INFORMACJA TYGODNIOWA 5/2014 Zagrożenia – Skutki – Ocena

INFORMACJA TYGODNIOWA 5/2014
Zagrożenia – Skutki – Ocena
27 stycznia 2014 – 2 lutego 2014
3 lutego 2014
WYDZIAŁ ANALIZ
SYTUACJA METEOROLOGICZNO - HYDROLOGICZNA
Ocena i prognoza:
W nadchodzącym tygodniu prognozowany
jest stopniowy wzrost temperatury - w poniedziałek i wtorek temperatura maksymalna od -4°C na północnym wschodzie do
3°C, 4°C na krańcach zachodnich
i południowych. Pod koniec tygodnia IMGW
prognozuje do 2°C na Suwalszczyźnie i 7°C
na Dolnym Śląsku.
W związku z występowaniem i dalszym rozwojem zjawisk lodowych na obszarze zlewni
Bugu i Wisły prognozowane są niewielkie
wahania stanu wody na ogół w strefie stanów średnich, lokalnie na granicy stanów
średnich i wysokich. W zlewni Odry prognozuje się niewielkie wahania i wzrosty stanów
wody w aktualnych strefach. Z powodu
wzrostu temperatury do wartości dodatnich,
przewiduje się stopniowy zanik zjawisk lodowych, na niektórych dopływach górnej
i środkowej Odry.
Przebieg:
W minionym tygodniu na obszarze całego kraju występowała bardzo
niska temperatura i obfite opady śniegu, miejscami na skutek silnego
wiatru przechodzące w zawieje i zamiecie śnieżne. W niektórych
rejonach wskaźnik temperatury odczuwalnej (UTCI) spadł do wartości
ekstremalnie niskiej (stopień 5/5), tak było m. in. na północnym
wschodzie - 42°C, na północy - 39°C i w centrum - 38°C.
W związku z rozwojem zjawisk lodowych rozpoczęto akcję
lodołamania na Wiśle (w odcinku ujściowym 4 lodołamacze) i na
Odrze (7 lodołamaczy polskich i 6 niemieckich na Odrze Zachodniej
i Jeziorze Dąbie).
Skutki:
Wystąpiły lokalne utrudnienia na drogach związane z zawiejami
i zamieciami śnieżnymi. Najtrudniejsza sytuacja panowała w czasie
weekendu w woj. lubelskim, gdzie wiele dróg lokalnych było
zasypanych śniegiem nawiewanym z pól (powiaty: hrubieszowski,
krasnostawski, tomaszowski, zamojski, lubelski). W celu wsparcia
mieszkańców wsi, do których dojazd był utrudniony, uruchomiono
specjalne siły i środki Straży Granicznej (śmigłowiec, 4 skutery,
2 pojazdy) oraz policji (śmigłowiec).
W minionym tygodniu przejściowe awarie na kolei spowodowane
nawiewaniem śniegu na tory i uszkodzeniami rozjazdów odnotowano
zwłaszcza w woj. mazowieckim, a także lubelskim i kujawsko pomorskim.
W ciągu ostatniego tygodnia na terenie kraju odnotowano 16
przypadków zgonów z powodu wychłodzenia organizmu (o 14 mniej
niż w poprzednim). Od 1 listopada 2013 roku Komenda Główna Policji
odnotowała na terenie kraju 68 zgonów z powodu wychłodzenia
organizmu. W ciągu ostatniego tygodnia na terenie kraju
odnotowano 7 przypadków zgonów z powodu zatrucia tlenkiem
węgla (o 2 więcej niż w poprzednim). Od 1 września 2013 roku
Państwowa Straż Pożarna odnotowała na terenie kraju 49 zgonów
z powodu zatrucia tlenkiem węgla.
OCENA PROGNOZOWANEJ SYTUACJI METEOROLOGICZNO - HYDROLOGICZNEJ NA OKRES 30 DNI
Według 30-dniowej prognozy meteorologicznej IMGW, średnia miesięczna temperatura, miesięczna suma
opadów i liczba dni z opadem będzie kształtować się powyżej normy dla tego okresu.
Prognozowane sumy opadów na przeważającym obszarze kraju przekroczą wartość 30 mm, a w Karpatach i na
Pojezierzu Pomorskim – 40 mm. Prognozuje się opady śniegu, deszczu ze śniegiem i deszczu.
W całym okresie prognostycznym sytuacja hydrologiczna nie ulegnie większym zmianom. Stan wody
w większości rzek układać się będzie głównie w strefie wody średniej i niskiej. W pierwszej dekadzie lutego
INFORMACJA TYGODNIOWA
27 .01. 2014 – 2.02.2014
w związku z występowaniem, a następnie zanikiem zjawisk lodowych na rzekach, prognozuje się lokalne
większe wahania i wzrosty poziomu wód w strefie wody średniej i wysokiej. Zjawiska lodowe najdłużej
utrzymywać się będą w dorzeczu Narwi.
