dziecka oraz działalności organizacji UNICEF,
budzenie szacunku do polskiego dziedzictwa kulturowego oraz rozbudzanie patriotyzmu i dumy z dorobku
pokoleń,
przygotowywanie młodzieży do życia we współczesnym świecie,
krzewienie postaw etycznych;
przygotowanie ucznia do świadomego wyboru dalszej drogi kształcenia,
przygotowanie uczniów do życia w rodzinie i środowisku lokalnym, w ojczyźnie, w zjednoczonej Europie, jak
również do odnalezienia się na rynku pracy we współczesnej rzeczywistości.
Istniejąca w szkole koncepcja pracy szkoły została wspólnie przez nauczycieli wypracowana i przyjęta przez radę
pedagogiczną. Według dyrektora po sformułowaniu rad pedagogicznych i rad rodziców, zostały powołane zespoły
zadaniowe do opracowania koncepcji pracy szkoły, które miały zebrać informacje w jakim kierunku szkoła chce się
rozwijać. Zdaniem dyrektora nowa struktura organizacyjna Zespołu Szkół, forma i sposób zarządzania placówką
wymusiła wspólną pracę nauczycieli nad koncepcją pracy szkoły, która po skorygowaniu przez została
zaprezentowana i zatwierdzona przez Radę Rodziców oraz na zebraniu Rady Pedagogicznej 5 stycznia 2012 roku.
Dyrektor oraz wszyscy ankietowani nauczyciele (9/9) są zgodni co do tego, że rada przyjęła wypracowaną
wspólnie koncepcję pracy szkoły i że czują się jej współautorami.
Wiedza na temat istniejącej koncepcji pracy szkoły i akceptacja jej głównych założeń. W opinii dyrektora
istniejąca w szkole koncepcja pracy szkoły jest znana zarówno uczniom, jak i ich rodzicom. Według dyrektora
uczniowie są zapoznawani z koncepcją pracy szkoły przez wychowawców lub pedagoga szkolnego podczas
godziny z wychowawcą poprzez wskazywanie cech charakteryzujących absolwenta szkoły, takich jak kreatywność,
prawość i dobroć. Wizerunek absolwenta, jak powiedział dyrektor jest przywoływany przy każdej okazji, np.
podczas obchodów świat patriotycznych, zakończenia roku. Pośrednim działaniem mającym na celu zapoznawanie
ich z koncepcja pracy szkoły jest informowanie uczniów jakie są zmiany w doposażeniu szkoły. Według dyrektora
rodzice, są zapoznawani z koncepcją pracy szkoły podczas spotkań dyrektora z radą rodziców na początku i na
zakończenie roku szkolnego, podczas których omawia on szczegółowo główne kierunki pracy szkoły, chwali się
sukcesami wspomagając się przy tym prezentacją multimedialną. Podczas prowadzonych wywiadów zarówno
dyrektor jak i nauczyciele, pracownicy niepedagogiczni, uczniowie i ich rodzice wymieniali różne założenia
koncepcji pracy szkoły, choć spójne z funkcjonującym dokumentem. Według nauczycieli najważniejsze jest
przygotowanie absolwenta dobrze przygotowanego do funkcjonowania w społeczeństwie, kulturalnego,
szanującego siebie i innych ludzi. W opinii pracowników niepedagogicznych w szkole za ważne uznaje się takie
wartości, jak: nauka, wspomaganie uczniów w rozwijaniu ich talentów, a zwłaszcza pomoc i wspieranie uczniów
z rodzin, które nie mogą zapewnić im możliwości rozwoju, by zapobiec powielaniu negatywnych wzorców;
promowanie świat i uroczystości przez organizowanie apeli, jasełek; umożliwianie uczniom prezentowania ich
umiejętności. Według rodziców widoczne jest, iż w szkole ważna jest dyscyplina, nauka oraz bezpieczeństwo
uczniów, a także kadra nauczycielska, która pomaga dzieciom rozwiązywać problemy, co spotyka się z ich
16 / 49
akceptacją. Natomiast w opinii uczniów uczestniczących wywiadzie w szkole kładzie się nacisk przede wszystkim
na sport, a w dalszej kolejności na naukę. Uczniowie deklarowali, iż wiedzą jak się powinni zachować, że powinni
być cierpliwi i dbać o młodsze dzieci, zwrócili również uwagę na funkcjonujące w szkole procedury, które bardzo
dobrze ocenili, podobnie jak pomoc ze strony pedagoga szkolnego psychologa.
Działania realizujące koncepcję pracy szkoły. Według dyrektora i rodziców uczestniczących w wywiadzie
realizacja koncepcji pracy szkoły ukierunkowana jest przede wszystkim na poprawę efektów kształcenia
i bezpieczeństwo uczniów. Dyrektor i nauczyciele wskazali również na doskonalenie obiegu informacji w szkole
poprzez wdrożenie dziennika elektronicznego. Dyrektor zwrócił uwagę na takie elementy jak: poprawa bazy
dydaktycznej i systematyczną pracę wychowawczą szkoły w celu poprawy bezpieczeństwa uczniów. Natomiast
nauczyciele i rodzice skupili się na indywidualnym rozwoju uczniów, który według nauczycieli realizowany jest
poprzez organizację zawodów, konkursów oraz różnych wyjazdów, np. do kina, teatru, na uczelnie na Noc
Naukowców, na basen i na halę sportową. Według rodziców także poprzez organizację zajęć pozalekcyjnych, np.
kółko matematyczne, fotograficzne, języka polskiego, robótek ręcznych, teatralne oraz zajęć realizowanych
w ramach projektu finansowanego ze środków unijnych Omnibus.
Analiza koncepcji pracy szkoły i jej modyfikacja. Koncepcja pracy szkoły jest analizowana przez wybranych
nauczycieli powołanych do zespołu zadaniowego dwa razy w roku szkolnym w odniesieniu do skuteczności
i efektywności działań realizujących jej założenia, a do analizy włączani są również uczniowie i ich rodzice.
Natomiast ankietowani nauczyciele zapytani o uczestniczenie w pracach nad analizą lub modyfikacją koncepcji
pracy szkoły w znaczącej większości (8/9) odpowiedzieli twierdząco, zdecydowanie odmiennego zdania była jedna
osoba. Zarówno dyrektor, jak i nauczyciele podczas wywiadu stwierdzili, iż koncepcja pracy gimnazjum funkcjonuje
dopiero drugi rok i jeszcze jest za wcześnie na zmiany w jej założeniach, wprowadzane modyfikacje dotyczą
jedynie sposobów realizacji założeń, stosowanych w minionym roku. Pomimo braku systemowej analizy
nauczyciele stwierdzili, iż już nasuwają się wnioski dotyczące modyfikacji zapisów w koncepcji w zakresie
dotyczącym spraw wychowawczych, tj. powinien być położony większy nacisk na kształtowanie takich cech jak
uczciwość, odpowiedzialność i obowiązkowość oraz w zakresie doposażenia bazy w sprzęt funkcjonujący
w oparciu o technologie informacyjno-komunikacyjne.
Wymaganie: Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej
Komentarz:
Oferta edukacyjna szkoły jest zgodna z podstawą programową oraz wychodzi naprzeciw potrzebom
uczniów. Jest ona modyfikowana w celu umożliwienia pełniejszego i wielokierunkowego rozwoju uczniów.
W ostatnim roku oferta szkoły została wzbogacona o szereg zajęć pozalekcyjnych realizowanych w ramach
projektu „Omnibus” oraz ciekawych przedsięwzięć, np. teatr on-line, czy też spotkania z ciekawymi ludźmi.
Dzięki podejmowanym przez szkołę działaniom kształtowane są umiejętności uniwersalne i kompetencje
przydatne na przyszłym rynku pracy.
Zgodność oferty edukacyjnej z podstawą programową i potrzebami uczniów. Dyrektor w ankiecie oraz
nauczyciele podczas wywiadu stwierdzili, że funkcjonujące w szkole programy są tworzone pod potrzeby szkoły
i możliwości organizacyjne szkoły. Według dyrektora w szkole zwraca się również uwagę na kompetencje
nauczyciela tworzącego program oraz możliwość realizacji programu ukierunkowanego na rozwój konkretnego
ucznia. Natomiast nauczyciele podczas wywiadu stwierdzili, iż realizowane przez nich programy zawierają
informacje dotyczące treści kształcenia ze szczególnym uwzględnieniem umiejętności sprawdzanych na egzaminie
zewnętrznym. Podczas obserwowanych zajęć (8) nauczyciele w większości realizowali elementy podstawy
programowej, uwzględniając treści, formy i metody pracy adekwatne do stawianych celów. Nauczyciele podczas
wywiadu wymienili najważniejsze działania szkoły z punktu widzenia potrzeb edukacyjnych uczniów, takie jak:
prowadzenie kół zainteresowań, np. wokalne, sportowe, fotograficzne;
17 / 49
organizacja zajęć dodatkowych w ramach art. 42, tj. zajęcia wyrównujące, przygotowujące do egzaminu;
organizacja zajęć dodatkowych organizowanych w ramach projektu Omnibus;
doposażenie szkoły w meble i niezbędny sprzęt do realizacji podstawy programowej.
Uczniowie w ankiecie zapytani o to, czego najbardziej chcieliby się nauczyć w szkole odpowiedzieli, że:
konkretnych przedmiotów, tj. języka polskiego (5), matematyki (4), języków obcych (3), języka angielskiego
(4), niemieckiego (2), hiszpańskiego, włoskiego, francuskiego (1), fizyki, chemii, biologii, informatyki, muzyki
i plastyki, wychowania fizycznego (2), w tym gry w: siatkówkę, koszykówkę, piłkę ręczną, piłkę nożną;
umiejętności przydatnych w życiu, tj. pracy w grupie, samodzielności, dyscypliny, szacunku, radzenia obie
z trudnymi sytuacjami; oraz fotografowania, dziennikarstwa, mechaniki (2), posługiwania się bronią palną (2),
latania samolotem i przetrwania na pustyni.
Natomiast ankietowani rodzice wskazali na potrzebę rozwoju dzieci poprzez organizację zajęć pozalekcyjnych
umożliwiających rozwój zainteresowań dzieci, np. zajęcia sportowe, w tym nauka gry w koszykówkę, zajęcia
modelarskie, rzeźbiarskie, malarskie, grafiki komputerowej, informatyczne, nauka gry na instrumencie muzycznym
oraz zajęcia przygotowujące do egzaminu, nauka języka angielskiego. W opinii połowy ankietowanych uczniów
(12/23) i większości rodziców (25/32) szkoła umożliwia nauczenie się najważniejszych dla dzieci rzeczy. Pozostali
uczniowie (11/23) i rodzice (5/32) są przeciwnego zdania.
Kształtowanie kompetencji potrzebnych na rynku pracy. Dyrektor w ankiecie i nauczyciele w wywiadzie stwierdzili,
że szkoła kształtuje u uczniów kompetencje potrzebne na rynku pracy, takie jak:
umiejętność posługiwania się słowem pisanym i mówionym;
posługiwanie się językami obcymi,
umiejętność pracy w grupie,
kreatywność, umiejętność publicznego występowania i autoprezentacji.
Dyrektor wymienił ponadto umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach oraz kulturę osobistą, natomiast
nauczyciele zwrócili uwagę na umiejętności informatyczne i ogólne przygotowanie do życia w społeczeństwie.
Przedstawiciele partnerów szkoły uczestniczący w wywiadzie podali szereg działań podejmowanych przez szkołę,
które ukierunkowane są na rozwój wszechstronny ucznia, np.: realizację we współpracy z Zespołem Szkół
Ponadgimnazjalnych projektu „Omnibus” finansowanego ze środków unijnych, w ramach którego funkcjonuje
Szkolny Ośrodek Kariery, organizowane są wyjazdy do zakładów pracy oraz Centrum Nauki Kopernika
w Warszawie. W opinii partnerów uczniowie, dzięki uczestnictwu w zajęciach projektowych, uczą się wykorzystania
wiedzy w praktyce, uzyskują umiejętności matematyczne, językowe, ale również umiejętności zawodowe, np.
wyplatania wikliny.
Monitorowanie realizacji podstawy programowej. Nauczyciele i dyrektor są zgodni co do tego, że realizacja
podstawy programowej jest monitorowana, a w odpowiednim planowaniu działań pomocny jest kalendarz roku
szkolnego opracowywany przez dyrektora, na podstawie którego nauczyciele muszą zaplanować 32 efektywne
tygodnie zajęć i dodatkowe tzw. „awaryjne” 4 godziny. Według dyrektora niebagatelne znaczenie w monitorowaniu
stopnia realizacji podstawy programowej ma funkcjonujący od bieżącego roku dziennik elektroniczny, który ułatwia
nauczycielom i dyrektorowi zliczanie zrealizowanych godzin wraz z podaniem wskaźnika procentowego
określającego stopień realizacji podstawy. Dyrektor monitoruje realizację podstawy programowej podczas często
prowadzonych przez siebie obserwacji zajęć z wykorzystaniem arkusza obserwacji, w którym nauczyciel wpisuje
realizowane elementy podstawy programowej. Po obserwacji dyrektor wymaga od nauczyciela, by pokazał mu
w którym momencie ma zaplanowane np. doświadczenia, jak zaplanowane zostały wycieczki, jak wdrażana jest
nowa lektura, czy występują na lekcji zaplanowane elementy podstawy programowej, zwraca uwagę na realizację
godzin, ale przede wszystkim też na jakość, metody i formy oraz warunki jej realizacji. Nauczyciele, jak powiedzieli
w wywiadzie, monitorują efektywność realizacji podstawy programowej poprzez kartkówki, sprawdziany i próbne
egzaminy, dzięki czemu mają podstawy do analizowania czy uczniowie opanowali umiejętności, jakie umiejętności
utrwalać.
Modyfikacje oferty edukacyjnej szkoły w celu umożliwienia pełniejszego rozwoju uczniów. Według
ankietowanych nauczycieli oraz dyrektora i partnerów szkoły w wywiadzie, aby umożliwić uczniom pełniejszy,
wielokierunkowy rozwój do oferty szkoły zostały włączone w ostatnim roku szkolnym zajęcia realizowane w ramach
projektu "Omnibus" dla uczniów potrzebujących pomocy oraz dla uczniów zdolnych poszerzające wiedzę
z przedmiotów matematyczno - przyrodniczych i języka angielskiego, a także prowadzony jest Szkolny Ośrodek
18 / 49
Kariery oraz zatrudniony został na cały etat logopeda. Dyrektor ponadto podał funkcjonowanie Uczniowskiego
Klubu Sportowego, w ramach którego realizowane są zajęcia piłki ręcznej i nożnej. Partnerzy szkoły uczestniczący
w wywiadzie zwrócili uwagę na współpracę z poradnią psychologiczno-pedagogiczną i pracę z uczniem zdolnym.
Natomiast według nauczycieli zmiany w ofercie szkoły wprowadzone w ostatnim roku szkolnym, by umożliwić
uczniom pełniejszy, wielokierunkowy rozwój to:
zatrudnienie psychologa w większym wymiarze (5/9);
wprowadzenie dziennika elektronicznego Librus, na którego wprowadzenie zwrócili uwagę również partnerzy
(5/9);
zaopatrzenie gabinetów w pomoce dydaktyczne, w tym w sprzęt multimedialny (7/9);
udział uczniów w teatrze on-line (teatr z Olsztyna: "Stawiam na Tolka Banana" (6/9);
zajęcia pozalekcyjne, w tym zajęcia wyrównawcze, rozwijające zainteresowania, tj. muzyczne, teatralne,
sportowe, filmowe (4/9);
zorganizowanie centrum multimedialnego w bibliotece szkolnej (2/9);
wzbogacenie księgozbioru biblioteki szkolnej;
wyjazdy uczniów do Poznania na "Noc Naukowców" (2/9), do opery na "Wigilie Polskie".
Według większości ankietowanych uczniów (20/23) oraz części (11/32) rodziców szkoła nie pomaga dzieciom
w rozwoju ich zainteresowań.
Nowatorskie rozwiązania programowe. Na uwagę zasługuje fakt, iż szkoła realizując zajęcia edukacyjne organizuje
je nie tylko na terenie szkoły, ale również poza nią. We współpracy z Zespołem Szkół Ponadgimnazjalnych
w Trzcielu realizowane są na terenie tej placówki zajęcia z techniki dla gimnazjalistów. Dzięki temu możliwa jest nie
tylko właściwa realizacja zapisów podstawy programowej, ale także promowanie kształcenia zawodowego,
a uczniowie mają możliwość poznać szkołę, w której mogą kontynuować swoją naukę. Jako przykłady
nowatorskich działań edukacyjnych dyrektor podał również wprowadzenie do praktyki szkolnej platformy
edukacyjnej służącej do gromadzenia i udostępniania zasobów edukacyjnych szkoły, tj. prezentacji, filmów,
ćwiczeń, które wspomagają proces nauczania-uczenia się na lekcji oraz samokształcenie ucznia w domu.
Natomiast nauczyciele podali jeszcze inne przykłady działań edukacyjnych wprowadzonych w szkole, które
uważają za nowatorskie, tj.: realizacja programu historycznego „Kalendarium”, w ramach którego organizowane są
cyklicznie konkursy pieśni patriotycznej, bożonarodzeniowej, konkurs jasełkowy oraz organizacja Dnia Patrona
szkoły św. Floriana we współpracy ze strażą pożarną.
Wymaganie: Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany
Komentarz:
Nauczyciele monitorują osiągnięcia swoich uczniów prowadząc analizę systematycznie i w sposób
zorganizowany, a informacje o osiągnięciach dzieci są w szkole gromadzone i analizowane. Monitorowanie
procesów edukacyjnych prowadzone jest przede wszystkim przez dyrektora, zwłaszcza podczas
prowadzonych przez niego obserwacji oraz analizy dokumentacji. Wnioski formułowane w wyniku
prowadzonych analiz osiągnięć uczniów oraz przebiegających w szkole procesów edukacyjnych stanowią
podstawę do modyfikowania oferty edukacyjnej, metod i form prowadzenia zajęć. Nie ma spójności
w postrzeganiu funkcji informacyjnej i motywującej oceny pomiędzy nauczycielami i uczniami. Stosowane
przez nauczycieli metody wspierania i motywowania uczniów do nauki nie są skuteczne w stosunku
do większości z nich. W opinii części uczniów proces oceniania nie dostarcza im pełnej informacji na temat
stanu ich wiedzy oraz obszarów wymagających doskonalenia, a także nie motywuje ich do dalszej nauki.
