Struktura różnorodności biotycznej.

Zajęcia terenowe z ekologii ekosystemów lądowych
Instrukcja wykonania projektu indywidualnego
Struktura różnorodności biotycznej.
Celem projektu jest oszacowania bogactwa taksonomicznego i zbadanie struktury dominacji i
różnorodności zespołów w ekosystemach Puszczy Niepołomickiej, przy wykorzystaniu wszystkich
danych zebranych w innych projektach szczegółowych (z uwzględnieniem uzupełnień
literaturowych, jakie wprowadzono do owych projektów).
Realizacja projektu
1. Od kolegów realizujących inne projekty zebrać dane o występowaniu wszystkich badanych grup
organizmów: drzew, roślin runa, ptaków, ssaków, bezkręgowców glebowych badanych metodą
suchych lejków (stawonogi), mokrych lejków (wazonkowce), pułapek Barbera (stawonogi),
wybranych bezpośrednio ze ściółki (sito).
2. Zestawić listy stwierdzonych taksonów (w przypadku roślin, ssaków i ptaków – do poziomu
gatunków; dla innych grup – najmniejsze taksony jakie udało się zidentyfikować, np. rodziny,
rzędy), tam gdzie to osiągnięto – wraz z danymi ilościowymi.
Zestawiając dane należy się posługiwać arkuszem kalkulacyjnym (Excel); dalsze obliczenia
prowadzić w tym arkuszu (wpisują odpowiednie formuły), albo dane wyeksportować do programu
PAST i skorzystać z gotowych procedur DIVERSITY.
3. Dla tych grup, dla których udało się zebrać dane ilościowe, narysować wykresy ranga-obfitość
(„rank-dominance”), w skali liniowej, oraz logarytmując oś względnej liczebności
4. Dla tych grup, dla których udało się zebrać dane ilościowe o zagęszczeniu bezwzględnym,
obliczyć wskaźniki:
dominacji (D Simpsona)
różnorodności (H’ Shannona-Wienera;)
równomierności (J’ Shannona, E Simpsona)
alfa Fishera (dla szeregu geometrycznego)
5. Dla tych grup. dla których udało się uzyskać dane ilościowe, ale nie odnoszące się do
bezwzględnego zagęszcznia (pułapki Barbera) obliczyć współczynniki różnorodności
Margalefa DMg = (S-1)/lnN
Menhinicka DMn = S/√N
6. – Dla danych z pułapek Barbera, zakładając, że reprezentują heterogeniczność siedlisk
glebowych w małej skali, można obliczyć współczynnnik beta-różnorodności Whittakera:
βW = S/αsr
Literatura
Krebs Ch. J. 1999: Ekologia; rozdz. 23
Weiner J. 2003. Życie i ewolucja biosfery. Rozdz. 13.3 Powtarzalne wzorce w strukturze zespołów.
407-417.
Magurran 2005.