dziewiątka na luzie - Szkoła Podstawowa nr 9 w Koninie
Transkrypt
dziewiątka na luzie - Szkoła Podstawowa nr 9 w Koninie
DZIEWIĄTKA NA LUZIE gazetka uczniowska styczeń 2009 W tym numerze przeczytacie o krainie Świętego Mikołaja — Finlandii, dowiecie się jak jest obchodzony karnawał w Rio De Janeiro i Wenecji, poznacie zjawisko powstawania śniegu, przeczytacie artykuł o sportach zimowych, poznacie sposoby trzecioklasistów na skruszenie lodu w sercu Królowej Śniegu, pośmiejecie się czytając dowcipy, rozerwiecie się rozwiązując krzyżówkę. cena 2.00 W krainie Świętego Mikołaja ! Witajcie w Finlandii, krainie 187 888 jezior, bezkresnych lasów i reniferów. Jeśli jesteście rowerzystami lub wędkarzami, po wizycie w Finlandii uwierzycie, że istnieje raj na ziemi, a jeśli uwielbiacie sporty zimowe znajdziecie tu doskonałe warunki przez prawie pół roku. Nie bez powodu piszę o tym kraju, bo jak wszyscy dobrze wiedzą święta się skończyły, a wiele osób wciąż pyta, gdzie Mikołaj urzęduje na co dzień. Oto moja odpowiedź. Na pewno wioska mieści się w kraju, który został wcześniej krótko opisany, czyli w Finlandii, a jeszcze dokładniej w Laponii, północnej części kraju. Dlatego, że Laponia jest położona za kołem podbiegunowym, latem występuje tu dzień polarny, a zimą noc polarna. A teraz uważajcie! Wielu z was, drodzy czytelnicy, od swoich znajomych i krewnych dowiedziało się, że miejscowość nazywa się Rovaniemi. Otóż właśnie nie. Miasteczko nazywa się Napapiiri. Mylenie Rovaniemi z Napapiiri jest jak mylenie Torunia z Koninem. Tylko Rovaniemi i Napapiiri dzieli odległość dziesięciokrotnie mniejsza niż Toruń i Konin. I nie myślcie, że słowo napapiiri w języku fińskim nic nie znaczy. Napapiiri to koło podbiegunowe, a właśnie oba miasta (Rovaniemi również) znajdują się równo n linii koła podbiegunowego (w Napapiiri nawet w samym środku miasta wymalowano symboliczną linię oznaczającą koło podbiegunowe). Dzieli je 8 kilometrów oraz to, że Rovaniemi jest większym miastem. Ale zostawmy szczegóły i przejdźmy do rzeczy. Oczywiście najważniejsze jest biuro DZIEWIĄTKA NA LUZIE Świętego Mikołaja - jedyny budynek wyrastający powyżej parterowej zabudowy wioski, z wieżyczką na której widnieje jego portret. Pokój w którym udziela audiencji jest ciepły i przytulny - on sam siedzi w pobliżu kominka na prostym drewnianym fotelu z wysokim oparciem. Drugim ważnym obiektem w wiosce jest poczta główna. Można z tego miejsca wysłać pocztówkę z unikatowym stemplem. W budynku poczty mieści się również niewielki gabinet, który wypełniają tysiące listów od dzieci z całego świata. W okresie przedświątecznym Święty Mikołaj otrzymuje dziennie około 32 tysięcy listów, a Polska zajmuje trzecie miejsce wśród krajów z których przychodzi najwięcej korespondencji (wyprzedzają nas tylko Wielka Brytania i Włochy). Prócz biura Mikołaja i poczty na sporym terenie wioski rozrzuconych jest wiele niskich, parterowych, drewnianych budynków. W największym urządzona jest restauracja, barek i szereg sklepików. Czego tam nie ma … Kupić można lapońskie rękodzieła, najróżniejsze pamiątki (tak ładne, że aż trudno się im oprzeć ), zabawki i nawet „mikołajowe” jedzenie (podobno Mikołaj lubi konfiturę z borówek i nadziewane czekoladki w kolorowych sreberkach). Santa Park Santa