Warunki i sposoby realizacji podstawy programowej. W szkole wykorzystuje się zalecane warunki i sposoby
realizacji podstawy programowej, o czym świadczą wypowiedzi dyrektora oraz nauczycieli w ankiecie. Według
dyrektora realizowane w szkole programy uwzględniają zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy
programowej, w tym np. liczbę ćwiczeń, doświadczeń; aktualny kanon lektur; podczas zajęć z informatyki każdy
uczeń pracuje przy swoim komputerze, a na lekcjach wychowania fizycznego uprawiane są różne dyscypliny
sportowe. Natomiast nauczyciele poproszeni w ankiecie o wymienienie stosowanych przez siebie zalecanych
19 / 49
warunków i sposobów realizacji podstawy programowej podali:
cele kształcenia (3/9);
treści nauczania zawarte w podstawie (6/9);
dostosowywanie wymagań i sposobów realizacji do możliwości uczniów, w tym ich szczególnych potrzeb
edukacyjnych zawartych w opiniach i orzeczeniach Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej (6/9);
stosowanie metod aktywizujących, w tym umożliwianie uczniom eksperymentowania, prowadzenia
doświadczeń, obserwowania, badania, odkrywania praw i zależności oraz prezentowania swoich
umiejętności (4/9);
wykorzystywanie odpowiednich pomocy dydaktycznych, w tym multimedialnych (3/9);
rozwijanie kompetencji językowych ucznia w zakresie języka polskiego i języków obcych (3/9);
prowadzenie zajęć na sali gimnastycznej, boiskach sportowych i bieżni z wykorzystaniem bazy sportowej
(2/9);
stworzenie warunków do obcowania z "żywą" muzyką poprzez udział uczniów w koncertach.
Planowanie procesów edukacyjnych. Procesy edukacyjne w odniesieniu do szkoły planowane są wspólnie przez
dyrektora i nauczycieli oraz przez nauczycieli w odniesieniu do nauczanego przedmiotu. W opinii dyrektora
wyrażonej podczas wywiadu planowanie nigdy się nie kończy i nie zaczyna, bo w ciągu całego roku pojawiają się
nowe problemy, które trzeba rozwiązywać. Przed opracowaniem arkusza organizacyjnego, na przełomie roku
dyrektor gromadzi dokumenty dotyczące demografii w całej gminie i przewiduje możliwości zatrudnienia oraz
planuje konkretne działania dotyczące, np. dokształcania nauczycieli i zdobywania przez nich nowych kwalifikacji.
Podczas planowania arkusza organizacyjnego, dyrektor prowadzi rozmowy indywidualne z nauczycielami,
wspólnie ustalają zakresy obowiązków, a po zatwierdzeniu arkusza w sierpniu przy udziale zespołów zadaniowych
następuje doprecyzowanie obszarów aktywności nauczycieli i przydzielanie czynności dodatkowych. Nauczyciele
ustalają składy zespołów WDN (zespół nauczycieli przedmiotowych, zespół wychowawców i zespół nauczycieli
wychowania fizycznego) oraz ich liderów, doprecyzowuje się zadania opiekunów SKS, samorządu uczniowskiego,
ustala się osobę odpowiedzialną za stroną www, za prowadzenie kroniki szkolnej, koordynatora ds. projektów
edukacyjnych, zespół archiwizowania wydarzeń i uroczystości szkolnych oraz losów absolwenta. Ustala się zakres
ewaluacji wewnętrznej i osoby, które będą za nią odpowiedzialne. Zgodnie z wypowiedzią dyrektora dla spójności
nauczania w obrębie danego przedmiotu wybiera się wspólny podręcznik i program, a nauczyciele wspólnie piszą
plany pracy. Przedmiotowe Systemy Oceniania są również pisane wspólnie, a dyrektor weryfikuje je w kontekście
spójności z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania. Ze wskazań ankietowych nauczycieli wynika,
że w planowaniu procesów edukacyjnych w odniesieniu do przedmiotu uwzględniają: organizację roku szkolnego,
potrzeby i możliwości uczniów, czas potrzebny do zrealizowania poszczególnych treści (po 9/9); liczebność klas
(7/9) oraz zainteresowania uczniów (3/9).
Organizacja procesów edukacyjnych. Ułożenie przedmiotów w planie dnia oraz organizacja i przebieg zajęć
edukacyjnych raczej sprzyja uczeniu się. Z analizy dokumentów wynika, że liczba godzin zajęć dla poszczególnych
klas jest rozłożona w miarę równomiernie na poszczególne dni tygodnia, w większości lekcje trudniejsze
oddzielone są lekcjami łatwiejszymi, co sprzyja uczeniu. Większość ankietowanych uczniów (30/39) czuje
zmęczenie z powodu liczby zajęć w szkole, przy czym według części dzieje się tak codziennie (6/23) lub kilka razy
w tygodniu (16/23). Podczas obserwacji zajęć (6/8) stwierdzono, iż nauczyciele podczas lekcji w większości:
umożliwiają uczniom poprawę popełnionych błędów (7/8), w tym: w każdej sytuacji, gdy uczeń popełnił błąd 5/8; w większości sytuacji -1/8;
reagują na brak zaangażowania poszczególnych uczniów/grup uczniów (7/8);
prowadzą lekcję w taki sposób, by uczniowie mieli możliwość wyrażania własnych opinii (5/8); w 3
przypadkach takiej sytuacji na obserwowanych lekcjach nie było;
wykorzystują wyrażane przez uczniów opinie do pracy na lekcji (4/8), wyrażają akceptację lub dezaprobatę
(4/8);
stosują formę pracy zespołowej (3/8).
Z obserwacji zajęć i placówki wynika, że w szkole liczebność klas pozwala na organizację procesów edukacyjnych
w sposób sprzyjający uczeniu się.
Stosowane w szkole metody nauczania sprzyjają uczeniu się. Wszyscy ankietowani nauczyciele deklarowali, iż
dobierając metody pracy uwzględniają cele i treści zajęć, możliwości i inicjatywy uczniów oraz dostęp do pomocy
dydaktycznych lub wyposażenie sal. Znacząca większość bierze pod uwagę również liczbę uczniów (8/9), ich
potrzeby (7/9) oraz miejsce realizacji zajęć (3/9). W opinii wszystkich ankietowanych nauczycieli stosują oni
20 / 49
aktywizujące metody nauczania, do których należą:
gry dydaktyczne, w tym konkursy, krzyżówki, quizy, rebusy, kalambury i gry językowe (6/9);
metoda projektów, którą uczniowie mają możliwość pracować kilka razy w roku (5/9);
drama (4/9);
burza mózgów (3/9);
pokazy i doświadczenia (2/9);
praca tekstem i z filmem (2/9);
metody naśladowczo-ścisłe, zadaniowo-ścisłe, programowego uczenia się i usprawniania, bezpośredniej
celowości ruchu, zabawowe, metoda opowieści ruchowej (2/9);
oraz metaplan, linia czasu, drzewko decyzyjne, dyskusje, wywiady, wykład informacyjny (po 1/9).
Dwie osoby wskazały dodatkowo, iż uatrakcyjniają zajęcia poprzez wykorzystanie środków multimedialnych, w tym
platformy edukacyjnej Whiteboard. Wszyscy ankietowani uczniowie klas drugich podali, że w grupach pracują
na niektórych zajęciach. W opinii 14/23 ankietowanych uczniów na niektórych zajęciach rozwiązują oni problemy
sformułowane przez nauczycieli lub innych uczniów (na większości lekcji - 3/23, na niektórych zajęciach - 11/23),
natomiast 9 osób stwierdziło, że nie miało to miejsca. Uczniowie klas trzecich uczestniczący w badaniu ankietowym
stwierdzili, iż w dniu badania:
pracowali w grupach, wykonując zadania na niektórych zajęciach (24/39), a według 14 spośród 39
na żadnych;
mieli możliwość stawiania pytań i poszukiwania odpowiedzi na nie samodzielnie lub w grupie na niektórych
lub na większości zajęć (24/39), a według 1/3 badanych, tj. 13/39 na żadnych;
podczas zajęć wykorzystywany był komputer (22); projektor (26), Internet (17), tablica interaktywna (8).
ucząc się, nie czuli się zaciekawienia (22/39);
w większości (24/39) aktywnie uczestniczyli w zajęciach;
według ¾ ankietowanych uczniów, tj. 29/39 nikt nie pomógł im w dniu badania zastanowić się nad tym,
czego się nauczyli.
Z prowadzonych podczas ewaluacji obserwacji zajęć wynika, że nauczyciele:
stwarzają uczniom możliwość samodzielnego wykonania zadań (6/8);
stosują formy pracy zespołowej (4/8);
tworzą sytuacje, w których uczniowie mogą rozwiązywać problemy (sprzyjające uczeniu się) (7/8);
odwołują się do doświadczeń uczniów (8/8), w tym: przez większość lekcji (5/8) lub sporadycznie podczas
lekcji (3/8);
dobierają zadania odpowiednio do kompetencji poszczególnych uczniów/grup uczniów (3/8);
uczniów szybciej wykonujących zadania zachęcają do kolejnych, natomiast uczniom, którzy mają trudności
z wykonaniem zadania tłumaczą, wyjaśniają i korygują błędy, wskazują kierunki pracy, ale również krytykują
nieporadność (po 1/8),
Z obserwacji placówki wynika, że uczniowie i nauczyciele mogą korzystać z technologii
informatyczno-komunikacyjnych podczas prowadzenia zajęć. Mają do dyspozycji duży gabinet informatyczny z 17
stanowiskami komputerowymi, czytelnię multimedialną w bibliotece z 8 stanowiskami komputerowymi, świetlicę z 3
stanowiskami. Nauczyciele mają dostęp do komputera i Internetu w pokoju nauczycielskim, bibliotece oraz
w swoich gabinetach. Ponadto w każdej sali lekcyjnej znajdują projektory multimedialne i dostęp do internetu,
do dyspozycji są dwie tablice interaktywne, a kolejne dwie są w planie. Ograniczeniem jest fakt, iż gabinet
informatyczny jest wspólny dla gimnazjum i szkoły podstawowej, a znajdujący się tam sprzęt jest nieco
przestarzały. Na wyposażenie szkoły w sprzęt multimedialny zwrócili również uczniowie podczas wywiadu, choć
jednocześnie wyrazili niezadowolenie ze sposobu wykorzystywania tego sprzętu przez nauczycieli.
Monitorowanie osiągnięć uczniów. Dyrektor podczas wywiadzie powiedział, że w szkole monitoruje się: średnie
ocen śródrocznych i końcowych; wyniki uzyskiwane na dodatkowych formach sprawdzających, testach
zewnętrznych; wyniki uzyskiwane z innych aktywności szkolnych i pozaszkolnych. Monitoring prowadzony jest
poprzez: gromadzenie informacji o osiągnięciach uczniów, śledzenie wiadomości ukazujących się na temat
osiągnięć uczniów szkoły, rozmowę o osiągnięciach uczniów z uczniami, wywiady środowiskowe. Według
dyrektora informacje o osiągnięciach są zbierane i analizowane. Monitorując osiągnięcia uczniów ustala się, jak
wypadli uczniowie szkoły na olimpiadach, ile punktów zabrakło do sukcesu; jak wynik ucznia przedstawia się na tle
innych uczniów lub uczniów innych szkół; wyciąga się wnioski i ustala co należy zrobić, żeby było lepiej np. aby
21 / 49
podnieść średnią ocen z matematyki. Nauczyciele w ankietach (9/9) stwierdzili, że monitorują postępy i osiągnięcia
wszystkich swoich uczniów prowadząc analizę systematycznie i w sposób zorganizowany (6/9) lub podejmując
próby jej systematyzowania (3/9), a trzech spośród ankietowanych stwierdziło, iż w szczególności analizują
postępy uczniów z opiniami i orzeczeniami. Przykłady wniosków z monitorowania osiągnięć uczniów podane przez
dyrektora to:
ukierunkowanie działań na ucznia zdolnego;
poszerzenie oferty zajęć pozalekcyjnych w celu umożliwienia uczniom wszechstronnego rozwoju;
dbałość o dobry przepływ informacji i stały kontakt z rodzicami.
Natomiast nauczyciele w ankiecie zapytani o najważniejsze wnioski z monitorowania osiągnięć uczniów podali
przykłady:
rodzaju pozyskiwanych informacji, np. o realizacji podstawy programowej (4/9), na temat opanowania
zakresu materiału i zdobytych sprawności, o tym, które metody nauczania są najskuteczniejsze, mocnych
i słabych stronach ucznia;
zdiagnozowanych trudności, tj. niska sprawność językowa, dużo błędów ortograficznych i interpunkcyjnych,
trudności z zapamiętywaniem potrzebnych wiadomości, trudności z argumentowaniem, niechęć do czytania
lektur;
ogólnych rekomendacji, np. należy ewaluować PSO i WSO (6/9), należy ewaluować lub dostosować metody
pracy (3/9), należy kontynuować zajęcia z piłki siatkowej, unihokeja i kółka fotograficzno-filmowego,
dostosować wymagania do możliwości i potrzeb uczniów, podjąć działania w celu polepszenia osiągnięć
na egzaminie gimnazjalnym, zwiększyć udział uczniów w konkursach przedmiotowych.
Wykorzystywanie wniosków z monitorowania osiągnięć uczniów. Według dyrektora do najważniejszych
wniosków z monitorowania osiągnięć uczniów wdrożonych do praktyki szkolnej należą zwiększenie oferty zajęć
pozalekcyjnych dla uczniów szkoły, w tym kółek zainteresowań; organizacja szkoleń dla nauczycieli w celu
wzbogacenia kluczowych kompetencji oraz wprowadzenie do praktyki szkolnej dziennika elektronicznego w celu
bieżącego monitorowania osiągnięć uczniów. Natomiast nauczyciele w ankiecie wymienili: ewaluacje WSO i PSO
(7/9); zwiększenie wykorzystania na lekcji metod aktywizujących (7/9); intensyfikację ćwiczeń kształtujących różne
umiejętności (3/9); określenie zagadnień sprawiających uczniom trudności i zagadnień wymagających powtórzenia
(2/9); zwiększenie częstotliwości sprawdzania wiedzy (2/9).
Monitorowanie procesów edukacyjnych. Według dyrektora monitoring procesów edukacyjnych w szkole
prowadzony jest poprzez: analizę dokumentacji pracy nauczyciela oraz szkoły; analizę testów kompetencji sprawdzianów oraz diagnoz; analizę wyników uczniów na konkursach olimpiadach itp.; ocenę aktywności uczniów
w szkole i poza nią; ocenę pracy Samorządu Szkolnego; ocenę współpracy szkoły ze środowiskiem lokalnym
i rodzicami; obserwacje pracy nauczycieli, rozmowy, ankiety, wywiady i inne. Monitorując procesy edukacyjne
szkoła, według dyrektora, poszukuje odpowiedzi na pytania: Jakie działania powinna podjąć szkoła, aby jej oferta
edukacyjna mogła trafić do każdego ucznia? Jakie działania należy podjęć, aby w większym stopniu zmotywować
ucznia do efektywniejszej pracy? Jak w większym stopniu zaangażować rodziców w działania szkoły służące
poprawie efektów jej pracy? Jakie działania należy podjąć, by we właściwy sposób wykorzystać potencjał uczniów
szczególnie uzdolnionych? Ankietowani nauczyciele w większości (5/9) deklarują prowadzenie systemowej
i zorganizowanej analizy procesów edukacyjnych lub podejmowanie prób jej usystematyzowania (4/9).
Najważniejsze wnioski z monitorowania procesów edukacyjnych podane przez dyrektora, to zwiększenie oferty
zajęć pozalekcyjnych, wypracowanie procedur pracy z uczniem szczególnie uzdolnionym i zwiększenie ilość zajęć
z wykorzystaniem aktywnych metod pracy. Nauczyciele w ankietach zapytani o wnioski z analiz procesów
edukacyjnych podali w większości przykłady nieadekwatnych do zadanego pytania stwierdzeń i rekomendacji.
Wykorzystywanie wniosków z monitoringu przebiegu procesów do planowania dalszej pracy. Dyrektor
i nauczyciele w ankiecie podali, że na podstawie wniosków z monitoringu procesów edukacyjnych zostały podjęte
decyzje, takie jak: zwiększenie liczby zajęć edukacyjnych z wykorzystaniem nowoczesnych form i metod pracy
(5/9) oraz dostosowanie metod pracy nauczyciela na lekcji do możliwości i potrzeb ucznia (3/9). Dyrektor
dodatkowo podał zachęcanie i motywowanie uczniów do lepszej pracy poprzez m. in. prezentacje swojego dorobku
oraz stosowanie systemu pochwał i nagród; wprowadzenie do praktyki szkolnej dziennika elektronicznego. Według
ankietowanych nauczycieli wnioski z monitorowania procesów edukacyjnych wykorzystali do wprowadzenia
programu wychowawczego "Stop wagarom" (5/9) oraz ewaluacji Przedmiotowych Systemów Oceniania (2/9),
programu nauczania, rozkładu nauczania (po 1/9).
22 / 49
Współpraca nauczycieli i uczniów. Współpraca pomiędzy nauczycielami i uczniami skupia się na organizacji
imprez i spotkań, natomiast w niewielkim stopniu dotyczy procesów edukacyjnych zachodzących podczas zajęć
edukacyjnych. Nauczyciele w badaniu ankietowym stwierdzili, że biorą pod uwagę opinie uczniów o tym, jak
chcieliby się uczyć, w tym: 1/9 nauczycieli – na wszystkich zajęciach; 3/9 - na większości zajęć; 4/9 - na około
połowie zajęć; 1/9 - na mniej niż połowie zajęć. Natomiast według większości ankietowanych uczniów (15/23)
nauczyciele nie pytają ich o opinie, w jaki sposób chcielibyście uczyć się na lekcjach, 4 z 23 uczniów uważa,
że pytają ich na mniej niż połowie zajęć, 3 – na około połowie zajęć, a jedna osoba, że na większości. W opinii
dyrektora uczniowie mają wpływ na to co mogą zrobić, aby uzyskać lepszą ocenę, według niego projekty
edukacyjne są kapitalnym sposobem na kreowanie aktywności uczniów. Podał również szereg działań takich jak
lekcje w centrum ekologicznym w Pszczewie, w Ochli, spotkania z ciekawymi ludźmi organizowane w ramach
współpracy z biblioteką, np. historykiem, z Jasiem Melą Spotkanie, z Moniką Michalik, która wróciła z Pekinu,
organizacja Dnia Europejskiego, Dnia Kobiet. Natomiast uczniowie podczas wywiadu jako przykład zmian w szkole
przygotowanych wspólnie z nauczycielami podali zmianę planu lekcji, aby ze względu na zawody w piątki nie
przepadały lekcje chemii; prowadzenie gazetek ściennych oraz opiekowanie się klasą.
