Platforma do obsługi zdalnej edukacji I. Użytkownicy platformy

Andrzej Krzyżak.
Platforma do obsługi zdalnej edukacji
Projekt platformy e-learningowej wykonanej w ramach pracy magisterskiej
obejmował stworzenie w pełni funkcjonalnego, a zarazem prostego i intuicyjnego
w obsłudze systemu do obsługi zdalnej edukacji, udostępniającego administratorom,
nauczycielom oraz uczniom szereg narzędzi oraz funkcji związanych z nauczaniem na
odległość. Platforma zawiera elementy CMS oraz User Management.
Do wykonania aplikacji wykorzystane zostały następujące technologie: język
programowania PHP wspierany przez framework ZEND, system bazodanowy MySQL,
język skryptowy JavaScript oraz biblioteki JQuery oraz JQuery UI. Platforma korzysta
z serwera Apache. Organizacja struktury aplikacji zgodna jest ze standardem
architektonicznego wzorca projektowego MVC (Mode-View-Controller).
Stworzony system ma budowę modułową. Każdy moduł odpowiedzialny jest za
realizację określonej funkcjonalności. Platforma udostępnia szereg funkcji, które mogą
zostać wykorzystane w procesie dydaktycznym jak również przy zarządzaniu kursami
i użytkownikami. Wykonana aplikacja umożliwia tworzenie atrakcyjnych e-kursów
wykorzystujących zasoby różnego typu, poprzez strony html, pliki umieszczane na
serwerze, aż po różnego rodzaju interaktywne testy sprawdzające wiedzę uczniów. Do
dyspozycji administratorów oraz nauczycieli udostępniony został szereg narzędzi
ułatwiającym pracę na platformie. Cały system oraz jego narzędzia dostępne są dla
użytkowników za pośrednictwem przeglądarki internetowej.
I.
Użytkownicy platformy edukacyjnej
Jednym z założeń funkcjonalnych platformy edukacyjnej jest przydzielenie
użytkownikom odpowiednich profili. Jest to niezwykle ważne, gdyż umożliwia
kontrolowanie dostępu użytkowników do poszczególnych modułów, funkcji oraz
narzędzi platformy zapewniając przy tym bezpieczeństwo korzystania z jej zasobów.
Profile użytkowników wiążą się nie tylko z usystematyzowaniem poszczególnych grup
użytkowników, ale przede wszystkim z przydzieleniem użytkownikom odpowiednich
Andrzej Krzyżak. Internetowa platforma do obsługi e-learningu - specyfikacja
1
praw dostępu do portalu edukacyjnego, czyli prawa do użytkowania portalu.
Prawa użytkownika portalu edukacyjnego to:

prawo dostępu do poszczególnych, asynchronicznych funkcjonalności
portalu,

prawo dostępu do poszczególnych, synchronicznych funkcjonalności
portalu.
Zaimplementowany
w
stworzonej
przeze
mnie
platformie
edukacyjnej
mechanizm profilowania zakłada podział użytkowników na 4 kategorie:

administratorzy serwisu,

nauczyciele prowadzący (instruktorzy),

uczniowie biorący udział w kursach (kursanci),

goście.
Każda z grup użytkowników korzystających ze stworzonej przeze mnie
platformy edukacyjnej posiada odrębne, ściśle określone możliwości związane
z dostępem do platformy oraz jej narzędzi. Odpowiednie zarządzanie użytkownikami
pozwala
zachować
porządek
w
organizacji
platformy.
Istotną
kwestią
jest
zabezpieczenie treści przed niepowołanymi użytkownikami.
o Administratorzy – nadrzędna grupa użytkowników posiadająca uprawnienia
najwyższego stopnia. Administratorzy mają dostęp do wszystkich funkcji
platformy, w tym do danych o wszystkich użytkownikach i zgromadzonych
zasobach. Czuwają nad poprawnym działaniem platformy. Mają uprawnienia
potrzebne do korygowania błędów powstałych w wyniku działań innych
użytkowników. Administratorzy mają również dostęp do statystyk użytkowania
platformy. W zaimplementowanej platformie edukacyjnej administratorzy
posiadają uprawienia umożliwiające:

przeglądanie wszystkich
zarejestrowanych użytkowników (zarówno
uczniów jak i nauczycieli/trenerów),

możliwość kontroli oraz blokowania użytkowników np. naruszających
regulamin serwisu,

możliwość tworzenia kont nauczycieli (tylko administrator posiada
możliwość utworzenia profilu z prawami nauczyciela),

