pobierz

VERBAND DER DRUCKFARBENINDUSTRIE
im Verband der Mineralfarbenindustrie e.V.
Mainzer Landstraße 55, D-60329 Frankfurt
http://www.vdmi.de
październik 2007
1
Opinia:
Zdolność do biologicznego rozkładu warstw farb drukarskich
1. Ogólne wskazówki dotyczące zdolności biologicznego rozkładu produktów
drukarskich
Kwestia zdolności do rozkładu biologicznego farb drukarskich pojawia się w praktyce tylko
w kontekście kompostowania wyrobów drukarskich i zaleŜy w pierwszym rzędzie od
właściwości zadrukowanego materiału. Warstwy farb drukarskich są mianowicie bardzo
cienkie (1 do maksymalnie 5 µm) i pokrywają z reguły tylko ułamkową powierzchnię
podłoŜa. Typowy przykład liczbowy ilustrujący ilościowo podrzędną rolę farby drukarskiej
pochodzi np. z dziedziny druku gazetowego:
Zgodnie z tym gazeta wydrukowana na papierze o gramaturze 50 g/m2 oraz przy przeciętnym
pokryciu 1/3 powierzchni zawiera tylko 0,6 % farby drukarskiej.
Niektóre składniki farb drukarskich, np. substancje nieorganiczne, nie podlegają rozkładowi
mikrobiologicznemu. Inne, np. pigmenty organiczne, są z reguły trudne do rozłoŜenia. Oprócz
takich obojętnych substancji drobnocząsteczkowych stosuje się teŜ łatwo rozkładalne
substancje, jak np. róŜne Ŝywice i oleje roślinne.
WaŜne jest stwierdzenie, Ŝe farby drukarskie nie przeszkadzają w biologicznym
rozkładzie wyrobów drukarskich, a zarazem w kompostowaniu zadrukowanych
środków opakowaniowych.
Jakość powstającego kompostu nie jest w Ŝadnym stopniu zaniŜona z powodu obecności w
nim warstw farb drukarskich na materiale przeznaczonym na kompost. Niemieckie
rozporządzenie o odpadach biologicznych (BioAbfV z dnia 21.09.98) określa jakość
kompostowania oraz substancji przeznaczonych na kompost, przewaŜnie organicznych. W § 4
określono wartości graniczne dla zawartości metali cięŜkich. W tym kontekście chcielibyśmy
podkreślić, iŜ w naszych farbach drukarskich nie stosuje się Ŝadnych trujących związków
metali cięŜkich, np. na bazie ołowiu, kadmu, rtęci czy chromu (VI). Miedź zawarta jest w
niebieskich pigmentach, przez co w analizie materiałów zadrukowanych niebieskimi farbami
moŜna wykryć jej ilości przekraczające wartości przeciętne. Dlatego zalecamy sporządzenie
próbki zmieszanej z róŜnych zakresów materiału przeznaczonego na kompost.
Podczas gdy podłoŜa zadrukowane czarną lub kolorową farbą nie wpływają ani na jakość
kompostowania, ani na jakość kompostu, to kompostowanie większych ilości produktów
zadrukowanych farbami drukarskimi zawierającymi metale (efekty posrebrzania i pozłacania)
nie jest zalecane. ZwaŜywszy na naturalny skład gleby moŜna pominąć miedź i cynk, które są
wprowadzane do kompostu przez produkty tego typu, o ile ilości tych związków pozostaną
niewielkie.
2. Wymagania dotyczące przetwórstwa
biodegradację (DIN EN 13432)
opakowań
poprzez
kompostowanie
i
Opakowania moŜna określić jako nadające się na kompost i ulegające biodegradacji, tylko
wówczas gdy są certyfikowane zgodnie z kryteriami normy DIN EN 13432. Opakowania
zadrukowane farbami drukarskimi mogą uzyskać certyfikat, gdy spełniają następujące
warunki:
© Verband der Druckfarbenindustrie, Frankfurt
VERBAND DER DRUCKFARBENINDUSTRIE
im Verband der Mineralfarbenindustrie e.V.