Funkcja oceny w informowaniu uczniów o ich postępach i motywowaniu ich do dalszej nauki.
W dokumencie STATUT SZKOŁY, znajdują się zapisy charakteryzujące Wewnątrzszkolny System Oceniania,
którego zadaniem jest „zapewnienie trafnego, rzetelnego, jawnego i obiektywnego oceniania wspierającego rozwój
ucznia, uwzględniającego jego indywidualne cechy psychofizyczne oraz pełniącego funkcje informacyjną,
diagnostyczną i motywacyjną." Część z tych zapisów nie pozostaje w spójności z wypowiedziami uczniów
uczestniczących w badaniu. Ankietowani uczniowie zazwyczaj wiedzą dlaczego otrzymali taką, a nie inną ocenę,
przy czym 3 osoby stwierdziły, że tak jest zawsze, 13 – prawie zawsze, a 1/3, tj. 7 spośród 23 ankietowanych,
że rzadko. W ich opinii nauczyciele wystawiając oceny odnoszą się do wcześniejszych osiągnięć lub trudności
uczniów na wszystkich lub większości zajęć (7/23), na około połowie zajęć (5/23), na mniej niż połowie zajęć
(5/23), natomiast 6 osób stwierdziło, iż nigdy się tak nie dzieje.
W badaniu ankietowym oraz podczas wywiadu uczniowie stwierdzili, iż mają różne odczucia w czasie oceniania.
Zazwyczaj czują się z zniechęceni (12/23), nie wiedzą, co mają dalej robić (11/23) i nie chce im się uczyć dalej
(6/23). Dla 1/3 uczniów jest to zupełnie obojętne. Mniej niż połowa ankietowanych (10/23) wie, co ma poprawić
i postanawia poprawę, 6 osób jest zadowolonych, a 4 mają ochotę uczyć się dalej. Według 23/39 ankietowanych
uczniów w dniu badania nie otrzymali oni od nauczyciela wskazówek, które pomogłyby im się uczyć, natomiast 16
uczniów było odmiennego zdania. W opinii większości ankietowanych uczniów (16/23) i uczestniczących w badaniu
ankietowym rodziców (28/32) dzieci potrafią się uczyć. Natomiast prawie 1/3 ankietowanych uczniów wymaga
w tym zakresie pomocy, co podkreśliło również 4/32 ankietowanych rodziców. Uczniowie w ankietach (20/23)
stwierdzili, że w szkole nauczyciele wprawdzie rozmawiają z nimi o tym, jak się uczyć, wyjaśniają im to
zagadnienie, lecz 1/3 spośród ankietowanych uważa, iż czyni to mniej niż połowa nauczycieli. Według prawie
połowy (10/23) ankietowanych uczniów nauczyciele nigdy nie rozmawiają z nimi o tym co wpłynęło na ich trudności
i sukcesy w nauce. Częściej nauczyciele odnoszą się do przyczyn trudności w nauce (3/23 – często, 10/23 –
rzadko) niż do sukcesów (13/23 – rzadko). Uczniowie podczas wywiadu stwierdzili, że nie czują się sprawiedliwie
oceniani, są niezadowoleni i zniechęceni. W ich opinii nauczyciele nie widzą zaangażowania ucznia w pracę tylko
efekt końcowy. Według większości ankietowanych rodziców (28/31) ocenianie zachęca ich dziecko do dalszego
uczenia się, w tym na wszystkich lub na większości lekcji 17/31, według 11 - na nielicznych, a według 3 rodziców
nie dzieje się tak wcale. Podczas obserwowanych zajęć opisowej informacji zwrotnej po odpowiedziach uczniów
udzieliło 4 nauczycieli, w jednym przypadku uczniowie takiej informacji nie otrzymali, natomiast na pozostałych
zajęciach nie było sytuacji związanej z ocenianiem. Obserwacja zajęć wskazuje na to, iż nauczyciele w większości
(6/8) zwracają uwagę na te elementy odpowiedzi lub działania ucznia, które były nieprawidłowe.
Nauczyciele w ankietach, zapytani o sposoby motywowania uczniów do uczenia się podali, iż: oceniają aktywność
na zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych (7/9); stosują pochwały na forum (7/9); dostosowują wymagania, metody
pracy lub zadania do możliwości uczniów (6/9); starają się sprawiedliwie oceniać (5/9); zachęcają do konkursów,
wykonywania projektów, dodatkowych prac (4/9) stosują jasne kryteria oceniania (2/9); dają przykład własnym
zaangażowaniem (2/9). W opinii rodziców nauczyciele motywując uczniów zachęcają do udziału w konkursach,
a na lekcjach mówią o ciekawostkach. Natomiast zdaniem uczniów biorących udział w wywiadzie grono jest
zróżnicowane. Są nauczyciele, którzy ich chwalą, nagradzają plusami, szukają dobrych stron, próbują pomóc
zrozumieć problem, ale są również tacy, którzy wcale nie motywują.
Obserwacja placówki wskazuje na to, że w szkole promowane są sukcesy uczniów. Wyeksponowane są przede
wszystkim rekordy sportowe szkoły, dyplomy i puchary za osiągnięcia sportowe, dyplomy za udział w konkursach
i przeglądach artystycznych, podziękowania za udział w akcjach, np. dotyczących bezpieczeństwa, I miejsce
23 / 49
w powiatowym, a tytuł laureata w Wojewódzkim Konkursie Kolęd.
Szkoła spełnia wymaganie na poziomie podstawowym.
Poziom spełniania wymagania: D
Wymaganie: Procesy edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli
Komentarz:
Nauczyciele współpracują ze sobą zarówno przy planowaniu, jak i analizowaniu przebiegu procesów
edukacyjnych w szkole. Wspierają się również podczas ich realizacji poprzez wymianę doświadczeń
nabytych podczas pracy w szkole lub na szkoleniach, udostępnianie materiałów dydaktycznych,
konsultacje oraz pomoc w prowadzeniu zajęć pozalekcyjnych. Nauczyciele mają poczucie, iż wprowadzane
w szkole zmiany są efektem wspólnie podejmowanych decyzji.
Współpraca nauczycieli przy tworzeniu i analizie procesów edukacyjnych. Wszyscy ankietowani nauczyciele
konsultują swoje plany zajęć edukacyjnych z innymi nauczycielami. W protokolarzu zebrań rady pedagogicznej
znajdują się zapisy z dnia 3 lipca 2012 r. świadczące o wspólnym planowaniu przez nauczycieli procesów
edukacyjnych dotyczących przeprowadzenia ewaluacji WSO, Szkolnego Planu Wychowawczego, zmian
statutowych, opracowania planu pracy szkoły oraz wyników egzaminu zewnętrznego.
Analizy procesów edukacyjnych prowadzone są w zespołach zadaniowych, przedmiotowych, na radzie
pedagogicznej, w grupach przy okazji nieformalnych spotkań i rozmów. Wszyscy ankietowani nauczyciele
deklarują podejmowanie analiz procesów edukacyjnych wspólnie z innymi nauczycielami np. w zespołach
zadaniowych (9/9). Analizy tego typu są prowadzone z innymi nauczycielami przy okazji nieformalnych spotkań
i rozmów (7/9), a jeden z ankietowanych samodzielnie przeprowadza analizy procesów, za które ponosi
odpowiedzialność. Pozostaje to w spójności z wypowiedziami dyrektora i nauczycieli. Według dyrektora analiza
procesów edukacyjnych odbywa się w oparciu o:
dokumentację szkolną i dziennik elektroniczny;
obserwacje pracy nauczyciele, zespołów przedmiotowych i zadaniowych;
bieżącą obserwację postaw uczniów w szkole i poza szkołą;
informacje zwrotne o procesach. Nauczyciele podczas wywiadu jako przykłady prowadzonych wspólnie
analiz podali:
analizy wyników próbnych egzaminów;
analizy procesów wychowawczych prowadzone wspólnie z pedagogiem;
analizy treści przedmiotowych i poszukiwanie korelacji międzyprzedmiotowych;
ewaluację WSO;
analizy możliwości i potrzeb uczniów w celu formułowania zapisów we wspólnie pisanych Indywidualnych
Programów Edukacyjno-Terapeutycznych, a następnie monitorowanie ich realizacji.
Wspieranie się nauczycieli w organizacji i realizacji szeroko pojętych procesów edukacyjnych. Nauczyciele
wspierają się zarówno w sferze dydaktycznej, jaki opiekuńczo-wychowawczej, dzielą się wiedzą i doświadczeniem,
przekazują informacje o uczniach, wspierają się w rozwiązywaniu problemów wychowawczych, w zespołach
planują organizację procesów edukacyjnych i wspierają się w ich i realizacji. Według dyrektora i ankietowanych
nauczycieli dzielą się oni nie tylko doświadczeniem zdobywanym podczas szkoleń (2/9), ale również materiałami
dydaktycznymi i pomysłami (4/9); wspierają się podczas pracy zespołów wychowawczych nad opracowaniem
KIP-ów i IPET-ów (2/9). Według dyrektora nauczyciele wymieniają się doświadczeniami w zakresie metod pracy
i oceny, a po powrocie z kursów doskonalących prowadzą szkolenia wewnętrzne, wspólnie robią gazetki, dbają
o gabinety i gromadzone tam materiały dydaktyczne, np. gabinet językowy i historyczny. Wszyscy ankietowani
(9/9) deklarują, iż wsparcie, jakie uzyskują od innych nauczycieli jest wystarczające. Dotyczy ono przede
wszystkim:
wspólne organizowanie imprez klasowych i szkolnych, np. apeli, dnia sportu, patrona, pasowanie na ucznia,
24 / 49
połowinek, dyskotek, jasełek, konkursów (8/9);
współpraca z wychowawcami poprze przekazywanie informacji, w tym konsultacje indywidualne dotyczące
sytuacji socjalno-bytowych uczniów (7/9);
wspólne rozwiązywanie problemów dydaktycznych i wychowawczych (6/9);
współpraca z pedagogiem szkolnym (6/9);
wymiana materiałów dydaktycznych (6/9);
konsultacje z nauczycielami przedmiotów pokrewnych w kwestiach dydaktycznych (6/9);
wymiana informacji podczas spotkań formalnych i nieformalnych (1/9);
pomoc w prowadzeniu zajęć pozalekcyjnych (1/9).
Nauczyciele uczestniczący w wywiadzie podali, iż wspierają się wzajemnie w organizacji i realizacji procesów
edukacyjnych podczas szkoleń wewnętrznych dotyczących stosowania aktywnych metod nauczania,
wykorzystywania dziennika elektronicznego, a także pracy wychowawczej, oceny zachowania, czy też
przy przygotowywaniu imprez, np. Dzień Sportu.
Efekty wspólnych decyzji. Według dyrektora w bieżącym roku uruchomione zostały zajęcia wspierające rozwój
wychowawczy uczniów np. z psychologiem, logopedą, zajęcia korekcyjno-kompensacyjne dla dzieci posiadających
orzeczenia o danej dysfunkcji. Jest to efekt analizy dokumentacji uczniów i sformułowanych przez zespół
wychowawców klasowych, w tym zespołu specjalistów ds. pomocy psychologiczno-pedagogicznej, rekomendacji
w odniesieniu do rodzaju zajęć, które następnie zostały wprowadzone do arkusza organizacyjnego szkoły.
Znacząca większość ankietowanych nauczycieli (8/9) ma poczucie mocy sprawczej, gdyż ich głos jest brany
pod uwagę w trakcie podejmowania decyzji o wprowadzaniu koniecznych zmian w realizacji procesów
edukacyjnych. Nie jest o tym przekonana jedna osoba.
Według ankietowanych nauczycieli ich wnioski są uwzględniane w planie poprawy efektywności kształcenia (6/9);
w planie wychowawczym (4/9); w programach profilaktycznych (3/9); w planach pracy, w procesie tworzenia
planów ewaluacyjnych i tworzenia programów naprawczych, głos brany jest pod uwagę przy opracowywaniu
i dokonywaniu zmian w dokumentacji szkolnej np. koncepcji, WSO, statucie. Ponadto deklarują wpływ na zakup
pomocy i sprzętu dydaktycznego potrzebnego do realizacji podstawy programowej.
Wymaganie: Kształtuje się postawy uczniów
Komentarz:
Podejmowane w szkole działania wychowawcze są spójne dzięki przyjętym w szkole procedurom ich
planowania, realizowania i dokumentowania. Prowadzone są diagnozy potrzeb wychowawczych uczniów
oraz podejmuje się adekwatne działania. Uczniowie chętnie angażują się w organizowane przez szkołę oraz
instytucje z nią współpracujące działania. Współuczestniczą w planowaniu działań wychowawczych
na poziomie klasy proponując tematykę godzin z wychowawcą oraz miejsca wycieczek. Jednak nie
uczestniczą w modyfikowaniu działań wychowawczych i nie mają poczucia wpływu na to w jaki sposób
w szkole kształtowane są pożądane postawy.
Spójność podejmowanych działań wychowawczych. Spójność działań wychowawczych w szkole zapewnia
organizacja pracy szkoły i pracy wychowawcy klasy, dobry przepływ informacji, współpraca pomiędzy
poszczególnymi grupami społeczności szkolnej. Według dyrektora w szkole spójność działań wychowawczych
zapewnia szkolny program wychowawczy i program profilaktyki, na podstawie których wychowawcy
poszczególnych klas piszą roczne plany pracy wychowawczej oraz koordynowanie spraw wychowawczych
w szkole przez panią pedagog, która jest przewodniczącą zespołu wychowawczego. Zespół wychowawczy,
w skład którego wchodzą wszyscy nauczyciele opracowuje założenia wychowawcze różnicowane na poziomach
edukacyjnych, ale spójne dla całej szkoły. Według dyrektora spójności w działaniach wychowawczych sprzyja
ujednolicenie dokumentowania podejmowanych działań w postaci teczki wychowawcy klasowego. Teczka ta
25 / 49
wyznacza ramy organizacji pracy wychowawczej dla wszystkich nauczycieli wychowawców, gdyż zawiera: plan
wychowawcy na rok szkolny, tematykę godzin wychowawczych, plan wycieczek wyjść klasowych na poziomie
klasy, wykaz uczniów z opiniami i orzeczeniami PPP, informacje pedagoga szkolnego oraz informacje o uczniach
korzystających z pomocy. Dyrektor oraz pracownicy niepedagogiczni uczestniczący w wywiadzie są zgodni,
co do tego, że opracowane w szkole procedury dotyczące np. organizacji imprez popołudniowych oraz procedury
postępowania w sytuacjach kryzysowych uporządkowały ich pracę. Nauczyciele w wywiadzie powiedzieli, że na
utrzymanie spójności działań wychowawczych wpływa nie tylko planowanie pracy wychowawczej na podstawie
wspólnie opracowanego 5-letniego planu wychowawczego, ale również precyzyjny System Oceniania Zachowania
zawierający szczegółowe kryteria oceny. Ponadto w ich ocenie istotna jest realizacja Programu Profilaktycznego
Stop Wagarom, którego efekty są widoczne, ponieważ odkąd jest realizowany, to nie ma potrzeby wchodzenia
na tryb administracyjny w przypadku przedłużającej się absencji. Według pracowników niepedagogicznych
uczestniczących w wywiadzie w szkole dyskusje na temat pożądanych postaw uczniów. W dyskusjach tych
uczestniczą nauczyciele, dyrektor, pedagog i psycholog, a także rodzice i pracownicy Punktu Konsultacyjnego
PPP. W opinii pracowników niepedagogicznych obecnie w szkole istnieje współpraca nauczycieli z pracownikami
obsługi, są oni informowani o planowanych działaniach wcześniej, żeby nie było akcyjności, co im ułatwia pracę.
Mają oni również możliwość zgłaszania swoich uwag i propozycji dotyczących zachowań uczniów podczas spotkań
z dyrektorem, na których są informowani o najważniejszych założeniach dotyczących np. bezpieczeństwa, postaw
lub zgłaszają je do pedagoga. Np. był czas, że uczniowie bardzo bałaganili w toaletach, zgłosili problem
pedagogowi, a on nauczycielom, którzy rozmawiali z uczniami na lekcjach wychowawczych. Nauczyciele
uczestniczący w wywiadzie stwierdzili, iż udaje im się integrować klasę, choć pojawiają się sporadycznie problemy,
które najczęściej dotyczą stosowanych przez uczniów wulgaryzmów. Wcześniej zdarzały się przypadki palenia
papierosów oraz spożywania alkoholu, ale poza szkołą. Według 10/23 ankietowanych uczniów i 23/32
ankietowanych rodziców nauczyciele traktują uczniów sprawiedliwie, odmiennego zdania jest 13/23 ankietowanych
uczniów i 9/32 ankietowanych rodziców. Ankietowani uczniowie w większości (13/23) stwierdzili, że nie czują się
traktowani w równy sposób z innymi uczniami (8/23 – jest odmiennego zdania). Według większości ankietowanych
rodziców (21/32) to, w jaki sposób szkoła wychowuje uczniów odpowiada potrzebom ich dziecka, a 11/3
ankietowanych rodziców jest odmiennego zdania.
Adekwatność podejmowanych działań wychowawczych. Szkoła diagnozuje potrzeby wychowawcze uczniów
i podejmuje adekwatne działania. Nauczyciele podczas wywiadu stwierdzili, że ze względu na to, że funkcjonują
w małej społeczności, to systemowa diagnoza potrzeb wychowawczych nie jest potrzebna, ponieważ wszyscy się
tu znają. Niemniej prowadzą oni analizę frekwencji, na godzinach wychowawczych przeprowadzane są testy
socjometryczne, a ponadto prowadza obserwacje, analizują dokumenty, przeprowadzają ankiety oraz pozyskują
informacje z OPS-u i GKRPA. Nauczyciele stwierdzili, iż wyniki ankiety dotyczącej poczucia bezpieczeństwa
przeprowadzonej przez pedagoga wskazują na to, że dzieci lubią szkołę. Przeprowadzona diagnoza pokazała, iż
najbardziej istotnym problemem jest ubóstwo i w związku z tym w szkole dofinansowywane są obiady, wycieczki,
organizowane zbiórki odzieży. Kolejnym zdiagnozowanym problemem jest brak wsparcia ze strony rodziców,
dlatego też w szkole podejmuje się rozmowy o wartościach i próby uporządkowania ich świata. Sami uczniowie
mają zdanie podzielone na temat postaw promowanych przez szkołę. W opinii 11/23 promowane przez szkołę
postawy są ważne, natomiast odmiennego zdania jest 12 ankietowanych.