możliwość kontrolowania wszelkich treści umieszczanych na platformie
oraz ich edycji np. w przypadku naruszenia regulaminu,
Andrzej Krzyżak. Internetowa platforma do obsługi e-learningu - specyfikacja
2

możliwość kontaktu z pozostałymi użytkownikami platformy poprzez
system wiadomości prywatnych,

możliwość dodawania/edycji wpisów w dziale aktualności,

administratorzy posiadają wszelkie prawa nauczyciela.
o Nauczyciele (instruktorzy) - grupa osób prowadzących zajęcia przy użyciu
platformy edukacyjnej. Instruktorzy mają dostęp do zasobów oraz danych
o użytkownikach ograniczony do przedmiotów (kursów), które prowadzą. Mają
również dostęp do narzędzi edycji i wprowadzania materiałów dydaktycznych
oraz możliwość organizowania treści nauczania (tworzenie kursów, układanie
testów itp.) Możliwości instruktorów w ramach zaimplementowanego przeze
mnie systemu to:

możliwość tworzenia nowych kategorii kursów,

możliwość tworzenia kursów w obrębie istniejących już kategorii,

możliwość
umieszczania
oraz
edycji
treści
na
platformie
za pośrednictwem specjalne przygotowanego w tym celu modułu,

możliwość przygotowywania, tworzenia oraz umieszczania testów
sprawdzających wiedzę uczniów za pośrednictwem przygotowanego
narzędzia będącego integralną częścią platformy,

możliwość zarządzania plikami udostępnianymi w obrębie platformy,

możliwość przeglądania profili uczniów zarejestrowanych oraz biorących
udział w zajęciach danego prowadzącego, a także oceniania ich pracy,

możliwość dodawania/edycji wpisów w dziale aktualności,

możliwość kontaktu z innymi użytkownikami serwisu poprzez system
wiadomości prywatnych.
o Uczniowie (kursanci) – grupa osób biorących aktywny udział w kursach
publikowanych na łamach platformy. Kursanci to osoby wykorzystujące
platformę edukacyjną do nauki. Mogą przeglądać materiały dydaktyczne
z przedmiotów (kursów), na które są zapisani i pobierać je w formie
elektronicznej. Mają też dostęp do narzędzi komunikacji wzajemnej oraz
konsultacji online z trenerem (instruktorem). W ramach stworzonej platformy
edukacyjnej uczniowie posiadają:

możliwość zapisu - dołączenia do wybranych kursów,
Andrzej Krzyżak. Internetowa platforma do obsługi e-learningu - specyfikacja
3

możliwość korzystania z treści udostępnianych przez nauczycieli
przeznaczonych dla zarejestrowanych użytkowników,

możliwość rozwiązywania testów przygotowanych przez prowadzących
zajęcia,

możliwość kontrolowania swoich statystyk oraz wyników rozwiązywanych
testów,

dostęp do działu aktualności,

możliwość kontaktu z pozostałymi użytkownikami platformy poprzez
system wiadomości prywatnych.
o Goście – grupa użytkowników nie zarejestrowanych w serwisie, posiadających
maksymalnie ograniczone możliwości w zakresie korzystania z platformy.
Goście posiadają:

możliwość przeglądania wyłącznie rodzajów prowadzonych kursów bez
możliwości przeglądania treści dostępnych wyłącznie dla użytkowników
zarejestrowanych,
II.