Wyjściowy stan warunków hydrologicznych w zlewni Odry, górnej i dolnej Wisły oraz rzek Przymorza jest
korzystny ze względu na przewagę średnich i niskich stanów wód oraz niską zawartość wody w pokrywie
śnieżnej. W przypadku ocieplenia i występowania średnich temperatur dobowych około zera następować
będzie stopniowy zanik pokrywy śnieżnej i zjawisk lodowych na rzekach. Dodatnia temperatura w ciągu dnia
i ujemna w ciągu nocy jest wariantem bardzo korzystnym i nie wpłynie na pogorszenie się sytuacji
hydrologicznej. Lokalnie zagrożenie stanowić może rozwój, a następnie zanik zjawisk lodowych na rzekach
i związane z tym utrudnienia przepływu. Na wybrzeżu, w ujściowych odcinkach rzek Przymorza, Żuławach
Wiślanych oraz na akwenach przymorskich (Zalew Szczeciński, Zalew Wiślany, jeziora przybrzeżne) lokalne
zagrożenia związane z wahaniem stanów wody mogą wzrastać w przypadku wystąpienia silnego wiatru
z sektora północnego. Powoduje to wzrost poziomu morza w strefie przybrzeżnej oraz w ujściowych odcinkach
rzek uchodzących do morza (w wyniku utrudnionego, podniesionym poziomem morza, odpływu wód
rzecznych). Prawdopodobieństwo występowania tego zjawiska wzrasta w okresie zimowym.
ALKI Z D
PRZYPADKI AFRYKAŃSKIEGO POMORU ŚWIŃ NA LITWIE – ROSJA ZABLOKOWAŁA IMPORT
WIEPRZOWINY Z UNII EUROPEJSKIEJ
Ocena i prognoza:
Ze względu na łatwość, z jaką szerzy się wirus
ASF, jak również możliwe drogi wprowadzenia czynnika zakaźnego na terytorium RP, ryzyko przeniesienia ASF na terytorium Polski
należy ocenić jako wysokie. Polskie służby
nadzoru weterynaryjnego prowadzą działania mające na celu niedopuszczenie do przedostania się choroby na terytorium RP. Wojewódzkim Lekarzom Weterynarii polecono
monitorowanie stanu zdrowia świń przemieszczonych od 15 grudnia 2013 roku na terytorium Polski z Litwy. Informacja dot. ASF
na Litwie została przekazana wszystkim powiatowym lekarzom weterynarii na terenie
województwa podlaskiego. Obowiązują wydane w roku ubiegłym rozporządzenia wojewodów (lubelskiego, mazowieckiego
i podlaskiego) w sprawie zarządzenia szczególnych środków ochronnych w strefie położonej do 40 km od granicy państwa
w związku z wystąpieniem ASF na
terytorium Białorusi i możliwości jego
przeniesienia na terytorium RP. Zakaz
importu wieprzowiny wprowadzony przez
Rosję spowoduje znaczące straty dla polskich
producentów – w I półroczu 2013 roku Rosja
była czwartym co do wartości odbiorcą
wieprzowiny. Według Ministra Rolnictwa
i Rozwoju Wsi, w ciągu kilku tygodni okaże
się, czy działania UE w celu złagodzenia
środków wprowadzonych przez Rosję
przyniosą skutek.
Przebieg:
Litewska Służba Sanitarno-Weterynaryjna (LSSW) poinformowała
o dwóch przypadkach afrykańskiego pomoru świń (ASF)
stwierdzonych u dzików upolowanych około 70-80 km od granicy
z Polską. O sprawie poinformowano Komisję Europejską, Światową
Organizację Zdrowia Zwierząt, służby weterynaryjne krajów
sąsiadujących i Unii Celnej. Według władz litewskich dotychczas nie
stwierdzono zwiększonej śmiertelności świń. LSSW wyznaczyła strefę
zapowietrzoną, która obejmuje sześć rejonów na południu Litwy,
w tym graniczące z Polska (olicki, druskiennicki, orański, solecznicki,
łoździejski oraz trocki). Podjęto decyzję odstrzelenia całej populacji
dzików na ww. obszarze.
W czwartek (30.01) Rosja wstrzymała import wieprzowiny z terenu
całej Unii Europejskiej. Decyzja rosyjskiego nadzoru sanitarnego
dotyczy obszaru Unii Celnej, tj. Federacji Rosyjskiej, Białorusi
i Kazachstanu.
