TIK-szkoła podstawowa

Transkrypt

MATERIAŁY POMOCNICZE
DO PROGRAMÓW ZAJĘĆ
POZASZKOLNYCH
DUŻYMI KROKAMI W CYFROWY ŚWIAT INFORMATYKI
MATERIAŁY POMOCNICZE DO REALIZACJI PROGRAMU
ZAJĘĆ POZASZKOLNYCH
Z TECHNOLOGII INFORMACYJNO-KOMUNIKACYJNYCH
DLA UCZNIÓW ZDOLNYCH
KLAS IV-VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ
Autorzy:
HALINA KRÓL
ANNA RAPPE
NOWY SĄCZ 2013
WPROWADZENIE – metoda projektu w nauczaniu
„Projekt to celowe działanie
wykonywane z całego serca”
H. Kilpatrick
Metoda projektu ma już dość długą historię. Mówi się, że pochodzi z początków
XX wieku i wywodzi się ze Stanów Zjednoczonych. Są jednak w literaturze wzmianki
o tym, że jej źródła sięgają XVIII i XIX wieku. Na początku była stosowana w wyższych
szkołach zawodowych, ale z czasem zaczęła cieszyć się coraz większą popularnością
we wszystkich typach szkół. Prekursorami tej metody pracy z dziećmi byli pedagodzy:
H. W. Kilpatrick, J. A. Stevenson i J. Dewey. Jej istota polega na tym, że grupa osób
uczących się samodzielnie inicjuje, planuje i wykonuje pewne przedsięwzięcia,
a następnie ocenia je. Nauczyciel pełni tu funkcję wspomagającą. Podczas pracy
tą metodą uczniowie łączą działalność umysłową z działaniami praktycznymi.
Jest to uczenie się przez badanie interesującego ich problemu. Dlatego metoda projektu
daje możliwości wykorzystania otaczającego nas życia jako laboratorium, w którym
odbywa się proces poznania.
W nauczaniu przez projekty/problemy, nazywane także PBL (problem based
learning), treścią nauczania są różne rozumienia danego zagadnienia. Nauczyciel
z eksperta w danej dziedzinie wiedzy zmienia się w trenera, który stawia przed
uczniem problemy, odpowiednio stopniując ich trudność. Wykorzystuje fakt
rozwiązywania przez ucznia problemu do rozwinięcia u niego takich sfer jak:
świadomość emocji, wartości, którymi się kieruje oraz różnorodności dostępnych mu
działań. Nauczyciel uczy także identyfikowania trudności oraz poszukiwania
środków, które umożliwią rozwiązanie tych trudności i spowodują, że uczeń dojdzie
do niekonwencjonalnych rozwiązań. Pod uwagę bierze jednak nie ilość zdobytych
informacji, ale sposób, w jaki uczeń te informacje zdobył oraz w jaki je zaprezentował
innym, a także to, w jakim stopniu wykazał się samodzielnością i kreatywnością
w poszukiwaniu rozwiązania.
Dzięki tej metodzie nauczania uczeń zyskuje świadomość tego, że rzeczywistość
można opisywać z różnych punktów widzenia. Nabywa on umiejętność elastycznego
wyboru różnych interpretacji i rozumienia rzeczywistości oraz swobodnego posługiwania
się tymi opisami przy rozwiązywaniu problemów. Nauczanie przez projekty pozwala
uczniom rozwinąć umiejętność poszukiwania i efektywnego wykorzystania źródeł
2
informacji. Motywuje do tego, by wyjść poza obowiązkowe pozycje książkowe i samemu
szukać
nowych,
interesujących
źródeł
wiedzy.
Zwiększa
ich
zaangażowanie
w wykonywane zadania. Nauczanie przez projekty pozwala uczniom rozwijać
umiejętność pracy w grupie. Muszą oni przede wszystkim podzielić między siebie
poszczególne zadania, komunikować się ze sobą, a także wzajemnie się wspierać
we wspólnej realizacji projektu.
Projekty stanowią swoisty „szkielet” doświadczeń edukacyjnych uczniów
i nauczycieli. Ich podstawą jest głębokie przekonanie, że uczenie się poprzez działanie
ma wielką wartość, a dyskusje w grupie oraz powrót do wcześniejszych pomysłów
i doświadczeń to najlepszy sposób na zdobywanie oraz poszerzanie wiedzy.
Istotą metody projektów jest samodzielna praca uczniów, w trakcie której mają
możliwość doskonalenia i nabywania całego szeregu umiejętności. Jeśli uczniowie
realizują swe zadania w grupach, to cały czas rozwijają następujące umiejętności:

podejmowania decyzji grupowych;

rozwiązywania konfliktów;

wyrażania własnych opinii i słuchania opinii innych osób;

poszukiwania kompromisu;

dyskutowania;

dzielenia się w grupie rolami i zadaniami;

dokonywania oceny pracy grupy.
Program, według którego będą realizowane projekty zakłada pracę metodą
projektu badawczego, problemowego. Projekt badawczy polega na:

zbieraniu przez uczniów informacji dotyczących określonego zagadnienia;

systematyzowaniu tych informacji;

opracowywaniu danych;

wysunięciu wniosków;

prezentacji efektów.
W typowym projekcie badawczym uczniowie kształcą i praktykują umiejętności
powiązane z kolejnymi etapami jego realizacji:
1. Wybór tematu i określenie celów projektu:
- wykorzystanie pomysłów całej grupy
- dokonywanie selekcji tych pomysłów zgodnie z przyjętymi kryteriami
- formułowanie tematu
3
- formułowanie celów projektu.
2. Zbieranie i opracowywanie informacji:
- korzystanie z różnych źródeł informacji
- krytyka tych źródeł
- analiza i selekcja informacji
- postawienie hipotez, pomysłów rozwiązania problemu.
3. Prezentacja projektu:
- ćwiczenie różnych sposobów zapisywania i prezentowania zebranych
materiałów
- przygotowanie i praktykowanie wystąpień publicznych.
Projekty mogą być realizowane indywidualnie lub w grupach. Zaletą projektu
indywidualnego jest rozwijanie u uczniów osobistej odpowiedzialności, łatwiej
też dokonać oceny pracy poszczególnych uczniów. Natomiast zaletą projektu
grupowego jest możliwość rozwijania przez uczniów rozlicznych umiejętności
niezbędnych do współpracy w zespole.
Wybór tematu projektu, w tym projektu badawczego może odbywać
się w różny sposób.

nauczyciel inicjuje projekt poprzez zajęcia wprowadzające w tematykę ogólną,
a uczniowie w grupach wybierają tematy szczegółowe;

uczniowie
wybierają
temat
spośród
grupy
tematów
podanych
przez nauczyciela – np. zawartych w materiale pomocniczym do zajęć;

wszystkie grupy realizują ten sam temat, określony przez nauczyciela,
zaś od uczniów zależy jedynie forma realizacji.
Określenie celów projektu
Uczniowie do wybranego zagadnienia opracowują w formie propozycji:

szczegółowy temat projektu (tytuł)

cele projektu

formę realizacji i prezentacji

spodziewane rezultaty
Po analizie propozycji nauczyciel z uczniami dokonuje akceptacji.
Kolejnym elementem pracy jest opracowanie instrukcji do projektu.
Powinna ona zawierać informacje ważne dla treści i formy realizowanego projektu.
4
Uczniowie
zgłaszają pomysł
tematu projektu i propozycję swoich działań
badawczych oraz wypracowują instrukcję wspólnie z nauczycielem.
W instrukcji powinny znaleźć się następujące elementy:

temat projektu i jego cele;

zadania, które mają prowadzić do realizacji celów;

źródła, w których należy poszukiwać informacji;

termin prezentacji projektu i terminy poprzedzających ją konsultacji;

możliwe sposoby prezentacji projektu i czas tej prezentacji;

kryteria oceny projektu.
Kolejnym
elementem
jest
opracowanie
planu
projektu
(opis
projektu)
i harmonogramu działań – w przypadku dłuższego niż jedne zajęcia projektu.
Elementy projektu:

opisanie problemu;

zdefiniowanie i uszczegółowienie celów projektu;

propozycja rozwiązań.
Harmonogram działań:

przydział zadań poszczególnym członkom zespołu;

rozplanowanie działań w czasie;

ustalenie szczegółowych kryteriów oceny prezentacji.
Wykonanie projektu
W trakcie realizacji projektu uczniowie prowadzą własne prace badawcze,
zbierają materiały, segregują je i opracowują równocześnie ucząc się. W tej fazie
nauczyciel dyskretnie nadzoruje prace uczniów, udziela im rad, ułatwia dotarcie
do zdobycia informacji, motywuje do skutecznego rozwiązania problemu.
Prezentacja projektu
W zależności od tematyki projektu prezentacja może być przedstawiona
w formie:

wystawy prac wykonanych przez uczniów (albumy, plakaty, rysunki, modele)
z ich komentarzem;

inscenizacja;

wykład, odczyt, prezentacja multimedialna, prelekcja;

plakat, broszura, gazetka itp.

pokaz filmu video;
5

prezentacja modelu;

podkast,

tutorial,

witryna internetowa.
Czas prezentacji powinien być wcześniej ustalony i jednakowy dla wszystkich grup.
W przypadku z rezygnacji z publicznej prezentacji projektu uczniowie sporządzają
pisemny raport z realizacji projektu. Może on zawierać:

stronę tytułową

spis treści

wstęp, streszczenie

część główną

wnioski

załączniki.
Ocena projektu zgodnie z ustalonymi kryteriami dokonywana jest zarówno
przez nauczyciela, jak i przez uczniów.
Aby ocena uczniów realizujących projekt była rzetelna, musi odbywać się w sposób
ciągły. Należy mówić tu o procesie oceniania, który skutkuje oceną końcową
za realizację projektu. Najdogodniejsze warunki do oceny uczniów powstają w fazie
wykonywania projektu. Wtedy nauczyciel ma okazję obserwować pracę uczniów:
zdobywanie i selekcjonowanie materiału, podział obowiązków, łączenie teorii
z praktyką i wreszcie – pracę indywidualną i grupową. Nauczyciel może przygotować
sobie arkusz oceny projektu, który pomoże mu dokonywać systematycznej oceny.
Ocena nauczyciela:

bieżąca- monitorowanie postępów pracy w trakcie realizacji projektu

ocena końcowa - przedmiotem oceny końcowej jest to, co zostało zapisane
w kontrakcie; dokonywana w oparciu o wcześniej ustalone kryteria.
Ocena ucznia:

uczniowie oceniają projekty innych uczniów (może to być cała klasa lub grupa)

samoocena – co się udało, a czego nie udało się zrealizować, dlaczego
nie wszystkie cele zostały zrealizowane, jak układała się współpraca, jak inni
ocenili naszą pracę?
6
Wybór innowacyjnej metody nauczania w oparciu o problem (PBL - problem
based learning) do realizacji zajęć pozaszkolnych dla uczniów zdolnych, daje im
możliwość nabywania wiedzy w kontekście problemu, wszystko rozwija się wokół
tego problemu, łącznie z celami kształcenia i poszukiwaniem źródeł informacji.
Grupa uczniów jest odpowiedzialna za zdefiniowanie problemu, opisanie wstępnej
wiedzy, którą posiadają, określenie nowej wiedzy, jaką należy zdobyć, aby problem
rozwiązać, wskazanie pierwszych działań (krok po kroku). Każdy uczeń musi
indywidualnie znaleźć część potrzebnej wiedzy, usystematyzować ją i przedstawić
pozostałym. Źródła zebranych informacji są poddawane ocenie grupy i cykl
się powtarza, aż uczniowie zadecydują, że problem został poprawnie naświetlony
a wszystkie tematy wystarczająco przeanalizowane.
Wtedy grupa może wygenerować działania, rozwiązania lub hipotezy.
Cały proces zachodzi pod okiem przewodnika (którym może być w początkowej fazie
nauczyciel, a w późniejszej jeden z uczniów wytypowany przez innych);
rola przewodnika polega na wspomaganiu uczniów w poszukiwaniu informacji,
ale bez podawania wprost informacji służących rozwiązaniu problemu. Przewodnik
może zadawać pytania typu "Co wiecie na ten temat?", "Gdzie możecie znaleźć
tę informację?" "Co według was należałoby teraz zrobić?"
Przedstawiony pisemnie autentyczny i złożony problem jest punktem
wyjściowym czynności uczniów na zajęciach pozaszkolnych. Uczeń musi zebrać
informacje i nauczyć się nowych pojęć, zasad czy umiejętności w miarę zbliżania
się do rozwiązania problemu.
Etapy rozwiązywania problemu:

rozpoznanie i sformułowanie problemu

określenie przeszkód i ograniczeń

wymyślenie rozwiązań

wybór i sprawdzenie rozwiązania.
Poniżej przedstawiamy przykładowy model wykorzystania metody PBL
na zajęciach z uczniami – na podstawie materiałów D. Raine, S. Symons,
PossiBiLities a Practice Guide to Problem-based Learning in Physics and Astronomy
– march 20051.
1
http://www.le.ac.uk/leap/pblguide.pdf (dostęp 04.2013)
7
1. Etap I – uczniowie dyskutują na temat zrozumienia problemu. Każdy uczeń
określa najważniejszy, jego zdaniem aspekt. W tym momencie może pojawić
się wrażenie, że uczniowie nie mają wystarczającej wiedzy, która pozwoliłaby
im rozwiązać problem.
2. Etap II – uczniowie zapisują swoje sugestie dotyczące posiadanej wiedzy
tematycznej
i
wynikającej
z
doświadczeń,
zdolności,
etc.,
przydatnej
do rozwiązania problemu.
3. Etap III – uczniowie analizują postawiony problem, określają to, co wiedzą
i co powinni wiedzieć, aby rozwiązać problem, formułują swoją definicję
– rozumienie problemu. Mogą to robić indywidualnie – wtedy grupa musi
zaakceptować wybraną propozycję lub grupowo. Ten etap może być wielokrotnie
realizowany w miarę pojawiania się nowych informacji.
4. Etap IV – uczniowie wymieniają wszystkie możliwe rozwiązania i wybierają
to, które ich zdaniem może być najbardziej skuteczne.
5. Etap V – uczniowie wymieniają czynności, jakie powinni wykonać i określają
dla nich przedział czasowy.
6. Etap VI – uczniowie wyszukują informacje, dane potwierdzające wybrane
w etapie IV rozwiązanie. Dyskutują nad możliwymi źródłami informacji, ustalają
obszary poszukiwań informacji i przydzielają je członkom zespołu. Wybrane
rozwiązanie powinno zostać potwierdzone w wyniku poszukiwań. W przeciwnym
przypadku należy wrócić do etapu IV i wybrać inne rozwiązanie.
7. Etap VII – uczniowie zapisują wybrane rozwiązanie wraz z potwierdzającą
je dokumentacją. Całość powinni pokazać nauczycielowi, który może poprosić
uczniów o przedstawienie procesu działań oraz wyniku.
8. Etap VIII – uczniowie dzielą się wynikami poszukiwań z nauczycielem i innymi
uczniami (grupami) prezentując swoje działania, trudności, wnioski, nabytą
wiedzę, przekonując adwersarzy do swoich racji. Podczas prezentacji uczniowie
odpowiadają na pytania, sugestie ze strony rówieśników. Jeśli nie umieją
odpowiedzieć na pytanie, powinni potrafić zaakceptować ten fakt jako wyzwanie
do dalszego pogłębiania tematu. Ten etap jest bardzo ważny z punktu widzenia
oceny i samooceny ucznia, grupy. Uczniowie powinni być zadowoleni
z prezentacji i wysiłku, jaki w nią włożyli.
8
Zgodnie z założeniami Programu, przyjęto do realizacji metodą PBL (problem based
learning) następujące moduły tematyczne:
I.
SIEĆ GLOBALNA, SIECI LOKALNE
II.
POSZUKIWANY,
POSZUKIWANA,
czyli
wyszukiwanie
informacji
na określony temat
III.
GADU, GADU, GADU…, czyli o sposobach komunikacji
IV.
PRAWDA CZY FAŁSZ - przetwarzanie i wykorzystanie informacji
V.
PROMOCJA, REKLAMA W INTERNECIE
VI.
SZTUKA OBRAZU – grafika komputerowa
VII.
MULTIMEDIALNA AKCJA! – czyli jak tworzyć i wykorzystywać mulimedialne
zasoby cyfrowe
VIII.
PRZYRODA WOKÓŁ NAS – technologia informacyjna pomaga się uczyć
IX.
PORZĄDEK MUSI BYĆ! - BAZY DANYCH
X.
BEZPIECZNIE W SIECI
Do każdego modułu zostało zaproponowane wprowadzenie wyjaśniające
istotę realizacji tego modułu oraz zwracające uwagę na walory poznawcze
i społeczno – wychowawcze zaproponowanego obszaru.
Moduły
tematyczne
zawierają
5
propozycji
tematów
projektów
–
zgodnie
z Programem. Każdy projekt został opisany poprzez:

cele operacyjne projektu;

materiały pomocnicze do tematu projektu zawierające:
 propozycje szczegółowych pytań problemowych,
 propozycje zadań do wykonania przez uczniów,
 teksty pomocnicze i materiały źródłowe do realizacji tematu
projektu,
 przykładowe karty pracy, instrukcje do wybranych, przykładowych
zadań.
Wszystkie elementy opisujące projekty są propozycjami nieskończonymi.
Cele operacyjne projektu są listą otwartą. Można uzupełnić ją o dodatkowe cele
szczegółowe określone przez nauczyciela i uczniów realizujących projekt.
Pytania problemowe szczegółowe zostały zaproponowane jako pomocnicze
do realizacji tematu wiodącego projektu.
9
Również zadania do wykonania przez uczniów są tylko propozycją. Uczniowie
na podstawie tematu głównego projektu mogą zaproponować inne pytania
problemowe i zadania do wykonania przez grupę.
Do
każdego
modułu
została
zaproponowana
literatura
przedmiotowa
pozwalająca na poszerzenie tematyki i materiałów źródłowych do realizacji tematów
projektów. Przykładowe materiały do planowania i ewaluacji pracy uczniów zostały
umieszczone po modułach projektowych jako propozycje do wykorzystania
przez nauczyciela prowadzącego zajęcia. Kolejne rozdziały to opisy projektów
zrealizowanych
w
Powiatowych
Ośrodkach
Wspierania
Uczniów
Zdolnych
nagrodzonych i wyróżnionych w konkursach powiatowych na najlepszy projekt
edukacyjny oraz Bank pomysłów zawierający ćwiczenia integracyjne, relaksacyjne
oraz rozwijające twórcze myślenie.
Życzymy wspaniałych pomysłów i udanych realizacji projektów
Autorki
Literatura dotycząca metody projektów, PBL

K.
Mikina,
B.
Zając,
Jak
wdrażać
metodę
projektów?
Podręcznik
dla nauczycieli i uczniów gimnazjum, liceum i szkoły zawodowej, Oficyna
Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2006

K. Chałas, W poszukiwaniu strategii edukacyjnych zreformowanej szkoły.
Metoda projektów i jej egzemplifikacja w praktyce, Wydawnictwo Nowa Era,
Warszawa 2000

J. Królikowski, Projekt edukacyjny, Wydawnictwo CODN, Warszawa 2000

Pedagogika w pokoju nauczycielskim pr. zbior. pod red. K. Kruszewskiego,
WSiP, Warszawa 2000.

Udane projekty nie tylko z matematyki, pr. zbior. pod red. M. Mikołajczyka,
PWN, Warszawa 2002.

E. Brudnik, A. Moszyńska, B. Owczarska, Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie
- przewodnik po metodach, Zakład Wydawniczy SFS, Kielce 2000.

K. S. Cockrell, J. A. H. Caplow & J. F. Donaldson, A Context for Learning:
Collaborative groups in the problem-based learning environment. Review
of Higher Education 23 (3), 2000
10

M. Savin-Baden, Facilitating Problem-based Learning, Open University Press,
2003

D. Boud & G. I. Feletti, The challenge of problem-based learning, Kogan,
London 1991.

R. Delisle, How to use problem-based learning in the classroom, Asociation
for Supervision and Curriculum Development. Aleksandria, Wirginia USA,
1997

PossiBiLities. A Practice Guide to Problem-based Learning in Physics
and Astronomy, red. D. Raine, S. Symons, The Higher Education Academy,
Physical Science Centre, Hull (2005)

M. S. Szymański, O metodzie projektów, ŻAK wydawnictwo Akademickie,
2010

Metoda projektu, praca zbiorowa, Oficyna MM, 2011

U. Kierczak, Metoda projektów w pracy nauczyciela wychowania fizycznego,
Oficyna wydawnicza Impuls, Kraków 2012

Serwis CEO - http://www.ceo.org.pl/pl/spotkania-polonijne/news/pracametoda-projektu (dostęp: 04.2013)

Metoda projektów w serwisie ORE http://www.ore.edu.pl/index.php?option=com_phocadownload&view=category
&id=49:materiay-wypracowane-podczas-spotka-warsztatowych&Itemid=992
(dostęp: 04.2013)

Jak pracować metodą projektów? http://www.ezi.edu.pl/?id=432
(dostęp: 04.2013)

G. Czetwertyńska, Mamy prawdziwy problem.
http://lca.szkolazklasa.pl/197.xml (dostęp: 04.2013)

T. Adamowski, D. Frydecka, A. Kiejna, Opis metodologii kształcenia w ramach
nauczania opartego na rozwiązywaniu problemów, Katedra i Klinika Psychiatrii
AM we Wrocławiu: http://www.dbc.wroc.pl/Content/1711/m23.pdf
(dostęp: 04.2013)

P. Kopciał Project Based E-learning - nowy model e-kształcenia, E-mentor
nr 3 (35) / 2010 http://www.e-mentor.edu.pl/artykul/index/numer/35/id/756
(dostęp: 04.2013)
11

Maciejowska, Metody i techniki realizacji procesu dydaktycznego sprzyjające
kształtowaniu umiejętności, np. kształcenie na bazie problemu (Project based learning ), itp.,
http://www.nauka.gov.pl/fileadmin/user_upload/Finansowanie/fundusze_europ
ejskie/PO_KL/KRK/20110201/20110201_Maciejowska.pdf (dostęp: 04.2013)

Serwis http://www.bie.org/about/what_is_pbl/ pn. Project based learning for
the 21stcentury, wersja ang.

Serwis http://pbl-online.org/ pn. Project Based Learning The Online Resource
for PBL, wersja ang. hiszpańska, chińska

Serwis edutopia.org zawierający artykuły, filmy, przykłady projektów
realizowanych z wykorzystaniem metody PBL http://www.edutopia.org/projectbased-learning/, wersja ang.