Uczestnictwo mołdzieży w działaniach sprzyjających kształtowaniu pożądanych społecznie postaw. Według
wszystkich ankietowanych nauczycieli w przeciągu ostatnich sześciu miesięcy w szkole miała miejsce dyskusja
na temat pożądanych postaw uczniów. Większość ankietowanych uczniów (14/23) w tym lub poprzednim
semestrze uczestniczyła w rozmowach na temat odpowiedniego zachowania. 7/23 uczestniczyło w takiej rozmowie
w poprzednim roku lub dawniej, a 2 – nigdy. Według większości ankietowanych uczniów (17/23) w szkole w ciągu
ostatniego miesiąca w szkole odbyły się zajęcia związane z zachowaniem i relacjami z innymi ludźmi, w których
uczestniczyli, 2/23 około półmroku temu lub dawniej, a 2 osoby wskazały – nigdy. Według nauczycieli
uczestniczących w wywiadzie rozmawiają oni z uczniami na temat społecznie pożądanych postaw. W ich opinii
każdy z wychowawców zapoznaje uczniów z systemem oceniania, a podczas jego omawiania uczniowie zgłaszają
swoje uwagi. System oceniania zachowania ewaluuje, podczas wystawiania ocen zgodnie z obowiązującym
systemem, przyjmowane są i gromadzone uwagi i spostrzeżenia, które wykorzystywane są później
do wprowadzania zmian. Wprowadzone ostatnio zmiany były konsultacje z samorządem szkolnym na początku
roku szkolnego, a dotyczyły one stroju szkolnego oraz określenia godziny, do której uczniowie mogą przebywać
poza domem. Według nauczycieli w szkole organizowane są różne imprezy, wycieczki, dyskoteki, bale i apele,
działalność charytatywna, które służą kształtowaniu odpowiednich postaw. Podczas większości (6/8)
obserwowanych zajęć nauczyciele poprzez swój sposób zachowania kształtowali pożądane społecznie postawy,
w przypadku jednych nauczyciel rzadko reagował na zachowania uczniów, a sposób prowadzenia lekcji
prowokował uczniów do swobodnych zachowań.
26 / 49
Udział uczniów w planowaniu i modyfikowaniu działań wychowawczych w szkole.Dyrektor i wszyscy
ankietowani nauczyciele stwierdzili, iż uczniowie uczestniczą w tworzeniu i zmianie działań wychowawczych.
Dyrektor jako przykład uczestnictwa uczniów w tworzeniu i zmianie szkolnego systemu oddziaływań
wychowawczych podał:
wdrożenie Szkolnego Programu poprawy dyscypliny i bezpieczeństwa w Zespole Edukacyjnym w Trzcielu;
rozszerzenie oferty zajęć pozalekcyjnych na wniosek uczniów;
zgłaszanie inicjatyw dotyczących imprez o charakterze kulturalnym i sportowym, np. współdecydują
o organizacji m.in. Dnia Kobiet, Dnia Wiosny, Dnia Sportu, udziale w akcji Góra Grosza, zbiórki karmy dla
psów, zbiórka żywności przy okazji świąt;
współredagowanie ściennych gazetek szkolnych;
redagowanie gazetki szkolnej "Kurier Floriański".
Nauczyciele zapytani o sposób uczestniczenia w takich działaniach podali, iż uczniowie:
współtworzą harmonogram imprez szkolnych (6/9);
składają propozycje do planu pracy i planu wychowawczego szkoły (4/9);
propozycje do zmian regulaminu oceniania zachowania (4/9);
proponują tematy godzin wychowawczych (3/9);
poprzez przedstawicieli samorządu proponują działania z różnych dziedzin aktywności szkoły np. propozycje
wyjść i wycieczek, dzień bez pytania, konkursy szkolne, wolontariat, szczęśliwy numerek (4/9);
uczniowie informują o problemach i zgłaszają sytuacje niepokojące wychowawcom i pedagogowi oraz
planują pracę samorządu klasowego.
Nauczyciele i rodzice w wywiadzie stwierdzili, iż uczniowie wiedzą jak powinni się zachować i potrafią
reprezentować szkołę na zewnątrz. Według nauczycieli uczestniczących w wywiadzie w szkole promowana jest
postawa ucznia uczącego się, z dobrą frekwencją, aktywność na lekcji, zaangażowanie w działania szkoły. W opinii
nauczycieli wśród uczniów zdarzają się niepożądane zachowania, np. agresja słowna. Uczniowie uczestniczący
w wywiadzie stwierdzili, iż w szkole nie przywiązuje się wagi do tego, jakie postawy są prezentowane przez
uczniów. W ich opinii w szkole najważniejsze jest reprezentowanie szkoły na zawodach sportowych, „a reszta
może być taka sobie”, choć słyszą od nauczycieli, że powinni być grzeczni, bo chcą mieć spokój. Zwrócili również
uwagę na brak dyscypliny na niektórych lekcjach.
Ankietowani uczniowie mają podzielone zdanie na temat wpływu na to, jakie postawy są promowane w szkole, tj.
13/23 uważa, że takiego wpływu nie mają, odmiennego zdania jest 10/23 uczniów. Uczniowie uczestniczący
w wywiadzie nie mają poczucia wpływu na to, w jaki sposób w szkole kształtuje się właściwe zachowania
i pożądane postawy. Według nich nie mają oni wystarczającej siły przebicia. Rodzice uczestniczący w wywiadzie
nie potrafili ocenić, czy uczniowie mają wpływ na to co dzieje się w szkole. Podczas obserwacji zajęć
zaobserwowano uwzględnianie inicjatyw zgłaszanych przez uczniów w 3 przypadkach, a dotyczyły one sposobu
oceniania (2/8) oraz terminu testu (1/8).
Wdrażanie wniosków wynikających z analizy działań wychowawczych. Dyrektor w wywiadzie jako przykłady
wdrożonych wniosków podał:
napisanie szkolnego programu o nazwie Plan Poprawy Bezpieczeństwa i Dyscypliny na Zajęciach
Dydaktyczno-Wychowawczych w Zespole Edukacyjnym w efekcie stwierdzonego braku dyscypliny. W programie
tym zostało opisane np. jak uczeń powinien zachować się przed i po dzwonku, na apelu;
ustalanie priorytetów wychowawczych na kolejne miesiące;
przeciwdziałanie agresji słownej poprzez poruszanie tej tematyki na lekcjach wychowawczych i na
informatyce, gdzie porusza się tematykę agresji i bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni;
monitorowanie bezpieczeństwa uczniów;
ustalenie jasnego i skutecznego sposobu przekazywania informacji o zagrożeniach pomiędzy nauczycielami,
rodzicami i dyrektorem.
Natomiast nauczyciele zapytani podczas wywiadu o wnioski z analizy prowadzonych działań wychowawczych
podali, iż kontynuują dużą część działań charytatywnych ponieważ widzą ich sens –„uczniowie się angażują,
kształtuje to dużą wrażliwość”. Poza tym podali przykłady działań przez siebie prowadzonych, a nie wniosków
z analizy tychże działań, tj. stwierdzili, iż narzucają niektóre działania wychowawcze pomimo oporu uczniów, np.
27 / 49
wyjazd na Wigilie Polskie w Teatrze Wielkim w Poznaniu, które potem się sprawdzają i dzieci są zadowolone oraz
realizują programy "Stop Wagarom" i "Bezpieczna Szkoła".
Wymaganie: Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans edukacyjnych
Komentarz:
W szkole diagnozuje się potrzeby i możliwości edukacyjne uczniów, dzięki czemu nauczyciele pozyskują
informacje niezbędne do planowania odpowiednich działań zwiększających szanse edukacyjne dzieci
i umożliwiających osiąganie przez nich sukcesów na miarę możliwości. Uczniowie wiedzą, że w razie
trudności mogą liczyć na pomoc ze strony conajmniej połowy nauczycieli, choć mają podzielone zdanie
na temat wiary pedagogów w ich możliwości.
Nauczyciele znają możliwości swoich uczniów. Wszyscy ankietowani nauczyciele deklarują diagnozowanie
możliwości edukacyjnych wszystkich swoich uczniów. Na podstawie prowadzonych diagnoz wiedzą:
jaki jest stopień opanowania podstawy programowej w klasach I na podstawie sprawdzianu szóstoklasisty,
ocen na świadectwie oraz diagnozy (6/9);
jaki jest stopień opanowania podstawy programowej w klasach starszych na podstawie osiąganych wyników
ze sprawdzianów, kartkówek, ocen śródrocznych i rocznych, egzaminów próbnych (6/9);
jakie są aktualne postępy ucznia (3/9);
jakie są potrzeby edukacyjne dzieci (3/9);
jakie są słabe i mocne strony uczniów (2/9); jak zróżnicowany jest zespól klasowy (1/9).
Ponadto pozyskują w ten sposób informacje na temat aktywności uczniów, treści nauczania, które należ utrwalić
i pogłębiać, skuteczności stosowanych metod i form pracy, jakości swojej pracy, a także sytuacji rodzinnej ucznia.
Żaden z podanych przykładów nie odnosił się do konkretnych przykładów zdiagnozowanych możliwości i potrzeb
uczniów.
Sukcesy edukacyjne uczniów. Według dyrektora w ankiecie na ogół uczniowie osiągają sukcesy edukacyjne
na miarę swoich możliwości, ale występują też czynniki, które sprawiają, że uczniowie średnio-zdolni
lub wysoko-zdolni nie osiągają sukcesu edukacyjnego, tj. ograniczona możliwość uczestnictwa ucznia w zajęciach
dodatkowych; sytuacja ekonomiczno-społeczna rodziny ucznia; ogólny brak chęci i motywacji; zaniedbania domu
rodzinnego. Z diagnozy przeprowadzonej przez gminę wynika, jak powiedzieli partnerzy szkoły, że w środowisku
występują różne problemy, np. alkoholizm, bezrobocie, brak opieki ze strony rodziców przebywających
na emigracji, bezkarność, czy też prostytucja. Zgodnie ze wskazaniami uczniów w ankietach, myśląc o swoich
wynikach w nauce uczniowie uważają, że wszystko jest w porządku (8/23); czują niezadowolenie, że nie mogli
zrobić więcej (8/23), 6 spośród ankietowanych to nie obchodzi, a 1 czuje radość.
Działania zwiększające szanse edukacyjne uczniów. Zgodnie z wypowiedzią dyrektora w ankiecie dla
ograniczenia wpływu uwarunkowań środowiskowych szkoła: zwiększyła ofertę zajęć dodatkowych, stosuje system
zachęt, nagród i innych form motywujących uczniów do lepszej pracy; prowadzi współpracę z domem rodzinnym
oraz dba o stałą poprawę warunków pracy ucznia na lekcji. Uczniowie posiadający orzeczenia lub opinie PPP
o potrzebie terapii pedagogicznej stanowią ok. 25 % uczniów szkoły, jak podał dyrektor w ankiecie i są objęci
terapią (np. reedukacja, zajęcia logopedyczne). Wobec tych uczniów szkoła prowadzi działania zwiększające
szanse edukacyjne, do których dyrektor zaliczył: udział uczniów w projektach edukacyjnych, w tym unijnych,
zwiększenie oferty zajęć dodatkowych, praca psychologa, pedagoga i logopedy, lepsza współpraca z Poradnią
Psychologiczno-Pedagogiczną, indywidualizacja pracy z uczniem na lekcji, wsparcie finansowe i rzeczowe dla
uczniów, dofinansowanie do różnych form zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych w tym wycieczek i wyjazdów oraz
współpraca z domem rodzinnym. Według dyrektora ważnym działaniem z punktu widzenia wyrównywania szans
edukacyjnych uczniów jest udział około 65% społeczności uczniowskiej w zajęciach pozalekcyjnych w ramach
28 / 49
realizacji projektu unijnego "Omnibus". Ponadto szkoła prowadzi zajęcia sportowe w ramach współdziałania
z Uczniowskim Klubem Sportowym i Szkolnym Związkiem Sportowym. Duża grupa uczniów z powodzeniem
uczestniczy w popołudniowych zajęciach teatralnych i muzyczno-wokalnych, w efekcie czego w tym roku uczniowie
gimnazjum uzyskali tytuł laureata w wojewódzkich przeglądach teatralnych. W opinii dyrektora wszyscy uczniowie
gimnazjum mają pełne wsparcie psychologiczno-pedagogiczne w tym zajęcia z logopedą, pedagogiem
i psychologiem szkolnym i każdy może liczyć na indywidualne wsparcie nauczyciela na poszczególnych zajęciach
edukacyjnych. Uczniowie mogą również realizować swoje pasje dziennikarskie przy redagowaniu gazetki szkolnej
Kurier Floriański. Ponadto gimnazjaliści są współorganizatorami wielu uroczystości szkolnych i apeli w tym
obchodów Dnia Nauczyciela, Apeli Bożonarodzeniowych i Wielkanocnych. W szkole działa także punkt
konsultacyjny Szkolnego Ośrodka Kariery. Uczniowie mogą liczyć na wsparcie finansowe w ramach realizacji
zadań stypendialnych (za wyniki w nauce, stypendia socjalne) oraz często uczniowie otrzymują również wsparcia
finansowe w formie dofinansowania do wycieczek edukacyjnych, wyjazdów do kina i teatru. Według 20/32
ankietowanych rodziców w szkole podejmuje się starania, by ich dziecko miało poczucie sukcesu w nauce
na miarę jego możliwości. Ankietowani rodzice, którzy uważają, że w szkole podejmuje się działania, by ich dziecko
miało poczucie sukcesu w nauce na miarę jego możliwości, podali przykłady takich działań, jak:
nagradzanie za aktywność poprzez chwalenie za sukcesy w nauce i za starania chociaż nie zawsze oceny
są bardzo dobre przez nauczycieli, pochwały na apelach, wręczanie nagród, przyznawanie stypendium (4);
zachęcanie do korzystania z zajęć pozalekcyjnych, w tym kółek zainteresowań (3);
organizowanie konkursów (2);
rozwijanie umiejętności sportowych (1);
pomoc nauczyciela (1).
W opinii rodziców uczestniczących w wywiadzie szkoła podejmuje działania, aby każdy uczeń mógł odnosić
sukcesy w nauce na miarę swoich możliwości, takie jak organizacja kółek szachowych, konkursów recytatorskich,
zgłaszanie do olimpiad. Według rodziców uczniowie mają osiągnięcia, są wyróżniani na apelach, dostają dyplomy,
informacje o osiągnięciach są wywieszane na gazetkach.
Działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacji. Szkoła motywuje uczniów, jak powiedział
dyrektor w wywiadzie, do pełnego wykorzystania swoich możliwości wskazując obszary, w których uczniowie mogą
się rozwijać poprzez:
organizowanie zajęć dodatkowych i zachęcanie uczniów do udziału w nich np. po utworzeniu sekcji unihokeja
nauczyciel proponował zapisywanie się uczniom mającym predyspozycje;
zachęcanie uczniów przez nauczycieli przedmiotów do udziału w kółkach rozwijających;
przedstawianie uczniom oferty pozaszkolnej i możliwości rozwoju, np. w sporcie jest klub sportowy Obra
Trzciel i Orlęta Trzciel;
rozwijanie zainteresowań mogą rozwijać np. dziennikarskich, fotograficznych poprzez możliwość działania,
gdyż każdy może pisać do gazetki ściennej i do tego jest oceniany dodatkowo na j. polskim;
udział w konkursach przedmiotowych;
zachęcanie do udziału w życiu kulturalno-sportowym – uczniowie rozwijają się twórczo i organizacyjnie, gdy
trzeba coś przygotować dla szkoły lub miasta; np. pomysł przeglądu piosenki patriotycznej z okazji Święta
Niepodległości, uczniowie mieli możliwość wyboru piosenek; organizują konkursy szkolne;
stosowanie zachęty w formie nagród, wyjazdów na wycieczki;
organizowanie spotkań z absolwentami, którzy osiągnęli sukces, np. spotkania z olimpijczykiem (absolwent
jest wicemistrzem Europy).
Nauczyciele podczas wywiadu zapytani o sposób indywidualizowania procesu edukacji stwierdzili, że:
stwarzają możliwość oddawania prac w innym terminie uczniom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej
(ciąża);
przygotowują materiał z większą czcionką dla uczniów niedowidzących;
pracują dodatkowo z uczniami zdolnymi;
prowadzą zajęcia przygotowujące do konkursów przedmiotowych i artystycznych;
realizują nauczanie indywidualne.
Nauczyciele stwierdzili również, że mają problem w pracy z uczniami zdolnymi ze względu na organizację
dowozów, która uniemożliwia pracę z dziećmi spoza miejscowości. W tym roku jest to nieco ułatwione ze względu
na realizację projektu „Omnibus”, w ramach którego są pieniądze na wyżywienie i dowóz. Większość
29 / 49
ankietowanych rodziców (17/32) ma poczucie, iż w szkole dziecko nie jest traktowane indywidualnie; 14/32
ankietowanych rodziców ma poczucie, że ich dziecko traktowane jest indywidualnie, a 1 osoba nie udzieliła
odpowiedzi. Podczas obserwacji zajęć (4/8) stwierdzono, że nauczyciele motywują wszystkich uczniów
do angażowania się stosując różne sposoby. Według ankietowanych uczniów, kiedy mają oni trudności w nauce
mogą liczyć na pomoc wszystkich nauczycieli (5/23), większości nauczycieli (5/23), około połowy nauczycieli
(11/23), mniej niż połowa (2/23). Według większości uczniów biorących udział w ankiecie (16/23) nauczyciele
mówią im, że mogą się nauczyć nawet trudnych rzeczy, natomiast 7 osób jest odmiennego zdania. Podzielone
zdanie mają na temat wiary w ich możliwości, tj. 12/23 ma poczucie, że nauczyciele w nich wierzą, a 11/23 takiego
poczucia nie ma.
