Pobierz jako plik PDF

powiat_klodzki
http://powiat.klodzko.pl/ochrona-przeciwpowodziowa/o-powodzi
-na-ziemi-klodzkiej/warunki-atmosferyczne-na-terenie-ziemi-klo
dzkiej-przed-i-w-czasie-powodzi-1997-i-1998.html
Warunki atmosferyczne na terenie Ziemi Kłodzkiej
przed i w czasie powodzi 1997 i 1998
Powodzie, które nawiedzają Ziemię Kłodzką przeważnie mają charakter opadowo-rozlewny. Sudety
tworzą barierę orograficzną, która decyduje w sposób znaczący o wystąpieniu opadów. Bariera
górska wymusza na przemieszczających się masach powietrza prądy wstępujące i zstępujące.
Procesowi wznoszenia powietrza do góry, po nawietrznej stronie stoków górskich, towarzyszy
wskutek adiabatycznego ochłodzenia wzmaganie się kondensacji pary wodnej, wzrost wilgotności i
intensywności opadów atmosferycznych. Wystąpienie wyższych opadów zależy od właściwości
ciepłych i chłodnych mas powietrza, a przede wszystkim od ich wilgotności (nasycenia parą wodną).
Ponadto od różnicy temperatur oraz dynamiki ruchu. Przejściu frontów atmosferycznych przez
bariery górskie towarzyszy także większa częstość burz i wzrost prędkości wiatru. Po zawietrznej
stronie bariery orograficznej następuje proces odwrotny, czyli ocieplenie i wysuszenie powietrza
[Dubicki A. „Zagrożenie powodziowe w Sudetach-meteorologiczne i hydrologiczne aspekty
formowania się wezbrań”, 2000].
W obszarze Ziemi Kłodzkiej występuje bardzo różne rozmieszczenie opadów oraz znaczne ich
wahania z roku na rok. Przykładem tego są powodzie z 1997 oraz z 1998 r. W lipcu 1997 r. opady
wystąpiły głównie w Masywie Snieżnika i w Górach Bialskich powodując wezbrania na
prawostronnych dopływach Nysy Kłodzkiej, tj. Wilczce, Białej Lądeckiej oraz górnej Nysie Kłodzkiej.
Zaś w 1998 r. znacznie wyższe opady wystąpiły w Górach Bystrzyckich i spowodowały wezbranie
lewostronnych dopływów, głównie Bystrzycy Dusznickej.
Sytuacja meteorologiczna poprzedzająca powódź w lipcu 1997 r. szczególnie sprzyjała wystąpieniu
opadów nawalnych i burz. Doszło wówczas do rozbudowy chmur warstwowych o dużej wilgotności,
dużym zasięgu pionowym i przestrzennym, obejmującym swoim zasięgiem obszar od Bałtyku po
Czechy i Austrię. Występujące w całym dorzeczu Odry opady były intensyfikowane rozwijającymi się
komórkami burzowymi i dodatkowo wymuszonymi prądami wstępującymi, wywołanymi naporem
mas powietrza z kierunku północnego i północno-zachodniego, na stanowiące barierę Sudety. Opady,
które były bezpośrednią przyczyną powodzi w Kotlinie Kłodzkiej rozpoczęły się 5 lipca i trwały
nieprzerwanie przez 60-70 godzin. Nadzwyczaj wysokie opady wystąpiły w obszarze gór Złotych,
Bialskich i Masywu Śnieżnika. Najwyższe zaobserwowane opady za okres 5-9 lipca zanotowano na
posterunku opadowym w Kamienicy. Osiągnęły one wówczas wielkość 482,2 mm, trochę mniejsze
opady wystąpiły w Międzygórzu na poziomie 453,5 mm. Na pozostałych stacjach kształtowały się w
granicach od 316,2 do 366,9 mm. Maksymalną dobowa wysokość opadu zarejestrowano 7 lipca na
stacji w Międzygórzu, która wynosiła 200,1 mm. Na pozostałych stacjach od 134,7 mm (Bielice – 8
lipca) do 179,5 mm (Kamienica – 7 lipca). Maksymalne godzinowe natężenie deszczu
zaobserwowano na stacji opadowej w Stroniu Śląskim i wynosiło ono 26,7 mm/godz. Porównując
sumę opadów od 5 do 9 lipca 1997 do średniej sumy miesięcznej z lipca w wieloleciu 1961-1990,
która stanowi w przypadku posterunków w Kamienicy i Międzygórzu ponad 300% normy wieloletniej,
można wywnioskować, jak ogromny rozmiar miało zaistniałe zjawisko [wg Dubicki A., Słota R.,
Zieliński J.: Dorzecze Odry, monografia powodzi, lipiec 1997, IMGW 1999].