Park to miejsce szczególnie lubiane przez dzieci. Długi — dwustumetrowy korytarz, wykuty w skale prowadzi do groty, której wnętrze ma bajkowy, kolorowy wystrój. Znajdują się tam między innymi karuzele, kawiarenka dla dzieci z piekarnią pierników prowadzoną, przez żonę Świętego Mikołaja i bajkowy teatrzyk. Specjalną kolejką można odbyć „przejażdżkę” po Laponii. Podziwiamy las pełen zwierząt i roślin. Następnie widzimy pracujące krasnoludki. Wszystkie figurki poruszają się, a obrazy zmieniają się jak w kalejdoskopie. Dla wszystkich, którzy chcieliby zobaczyć na własne oczy Mikołaja i jego wioskę — mam dobrą wiadomość. Biura podróży organizują kilkudniowe lub świąteczne wycieczki do bajkowej krainy, gdzie w śnieżnej scenerii przy świetle księżyca można przeżyć niezapomniane chwile podczas zabaw i oczywiście spotkać się ze Świętym Mikołajem, co zostaje poświadczone w specjalnym paszporcie. Trzecio klasiś ci pisz ą: (…) P omyśle zmięk li, że n kilka s ie jej serce gdy je zob a a wej Ś dzonek i z . Wykopali czy więc anieś niegu li do K . Nie królow r kwiatk a zobaczy mylili się. óloła m Gdy i, poc ałe b ne cie zuła w p ia ło się ło. Im bar sercu deli łe dziej k z im n rozgrz ate ser tym s ce e z w jej ybciej top złej królo waw niał ś k r a in ie. Dz chwyt nieg i ej, ie sadzo królowej p ci widząc lód o n w ro ki. Ta od r darowały je zaazu p zmarz j te o i zim na kr ającej zie sadziła je m a nigdy nie za ina od tej i. Biała marzła serce pory ju ,p Królow ej Śnie odobnie ja ż k gu. Str. 2 Aleks andra Kostr zewsk a III e Karnawał Karnawał - (Zapusty) okres zabaw, bali, pochodów noworocznych trwający od Trzech Króli (6 stycznia) do Środy Popielcowej. Niekiedy karnawałem nazywa się jedynie ostatnie dni tego okresu, kiedy to organizowane są huczne parady przebierańców ubranych w specjalnie na ten cel przygotowane stroje karnawałowe. Geneza Karnawału Nazwa pochodzi od łacińskiego wyrażenia carrus navalis (wóz w kształcie okrętu). Taki wóz zazwyczaj, prowadził parady w czasie rzymskich Bachanalii (uroczystości na cześć Bachusa boga płodów i wina). Odpowiednikiem Bachanalii w starożytnej Grecji były Dionizje. W obu przypadkach był to okres wyuzdanych zabaw przy winie, tańców, biesiad, bali przebierańców i maskarad. Według innej teorii nazwa karnawał pochodzi od łacińskiego carnavale (pożegnanie mięsa, caro - mięso, vale - bywaj, żegnaj), gdyż jest to okres poprzedzający Wielki Post. W Polsce okres ten często nazywano Zapustami i był to także czas zabaw, hulanek i swawoli, ostatnie trzy dni Zapustów to ostatki zwane w niektórych regionach Mięsopustem. Zwyczaje Karnawałowe Do głównych tradycji karnawałowych należą oczywiście zabawy, bale i parady. Najbardziej znane parady i zabawy tego okresu to karnawał w Rio de Janeiro i karnawał w Wenecji. Parady odbywają się głównie tuż przed Środą Popielcową i trwają kilka dni. Jest to okres oczekiwany często przez cały rok. Uczestnicy przygotowują specjalnie na tę okazję stroje karnawałowe niezwykle bogato zdobione, często wyuzdane, mieniące się złotem, przepychem, często ich elementem są pióra. Karnawał w Rio de Janeiro Najbardziej chyba znanym karnawałem jest brazylijski karnawał w Rio de Janeiro, który zaczyna się w ostatni piątek przed Środą Popielcową i trwa przez pięć dni. Zaczyna