Mainzer Landstraße 55, D-60329 Frankfurt
http://www.vdmi.de
październik 2007
2
i. KaŜde indywidualne zadrukowane opakowanie musi spełniać postanowienia dotyczące
określonych maksymalnych zawartości metali cięŜkich i fluoru (arsen, ołów, kadm, chrom,
miedź, molibden, nikiel, rtęć, selen, cynk, fluor). Drukarz ma obowiązek wyszczególnić
maksymalne ilości tych pierwiastków w stosowanych farbach drukarskich. Tolerancje te
naleŜy dostosować do najwyŜszej przewidzianej zawartości w masie określonej dla warstwy
farby drukarskiej na całym opakowaniu.
ii. Farby drukarskie muszą być zaklasyfikowane jako domieszki zgodnie z jedną z
następujących opcji:
a) Domieszka niezarejestrowana (świadoma rezygnacja z badania lub badanie z wynikiem
negatywnym). W tym przypadku obowiązuje zasada:
< 1 % na domieszkę i < 5 % dla sumy wszystkich domieszek bez rejestracji
Przykład: 50 g/m² folii podlegającej biodegradacji, 1 g/m² grubości pokrycia farbą
> Przy zawartości farby pokrywającej całą powierzchnię ilość farby nie spełnia normy DIN
EN13432, gdyŜ wynosi ok. 2%;
> przy zadrukowaniu 49% procent powierzchni ilość farby spełnia normę DIN EN 13432,
poniewaŜ wynosi < 1%;
> przy czterokolorowym zadrukowaniu całej powierzchni ilość farby spełnia normę DIN
EN13432, gdyŜ udział kaŜdej farby wynosi 0,5%, a suma farb 2%.
Dodatkowo dany typ farby drukarskiej naleŜy poddać dwóm wymaganym badaniom na
toksyczność ekologiczną, określonym w rozdziale 8.2 normy DIN EN 13432 oraz w
załączniku E do normy. Nie mogą zostać przy tym stwierdzone Ŝadne istotne negatywne
oddziaływania na wzrost roślin.
b) Zarejestrowana domieszka moŜe być stosowana bez ograniczeń w ramach rejestracji.
W celu certyfikacji farby drukarskiej jako domieszki, musi ona spełniać określone kryteria, co
naleŜy udowodnić w szeregu testów:
> Zasadniczo dostępne są podlegające rozkładowi biologicznemu lub naturalne środki
wiąŜące, woski, zmiękczacze i dodatki.
> Niewiele naturalnych barwników moŜe spełnić te warunki, jednakŜe cechują się one jedynie
warunkową przydatnością do farb drukarskich, gdyŜ z trudem spełniają wymogi dotyczące
m.in. tonacji i odporności na światło.
> DuŜe zawartości pigmentu w suchej powłoce farby uniemoŜliwiają spełnienie wymaganego
wysokiego stopnia biodegradowalności > 90 %.
Certyfikacja zadrukowanych opakowań jest zasadniczo moŜliwa, gdy warunki wymienione w
punkcie a) zostaną spełnione, a farby drukarskie podlegać będą specjalnej selekcji zgodnie z
wymogami dotyczącymi zawartości metali cięŜkich i fluoru, określonych w punkcie i).
Standardowo stosowane na rynku farby drukarskie zwykle nie otrzymują certyfikatu
klasyfikującego je zgodnie z pkt. b) do domieszek. MoŜliwe jest, co prawda,
wyprodukowanie farb nadających się do rejestracji po spełnieniu określonych warunków i
zastosowaniu specjalnych surowców, lecz miałoby to negatywny wpływ na tonację farby,
odporność i zadrukowalność.
TK-Druckfarbe/24. października 2007
© Verband der Druckfarbenindustrie, Frankfurt