Film pt. Project Based Learning: Explained, wersja ang. (3:50)
http://www.youtube.com/watch?v=LMCZvGesRz8

Film pt. Problem Based Learning, wersja ang. (3:41)
http://www.youtube.com/watch?v=sNhismExIwU
12
Moduł I: SIEĆ GLOBALNA, SIECI LOKALNE
Wprowadzenie
Pomimo, że Internet wydaje się mglisty i trudny do zdefiniowania, łatwo jest ocenić
jego wartość. Sieć Internet łączy obecnie wiele milionów komputerów w różnych krajach
na wszystkich kontynentach. Mówiąc Internet trzeba mieć na myśli kombinację sieci,
ludzi, którzy jej używają, programów służących do uzyskiwania informacji i samą
informację. Internet jest otwarty dla każdego, kto używa komputera i modemu,
i kto może połączyć się z komputerem będącym w Internecie.
Każdego dnia w Internecie mają miejsce następujące rodzaje komunikacji: wymiana
krótkich informacji towarzyskich, dostęp do najświeższych wiadomości z całego świata,
prowadzenie negocjacji handlowych, współpraca w badaniach naukowych, wymiana
informacji z innymi, którzy mają podobne hobby lub zainteresowania, przesyłanie plików.
Opinie krytyków Internetu są jednoznaczne: Internet to „globalny śmietnik”,
w którym każdy może stworzyć własną stronę WWW i opublikować na niej,
co mu się podoba. Skutek jest taki, że sieć Internet oferuje nam różnorodne treści,
od tych najbardziej prymitywnych po bardzo wartościowe i praktyczne. Od samego
użytkownika zależy wybór stron, materiałów, które go zainteresują i które zamierza
wykorzystać dla własnych potrzeb. Jednak fala informacji, jaką zostajemy w sieci
„zalani” powoduje, że często ściągamy i wykorzystujemy materiały bez odpowiedniej
selekcji, opracowania i sprawdzenia ich wiarygodności. Kształtowanie umiejętności
wyboru oraz krytycznej oceny znalezionych informacji stają się więc wyzwaniem
dla edukacji. Serwisy społecznościowe budzą zainteresowania dzieci i młodzieży.
Według badania Megapanel z marca 2011 roku, z social media(mediów
społecznościowych) korzystają niemal wszyscy Internauci (aż 99,3%) i poświęcają
temu średnio około 1,5 godziny dziennie2. Zmienia się sposób korzystania
z sieci.Epoki w cyberświecie trwają dziś o wiele krócej, drastycznie skraca się czas,
w którym pomysły są wdrażane, zanim nadejdzie konkurencja. Przykładowy
Facebook powstawał w epoce, gdy najważniejszy był Internet (dziś są to aplikacje),
zaś do rozpoczęcia pracy niezbędny był komputer. Dziś aplikacje są lekkie,
pobierane i wykorzystywane na urządzeniach mobilnych bez konieczności przejścia
przez desktop.
Przyglądnijmy się Internetowi z przeszłości, teraźniejszości i przyszłości.
2
http://prnews.pl/marketing-i-pr/rola-social-media-w-budowaniu-wizerunku-firm-67011.html (dostęp: 03.2013)
13
Projekt 1: Dlaczego tworzone są serwisy społecznościowe?
Cele operacyjne projektu
Uczeń:

zna historię rozwoju Internetu,

rozpoznaje typy portali internetowych,

zna przeznaczenie popularnych portali (informacyjne, sportowe, muzyczne,
aukcyjne, społecznościowe),

wie czym charakteryzują się portale społecznościowe,

zna rodzaje serwisów społecznościowych,

potrafi wymienić i scharakteryzować zasoby Internetu,

szanuje współuczestników usług sieciowych,

dba o swój wizerunek w sieci,

unika agresji w sieci.
Materiały pomocnicze do tematu projektu zawierające:

propozycje szczegółowych pytań problemowych,

propozycje zadań do wykonania przez uczniów,

teksty pomocnicze i materiały źródłowe do realizacji tematu projektu.
Propozycje szczegółowych pytań problemowych:
1. Jak zadbać o swój wizerunek na portalu społecznościowym?
2. Jak bezpiecznie korzystać z portali społecznościowych?
3. Jak portale społecznościowe mogą pomagać w życiu codziennym?
Propozycje zadań do projektu:
1. Zaprezentowanie porad, jak przedstawiać swój wizerunek na portalach
społecznościowych.
2. Przedstawienie niebezpieczeństw grożących na portalach społecznościowych.
3. Pokazanie przykładów, jak portale społecznościowe mogą pomóc w życiu
codziennym.
14
Teksty pomocnicze i materiały źródłowe do realizacji tematu projektu
OTYŁOŚĆ WŚRÓD DZIECI - JAK MEDIA SPOŁECZNOŚCIOWE MOGĄ POMÓC?3
Dzieci oraz młodzież bardzo często utrzymują ze sobą kontakt poprzez media
społecznościowe takie jak chociażby portal Facebook. Media społecznościowe udostępniają
możliwość wysyłania wiadomości i czatowania, dzięki czemu stały się potężnym narzędziem
komunikacyjnym. Na tyle potężnym, że stowarzyszenie American Heart Association (AHA)
uznało,
że może się przydać w walce z otyłością wśród dzieci.
MOCNE NARZĘDZIE
Stowarzyszenie wydało niedawno oświadczenie, w którym nawołuje do włączenia mediów
społecznościowych do programów zapobiegania i walki z otyłością. Oświadczenie komentuje
doktor Jennifer S. Li, szefowa kardiologii dziecięcej z Uniwersytetu Duke: „Bardzo duża ilość
dzieci ma dostęp do Internetu, wiele z nich posiada własne smartfony.
Powinniśmy wykorzystać ten fakt żeby do tych dzieci dotrzeć, nawiązać z nimi taki sam
kontakt, jaki nawiązują między sobą”.
Komitet AHA pod przewodnictwem doktor Li ocenił badania dotyczące interwencji
przeprowadzanych za pomocą Internetu, dotyczących promowania odchudzania, zwiększenia
aktywności fizycznej oraz zdrowego odżywiania.
(…)
WSPÓLNIE I ANONIMOWO
Wiele badań zajmujących się mediami społecznościowymi wykazuje, że młodzież korzysta
z nich regularnie, ponad połowa korzysta z nich codziennie. Strony internetowe zajmujące
się informowaniem na temat nadwagi oraz wspomaganiem odchudzania wśród dzieci
i młodzieży, jeżeli są popularne, osiągają od 50 do 100 tysięcy odwiedzin w miesiącu.
Specjaliści zgadzają się, że dotarcie do dzieci poprzez media i portale społecznościowe
pozwoli tą liczbę znacznie zwiększyć, a co za tym idzie – pomagać większej liczbie osób.
Na co dzień dzieci z problemami z wagą nie mogą porozmawiać o nich w szkole, czy wśród
znajomych. Nie mogą i nie chcą, ponieważ jest to dla nich temat wstydliwy.
Dzieci te czują się osamotnione i zagubione. Media i portale społecznościowe mogą pomóc,
ponieważ dają możliwość pozostania anonimowym, a więc uniknięcia wstydu, czy obawy
przed wyśmianiem. W dodatku dziecko, które wchodzi na taką stronę może zobaczyć setki
postów i komentarzy innych dzieci z podobnymi problemami i zrozumieć, że nie jest same
w walce ze swoim problemem, że może szukać pomocy i osiągnąć sukces.
3
http://www.punktzdrowia.pl/otylosc-wsrod-dzieci-jak-media-spolecznosciowe-moga-pomoc (dostęp: 03.2013)
15
 Czy dziecko powinno być częścią społeczności internetowej?
http://socialpress.pl/2012/06/czy-dziecko-powinno-byc-czescia-spolecznosciinternetowej/ (dostęp: 03.2013)
 Sylwia Wojtas, Nauczmy dzieci sieci. Najmłodsi nie radzą sobie z Internetem –
raport z badań. http://tdint.pl/sylwia-wojtas/nauczmy-dzieci-sieci-najmlodsinie-radza-sobie-z-internetem-raport-z-badan/ (dostęp: 03.2013)
16
Projekt 2: Jak chronić informacje w Internecie?
Uczeń:

potrafi wymienić i scharakteryzować zasoby sieci,

zna przykłady przestrzegania prawa w Internecie,

potrafi wymienić zasoby podlegające ochronie zgodnie z prawem autorskim.



Propozycje szczegółowych pytań problemowych
1. Jakie informacji zamieszczamy w Internecie?
2. Dlaczego ważne jest przestrzeganie prawa autorskiego w sieci?
3. Na jakiej podstawie udostępniane są informacje w Internecie?
Propozycje zadań do projektu
1. Przedstawienie sposobów ochrony swoich danych w sieci.
2. Zaprezentowanie
przykładów
informacji
podlegających
ochronie
prawa
udostępniania
wybranych
informacji
innym
autorskiego.
3. Przedstawienie
sposobów
użytkownikom sieci.
GIODO: dzieci i młodzież źle chronią swoje dane w Internecie4
Dzieci i młodzież korzystając z Internetu nie chronią swoich danych osobowych i
nierozważnie je udostępniają - powiedział w czwartek PAP generalny inspektor ochrony
danych
osobowych
Wojciech
Wiewiórowski,
powołując
się
przeprowadzonych badań.
GIODO bada w jaki sposób dzieci i młodzież korzystają z Internetu.
4
http://prawo.rp.pl/artykul/884904.html (dostęp: 03.2013)
17
na
wstępne
wyniki
"Powszechne korzystanie przez dzieci i młodzież z tysięcy aplikacji oraz usług internetowych
sprzyja, często nawet nieświadomemu, udostępnianiu przez nie swoich danych osobowych.
Jednocześnie takie zachowania w świecie wirtualnym mogą mieć poważne konsekwencje
w świecie realnym, powodując wzrost zagrożeń dla bezpieczeństwa osobistego i prywatności
nie tylko ich samych, ale także ich najbliższych czy znajomych" - powiedział PAP
Wiewiórowski.
Ze wstępnej analizy wyników badań GIODO wynika, że dzieci i młodzież - niezależnie
od tego, z jakich internetowych usług czy aplikacji korzystają - chętnie udostępniają swoje
dane: imiona, nazwiska, adresy mailowe, wiek lub datę urodzenia, a także informacje
dotyczące zainteresowań, oraz np. swoje zdjęcia.
Uczniowie są najbardziej skłonni udostępniać swoje dane osobowe w przypadku korzystania
z portali społecznościowych, wysyłania e-maili czy komunikatorów internetowych, natomiast
najrzadziej upubliczniają swoje dane w przypadku chat-roomów, różnych forów czy blogów
internetowych.
 Artykuł Prawo a Internet:
http://www.idg.pl/artykuly/44743/Prawo.a.Internet.html (dostęp: 03.2013)
 Użyteczność w Internecie
http://interaktywnie.com/index/index/?file=raport_usability_2012.pdf (dostęp:
03.2013)
18
Przykładowa karta pracy do zadania 2.
Instrukcja: Podaj przykłady zasobów umieszczonych w Internecie, które podlegają
ochronie prawa autorskiego
Lp.
1.
Zasób
Kategoria
Zdjęcie z urodzin
Plik graficzny,
zdjęcie
Źródło
Licencja
Dlaczego jest chroniony
Facebook
Ustawa o
prawie
autorskim
Autor nie wyraził zgody
na rozpowszechnianie
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
19
Projekt 3: Dlaczego tworzy się politykę bezpieczeństwa i politykę prywatności
w serwisach internetowych?
Uczeń:

rozumie pojęcie polityka prywatności,

potrafi podać przykład danych osobowych,

rozumie, że dane osobowe należy chronić,

wie jak chronić swoje dane w Internecie,

wie jakie powinno być bezpieczne hasło,

wie, że użytkownik ma dostęp do swoich danych osobowych w serwisach,

potrafi pracować zespołowo w Internecie podczas realizacji wspólnego projektu.



1. Jak odróżnić dane osobowe od innych danych?
2. Jak polityka prywatności zabezpiecza dane osobowe osób korzystających
z wybranych portali?
3. Jakie hasła możemy nazwać bezpiecznymi?
1. Opisanie sposobu ochrony swoich danych osobowych w Internecie.
2. Przedstawienie przykładów polityki prywatności wybranych portali.
3. Pokazanie wzorów tworzenia bezpiecznych haseł.
20
Jak bezpiecznie korzystać z Internetu – wskazówki GIODO5
 Internet jest pamiętliwy! Zachowaj ostrożność w dzieleniu się informacjami o sobie – cokolwiek














napiszesz na swój temat lub na temat innych osób, usunięcie takiej informacji i wszystkich
powielonych jej kopii z sieci Internet jest bardzo trudne lub wręcz niemożliwe.
Bądź ostrożny w nawiązywaniu znajomości w sieci – tak jak w życiu - osoby, które poznajesz
w sieci, mogą nie być tymi, za które się podają i wcale nie muszą chcieć być Twoimi przyjaciółmi.
Zanim zdecydujesz się zapisać do portalu społecznościowego, zapoznaj się z jego regulaminem
i sprawdź możliwość kontaktu z jego administratorem – jeśli informacje będą niepełne lub nie
będą spełniały Twoich standardów prywatności, nie zapisuj się!
Zastanów się jakie informacje o sobie umieszczasz w sieci. Czy chciałbyś, aby te informacje były
znane Twoim pracodawcom, nauczycielom, kontrahentom…?
Podczas rejestracji w portalu i w czasie późniejszego korzystania z niego, nie wpisuj swoich
pełnych danych osobowych – wystarczy, że wpiszesz tylko te, które pomogą Twoim faktycznym
znajomym w łatwym odnalezieniu Ciebie.
Rejestrując się w portalu staraj się używać innych identyfikatorów i haseł, niż te,
które wykorzystujesz do ważnych usług np. serwisu bankowości internetowej.
Celem podniesienia Twojego bezpieczeństwa w portalu staraj się używać bezpiecznych haseł
i okresowo je zmieniaj. Bezpieczne hasło zbudujesz przy łącznym użyciu znaków z grup małych
i dużych liter, cyfr i znaków specjalnych. Unikaj haseł trywialnych takich jak: Twoje imię, imię psa,
data urodzenia itp. Pamiętaj, że hasło dzisiaj uważane za bezpieczne może nie być takim
w przyszłości.
Brak szyfrowania sesji nawiązywanej pomiędzy Tobą a portalem społecznościowym może
skutkować w najlepszym wypadku przejęciem lub zmanipulowaniem informacji, które w danym
momencie wysyłasz, a w najgorszym kradzieżą Twojej tożsamości – podszyciem się pod Twoje
dane w celu osiągnięcia korzyści.
Publikując zdjęcia z własnym wizerunkiem lub z wizerunkami innych osób musisz mieć świadomość, że znacznie ułatwiasz identyfikację siebie i innych oraz możesz przekazać w ten sposób
znacznie więcej informacji niż zdajesz sobie sprawę.
Podając w portalu społecznościowym informacje o innej osobie oraz publikując jej
zdjęcia, upewnij się, że ta osoba nie ma nic przeciwko takiej publikacji.
Pamiętaj, że pomimo zachowania prywatności w portalu, Twoja anonimowość jest
ograniczona i nie istnieje dla osób utrzymujących portal oraz dla organów wymiaru
sprawiedliwości w sytuacji naruszenia prawa.
Nie zapominaj, że nie tylko serwery portalu mogą o Tobie „coś wiedzieć” – z pewnością niektóre
informacje na Twój temat mogą posiadać osoby zarządzające serwerami pośredniczącymi
w połączeniu między Tobą a portalem.
Jeśli portal pozwala opcjonalnie korzystać z dodatkowych zabezpieczeń podnoszących jakość
Twojej prywatności i poufności wykonywanych przez Ciebie działań, to nie wahaj się ich używać.
Korzystaj z opcji umożliwiających ograniczenie kręgu osób, którym informacje o Tobie będą
udostępniane.
Mając na uwadze zarówno swoje bezpieczeństwo i bezpieczeństwo innych oraz funkcjonalność
portalu, sam ustal zadowalający Ciebie poziom swojej prywatności.
5
http://nk.pl/bezpieczenstwo/rodzice/giodo/wskazowki (dostęp: 03.2013)
21
Kradzież tożsamości6
Co to jest?
Z kradzieżą tożsamości mamy do czynienia wówczas, gdy ktoś bezprawnie wejdzie
w posiadanie naszych danych osobowych i wykorzysta je wbrew naszej woli, podszywając się
pod nas. Jeszcze do niedawna, żeby móc się pod kogoś podszyć, trzeba było znać wiele jego
danych osobowych. Rozwój nowoczesnych technologii, upowszechnienie Internetu i poczty
elektronicznej czy usług e-bankowości doprowadziły do tego, że podanie się za inną osobę
lub wykonanie w jej imieniu np. operacji bankowej jest obecnie znacznie łatwiejsze.
Niekiedy bowiem, by podszyć się pod inną osobę wystarczy posłużenie się
np. jej pseudonimem (nick) wykorzystywanym na forach internetowych albo podanie numeru
PIN jej karty płatniczej.
Ponieważ obecnie zakres informacji, na podstawie których w sposób bezpośredni
lub pośredni można zidentyfikować konkretną osobę fizyczną znacznie się rozszerzył,
Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych (GIODO) rozszerzył katalog informacji,
które należy uważać za dane osobowe podlegające ochronie (więcej informacji na ten temat
znajduje się w zakładce „Co to są dane osobowe?”).
 Każdy musi pilnować swoich danych w sieci,
http://prawo.rp.pl/artykul/604263.html (dostęp: 03.2013)
 Polityka prywatności w serwisie Polityka.pl
http://www.polityka.pl/opolityce/1508310,1,polityka-prywatnosci-w-serwisiepolitykapl.read (dostęp: 03.2013)
 Apart – Polityka prywatności http://www.apart.pl/pl/firma,Polityka-prywatnosci
(dostęp: 03.2013)
6
http://nk.pl/bezpieczenstwo/giodo/kradzieztozsamosci
22
Projekt 4: Jakie zmiany w Internecie wprowadza korzystanie z urządzeń
mobilnych?
Uczeń:

rozumie pojęcie urządzenia mobilne,

potrafi podać przykłady urządzeń mobilnych,

rozumie, że usługi w Internecie muszą dopasować się do urządzeń mobilnych,

wyjaśnia zasadę działania Internetu mobilnego,

wie jak bezpiecznie pracować na urządzeniach mobilnych,

potrafi wykorzystać możliwości urządzeń mobilnych,

potrafi wyszukać programy dostosowane do możliwości urządzeń mobilnych.



1. Jaki bezpiecznie korzystać z urządzeń mobilnych?
2. Jak wykorzystać możliwości smartfonów, tabletów w nauce?
1. Przedstawienie sposobów bezpiecznego korzystania z urządzeń mobilnych.
2. Zaprezentowanie podstawowych różnic między urządzeniami mobilnymi.
3. Przedstawienie programów, które są dostosowane do możliwości urządzeń
mobilnych.
 Tablet, smartfon i e-book w szkole
https://sites.google.com/a/enauczanie.com/nowoczesne/mobilne (dostęp:
03.2013)
 Nowe przewodniki po mobilnej edukacji http://www.edustyle.pl/mobilna-edukacja (dostęp: 03.2013)
23
Instrukcja: Opisz urządzenia mobilne, wraz z ich możliwościami zastosowania w szkole
Laptop
Opis urządzenia
Możliwości urządzenia
Wymiary ekranu 13-16 cali, klawiatura fizyczna standardowych rozmiarów, moc komputera - zbliżone
do komputera stacjonarnego, masa
rzędu 2-4 kg.
Uruchamiania tych samych programów co w stacjonarnym PC,
takiej samej obsługi.
Zwykle wbudowane głośniki i
mikrofon, czasem kamerka.
Krótka praca na bateriach (2-6
godz.)
Netbook
Tablet
Smartfon
24
Uwagi
Urządzenia mobilne zaleją świat7
Według analizy firmy Ericsson w 2020 roku na całym świecie będzie 50 miliardów urządzeń
połączonych z siecią
Jak wynika z raportu Mobility Report sporządzonego przez Ericssona za siedem lat na całym
świecie będzie 50 miliardów urządzeń połączonych z siecią. Każde urządzenie które uzyska
korzyść z dostępu do Internetu, zostanie podłączone. Otaczać nas będą nie tylko smartfony
i tablety, ale również coraz więcej inteligentnych domów i samochodów. 15 miliardów
spośród urządzeń połączonych z siecią w 2020 roku będzie umożliwiało oglądanie wideo.
Telewizor przestaje być jedynym urządzeniem pozwalającym na oglądanie telewizji. Według
analityków Ericssona ruch związany z transmisją programów telewizyjnych i filmów
zdominuje sieci i w ciągu najbliższych 3-4 lat wzrośnie z 40 do 90 procent całego ruchu
w sieciach mobilnych. Daje to olbrzymie możliwości dla przemysłu mediowego,
ale jednocześnie stanowi wyzwanie dla operatorów telekomunikacyjnych i przepustowości ich
sieci mobilnych.
Badanie Ericsson ConsumerLab pokazuje, że choć oczekiwania konsumentów i ich schematy
zachowań się zmieniają, to jedynie 7 proc. użytkowników twierdzi, że w najbliższej przyszłości
zredukuje swoją subskrypcję telewizyjną. Podczas gdy aż 41 proc. konsumentów jest
gotowych zapłacić dodatkową kwotę za oglądanie TV i treści wideo w jakości HD.
Co szczególnie istotne dla przemysłu mediowego, globalnie więcej osób zwiększyło swoje
wydatki na TV niż je zredukowało. Usługi typu wideo na żądanie nie wpływają
na ograniczenie wydatków konsumentów na tradycyjne abonamenty, a pozwalają na
oglądanie TV w dowolnym miejscu i czasie. Obecnie ponad połowę materiałów wideo
oglądamy poza domem.
(…)
7
http://www.ekonomia24.pl/artykul/706258,996559-Urzadzenia-mobilne-zaleja-swiat.html (dostęp: 03.2013)
25
Projekt 5: W jaki sposób możemy pracować w Internecie nad wspólnym projektem (dokumentem)?
Uczeń:

potrafi używać w edytorze tekstu narzędzi recenzja,

wie, co to są dyski wirtualne,

potrafi korzystać z wirtualnych dysków,

wie, jak wspólnie pracować nad dokumentem, prezentacją,

potrafi udostępnić dokument do wspólnej pracy.