Skutki:
W związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń na
terytorium Litwy i możliwością jego przeniesienia na terytorium RP
powiatowy lekarz weterynarii w Gołdapi (woj. warmińskomazurskie) wydał 31 stycznia br. rozporządzenie ustalające obszar
powiatu gołdapskiego jako terenu zagrożonego wystąpieniem ASF.
Wprowadzono specjalne środki prewencyjne m. in. wyłożenie mat
dezynfekcyjnych w gospodarstwach utrzymujących stada, trzymanie
zwierząt
w
zamkniętych
pomieszczeniach
gospodarskich,
zabezpieczenie pasz przed zwierzętami wolnożyjącymi, bieżące
poddawanie oczyszczaniu i dezynfekcji narzędzi oraz sprzętów
wykorzystywanych do obsługi świń, kontrolę sanitarno-weterynaryjną
Rządowe Centrum Bezpieczeństwa
Al. Ujazdowskie 5, 00-583 Warszawa | tel./fax +48 22 236 59 75
[email protected] | www . r c b . g o v . p l
2
INFORMACJA TYGODNIOWA
27 .01. 2014 – 2.02.2014
wszystkich pomieszczeń gospodarskich, w których prowadzona jest
hodowla świń.
Komisarz UE ds. rolnictwa ocenił środki zastosowane przez Rosję jako
nieproporcjonalne. Komisja Europejska podejmuje działania w celu
złagodzenia blokady importu wprowadzonej przez Moskwę.
RZĄD PRZYJĄŁ PROGRAM POLSKIEJ ENERGETYKI JĄDROWEJ
Ocena i prognoza:
Przyjęcie PPEJ rozpoczyna proces zmian
w polskiej energetyce, którego celem jest
zbudowanie zrównoważonego systemu,
opartego na tzw. miksie energetycznym,
złożonym z energetyki konwencjonalnej,
odnawialnych źródeł energii i energetyki
jądrowej. Budowa elektrowni atomowej
oznacza
konieczność
wytworzenia
odpowiedniej infrastruktury technicznej,
prawnej, organizacyjnej oraz zapewnienia
wysoce
profesjonalnego
zaplecza
kadrowego. Z tej perspektywy efektywna
realizacja PPEJ może być nie tylko szansą na
poprawę konkurencyjności polskiej gospodarki (obniżenie ceny energii, radykalne
ograniczenie emisyjności), ale także impulsem cywilizacyjnym. Na obecnym etapie
głównym wyzwaniem jest pozyskanie inwestora dla przedsięwzięcia, którego koszt szacowany jest na kilkadziesiąt (40-60) mld złotych. Drugą nie mniej ważną kwestią jest
edukacja społeczeństwa w zakresie warunków, skutków, korzyści i potencjalnego ryzyka związanych z budową i funkcjonowaniem siłowni jądrowej.
Przebieg:
We wtorek (28.01) Rada Ministrów przyjęła Program Polskiej
Energetyki Jądrowej (PPEJ). Przedstawia on zakres niezbędnych
działań do wdrożenia energetyki jądrowej poprzez zapewnienie
bezpiecznej i efektywnej eksploatacji obiektów, ich likwidację po
zakończeniu okresu eksploatacji oraz zapewnienie bezpiecznego
postępowania z wypalonym paliwem jądrowym i odpadami
promieniotwórczymi.
Skutki:
PPEJ zakłada, że do końca 2016 r. zakończone zostaną prace związane
z ustaleniem lokalizacji pierwszej elektrowni jądrowej. Rozruch
pierwszego bloku jądrowego ma nastąpić przed końcem 2024 r.
Zakończenie budowy pierwszej elektrowni ma nastąpić przed końcem
2030 r., a drugiej do końca 2035 r.
ROSJA TWIERDZI, ŻE UZYSKA CAŁKOWITY MONOPOL NA GAZOCIĄG OPAL WE WSCHODNICH
NIEMCZECH
Ocena i prognoza:
Zgodnie z ustawodawstwem UE w celu
uniknięcia pozycji monopolistycznej firma
zarządzająca gazociągiem ma obowiązek być
neutralna i przydzielać wolne moce
przesyłowe każdej zainteresowanej spółce.
W przypadku gazociągu OPAL najbardziej
istotny jest precedens całkowitego wyłączenia spod rygorów europejskiego prawa antymonopolowego dużej instalacji przesyłowej
leżącej na obszarze UE i będącej własnością
Przebieg:
Po szczycie UE-Rosja prezydent FR W. Putin stwierdził, że
„w zasadzie" uzgodniono, iż rosyjski koncern Gazprom będzie mógł
całkowicie wykorzystywać moce gazociągu OPAL, który (obok
gazociągu NEL biegnącego z Zatoki Greifswaldzkiej w kierunku
Holandii) jest główną odnogą Nord Streamu. Komisja Europejska nie
komentuje tej wypowiedzi. W 2009 r. niemiecki urząd ds. regulacji —
niemiecka Federalna Agencja ds. Sieciowych (Bundesnetzagentur)
i Komisja Europejska uzgodniły, że Gazprom będzie mógł
wykorzystywać tylko 50 proc. mocy przesyłowych gazociągu OPAL.
