Temat: Obwodowy układ nerwowy. Odruchy.

Temat: Autonomiczny układ nerwowy
(AUN).
1. Podział układu nerwowego ze
względu na funkcje.
Ze względu na funkcje pełnione
w organizmie, układ nerwowy dzieli się
na:
• Somatyczny czyli centralny
i obwodowy układ nerwowy, który
odbiera bodźce ze środowiska
zewnętrznego i kieruje wykonywaniem
ruchów świadomych.
• Autonomiczny układ nerwowy, który
odbiera bodźce z wnętrza ciała
i reguluje pracę narządów
wewnętrznych.
Układ autonomiczny
Zwany jest także wegetatywnym
układem nerwowym.
Uważa się, że jako regulator
procesów życiowych zwierząt,
pojawił się w trakcie rozwoju
ewolucyjnego, jako pierwszy.
Niektóre teorie mówią, że
bezkręgowce posiadają wyłącznie
układ autonomiczny.
2. Funkcje autonomicznego układu
nerwowego.
• Odbiera bodźce pochodzące
z wnętrza organizmu.
• Odpowiada za stałość
środowiska wewnętrznego
organizmu – homeostazę.
• Unerwia mięśnie gładkie,
mięsień sercowy, naczynia
krwionośne i gruczoły.
• Działa niezależnie od
naszej woli.
3. Elementy autonomicznego układu
nerwowego.
W obrębie AUN wyróżnia się układ
współczulny i układ przywspółczulny.
Oba układy wysyłają sygnały do tych
samych narządów, ale za pośrednictwem
innych par nerwów. Działanie tych par jest
antagonistyczne (przeciwstawne).
4. Układ współczulny Nerwy tego układu odpowiadają
(sympatyczny)
też za przygotowanie organizmu
do walki lub ucieczki.
Tworzą go nerwy
Jest on aktywny także w czasie
wchodzące
w skład rdzenia kręgowego stresu.
oraz zwoje i włókna
przykręgowe.
Neuroprzekaźnikiem na
synapsach jest głównie
noradrenalina, która jest
odpowiedzialna za
pobudzenie organizmu.
Oznacza to, że nerwy
układu przywspółczulnego
przygotowują organizm do
wysiłku fizycznego.
5. Układ przywspółczulny (parasympatyczny)
Tworzą go nerwy
w śródmózgowiu, rdzeniu
przedłużonym i odcinku
krzyżowym rdzenia
kręgowego.
Neuroprzekaźnikiem na
synapsach nie jest
noradrenalina, ale
acetylocholina.
Układ przywspółczulny
odpowiada za uspokojenie
organizmu, wyciszenie
i powrót do równowagi.
6. Antagonistyczne działanie układu
współczulnego i przywspółczulnego
Antagonistyczne działanie układów AUN.
Działanie układu autonomicznego jest
niezwykle złożone i stosunkowo mało
poznane.
Większość narządów jest unerwiona
zarówno przez nerwy współczulne, jak
i przywspółczulne.
Między dwiema częściami OUN obserwuje
się antagonizm czyli działanie
przeciwstawne: pobudzające i hamujące.
7. Rytm dobowy układów AUN.
W ciągu doby następują zmiany aktywności układu
autonomicznego.
W dzień dominuje układ współczulny.
W nocy przeważa układ przywspółczulny, a także
podczas wypoczynku lub po obfitym posiłku
– pojawia się wówczas uczucie senności.