30 / 49
Obszar: Środowisko
Wymaganie: Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz wzajemnego rozwoju
Komentarz:
Szkoła współpracuje z różnymi podmiotami działającymi w środowisku lokalnym. Bezpośrednie kontakty
dyrektora oraz nauczycieli, którzy działają w organizacjach gminnych, pomagają szkole poznawać potrzeby
i możliwości środowiska oraz podejmować inicjatywy na rzecz mieszkańców miasta i gminy. Działania
szkoły pomagają zabezpieczyć potrzeby kulturalne i materialne środowiska, ułatwiają zagospodarowanie
czasu wolnego dzieciom i osobom dorosłym, sprzyjają integracji mieszkańców. Równocześnie szkoła
wykorzystuje zasoby środowiska głównie podczas organizacji imprez, wycieczek i zajęć pozalekcyjnych
oraz pomocy materialnej dla uczniów. Dzięki współpracy ze środowiskiem uczniowie mogą uczestniczyć
w zajęciach edukacyjnych poza szkołą, mają możliwości rozszerzania swojej wiedzy, rozwijania
zainteresowań i talentów, kompetencji społecznych oraz kształtowania pożądanych społecznie postaw. Nie
wszystkich uczniów satysfakcjonuje sposób realizacji zajęć.
Współpraca szkoły z różnymi podmiotami środowiska. Szkoła współpracuje z różnymi podmiotami działającymi
w środowisku lokalnym. Zdaniem dyrektora tworzą je: Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, policja, świetlica
socjoterapeutyczna, lokalny samorząd, ośrodek pomocy społecznej, ośrodek kultury, szkoły lub inne placówki
edukacyjne, biblioteki, organizacje pozarządowe, rodzice, kościoły i związki wyznaniowe. Wszyscy ankietowani
nauczyciele (9) stwierdzili, że współpracują z rodzicami i biblioteką, a ponadto w ostatnich dwóch latach
współpracowali z takimi podmiotami jak:
dom/ ośrodek kultury - 8/9,
poradnia psychologiczno-pedagogiczna - 7/9,
policja - 7/9,
szkoły lub inne placówki edukacyjne - 7/9,
lokalny samorząd - 6/9,
ośrodek pomocy społecznej - 6/9,
kościoły i związki wyznaniowe - 6/9,
organizacje pozarządowe - 3/9,
kluby sportowe - 2/9,
przedsiębiorcy - 2/9,
Lokalna Grupa Rybacka "Obra-Warta" - 2/9,
inne instytucje samorządowe, placówki ochrony zdrowia, Pszczewski Park Krajobrazowy, Lubuski Klub
Przyrodników -1/9.
Współpraca z poszczególnymi podmiotami działającymi w środowisku, według wypowiedzi dyrektora, nauczycieli,
partnerów oraz zapisów w dokumentacji, polega na następujących działaniach:
organ prowadzący (JST) – finansuje i zatwierdza organizację pracy szkoły (arkusz organizacyjny); szkoła
współpracuje z Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w zakresie działań
profilaktycznych; Koordynator ds. sportu w gminie - prowadzi w szkole sekcję lekkoatletyczną, szkoła
udostępnia autokary podczas wyjazdów na zawody;
Gminny Dom Kultury i Sportu - szkoła pomaga w organizacji wielu imprez np. przegląd recytatorski, Święto
tańca (odbywa się w szkolnej sali gimnastycznej), Przegląd Piosenki (szkoła udostępnia nagłośnieni); Gminna Biblioteka Publiczna – szkoła uczestniczy w spotkaniach z pisarzami, ciekawymi ludźmi; uczniowie
są w samorządzie bibliotecznym, przekazują informacje z czego warto skorzystać, gimnazjaliści uczestniczyli
(zbierali materiały) w pisaniu książki o Trzcielu;
Ośrodek Pomocy Społecznej – partner przy sprawowaniu opieki nad dziećmi, który m. in. dofinansowuje
obiady, wycieczki; wspólnie ze szkołą organizują wypoczynek letni; informują o problemach socjalnych;
Kluby Sportowe „Obra Trzciel” a zwłaszcza „Orlęta Trzciel” – uczniowie są członkami tego klubu, uprawiają
sport; szkoła i kluby wspierają się nawzajem;
Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Międzyrzeczu – w szkole prowadzony jest punkt konsultacyjny,
31 / 49
w którym raz w tygodniu, rodzice z dziećmi mogą zgłaszać się po pomoc, bez żadnego skierowania;
współpraca dotyczy również udzielania pomocy p-p; Poradnia prowadziła warsztaty „Szkoła dla rodziców”,
dla uczniów i rodziców kl. III „Czytanie ze zrozumieniem”, szkolenia dla rady pedagogicznej z zakresu
motywowania uczniów do uczenia się i umiejętności odczytywania opinii przez nauczycieli, a na zaproszenie
wychowawcy klasy psycholog uczestniczy w lekcjach wychowawczych;
Komenda Powiatowa Policji w Międzyrzeczu – Grupa Prewencyjna ds. nieletnich - szkoła korzysta z pomocy
policji, gdy pojawiają się konflikty między uczniami, gdy są zachowania niebezpieczne, gdy potrzebne jest
zabezpieczenie imprez; uczniowie biorą udział w Ogólnopolskim Turnieju BRD;
Ochotnicza Straż Pożarna – patronem szkoły jest św. Florian - szkoła organizuje młodzieżowe drużyny
pożarnicze; na Dzień Patrona odbywają się zawody w sportach pożarniczych; szkoła wspólnie ze Strażą
Pożarną uczy bezpiecznych zachowań w przypadku zagrożeń (straż pomaga przy próbach ewakuacji), szkoli
w zakresie udzielania pierwszej pomocy; wystawia poczet sztandarowy podczas święta strażaków;
Nadleśnictwo - realizuje lekcje ekologiczne dla uczniów, w zamian uczniowie sprzątają leśne parkingi,
ścieżkę ekologiczną , uczestniczyli też w nagrywaniu programu promującego Nadleśnictwo Trzciel;
Gospodarczy Bak Spółdzielczy – Bank prowadzi SKO, jest sponsorem, dofinansowuje wycieczki, funduje
sportowcom nagrody rzeczowe;
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Trzcielu - uczniowie uczestniczą w zajęciach w obiektach ZSP (w
ramach projektu Omnibus),
Państwowa Szkoła Muzyczna w Zbąszyniu – w Trzcielu odbywają się 2 razy w roku koncerty przygotowane
przez PSM, które promują szkołę i zapewniają w rekrutacji udział uczniów z Trzciela.
Dodatkowo podczas wywiadu nauczyciele powiedzieli, że współpracują z:
Klubem Sportowym Zbąszynianka w zakresie współzawodnictwa w unihokeju,
Lubuskim Klubem Przyrodników w Świebodzinie, wspólnie z którym szkoła organizuje konkursy
przyrodnicze, klub dostarcza materiały, umożliwia prowadzenie zajęć w sokolarium w Rogozińcu;
-Pszczewskim Parkiem Narodowym i Lokalna Grupą Rybacką "Obra-Warta";
kombatantami i sybirakami z Trzciela - szkoła przygotowuje jasełka, montaże słowno-muzyczne;
Domem Pomocy Społecznej w Jasieńcu - uczennica szkoły jest wolontariuszką,
parafią - uczniowie występują w scholi, przygotowują program w rocznicę śmierci papieża.
W dokumentacji znajdują się zapisy dotyczące podejmowania wspólnych działań wraz z Zespołem Edukacyjnym
w Brójcach, Regionem Kozła RP, Sanepidem, OHP w Międzyrzeczu, Gimnazjum nr 1 w Międzyrzeczu, III LO
w Zielonej Górze. Natomiast uczestniczący w wywiadzie członek Stowarzyszenia Miłośników Trzciela powiedział,
że w okresach przedświątecznych dzieci przygotowują rożne przedmioty na kiermasze organizowane przez
Stowarzyszenie, z uzyskane ze sprzedaży fundusze przekazywane są Caritas na akcje charytatywne; dzieci
korzystają ze świetlicy prowadzonej przez Stowarzyszenie przy kościele, odrabiają tam lekcje, kupowane są im
podręczniki szkolne.
Rozpoznawanie potrzeb i możliwości środowiska. Szkoła identyfikuje potrzeby i możliwości środowiska dzięki
bezpośrednim kontaktom dyrektora z partnerami lokalnymi oraz poprzez nauczycieli, którzy działają
w organizacjach gminnych. Z wypowiedzi dyrektora wynika, że o tym, co szkoła może zrobić na rzecz środowiska
lokalnego dowiaduje się dzięki rozmowom podmiotami, które najczęściej same zgłaszają się do dyrekcji i proszą
o wsparcie. Partnerzy szkoły podczas wywiadu dodali, iż w organizacjach i gminnych zespołach są przedstawiciele
szkoły i dlatego znane im są lokalne problemy. Do najistotniejszych potrzeb środowiska, które szkoła może
zaspokajać, dyrektor, nauczyciele, rodzice i partnerzy zaliczyli:
potrzeby kulturalne gminy, parafii; -potrzebę integracji środowiska i działań wolontariackich;
możliwość korzystania z obiektów sportowych i innych pomieszczeń szkolnych.
Rodzice podczas wywiadu stwierdzili, że szkoła w swojej działalności myśli przede wszystkim o dzieciach,
ale uwzględnia też środowisko. Według partnerów szkoła również wspiera rodziców w wychowaniu i współpracuje
z OPS, dzięki czemu zaspakaja potrzeby dzieci i rodzin, które mają problemy finansowe.
Inicjatywy i działania szkoły na rzecz środowiska. Szkoła podejmuje inicjatywy na rzecz mieszkańców miasta
i gminy i oraz instytucji działających w lokalnym środowisku, głównie o charakterze artystycznym, sportowym
i charytatywnym. Zdaniem dyrektora i lokalnych partnerów oraz w świetle dokumentacji, szkoła podejmuje
inicjatywy na rzecz środowiska:
występy artystyczne uczniów uatrakcyjniają wydarzenia na terenie gminy - Dzień Trzciela, jasełka, przegląd
32 / 49
teatrów;
szkoła pomaga Gminnemu Ośrodkowi Kultury i Sportu w organizacji imprez kulturalnych, poprzez udział
nauczycieli w komisjach konkursowych, przygotowanie dzieci do występów, udostępnianie sali gimnastycznej
i nagłośnienia - "Święto tańca", "Przegląd Piosenki", konkurs recytatorski.
Z wypowiedzi partnerów i dokumentacji szkolnej wynika, że w szkole organizowane są uroczystości z okazji Dnia
Trzciela, Dnia Patrona, Dnia Dziecka, Jasełek, a dyrektor i partnerzy powiedzieli o akcjach charytatywnych
na rzecz osób potrzebujących - zbiórka pieniędzy, robienie paczek świątecznych, sprzedaż własnoręcznie
zrobionych gadżetów świątecznych na kiermaszu, pomoc świetlicy środowiskowej, WOŚP. Ponadto Dzień Św.
Floriana jest świętem patrona szkoły i wspólną imprezą środowiskową, podczas której odbywają się również
zawody strażackie. Według dyrektora szkoła wspiera też działającą na terenie gminy sekcję lekkoatletyczną
udostępniając autokary przewożące sportowców na zawody. W dokumentacji znajdują się informacje dotyczące
organizowania przez szkołę wycieczek edukacyjnych nad Jezioro Chłop, Jezioro Pszczewskie, podczas których
uczniowie sprzątali tereny wokół tych zbiorników. W roku szkolnym 2011/2012 klasa 2a w ramach realizacji
projektu edukacyjnego nawiązała współpracę z Domem Pomocy Społecznej w Jasieńcu i podejmowała działania
na rzecz jej mieszkańców, np. uczniowie brali udział w zajęciach manualnych i muzycznych.
Szkoła prowadzi działania, które mają na celu zaspokojenie potrzeb lokalnego środowiska. Działania szkoły
pomagają zabezpieczyć potrzeby kulturalne i materialne środowiska, ułatwiają zagospodarowanie czasu wolnego
dzieciom i osobom dorosłym, sprzyjają integracji mieszkańców. Do najistotniejszych działań, które podejmuje
szkoła w celu zaspokojenia potrzeb środowiska, dyrektor, nauczyciele, rodzice i partnerzy zaliczyli:
udział uczniów w życiu kulturalnym gminy, parafii - szkoła współuczestniczy w organizacji imprez, uczniowie
reprezentują gminę w konkursach, turniejach, zbierali materiały do książki o historii miasta, którą pisało
Towarzystwo Miłośników Trzciela;
udział uczniów w działaniach integracyjnych i wolontariackich - uczniowie uczestniczyli w sprzątaniu
cmentarza, zbierali fundusze na rzecz WOŚP, Stowarzyszenia Świętego Wincentego a Paulo, szkoła
organizuje imprezy otwarte, które integrują mieszkańców, np. Dzień Patrona, Dzień Dziecka, zawody
sportowe;
udostępnianie obiektów sportowych – sala gimnastyczna jest niewielka ale zapotrzebowanie jest duże korzystają z niej uczniowie szkoły ponadgimnazjalnej i mieszkańcy.
Rodzice podczas wywiadu stwierdzili, że szkoła w swojej działalności myśli przede wszystkim o dzieciach,
ale uwzględnia też środowisko. Według partnerów szkoła również wspiera rodziców w wychowaniu i współpracuje
z OPS, dzięki czemu zaspakaja potrzeby dzieci i rodzin, które mają problemy finansowe. Dokumentacja szkoły
wskazuje na zaangażowanie uczniów w działalność wolontariacką i współpracę z DPS-em w Jasieńcu.
Wpływ współpracy ze środowiskiem na rozwój uczniów. Szkoła wykorzystuje zasoby środowiska głównie
podczas organizacji imprez, wycieczek i zajęć pozalekcyjnych oraz pomocy materialnej dla uczniów. Według
dyrektora i ankietowanych nauczycieli szkoła korzystała z zasobów środowiska podczas następujących działań:
imprezy środowiskowe - 6/9,
organizacja wyjazdów i wycieczek szkolnych- 5/9,
projekty edukacyjne - 3/9,
zakup sprzętu dla szkoły - 1/9.
Nauczyciele wymienili w ankiecie również:
organizację zajęć pozalekcyjnych 6/9,
stypendia dla najlepszych uczniów - 4/9,
organizację zajęć profilaktycznych - 3/9,
pomoc socjalną dla uczniów - 3/9,
prowadzenie lub współprowadzenie lekcji - 2/9,
współpracę z Lokalną Grupą Rybacką "Obra-Warta" - 2/9,
prezentacje pracowników Pszczewskiego Parku Krajobrazowego w ramach projektu edukacyjnego - 1/9.
Z wyjaśnień dyrektora wynika, że w procesie nauczania szkoła korzysta z ofert różnych partnerów środowiska
lokalnego, np.:
Dom Kultury proponuje uczniom: wystawy, spotkania z ciekawymi ludźmi, przeglądy piosenki, przeglądy
33 / 49
i konkursy recytatorskie, bale, dyskoteki – placówka ma sprzęt nagłaśniający, osobę prowadzącą konkursy,
przestronną salę na imprezy;
Rada Miasta - uczestniczenie uczniów w sesjach Rady Miejskiej;
GOKiS – baza sportowa: stadion lekkoatletyczny (bieżnia, rzutnia), a na Dzień Patrona zawody pożarnicze
na stadionie;
Nadleśnictwo w Trzcielu – pomoc leśniczych i podleśniczych w korzystaniu ze ścieżki dydaktycznej, wieża
widokowa w okolicy Jeziora Wielkiego; organizacja imprez masowych, imprezy integracyjne (możliwość
rozpalenia ogniska, dowożą kiełbaski);
Ośrodek Wypoczynkowy „Abarex” nad Jeziorem Konin – udostępnia miejsca rekreacyjno-sportowe
z zapleczem piknikowym (miejsce na ognisko, boiska, kajaki);
Straż Pożarna – organizacja zawodów drużyn pożarniczych, przygotowanie szkoleń dla drużyn
przygotowujących się do zawodów;
Centrum Edukacji Ekologicznej w Pszczewie – lekcje ekologiczne; wyposażenie w sprzęt badawczy,
uczniowie wychodzą w plener, lekcje z mikroskopami;
Muzeum w Międzyrzeczu - lekcje historyczne oraz zapraszanie historyków na zajęcia do szkoły – historia
Trzciela i okolicy;
Zespół Ludowy „Obrzanie” – założycielem i prowadzącym jest emerytowany nauczyciel szkoły, szkoła należy
do Regionu Kozła, a w zespole gra się na koźle i zespół uczestniczy w imprezach szkolnych, występuje
na koncertach;
Szkoła Muzyczna w Zbąszyniu – uczniowie mogą uczestniczyć w koncertach na żywo, część uczniów szkoły
jest również uczniami Szkoły Muzycznej;
Regionalna Telewizja TVP III – udział w wydarzeniach kulturalnych spektakle teatralne drogą internetową;
wyjazdy do Gorzowa co roku.
Rodzice i lokalni partnerzy wskazali podczas wywiadów, że szkoła otrzymuje wsparcie materialne od miejscowych
przedsiębiorców, firm i banku, którzy kupują nagrody dla uczniów, dofinansowują wyjazdy, organizację imprez
szkolnych. Rodzice uważają, że każdy w Trzcielu kto może, pomaga szkole. Partnerzy zwrócili uwagę, że OPS
zapewnia dożywianie, a szkoła dba o zdrowie - jest ciepły posiłek codziennie.
Dzięki współpracy ze środowiskiem uczniowie mogą uczestniczyć w zajęciach edukacyjnych poza szkołą, mają
możliwości rozszerzania swojej wiedzy, rozwijania zainteresowań i talentów, kompetencji społecznych oraz
kształtowania pożądanych społecznie postaw. Nie wszystkich uczniów satysfakcjonuje sposób realizacji zajęć.
Zdaniem dyrektora i nauczycieli uczestniczących w wywiadzie, dzięki współpracy ze środowiskiem uczniowie mają
możliwość uczestniczenia w atrakcyjnych zajęciach wzbogacających ich wiedzę i rozwijających umiejętności,
zainteresowania i talenty, a dodatkowo stwarza się im możliwości do osiągania sukcesów (np. sportowych)
i prezentowania własnego dorobku. W opinii nauczycieli współpraca ze środowiskiem wpływa też na kształtowanie
postaw patriotycznych, poznawanie historii własnego regionu, zdobywania nowych umiejętności - uczniowie
nauczyli się np. posługiwania kamerą, udzielania pierwszej pomocy. Uczniowie wypowiadając się w wywiadzie
potwierdzili, że szkoła organizuje zajęcia, które dają szansę na spotkanie z ludźmi lub organizacjami spoza szkoły,
np. szkoła nawiązała współpracę z biblioteką, która organizuje spotkania. Jednak, zdaniem części uczniów nie
wszyscy mogą w nich uczestniczyć, bądź też uczniowie sami przeszkadzają w przebiegu takiego spotkania.