1. Jaki bezpiecznie korzystać z wirtualnych dysków?
2. Jak pracować wspólnie na blogu?
3. Jak tworzyć wspólne dokumenty, prezentacje?
1. Przedstawienie bezpiecznego sposobu korzystania z dysków wirtualnych
(sieciowych).
2. Zaprezentowanie wyników wspólnej pracy na blogu.
3. Prezentacja wspólnie wytworzonych dokumentów, prezentacji.
 Centrum Edukacji Obywatelskiej, ABC blogowania
http://blogiceo.nq.pl/?page_id=1858 (dostęp: 03.2013)
 Tworzenie dokumentów, arkuszy kalkulacyjnych i prezentacji online
http://www.google.com/google-d-s/intl/pl/tour1.html (dostęp: 03.2013)
 Dyski sieciowe http://www.dysksieciowy.pl/ (dostęp: 03.2013)
26
Literatura i inne źródła informacji, bibliografia

Z. Dobrowolski, J. Franke, W labiryncie Internetu, Wydawnictwo
Stowarzyszenie Bibliotekarzy, Warszawa 2000

N. Lansado, Gry komputerowe, Internet i telewizja. Co robić, gdy nasze dzieci
są nimi zafascynowane?, Wydawnictwo EsPe, 2006

J. Lenardon, Zagrożenia w Internecie. Chroń swoje dziecko, Wydawnictwo
Helion, 2007

M. Sokól, R. Sokół, Internet. Jak surfować bezpiecznie, Wydawnictwo Helion,
2005

R. Tadeusiewicz, Społeczność Internetu, Wydawnictwo Exit, 2002

Portale społecznościowe w świetle prawa autorskiego. Autor M.
Adamczewska, http://conasuwiera.pl/portale-spolecznosciowe-w-swietleprawa-autorskiego/(dostęp: 03.2013)

Jak dzieci i młodzież chronią swoją prywatność?
http://www.giodo.gov.pl/560/id_art/4699/j/pl(dostęp: 03.2013)

Czy dziecko powinno być częścią społeczności internetowej?
http://socialpress.pl/2012/06/czy-dziecko-powinno-byc-czescia-spolecznosciinternetowej/ (dostęp: 03.2013)

Sylwia Wojtas, Nauczmy dzieci sieci. Najmłodsi nie radzą sobie z Internetem –
raport z badań. http://tdint.pl/sylwia-wojtas/nauczmy-dzieci-sieci-najmlodsi-nieradza-sobie-z-internetem-raport-z-badan/ (dostęp: 03.2013)

Dzieci i Internet - kiedy dużo znaczy za dużo,
http://www.poradnikzdrowie.pl/psychologia/nalogi/dzieci-i-internet-kiedy-duzoznaczy-za-duzo_39708.html (dostęp: 03.2013)
27
Moduł II:
POSZUKIWANY, POSZUKIWANA, czyli wyszukiwanie informacji na
określony
temat
Wprowadzenie
Wiek XXI często jest nazywany wiekiem informacji. To właśnie informacja stanowi
najcenniejszą wartość, a dokładnie dostęp do niej. W książkach czy gazetach mamy
do czynienia z informacjami, co do których możemy mieć nadzieję, że przeszły pewną
kontrolę
redakcyjną,
otrzymały
zatwierdzenie
wydawnictwa,
a
jeśli
znajdują
się w bibliotece, zaaprobował je także bibliotekarz.
Poszukiwanie informacji w sieci
stało się w dzisiejszych czasach łatwe,
a równocześnie niezmiernie problemowe. Jeśli z tej umiejętności nie zrobimy tematu
do rozmowy i ćwiczeń, uczniowie poruszać się na oślep w gąszczu (nie)wiedzy.
Uważa się kompetencję wyszukiwania oraz zbierania informacji za taką samą
umiejętność jak np. nauka języka. Potrzeba więc ćwiczeń i podejmowania wyzwań
badawczych pod okiem nauczycieli, co oznacza, że nauczyciel musi stawiać pytania
problemowe, na które nie można znaleźć odpowiedzi w parę sekund.
W Internecie na czytelnika spada ciężar oceny wartości informacji. Oto obok
wielu cennych informacji pojawiają się góry śmieci i bzdur powodujących szum
informacyjny.
Szkolna
młodzież
potrzebuje
przewodnika
po
internetowym
uniwersum; takim przewodnikiem powinien być prowadzący zajęcia, który ułatwi
efektywne i bezpieczne poruszanie się po stronach WWW
Celem tego modułu jest pokazanie, jak uzyskiwać rzetelne, prawdziwe informacje
z sieci
na
zadany
temat.
Kluczem
do
sukcesu
uczniów
jest
wiedza,
co jest dostępne w Internecie, a których informacji należy szukać w innych zasobach.
Często potrzebne informacje uzyskujemy znacznie bliżej domu, prowadząc badania
ankietowe oraz przeprowadzając rozmowy (wywiady). Podczas zajęć uczniowie nauczą
się stosować takie techniki jak ankiety i wywiady, do zebrania poszukiwanej wiedzy.
Uzyskane informacje następnie powinny zostać odpowiednio opracowane,
w wybranym programie lub innej graficznej formie i zaprezentowane.
28
Projekt 1: Jak mieszkańcy różnych regionów Europy dbają o środowisko?
Uczeń:

posługuje się wyszukiwarkami,

rozumie pojęcie regiony Europy,

zna przykłady działań proekologicznych w różnych regionach Europy,

opisuje przykłady wykorzystania Internetu w życiu codziennym,

potrafi wyjaśnić znaczenie ochrony środowiska dla przyszłości człowieka,

potrafi zaproponować możliwe rozwiązania dla zanieczyszczonych środowisk.



1. Jakie są przyczyny zanieczyszczenia środowiska w Europie?
2. Jakie działania proekologiczne są podejmowane w różnych krajach Europy?
3. Jak chronić środowisko w XXI wieku?
1. Przedstawienie zanieczyszczenia środowiska wybranego kraju europejskiego.
2. Zaprezentowanie działań proekologicznych w różnych europejskich krajach.
3. Zaprezentowanie działań ekologicznych na miarę XXI wieku.
 Serwis ekologiczny http://www.ekologia.pl/ (dostęp: 03.2013)
 Ekologiczna Dania http://www.infodania.pl/info/ekologiczna-dania
(dostęp: 03.2013)
 Strefy ekologiczne – Niemcy http://videokatalog.info/wszystko-oniemczech/90-samochod-w-niemczech/139-co-to-jest-umweltzone
(dostęp: 03.2013)
29
 Plakietki ekologiczne w Niemczech: http://www.plakietka-ekologiczna.pl/pl/plakietka-ekologiczna.html (dostęp: 03.2013)
 Ekologiczne i efektywne rozwiązania energetyczne – Finlandia
http://www.wirtualnehelsinki.pl/ekologiczne-i-efektywne-rozwiazaniaenergetyczne/ (dostęp: 03.2013)
 Projekt EKOLOGIA http://innowacyjnyekolog.pl/zywioly/ziemia
(dostęp: 03.2013)
Przykładowa karta pracy do Zadania 1.
Instrukcja: W oparciu o dostępne dane wypełnij tabelę.
Opis
Kraj / Region
Położenie geograficzne
Cechy charakterystyczne dla
kraju / regionu
Jakie występują problemy z
zanieczyszczeniem środowiska?
Jakie są podejmowane działania?
Wykonanie prezentacji
Zaprezentowanie opracowanych zagadnień
30
Źródła/Materiały
Projekt 2: Jak moi rówieśnicy spędzają wolny czas?
Uczeń:

posługuje się prostym kwestionariuszem ankiety,

zna sposoby przeprowadzania badań ankietowych i wywiadów,

wykorzystuje ankiety i wywiady, do zebrania odpowiednich faktów,

opracowuje zebrane informacje,

prezentuje wnioski z opracowanych badań.



1. Jakie pytania powinny pojawić się w ankiecie badającej sposoby spędzania
wolnego czasu?
2. Jak przeprowadzać badania ankietowe?
3. Jak przedstawić zebrane w wyniku badania ankietowego informacje?
1) Omówienie ankiety, badającej spędzanie wolnego czasu.
2) Przeprowadzenie badania ankietowego wśród koleżanek, kolegów.
3) Przedstawienie wniosków z przeprowadzonego badania ankietowego.

Społeczność miłośników książek : http://pl.librarything.com(dostęp: 03.2013)

Czas dzieci: http://czasdzieci.pl/krakow/kina/(dostęp: 03.2013)

Cała Polska czyta dzieciom
http://www.calapolskaczytadzieciom.pl/(dostęp: 03.2013)

Ciekawe książki dla młodzieży
http://lubimyczytac.pl/ksiazki/polka/5586/polecane-dla-mlodziezy
(dostęp: 03.2013)
31
Propozycja ankiety: Jak spędzasz wolny czas?
Prosimy o wypełnienie ankiety, Twoje odpowiedzi pomogą nam opisać, jak spędzają
wolny czas nasi rówieśnicy.
Zaznacz właściwą
odpowiedź
NAZWA SZKOŁY………………………………………………
Płeć
C chłopiec, K dziewczyna
Klasa
IV, V, VI
Wiek (ile lat)
10, 11, 12, 13, 14 , 15
1. Ile godzin dziennie poświęcasz na naukę w domu?
2. Ile masz czasu wolnego dziennie po odrobieniu lekcji?
0,5–1
0,5–1
2-3
2-3
4-5 6-7
4-5
3. Co robisz w czasie wolnym po odrobieniu lekcji? (zaznacz właściwą odpowiedź)
A. Oglądam telewizję
B. Czytam książkę
C. Spotykam się z przyjaciółmi
D. Gram na komputerze
E. Pomagam rodzicom
F. Uprawiam sport
G. Inne, (jakie?)
4.Co lubisz robić najchętniej po odrobieniu lekcji? (zaznacz właściwą odpowiedź)
A. Śpię
B. Czytam
C. Słucham muzyki
D. Gram na komputerze
E. Pomagam rodzicom
F. Chodzę na dyskoteki
G. Inne(jakie?)......
5. Jakie masz główne zainteresowania?(zaznacz właściwą odpowiedź)
A. Literatura
B. Muzyka
C. Film
D. Sport
E. Komputer
F. Spotkania ze znajomymi
G. Spędzanie czasu w supermarketach
H. Inne,(jakie?)......
32
6-7
6. Ile godzin dziennie poświęcasz na te zajęcia?
0,5–1
2-3
4-5 6-7
0,5–1
2-3
4-5 6-7
10. Ile czasu tygodniowo poświęcasz na nie?
00,5–1
2-3
4-5 6-7
13. Ile czasu dziennie przebywasz na świeżym powietrzu?
0,5–1
2-3
4-5 6-7
7. Do jakich kółek zainteresowań należysz w szkole?
8. Ile czasu tygodniowo poświęcasz na nie?
9. Na jakie zajęcia uczęszczasz poza szkołą?
14. Co robisz w tym czasie?
15. Czy obok normalnych zajęć w szkole korzystasz z dodatkowych
zajęć wf i sportu, jeśli tak to gdzie?
16. Ile godzin na nie przeznaczasz w ciągu tygodnia?
0,5–1
2-3
4-5
6-7
17. Do jakich sekcji sportowych należysz?
19. Czy czytasz prasę sportową?(zaznacz właściwą odpowiedź)

Piłka nożna

Brawo sport

Przegląd sportowy

Inne(jakie?)......
23. Czy pomagasz rodzicom w zajęciach domowych – wymień w jakich?

Sprzątam

Myję naczynia

Wyrzucam śmieci

Robię zakupy

Opiekuje się młodszym rodzeństwem

Wyprowadzam psa
24. Ile poświęcasz czasu na pomaganie rodzicom?
0,5–1 2-3
4-5
6-7
Dziękujemy za wypełnienie ankiety!
33
Projekt 3: Jak będziemy się uczyć w przyszłości?
Uczeń:

posługuje się zaawansowanymi sposobami wyszukiwania informacji,

zna w zarysie historię szkolnictwa,

potrafi przewidzieć wpływ TI na zmiany w szkołach,



1. Jak zmieniała się szkoła na przestrzeni wieków?
2. Jak rozwój technologii informacyjnej (Internetu)zmienia szkoły?
3. Jak będzie uczyła szkoła za 50 lat?
1. Omówienie zmian w szkole(do której chodzisz), od czasu powstania szkoły
do dnia dzisiejszego.
2. Przedstawienie wpływu technologii informacyjnej (Internetu) na pracę szkoły.
3. Zaprezentowanie szkoły przyszłości.

Rozwój szkolnictwa: Orczyk Adam ks. Zarys historii szkolnictwa i myśli
pedagogicznej, Wydawnictwo Akademickie ŻAK

Rozwój szkolnictwa
http://www.zgapa.pl/zgapedia/Komisja_Edukacji_Narodowej.html
(dostęp: 03.2013)

Historia oświaty http://wapedia.mobi/pl/Kategoria:Historia_o%C5%9Bwiaty
(dostęp: 03.2013)
34

Internet w szkole
http://www.komputerywedukacji.pl/informacje/dobre_praktyki/pelny/5955/jakiinternet-dla-szkoly (dostęp: 03.2013)

Szkoła przyszłości, artykuł: http://www.autonom.edu.pl/artykuly/sp-mj.html
(dostęp: 03.2013)

Szwedzi zaprojektowali szkołę przyszłości http://natablicy.pl/szwedzizaprojektowali-szkoleprzyszlosci,artykul.html?material_id=4f1d4d2f16f1da574b000000
(dostęp: 03.2013)
Przykładowe wizje szkół przyszłości
1.
Źródło1: http://republika.pl/blog_cy_3811548/5727352/tr/szkola.png
Źródło2: http://www.sp34.pl/zdjecia/DSCN5765.JPG
2.
http://www.pinktentacle.com/ima
ges/computopia_1.jpg (dostęp: 03.2013)
35
Instrukcja: Przedstaw jak zmieniała się szkoła
Lp.
Co działo się w szkole?
Lata
Ciekawe postaci, wydarzenia itp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
36
Projekt 4: Jak odżywiają się moi koledzy?
Uczeń:

zna zasady prawidłowego odżywiania młodzieży,

potrafi wymienić składniki pokarmowe,

wie, jakie są błędy żywieniowe i zna ich konsekwencje,

potrafi uzyskać i przedstawić informację z badań sondażowych.



1. Jak odżywiają się uczniowie naszej szkoły?
2. Jak reklamy internetowe wpływają na odżywianie się młodzieży?
3. Jakie są skutki częstego spożywania posiłków typu fast food?
4. Jak zaprojektować zdrową dietę nastolatka?
1. Przedstawienie nawyków żywieniowych uczniów w szkole.
2. Zaprezentowanie wpływu reklam na odżywianie się młodzieży.
3. Przedstawienie skutków częstego spożywania posiłków typu fast food.
4. Opracowanie zdrowej diety nastolatka.

Wpływ środków masowego przekazu na odżywianie się młodzieży.
Uwaga na diety z Internetu
http://www.nursing.com.pl/ArchiwumMagazynuPiP_Wplyw_srodkow_masowe
go_przekazu_na_odzywianie_sie_mlodziezy_Uwaga_na_diety_z_internetu_1
12.html (dostęp: 03.2013)
37

Wady żywieniowe u młodzieży
http://www.dietetyka.com.pl/content/view/135/252/ (dostęp: 03.2013)
 Polskie dzieci źle się odżywiają http://dzieci.pl/kat,1024257,title,Polskie-dziecizle-sie-odzywiaja,wid,14433153,wiadomosc.html?smgputicaid=61065a
(dostęp: 03.2013)
Przykładowa ankieta pracy do zadania 1.
Prosimy o wypełnienie ankiety!
Twoje odpowiedzi pomogą nam opisać, jak odżywiają się uczniowie naszej szkoły.
NAZWA SZKOŁY ………………………………………….
………………………………………………….. Klasa ……
Płeć
Klasa
Wiek (ile lat)
Ile posiłków dziennie spożywasz?
Ile litrów płynów wypijasz codziennie
Czego jesz najwięcej:
Zaznacz właściwą odpowiedź
C chłopiec, K dziewczyna
IV, V, VI
10, 11, 12, 13, 14 , 15
1 2 3 4 5 więcej
0,5 1 1,5 2 2,5 więcej
mięso
nabiał
pieczywo
jarzyny
owoce
słodycze
przekąski typu: pizza, hamburger
Śniadanie w domu zjadasz:
codziennie
2-3 razy w tygodniu
pierwszy posiłek jem w szkole
Jak często jadasz fast-food’y?
codziennie
parę razy w tygodniu
raz na tydzień
raz na miesiąc
nie jem
Co najczęściej kupujesz w szkolnym sklepiku:
batoniki
drożdżówki
napoje
owoce
paluszki
cukierki
Dziękujemy za wypełnienie ankiety!
38
Projekt 5: Jak zmieniło się życie od czasu moich urodzin?
Uczeń:

potrafi przedstawiać wydarzenia na osi czasu,

rozumie pojęcie przemiany społeczne,

wie, jak zmieniają się urządzenia multimedialne,

wie, jak zmieniała się szkoła w ostatnich latach,

potrafi uzyskać informacje archiwalne.



1. Jak zmieniły się komputery (telefony, aparaty fotograficzne, radia) od początku
XXI wieku?
2. Jaka była szkoła, do której chodzili Twoi rodzice?
3. Jak zmieniła się okolica, w której obecnie mieszkasz, od czasu Twoich
urodzin?
1. Opisanie, zmian urządzeń mobilnych przez ostatnie kilkanaście lat.
2. Zaprezentowanie szkoły, do której chodzili rodzice lub dziadkowie.
3. Przedstawienie zmian, jakie zaszły w okolicy, gdzie obecnie mieszkam.
 Pięć wynalazków, które wstrząsnęły światem
http://wyborcza.biz/biznes/1,101562,8202752,Piec_wynalazkow__ktore_wstrz
asnely_swiatem.html (dostęp: 03.2013)
39
 10 wynalazków, które zmieniły świat
http://nauka.wp.pl/gid,11081326,galeria.html?T%5Bpage%5D=1
(dostęp: 03.2013)
 Co uczniowie chcieliby zmienić w szkole? http://www.edunews.pl/badania-idebaty/badania/1688-co-uczniowie-chcieliby-zmienic-w-szkole
(dostęp: 03.2013)
Literatura i inne źródła informacji bibliografia

Ks. A. Orczyk, Zarys historii szkolnictwa i myśli pedagogicznej, Wydawnictwo
Akademickie ŻAK, 2008

M. Kamiński, Marek, chłopiec, który miał marzenia, Gdańskie Wydawnictwo
Psychologiczne, 2009

L. Korporowicz, Konsumpcja doznań w społeczeństwie transformacji.
w: M. Marody (red.): Zmiana czy stagnacja, Warszawa 2004

R. Przewęda, J. Dobosz, Kondycja fizyczna polskiej młodzieży, AWF,
Warszawa 2003

Szkoła moich marzeń, http://naukaipasja.blogspot.com/2009/04/szkoa-moichmarzen-takie-tam.html (dostęp: 03.2013)

Szkoła moich marzeń. Na jedynkę, czy na szóstkę,
http://www.plomyczek.amos.waw.pl/godneuwagi.html(dostęp: 03.2013)

B. Szumielski, O marzeniach, http://felietony.info/a1.php (dostęp: 03.2013)

Okrój, Mali geniusze - powód do dumy czy problem?,
http://wiadomosci.polska.pl/specdlapolski/article.htm?id=169974
(dostęp: 03.2013)
40
Moduł III: GADU, GADU, GADU…, czyli o sposobach komunikacji
Komunikacja jest nieodłącznym procesem towarzyszącym człowiekowi od zarania
dziejów. Z upływem czasu zmieniają się sposoby, możliwości i potrzeby w tym zakresie.
W funkcjonowaniu współczesnego społeczeństwa istotną rolę odgrywa informacja,
a szczególnie szybkość jej pozyskiwania czy też przekazywania. Dlatego też Internet
odgrywa obecnie ważną rolę w życiu społeczeństwa z uwagi na jego podstawowe cechy,
takie jak: światowy zasięg, multimedialność, interaktywność. Wraz z rozwojem usług
dostępnych w Internecie wzrasta również jego rola w szeroko rozumianej komunikacji
społecznej.
W dobie nowoczesnych systemów informacyjnych zmieniają się podstawowe
elementy procesów komunikacji, w jakich może uczestniczyć człowiek. W XXI wieku
sposoby komunikowania się ludzi między sobą zostały zdominowane przez ciągle prący
naprzód rozwój techniki. Wszędzie otaczają nas elektroniczne urządzenia, które mają
ułatwić życie. Powodują, że jesteśmy dostępni i zawsze możemy skontaktować
się z inną osobą, kiedy tylko tego chcemy. Można nawiązywać znajomości
nie wychodząc z domu. Bez problemów porozumiewamy się z kimś na drugim końcu
świata i do tego nawet patrzymy na nią. Wydaje się to wygodne i łatwe, zbliżające ludzi
do siebie. Zmiany związane z wzrastającą rolą informacji, rozwojem nauk technicznych
i upowszechnieniem nowoczesnych technologii, zachodzące w społeczeństwie mają
swoje odzwierciedlenie w ewolucji procesów komunikacyjnych na poziomie jednostki.
Upowszechnienie się technologii informatycznych, a w szczególności multimediów, sieci
komputerowych, nowoczesnych systemów informacyjnych sprawia, że relacje człowiek
-maszyna zmieniają się w miarę rozwoju technologicznego maszyn, jak i również
w związku ze zmianami zachodzącymi w społeczeństwie.
Należy jednak pamiętać, że nic jednak nie zastąpi rozmowy z drugą osobą,
gdzie działają ton głosu, mimika i mowa ciała. Nic nigdy nie będzie w stanie zastąpić
bezpośredniego komunikowania się ze sobą ludzi. Nie jesteśmy stworzeni do życia
tylko w elektronicznym świecie. Jesteśmy istotami stadnymi i bez możliwości
bezpośredniego kontaktu stajemy się coraz bardziej samotni.
41
Projekt 1: Jak można wykorzystać komputer do porozumiewania się?
Uczeń:

wie, czym się różnią komunikatory od poczty elektronicznej,

potrafi instalować wybrany komunikator,

potrafi konfigurować wybrany komunikator,

posługuje się komunikatorami,

zna zagrożenia wynikające z użytkowania komunikatorów:
- złodzieje czasu, prowadzą do uzależnień,
- anonimowość prowadzi do fałszywych obrazów rozmówców,
- konieczność ochrony danych osobowych.



1. Jakie są przyczyny dużej popularności komunikatorów internetowych?
2. Na co należy zwracać uwagę podczas korzystania z komunikatorów?
3. Jakie korzyści daje posługiwanie się komunikatorami?
1. Napisanie instrukcji Jak posługiwać się wybranym komunikatorem?
2. Przedstawienie korzyści i zagrożeń, jakie niesie posługiwanie się komunikatorami
internetowymi.

Wybrany komunikator na przykład: gadu-gadu, Tlen, Skype

Materiały dostępne na stronach komunikatorów:

http://tlen.pl/ (dostęp: 03.2013)

http://www.gadu-gadu.pl/ (dostęp: 03.2013)
42

http://web.gadu-gadu.pl/ (dostęp: 03.2013)

http://www.skype.com/intl/pl/ (dostęp: 03.2013)

Jaka przyszłość czeka komunikatory internetowe?
http://www.download.net.pl/jaka-przyszlosc-czeka-komunikatory-internetowe/a/21/ (dostęp: 03.2013)
Instrukcja obsługi komunikatora: ……………………………………………………..
Etap
Czynności
Instalacja
Uruchomienie
Konfiguracja
Sprawdzenie opcji
Rozmowy przez komunikator
43
Projekt 2:
Jak zmieniała się komunikacja między ludźmi na przestrzeni wieków?
Uczeń:

rozumie pojęcie komunikowania się,

wie jak zmieniały się sposoby komunikowania wraz z rozwojem techniki,

potrafi przedstawić gwałtowny rozwój komunikacji na przełomie XX i XXI w.

potrafi zaproponować sposoby komunikowania się w przyszłości.



1. Jak zmieniały się techniki komunikacji międzyludzkiej na przestrzeni wieków?
2. Jakie wynalazki przyczyniły się do rozwoju współczesnych sposobów
komunikowania się?
3. Jak w przyszłości ludzie będą się komunikować?
1. Prezentacja historii zmian w sposobach komunikowania się.
2. Opisanie wynalazków, które zmieniły komunikację miedzy ludźmi.
3. Przedstawienie w wybranej formie zagadnienia Jak ludzie będą komunikowali
się w przyszłości.