dostęp do działu aktualności,

możliwość utworzenia konta w serwisie – rejestracji,

możliwość logowania w serwisie.
Moduły platformy realizującej kształcenie na odległość
Stworzona
platforma
edukacyjna
posiada
budowę
modułową.
Każdy
z zaimplementowanych modułów odpowiedzialny jest za realizację odrębnej i ściśle
określonej funkcjonalności. Poniżej przedstawiono krótki opis istniejących modułów
wraz z realizowaną przez nie funkcjonalnością.
Moduł zarządzania użytkownikami to moduł, dzięki któremu administratorzy
oraz nauczyciele mogą zarządzać użytkownikami zarejestrowanymi w serwisie. Moduł
ten umożliwia administratorom platformy operacje takie jak: tworzenie kont
użytkowników (w tym profili nauczycieli), trwałe usuwanie użytkowników z serwisu lub
ich tymczasowe blokowanie, wyświetlanie informacji o wszystkich użytkownikach, oraz
wyświetlanie statystyk użytkowników. Nauczyciele mogą natomiast zarządzać
przynależnością uczniów do prowadzonych przez siebie kursów, potwierdzać lub
Andrzej Krzyżak. Internetowa platforma do obsługi e-learningu - specyfikacja
4
anulować zgłoszenia, a także wyświetlać kompleksowe informacje o swoich
kursantach.
Moduł kreatora kursów to moduł przeznaczony dla nauczycieli, którzy za jego
pośrednictwem mogą z poziomu przeglądarki internatowej edytować oraz dodawać
kursy prowadzone w ramach platformy e-learningowej. Moduł ten posiada między
innymi wbudowany edytor tekstu WYSIWYG, dzięki któremu tworzone kursy mogą
przyjmować atrakcyjną formę. Należy zaznaczyć, że moduł kreatora kursów
zintegrowany został z wirtualnym kalendarzem, w którym oznaczane są wszystkie
nowo tworzone kursy.
Moduł kreatora pomocy naukowych – moduł przeznaczony dla nauczycieli,
którzy za jego pośrednictwem mogą tworzyć materiały pomocnicze udostępniane
w ramach prowadzonych kursów. Moduł ten oferuje możliwość edycji materiałów
dydaktycznych za pomocą rozbudowanego edytora tekstu. Dodatkową funkcją modułu
jest możliwość zamieszczania wcześniej przygotowanych pomocy naukowych
w postaci plików umieszczanych (zapisywanych) na serwerze.
Moduł zarządzania aktualnościami – moduł umożliwiający dodawanie,
edytowanie
oraz
usuwanie
aktualności
wyświetlanych
na
stronie
platformy.
Funkcjonalność modułu zintegrowana została z kalendarzem, w którym umieszczane
są wszystkie nowe wpisy.
Moduł
kreatora
testów
–
przeznaczony
dla
nauczycieli.
Za
jego
pośrednictwem mogą oni w dynamiczny sposób tworzyć oraz publikować testy
sprawdzające
wiedzę
uczniów.
Kreator
testów
to
rozbudowane
narzędzie
umożliwiające ustalanie szeregu parametrów związanych z testem, jego dostępnością
w czasie oraz obowiązującą punktacją itp. Integracja modułu kreatora testów
z wirtualnym kalendarzem pozwala na zaprezentowanie w formie graficznej czasu,
w którym dany test jest dostępny do rozwiązania. Moduł umożliwia tworzenia różnego
rodzaju testów takich jak.:
 testy jednokrotnego wyboru,
 testy wielokrotnego wyboru,
 testy wymagające podania własnej odpowiedzi,
Andrzej Krzyżak. Internetowa platforma do obsługi e-learningu - specyfikacja
5
 testy z pytaniami typu Prawda/Fałsz.
Moduł rozwiązywania oraz oceniania testów – moduł przeznaczony dla
kursantów zarejestrowanych w serwisie. Moduł podpowiada za udostępnienie
studentom testów o charakterze sprawdzającym wiedzę, umieszczonych przez
nauczycieli oraz weryfikację poprawności rozwiązania zgodnie z punktacją ustaloną
przez mentora podczas procesu tworzenia testu. Moduł ten jest podstawą do
tworzenia statystyk o rozwiązywanych testach.
Moduł statystyk – moduł odpowiadający za tworzenie i udostępnianie statystyk
dla użytkowników platformy.
 Statystyki przeznaczone dla nauczycieli zawierają informacje takie jak liczba
prowadzonych kursów w różnych odstępach czasu, liczba użytkowników, którzy
dołączyli do prowadzonych kursów, liczba udostępnianych plików oraz pomocy
naukowych udostępnianych w ramach kursów, a także liczba utworzonych
testów oraz informacje o użytkownikach, którzy te testy rozwiązywali.
 Statystyki
dostępne
W
statystykach
o
rozwiązywanych
dla
uczniów
testów
testach,
to
użytkownicy
czasie
statystyki
mogą
poświęconym
testów
oraz
sprawdzić
na
ich
kursów.
informacje
rozwiązanie,
udzielanych odpowiedziach etc. Informacje prezentowane są w formie
tekstowej oraz graficznej (w postaci wykresów). Statystyki kursów to swoiste
podsumowanie aktywności użytkowników w zakresie zapisów do prowadzonych
w obrębie platformy kursów. Do statystyk testów mają wgląd również
nauczyciele, których testy zostały rozwiązane przez danego ucznia.
Andrzej Krzyżak. Internetowa platforma do obsługi e-learningu - specyfikacja
6