Powiedzieli, że te spotkania są zazwyczaj ciekawe, np. kiedy pan opowiadał o Afryce, pokazywał filmy. Dodali
również, że w tym roku szkoła zorganizował teatr internetowy, ale organizacja była zła, bo nie było słychać tego
co mówią aktorzy, nie było widać i nie mogli oglądać spektaklu. Stwierdzili, że w dodatku nauczyciele rozmawiali,
był hałas i nie było dobrze widać, więc z przedstawienia niewiele zrozumieli.
34 / 49
Wymaganie: Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów
Komentarz:
Nauczyciele interesują się losami swoich absolwentów, rozmawiają z nimi, a pozyskane informacje
wykorzystują w procesie nauczania i wychowania. Natomiast współpraca szkoły z absolwentami ma
charakter raczej sporadyczny. W szkole prowadzone są działania, które pomagają uczniom przygotować
się do wyboru i podjęcia pracy. Jednak w przekonaniu rodziców i uczniów szkoła nie przygotowuje dobrze
do dalszej edukacji.
Informacje o losach absolwentów. Nauczyciele interesują się losami swoich absolwentów, rozmawiają z nimi,
a pozyskane informacje wykorzystują w procesie nauczania i wychowania. Zdaniem większości wypowiadających
się w ankiecie drugoklasistów nauczyciele opowiadają im czasami o losach absolwentów (10/23 - bardzo
sporadycznie, 5/23 - od czasu do czasu, 8/23 - nigdy). Według ankietowanych nauczycieli dzieje się to nieco
częściej (2/9 - często, 4/9 - od czasu do czasu, 3/9 - sporadycznie). Z wyjaśnień nauczycieli w wywiadzie wynika,
że rozmawiają ze swoimi absolwentami, dopytują czy wiedza, którą zdobyli w gimnazjum jest przydatna w dalszym
etapie kształcenia. Pozyskane informacje pedagodzy wykorzystują do modyfikowania swojej pracy, aby lepiej
przygotować uczniów do nauki w szkole ponadgimnazjalnej. Aby zachęcić młodzież do nauki, pokazać, co mogą
osiągnąć dzięki dobrym wynikom w nauce, nauczyciele opowiadają swoim uczniom o losach absolwentów i ich
sukcesach. Zdaniem nauczycieli ma to duże znaczenie również w procesie wychowania.
Współpraca z absolwentami. Dyrektor i nauczyciele (ankieta: 3/9 - od czasu do czasu, 6/9 - sporadycznie)
stwierdzają, że podejmują współpracę z absolwentami szkoły. Według ankietowanych nauczycieli współpraca ta
polega na:
odbywaniu przez absolwentów praktyk studenckich - 7/9,
rozmowach z absolwentami - 4/9,
promocji szkół ponadgimnazjalnych - 3/9,
weryfikacji warsztatu pracy - 3/9,
wypożyczaniu sprzętu sportowego - 2/9,
uczestnictwie w zajęciach pozalekcyjnych - 2/9.
Dyrektor dodał, że są zapraszani do szkoły absolwenci, którzy mogą zaprezentować swój dorobek życiowy
i zawodowy, zaciekawić tym uczniów, np. opowiadając o egzotycznych podróżach, udziale w olimpiadach
w Pekinie i Londynie, żegludze morskiej, pracy w samorządzie lokalnym, prawodawstwie. Absolwenci szkoły
pracują w szkole w ramach wolontariatu (w świetlicy - pomoc przy uczniach dojeżdżających, u pedagoga),
odbywają praktyki uczniowskie w stołówce szkolnej. Dyrektor powiedział, że szkoła zna wyniki rekrutacji uczniów
do szkół ponadgimnazjalnych, a od tego roku – jakie typy studiów i na jakich uczelniach studiują absolwenci - jest
to wykorzystywane w działalności SzOK-u.
Przygotowanie absolwentów do rynku pracy. W szkole prowadzone są działania, które pomagają uczniom
przygotować się do wybory i podjęcia pracy. Według dyrektora szkoła przygotowuje uczniów do funkcjonowania
na rynku pracy, ponieważ kształtuje umiejętność pracy w grupie, autoprezentacji pisemnej i ustnej, uczy obsługi
komputera i tworzenia pism użytkowych (podanie, CV), podnosi umiejętności językowe. Nauczyciele natomiast
w wywiadzie wskazali inne działania szkoły, tj. przygotowywanie projektów na temat zawodów i zakładania firmy,
doradztwo zawodowe, Giełdę szkół ponadgimnazjalnych, badanie predyspozycji zawodowych we współpracy
z Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczną, zajęcia w SzOK-u w ramach projektu Omnibus. Większość
ankietowanych rodziców (21/32) sądzi, że uczniowie są dobrze przygotowani do funkcjonowania w dalszym życiu.
Zdaniem partnerów lokalnych oferta szkoły jest raczej dostosowana do potrzeb obecnego rynku pracy.
Zdecydowana większość ankietowanych uczniów klas drugich ocenia siebie jako osoby towarzyskie (2//23 - lubi
kontakt z ludźmi, dominanta na ocenie 8 w 8-stopniowej skali) i samodzielne (22/23, dominanta na ocenie 5).
Większość także uważa się za osoby aktywne (15/23, dominanta na ocenie 5), które same podejmują działania
(13/23, dominanta na 5). Ankietowani postrzegają siebie w większości jako dobrych uczniów (14/23), jednak
deklarują równocześnie, że nie lubią nauki (16/23 z dominanta na ocenie 2 w 8-stopniowej skali).
Przygotowanie do dalszej edukacji. W przekonaniu rodziców i uczniów szkoła nie przygotowuje dobrze
do dalszej edukacji. Nauczyciele w większości (8/9 ankietowanych) uważają, że ich uczniowie nie potrzebują
35 / 49
żadnych dodatkowych zajęć poza szkołą, aby bez problemów kontynuować naukę w szkole ponadgimnazjalnej.
Natomiast połowa ankietowanych rodziców (16/32) i większość uczniów (16/23 ankietowanych) jest zdania, że aby
po ukończeniu gimnazjum dostać się do wybranej szkoły, muszą korzystać z korepetycji lub innych zajęć poza
szkołą. Prawie połowa uczniów (11/23) stwierdziła w ankiecie, że szkoła nie przygotowuje ich dobrze do dalszej
nauki (różnica istotna statystycznie).
Wymaganie: Promowana jest wartość edukacji
Komentarz:
Szkoła prowadzi działania informacyjne dotyczące oferty edukacyjnej, działań szkoły i jej osiągnięć
wykorzystując środki masowego przekazu - internet, prasę, radio, telewizję. Dzięki temu środowisko znana
sukcesy sportowe i edukacyjne uczniów. Szkoła przekazuje rodzicom i jednostce samorządu terytorialnego
również informacje o celach i skutkach podejmowanych działań wychowawczych i edukacyjnych. Rodzice
i przedstawiciele lokalnego środowiska uważają, że szkoła dba o dobre relacje z lokalnym środowiskiem
i jakość uczenia się. Prowadzi jednak niewielkie działania promujące wartość uczenia się przez całe życie.
Działania informacyjne szkoły i ich skuteczność. Wypowiedzi dyrektora i analiza dokumentów wskazują,
że szkoła informuje o swoich działaniach i osiągnięciach przede wszystkim za pomocą własnej strony internetowej.
Dzięki niej można dowiedzieć się o ważnych wydarzeniach z życia szkoły, sukcesach uczniów, projekcie unijnym
Omnibus. Nie więcej niż miesiąc temu, zdaniem dyrektora, szkoła poinformowała środowisko lokalne o sukcesie
swoich uczniów na wojewódzkim przeglądzie jasełkowym, wynikach sportowych uczniów oraz o udziale szkoły
w projekcie kulturalnym realizowanym przez TVP. Dyrektor dodał, że szkoła cyklicznie prezentuje się w lokalnych
mediach - ogłoszenia i artykuły w prasie lokalnej, audycje radiowe, udział w programach lokalnej telewizji. Ważnym
sposobem informowania lokalnego środowiska o życiu szkoły jest też gazetka szkolna "Kurier Floriański".
Rodzicom i partnerom lokalnym znane są sukcesy sportowe i edukacyjne uczniów. Informacje o osiągnięciach
uczniów oceniają pozytywnie przedstawiciele środowiska lokalnego i część wypowiadających się w ankiecie
rodziców (odpowiedzi udzieliło 12/32, wszystkie były pozytywne). Partnerzy i rodzice zostali poinformowani przez
szkołę o:
sukcesach uczniów w zawodach/imprezach sportowych - 27/32,
sukcesach uczniów w konkursach - 22/32,
sukcesach uczniów na olimpiadach przedmiotowych - 16/32,
przyznaniu uczniom szkoły stypendiów naukowych - 13/32,
zrealizowaniu przez szkołę projektu lub udział w akcji społecznej - 13/32,
udziale przedstawicieli szkoły w ważnych wydarzeniach i uroczystościach - 8/32,
nagrodach i wyróżnieniach przyznawanych nauczycielom i innym pracownikom szkoły - 5/32,
otrzymaniu przez szkołę dotacji/grantu 5/32.
Szkoła przekazuje rodzicom i jednostce samorządu terytorialnego informacje o celach i skutkach podejmowanych
działań wychowawczych i edukacyjnych. Wszyscy ankietowani nauczyciele (9) stwierdzili, ze informują rodziców
o celach edukacyjnych i wychowawczych, które realizują. Większość nauczycieli przekazuje również rodzicom
informację o celach, jakie chce realizować szkoła (8/9) oraz o tym, jakie działania szkoły sprawdzają się ze
względu na ich wartość edukacyjna (7/9) i wychowawczą (6/9). Ankietowani rodzice najlepiej czują się
poinformowani o celach, które chce realizować szkoła (20/32) i działaniach szkoły, które sprawdzają się ze względu
na ich wartość edukacyjną (18/32). Ponadto otrzymują informację o:
działaniach szkoły, które sprawdzają się ze względu na ich wartość wychowawczą - 12/32,
celach edukacyjnych działań, które realizują nauczyciele - 6/32,
celach wychowawczych działań, które realizują nauczyciele - 5/32.
36 / 49
Z wyjaśnień przedstawicieli samorządu wynika, że burmistrz rozmawia z dyrektorami szkól osobiście, a także są
organizowane narady burmistrza z dyrektorami, podczas których omawiane są osiągnięcia i działalność szkół.
Działania szkoły promujące wartość uczenia się. Zdaniem większości ankietowanych rodziców ((28/32)
i partnerów lokalnych szkoła dba o jakość uczenia się. W opinii partnerów świadczy o tym fakt, że absolwenci dają
sobie radę w dalszej edukacji, kończą uczelnie wyższe. Z wyjaśnień rodziców podczas wywiadu wynika, że dzieci
nie skarżą się na szkołę, są z niej raczej zadowolone. Według rodziców wskazuje to na dbałość szkoły o jakość
uczenia.
Rodzice i przedstawiciele lokalnego środowiska postrzegają szkołę jako dbającą o relacje z lokalnym
środowiskiem. Ankietowani rodzice w większości (27/32) stwierdzają, że nauczycielom i innym pracownikom szkoły
zależy na współpracy z rodzicami, a zdaniem partnerów lokalnych szkoła dba również o dobre relacje ze
środowiskiem.
Szkoła prowadzi niewielkie działania w lokalnej społeczności promujące wartość uczenia się przez całe życie.
Z wypowiedzi dyrektora wynika, że dla osób dorosłych odbywały się w szkole szkolenia, kursy, warsztaty,
konsultacje, debaty. Niektóre z nich, jak na przykład debat przed wyborami samorządowymi, szkolenia dla
rodziców, kurs grantowy w zakresie nauki języka niemieckiego, miały miejsce jakiś czas temu (około 3 lat). Z kolei
ankietowani rodzice w niewielkim zakresie dostrzegają działania edukacyjne szkoły skierowane do osób dorosłych,
np.:
szkolenia, kursy, warsztaty - 2/32,
konsultacje, debaty angażujące członków lokalnej społeczności - 5/32,
działania informacyjne - 7/32,
projekty edukacyjne - 7/32,
konkursy - 7/32,
spotkania z ciekawymi ludźmi - 7/32.
Jedna osoba spośród ankietowanych jest zdania, że szkoła nie oferuje żadnych działań dla dorosłych bądź
rodziców. Najwięcej ankietowanych rodziców (9/32) uważa, że dorośli mogą włączyć się w akcje społeczne
realizowane przez szkołę. Zdaniem partnerów lokalnych szkoła włączyła się w działania informacyjne
organizowane przez Klub Seniora i organizuje spotkania z ciekawymi ludźmi. Z analizy dokumentów wynika,
że szkoła nagradza swoich najlepszych uczniów składając wnioski o przyznanie stypendiów za bardzo dobre
wyniki w nauce, a informacje o stypendystach umieszcza na swoje stronie internetowej. W kronice szkoły
przedstawione są fakty nagradzania na koniec roku wyróżniających się uczniów. Ponadto w gazetce szkolnej
"Kurierze Floriańskim" znajduje się informacja o wynikach egzaminu gimnazjalnego oraz artykuły absolwentów,
obecnych uczniów szkół ponadgimnazjalnych (np. LO w Nowym Tomyślu, LO w Zbąszyniu), zachęcające do nauki
w ogóle i nauki w wybranych szkołach ponadgimnazjalnych.
37 / 49
Wymaganie: Rodzice są partnerami szkoły
Komentarz:
Szkoła oferuje rodzicom w procesie wychowania pomoc wychowawcy, dyrektora, wsparcie pedagoga,
psychologa i logopedy oraz pośredniczy w uzyskaniu pomocy poradni psychologiczno-pedagogicznej.
Rodzice otrzymują informacje o sukcesach i trudnościach dzieci, a także pomoc w rozwiązywaniu
problemów wychowawczych. Opinie o pracy szkoły rodzice przekazują najczęściej podczas zebrań.
Rodzice mają wpływ na działania wychowawcze związane z organizacją imprez szkolnych i wycieczek.
Jednak w działaniach organizowanych przez szkołę uczestniczy bardzo mała grupa rodziców.
Przewodniczący rady rodziców opiniuje dokumenty szkolne, a w podejmowaniu decyzji dotyczących życia
szkoły współuczestniczy bardzo mała grupa rodziców.
Pomoc szkoły w wychowaniu dzieci. W procesie wychowania szkoła oferuje rodzicom pomoc wychowawcy,
dyrektora, wsparcie pedagoga, psychologa i logopedy oraz pośredniczy w uzyskaniu pomocy poradni
psychologiczno-pedagogicznej. Wszyscy nauczyciele (9) deklarują w ankietach, że utrzymują stały kontakt
z rodzicami, starają się poznać sytuację życiową wychowanków i ich rodzin, służą radą i wsparciem w sytuacjach
problemowych, doradzają, gdzie rodzice mogą szukać wsparcia. 6/9 ankietowanych w zależności od potrzeb
prowadzi indywidualne lub grupowe spotkania z rodzicami. Z dokumentów szkoły i wypowiedzi dyrektora wynika,
że dostępna jest dla rodziców: pomoc pedagoga lub psychologa szkolnego, pomoc poradni
psychologiczno-pedagogicznej. W dokumentach ponadto znajdują się informacje o możliwości skorzystania
z opieki socjalnej i pomocy doradcy zawodowego. Dyrektor natomiast dodał, że szkoła prowadzi świetlicę, zajęcia
wychowawcze dla dzieci, profilaktykę zachowań ryzykownych oraz umożliwia rodzicom skorzystanie z warsztatów
psychologicznych doskonalących umiejętności wychowawcze i pomocy logopedy. Według dyrektora wsparciem
psychologiczno-pedagogicznym objętych jest około połowy uczniów. Rodzicom natomiast znane są następujące
formy wsparcia, które oferuje szkoła:
pomoc specjalisty pedagoga - 27/32,
współpracę wychowawcy z rodzicem - 20/32,
pośrednictwo w uzyskaniu pomocy z zewnętrznych instytucji (np. poradni psychologiczno-pedagogicznej)
-18/32,
współpracę nauczycieli z rodzicami -18/32,
pomoc specjalisty psychologa, logopedy - 17/32,
współpracę z dyrektorem - 16/32,
pomoc poradni psychologiczno-pedagogicznej - 14/32,
opiekę socjalną - 8/32,
poradnictwo wychowawcze - 4/32 i grupę wsparcia (1/32).
Za rzeczywiście pomocne formy wsparcia rodzice uznali:
pomoc pedagoga lub psychologa szkolnego - 27/32,
udzielanie rad i wsparcia przez nauczycieli (wychowawców) w sytuacjach problemowych - 16/32,
doradztwo w ramach indywidualnych lub grupowych spotkań z nauczycielem (wychowawcą) -12/32,
pomoc poradni psychologiczno-pedagogicznej - 11/32,
opiekę socjalną - 6/32.
Jeden z ankietowanych rodziców stwierdził w ankiecie, że pomimo wystąpienia problemów wychowawczych
i edukacyjnych dziecka nie zaproponowano pomocy ze strony szkoły, np. psychologa lub pedagoga, a spotkania
z wychowawcą, nauczycielami i dyrektorem nie przyniosły rozwiązania problemu. Podczas pobytu w szkole nie
zauważono na tablicach informacyjnych ani na stronie internetowej informacji o godzinach dyżurów nauczycieli
i dyrektora dla rodziców, o innych formach kontaktu (telefon, adres mailowy). Brak jest też informacji skierowanych
do rodziców na temat wychowania, np. o problemach wychowawczych, jak rozmawiać z dzieckiem.
Szkoła informuje rodziców o sukcesach i trudnościach dzieci i pomaga w pokonywaniu problemów
wychowawczych. Z wypowiedzi nauczycieli w ankietach wynika, że wszyscy oni (9) przekazują rodzicom pełne
informacje o sukcesach i trudnościach uczniów w szkole. Również większość ankietowanych rodziców jest zdania,
że są wystarczająco poinformowani o sukcesach swoich dzieci (23/32 badanych rodziców) i o trudnościach, jakie
38 / 49
dziecko napotyka w szkole (24/32). Podczas wywiadu rodzice powiedzieli, że nauczyciele podczas spotkań mówią
jak pomagać dziecku w nauce, co zrobić, żeby poprawić wyniki. Od pedagogów rodzice dowiadują się, że nie
od wszystkich uczniów można tyle samo wymagać oraz dostają wskazówkę, aby chwalić dzieci za każde
osiągnięcie, ponieważ działa to motywująco. Podczas wywiadu rodzice podali również przykład współpracy
nauczyciela z rodzicem, dzięki której rozwiązano problem i dziecko nie ma już trudności w szkole.