Artykuł: Historia komunikacji http://histmag.org/?id=744 (dostęp: 03.2013)

Z. Nęcki, Komunikacja międzyludzka, Antykwa, 2000 r.

Telepresence - zwykłe wideo rozmowy czy komunikacja przyszłości?
http://tech.wp.pl/kat,1009789,title,Telepresence-zwykle-wideo-rozmowy-czykomunikacja-przyszlosci,wid,11633207,wiadomosc.html?ticaid=11079b
(dostęp: 03.2013)
44
Instrukcja: Przedstaw historię zmian komunikacji między ludźmi.
Lp.
Wiek / Okres
w historii
Cechy
charakterystyczne
1.
MOWA
2.
SYMBOLE
3.
PISMO
4.
PIKTOGRAMY
Opis
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
TELEWIZJA
14.
KOMPUTER
15.
INTERNET
45
Projekt 3: Dlaczego e-komunikacja nie zawsze jest bezpieczna?
Uczeń:

rozumie znaczenie e-komunikacji,

zna zagrożenia występujące w elektronicznej komunikacji,

potrafi zabezpieczyć się przed zagrożeniami z sieci,

potrafi posługiwać się n-etykietą.



1. Jakie zagrożenia dla zdrowia może spowodować korzystanie z urządzeń
komunikacji elektronicznej(telefony, smartfony, GPS, komputer)?
2. Jakich reguł należy przestrzegać korzystając z e-komunikacji?
3. Jak n-etykieta pomaga w komunikowaniu się?
1. Przedstawienie w wybranej formie zagrożeń jakie mogą spowodować
urządzenia komunikacji elektronicznej.
2. Opisanie zasad bezpiecznego korzystania z e-komunikacji (aspekt: osobisty,
techniczny i prawny).
3. Przedstawienie zalet stosowania n-etykiety.

http://www.chrondziecko.pl/zagroenia-w-internecie.html (dostęp: 03.2013)

http://www.anglomaniacy.pl/zagrozenieO.htm (dostęp: 03.2013)

http://members.chello.pl/b.giedrojc/szkola/raport.htm (dostęp: 03.2013)

http://www.egospodarka.pl/44994,Zagrozenia-w-internecie-botnet,1,12,1.html
(dostęp: 03.2013)
46

Stosowanie n-etykiety: http://netykieta.prv.pl/ (dostęp: 03.2013)

Komunikacja przez Internet http://www.heuristic.pl/blog/internet/149.html
(dostęp: 03.2013)
Instrukcja: Opisz zagrożenia jakie mogą spowodować urządzenia komunikacji
elektronicznej.
Lp.
Rodzaj zagrożenia
1.
Nieodpowiednie treści
2.
Kontakt z niebezpiecznymi
ludźmi
3.
Uzależnienie od Internetu
4.
Kontakt z internetowymi
oszustami
5.
Nieświadome uczestniczenie
w działaniach niezgodnych
z prawem
6.
Nieświadome udostępnianie
informacji (np. numerów kart,
adresów, haseł itp.)
Opis zagrożenia
7.
47
Instrukcja: Uzasadnij stosowanie zasad n-etykiety.
Lp.
Zasady
1.
Przynajmniej raz dziennie
sprawdzaj swoją skrzynkę
2.
Nie rozsyłaj łańcuszków szczęścia
3.
Przemyśl to, co chcesz napisać
4.
Nie obrażaj innych osób
5.
Nie pisz WIELKIMI literami
6.
Nie reaguj na wpisy trolli
internetowych, czyli na mocno
kontrowersyjne, prowokacyjne
komentarze
7.
Nie używaj ciągów znaków
zapytania (?????) i wykrzykników
(!!!!!). Wystarczy jeden ! i ?
Uzasadnienie
8.
9.
48
Projekt 4: Jak zorganizować szkolny internetowy klub dyskusyjny?
Uczeń:

wie jak zakłada się blog,

zna zagrożenia jakie występują podczas prowadzenia blogu w sieci,

potrafi dyskutować na forum internetowym,

potrafi przekonywać do swoich racji.



1. Jak założyć tematyczny blog?
2. Jakich reguł należy przestrzegać prowadząc blog w sieci?
3. W jaki sposób dowodzić swoich racji w sieci?
1. Przedstawienie sposobu zakładania i prowadzenia tematycznego blogu
w sieci.
2. Opisanie reguł, których należy przestrzegać prowadząc blog w sieci.
3. Zaprezentowanie argumentowania do swoich racji w sieci.
Dlaczego warto blogować? http://blogiceo.nq.pl/?page_id=2146 (dostęp: 03.2013)
Szkolne blogi http://www.szkolneblogi.pl/ (dostęp: 03.2013)
Polski z klasą – blogi http://polski-z-klasa.bloog.pl/id,330989353,title,Prezentacjeuczniow-klas-VI,index.html (dostęp: 03.2013)
49
Projekt 5: Jak ułatwić wymianę informacji pomiędzy szkołą a uczniami?
Uczeń:

potrafi prowadzić dyskusję w sieci,

zna zasady działania dziennika elektronicznego,

potrafi wymienić informacje, które powinny znaleźć się na szkolnej stronie
WWW.



1. Jak dyskutować o problemach szkolnych w sieci?
2. Jak dziennik elektroniczny ułatwia komunikację w szkole?
3. Jakie informacje powinny znaleźć się na stronie WWW szkoły ?
1).Przedstawienie przykładowych szkolnych dyskusji w sieci.
2) Opisanie zalet stosowania dziennika elektronicznego.
3) Prezentacja ciekawych szkolnych stron WWW.
 e-Dziennik LIBRUS https://dziennik.librus.pl/informacje/opis-systemu(dostęp: 03.2013)
 Strony szkolne i klasowe http://naszaszkola.toplista.pl/(dostęp: 03.2013)
 WiFi w szkole – dyskusja http://blog.2edu.pl/2011/06/wifi-w-szkoledyskusja.html (dostęp: 03.2013)
50

John Lenardon, Zagrożenia w Internecie. Chroń swoje dziecko, wyd. HELION

Jacek Pyżalski, Agresja elektroniczna wśród dzieci i młodzieży, GWP, 2011

Jacek Pyżalski, AGRESJA ELEKTRONICZNA I CYBERBULLYING jako nowe
ryzykowne zachowania młodzieży, Oficyna IMPULS, 2012

Komunikacja w siecihttp://socjologia.wlanet.pl/psychologia/?prog=metody (dostęp: 03.2013)

Komunikacja elektroniczna
http://www.nowemedia.org.pl/joomla/index.php/glossary?findglossary=+komun
ikacja+elektroniczna&letterglossary=+&pageglossary=5&3a572e3f7153a974d
bbd18527c13d12a=1 (dostęp: 03.2013)

Komunikacja przez Internet http://www.heuristic.pl/blog/internet/149.html (dostęp: 03.2013)
51
Moduł IV: PRAWDA CZY FAŁSZ? – przetwarzanie i wykorzystanie informacji
Człowiek zbieracz pożywienia
całkiem nieoczekiwanie staje się zbieraczem informacji.
Żyjąc w epoce elektronicznej
jest takim samym koczownikiem
jak jego przodek z epoki kamienia.
M. McLuchan
Wprowadzenie
Proces przetwarzania informacji nie powoduje zniszczenia, ani zużycia
tejże informacji. Polega na przetwarzaniu wszelkich danych, zebranych z różnych
dostępnych źródeł, ich spójnej syntezy mającej sens zastosowania przez użytkownika.
W procesie przetwarzania bardzo ważne miejsce zajmuje interpretacja posiadanych
informacji. Etap ten jest także niezwykle ważny z punktu widzenia wartości informacji
wykorzystywanej
przez
użytkowników.
Interpretacja
informacji
pozwala
na wyodrębnienie syntetycznego obrazu rzeczywistości.
Przetwarzanie ma na celu określenie istotności informacji, określenie jej wartości
dla użytkownika oraz tego czy jest pilna, zrozumiała a przede wszystkim aktualna.
W Internecie można znaleźć wiele potrzebnych i ciekawych informacji,
ale jest ich tak dużo, że czasami nie sposób do nich dotrzeć. Ten nadmiar docierającej
do nas informacji nie tylko nie pomaga, ale wręcz może paraliżować nasze działania,
utrudnia bowiem odnalezienie tych danych, które w danym momencie są nam
potrzebne. Obecnie istnieją miliardy stron WWW i liczba ta stale się zwiększa.
Najlepiej, jeżeli znamy dokładny adres strony z poszukiwanymi wiadomościami,
ale niestety tak jest rzadko. Wtedy należy posłużyć się dostępnymi narzędziami
służącymi do wyszukiwania informacji. Informacji jest tak dużo, że odnalezienie tej
potrzebnej może być trudne nawet dla bardziej zaawansowanego użytkownika.
Na szczęście problem ten został częściowo rozwiązany dzięki istnieniu wyszukiwarek
internetowych.
Przyglądając się bliżej strukturze wyszukiwarek na świecie widzimy, że obecnie
Google jest zdecydowanym liderem. Udział tej wyszukiwarki na świecie w lipcu 2012
wynosił 91,1%, natomiast udziały drugiej i trzeciej wyszukiwarki na wiecie
(Yahoo i Binga) wynosiły kolejno 3,2% i 2,9%.
52
Rynek wyszukiwarek na świecie8
Przedstawione
obok
wyszukiwarki
przeszukują sieć na różne sposoby
i mogą zwracać różne wyniki.
Celem
tego
modułu
jest
poznanie
i wykorzystanie różnych sposobów wyszukiwania i przetwarzania pozyskanych
informacji do poznania nowych treści,
rozwiązania problemu, zweryfikowania
zasobów, etc.
8
http://www.semahead.pl/blog/nie-tylko-google.html(dostęp: 03.2013)
53
Projekt 1: Czym różnią się między sobą przeglądarki internetowe?
Uczeń:

rozróżnia popularne przeglądarki internetowe,

potrafi korzystać z różnorodnych opcji przeglądarek,

potrafi ocenić użyteczność przeglądarek.



1. Jakie cechy przeglądarki są najważniejsze?
2. Jakie narzędzia przeglądarki internetowej są wykorzystywane najczęściej?
3. Którą przeglądarkę poleciłbyś innym użytkownikom Sieci?
1. Przedstawienie w dowolnej formie różnic miedzy wybranymi przeglądarkami.
2. Opisanie zalet wybranej przeglądarki.

Opis przeglądarek http://browsehappy.pl/wybor (dostęp: 03.2013)

Wybór przeglądarek http://www.softmania.pl/programy-kategoria-42-2przegladarki_www.html#m (dostęp: 03.2013)
54
Przykładowa karta pracy do zadania 1
Instrukcja: Podaj różnice między przeglądarkami
Lp.
1.
2.
Przeglądarka 2
np. Mozilla Firefox
np. Google Chrome
Instalacja
Szybkość przeglądania
Internetu
3.
Dodatkowe możliwości
4.
Obsługa
5.
Narzędzia
6.
Interface
7.
Przeglądarka 1
Sprawdzanie
poprawności pisowni
8.
9.
10.
55
Projekt 2: Jak szybko można znaleźć w sieci pożądaną informację?
Uczeń:

zna sposoby zaawansowanego wyszukiwania informacji w sieci,

korzysta z poszerzonych możliwości wyszukiwarek,

zna techniki przeszukiwania sieci,

potrafi efektywnie korzystać z wyszukiwarek,

potrafi selekcjonować wybrane informacje.



1. Jakie opcje szukania zaawansowanego pomagają w uzyskaniu pożądanej
informacji?
2. Jakimi sposobami można efektywnie przeszukiwać Internet?
1. Prezentacja w wybranej formie, najciekawszych informacji o ulubionym wokaliście,
sportowcu, projektancie mody itp. (konieczne podanie źródeł informacji).
2. Porównanie zalet i wad kilku wyszukiwarek.
 Jak przeszukiwać Internet
http://www.interklasa.pl/portal/dokumenty/iki/jak_przesz_in2/jak_przesz1.html
(dostęp: 03.2013)
 Strona z wyszukiwarkami tematycznymi http://www.gdzieszukac.pl/
(dostęp: 03.2013)
 Zbiór popularnych wyszukiwarek http://www.wyszukiwarki.info.pl/
(dostęp: 03.2013)
56
Wszystko o wyszukiwaniu9
Użyj prostego zapytania
Niezależnie od tego, czego szukasz, najważniejsze to nie komplikować wyszukiwania. Zacznij
od wpisania podstawowej nazwy lub słowa. Jeśli szukasz miejsca lub produktu w określonej
lokalizacji, wpisz nazwę i miasto lub kod pocztowy.
Nie przejmuj się pisownią
Wyszukiwarka Google sprawdza pisownię i automatycznie wybiera najbardziej powszechną pisownię
słowa, niezależnie od tego, czy wpiszesz je poprawnie.
Stosuj słowa używane w Internecie
Działanie wyszukiwarki polega na dopasowywaniu wpisanych przez Ciebie słów do treści stron
internetowych. Dlatego najlepsze wyniki uzyskasz, używając słów typowych dla stron internetowych.
Na przykład zamiast wpisywać boli mnie głowa, wpisz ból głowy, bo raczej taki termin będzie
używany na stronie z poradami medycznymi.
Mniej znaczy więcej
Najwięcej wyników uzyskasz zazwyczaj dla haseł złożonych z jednego lub dwóch słów. Zacznij
od wyszukania niezłożonych haseł, a następnie zawężaj zakres wyników przez dodawanie kolejnych
słów.
Szukaj dokładnego wyrażenia
Umieść dowolne wyrażenie w cudzysłowie "[dowolne słowa]", by szukać dokładnie tego wyrażenia
w podanej kolejności słów. Pamiętaj, że wyszukiwanie z cudzysłowami może powodować odrzucanie
niektórych trafnych wyników. Na przykład wyszukiwanie hasła "Maria Curie-Skłodowska" spowoduje
pominięcie stron, na których występuje Maria Skłodowska-Curie.
Używaj słów opisowych
Im powszechniej używane jest dane słowo, tym większa szansa na uzyskanie trafnych wyników.
Dlatego hasło [dzwonki z przebojami] będzie prawdopodobnie lepsze niż [dźwięki z przebojami].
Pamiętaj jednak, że nawet słowo o właściwym znaczeniu nie zawsze pozwoli odnaleźć właściwe
wyniki, jeśli nie jest powszechnie używane.
Nie przejmuj się wielkością liter
Wyszukiwarka nie rozróżnia wielkości liter. Wyniki wyszukiwania dla hasła gazeta wyborcza będą
takie same jak dla Gazeta Wyborcza.
Przeszukaj określoną witrynę
Jeśli chcesz uzyskać wyniki tylko z określonej witryny lub danej domeny (np. .org lub .edu),
na początku wyszukiwanego hasła wpisz operator site: z odpowiednią wartością. Na przykład:
site:edu lub site:wyborcza.pl.
Nie przejmuj się interpunkcją
Wyszukiwarka nie zwraca uwagi na interpunkcję. Dotyczy to również znaków @#%^*()=+[]\ i innych
znaków specjalnych.
Szukaj według typu pliku
Aby szukać tylko określonych rodzajów plików, na przykład PDF, PPT lub XLS, dodaj
do wyszukiwanego hasła operator filetype: i trzyliterowy skrót typu pliku.
Uwzględnij lub zignoruj słowa i znaki w wyszukiwaniu
Wyróżnij często używane słowa i znaki, takie jak i oraz ;, jeśli są niezbędne w zapytaniu (na przykład
w tytule książki lub filmu). By to zrobić, umieść je w cudzysłowie, np "i".
9
http://www.google.pl/intl/pl/insidesearch/tipstricks/all.html(dostęp: 03.2013)
57
Używając minusa (-), możesz wskazać słowa, których nie chcesz widzieć w wynikach, na przykład
wśród składników przepisu kulinarnego.
Szukaj liczb z określonego zakresu
Wstaw znaki .. i nie przekrocz budżetu dzięki możliwości wyszukiwania w ramach zakresu liczbowego.
Sprawdź godzinę
Aby sprawdzić godzinę w dowolnym miejscu na świecie, wpisz w wyszukiwarce czas oraz miasto
lub kraj.
Przelicz waluty
Sprawdź aktualne kursy wymiany walut, wyszukując hasło [waluta 1] na [waluta 2].
Sprawdź pogodę
Wpisz hasło pogoda oraz nazwę dowolnego miasta na świecie lub amerykański kod pocztowy,
by zobaczyć aktualną pogodę i prognozę pogody. Wpisz samo hasło pogoda, by zobaczyć raport
pogodowy dla miejsca, w którym się znajdujesz.
Oblicz, co tylko chcesz
Wpisz w polu wyszukiwania dowolne działanie matematyczne, a my obliczymy wynik.
Wypróbuj Szukaj „100*3,14-cos(83)=”.
Sprawdź repertuar kin
Wyszukaj tytuł filmu lub po prostu wpisz „film”, by zobaczyć godziny seansów w kinach w Twojej
okolicy.
Wypróbuj Szukaj “film”
Czytaj książki z domeny publicznej
Czytaj za darmo pełne teksty dzieł dostępnych w domenie publicznej, na przykład Moby Dicka.
Wystarczy, że klikniesz „Książki” w lewym panelu na stronie wyników wyszukiwania.
Znajdź adres
Aby zobaczyć dowolne miejsce na mapie, wpisz nazwę miasta lub kod pocztowy i słowo [mapa],
a zostanie wyświetlona mapa tego miejsca. Kliknij ją, by zobaczyć lokalizację w Mapach Google.
58
Projekt 3: Jakie informacje o Twojej okolicy (mieście, ulicy, dzielnicy)
można znaleźć w sieci?
Uczeń:

wie, gdzie można znaleźć informacje o swoim regionie,

potrafi korzystać z zaawansowanych opcji wyszukiwarek,

umie skutecznie przeszukiwać sieć,

potrafi sprawdzić rzetelność informacji,

formułuje kryteria wiarygodności informacji,

rozumie znaczenie promocji wizerunku w sieci.



1. W jaki sposób wyszukać informacje o mojej wsi/ gminie/mieście/ powiecie/
województwie?
2. Jakie wiadomości o mojej wsi/ gminie/mieście/powiecie/województwie
powinny być stale aktualizowane na stronach WWW?
1. Prezentacja informacji o mojej wsi/ gminie/mieście/ powiecie/województwie
uzyskanych z Internetu.
2. Przedstawienie wiadomości, które trzeba stale aktualizować.

Słownik miast Polski http://www.wiw.pl/geografia/miasta/(dostęp: 03.2013)

Podział administracyjny, opisy miast i okolic http://www.odleglosci.pl/podzialadministracyjny.php (dostęp: 03.2013)

Galeria zdjęć miast Polski http://www.mapofpoland.pl/galeria,p.html (dostęp: 03.2013)
59
Projekt 4: Jakie informacje o Twojej okolicy zamieściłbyś na stronie szkoły?
Uczeń:

wie, jak można znaleźć potrzebne informacje o swoim regionie,

rozumie znaczenie promocji wizerunku w sieci,

wie, jak pozyskiwać legalne informacje,

wie o niebezpieczeństwach związanych z zamieszczaniem prywatnych
informacji w sieci,

potrafi wybrać informacje w zależności od potrzeb,

potrafi ocenić użyteczność publikowanych informacji.



1. Jakie informacje o szkole budzą zainteresowanie?
2. Jak uzyskać interesujące, legalne materiały o szkole?
1. Przedstawienie interesujących materiałów o szkole.
2. Opisanie sposobów uzyskania ciekawych materiałów o szkole.

Bazy danych gmin i szkół w Polsce http://www.gminy.pl/ (dostęp: 03.2013)

Własność intelektualna w sieci. Kiedy łamiesz prawo?
http://prawo.money.pl/aktualnosci/wiadomosci/artykul/wlasnosc;intelektualna;
w;sieci;kiedy;lamiesz;prawo,249,0,457977.html (dostęp: 03.2013)
60
Projekt 5: Jak należy sprawdzać wiarygodność informacji w Internecie?
Uczeń:

wie o konieczności sprawdzenia rzetelności informacji przed jej wykorzystaniem,

rozumie konieczność sięgania do różnych źródeł informacji,

wie, że należy krytycznie podchodzić do źródeł informacji,

potrafi dokonać selekcji informacji,

potrafi sprawdzić wiarygodność informacji z różnych źródeł,

rozumieją różnicę między informacjami a opiniami.



1. Jakie są metody sprawdzania wiarygodności informacji?
2. Jakie są różnice między opinią a informacją?
1. Przedstawienie sposobu sprawdzania wiarygodności informacji z Internetu
2. Pokazanie różnic pomiędzy informacją a opinią autora o danym wydarzeniu.

Wikipedia, Weryfikowalność,
http://pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Weryfikowalno%C5%9B%C4%87 (dostęp: 03.2013)

Zieleniewska Aleksandra, Misja informowania. Grunt to nie mylić ról ,http://elekcje.org/pomoce-naukowe/misja-informowania.html (dostęp: 03.2013)
61

R. Stross, Planeta Google. Cel: skatalogować wszystkie informacje świata,
Studio Emka, 2009

P. Legutko, D. Rodziewicz, Gra w media. Między informacją a deformacją,
Stentor, 2009

Błeszyński, Alternatywne i wspomagające metody komunikacji, Wydawnictwo
Impuls, 2008

M. Mckay, M, Davis, P. Fanning, Sztuka skutecznego porozumiewania się,
Wydawnictwo GWP, 2007

Jakubowicz, Polityka medialna a media elektroniczne, Wydawnictwo WAiP,
2008

Praca zbiorowa pod red. J. Podrackiego i E. Wolańskiej, Język w mediach
elektronicznych, Wydawnictwo Naukowe Semper, 2008

W. Sokołowski, Komunikacja to podstawa,
http://www.nf.pl/Artykul/6671/Komunikacja-to-podstawa/media-PR-public-relations/ (dostęp: 03.2013)

M. Kucharska, Media w Sieci – rozwój na wielu poziomach,
http://www.nf.pl/Artykul/8556/Media-w-Sieci-rozwoj-na-wielu-poziomach/digitalizacja-e-marketing-media/ (dostęp: 03.2013)
62
Moduł V: PROMOCJA, REKLAMA W INTERNECIE
Wprowadzenie
W znaczeniu szerokim pojęcia "promocja" używa się dla określenia działań
zmierzających do zwiększenia popularności czegoś lub kogoś, upowszechniania,
popularyzowania. Jedną z najbardziej popularnych dzisiaj form promocji jest reklama.
Reklama internetowa to forma reklamy, używająca jako medium Internetu i strony
WWW (World Wide Web). Podstawową zaletą reklamy internetowej jest jej zasięg
nieograniczony czasem i warunkami geograficznymi.
Reklama w Internecie zdobywa coraz mocniejszą pozycję na rynku. Świadczą o tym
przede wszystkim wydatki na promocję w sieci, które od 2000 roku wzrosły
aż 20-krotnie. Prognozy również są bardzo optymistyczne. Specjaliści twierdzą,
że reklama internetowa będzie najszybciej rozwijającym się kanałem dotarcia
do potencjalnych klientów. Szacuje się, iż wydatki na reklamę w Internecie wzrosną
o ponad 30%, dla porównania - w prasie tylko o 6%, a w telewizji - o około 8%.
Reklama w sieci zaczyna i kończy się na stronach www. Tak enigmatycznie
można by powiedzieć. I słusznie. Większość przekazu reklamowego transmitowana
jest za pomocą przeróżnych serwisów internetowych. Sam przekaz może mieć
już różną postać: tekstu na stronie (artykuł, link, podpis, stopka), banneru flash,
wpisu w gadżecie wklejanym na różne serwisy, pokazu video czy nagrania audio.
Często spotykanym problemem jest udział dzieci w reklamach. Regulacje
prawne na ten temat możemy znaleźć w dwóch podstawowych ustawach:
Ustawa o radiofonii i telewizji oraz Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
Dz. U. z 2003 nr 153 poz. 1503.
W Ustawie o radiofonii i telewizji czytamy między innymi:
2. Zakazane jest nadawanie przekazów handlowych (czyt. reklam):
1) nawołujących bezpośrednio małoletnich do nabywania produktów lub usług;
2) zachęcających małoletnich do wywierania presji na rodziców lub inne osoby w celu
skłonienia ich do zakupu reklamowanych produktów lub usług;
3) wykorzystujących zaufanie małoletnich, jakie pokładają oni w rodzicach, nauczycielach
i innych osobach;
4) w nieuzasadniony sposób ukazujących małoletnich w niebezpiecznych sytuacjach;
5) oddziałujących w sposób ukryty na podświadomość.
63
Należy również pamiętać, że dzieci stanowią grupę bezpośrednich odbiorców
przekazów reklamowych, których cechuje bardzo dosłowny sposób ich odbioru.
Najmłodsi wierzą bezwzględnie w podsuwany im obraz rzeczywistości i wywierają
ogromny wpływ na wybory konsumenckie rodziców. Dlatego stanowią atrakcyjną
grupę docelową dla reklamodawców. Równocześnie dzieci występują w reklamach,
stając się skutecznym środkiem dotarcia do konsumentów, zarówno dorosłych,
jak i swoich rówieśników.
Celem tego modułu jest analiza możliwości promowania, reklamowania
w Internecie, a także kształtowanie świadomego odbioru reklam internetowych.
64
Projekt 1: Jak promować swoje zainteresowania w XXI wieku?
Uczeń:

zna techniki promocji w Internecie,

potrafi zaproponować odpowiedni sposób promocji,

potrafi dobrać odpowiednie narzędzia promocji,

potrafi odróżnić promocję od reklamy,

wie, jakie możliwości stwarza marketing w sieci.