się przekazaniem uczestnikom parady kluczy do miasta i ferią sztucznych ogni, po czym na Sambodronie pojawiają się członkowie szkół brazylijskiej samby rywalizujących ze sobą w tańcu przez pięć dni i nocy. Specjalnie na tę okazję uczestnicy parady (i nie tylko) przygotowują stroje karnawałowe. Corocznie do Rio de Janeiro przyjeżdża na karnawał ponad 100 000 turystów. Karnawał kończy się w Środę Popielcową nad ranem wybraniem najlepszej szkoły samby. Karnawał w Wenecji Trochę inaczej niż karnawał w Rio wygląda karnawał w Wenecji. Rozpoczyna się on w drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia i trwa aż do balu na placu św. Marka we wtorek przed Środą Popielcową. W tym czasie po ulicach przechadzają się ludzie przebrani w stroje karnawałowe. Są to zazwyczaj stroje z XVII/XVIII wieku, a nieodzowną ich częścią jest maska. Maski z karnawału w Wenecji. Trzeciok la siści pis z ą: (…) Ba rt a Hania ek poszedł w lewo nagle zo w prawo. Dzie , b wczynka Wtedy K aczyła wielką p ró rzepaść zepchną lowa Śniegu chciała . ć, ale H ją a n i nagle… ia odsun ęła się Królowa z a częła w - Pomoc ołać: y, pomo cy! Dzieci pomogły mian zła królowe j. czarowa władczyni obie W zać c Zrozum wszystkich i b ała odia yć ludziom ła, że robiła n dobrą. ie na nieb krzywdę, nara winnym ża ez wiła się pieczeństwo. I jąc ich popraw p ić . Zła kró ostanoteraz do lowa ma bre serc e. DZIEWIĄTKA NA LUZIE Str. 3 Nikola K aczmare k III c Historia pewnej śnieżynki Płatki śniegu są niezwykłe chodź wiadomo, że to tylko kawałki zamarzniętej wody. Podobno nie istnieją dwa płatki o takim samym kształcie, a przynajmniej nigdy takich nie znaleziono. Jaka jest tajemnica tworzenie przez przyrodę nieskończonej liczby bajecznych kształtów, które zawsze mają sześć kątów? Zagadka śnieżynki polega na tym , że powstaje ona dzięki zamrożeniu pary wodnej, z pominięciem stanu ciekłego. Co więcej, sama woda i niska temperatura, która panuje w unoszących się wysoko chmurach, to jeszcze za mało. Może to być drobinka kurzu lub pyłek, wokół których rozpoczyna się proces w którym łączą się cząsteczki wody i tworzą się kryształki. Może nie brzmi to zbyt zachwycająco, ale chociaż zachwyca nas produkt końcowy tego misternego procesu, to nigdy nie cieszylibyśmy się tymi ślicznymi płatka mi śniegu, gdyby nie mikrobrudy krążące w naszej atmosferze. Niezwykle interesujące jest to, że w czystych regionach naszej planety, na przykład na obu biegunach, nigdy nie zobaczymy wieloramiennej śnieżynki. Brak rusztowania z pyłku sprawia, że niestety spadający tam śnieg ma kształt prostych kolumienek lub nawet sześciokątnych płytek. Również w niskich temperaturach poniżej -20 stopni Celsjusza nie spotkamy śnieżynek, które mają niezwykle wymyślne kształty. Wszystkie kryształki lodu rosną równomiernie, tworząc sześcian. To właśnie dlatego śnieżynki mają symetryczne kształty. Ale im kryształek jest większy, tym szybciej powstają jego rogi, a do kanciastych czubków przykleja się więcej cząsteczek wody. Tak właśnie zwykły kryształ wody zmienia się w piękną sześcioramienną gwiazdkę. W drodze z chmur na ziemię zmienia się wilgotność i temperatura otoczenia. Na czubku każdego ramienia gwiazdki może znowu utworzyć się sześcian, a z każdego jego rogów może wyrosnąć szpikulec. Proces