Opinie rodziców o pracy szkoły. Rodzice dzielą się opiniami na temat pracy szkoły oraz procesu nauczania
najczęściej podczas zebrań rodziców. Wyniki ankiety dla rodziców wskazują, że najczęściej mają oni okazję
do wyrażenia swojej opinii na temat pracy szkoły i sposobu nauczania w czasie zebrań rodziców (29/32
ankietowanych). Ponadto swoja opinią o szkole i nauczaniu ankietowani rodzice dzielą się podczas:
indywidualnych rozmów w ramach wyznaczonych godzin spotkań dla rodziców - 11/32,
indywidualnych rozmów poza wyznaczonymi godzinami spotkań dla rodziców (np. podczas przerw,
"okienek") - 11/32,
uroczystości i imprez szkolnych lub klasowych - 6/32.
Dwoje spośród ankietowanych rodziców stwierdziło, że nie dzielili się swoimi opiniami o szkole. Podobne sytuacje,
w których rodzice mogli wyrażać zdanie o pracy szkoły, wymienili dyrektor i nauczyciele. Dodali jeszcze możliwość
przekazywania opinii za pośrednictwem dziennika elektronicznego, rozmów telefonicznych i prywatnych. Czas
poświęcony przez nauczycieli na kontakty z ankietowani rodzice uznali w większości (24/32) za wystarczający.
Opinie ankietowanych rodziców na temat tworzenia przez szkołę możliwości do dzielenia się opiniami
i oczekiwaniami na temat jej pracy są podzielone - 15/32 uważa, że szkoła nie spełnia ich oczekiwań w tym
zakresie, 16/32 uznało, że szkoła tworzy warunki do wypowiadania opinii, 1/32 osoba nie udzieliła odpowiedzi.
Podczas obserwacji szkoły tablicach informacyjnych nie było terminarza spotkań indywidualnych nauczycieli ani
dyrekcji z rodzicami, ani też zebrań rodziców. Na stronie internetowej szkoły znajduje się informacja o terminach
dwóch spotkań z rodzicami w bieżącym roku szkolnym.
Opinie rodziców mają wpływ na działania wychowawcze związane z organizacją imprez szkolnych i wycieczek.
Dyrektor, ankietowani nauczyciele (9) oraz większość ankietowanych rodziców (19/32) stwierdzili, że opinie
rodziców są brane pod uwagę przy planowaniu działań szkoły. Zdaniem wszystkich respondentów (rodziców,
dyrektora, nauczycieli) rodzice współdecydują o wycieczkach klasowych i organizacji niektórych imprez szkolnych,
np. zawodów, połowinek, Balów Absolwenta. Dyrektor powiedział, że z inicjatywy rodziców dokonano połączenia
rad rodziców szkoły podstawowej i gimnazjum. Rodzice w wywiadzie zauważyli, że obecnie jest mała frekwencja
na zebraniach i niewielkie zaangażowanie rodziców w sprawy szkoły.
Udział rodziców w podejmowaniu decyzji i działaniach szkoły.W działaniach organizowanych przez szkołę
uczestniczy bardzo mała grupa rodziców. Wypowiedzi nauczycieli oraz rodziców w ankietach i podczas wywiadu
wskazują, że w działaniach szkoły uczestniczy niewielu rodziców. Rodzice pojawiają się na rozpoczęciu
i zakończeniu roku szkolnego, Dniu Patrona, imprezach klasowych, wycieczkach. W opinii respondentów (rodziców
i nauczycieli) zaangażowanych jest najwyżej 10% rodziców. W ankiecie, którą wypełniali rodzice, 11/32 udzieliło
odpowiedzi na pytanie w jakich działaniach szkoły brali udział. Odpowiadający stwierdzili, że uczestniczyli w:
zebraniach rodziców, wywiadówkach - 7/32,
rozpoczęciu i zakończeniu roku szkolnego - 5/32,
uroczystościach i imprezach szkolnych (Dzień Dziecka, Dzień Patrona, połowinki, apele) - 4/32,
wycieczkach - 1/32.
Przewodniczący rady rodziców opiniuje dokumenty szkolne, a w podejmowaniu decyzji dotyczących życia szkoły
współuczestniczy bardzo mała grupa rodziców. Dyrektor i ankietowani nauczyciele (9) uważają, że rodzice
uczestniczą w podejmowaniu decyzji dotyczących życia szkoły. Z wypowiedzi dyrektora i nauczycieli w ankiecie
wynika, że rodzice maja wpływ na: organizację imprez szkolnych - 9/9 ankietowanych nauczycieli, wydatkowanie
pieniędzy Rady Rodziców (np. na zakup pomocy naukowych, książek do biblioteki, nagród dla uczniów) - 9/9,
opiniowanie WSO - 6/9, opiniowanie programu wychowawczego - 5/9, opiniowanie statutu - 5/9, zgody na wyjazdy,
wycieczki, zawody, zajęcia pozalekcyjne - 2/9 opiniowanie koncepcji pracy szkoły -1/9, opiniowanie programu
pracy szkoły - 1/9. W dokumentacji szkoły znajdują się podpisane przez przewodniczącą Rady Rodziców
i opieczętowane: program wychowawczy, koncepcja pracy szkoły, plan pracy na bieżący rok szkolny, plan poprawy
bezpieczeństwa i dyscypliny na zajęciach dydaktyczno-wychowawczych. Opinia ankietowanych rodziców na temat
ich udziału w decydowaniu o szkole jest inna. Większość spośród nich (19/32) stwierdziła, że nie
współuczestniczyli w podejmowaniu decyzji. Odpowiedzi na pytanie dotyczące przykładów decyzji w sprawie życia
39 / 49
szkoły udzieliło 6 spośród 32 ankietowanych rodziców. Stwierdzili oni, że brali udział w organizacji imprez
szkolnych (3), wyborach zarządu Rady Rodziców (2), opiniowaniu planu pracy szkoły i wyrażaniu zgody
na wyjazdy i wycieczki klasowe.
40 / 49
Obszar: Zarządzanie
Wymaganie: Funkcjonuje współpraca w zespołach
Komentarz:
Praca w szkole oparta jest na współpracy nauczycieli zaangażowanych w pracę zespołów. Współpraca ta
skupia się przede wszystkim wokół spraw wychowawczych i profilaktycznych, ewaluacji wewnętrznej,
doskonalenia
zawodowego
oraz
tworzenia
i
realizacji
Indywidualnych
Programów
Edukacyjno-Terapeutycznych. Dzięki prowadzonej w oparciu o procedury ewaluacyjne analizie efektów
pracy zespołów mogą one planować kolejne działania oraz skutecznie rozwiązywać pojawiające się
problemy, które najczęściej dotyczą spraw wychowawczych i organizacyjnych. Doskonalenie pracy
nauczycieli skupionych w zespołach prowadzone jest w ramach szkoleń wewnętrznych realizowanych
przez przedstawicieli różnych instytucji lub nauczycieli posiadających doświadczenie w doskonalonym
obszarze.
Zaangażowanie nauczycieli w pracę zespołów. Według dyrektora większość nauczycieli angażuje się w pracę
zespołów w wysokim stopniu. Wszyscy ankietowani nauczyciele (9/9) stwierdzili, że uczestniczą w pracy zespołów,
wskazując takie zespoły jak:
wychowawczy i profilaktyczny (9/9);
do spraw ewaluacji wewnętrznej (7/9);
szkoleniowy (doskonalenie zawodowe nauczycieli) oraz IPET-ów (po 6/9);
organizacja imprez dla uczniów, rodziców lub nauczycieli (5/9);
ds. zarządzania szkołą (planowanie i organizacja działalności szkoły) (4/9);
metodyczny (rozwijanie metody pracy z uczniem) (3/9);
programowy (praca nad treściami nauczania) (2/9);
ds. współpracy z otoczeniem zewnętrznym szkoły (1/9).
Analiza efektów pracy zespołów i wykorzystywanie jej efektów do planowania dalszych działań. Efekty
pracy zespołów są analizowane co najmniej raz w roku na forum całej szkoły oraz na bieżąco podczas formalnych
i nieformalnych spotkań zespołów. W opinii dyrektora i wszystkich ankietowanych nauczycieli w szkole, dokonując
analizy efektów swojej pracy, zespoły stosują regularnie procedury ewaluacyjne. Nauczyciele stwierdzili, iż
spotykają się mniej więcej wraz w miesiącu, a na koniec roku opracowują wspólne sprawozdanie, w którym
omawiane są efekty podejmowanych prze zespoły działań. Przykładem zmiany podanej przez nauczycieli jest
przeorganizowanie pracy w zespołach. Po przeprowadzonej analizie pracy zespołów przedmiotowych uznano, iż
skuteczniejsza będzie praca w zespołach międzyprzedmiotowych, zespole nauczycieli wychowawców
i międzyszkolnym zespole nauczycieli wychowania fizycznego.
Nauczyciele wspólnie planują działania w szkole opierając się na analizie efektów pracy zespołów, co podkreśla
zarówno dyrektor, jak i ankietowani nauczyciele. Planowanie, według nauczycieli w ankietach, opiera się
na analizie efektów pracy zespołów, w tym 2/9 uważa, iż w całości; 7/9, że większość. Przykłady planowania pracy
zespołu opartego na analizie efektów tej pracy podane przez nauczycieli w ankietach, to: opracowanie planu
poprawy dyscypliny i bezpieczeństwa w szkole (8/9); ewaluacja Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania (4/9),
regulaminu zachowania (2/9) oraz egzaminów próbnych (2/9); opracowanie programu wychowawczego (4/9).
Wspólne rozwiązywanie problemów. Według dyrektora i nauczycieli problemy w szkole najczęściej
rozwiązywane są zespołowo. Według wszystkich nauczycieli zarówno ankietowanych, jak i uczestniczących
w wywiadzie, korzystają oni z pomocy innych w rozwiązywaniu problemów, które napotykają w szkole. Również
wszyscy są przekonani o skuteczności udzielanej wzajemnie pomocy. Przykładami podanymi przez nauczycieli
w wywiadzie, w których odwoływali się oni do pomocy zespołów, były problemy wychowawcze rozpatrywane
wspólnie z wychowawcą lub pedagogiem (dziecko z fobią szkolną, absencja, organizacja połowinek) i problemy
z organizacją zajęć sportowych. Podane przez nauczycieli w wywiadzie przykłady problemów w efekcie wspólnego
poszukiwania rozwiązań zostały zwieńczone sukcesem.
Doskonalenie metod i form współpracy. Nauczyciele uczestniczą w formach doskonalenia zawodowego
41 / 49
dotyczących metod i form współpracy, zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych, a przede wszystkim w postaci
szkoleniowych rad pedagogicznych. Według dyrektora i ankietowanych nauczycieli (8/9) w tym i poprzednim roku
szkolnym w szkole były prowadzone szkolenia wewnętrzne dotyczące metod i form współpracy (3/9). Dyrektor
ponadto w ankiecie wskazał szkolenia zewnętrzne oraz szkolenie e-learningowe. Z analizy dokumentów
i wypowiedzi ankietowanych nauczycieli wynika, że w szkole organizowano szkoleniowe rady pedagogiczne, w tym
o charakterze warsztatowym, które tematycznie obejmowały różne obszary działalności szkoły i zawierały elementy
dotyczące metod i form współpracy, np.: wdrożenie dziennika elektronicznego do praktyki szkolnej i kontroli
frekwencji, efektów nauczania i realizacji podstawy programowej (8/9) oraz wprowadzenie Szkolnej Platformy
Edukacyjnej jako narzędzia umożliwiającego wymianę doświadczeń i wspierającego proces dydaktyczny
nauczyciela (4/9). Ankietowani nauczyciele podali jeszcze doskonalenie w zakresie:
pracy z uczniem upośledzonym w stopniu lekkim (5/9);
aktywizujących metod nauczania (6/9);
korzystania z tablicy interaktywnej (2/9);
Edukacyjnej Wartości Dyscyplinarnej.
Natomiast w dokumentacji szkolnej znajdują się zapisy dotyczące jeszcze innych szkoleń w zakresie: praktycznego
wykorzystania wyników sprawdzianów zewnętrznych i testów kompetencji uczniów Gimnazjum w planowaniu pracy
nauczyciela; Polityki Bezpieczeństwa w Zespole Edukacyjnym – podstawy przetwarzania danych osobowych w ZE;
obowiązków pracowników wynikające z ochrony danych osobowych; obowiązków administratora danych;
odpowiedzialności pracowników wynikających z ochrony danych osobowych.
W opinii dyrektora i wszystkich ankietowanych nauczycieli uczestnictwo w formach doskonalenia było
zdecydowanie przydatne w praktyce. Pracownicy niepedagogiczni podczas wywiadu powiedzieli, iż zdecydowanie
nie uczestniczą wspólnie z pracownikami pedagogicznymi szkoły w szkoleniach dotyczących doskonalenia pracy
zespołowej.
Wymaganie: Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny
Komentarz:
Ewaluacja wewnętrzna jest procesem, w którym uczestniczą w różnym stopniu wszyscy nauczyciele.
Wszyscy nauczyciele są zaangażowaniu w przeprowadzanie ewaluacji wewnętrznej, natomiast planowanie
i podsumowywanie zebranych wyników należy do zespołu ds. ewaluacji. Szkoła w sposób systemowy
wprowadza do planu pracy na dany rok szkolny działania planowane w oparciu o wnioski sformułowane
na podstawie sprawowanego nadzoru. Przyczyniają się one do zmian w funkcjonowaniu szkoły, zwłaszcza
w zakresie poprawy komunikacji, poszerzenia oferty edukacyjnej, unowocześnienia procesu
dydaktycznego wspieranego multimediami.
Zaangażowanie nauczycieli w planowanie i realizację ewaluacji wewnętrznej. Z analizy dokumentów wynika,
że 31 sierpnia 2012 roku na zebraniu rady pedagogicznej został powoływany 5 osobowy zespół ds. ewaluacji, który
jest odpowiedzialny za jej przebieg, opracowanie wyników i raportu z ewaluacji wewnętrznej powoływany jest
na sierpniowej radzie pedagogicznej. Nauczyciele w ankiecie (4/9) stwierdzili, że ewaluacje wewnętrzną planuje
powoływany zespół, jednocześnie (3/9) uważa, że w procesie ewaluacji biorą udział wszyscy nauczyciele,
a dokument ostateczny redaguje zespół (3/9); 1/9 uważa, plan ewaluacji wewnętrznej przygotowuje dyrektor.
Według dyrektora w szkole nauczyciele są przyzwyczajeni do pracy zespołowej, dlatego nie musiał podejmować
specjalnych działań w celu zaangażowania ich do prowadzenia ewaluacji wewnętrznej, co pozostaje w spójności
z wypowiedziami ankietowanych nauczycieli. Stwierdzili oni, iż są zaangażowani w ewaluację wewnętrzną, a ich
udział w jej przeprowadzaniu był spowodowany zwyczajem panującym w szkole oraz przekonaniem, iż ewaluacja
jest niezbędna dla poprawy jakości własnej pracy (7/9). Stopień zaangażowania w pracę nad ewaluacją
wewnętrzną szkoły ankietowani nauczyciele ocenili na: wysoki (5/9) i wystarczający (4/9). Nauczyciele w ankietach
42 / 49
określili na czym polegało ich zaangażowanie w ewaluację wewnętrzną, tj.: przeprowadzanie ankiet (4/9); analiza
ankiet, opracowanie wyników (2/9); opracowanie raportu z ewaluacji wewnętrznej (5/9); opracowanie wniosków
do działań w ramach planu poprawy efektywności kształcenia (4/9); analiza EWD (2/9).
Wykorzystywanie wyników wewnętrznego nadzoru pedagogicznego do planowania pracy szkoły. Na
podstawie analizy dokumentów można stwierdzić, iż dyrektor co semestr przygotowując sprawozdanie z realizacji
nadzoru pedagogicznego odnosi się do planu nadzoru pedagogicznego oraz do wcześniejszych zaleceń
do realizacji przez nauczycieli, doskonalenia zawodowego nauczycieli, wyników klasyfikacji uczniów, wyników
egzaminu próbnego i zewnętrznego egzaminu gimnazjalnego oraz innych osiągnięć uczniów oraz organizacji
zajęć, wniosków z ich obserwacji, pracy zespołów przedmiotowych w ramach WDN, pracy z uczniem szczególnie
uzdolnionym oraz wyników ewaluacji wewnętrznej. Według dyrektora ewaluacja wewnętrzna w każdym roku
szkolnym kończy się opracowaniem raportu zawierającego wnioski ustalone przez zespół ds. ewaluacji; w lipcu
powołuje się zespół, który w opracowuje propozycje działań w odniesieniu do sformułowanych wniosków. Projekt
planu pracy przewodniczący zespołu przekazuje dyrektorowi, który analizuje go sprawdzając realność
rekomendacji. Skorygowany dokument przewodniczący zespołu przedstawia na zebraniu Rady Pedagogicznej
w sierpniu, kiedy to jest ostatecznie zatwierdzany. W roku szkolnym 2011/12 tematem ewaluacji wewnętrznej była
„Ocena organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w Gimnazjum w Trzcielu w pierwszym roku wdrażania
w świetle obowiązujących przepisów prawa”. Raport z przeprowadzonej w tym zakresie ewaluacji zawiera opis
szkoły, skład zespołu ewaluacyjnego, zakres ewaluacji, plan działań, informację o zrealizowanych działaniach
podczas badania i wnioski oraz rekomendacje, tj.: zintensyfikować działania ukierunkowane na pracę z uczniem
zdolnym, nadal rozwijać zainteresowania i uzdolnienia uczniów; rozszerzyć działania z zakresu doradztwa
edukacyjno – zawodowego; kontynuować zadania wynikające z rozporządzenia o organizacji pomocy
psychologiczno – pedagogicznej; podjąć próbę uściślenia współpracy z rodzicami w zakresie pomocy
psychologiczno – pedagogicznej. Natomiast w sprawozdaniu za sprawowanego nadzoru w roku szkolnym 2011/12
znalazły się także wnioski dotyczące:
dostosowania zapisów WSO do wymogów pracy szkoły w świetle realizacji nowej podstawy programowej
oraz wdrożenia do użytku szkolnego dziennika elektronicznego;
systematyczności i różnorodności form oceny pracy ucznia na lekcji. Zwiększenia roli motywującej oceny
pracy ucznia w szkole;
wykorzystania wyników egzaminu zewnętrznego uczniów klas III w planowaniu pracy nauczyciela
z poszczególnych zajęć edukacyjnych;
zwiększenia dyscypliny pracy nauczyciela – czas pracy, jakość wypełniania zadań wynikających z planu
pracy szkoły, dyżury nauczycielskie;
doskonalenia pracy z uczniem zdolnym, w tym zwiększenie oferty sprawdzającej wiadomości i umiejętności
uczniów (konkursy, olimpiady, itp.);
wykorzystania technologii informatycznej i multimedialnej w procesie dydaktycznym, w tym platformy
edukacyjnej;
zwiększenia oferty zajęć dodatkowych i pozalekcyjnych w kontekście zaspokajania potrzeb edukacyjnych
uczniów gimnazjum;
wzmocnienia roli rodziny i rodziców w kształtowaniu pożądanych postaw uczniów w szkole i poza nią;
pomocy uczniowi w procesie świadomego wyboru dalszej kariery szkolnej i zawodowej.