Sytuacja meteorologiczna z 1998 r. miała zupełnie inny charakter od lipcowej 1997 r. Opady, które
wówczas wystąpiły obejmowały swym zasięgiem niewielki obszar. Spowodowały lokalne wezbrania
na dopływach Nysy Kłodzkiej, które nie miały istotnego wpływu na przebieg stanów wody Nysy
Kłodzkiej poniżej ujścia Bystrzycy Dusznickiej. Przemieszczająca się fala powodziowa Nysą Kłodzką
układała się poniżej stanów alarmowych. Od 21 do 23.07.98 roku Polska znajdowała się w zasięgu
rozbudowanej daleko na południe zatoki niżowej z chłodnym frontem atmosferycznym. W tym czasie
w rejonie Kotliny Kłodzkiej panowała sucha i ciepła pogoda. Usytuowanie głównych układów
barycznych w Europie spowodowało napływ nad Polskę z południa bardzo ciepłej i wilgotnej masy
powietrza zwrotnikowego. Kotlina Kłodzka znalazła się na drodze płytkich niżów związanych z
kolejnymi zafalowaniami na froncie, za którym napływało chłodniejsze powietrze polarno-morskie.
Obecność nad Kotliną Kłodzką pofalowanej strefy frontalnej oraz wpływ orografii Gór Orlickich i
Data publikacji 2017-03-07 15:56:35, Strona: 1/2
powiat_klodzki
http://powiat.klodzko.pl/ochrona-przeciwpowodziowa/o-powodzi
-na-ziemi-klodzkiej/warunki-atmosferyczne-na-terenie-ziemi-klo
dzkiej-przed-i-w-czasie-powodzi-1997-i-1998.html
Bystrzyckich stworzyły dogodne warunki dla silnej aktywności burzowej, której towarzyszyły opady
deszczu o charakterze nawalnym. Najwyższe opady wystąpiły w Zieleńcu i Dusznikach. Sumy
opadów za lipiec 1998 r. na poszczególnych stacjach przewyższały normy miesięczne lipca o 149 %.
Deszcze te były krótkotrwałe i czas ich trwania wynosił od 6 do 12 godzin.
Porównując średnie sumy opadów w zlewni Białej Lądeckiej i Bystrzycy Dusznickiej można stwierdzić
znaczne zróżnicowanie w ich wysokości. Suma opadów w dniach 5-8 lipca 1997 w zlewni Białej
Lądeckiej wyniosła 350 mm, podczas gdy w zlewni Bystrzycy Dusznickiej tylko 80 mm. Odwrotna
relacja miała miejsce w dniach 22-23 lipca 1998 r. Wtedy to suma opadów w zlewni Białej Lądeckiej
wyniosła 30 mm, natomiast w zlewni Bystrzycy Dusznickiej osiągnęła 145 mm.
Do dnia dzisiejszego sytuacja meteorologiczna jaka zaistniała w 1997 r. uważana jest za
najgroźniejszą z dotychczas udokumentowanych obserwacjami w rejonie Ziemi Kłodzkiej.
dr inż. Tamara Tokarczyk IMGW O/Wrocław
dr inż. Dorota Olearczyk Uniwersytet Przyrodniczy Wrocław
Data publikacji 2017-03-07 15:56:35, Strona: 2/2