ten powtarza się wielokrotnie aż do momentu dotknięciu przez śnieżynkę gruntu. Niepowtarzalne kształy śnieżynek zależą od temperatury i wilgotności powietrza powietrza. Ciepła i wilgotna aura sprzyja powstawaniu najpiękniejszych kształtów. To wówczas tworzą się DZIEWIĄTKA NA LUZIE płatki — śniegowe gwiazdki. Oto niektóre z nich: iści piszą: s Trzeciokla ór li na dw y wybieg ć c ta s s zy o s p W ą (…) epiękn rz p ie li n k zy u c i zoba b ne s w jedwa k. Miała na e ubraną n ży ie kę, mi śn z rysunka ne pantofle i czap op la a zk s zi d źwie sobie futra nied z ę k rt u k i rzyknęła: u! Macie larnego. K wa Śnieg się do lo ró K m - Jeste niać mi zła hać i kła mnie słuc tedy z tłumu wys ć ś W o ił ) (…) M stóp (… wczynka że e , zi a d lk ie ła ma k w ki była ta wej dziewczyn serce złej Królo st je odmroziła cie co? Miłość ie z a, Śniegu. W za i najsilniejs ra js jb ie a n n ż a t najw nawe rozgrzać fi a tr o p i e. zimne serc dziej złe i ot IIIa Julia Jask Str. 4 Sporty Zimowe Jeżeli wolicie w ferie siedzieć w domu i podziwiać telewizor, to od razu pomińcie ten artykuł. W tym artykule dowiecie się jak dobrze spędzić ferie uprawiając sporty zimowe. Jednym z najpopularniejszych sportów jest narciarstwo. Trzeba do niego mieć jednak ciężki portfel, bo sprzęt nie jest taki tani! Jest to jedna z dyscyplin sportowych polegająca na przemieszczaniu się lub wykonywaniu ewolucji przy pomocy sprzętu narciarskiego – nart, a także kijków. Narty mocowane są do butów narciarza za pomocą specjalnych wiązań. Ta dyscyplina posiada kilka odmian m.in.: narciarstwo biegowe, slalomowe, zjazdowe, pozatrasowe, wysokogórskie czy niskogórskie. Pierwsze narty wyprodukowane w celach sportowych powstały we Włoszech w 1867 roku i były wykonane z drewna. Zaczęto zjeżdżać początkowo na trawie, później na śniegu. Pierwsze narty odpowiadające dzisiejszym powstały w 1963 roku w Stanach Zjednoczonych. Trochę mniej popularna dyscyplina to Curling. Curling to gra, w której używa się granitowych kamieni. Na zdjęciu widać cztery pola do gry. Curling należy do sportów zespołowych. Jest on rozgrywany na prostokątnej tafli lodu przez dwie drużyny liczące po 4 zawodników. Do gry używa się ciężkich granitowych kamieni, które są wypuszczane na lodzie w kierunku celu czyli środka. Liczba przyznanych punktów zależy od ilości kamieni znajdujących się najbliżej środka. Poziom umiejętności, precyzji i złożoności wykonywanych zagrań oraz odpowiednia strategia sprawiają, że curling jest nazywany „szachami na lodzie”. Łyżwiarstwo figurowe – zimowa dyscyplina sportu, polegająca na jeździe na łyżwach oraz wykonywaniu dodatkowych elementów: skoków, piruetów, kroków, spiral oraz podnoszeń. Często łączy się je w sekwencje i kombinacje. Jest to sport podobny do gimnastyki artystycznej, więc wymaga również zdolności tanecznych, poczucia rytmu, dobrej giętkości ciała oraz koordynacji ruchów. Dlatego łyżwiarze trenują też balet i gimnastykę. Zawody rozgrywane są indywidualnie, w parach bądź w zespołach (tzw. formacjach). Łyżwiarstwo figurowe jest jedną z dyscyplin zimowych igrzysk olimpijskich. Jest ono jednym z najpopularniejszych sportów zimowych. Snowboard- to sport zimowy polegający głównie na jeździe (i czasami skokach i różnych ewolucjach) na desce snowboardowej, zwanej