Rządowe Centrum Bezpieczeństwa
Al. Ujazdowskie 5, 00-583 Warszawa | tel./fax +48 22 236 59 75
[email protected] | www . r c b . g o v . p l
3
INFORMACJA TYGODNIOWA
27 .01. 2014 – 2.02.2014
Ocena i prognoza cd.:
rosyjskiej firmy, całkowicie podporządkowanej
strategicznym
interesom
Moskwy.
W przypadku uzyskania takiego ustępstwa
Rosja najprawdopodobniej będzie jeszcze
bardziej intensywnie domagać się podobnych
rozwiązań dla gazociągu South Stream. Na
razie nie jest jasne, czy decyzja KE o całkowitym wyłączeniu gazociągu OPAL spod trzeciego pakietu energetycznego faktycznie już
zapadła (ma być ogłoszona w lutym br.), czy
też Rosja chce ją na Brukseli wymusić.
Rosja usilnie starała się zmienić tę decyzję, zwłaszcza po przejęciu
całkowitej kontroli nad gazociągiem OPAL pod koniec ubiegłego roku.
Skutki:
Z punktu widzenia interesów energetycznych Polski stratus gazociągu
OPAL nie ma aż tak fundamentalnego znaczenia. W sytuacji awaryjnej
można przesyłać do Polski gaz z zachodu gazociągiem Jamał — który
całkowicie podlega rygorowi trzeciego pakietu energetycznego UE —
przy pomocy tzw. wirtualnego rewersu. Wówczas fizycznie gaz jest
rosyjski i pobierany z gazociągu jamalskiego na terenie Polski,
a Gazprom rozlicza się z zachodnim dostawcą dla polskiej firmy.
W sytuacji gdyby Rosja całkowicie wstrzymała przesył gazu Jamałem
można na nim ustanowić rewers fizyczny, czyli tłoczyć gaz z zachodu.
Jamał ma roczną przepustowość ok. 33 mld m3 gazu, Polska rocznie
zużywa ok. 15 mld m3 gazu.
SYTUACJA NA UKRAINIE
Kolejny tydzień przesilenia politycznego, trwały manifestacje antyprezydenckie i antyrządowe na Majdanie
w Kijowie i w innych miastach, zwłaszcza na zachodniej Ukrainie. W minionym tygodniu nie doszło do eskalacji
incydentów siłowych. 28 stycznia na nadzwyczajnym posiedzeniu zebrała się Rada Najwyższa Ukrainy,
wcześniej premier Mykoła Azarow podał się do dymisji, którą przyjął prezydent.
Parlament anulował tzw. ustawy dyktatorskie przyjęte 16 stycznie 2014 roku, znacznie ograniczające prawa
obywatelskie na Ukrainie. Rada Najwyższa Ukrainy pracowała nad ustawą o amnestii – opozycja żądała aby
była ona bezwarunkowa, natomiast proprezydencka Partia Regionów była za uzależnieniem amnestii od
opuszczenia przez demonstrantów zajmowanych przez nich budynków rządowych (w Kijowie i w stolicach
obwodów). Ostatecznie przegłosowano projekt Partii Regionów, opozycja na znak protestu nie głosowała.
W piątek (31.01) prezydent Wiktor Janukowycz podpisał ustawę o amnestii oraz prawo wycofujące
"dyktatorskie ustawy". Na Majdanie w Kijowie opozycja utworzyła Gwardię Narodową, w skład której weszła
dotychczasowa samoobrona, kozacy, oraz tzw. Prawy Sektor, grupujący zwolenników nacjonalistycznej
prawicy.
30 stycznia odnaleziony został uprowadzony 22 stycznia przez nieznanych sprawców jeden z liderów
kijowskiego Majdanu Dmytro Bułatow. Był bity i torturowany, nie widomo kto stał za porwaniem.
Premier Donald Tusk w czwartek i piątek podczas specjalnej podróży po Europie rozmawiał o sytuacji na
Ukrainie z szefem Komisji Europejskiej Jose Manuelem Barroso, prezydentem Francji Francois Hollandem,
kanclerzem Niemiec Angelą Merkel i premierem Wielkiej Brytanii Davidem Cameronem.
Rządowe Centrum Bezpieczeństwa
Al. Ujazdowskie 5, 00-583 Warszawa | tel./fax +48 22 236 59 75
[email protected] | www . r c b . g o v . p l
4