W związku z powyższym w planie nadzoru na rok szkolny 2012/13 zaplanowano przeprowadzenie ewaluacji
wewnętrznej w zakresie „Praca z uczniem szczególnie uzdolnionym w kontekście oferty szkoły w organizacji zajęć
dodatkowych i pozalekcyjnych oraz możliwości prawno-organizacyjnych szkoły oraz zakresy kontroli w odniesieniu
do wskazanych w sprawozdaniu obszarów, natomiast w zakresie wspomagania nauczycieli zaplanowano
i zrealizowano szkolenia: „Wdrożenie Dziennika Elektronicznego do szkolnej praktyki kontroli frekwencji, efektów
nauczania i realizacji podstawy programowej”, „Wdrożenie do praktyki szkolnej Szkolnej Platformy Edukacyjnej
jako narzędzia wspierającego proces dydaktyczny nauczyciela”, „Praktyczne wykorzystanie wyników
sprawdzianów zewnętrznych i testów kompetencji uczniów Gimnazjum w planowaniu pracy nauczyciela”. Przykłady
podane przez nauczycieli w wywiadzie wskazują, że wnioski z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego są
uwzględniane podczas tworzenia planu pracy szkoły.
Wpływ wdrażanych wniosków z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego na zmiany w funkcjonowaniu
szkoły. Działania podejmowane przez szkołę w oparciu o wnioski z nadzoru przyczyniły się do rozszerzenia oferty
edukacyjnej szkoły, uzyskiwania przez uczniów lepszych osiągnięć np. w sporcie, czy też unowocześnienia szkoły
w obszarze komunikowania się. Według większości ankietowanych nauczycieli (8/9) wnioski płynące z nadzoru
pedagogicznego są podstawą dla wprowadzanych zmian w funkcjonowaniu szkoły. Najważniejsze zmiany
43 / 49
w funkcjonowaniu szkoły wprowadzone w tym lub poprzednim roku w oparciu o wnioski z wewnętrznego nadzoru
pedagogicznego, według dyrektora i nauczycieli w wywiadzie, to:
bogata oferta zajęć pozalekcyjnych dzięki realizacji projektu Omnibus;
praca z uczniem zdolnym przynosząca wymierne efekty;
wprowadzenie do praktyki szkolnej dziennika elektronicznego usprawniającego przepływ informacji pomiędzy
dyrekcją, nauczycielami oraz rodzicami.
W opinii dyrektora nastąpiło zwiększenie przepływu informacji pomiędzy nauczycielami i dyrekcją poprzez
stosowanie poczty e-mailowej w porozumiewaniu się i przekazie dokumentów. Przyczyniło się to również
do zwiększenia efektywności w przepływie informacji między pedagogiem, logopedą, psychologiem oraz
nauczycielami i dyrektorem. Nauczyciele dodatkowo wskazali na poprawę dyscypliny, ujednolicenie działań
wychowawczych i wzbogacenie szkoły w sprzęt multimedialny
Wymaganie: Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki lokalowe i wyposażenie
Komentarz:
Szkoła ma dobre warunki lokalowe oraz bogate wyposażenie, zwłaszcza w zakresie technologii
informacyjno-komunikacyjnej, które umożliwia realizowanie podstawy programowej i przyjętych w szkole
programów nauczania. Utrudnieniem w realizowaniu podstawy programowej wychowania fizycznego
i innych zadań dydaktyczno-wychowawczych podejmowanych w stosunku do całej zbiorowości szkolnej
jest, zgłaszany przez wszystkich uczestników badania, brak hali sportowo-widowiskowej. Szkoła zgodnie
z planem inwestycyjnym poprawia warunki lokalowe i uzupełnia wyposażenie dydaktyczne. Dyrektor
współpracując z samorządem i różnymi instytucjami zewnętrznymi oraz grupą rodziców pozyskuje środki
finansowe, dzięki którym możliwy jest na rozwój bazy szkoły oraz uczących się w niej dzieci.
Warunki lokalowe szkoły i jej wyposażenie w kontekście realizacji podstawy programowej i przyjętych
w szkole programów nauczania. Warunki lokalowe w ocenie dyrektora, 1/3 ankietowanych nauczycieli (3/9) oraz
23/32 ankietowanych rodziców są one odpowiednie do realizowania podstawy programowej i przyjętych w szkole
programów nauczania; według 2/9 ankietowanych nauczycieli oraz 8/32 ankietowanych rodziców - występują
nieliczne braki; 4/9 ankietowanych nauczycieli oraz 1/32 ankietowanych rodziców ocenia je jako niewystarczające,
gdyż występują znaczące braki. Najbardziej dotkliwym niedostatkiem lokalowym wskazanym przez dyrektora
w ankiecie jest brak własnej hali widowiskowo-sportowej, co pozostaje w spójności z wypowiedziami nauczycieli,
rodziców i partnerów szkoły w wywiadach, którzy są zaniepokojeni brakiem pełnowymiarowej sali gimnastycznej
oraz auli, w której mogłyby się odbywać imprezy i apele. Brak takiego miejsca, jak stwierdzili partnerzy szkoły
i dyrektor, wynika z braku odpowiednich środków finansowych. Jak wynika z obserwacji placówki oraz wypowiedzi
respondentów szkoła, aby zapewnić realizację zajęć z wychowania fizycznego wykorzystuje niepełnowymiarową
halę sportową oraz wielofunkcyjne boisko szkolne, a także korzysta z dużej hali odległej o 800 m od budynku
szkoły. Zarówno nauczyciele, rodzice, jak i partnerzy szkoły oraz obserwacja placówki potwierdzają, iż poza
brakiem wcześniej wspomnianej hali, szkoła ma dobre warunki lokalowe. Posiada odpowiednią liczbę sal
lekcyjnych, własną kuchnię i stołówkę, dwie świetlice, bibliotekę z czytelnią, czytelnię multimedialną i pracownię
komputerową, pokój nauczycielski z aneksem kuchennym oraz gabinety pedagoga, psychologa, logopedy
i pielęgniarki. W opinii partnerów szkoły i rodziców dyrektor systematycznie odnawia budynki szkolne i dba
o otoczenie, teren jest uporządkowany i ogrodzony, zrobiona została droga dojazdowa, a w trosce
o bezpieczeństwo dzieci została utworzona zatoczka, gdzie zatrzymują się autobusy szkolne.
W oparciu o opinie dyrektora, nauczycieli, rodziców, a także partnerów szkoły oraz obserwację zajęć i placówki
można stwierdzić, iż wyposażenie szkoły w pomoce dydaktyczne i sprzęt multimedialny umożliwia organizację
procesów edukacyjnych w sposób sprzyjający uczeniu się. Wyposażenie znajdujące się w szkole w opinii dyrektora
wyrażonej w ankiecie i 4/9 ankietowanych nauczycieli jest wystarczające do realizowania podstawy programowej
i przyjętych w szkole programów nauczania, według 4/9 ankietowanych nauczycieli - występują nieliczne braki,
odmiennego zdania jest jedna osoba. Zdanie uczniów w kwestii pomocy do nauki występujących w szkole jest
44 / 49
podzielone, tj. 12/23 uważa, że jest ich wystarczająco, natomiast 11/23 z tym się nie zgadza. Z obserwacji zajęć
(7/9) wynika, że wyposażenie klas umożliwia realizację celów lekcji. Nauczyciele podczas prowadzonych zajęć
korzystali z pracowni komputerowej, komputerów i projektorów multimedialnych w swoich klasach oraz pomocy
dydaktycznych.
Planowane i realizowane działania zmierzające do wzbogacania warunków lokalowych i wyposażenia
szkoły. W szkole istnieje plan wzbogacania warunków lokalowych i wyposażenia szkoły, co potwierdza dyrektor,
partnerzy szkoły oraz dokumentacja. Wykaz zadań inwestycyjnych w planie budżetowym szkoły zawiera wskazane
przez dyrektora w ankiecie trzy zmiany, takie jak: termomodernizacja budynków szkoły; rozbudowa bazy sportowej
szkoły i wymiana poszycia dachowego na budynku szkoły. Wykaz zadań inwestycyjnych w ramach Projektu
budżetu na 2013 rok znajdujący się w dokumentacji szkolnej uwzględnia również utwardzenie terenu parkingu
szkolnego; remont kapitalny nawierzchni boiska asfaltowego w części parkowej szkoły; remont kapitalny
oświetlenia sali gimnastycznej przy ul. Armii Czerwonej; remont podłóg w dwóch klasopracowniach; remont czytelni
multimedialnej; remont kapitalny sanitariatów w części piwnicznej szkoły; remont pomieszczeń klasowych
i korytarzowych w budynku szkoły. Przedstawiciele partnerów szkoły i samorządu uczestniczący w wywiadzie
wiedzą, że w szkole planuje się także modernizację gabinetu informatycznego i wyposażanie szkoły w kolejne
tablice interaktywne. W opinii partnerów szkoły dyrektor dobrze dba o budżet i walczy o fundusze, pozyskuje środki
unijne; pośrednio pozyskuje środki na wspieraniu rozwoju uczniów, np. poprzez kluby sportowe wspierane przez
bank i innych sponsorów, w których trenują uczniowie szkoły. W ocenie dyrektora gmina zaspakaja potrzeby szkoły
w remonty w 80 %, resztę szkoła pozyskuje. W jego opinii w efekcie podejmowanych działań w ubiegłym roku
wymieniono w szkole 16 okien, a w tym pozyskano już środki na wymianę okien w stołówce; na wymianę podłóg
i zakup mebli. Obecnie planuje się remont klasy z myślą o niepełnosprawnych uczniach w ramach projektu
unijnego „Łamanie barier warunkiem równych szans”.
W szkole podejmuje się działania mające na celu wzbogacenie warunków lokalowych i wyposażenia
dydaktycznego. Według dyrektora bardzo dobrze współpracuje mu się w tym zakresie z Radą Gminy i Burmistrzem
oraz grupą rodziców, którzy np. organizują zabawy charytatywne, festyny i przeznaczają zarobione fundusze
na wyposażenie szkoły; Bankiem Spółdzielczym, który wspierał szkołę przy zakupie tablicy interaktywnej;
Nadleśnictwem przekazującym szkole różne pomoce np. plansze, książki. Partnerzy uczestniczący w wywiadzie
wskazali dodatkowo działania rodziców, które poskutkowały zakupem do szkoły monitoringu; przekazywanie
sprzętu sportowego lub jego udostępnianie przez Gminny Związek Sportowy i Klub Zapaśniczy; przekazywanie płyt
DVD i książek przez Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. W efekcie podejmowanych
działań szkoła posiada 2 tablice multimedialne, we wszystkich klasach są projektory, gabinet informatyczny z 17
komputerami, z którego korzysta zarówno gimnazjum, jak i szkoła podstawowa; czytelnia multimedialna z 8
stanowiskami. Ponadto nauczyciele mają do dyspozycji laptopy i mobilny zestaw komputerowy na indywidualne
potrzeby.
Najmniej zadowoleni z warunków panujących w szkole są rodzice i uczniowie uczestniczący w wywiadzie. W ich
opinii „lepiej było, gdy szkoła podstawowa i gimnazjum były oddzielnie”. Rodzice w połączeniu szkół w zespół
upatrują również mniejsze zaangażowanie rodziców w działalność szkoły.
45 / 49
Wnioski z ewaluacji:
1. Prowadzone w szkole ilościowe i jakościowe analizy wyników egzaminu gimnazjalnego i opracowany
na ich podstawie Szkolny Program Poprawy Efektywności Kształcenia, przekładają się na wdrożenie
skutecznych działań, które wpływają na wzrost wyników egzaminu.
2. Systemowe analizy osiągnięć uczniów, uwzględniające ich możliwości rozwojowe, wpływają na
zwiększenie odpowiednich ilości zajęć i ćwiczeń doskonalących określone umiejętności,
co umożliwia uczniom opanowanie wiadomości i umiejętności zgodnych z podstawą programową
i uzyskanie lepszych wyników w nauce.
3. Uczniowie angażują się w zajęcia przygotowując prace dodatkowe, prezentacje multimedialne,
projekty, wykazując aktywność na lekcji, co nie przekłada się na ich zainteresowanie większością
zajęć.
4. Stosowane przez nauczycieli metody wspierania i motywowania uczniów nie są skuteczne
w stosunku do większości z nich, a proces oceniania nie dostarcza uczącym się pełnej informacji
na temat stanu ich wiedzy oraz obszarów wymagających doskonalenia, co wpływa na brak chęci
i motywacji do nauki.
5. Prowadzone w szkole monitorowanie procesów edukacyjnych oraz wnioski formułowane w wyniku
prowadzonych analiz osiągnięć uczniów i przebiegających w szkole procesów edukacyjnych
przekładają się na modyfikację oferty edukacyjnej, metod i form prowadzenia zajęć.
6. Uczniowie mogą rozwijać swoją aktywność dzięki realizacji inicjatyw Samorządu szkolnego, który,
jako reprezentacja wszystkich uczniów, występuje z inicjatywami dotyczącymi organizacji życia
szkolnego, zajęć pozalekcyjnych, udziału w różnego rodzaju konkursach, współpracy szkoły ze
środowiskiem i działań charytatywnych.
7. Działania wychowawcze i profilaktyczne szkoły są skuteczne, co w dużym stopniu wpływa
na wysokie poczucie bezpieczeństwa uczniów i ich poprawne zachowania.
8. Modyfikacje w systemie oddziaływań wychowawczych dokonywane są z uwzględnieniem potrzeb,
dostrzeganych przez nauczycieli, lecz nie uwzględniają opinii uczniów, co zniechęca uczniów
do angażowania się w proces zmian.
9. Istniejąca w szkole koncepcja pracy jest realizowana poprzez różnorodne działania w zakresie
poprawy efektów kształcenia, indywidualnego rozwoju każdego ucznia, organizacji zajęć
pozalekcyjnych, w tym projektowych, doskonalenia obiegu informacji oraz wzbogacania bazy,
co sprzyja poszerzeniu oferty edukacyjnej szkoły.
10. Dzięki współpracy ze środowiskiem uczniowie mogą uczestniczyć w zajęciach edukacyjnych poza
szkołą, mają możliwości rozszerzania swojej wiedzy, rozwijania zainteresowań i talentów,
kompetencji społecznych oraz kształtowania pożądanych społecznie postaw.
11. W szkole prowadzone są działania, które powinny pomóc uczniom przygotować się do wyboru
i podjęcia pracy oraz współpraca z absolwentami, co jednak nie gwarantuje dobrego przygotowania
do dalszej edukacji.
12. Szkoła prowadzi działania informacyjne dotyczące oferty edukacyjnej, działań szkoły i jej osiągnięć
wykorzystując środki masowego przekazu - internet, prasę, radio, telewizję, dzięki czemu środowisko
znana sukcesy sportowe i edukacyjne uczniów.
13. Oferowana rodzicom w procesie wychowania pomoc wychowawcy, dyrektora, wsparcie pedagoga,
psychologa i logopedy oraz inne działania szkoły skierowane do rodziców nie przekładają się na ich
zaangażowanie w podejmowanie decyzji o życiu szkoły.
46 / 49
14. Działania planowane w oparciu o wnioski sformułowane na podstawie sprawowanego nadzoru
przyczyniają się do zmian w funkcjonowaniu szkoły, zwłaszcza w zakresie poprawy komunikacji,
poszerzenia oferty edukacyjnej, unowocześnienia procesu dydaktycznego wspieranego
multimediami.
15. Dzięki prowadzonej w oparciu o procedury ewaluacyjne analizie efektów pracy zespołów mogą one
planować kolejne działania oraz skutecznie rozwiązywać pojawiające się problemy, które najczęściej
dotyczą spraw wychowawczych i organizacyjnych.
16. Szkoła we współpracy z samorządem i różnymi instytucjami zewnętrznymi oraz grupą rodziców
pozyskuje środki finansowe, dzięki którym możliwy jest rozwój bazy szkoły oraz uczących się w niej
dzieci, co jednak nie w pełni zadowala wszystkie podmioty, ponieważ do tej pory nie udało się
wybudować pełnowymiarowej sali gimnastycznej.
47 / 49
Wymaganie
Obszar: Efekty
Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu
gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu
potwierdzającego kwalifikacje zawodowe
Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności
Uczniowie są aktywni
Respektowane są normy społeczne
Obszar: Procesy
Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy
Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy
programowej
Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany
Procesy edukacyjne są efektem współdziałania
nauczycieli
Kształtuje się postawy uczniów
Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans
edukacyjnych
Obszar: Środowisko
Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz
wzajemnego rozwoju
Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów
Promowana jest wartość edukacji
Rodzice są partnerami szkoły
Obszar: Zarządzanie
Funkcjonuje współpraca w zespołach
Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny
Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki lokalowe i
wyposażenie
Poziom spełniania wymagania
B
B
B
C
B
B
D
B
C
B
B
C
B
C
B
B
B
48 / 49
Raport sporządzili:
Beata Wachowiak
Krystyna Wiśniewska
Kurator Oświaty:
................................................
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
49 / 49

raport z ewaluacji całościowej - Zespół Edukacyjny w Trzcielu

Transkrypt

Podobne dokumenty

jak często czytasz książki

PROMOCJA ZDROWIA- MONITOROWANIE- RODZICE

Płed ogranicza szansę na rozwój zawodowy? – raport Zielonej Linii

Raport

Uchwała Nr XX/139/2016 z dnia 8 września 2016 r.

Raport z ewaluacji wewnętrznej obszaru 2.3 Procesy edukacyjne

ewaluacja wewnętrzna - Szkoła Muzyczna w Gostyniu

Raport z ewaluacji wewnętrznej za rok szkolny 2010/2011

wynikami ankiety.