1. Jak wykorzystać blog do promocji swoich zainteresowań?
2. Na jakie niebezpieczeństwa należy zwrócić uwagę prowadząc ogólnodostępny
blog w sieci?
1. Przedstawienie projektu blogu, w którym promowane są zainteresowania,
hobby itp.
2. Opisanie sposobów zabezpieczania danych osobowych na blogu, forach
internetowych.
 Najlepsze formy promocji internetowej http://www.promocja.net.pl/najlepszeformy-promocji-internetowej/ (dostęp: 03.2013)
 Zainteresowania, hobby w sieci http://rozmowywsieci.com.pl/index.php (dostęp: 03.2013)
 Ochrona danych osobowych w Internecie http://www.prawnik.pl/tematdnia/277576,Ochrona-danych-osobowych-w-Internecie.html (dostęp: 03.2013)
65
Projekt 2: Jak wykorzystać technologię informacyjną w promocji imprez
szkolnych?
Uczeń:

rozumie pojęcia: reklama, promocja, marketing,

zna zasady marketingowego przekazu informacji,

potrafi wykorzystać narzędzia TIK w promocji swojej szkoły,

potrafi zaproponować promocję szkoły.



1. Jak zaplanować promocję imprezy szkolnej?
2. Jakie narzędzia TIK mogą być pomocne w promocji imprezy szkolnej?
1. Zaprojektowanie promocji imprezy szkolnej
2. Prezentacja narzędzi TIK, które można wykorzystać w promocji.
 Narzędzia PR w Internecie, http://www.egospodarka.pl/19908,Narzedzia-PRw-Internecie,1,20,2.html (dostęp: 03.2013)
 Formy reklamy internetowej, http://www.ittechnology.us/formy-reklamyinternetowej/ (dostęp: 03.2013)
 Promocja w Internecie, http://www.miros.pl/ (dostęp: 03.2013)
66
Instrukcja: Opisanie narzędzi TIK, które mogą pomóc w promocji imprezy
……………………………………………
Narzędzie
Odpowiedzialna osoba
Strona WWW
szkoły
XX
Termin
Podjęte działania
Informacja o
terminie imprezy
Zaproszenie na
imprezę:
Strona WWW
szkoły
Kto będzie
uczestnikiem?
XX
Na jakich
warunkach?
Drukarka, papier
YY
Druk ogłoszeń
o imprezie
Portal
społecznościowy
AA
Promocja
„szeptana”
67
Projekt 3: Jak promować ulicę/dzielnicę , przy/w której mieszkam?
Uczeń:

zna zasady promocji w Internecie,

zna pojęcie krajobraz kulturowy,

potrafi wykorzystać mapy internetowe,

potrafi zaproponować promocję okolicy, w której mieszka,

potrafi zaprezentować swoje stanowisko dotyczące reklam internetowych,

potrafi i rozumie zasady korzystania z map interaktywnych.



1. Jak wykorzystać mapy interaktywne w promocji danego miejsca?
2. Jakie elementy krajobrazu kulturowego należy uwzględnić w promocji?
3. Jak zaprojektować promocję mojej ulicy/dzielnicy?
1. Prezentacja możliwości wykorzystania map internetowych w promocji.
2. Przedstawienie elementów krajobrazu kulturowego, które można uwzględnić
w promocji.
3. Zaprojektowanie promocji ulicy/dzielnicy.

Krajobraz kulturowy http://www.architekturakrajobrazu.info/strefa-projektanta/artykuy-i-informacje/1030-czym-jest-krajobraz-kulturowy (dostęp: 03.2013)

Turystyczna Polska, http://www.turystycznapolska.pl/index.php/pol

Bezpieczne ferie - bezpieczny odpoczynek
http://podroze.re.pl/artykul/90148.html (dostęp: 03.2013)

Wypoczynek dzieci i młodzieży http://wypoczynek.men.gov.pl/ (dostęp:
03.2013)
68
Projekt 4: Jak reklamy manipulują ludźmi?
Uczeń:

zna zasady przedstawiania produktów w reklamach,

wie, jak marki budują swój wizerunek,

potrafi odróżnić opinie od faktów,

potrafi zaprezentować swoje stanowisko dotyczące reklam internetowych.



1. Jaką rolę pełni reklama?
2. Jakie cechy wybranego towaru (np. napój, batonik) są przedstawiane w reklamach?
3. Jak można nauczyć się oglądać reklamy?
1. Opisanie cech wybranego towaru, które są prezentowane w reklamie.
2. Przedstawienie, na wybranym przykładzie, fałszywego obrazu rzeczywistości
prezentowanego w reklamach.

Jak
reklama
nami
manipuluje
http://firstpage.com.pl/psychologia,1,Jak-
reklama-nami-manipuluje,6.html (dostęp: 03.2013)

Eksperci: chrońmy dzieci przed reklamami
http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/2029020,114873,9957963.html
(dostęp: 03.2013)

Dziecko i reklamy http://www.mamazone.pl/artykuly/starszedziecko/przedszkolak/rozwoj-i-wychowanie/2011/dziecko-i-reklamy.aspx
(dostęp: 03.2013)
69
Projekt 5: W jakiej szkole chciałbym/łabym się uczyć?
Uczeń:

wie jakie techniki promocji można wykorzystać w szkole

potrafi przedstawić wizerunek przyjaznej szkoły

potrafi zaprezentować swoją szkołę marzeń.
 propozycje szczegółowych pytań problemowych,
 propozycje zadań do wykonania przez uczniów,
 teksty pomocnicze i materiały źródłowe do realizacji tematu projektu.
1. Jakie czynniki wpływają na popularność szkoły?
2. Jak mogłaby wyglądać Szkoła moich marzeń?
1. Opisanie czynników wpływających na popularność szkoły.
2. Wyrażenie opinii, jak mogłaby pracować Szkoła moich marzeń.
3. Przedstawienie graficznej wizji Szkoły moich marzeń.
 Dlaczego lubię szkołę:
http://zapytaj.com.pl/Category/001,003/2,339749,Prosze_o_dluga_i_sensown
a_odpowiedzkto_lubi_szkole_i_dlaczego.html (dostęp: 03.2013)
 Jak powinna wyglądać szkoła marzeń
http://www.archirama.pl/architektura/nowoczesna-szkola-jak-powinnawygladac-szkola-marzen-zobacz-projekt-gimnazjum-w-zurychu,67_1855.html
(dostęp: 03.2013)
70

K. Białecki, Instrumenty marketingu, Wydawnictwo Branta, 2006

Geocatching. Media i aktywność fizyczna http://www.edunews.pl/edukacja-naco-dzien/media-i-edukacja/804-geocatching-media-i-aktywnosc-fizyczna
(dostęp: 03.2013)

J. Morbitzer, Media - zniewolić umysł?
http://www.wsp.krakow.pl/konspekt/11/morbit11.html (dostęp: 03.2013)

Wpływ masmediów na dziecko » dziecko a reklama - waga problemu
http://www.madredziecko.com/articles/show/1/16/51/ (dostęp: 03.2013)

Reklamowanie firmy w Internecie http://www.hype.com.pl/kat/marketing/
(dostęp: 03.2013)

Dzieci odbiorcy reklam http://www.wychowawca.pl/miesiecznik/7-8_115116/03.htm (dostęp: 03.2013)

Reklama w Internecie: http://www.e-reklama.wroclaw.pl/index.html
(dostęp: 03.2013)

Promocja, jako jeden z elementów komunikacji i informacji:
http://www.publikacje.edu.pl/publikacje.php?nr=2024 (dostęp: 03.2013)
71
Moduł VI: SZTUKA OBRAZU – grafika komputerowa
Wprowadzenie
Grafika komputerowa zajmuje się wykorzystaniem komputerów do generowania
obrazów oraz wizualizacją rzeczywistych danych. Grafika komputerowa jest obecnie
narzędziem stosowanym powszechnie w nauce, technice, kulturze oraz rozrywce.
Trudno u progu XXI w. przecenić rolę i znaczenie technologii cyfrowych w życiu
nowoczesnego społeczeństwa, szczególnie w edukacji. Operowanie przez uczniów
środkami multimedialnymi staje się szkolną codziennością.
Grafika
(niekoniecznie
użytkowa)
występuje
również
w
wielu
dyscyplinach
informatycznych; twórcy oprogramowania tworzą atrakcyjny wizualnie interfejs,
autorzy witryn internetowych dbają o wygląd swoich stron WWW, a producenci
aplikacji graficznych opracowują coraz doskonalsze narzędzia do tworzenia grafiki.
Obrazy mogą być tworzone od podstaw, mogą też być wynikiem obróbki
zeskanowanych zdjęć i rysunków.
Błyskawiczny rozwój technik komputerowych, oddający do rąk użytkowników
coraz potężniejsze w możliwości kreacji, a zarazem prostsze w obsłudze narzędzia
graficzne sprawia, że już w nieodległej przyszłości to, co obecnie uchodzi za luksus
wiedzy dostępnej wąskiemu gronu specjalistów, w okamgnieniu spowszednieje
jak pisanie w edytorach tekstowych i obsługa poczty elektronicznej. Obrazy tworzone
komputerowo weszły w nasze codzienne życie. Ważną dziedziną jest utrwalanie
obrazu w postaci cyfrowej, czyli fotografia cyfrowa. Grafika komputerowa
jest też dyscypliną artystyczną, dzieła powstałe przy jej zastosowaniu nazywane
są grafiką cyfrową, infografiką lub digitalpaintingiem.
Uczniowie, którzy podobnie do swoich rówieśników z UE, łatwiej od referatu
akceptują wszekiego rodzaju multimedia; dla nich jednym z ważniejszych źródeł
autorytetu będzie osiągnięta przez nich biegłość w cyfrowych przestrzeniach XXI w.
72
Projekt 1: W jaki sposób można stworzyć galerię obrazów?
Uczeń:

zna formaty plików graficznych,

rozumie stosowanie odpowiednich typów plików graficznych,

zna programy do katalogowania obrazków,

przekształca i kataloguje pliki graficzne,

stosuje programy do katalogowania i udostępniania zbiorów.



teksty pomocnicze i materiały źródłowe przydatne do realizacji tematu
projektu.
Przykładowe szczegółowe pytania problemowe:
1. Dlaczego pliki graficzne zapisywane są w różnych formatach?
2. Jakimi cechami charakteryzują się programy do przeglądania i katalogowania
obrazów?
3. Jakimi regułami należy się kierować przy udostępnianiu plików graficznych?
4. Jak zaprojektować galerię zdjęć?
1. Opisanie popularnych formatów graficznnych oraz ich charakterystyk.
2. Przedstawienie wybranego programu do tworzenia galerii obrazów.
3. Zaprojektowanie galerii zdjęć wraz z opisami i upowszechnienie jej w sieci.
Teksty pomocnicze i materiały źródłowe do realizacji tematu projektu:
 Formaty plików graficznych:
http://kurs.browsehappy.pl/Kurs/FormatyGraficzne/ (dostęp 04.2013)
73
 Formaty plików graficznych:
http://www.cybertech.net.pl/online/system/ZINek3/grafika/formaty.htm (dostęp
04.2013)
 Grafika komputerowa podręcznik on-line:
http://edupomoc.w.interia.pl/poradnik/grafika/grafika.htm (dostęp 04.2013)
 Własna galeria html w kilka minut,
http://www.fotografia.kopernet.org/htmlgaleria.html, (dostęp: 04.2013)
 Katalogowanie zdjęć – test 12 najlepszych programów:
http://www.pcworld.pl/news/361190_3/Katalogowanie.zdjec.test.12.najlepszyc
h.programow.html (dostęp 04.2013)
 Katalogowanie fotografii:
http://www.fotografuj.pl/Article/Katalogowanie_i_archiwizacja__czesc_II_Katalogowanie_fotografii/id/66 (dostęp 04.2013)
74
Instrukcja: Poszukaj informacji na temat formatów graficznych i przedstaw
je w poniższej tabeli.
Lp.
Format graficzny
Cechy charakterystyczne
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
75
Przykłady wykorzystania
Projekt 2: Jak można wykorzystać język obrazkowy?
„Jeśeli nie mogę tego narysować,
to nie mogę zrozumieć”
(Einstein)
Uczeń:

rozumie pojęcia ikona, piktogram,

zna historię języka obrazów (od malowidła w jaskiniach do języka ikon),

rozumie język symboli we współczesnym świecie,

potrafi zaprojektować własne ikony i piktogramy,

potrafi ocenić przydatność programów graficznych do swoich zadań,

swobodnie posługuje się wybranym programem graficznym.



projektu.
1. Dlaczego piktogramy często zastępują objaśnienia słowne?
2. Dlaczego w pracy z komputerem często posługujemy się językiem ikon?
3. Jak można stworzyć piktogram?
1. Zaprojektowanie słownika obrazkowo – piktogramowy dla dzieci z przedszkola.
2. Zaprojektowanie piktogramów dla różnych instytucji na przykład: szkoły,
kościoła, straży pożarnej itp.
3. Opracowanie
w
wybranej
formie
historii
języka
obrazów,
od
czasów
prehistorycznych do XXI w.
 Obraz
a
tekst:
http://www.uz.zgora.pl/~jjedrycz/dydaktyka/interface.htm
(dostęp: 04.2013)
76
 Piktogramy: http://piktogramy.republika.pl/inne.htm (dostęp: 04.2013)

Piktogramy wg alfabetu, wg kategorii http://www.sclera.be/ (dostęp: 04.2013)

Historia malarstwa: http://www.magazynsztuki.pl/;
http://pl.wikipedia.org/wiki/Historia_malarstwa (dostęp: 04.2013)
Instrukcja: Na osi czasu przedstaw różne rodzaje języków obrazów stosowane
Rodzaj języka obrazów
przez ludzi na przestrzeni wieków.
hieroglify
Oś czasu
Czasy prehistoryczne
Czasy
współczesne
77
Projekt 3: Jak zaprojektować miejsce, w którym będę spędzać wolny czas?
Cele operacyjne projektu:
Uczeń:

zna różne modele przestrzeni barw jak RGB, CMYK,

potrafi posługiwać się kołem barw,

zna sposoby uzyskiwania wrażenia przestrzenności obrazów, zdjęć,

potrafi posługiwać się wybranymi programami do urządzania i dekoracji wnętrz.



projektu.
1. Dlaczego ważna jest kolorystyka miejsca pracy i odpoczynku?
2. Dlaczego powstaje coraz więcej programów pomagających w urządzaniu
wnętrz?
3. Jakie elementy wnętrza mają wpływ na zwiększoną motywację do pracy,
a jakie sprzyjają odpoczynkowi?
1) Przedstawienie wpływu kolorów na ludzką psychikę.
2) Przedstawienie wybranych programów komputerowych (także online)
do aranżacji wnetrz.
3) Zaprojektowanie wybranego wnętrza (mieszkanie, pokój, klasa, jadalnia,
weranda) w dowolnym darmowym programie komputerowym.
 Akademia wnętrz:
http://www.akademia.decoartel.pl/modules/news/article.php?storyid=15
 Wortal Kolorystyka, www.kolorystyka.pl
78

Blog Czarodziejska góra książek – Wybieram turkus – o kolorach i ich wpływie
na nas: http://czarodziejskagoraksiazek.blogspot.com/2012/10/wybieramturkus-o-kolorach-i-o-ich.html (dostęp: 04.2013)
 Pomaluj wirtualne wnętrze, http://www.dekoralfashion.pl/ (dostęp 04.2013)
 Bezpłatne programy do aranżacji wnętrz i ogrodów,
http://www.dobreprogramy.pl/Nowosci-w-portalu-dobreprogramy-programy-doprojektowania-wnetrz,Aktualnosc,33077.html (dostęp: 04.2013)
 Darmowe programy do aranżacji wnętrz:
http://www.mowimyjak.pl/wnetrza/aranzacja-wnetrz-czym-sa-darmoweprogramy-do-aranzacji-wnetrz-jak-miec-darmowy-projektwnetrza,11_45879.html (dostęp: 04.2013)
 Programy do projektowania i wizualizacji wnętrz:
http://www.cadprojekt.com.pl/strefa_informacyjna/projektowanie-on-linepower-net.html (dostęp: 04.2013)
79
Instrukcja: Odszukaj informacje na temat wpływu kolorów na psychikę człowieka
i zapisz w poniższej tabeli.
Lp.
Kolor
Emocje, wrażenia, doznania
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
80
Uwagi
Projekt 4: Jak ożywić obraz?
Uczeń:

zna atrybuty obrazu,

potrafi przekształcać obiekty graficzne,

rozumie zjawisko animacji obrazu,

potrafi tworzyć obrazy animowane,

potrafi wykonać w edukacyjnym środowisku programistycznym animację.



projektu.
1. Jakimi parametrami charakteryzuje się animacja?
2. Jakie darmowe programy umożliwiają tworzenie obrazów ruchomych?
1. Przekształcenie wybranego obiektu animowany i dostosowanie do swoich
potrzeb.
2. Zaprojektowanie i wykonanie obrazu animowanego korzystając z wybranego
darmowego programu.

Animacje 3D i filmy animowane od kuchni - http://animacja-3d.blog.pl/ (dostęp
04.2013)

Jak to działa – czyli przygotuj własną animację:
http://www.nina.gov.pl/edukacja/pracownia/artyku%C5%82/2012/05/30/jak-todziala---czyli-przygotuj-wlasna-animacje_ (dostęp: 04.2013)

Jak zrobić gifa? - http://www.jaktozrobic.org/jak-zrobic-gifa/ (dostęp: 04.2013)
81

Jak zrobić w GIMP-ie animacje w formacie SWF (Flash) http://zbyma.gimpuj.info/Poradnik%20-%20Jak%20zrobic%20w%20GIMPie%20animacje%20w%20formacie%20SWF.pdf (dostęp: 04.2013)

Jak zrobić prostą animację? – tutorial - http://klatkapoklatce.pl/jak-zrobicprosta-animacje-tutorial,43.html (dostęp: 04.2013)
Przykładowa karta pracy do pytania problemowego szczegółowego 3.
Instrukcja: Poszukaj i opisz w tabeli zalety, wady oraz licencje darmowych
programów do tworzenia animacji.
Program
Zalety
Wady
82
Licencja
Projekt 5: Jak zrobić dobre zdjęcie?
Uczeń:
 zna podstawowe zasady dobrej fotografii,
 stosuje odpowiednie zasady podczas fotografowania,
 zna i stosuje odpowiednie kompozycje kadru,
 tworzy kompozycje z różnych zdjęć lub obiektów graficznych,
 stosuje narzędzia do obróbki i edycji fotografii,
 rozumie i stosuje przepisy prawa autorskiego do zdjęć.



projektu.
1. Jakie narzędzia najczęściej używane są do fotografowania?
2. Jakimi zasadami należy kierować się podczas robienia zdjęć?
3. W jaki sposób można „poprawiać” zdjęcia?
1. Opracowanie ankiety skierowanej do rówieśników dotyczacej preferencji
wyboru narzędzi fotograficznych.
2. Opisanie zasad którymi należy się kierową podczas robienia zdjęć.
3. Zaprojektowanie sesji zdjęciowej wybranego obiektu (osób, wnętrz, przyrody),
wybranie zdjęć w oparciu o ustalone kryteria.
4. „Poprawianie” zdjęć.
 Blog dla miłośników fotografii - http://dofoto.pl/jak-robic-dobre-zdjecia
(dostęp: 04.2013)
83

Jak robić dobre zdjęcia, czyli sztuka kadrowania http://www.polskatimes.pl/artykul/684051,jak-robic-dobre-zdjecia-czyli-sztukakadrowania,id,t.html?cookie=1 (dostęp: 04.2013)

Poradnik fotoamatora - http://www.poradnik-fotoamatora.pl
(data dostępu 04.2013)

Jak robić dobre zdjęcia telefonem? 5 trików, które musisz znać http://tech.wp.pl/kat,1035551,title,Jak-robic-dobre-zdjecia-telefonem-5-trikowktore-musisz-znac,wid,15475852,wiadomosc.html (dostęp: 04.2013)

Jak przygotować się do sesji zdjęciowej http://fotoart24.com.pl/wordpress/jak-przygotowac-sie-do-sesji-zdjeciowej
(dostęp: 04.2013)
84
Literatura i inne źródła informacji bibliografia:

J. Infeld, Kolory kobiet, Wydawnictwo Most, 2009

R. A. Sidorkiewicz, Tajemnice aury ludzkiej, Wydawnictwo Medium, 2007

O. Dyżakowska, http://www.pracaizdrowie.com.pl/content/view/567/44/
(dostęp: 04.2013)

Dagmara Klekowska, Psychologia koloru:
http://www.denigma.pl/index.php/psychologia-koloru-podstawowe-znaczeniekolorow (dostęp: 04.2013)

Jak kolory wpływają na człowieka,
http://www.muratordom.pl/wnetrza/materialy-wykonczeniowe/jak-kolorywplywaja-na-czlowieka_,6456_14369.htm (dostęp: 04.2013)

www.iconian.com -- fonty, ikony, ...