potocznie snowboardem. Dyscyplinę wymyślił Sherman Poppen w 1965. Snowboarding dzieli się na wiele konkurencji: slalom, slalom podwójny, sople style, half-pipe, big air i boardercross. Halfpipe polega na jeździe w specjalnej rynnie i wykonywaniu w niej różnych ewolucji; slope style to wykonywanie trików na specjalnym torze, zawierającym skocznie, poręcze itp. Big air polega na wykonaniu skomplikowanej ewolucji na dużej skoczni. W tych konkurencjach ocenia się trudność i styl wykonywanych ewolucji. Jedni z najlepszych zawodników w snowboardingu to Shaun White, Danny Kass, Terje Haakonsen, Kamila Kowalska. ni, a od 1980 cykl zawodów składających się na Puchar Świata. Rozgrywane są również mistrzostwa świata juniorów. W 1997 roku dołączył także Turniej Nordycki. Od 2009 skoki kobiet wejdą w program Mistrzostw Świata, a od 2014 w program Igrzysk Olimpijskich. Celem jest wykonanie jak najdłuższego skoku po rozpędzeniu się i odbiciu od progu skoczni. Na największych skoczniach, tzw. mamucich, możliwe są skoki przekraczające 200 metrów (konkurencję tę nazywa się wtedy lotami narciarskimi). Ocenia się odległość uzyskaną przez zawodnika oraz styl skoku. Skoki narciarskie są dyscypliną elitarną, właściwie niedostępną dla amatorów. W wielu krajach (m.in. Finlandia, Norwegia, Niemcy, Austria, Japonia, ostatnio również Polska) bardzo popularne jest kibicowanie skoczkom. Obecnym rekordzistą świata jest Norweg Bjørn Einar Romøren. Uzyskał on odległość 239 m. na największej skoczni na świecie, skoczni mamuciej w Planicy. Trzeciokla Skoki narciarskie to dyscyplina sportowa rozgrywana na skoczniach narciarskich od połowy XIX wieku. Od 1924 roku skoki mężczyzn są konkurencją olimpijską na normalnej skoczni, od 1964 także na dużej; Mistrzostwa Świata od 1925 na normalnej, od 1962 na dużej; od 1972 także Mistrzostwa Świata w lotach; od 1953 roku prestiżowy Turniej Czterech Skocz- siści pisz ą: Kaj i Ge rda bard z wszyscy byli znow o chcieli, aby u dobrzy Poszli wię i c do dob rego cza mili. ja, który rodziebardzo c hętnie im gał i sp po ełn razem d iał ich prośby ma. Tym zieci po prosiły g stworzył o, by k takie, któ olejne lustro, a le nie re jest z zmienia łe i w ta lu przemien dzi, ale takie, któ kich re zło ia czarodzie w dobro. Gdy dobry j wyczaro lustro, d wał mag zie ic gać złym ci wybrały się p zne omaludziom. przypom Wtedy te niał żK Śniegu (… sobie o złej Królo aj wej ) DZIEWIĄTKA NA LUZIE Str. 5 Nicole N awój IIIe Dowcipy Pani na poczcie zobaczyła jak Jasio wrzucał list bez znaczka do Św. Mikołaja. Jako że list bez znaczka nie miał szansy dojść nigdzie, wiec z koleżankami stwierdziły, że go przeczytają. Jak postanowiły tak zrobiły. Drogi Św. Mikołaju! Piszę do Ciebie ten list, ale pewnie i tak nie dojdzie, bo nie stać mnie na znaczek. Pochodzę z bardzo biednej rodziny i nie stać nas nawet na jedzenie. Ale zawsze marzyłem, Św. Mikołaju, żeby dostać pod choinkę narty, łyżwy i kombinezon narciarski, i piszę ten list, bo być może teraz stanie się cud i spełnią się moje marzenia. Panie z poczty przeczytały i wzruszyły się losem Jasia, i postanowiły zrobić mu niespodziankę, i kupić mu prezenty pod choinkę. Tak właśnie zrobiły. Uzbierały trochę pieniędzy i kupiły Jasiowi narty i łyżwy, ale brakło im pieniędzy na kombinezon narciarski. Trudno – wysłały Jasiowi taki prezent, jaki miały. Za jakiś czas ta sama pani z poczty patrzy, a Jasiu znowu idzie z listem bez znaczka do Św. Mikołaja, więc znowu wzięła list i z koleżankami czytają: Drogi Św. Mikołaju Dziękuję Ci bardzo za wspaniałe prezenty. Dziękuję za narty, łyżwy i ten kombinezon, którego nie dostałem, ale który na pewno wysłałeś. Nie przejmuj się Św. Mikołaju, to nie twoja wina. Ja wiem po prostu, że to te panie z poczty go zabrały. Dzieci wybierają zawody aktorek, piosenkarzy, strażaków, policjantów, itp. Tylko Jasio mówi, że chciałby zostać Św. Mikołajem. Czy dlatego Jasiu, że Mikołaj roznosi prezenty ? - pyta nauczycielka. Nie. Dlatego, że pracuje raz w roku. Kto to jest prawdziwy narciarz? Człowiek, którego stać na luksus połamania nóg w bardzo znanej miejscowości górskiej, przy pomocy bajecznie drogiego sprzętu! Ksiądz chodzący po kolędzie, dzwoni do drzwi mieszkania: Czy to ty aniołku? - słychać głos kobiecy. Nie! Ale z tej samej firmy! - odpowiada ksiądz. W zimowy wieczór gajowy złapał w lesie złodzieja, który kradł ścięte drzewo. Co, kradniemy drzewo? Chcesz mi wmówić draniu że, króliki jedzą drewno? Jeśli nie będą chciały jeść to napalę nim w piecu… Panie gajowy, ja tylko zbieram paszę dla królików! Sekretarka do prezesa: DZIEWIĄTKA NA LUZIE Panie prezesie zima przyszła! Trzeciokla siści pisz ą: (…) Zatr zymali s ię przy pałacu. bra Ania zac zęła płak mie było jej b ać, bo ardzo zim jej po p no. Łzy p oli ły śnieg. Na czkach i spada nęły ły g zaczęło s le wszystko wokó na ię zielenić łn topnieć , (…) Lód z ich a w rwącą pałac zamienił czął rzekę, a s ię Królowa płynęła Śniegu na krze . wzdłuż Dzieci b brz ie uratować egu i próbowa gły . Na szcz ły ją ę udało. Z ła królo ście im się to wa prze się, że ko konała muś na n iej zależy (…) Karina Z aczkiewic z IIIe Nie mam teraz czasu… Umów ją na inny termin… Str. 6 Krzyżówka zimowa 1. Zwierzę Św. Mikołaja. 2. Może być gorąca np. z rumem. 3. Dużo ludzi jeździ na tych długich deskach najzimniejszą porą roku. 4. Zimą często urządzamy bitwy na te kulki. 5. Region, w którym jest położone Zakopanem. Trzecioklasiści piszą: 6. Pierwszy miesiąc zimy. (…) Wiele wyniosłam mądrości 7. Zjeżdżamy z nich z górki na pazurki zimą. dla siebie z tego całego zdarze8. Nazwisko najlepszego polskiego skoczka narciarskiego. nia. Dowiedziałam się, ż wiele trudnych spraw do załatwienia 9. 31 grudnia żegnamy stary, a witamy …. rok. i trudnych sytuacji życiowych można pokonać dobrym słowem 10. Lepiony najczęściej z trzech kul śniegu. i szczerym serdecznym zachowaniem, które potrafi 11. Dostajemy je w wieczór wigilijny. STOPIĆ SERCE NAWET KRÓLOWEJ Ś NIEGU! DZIEWIĄTKA NA LUZIE Oliwia Szeląg IIIa Str. 7 redakcja Dziewiątka na luzie Miesięcznik uczniów Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 9 w Koninie Dziublewska Martyna, Kaźmierczak Marta, Łaskarzewska Oliwia, Molenda Magdalena, Mycek Anna, Przybylska Oliwia, Rogowska Natalia, Wasielewska Aleksandra Korekta i opieka merytoryczna : Ewa Strzykowska sponsorzy REDAKCJA GAZETKI PROSI O WSPARCIE FINANSOWE NASZEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA. ŻYCZLIWE OSOBY PROSIMY O KONTAKT. Archiwalne numery gazetki uczniowskiej na stronie internetowej szkoły www.sp9.lm.pl