Darmowe ikony, gify, piktogramy, http://darmowegrafiki.5m.pl/

Porównanie formatów plików graficznych i rodzajów kompresji, prezentacja http://www.slideshare.net/alicjapw/porwnanie-formatw-plikw-graficznych
(dostęp: 04.2013)

Z. Nęcki, Komunikacja międzyludzka, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły
Biznesu, Kraków 1996

S. Popek, Barwy i psychika. Percepcja, ekspresja, projekcja, Lublin 1999.

A. Zausznica, Nauka o barwie, Wyd. Naukowe PWN, 2012

S. Popek, Barwy i psychika, UMCS, 2012

L. J. Pękalski, Kalejdoskop fotografii. Między techniką a sztuką, Helion 2012

S. Kelby, Fotografia cyfrowa. Edycja zdjęć. Wydanie VI, Helion 2012

D. Duchemin, Zdjęcie Proces Tworzenia, Wyd. Galaktyka 2013

M. Waśkiel, Kolor w fotografii - może pomóc! http://www.fotografuj.pl/Article/Kolor_w_fotografii_moze_pomoc/id/339
(dostęp: 04.2013)
85
Moduł VII:
MULTIMEDIALNA AKCJA! –
jak tworzyć i wykorzystywać
multimedialne zasoby cyfrowe
Wprowadzenie
Media, w szczególności media elektroniczne, zrewolucjonizowały proces
poznawania świata. Bariera odległości nie stanowi dziś problemu w komunikacji
oraz w nawiązywaniu znajomości i poznawaniu kultury czy historii odległego kraju.
Internet daje możliwości, o jakich nie marzyli jego twórcy i to m.in. spowodowało,
że współczesny uczeń zmienił się radykalnie.
W najprostszej definicji multimedia to środki przekazu takie jak dźwięk, obraz,
film, animacja, które wzajemnie się uzupełniają. Multimedia przejęły kontrolę
nad życiem codziennym – jednoczesne przekazywanie fonii, dźwięku i obrazu
to standard. Telefony komórkowe (nowoczesne modele, nowe funkcje i możliwości)
chyba w największym stopniu potwierdzają bliskość oraz korelacje łączące takich
dziedziny nauki jak technika i elektronika.
Zdecydowana większość treści multimedialnych, np. animacje, ćwiczenia,
symulacje, pokazy slajdów czy zdjęcia jest zapisywana i dostarczana do odbiorcy
na różnego rodzaju nośnikach np. CD czy DVD. Korzystniejszym rozwiązaniem
są zasoby edukacyjne znajdujące sie w Internecie. Edukacja, odbywająca
się z wykorzystaniem przekazu multimedialnego realizuje oczekiwania ucznia,
nie naruszając jego naturalnego środowiska, a przekazywane treści budzą
jego ciekawość i powodują zainteresowanie daną tematyką.
Celem tego modułu jest wykorzystanie przez uczniów możliwości cyfrowego
zapisu dźwięku i obrazu. Rejestracja faktów, rozmów, dokonanie analizy i wyboru
odpowiedniego zestawu informacji pozwoli uczniom na kształcenie zarówno
technicznych umiejętności, ale również społecznych poprzez kontakty bezpośrednie.
Wyszukiwanie odpowiednich zasobów multimedialnych, sprawdzenie dostępności,
a także ewentualne przekształcenie (obróbka) obiektów, dadzą uczniom wiele
satysfakcji i pozwolą na zaproponowanie niekonwencjonalnych rozwiązań.
86
Projekt 1: Jak zaprezentować rówieśnikom naszą szkołę/klasę/grupę?
Uczeń:

zna wybrane programy do tworzenia prezentacji,

potrafi zaprojektować multimedialną prezentację,

potrafi dobrać odpowiednie materiały (zdjęcia, dźwięki) do utworzenia prezentacji,

potrafi przekształcić obiekt graficzny,

tworzy multimedialne materiały do pokazu.



projektu.
1. Jakie cechy charakteryzują dobrą prezentację?
2. W jaki sposób można pokazać dokonania zespołu ludzi?
3. Jak zaprojektować multimedialną prezentację, pokaz?
1. Przedstawienie cechy dobrej prezentacji multimedialnej.
2. Przygotowanie zestawu kryteriów, w oparciu o które można dokonać wyboru
materiałów do zaprezentowania pracy grupy.
3. Zaproponowanie przykładowej struktury prezentacji tematycznej.
 Blog dotyczący prezentacji PP - http://multimedialneprezentacje.blogspot.com/
 Nowości w dziale Online – tworzenie prezentacji multimedialnych,
http://www.dobreprogramy.pl/Nowosci-w-dziale-Online-tworzenie-prezentacjimultimedialnych,Aktualnosc,36720.html (dostęp 04.2013)
87
 Prezentacje zupełnie nowe - Prezi.com http://www.enauczanie.com/narzedzia/rozne-obliczaprezentacji/prezentacje/prezi (dostęp: 04.2013)
 Multimedialne prezentacje: http://multimedialna-prezentacja.pl/
(dostęp: 04.2013)
88
Projekt 2: Jak żyją i o czym marzą ludzie w mojej miejscowości?
Uczeń:

zna metody zbierania informacji,

opracowuje wytyczne do wywiadu, rozmowy,

potrafi nagrać rozmowę/wywiad,

potrafi graficznie opracować zebrane informacje,

potrafi przekształcić zdjęcia,

posługuje się programem do tworzenia filmów ze zdjęć, sekwencji wideo
i dźwięków,

rozumie potrzebę bezpośredniego kontaktu z respondentem,

stosuje przepisy prawa autorskiego.



projektu.
1. Jakie zainteresowania i potrzeby mają ludzie w XXI wieku?
2. Jak scharakteryzować życie mieszkańców Małopolski?
3. W jaki sposób można dowiedzieć się o marzeniach ludzi?
1. Przeprowadzenie
rozmów
z
mieszkańcami
i
przedstawicielami
władz
lokalnych na temat przyszłości i rozwoju miejscowości oraz przedstawienie
wniosków wynika-jacych z rozmów.
2. Przygotowanie plakatu obrazującego kategorie marzeń ludzi.
3. Przedstawienie warunków życia mieszkańców wybranego regionu.
89

Jak zrobić mapę marzeń - mapę skarbów,
http://www.radykalnewybaczanie.fora.pl/radykalne-wybaczanie-i-radykalnamanifestacja-marzen-wszelkie-dyskusje-i-pytania,1/jak-zrobic-mape-marzenmape-skarbow,137.html (dostęp: 04.2013)
 Strategia rozwoju Województwa małopolskiego 2011 – 2020
http://www.malopolskie.pl/Pliki/2011/strategia.pdf (dostęp: 04.2013)
 Urząd Statystyczny w Krakowie - http://www.stat.gov.pl/krak
(data odczytu 04.2013)
Instrukcja: Przedstaw w tabeli wyniki rozmów z mieszkańcami i przedstawicielami
władz lokalnych na temat przyszłości i rozwoju miejscowości …………………………
Lp.
Przedstawiciel
mieszkańców
Wizja przyszłości
Kierunki rozwoju
Przedstawiciel władz
lokalnych
Wizja przyszłości
Kierunki rozwoju
1.
2.
3.
4.
5.
Lp.
6.
7.
8.
9.
90
Projekt 3: Jak pokazać dzień pracy szkoły?
Uczeń:

zna mocne i słabe strony szkoły,

potrafi zaprojektować multimedialną prezentację,

posługuje się sprzętem audio/video,

potrafi zarejestrować obraz i dźwięk,

potrafi przygotować zestaw zdjęć,


posługuje się programem do tworzenia filmów ze zdjęć, sekwencji wideo
i dźwięków,

potrafi zmontować film.



projektu.
1. Jakie elementy powinna zawierać prezentacja szkolnego dnia?
2. Jak pokazać mocne strony instytucji?
Przykładowe zadania do projektu:
1. Zaprezentowanie mocnych stron szkoły w wybrany sposób (film, prezentacja).
2. Przedstawienie w wybranej formie najciekawszych miejsc w szkole.
 Poradniki – programy – edycja video:
http://www.komputerswiat.pl/poradniki/programy/edycja-wideo.aspx (dostęp:
04.2013)
91
 Który aparat jest najlepszy do kręcenia filmów? http://www.chip.pl/artykuly/foto-wideo/2011/06/ktory-aparat-jest-najlepszy-dofilmow (dostęp: 04.2013)
 Praktyczne poradniki w serwisie Światobrazu.pl:
http://www.swiatobrazu.pl/top-10-najwyzej-ocenione-praktyczne-poradniki26687.html (dostęp: 04.2013)
 Amatorski montaż i obróbka filmów z aparatu cyfrowego cz.1
http://pecetmania.pl/praktyka_pc/filmy_z_aparatu_i_kamery.html (dostęp:
04.2013)
 Tworzenie i edycja filmów http://www.dobreprogramy.pl/Tworzenie-i-edycja-filmow,Kategoria,Windows,46.html (dostęp: 04.2013)

Obróbka zdjęć cyfrowych
http://pl.wikibooks.org/wiki/Fotografia/Obr%C3%B3bka_zdj%C4%99%C4%87
_cyfrowych (dostęp: 04.2013)
Instrukcja: Do poniższej tabeli wpisz wybrane, najciekawsze Twoim zdaniem, miejsca
w szkole, uzasadnij wybór i zaproponuj sposób prezentacji tego miejsca.
Lp.
Ciekawe miejsce w
szkole
Uzasadnienie wyboru
1.
2.
3.
4.
5.
92
Sposób
prezentacji
Projekt 4: Jak stworzyć film animowany?
Uczeń:

potrafi korzystać z różnych źródeł multimedialnych,

zna programy do kreowania animacji,

potrafi wyszukać różne informacje na temat technik tworzenia filmu
animowanego,

potrafi zapisać obraz w formacie gif,

potrafi zaprojektować film animowany,

podejmuje samodzielne lub zespołowe działania przy pracy nad filmem,

posługuje się wybranymi językami programowania do stworzenia animacji
lub prostych aplikacji,

potrafi dodać dźwięk i napisy do filmu,

zna podstawy języka html.



projektu.
1. W jaki sposób można zmontować film ze zdjęć?
2. Jakie darmowe programy umożliwiają stworzenie filmu animowanego?
3. Jakie techniki animacji wykorzystują programy komputerowe?
1. Przedstawienie
wybranych,
darmowych
programów
komputerowych
do tworzenia animacji.
2. Przedstawienie w wybrany sposób informacji dotyczących technik animacji
wykorzystywanych w kinematografii.
93
3. Zaprojektowanie
i
wykonanie
w
dowolnym
programie
komputerowym
(2D, 3D) filmu animowanego.

Jak stworzyć film animowany - http://grafika.wordpress.com/2009/12/01/jakstworzyc-film-animowany/ (data odcytu 25.04.2013)

M. Różycka, Każdy może spróbować sam animować w serwisie CEO:
http://www.ceo.org.pl/pl/filmoteka/news/kazdy-moze-sprobowac-samanimowac (dostęp: 04.2013)

Programy do tworzenia animacji: http://www.dobreprogramy.pl/Tworzenie-iedycja-animacji,Kategoria,Windows,13.html (data dostępu 04.2013)
Instrukcja: Wyszukaj w Internecie przykłady różnych darmowych programów
do tworzenia animacji.
Lp.
Nazwa programu
1.
Blender
2.
Scratch
Opis, charakterystyka
3.
4.
5.
94
Licencja
Projekt 5: W jaki sposób wykonać komputerową edycję zdjęć?
Uczeń:


zna możliwości zmiany efektów wizualnych,

posługuje się wybranymi programami do porządkowania i obróbki zdjęć,

potrafi dokonać edycji wielu zdjęć,

umie dokonać kompresji bezstratnej,

stosuje zasady ochrony praw autorskich.



projektu.
1. W jaki sposób można utworzyć album z fotografiami i udostępnić go?
2. Jak można skompresować wiele zdjęć równocześnie?
3. Jakie programy umożliwiają cyfrową obróbkę zdjęć?
1. Przygotowanie i przedstawienie galerii zdjęć tematycznych, udostępnienie
jej w sieci.
2. Wyszukanie informacji na temat darmowych programów komputerowych
do edycji zdjęć i przedstawienie ich w wybrany sposób.
3. Przygotowanie modyfikacji wybranych zdjęć z zastosowaniem efektów
specjalnych.
 Komputerowa edycja zdjęć: http://www.fotoporadnik.pl/obrobkakomputerowa.html (dostęp: 04.2013)
95

Portal o szkicowaniu, rysowaniu i malowaniu: http://www.szkicz.pl/pixlrprogram-do-tworzenia-grafiki-komputerowej-i-edycji-zdjec-online/
(dostęp: 04.2013)

Przykładowe programy do obróbki grafiki http://www.dobreprogramy.pl/Grafika,Windows,4.html (dostęp: 04.2013)

Obróbka zdjęć cyfrowych:
http://pl.wikibooks.org/wiki/Fotografia/Obr%C3%B3bka_zdj%C4%99%C4%87
_cyfrowych (dostęp: 04.2013)

10 darmowych programów do obróbki zdjęć:
http://www.chip.pl/artykuly/porady/2009/01/10-darmowych-narzedzi-do-edycjizdjec (dostęp: 04.2013)
96

M. Łobocki, Metody i techniki badań pedagogicznych, Oficyna Wydawnicza
Impuls, 2008

A. Owczarz-Dadan, Fotografia cyfrowa i obróbka zdjęć. Ćwiczenia praktyczne,
Wydawnictwo Helion, 2006

M. Szreder, Metody i techniki sondażowych badań opinii, Wydawnictwo PWE,
2004

20 najlepszych programów do obróbki zdjęć, http://download.chip.eu/pl/20najlepszych-programow-do-obrobki-zdjec_3559303.html?tab=5&show=0
(dostęp: 04.2013)

Tom Negrino, PowerPoint. Tworzenie prezentacji, Projekty Helion 2005;

Profesjonalne prezentacje i budowanie wizerunku – materiały szkoleniowe
http://medialarts.pl/download/kadra/skrypty/prezentacja-awizerunek/Skrypt_zad8.pdf (dostęp: 04.2013)

Zrozumieć film animowany cz. I: http://klatkapoklatce.pl/zrozumiec-filmanimowany-cz-i,24.html (dostęp: 04.2013)

Zrozumieć film animowany cz. II: http://klatkapoklatce.pl/zrozumiec-film-animowany-cz-ii,51.html (dostęp: 04.2013)

R. Parent, Animacja komputerowa. Algorytmy i techniki, Wydawnictwo
Naukowe PWN 2011

S. Kelby, Fotografia cyfrowa. Edycja zdjęć., Helion 2011

T. Grey, Mistrzowskie ujęcia. Tim Grey o perfekcyjnej obróbce zdjęć, Helion
2012
97
Moduł VIII: ŚWIAT WOKÓŁ NAS – technologia informacyjna pomaga się uczyć
Wprowadzenie
Dzisiejsze możliwości i globalny charakter technologii informacyjnej powodują,
że zacierają się różnice między potrzebami na rzecz szkoły i życia. Pisma i dokumenty,
które
uczniowie
przygotowują
w
szkole,
mogą
dotyczyć
spraw
osobistych
i pozaszkolnych, podobnie może osobistych obliczeniami, np. finansowymi. Możemy
dysponować kontem poczty elektronicznej, z którego korzystamy w szkole i poza nią.
W stworzonym przez ucznia środowisku pracy przy komputerze, mogą być
uwzględnione zarówno potrzeby szkolne, jak i indywidualne zainteresowania, związane
na przykład z przyszłą edukacją lub zawodem, a także rozrywką i czasem wolnym.
Komputer domowy za pośrednictwem Internetu może stać się oknem na świat.
W
przypadku
wyboru
właściwego
programu
edukacyjnego
nie
trzeba
aktywizować uczniów, ponieważ współczesne programy potrafią znacznie dłużej
niż inne środki dydaktyczne przyciągnąć uwagę dziecka. Praca uczniów z komputerem
oznacza nie tylko korzystanie z gotowych programów. Dzieci mogą tworzyć własne
prace i dokumenty, które następnie drukowane i powielane mogą być użyteczne w życiu
codziennym.
Możliwość
zredagowania
pracy
na
komputerze,
a
następnie
jej wydrukowanie jest źródłem ogromnego zaangażowania i dostarcza dzieciom wiele
radości i dumy z samodzielnie wykonanej pracy. Dzieci pisząc na komputerze popełniają
mniej błędów ortograficznych, niż gdy robią to w sposób tradycyjny. Korzystanie
z edytora graficznego jest źródłem ciekawych ćwiczeń usprawniających percepcję
wzrokową, orientację przestrzenną i sprawność manualną.
Ważną zaletą komputera jest możliwość łatwego dostępu do informacji. Dzieci
i młodzież korzystając z multimedialnych encyklopedii, a także Internetu, mają szybki
kontakt ze światem, uczą się wyszukiwania informacji. Nowe technologie przygotowują
młodych ludzi do funkcjonowania w warunkach gospodarki opartej na nowoczesnej
technologii informacyjno-komunikacyjnej. Dostęp do szerokopasmowego Internetu,
rzutniki multimedialne, tablice interaktywne, notebooki, tablety, tworzenie blogów
edukacyjnych, e-podręczniki – to wszystko zaczyna być standardem w pracy szkoły.
Technologia informacyjna przenika w edukacji do różnych dziedzin nauczania,
wykorzystanie narzędzi TIK pozwala na wszechstronny rozwój młodych ludzi zaproponowane tematy projektów dotyczą wielu dziedzin funkcjonowania każdego
człowieka.
98
Projekt 1: Jak zaplanować wycieczkę po wybranych miastach Polski?
Uczeń:

rozumie pojęcia zabytki kultury, infrastruktura,

zna walory turystyczne miast,

potrafi zaprezentować atrakcje turystyczne wybranych miast,

potrafi zaplanować oraz uzasadnić trasę wycieczki ,

umie odczytać odległości posługując się mapami internetowymi,

potrafi dokonać analizy kosztów,

potrafi graficznie interpretować dane.



projektu.
1. Jakie atrakcje turystyczne miast są proponowane przez biura podróży?
2. Jakimi
cechami
charakteryzują
się
miasta
najczęściej
odwiedzane
przez turystów?
3. Jakie elementy należy wziąć pod uwagę przy planowaniu wycieczki?
1. Opisanie atrakcji turystycznych wybranych miast w Polsce.
2. Zaplanowanie i przedstawienie w wybrany sposób wycieczki do wybranego
miejsca.
 Lista 10 najciekawszych atrakcji turystycznych w Polsce,
http://www.staypoland.com/atrakcje.htm (dostęp: 04.2013)
 Rozkłady jazdy PKP: http://rozklad-pkp.pl/ (dostęp: 04.2013)
99
 Ciekawe miejsca w Polsce: http://www.polskieszlaki.pl/ (dostęp: 04.2013)
 Portal Polskiej Organizacji Turystycznej: http://www.polska.travel/pl
(dostęp: 04.2013)
 Podróże na własną rękę: http://podroze-na-wlasna-reke.blog.pl/poradnik-jaksamemu-zorganizowac-wyjazd/ (dostęp: 04.2013)
 Jak samodzielnie zaplanować podróż:
http://www.zaradni.pl/porada/9212,jak_samodzielnie_zaplanowac_podroz
(dostęp: 04.2013)
Instrukcja: W poniższej tabeli opisz atrakcje turystyczne wybranych miast proponowane
przez biura podróży.
Lp.
Miasto
Atrakcja turystyczna
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
100
Charakterystyka, źródło informacji
Projekt 2: Jak rozwiązać problem ochrony przyrody w Twojej okolicy?
(wybranego parku narodowego, krajobrazowego)?
Cele operacyjne projektu:
Uczeń:

rozumie znaczenie ochrony przyrody,

zna zasady funkcjonowania parku narodowego, krajobrazowego,

potrafi wskazać zagrożenia ekologiczne wybranego obszaru,

potrafi pracować w chmurze informatycznej,

potrafi odszukać informacje dotyczące instytucji działających na rzecz ochrony
przyrody,

potrafi zweryfikować wiarygodność pozyskanych informacji.



projektu.
1. Jakie zagrożenia ekologiczne występują na terenach parków narodowych?
2. Jakie instytucje i organizacje są uprawnione do „pilnowania” ochrony
przyrody?
3. Jakie czynniki i zachowania wpływają na zanieczyszczenie środowiska
lokalnego?
4. W jaki sposób każdy z nas może się przyczynić do ochrony środowiska?
1. Przedstawienie
przykładów
zanieczyszczenia
środowiska
w
wybranej
miejscowości, regionu, obszaru.
2. Zaprojektowanie w wybrany sposób działań sprzyjajacych ochronie środowiska
naturalnego.
101

Zagrożenia ekologiczne: http://ekostrona.w.interia.pl/zagrozenia.htm
(dostęp: 04.2013)

Ochrona środowiska a ekologia http://naszaekologia.pl/ (dostęp: 04.2013)

Ochrona środowiska i przyrody. Portal o tematyce ekologicznej:
http://www.ekologia.pl/ (data dostępu 04.2013)

Tatrzański Park Narodowy: http://www.nauka.tpn.pl/badania-naukowe-wtatrach/1,,,,/ (dostęp: 04.2013)

Ochrona środowiska – cele i sposoby ochrony:
http://wiedza.ekologia.pl/srodowisko/Ochrona-srodowiska-cele-i-sposobyochrony,11014.html (dostęp: 04.2013)

Ochrona środowiska w Polsce – badanie postaw ekologicznych:
http://zwierciadlo.pl/2012/lifestyle/ekologia/ochrona-srodowiska-w-polscebadanie-postaw-ekologicznych (dostęp: 04.2013)
102
Instrukcja: Odszukaj informacje na temat zagrożeń ekologicznych występujących
na terenach wybranych parków narodowych Małopolski i wpisz do poniższej tabeli
Lp.
Park narodowy
1.
Babiogórski
Park Narodowy
2.
Gorczański
Park Narodowy
3.
Magurski
Park Narodowy
4.
Ojcowski
Park Narodowy
5.
Pieniński
Park Narodowy
6.
Tatrzański
Park Narodowy
7.
Świętokrzyski
Park Narodowy
Rodzaj zagrożenia
ekologicznego
103
Przykłady/źródło informacji
Projekt 3: Jakie działania ekologiczne można zaproponować w moim
otoczeniu?
Uczeń:

zna wpływ czynników atmosferycznych na ekosystemy,

potrafi zdiagnozować szkodliwe działania ludzi na środowisko naturalne,

potrafi opisać charakterystykę działań proekologicznych,

rozumie konieczność działań proekologicznych w otoczeniu,

wie jak pracować z kartami badań,

umie opracowywać wyniki z badań terenowych,

potrafi zaproponować konkretne działania proekologiczne w swoim otoczeniu.



projektu.
1. Jakie zagrożenia w środowisku może spowodować nieodpowiedzialne
zachowanie ludzi?
2. Jakie czynniki decydują o skażeniu, degradacji środowiska naturalnego?
3. Jak można zdiagnozować postawy proekologiczne mieszkańców Twojej
miejscowości?
1. Przygotowanie karty badania środowiska naturalnego do opisu zjawisk
antyekologicznych występujących w otoczeniu.
2. Przedstawienie wyników diagnozy stanu środowiska wybranego terenu
(obszaru).
104
3. Zaproponowanie
sposobów
przeciwdziałania
zaśmiecaniu
środowiska
naturalnego
w okolicy.

Ochrona środowiska w Polsce. Skarby natury – flora i fauna w Polsce:
http://elib.kkf.hu/poland/lengyel/environment/PL.htm (dostęp: 04.2013)

Ochrona środowiska w gospodarstwie rolnym:
http://zmianyklimatu.pl/test/images/do_pobrania/ochrona_srod_doradca.pdf
(dostęp: 04.2013)

Zanieczyszczenie środowiska – sposób na katastrofę:
http://wiedza.ekologia.pl/zanieczyszczenia/Zanieczyszczenia-srodowiskasposob-na-katastrofe,11029.html (dostęp: 04.2013)

Zanieczyszczenie środowiska naturalnego GMO:
http://zwierciadlo.pl/tag/zanieczyszczenie-srodowiska-naturalnego-gmo
(dostęp: 04.2013)
 Badanie świadomości ekologicznej:
http://www.mos.gov.pl/artykul/4770_badania_swiadomosci/18296_badanie_s
wiadomosci_ekologicznej.html (dostęp: 04.2013)
105
Projekt 4: Jak zorganizować internetowe tablice matematyczne?
Uczeń:

rozumie co oznacza przetwarzanie w chmurze,

potrafi pozyskać dane do tablic matematycznych,

rozumie pojęcie wizualizacji,

potrafi stworzyć blog o tematyce matematycznej,

potrafi wspólnie tworzyć zasoby sieciowe.



projektu.
1. Jak zaprojektować strukturę bloga z dziedziny matematyki ?
2. Jakie
zasoby
powinny
znaleźć
się
w
internetowych
tablicach
matematycznych?
3. Jak wspólnie pracować na blogu matematycznym?
1. Zaprojektowanie bloga zawierającego różne działy matematyczne.
2. Przedstawienie informacji (danych, opisów i grafik) tworzących tablice
matematyczne dla uczniów szkoły podstawowej.
3. Zaplanowanie podziału zadań i odpowiedzialności redaktorów bloga w trakcie
wspól-nej pracy na blogu.

Matematyka dla wszystkich: http://hjkgfg.fm.interia.pl/dzialy.htm
(dostęp: 04.2013)
106

Matematyka dla każdego: http://matematyka.strefa.pl/wykaz_dzialow.html
(dostęp: 04.2013)

Tablice matematyczne: http://www.tablicematematyczne.info/tablice-matematyczne.html (dostęp: 04.2013)

Matematyka szkoła podstawowa - Matematyczne zoo: http://www.matzoo.pl/
(dostęp 04.2013)
107
Projekt 5: Jak ruch uliczny zmienia nasze życie?
Uczeń:

rozumie znaczenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym,

potrafi ocenić zachowanie na drodze zgodne z przepisami ruchu drogowego,

rozumie pojęcie natężenia ruchu drogowego,

zna czynniki wynikające z ruchu drogowego wpływające na zdrowie człowieka,

umie opracowywać wyniki z badań terenowych.



projektu.
1. Jakie zagrożenia dla zdrowia powoduje natężony ruch uliczny?
2. Jak
można
zadbać
o
bezpieczeństwo
pieszego/rowerzysty
w
ruchu
drogowym?
3. W jaki sposób można ograniczyć wpływ transportu drogowego na środowisko
naturalne?
1. Przedstawienie przykładów zagrożeń wynikających z ruchu drogowego
dla zdrowia.
2. Przedstawienie zasad zachowania się pieszego/rowerzysty na drodze.
3. Przedstawienie analizy natężenia ruchu drogowego wybranego miejsca
i jego wpływu na środowisko naturalne.
108
 Spaliny i hałas przeszkadzają Europejczykom http://www.srodowisko.pl/wiadomosci-i-komunikaty/spaliny-i-halasprzeszkadzaja-europejczykom-59817-10 (dostęp 04.2013)
Europejska Agencja Ochrony Środowiska opublikowała raport dotyczący wpływu
spalin samochodowych na jakość powietrza w miastach Europy. Zdaniem Agencji nie
jest dobrze. Ponad 1/3 mieszkańców miast de facto oddycha spalinami.
Według danych zgromadzonych przez Europejską Agencję Ochrony Środowiska
(ang. European Environment Agency – EEA) najgorzej z jakością powietrza mają mieszkańcy
miast mający domy przy ruchliwych trasach. W ponad 44 proc. takich miejsc przekraczane są
codziennie normy zawartości NO2 w powietrzu. W 33 proc. tego typu miejsc poziom stężenia
cząsteczek PM10 nie mieści się w granicach żadnych norm. Innym problemem jest natomiast
hałas generowany przez ruch uliczny. Według danych EEA trzech na pięciu mieszkańców
europejskich miast narażonych jest na szkodliwe działanie hałasu. Problem ten dotyczy
również obszarów wiejskich, przez które przebiegają ruchliwe trasy. Dodatkowo ok. 24 mln
mieszkańców UE narażonych jest na szkodliwy hałas uliczny również nocą.
EEA wskazuje, że ilość energii zużywanej przez transport spadają. Zmniejsza się również
ilość emitowanych gazów cieplarnianych. Spadki te są jednak zdaniem Agencji nieduże.
W latach 2007-2011 zużycie energii przez transport spadło o ok. 4,3 proc. Ilość emitowanych
gazów cieplarnianych spadła natomiast w porównaniu do 2009 r. o 0,4 proc. Tymczasem jeśli
Unia Europejska chce osiągnąć zakładane przez siebie cele ograniczenia emisji spalin,
w transporcie redukcja musi osiągnąć do 2050 roku poziom 68 proc. w porównaniu do emisji
z 2010 r. Już dzisiaj poddaje się w wątpliwość realność osiągnięcia tych zamierzeń.
EEA wskazuje, że większość zanieczyszczeń emitują samochody. Tymczasem rośnie
natężenie ruchu samochodowego i ilości towarów przewożonych przez nie. Dla przykładu
w Polsce natężenie ruchu od 2009 r. wzrosło o 16,7 proc. Większy wzrost odnotowano tylko
na Łotwie gdzie ruch samochodowy zwiększył się o 30,5 proc. Jednocześnie zwiększyła się
ilość przewożonych samochodami towarów. W Polsce samochodami w 1995 r. przewieziono
64,6 proc. towarów, a w 2010 r. było to już 86,9 proc.
Pełna treść raportu dostępna jest na stronach internetowych Europejskiej Agencji Ochrony
Środowiska.
(Bar) Źródło: eea.europa.eu

Wpływ fotoradarów oraz ich oznakowania na bezpieczeństwo w ruchu
drogowym: http://prawonadrodze.org.pl/wplyw-fotoradarow-oraz-ichoznakowania-na-bezpieczenstwo-w-ruchu-drogowym/ (dostęp: 04.2013)
109

Ruch rowerowy w Krakowie: http://ibikekrakow.com/2012/09/19/ruchrowerowy-w-krakowie/ (dostęp: 04.2013)

Mieszkanie przy ruchliwej drodze: http://wiki.fakt.pl/Mieszkanie-przyruchliwej-drodze,1.html (dostęp: 04.2013)

Poziom hałasu pojazdów silnikowych – Parlament Europejski:
http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+TA+P7TA-2013-0041+0+DOC+XML+V0//PL (dostęp: 04.2013)

Greenpeace Polska: http://www.greenpeace.org/poland/pl/

Ministerstwo Środowiska: http://www.mos.gov.pl/ (data dostępu 04.2013)

Raport z badania świadomości i zachowań ekologicznych mieszkańców
Polski:
http://www.mos.gov.pl/g2/big/2012_11/037ac15934792054904ccafce588677c.
pdf dostęp: 04.2013)

Z. Denisuk, Z. Dyrga, A. Kalemba, W. Pilipowicz, G. Pioterek, Rola parków
narodowych w ochronie szaty roślinnej i krajobrazu Polski, Wydawnictwo
PAN IOP, 1991

Polska. 101 wycieczek, Wydawnictwo Carta Blanca, 2009

Ciekawe miejsca i atrakcje turystyczne polskich miast, http://miasteria.pl/
(dostęp: 04.2013)

Ochrona środowiska: http://ochrona-srodowisk.blogspot.com/2009/10/przeciwdziaanie-zanieczyszczeniom.html
(dostęp: 04.2013)

Tablice matematyczne on-line: http://www.anyfileshere.com/tablice-matematyczne.html (dostęp 04.2013)

Narodowy Program Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego 2013 – 2020:
http://www.unece.org/fileadmin/DAM/trans/doc/2013/wp1/NatDev-2013Poland.pdf (dostęp: 04.2013)

A. Pęckowska, Phanta rei – ruch i czas w przestrzeni miejskiej:
https://suw.biblos.pk.edu.pl/resources/i1/i2/i2/i9/i0/r12290/PeckowskaA_Panta
Rhei.pdf (dostęp: 04.2013)
110
Moduł IX: PORZĄDEK MUSI BYĆ! - BAZY DANYCH
Wprowadzenie
Baza danych stanowi zbiór powiązanych zez sobą informacji opisujących fakty
i zdarzenia zachodzące w zorganizowanych strukturach pozwalając na ich szybkie
wyszukanie i analizę. Pod tym pojęciem można rozumieć pojedynczy zbiór danych
(np. spis telefonów) jak i bardzo złożone zestawy narzędzi SQL. Bazą danych może
być zbiór danych banku na temat klientów, ich rachunków, operacji na rachunkach,
udzielanych
kredytach.
Korzystanie
z
bazy
danych
oznacza, że
korzysta
się ze zbioru informacji, który łatwo odczytywać i zmieniać.
Systemy baz danych rozbudowały się znacząco w ciągu ostatnich dwóch
dziesięcioleci. Odniosły one sukcesy w niezliczonej liczbie dziedzin współczesnego
życia. Gromadzimy więcej i więcej danych, które są zapisywane w bazach danych.
Bazy
o
rozmiarach
terabajtów
są
już
na
porządku
dziennym.
Często
przedsiębiorstwo zdobywa i przechowuje różnego rodzaju dane, których nie potrafi
wykorzystać. Sukces zależy w dużej mierze od umiejętności wykorzystania
posiadanych informacji.
Wiele dziedzin zarówno informatyki, jak i życia nie rozwijałoby się lub ich rozwój
byłby ograniczony, gdyby nie istniały bazy danych. Problem przetwarzania informacji
przez aplikacje istniał od początku istnienia programowania, a upływ czasu spowodował
powstanie
baz
danych
oraz
systemów
zarządzania
bazami
danych
zbiorów
danych
(silnikami baz danych).10
Polskie
prawo
nakazuje
również
rejestrację
okresowych
(np. dane osobowe), ale również chroni przed nieuprawnionym dostępem.
Wśród wielu programów komputerowych znajdujemy darmowe (trial) programy
umożliwiające gromadzenie i przetwarzanie danych, zarówno tekstowych jak i grafiki
czy muzyki.
Celem tego modułu jest analiza różnych sposobów gromadzenia danych
w zbiorach, ich ochrona przed zniszczeniem i zabezpieczenie przed nieuprawnionym
dostępem.
10
http://pl.wikibooks.org/wiki/Bazy_danych
111
Projekt 1:
Dlaczego coraz częściej przechowujemy informacje w elektronicznych bazach
danych?
Uczeń:

rozumie różnice między zbiorem informacji a bazą danych,

potrafi opisać przykładowe bazy danych,

zna pojęcie przetwarzanie informacji,

wie, że w Internecie są bazy danych udostępniane przez instytucje i firmy,

potrafi korzystać z internetowych baz danych udostępnianych przez instytucje.



projektu.
1. Jakie są sposoby elektronicznego przechowywania informacji?
2. Jakie informacje są gromadzone w bazach danych?
3. W jaki sposób mogą być przetwarzane informacje umieszczone w zbiorach
danych w sieci?
Propozycje zdań do projektu:
1. Przedstawienie przykładowych zbiorów i baz danych w sieci Internet.
2. Przedstawienie różnic pomiędzy zbiorem danych i bazą danych.
3. Przetwarzanie informacji umieszczonych w zbiorach danych.
 Baza danych, http://pl.wikipedia.org/wiki/Baza_danych, (dostęp: 04.2013)

T. Demski, Organizacja gromadzenia i analizy danych oraz tworzenia raportów
dla potrzeb administracji:
112
http://www.statsoft.pl/czytelnia/artykuly/Organizacja_gromadzenia_danych.pdf
(dostęp: 04.2013)

Vademecum ochrony danych osobowych: http://www.giodo.gov.pl/270/j/pl
(dostęp: 04.2013)

Bazy danych w internecie: http://biblioteka.pwsz.chelm.pl/index.php/bazydanych-w-internecie (dostęp 04.2013)

Najlepsze nośniki do archiwizowania danych:
http://www.pcworld.pl/news/384114/Najlepsze.nosniki.do.archiwizowania.dany
ch.html (dostęp: 04.2013)
113
Instrukcja: Odszukaj w sieci przykłady zbiorów i bazy danych, opisz je w poniższej
tabeli.
Lp.
Zbiór/baza danych
1.
Rozkład jazdy pociągów
Charakterystyka
Adres internetowy
http://rozklad-pkp.pl
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
114
Projekt 2: Jak zaprojektować słownik tematyczny?
Uczeń:

rozumie pojęcia baza danych i zbiór danych,

potrafi zaprojektować zbiór informacji tematycznych,

zna zasady tworzenia zbiorów danych,

posługuje się internetowym słownikiem,

potrafi zaprojektować słownik wirtualny.



projektu.
Propozycje szczwegółowych pytań problemowych:
1. Jakie zbiory danych znajdujących się w Internecie są przydatne w szkole?
2. Czym różnią się internetowe słowniki języka polskiego?
3. Jak można udostępnić w sieci zbiór informacji tematycznych?
1. Opisanie przykładowych internetowych zbiorów danych przydatnych w szkole.
2. Przedstawienie cech charakterystycznych dla wybranych słowników sieciowych.
3. Zaprojektowanie słownika szkolnego z wybranej dziedziny.

Słowniki w sieci: http://jaknapisac.pl/slowniki-w-sieci (dostęp: 04.2013)

Język angielski – słowniki w sieci: http://angielskina5.pl/index.php/slowniki-wsieci/ (dostęp: 04.2013)

Słownik gwary uczniowskiej:
http://nonsensopedia.wikia.com/wiki/S%C5%82ownik:Gwary_uczniowskiej
(dostęp: 04.2013)
115

Słowniki tematyczne:
http://pl.wiktionary.org/wiki/Kategoria:S%C5%82owniki_tematyczne
(dostęp: 04.2013)
Instrukcja: Przedstaw cechy charakterystyczne wybranych słowników w sieci.
Lp.
Rodzaj słownika
Adres internetowy
1.
2.
3.
4.
5.
6.
116
Charakterystyka
Projekt
3:
Jak można chronić zbiory danych w postaci elektronicznej
przed nieuprawnionym użytkownikami?
Uczeń:

potrafi wytłumaczyć znaczenie ochrony baz danych,

zna źródła zagrożeń baz danych,

rozumie znaczenie udostępniania danych,

potrafi wyjaśnić na czym polega bezpieczeństwo bazy danych,

potrafi wykorzystać arkusz kalkulacyjny do stworzenia zbioru danych,

potrafi zabezpieczyć prostą bazę danych przed nieuprawnionym dostępem.



projektu.
1. Jakie informacje gromadzone są w postaci zbiorów danych?
2. Jakie są metody zabezpieczenia zbiorów danych przed zniszczeniem?
3. W jaki sposób można zabezpieczyć bazę danych przed ingerencją
nieuprawnionych osób?
1. Przedstawienie rodzajów danych gromadzonych w postaci zbiorów.
2. Przedstawienie metod zabezpieczenia baz danych przed zniszczeniem.
3. Analiza możliwości arkusza kalkulacyjnego pod kątem zabezpieczenia
przed nieuprawnionym dostępem i możliwością zmiany danych.
117
 Zbiory tradycyjne a e-zbiory. Przeszłość i przyszłość?,
http://bur.univ.rzeszow.pl/relacja/ref/budrewicz.pdf (dostęp: 04.2013)

P. Waglowski, Ochrona baz danych, PARP 2009:
http://www.web.gov.pl/g2/big/2009_12/299987d1e4230131db6ab8f763332f64.
pdf (dostęp: 04.2013)
 Ochrona i przetwarzanie danych osobowych w internecie,
http://www.brief.pl/baza-wiedzy/prawo/art10,ochrona-i-przetwarzanie-danychosobowych-w-internecie.html (dostęp: 04.2013)
 Utworzenie prostej bazy danych w Excel:
http://edupomoc.w.interia.pl/poradnik/baza.htm (dostęp: 04.2013)
 Baza danych w arkuszu Excel:
http://eff10.internetdsl.tpnet.pl/programowanie/brzozowski/excel/baza.html
(dostęp: 04.2013)
118
Projekt 4: Jak założyć i prowadzić sklepik szkolny?
Uczeń:

stosuje odpowiednie sposoby wyszukiwania informacji,

zna przepisy dotyczące zakładania sklepiku szkolnego,

potrafi zaplanować asortyment do sklepiku,

wie jakie są zasady prowadzenia sklepiku w szkole,

potrafi wykorzystać arkusz kalkulacyjny,

potrafi stworzyć zbiór danych w arkuszu.



projektu.
1. Jak można założyć działalność gospodarczą w szkole?
2. Jak skonstruować jadłospis w sklepiku szkolnym?
3. W jaki sposób można zapisywać dane związane z prowadzeniem działaności
gospodarczej w szkole?
1. Przedstawienie przepisów prawnych regulujących prowadzenie działaności
gospodarczej.
2. Zaplanowanie jadłospisu sklepiku szkolnego zgodne z zasadami zdrowego
odżywiania.
3. Przygotowanie bazy danych zawierającej koszty prowadzenia działalności
w szkole.
119
 Kampania Wiem, co jem:
http://wiemcojem.um.warszawa.pl/files/sklepik_szkolny.pdf (dostęp: 04.2013)
 Jak prowadzić szkolny sklepik?
http://wiemcojem.um.warszawa.pl/files/sklepik_szkolny.pdf
(data odczytu 25.04.20113)
 Warunki przygotowywania żywności sprzedawanej w szkole – wymogi
sanitarne: http://zakladam-firme.wieszjak.pl/jak-zalozyc/249762,Warunkiprzygotowywania-zywnosci-sprzedawanej-w-szkole-wymogi-sanitarne.html
(dostęp: 04.2013)
 Prowadzimy sklep z owocami – symulacja w arkuszu kalkulacyjnym:
http://www.zsgastro.internetdsl.pl/sklepowo.htm (dostęp: 04.2013)
 Produkty do szkolnego sklepiku: http://www.jadlospisy.pl/wiecej-ozywieniu/296-produkty-do-szkolnego-sklepiku (dostęp: 04.2013)
120
Projekt 5: W jaki sposób działają internetowe encyklopedie?
Uczeń:

rozumie znaczenie udostępniania danych,

potrafi skutecznie wyszukać informacje w internecie,

potrafi korzystać z internetowej encyklopedii,

potrafi wytłumaczyć znaczenie wolnej encyklopedii,

wie, jak przechowywane są informacje w bazach danych,

rozumie metody działania internetowych baz danych.



projektu.
1. W jaki sposób poszukuje się haseł w encyklopedii internetowej?
2. Jak zweryfikować informacje zawarte w internetowych bazach danych
(encyklopediach)?
1. Przygotowanie instrukcji poszukiwania żądanego hasła w encyklopedii.
2. Przedstawienie możliwości weryfikacji rzetelności informacji w encyklopedii
internetowej.
 Katalog – encyklopedie: http://wienmar.republika.pl/linki/encyklopedie.htm
(dostęp: 04.2013)
 Słowniki i encyklopedie dostępne w internecie:
http://literat.ug.edu.pl/dictions.htm (dostęp: 04.2013)
121
 Wikipedia w pigułce. To co warto wiedzieć o wolnej encyklopedii:
http://www.komputerswiat.pl/jak-to-dziala/2011/04/wikipedia-w-pigulce-to-cowarto-wiedziec-o-wolnej-encyklopedii.aspx (dostęp: 04.2013)
Literatura i inne źródła informacji, bibliografia:

B. Chaciński, Wypasiony słownik najmłodszej polszczyzny, Wydawnictwo
Znak, Kraków 2003

R. Stross, Planeta Google. Cel: skatalogować wszystkie informacje świata,
Studio Emka, 2009

Ochrona danych osobowych: http://ochrona-danych-osobowych.pl/
(dostęp: 04.2013)

GIODO, czyli Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych: http://pomocprawna.wieszjak.pl/instytucje-panstwowe/304298,GIODO-czyli-GeneralnyInspektor-Ochrony-Danych-Osobowych.html# (dostęp: 04.2013)

Ochrona internetowych baz danych: http://www.een.org.pl/index.php/internet-ihandel-elektroniczny---spis/page/2/articles/Ochrona-internetowych-bazdanych1.html (dostęp: 04.2013)

Bezpieczeństwo użytkowników w internecie:
http://www.google.pl/intl/pl/goodtoknow/online-safety/ (dostęp: 04.2013)

Kliknij i przetłumacz, czyli słowniki w sieci,
http://www.magazyninternet.pl/artykul/4259,1,kliknij_i_przetlumacz_czyli_slow
niki_w_sieci.html (dostęp: 04.2013)

Polityka gromadzenia w dobie zasobów elektronicznych,
http://www.slideshare.net/mallin/polityka-gromadzenia-w-dobie-zasobwelektronicznych (dostęp: 04.2013)

Wielka sieć relacji między polskimi słowami udostępniona:
http://www.naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news,394234,wielka-siec-relacjimiedzy-polskimi-slowami-udostepniona.html (dostęp: 04.2013)

Słownik pojęć komputerowych: http://agdlab.pl/slownik/ (dostęp: 04.2013)

Arkusz Ms Excel jako baza danych:
http://www.wmie.uz.zgora.pl/~jjablons/LAB/Lab%206.pdf (dostęp: 04.2013)
122

Arkusz kalkulacyjny jako narzędzie technologii informacyjnej:
http://zarzadzanie.uni.lodz.pl/LinkClick.aspx?fileticket=cKOvrysMb08%3D&tab
id=293&language=en-US (dostęp: 04.2013)

Polskie encyklopedie internetowe:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Polskie_encyklopedie_internetowe
(dostęp: 04.2013)
123
Moduł X: BEZPIECZNIE W SIECI
Wprowadzenie
Serfowanie w sieci może być doskonałą zabawą, nauką i formą spędzania
wolnego czasu. Szczególnie dzieci są narażone na różnorodne zagrożenia
i niebezpieczeństwa czyhające w sieci, takie jak: przypadkowe znajomości,
brak prywatności, agresja, przemoc, wirusy komputerowe, itp. Internet to skarbnica
wiedzy, ale także gigantyczny śmietnik. Trzeba walczyć o bezpieczne korzystanie
z sieci, a także zapewnić bezpieczeństwo swojego komputera korzystającego
z Internetu. Im większa samoświadomość, tym mniej zagrożeń wokoło.
Zadaniem
w
Internecie,
dorosłych
jest
kształtowanie
nauczenie
podstawowych
odpowiednich
nawyków
zasad
i
bezpieczeństwa
zachowań
u
dzieci,
jako użytkowników sieci, aby uchronić podopiecznych przed zagrożeniami typu: dostęp
do niepożądanych treści, obrazów, informacji czy kontaktów, oszustw, wyłudzeń,
kontaktu z treściami pornograficznymi, propagującymi przemoc, rasizm, itp.
Należy upewnić się, że wszystko co instalujemy na swoim komputerze, pochodzi
z zaufanego źródła. Nie należy instalować jakiegoś programu tylko dlatego, że jakaś
aplikacja to na nas wymusza, by z niej skorzystać. Przed instalacją programu zawsze
trzeba sprawdzić jego źródło - wyszukać stronę internetową producenta oraz informacji
na temat oferowanych przez niego produktów, a także opinii na ich temat w internecie.
Niech nie zwiedzie nas profesjonalny wygląd programu - wiele programów
przygotowanych w celu zainfekowania komputera wirusami ma bardzo estetyczny
i profesjonalnie przygotowany wygląd. Wirusy komputerowe nie wywodzą się wyłącznie
z podejrzanych programów, jakie lekkomyślnie można ściągnąć z sieci (np. z cracków),
ich źródłem mogą być również programy, jakie ściągamy w celu optymalizacji komputera
lub zwiększenia jego bezpieczeństwa.
Z Internetu należy korzystać rozważnie i mądrze, a wtedy przy zachowaniu
podstawowych zasad bezpieczeństwa przyniesie on wiele korzyści, pozwoli zmniejszyć
ryzyko, że surfowanie po Internecie skończy się dla nas nieprzyjemnościami.
124
Projekt 1: Jak chronić swoje dane osobowe w Internecie?
Uczeń:

zna przykłady programów zabezpieczających/filtrujących szkodliwe treści,

rozumie znaczenie ochrony danych osobowych w Internecie,

zna zasady bezpiecznego zachowania w internecie,

potrafi ocenić stopień zabezpieczenia danych osobowych w sieci,

zna zasady użytkowania serwisów społecznościowych i portali
informacyjnych,

stosuje zasady bezpiecznego użytkowania Internetu.



1. Jakie zasady umożliwiają
bezpieczne
zachowanie
swoich
danych
osobowych w Internecie?
2. Jak ochronić swoją prywatność korzystając z komunikatorów sieciowych?
3. Czym charakteryzują się programy zabezpieczające przed szkodliwymi
treściami?
1. Przygotowanie plakatu na temat zasad chroniących dane osobowe w sieci.
2. Sprawdzenie polityki prywatności wybranych komunikatorów, opisanie
podstawowych zasad.
3. Scharakteryzowanie
wybranych
przed szkodliwymi treściami w sieci.
125
programów
zabezpieczających
Źródło: StronyDlaDzieci.pl

Przyjazny internet: http://www.przyjaznynet.pl/warto_wiedziec.html
(dostęp: 04.2013)

Platforma e-learningowa Dziecko w Sieci:
http://fdn.pl/kursy/?lnk=info&cat=dzieci (data dostępu 04.2013)

http://www.bezpiecznyinternet.org/ - serwis Programu Bezpieczny Internet
126

Ochrona danych osobowych w internecie: http://www.prawnik.pl/tematdnia/277576,Ochrona-danych-osobowych-w-Internecie.html#
(dostęp: 04.2013)

Bezpieczeństwo – ochrona dzieci, programy dla Windows:
http://www.sciagnij.pl/programy/k/Windows-BezpieczenstwoOchrona_dzieci/15/16 (dostęp: 04.2013)
Instrukcja: Wyszukaj programy chroniące przed szkodliwymi treściami w sieci
i opisz je w poniższej tabeli.
Lp.
Nazwa programu
Opis
1.
2.
3.
4.
5.
6.
127
Projekt 2: Jak zamieścić w sieci materiały (dokumenty, zdjęcia)?
Uczeń:

zna zasady użytkowania serwisów i portali internetowych,

rozumie znaczenie ochrony udostępnianych plików,

potrafi założyć profil użytkownika,

potrafi udostępnić swoje zasoby wybranym użytkownikom w bezpieczny sposób,

rozumie znaczenie bezpiecznego logowania się do serwisu,

potrafi założyć i prowadzić blog.



Pytania problemowe szczegółowe
1. W jaki sposób można zostać właścicielem bloga?
2. Po co ludzie prezentują swoje zainteresowania w sieci?
Przykładowe zadania
1. Przedstawienie idei prowadzenia własnego bloga tematycznego.
2. Przedstawienie zasad prezentacji zasobów innym użytkownikom sieci.
 P. Lipiec, Jak założyć bloga WordPress, http://webfan.pl/jak-zalozyc-bloga
(dostęp: 04.2013)
 Jak założyć i prowadzić bloga,
http://www.magazyninternet.pl/artykul/2452,1,jak_zalozyc_i_prowadzic_bloga.
html (dostęp: 04.2013)
 7 wygodnych sposobów na dzielenie się dużymi plikami w sieci:
http://www.komputerswiat.pl/blogi/blog-redakcyjny/2010/10/jak-najlepiejdzielic-sie-plikami.aspx (dostęp: 04.2013)
128
 Jaka ochrona prawna przysługuje plikom udostępnianym w internecie?
http://www.sprawnik.pl/artykuly,10223,12098,jaka-ochrona-prawnaprzysluguje-plikom-udostepnianym-w-internecie (dostęp: 04.2013)
129
Projekt 3: Jak wykorzystujemy bezpiecznie dla własnych potrzeb zasoby
Internetu?
Uczeń:


potrafi stosować bezpieczne hasła,

wie, na czym polega bezpieczne logowanie,

zna zasady użytkowania serwisów społecznościowych i portali informacyjnych,

stosuje zasady bezpiecznego użytkowania internetu,

stosuje się do przepisów prawa autorskiego,

potrafi leganie pobierac materiały z internetu dla swoich potrzeb.



Pytania problemowe szczegółowe
1. Jakie zasoby można legalnie pobierać z internetu?
2. Jak można legalnie pobierać różnego typu materiały z internetu?
3. Jak legalnie udostępniać pobrane z internetu materiały?
Przykładowe zadania
1. Przedstawienie
odpowiedzialności
karnej
za
nielegalne
pobieranie
ściągania
programów,
i udostępnianie plików.
2. Przedstawienie
zasad
obowiazujących
podczas
muzyki, filmów, e-booków.
 Łabuda, Muzyka, filmy, programy - ściągaj na luzie:
http://www.komputerswiat.pl/poradniki/internet/pobieranie-
130
plikow/2011/07/wszystko-o-bezpiecznym-pobieraniu-plikow-z-sieci.aspx
(dostęp: 04.2013)
 8 zasad bezpiecznego korzystania z internetu:
http://www.komputerswiat.pl/powrot-do-szkoly/bezpieczenstwo/8-zasadbezpiecznego-korzystania-z-internetu.aspx (dostęp: 04.2013)
 5 porad dotyczących bezpiecznego korzystania z komputera dostępnego
publicznie,
http://www.trochetechniki.pl/5-porad-dotyczacych-bezpiecznego-
korzystania-z-komputera-dostepnego-publicznie,t,661.html (dostęp: 04.2013)
 10 sposobów na bezpieczne logowanie:
http://technologie.gazeta.pl/internet/1,104663,8973607,10_sposobow_na_bez
pieczne_logowanie.html (dostęp: 04.2013)
 12 zasad bezpiecznego korzystania z internetu:
http://www.komputerswiat.pl/nowosci/bezpieczenstwo/2010/23/12-zasadbezpiecznego-korzystania-z-internetu.aspx (dostęp: 04.2013)
131
Projekt 4: Dlaczego komputer może stać się niebezpieczny?
Uczeń:


rozumie potrzebę ochrony komputera korzystającego z sieci,

potrafi stosować bezpieczne hasła,

zna rodzaje zagrożeń dla komputera osobistego podłączonego do Internetu,

wyjaśnia zagrożenia wynikające z niewłaściwego korzystania z komputera,

rozumie zagrożenia związane z uzależnieniem się od komputera,

rozumie znaczenie stosowania programów antywirusiwych.



1. Na jakie zagrożenia pochodzące z sieci narażony jest komputer?
2. Jakimi
zasadami
należy
się
kierować,
aby
zabezpieczyć
komputer
przed niepożądanymi skutkami?
1. Przedstawienie zagrożeń dla komputera, na jakie można natrafić w sieci.
2. Przedstawienie zasad bezpiecznego korzystania i zabezpieczenia komputera
pracującego w sieci Internet.
 Dbam o komputer: http://dbamokomputer.pl/ (dostęp: 04.2013)
 Centrum bezpieczeństwa Microsoft: http://www.microsoft.com/plpl/security/default.aspx (dostęp: 04.2013)
132
publicznie,
korzystania-z-komputera-dostepnego-publicznie,t,661.html (dostęp: 04.2013)
 5 zasad bezpieczeństwa danych: http://bezpiecznyinternet.org/2013/03/5zasad-bezpieczenstwa-danych/ (dostęp: 04.2013)
 10 najbardziej niebezpiecznych rzeczy, które możesz zrobić swojemu PC:
http://www.chip.pl/artykuly/porady/2012/09/10-najbardziej-niebezpiecznychrzeczy-ktore-mozesz-zrobic-swojemu-komputerowi-2 (dostęp: 04.2013)
Instrukcja: Wymień zagrożenia dla komputera pochodzące z sieci, opisz skutki
i sposoby przeciwdziałania szkodliwym skutkom.
Lp.
Rodzaj zagrożenia dla
komputera
Skutki
1.
2.
3.
4.
5.
6.
133
Przeciwdziałanie
Projekt 5: Dlaczego gry on-line są tak popularne?
Uczeń:

wie, jak bezpiecznie korzystać w aplikacji on-line,

zna przykłady programów zabezpieczających/filtrujących szkodliwe treści,

rozumie znaczenie ochrony danych osobowych w Internecie,


potrafi ocenić stopień zabezpieczenia danych osobowych w sieci,

zna zasady użytkowania serwisów społecznościowych i portali informacyjnych,

stosuje zasady bezpiecznego użytkowania internetu.



1.
Jakie zasady bezpieczeństwa powinny obowiązywać podczas użytkowania
gier on-line?
2.
Jakim cechami charakteryzują się gry on-line?
1.
Przygotowanie plakatu na temat zasad bezpieczeństwa korzystania z aplikacji
on-line.
2.
Scharakteryzowanie wybranych gier sieciowych.
publicznie,
korzystania-z-komputera-dostepnego-publicznie,t,661.html
134
Literatura i inne źródła informacji, bibliografia

S. Olczak, Komputer i Internet. Dobrodziejstwo czy zagrożenie, Wydawnictwo
Edukacyjne Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
2008

M. Sokół, R. Sokół, Internet. Jak surfować bezpiecznie, Wydawnictwo Helion,
2005

M. Sokół, R. Sokół, Blog, więcej niż internetowy pamiętnik, Wydawnictwo
Helion, 2008

N. Lansado, Gry komputerowe, Internet i telewizja. Co robić, gdy nasze dzieci
są nimi zafascynowane?, Wydawnictwo EsPe, 2006

J. Lenardon, Zagrożenia w Internecie. Chroń swoje dziecko, Wydawnictwo
Helion, 2007

A. Andrzejewska, Niebezpieczny komputer od euforii do uzależnienia, ASP
Warszawa 2008

K. Wojtas, Nieprawdziwy świat, Wydawnictwo Sztuka i Wiedza, 2011

E. Aboujaoude, Wirtualna osobowość naszych czasów. Mroczna strona eosobowości, Wyd. UJ, 2012

M. Zalewski, Splątana sieć. Przewodnik po bezpieczeństwie nowoczesnych
aplikacji WWW, Wydawnictwo Helion 2012

Bezpieczeństwo w sieci, http://katalog.onet.pl/1026,bezpieczenstwosieci,k.html (data odczytu 30.11.2009)

http://www.dzieckowsieci.pl/ - serwis poświecony bezpieczeństwu w
internecie; porady dla dzieci, rodziców, nauczycieli

Najczęstsze zagrożenia w sieci,
http://www.tp.pl/prt/pl/tpcert/bezpieczenstwo/zagrozenia

Narzędzia bezpieczeństwa,
http://www.tp.pl/prt/pl/tpcert/bezpieczenstwo/narzedzia/ (data odczytu
30.11.2009)

http://www.bezpiecznyinternet.org/ - Serwis programu Bezpieczny Internet

Dziecko w internecie: http://www.dzieckowinternecie.com.pl/ (dostęp: 04.2013)

Dzieci Sieci. Kompetencje komunikacyjne najmłodszych: http://www.dziecisieci.pl/raport_IKM_dzieci_sieci.pdf (dostęp: 04.2013)
135
Materiały do planowania i ewaluacji pracy uczniów
Stosowanie metody projektów jest przejawem podejścia przedsiębiorczego
w nauczaniu, które w przeciwieństwie do podejścia tradycyjnego:
 skupia się na procesie dochodzenia do wiedzy, a nie na treści
 ucznia, a nie nauczyciela, stawia w centrum zainteresowania
 z nauczyciela czyni organizatora procesu kształcenia, a nie nieomylnego
eksperta w swojej dziedzinie
 sprawia, że uczniowie aktywnie uczestniczą w procesie kształcenia i pracują
zespołowo
 kładzie nacisk na zastosowanie teorii w praktyce
 ma charakter interdyscyplinarny
 umożliwia uczenie się na błędach jako przeciwwagę lęku przed popełnieniem
błędu
 zakłada elastyczność w ustalaniu tematyki zajęć.
Etapy realizacji projektu. Rola nauczycieli i uczniów.
Etap I – Przygotowanie do realizacji projektu
 Zadania nauczyciela: wybór zagadnień, przygotowanie uczniów do pracy metodą
projektu (instrukcja do realizacji), wprowadzenie uczniów w zagadnienie, podział
uczniów na zespoły.
 Zadania uczniów: zapoznanie się z instrukcją realizacji projektu, organizacja grup
zadaniowych, wybór tematu, zebranie wstępnych informacji, przygotowanie planu
działań.
 Wspólne
zadania
uczniów
i
nauczycieli:
przygotowanie
kontraktu,
który jest zobowiązaniem uczniów do wykonania w określonym terminie
wszystkich zaplanowanych działań, a nauczyciela – do konsultacji i oceny
projektu zgodnie z zawartymi w kontrakcie kryteriami oceny.
Etap II – Działanie
 Zadania nauczyciela: ustalenie terminów spotkań konsultacyjnych z grupami
zadaniowymi, systematyczna ocena postępu realizacji projektu (monitoring).
 Zadania uczniów: systematyczne zbieranie i gromadzenie informacji, selekcja
i analiza zebranych informacji, wyciąganie wniosków i rozwiązywanie
136
problemów, prowadzenie działań w projekcie, przygotowanie prezentacji
i sprawozdania.
Etap III – Ewaluacja (ocena) projektu
 Zadania nauczyciela: ocena efektów, czyli końcowego produktu projektu, ocena
procesu,
jaki
miał
miejsce
podczas
realizacji
projektu,
przygotowanie
sprawozdania z projektu.
 Zadania uczniów: samoocena udziału w projekcie, informacja zwrotna
dla wszystkich członków zespołu zadaniowego, analiza błędów i wyciągnięcie
wniosków na przyszłość.
PBL to strategia edukacyjna cechująca się tym, że napędzana jest przez
problem pobudzający do myślenia. Uczniowie (współ)pracują w małych grupach.
Nauczyciel ma za zadanie ułatwienie uczenia się przez nich – pełni rolę tutora.
Istotą metody PBL jest:
 perspektywa ucznia
 od całości do części
 uczenie, jako budowanie
Uczenie się na bazie problemu Problem-Based Learning (PBL) ułatwia:
 uczenie się podejmowania decyzji
 uczenie się klinicznego rozumowania
 uczenie się samodzielnej kontroli procesu kształcenia
 uczenie się pracy w zespole
 uczenie się uczestnictwa w dyskusji
 integrowanie wiedzy z dyscyplin teoretycznych i praktycznych
 odtwarzanie wiedzy w podobnej sytuacji
Pierwszym elementem pracy metodą PBL jest spotkanie się grupy:
 wzajemne przedstawienie się członków grupy,
 wprowadzenie w zasady funkcjonowania grupy.
Pierwsza sesja robocza:
 ocena i wstępne propozycje rozwiązania problemu w oparciu o aktualną
wiedzę:
- koncepcja wstępna
- mnogie hipotezy
- poszukiwanie prawdopodobnej przyczyny
137
- wyjaśnienie mechanizmów
- propozycje postępowania
 identyfikacja tematów (obszarów), w zakresie których wiedza grupy jest
niewystarczająca
 rozpoznanie źródeł potrzebnych informacji.
Po tym etapie następuje samodzielna praca członków grupy, po czym odbywa
się kolejna sesja robocza, podczas której następuje:
 krytyczna ocena wykorzystanych źródeł informacji
 dyskusja nad problemem z wykorzystaniem nowo nabytej wiedzy
 ocena wiedzy, umiejętności rozwiązywania problemu, pracy z grupą
przeprowadzona przez grupę w stosunku do każdego jej członka.
Ostatni
etap
to
przedstawienie,
prezentacja
wyników
pracy
grupy
z uwzględnieniem trudności, na jakie napotkali uczniowie, konkluzji, nowo nabytej
wiedzy, wniosków do dalszej pracy nad tematem.
Poniżej
przedstawiono
przykłady
sposobów
planowania
pracy
wzory arkuszy oceny i samooceny pracy uczniów, arkusze ewaluacji.
138
uczniów,
PLANOWANIE PRACY METODĄ PROJEKTU – wzór 1
Lp.
Etapy
Opis
1.
Spotkanie zainteresowanych, podział na grupy.
2.
Przedstawienie projektu
3.
Wybór tematu
Prowadzący proponuje podział
uczestników na grupy
Omówienie metody pracy podczas
zajęć
Opracowywany temat projektu
Przygotowanie instrukcji zawierającej;
4.

temat projektu i jego cele

zadania, które mają wykonać uczniowie, aby osiągnąć cel

źródła, do których należy sięgnąć, aby osiągnąć cel

termin konsultacji z nauczycielem

termin prezentacji

możliwe sposoby prezentacji i czas tej prezentacji

kryteria oceny projektu
Określenie ogólnych i
4a.
Cele projektu
4b.
Czas trwania
4c.
Zadania do wykonania dla poszczególnych zespołów.
4d.
Źródła informacji
szczegółowych celów projektu
Ustalenie czasu trwania realizacji
projektu
informacji
konkretny wytwór; plakat, model, film, wystawa; prezentacja
projektu na forum klasy; dyskusja)
4f.
Czas i sposób prezentacji
4g.
Kryteria oceny/ samooceny
5.
Ocena projektu zgodna z kryteriami.
6.
Analiza wyników i przebiegu projektu.
Rozdział zadań członkom grupy
Określenie podstawowych źródeł
Forma wykonania projektu (raport z wykonania zadania;
4e.
Ustalenie zasad pracy grupowej
Dobór odpowiedniej formy
realizacji projektu
Ustalenie czasu i formy prezentacji
wykonanego zadania
Wybór kryteriów oceny/samooceny
Ocena spełnienia założonych
kryteriów projektu
Omówienie realizacji i wyników
projektu
139
PLANOWANIE PRACY METODĄ PBL – wzór 2
Lp.
Etapy
Opis
1.
Spotkanie zainteresowanych, podział na grupy.
2.
Przedstawienie projektu
Prowadzący proponuje podział
uczestników na grupy
Omówienie metody pracy podczas
zajęć
Dyskusja w grupie na temat
3.
Przedstawienie problemu, zgłębianie zagadnień
rozumienia problemu, wskazują na
najważniejszy dla siebie aspekt
4.
Jaką wiedzę przydatną do rozwiązania problemu mają
uczniowie?
Zapisywanie sugestii każdej osoby
Uczniowie indywidualnie
5.
Rozwinąć i napisać własnymi słowami definicję
analizują to, co wiedzą i to,
problemu
co powinni wiedzieć, żeby
rozwiązać problem
Uszeregowanie wszystkich
6.
Wymienić możliwe rozwiązania problemu – wybór
propozycji rozwiązań problemu
najlepszego
od najmocniejszego do
najsłabszego
7.
Planowanie kolejnych zadań - harmonogram
Ustalenie kolejności działań i
dobór przedziału czasowego
Wyszukiwanie informacji i
danych, które potwierdzają
wybrane rozwiązanie.
8.
Co powinniśmy jeszcze wiedzieć?
Dyskusja nad źródłami
informacji.
Przydział obszarów poszukiwań.
9.
Sporządzenie dokumentacji potwierdzającej przyjęte
Przedstawienie procesu i wyniku
rozwiązanie problemu
nauczycielowi
10.
Prezentacja projektu na forum całego zespołu uczniowskiego
11.
Ocena projektu, ocena i samoocena pracy
12.
Ewaluacja projektu
Dzielenie się wynikami
poszukiwań, nową wiedzą
Ocena spełnienia założonych
kryteriów
Opiniowanie wartości działań
140
INSTRUKCJA OGÓLNA - dla wszystkich uczniów realizujących zadanie – wzór
Temat projektu:. ....................................................................................................................................................
Realizatorzy:
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
Lp.
Zadanie
Terminy
wykonania,
konsultacje
Forma
prezentacji
1.
2.
3.
4.
5.
6.
141
Co będzie
oceniane?
Uwagi
PRZYKŁADOWE KRYTERIA OCENY PROJEKTU
Kryterium
Uwagi
Realizacja celu
Sposób prezentacji
Pomysłowość i zakres wiedzy
Samodzielność wykonania
Użyteczność
Stopień inspiracji do dalszej pracy
Zaangażowanie
Staranność wykonania
Wykorzystane w trakcie prezentacji środki dydaktyczne
Poprawność językowa
Terminowość
Aktywność i twórcza postawa
Wartość merytoryczna
142
KARTA OCENY PRACY GRUPOWEJ – wzór 1
Tematyka
Punkty
Ilość zgromadzonego/przetworzonego materialu
i jego przydatność
Estetyka wykonania
Ciekawe propozycje realizacji projektu,
atrakcyjność, oryginalność
Wykorzystanie różnorodnych źródeł informacji
Terminowość wykonywanych prac
Realizowanie poszczególnych etapów pracy
zgodnie z instrukcją
Stopień zaangażowania
Umiejętność selekcjonowania zgromadzonego
materiału
Samodzielność
Umiejętność współdziałania w zespole
143
Uwagi
KARTA OCENY PRACY GRUPOWEJ – wzór 2
Pytania
Ocena opisowa
Co zostało dobrze zrobione?
Co sprawiało trudności w trakcie realizacji
i jak sobie z problemami grupa poradziła?
Jakie są rezultaty pracy i jak uczniowie określają
poziom zdobytej wiedzy?
Jakie jest zdanie członków grupy o takiej formie
pracy, jakie zmiany należałoby wprowadzić
w przyszłości?
144

TIK-szkoła podstawowa

Transkrypt

Podobne dokumenty

JAK NARYSOWAĆ

TIK-szkoła ponadgimnazjalna