MakoLab sprawozdanie Zarzadu 2009
Transkrypt
MakoLab sprawozdanie Zarzadu 2009
Sprawozdanie Zarządu MakoLab S.A. z działalności Spółki w okresie 01.01.2009 – 31.12.2009 Spis treści Charakterystyka Spółki ................................................................................................... 4 Informacje podstawowe ............................................................................................. 4 Akcje notowane na rynku NewConnect ...................................................................... 4 Struktura akcjonariatu ................................................................................................ 4 Przedmiot działania Spółki .......................................................................................... 4 Odziały i zakłady Spółki ............................................................................................... 5 Powiązania organizacyjne i kapitałowe z innymi podmiotami ..................................... 6 Władze Spółki ................................................................................................................. 6 Zarząd ........................................................................................................................ 6 Rada Nadzorcza .......................................................................................................... 6 Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy............................................................................ 7 Autoryzowany Doradca .................................................................................................. 7 Animator Rynku ............................................................................................................. 7 Zasady ładu korporacyjnego ........................................................................................... 7 Kredyty .......................................................................................................................... 7 Pożyczki, poręczenia i gwarancje .................................................................................... 7 Nabycie akcji własnych ................................................................................................... 7 Zdolnośd do regulowania zobowiązao ............................................................................ 7 Instrumenty finansowe .................................................................................................. 8 Najważniejsze wydarzenia .............................................................................................. 8 Obszary działalności ....................................................................................................... 9 Serwisy WWW............................................................................................................ 9 Systemy zarządzania................................................................................................... 9 Usługi internetowe ................................................................................................... 10 Dystrybucja urządzeo Patton Electronics .................................................................. 10 Sprzedaż oprogramowania ....................................................................................... 10 Sprzedaż sprzętu komputerowego ............................................................................ 10 Usługi serwisowe sprzętu i oprogramowania komputerowego ................................. 10 Sprzedaż....................................................................................................................... 10 2/18 Sprzedaż w podziale na kraj i eksport ....................................................................... 10 Sprzedaż w podziale na produkty i usługi oraz towary............................................... 11 Sprzedaż w podziale na obszary działalności ............................................................. 11 Najwięksi klienci ....................................................................................................... 11 Podsumowanie wyników finansowych ......................................................................... 12 Badanie sprawozdania finansowego za okres 01.01.2009 – 31.12.2009 ........................ 14 Realizacja prognoz........................................................................................................ 14 Realizacja założonych celów rozwojowych .................................................................... 14 Budowa struktur handlowych i marketingowych ...................................................... 14 Rozwój produktów Spółki ......................................................................................... 14 Inne projekty rozwojowe .......................................................................................... 15 Prognozy i plany Spółki na rok 2010.............................................................................. 15 Czynniki ryzyka związane z działalnością Spółki ............................................................. 16 Ryzyko związane ze zmiennością kursów walutowych............................................... 16 Ryzyko związane z sytuacją makroekonomiczną ....................................................... 16 Ryzyko związane z możliwością utraty kluczowych pracowników lub nie pozyskaniem nowych .................................................................................................................... 16 Ryzyko związane z dostarczaniem klientom aplikacji i systemów o kluczowym znaczeniu ................................................................................................................. 16 Ryzyko związane z działalnością firm konkurencyjnych ............................................. 17 Ryzyko związane z niewypłacalnością klientów ......................................................... 17 Ryzyko związane z wdrażaniem nowych produktów i usług lub modyfikacją istniejących .............................................................................................................. 17 Ryzyko związane ze zmianami regulacji prawnych .................................................... 17 Ryzyko związane z polityką fiskalną .......................................................................... 18 3/18 Charakterystyka Spółki Informacje podstawowe MakoLab S.A. jest zarejestrowana w Rejestrze Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, prowadzonym przez Sąd Rejonowy dla miasta Łodzi-Śródmieścia w Łodzi, XX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS 0000289179. Spółka została wpisana do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego na mocy Postanowienia Sądu Rejonowego dla miasta Łodzi-Śródmieścia w Łodzi, XX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego z dnia 1 października 2007 roku. Kapitał zakładowy Spółki wynosi 707.473,00 zł i dzieli się na 7.074.730 akcji serii A, B, C, D o wartości nominalnej 0,10 zł każda. Akcje notowane na rynku NewConnect Akcje serii B, C i D są notowane w alternatywnym systemie obrotu na rynku NewConnect organizowanym przez Giełdę Papierów Wartościowych S.A. w Warszawie (oznaczenie akcji: MAKOLAB, MLB). Struktura akcjonariatu Strukturę akcjonariatu MakoLab S.A. w dniu 31.12.2009 przedstawia Tabela 1. Liczba akcji wyemitowanych w poszczególnych seriach Akcjonariusz Ogółem seria A seria B seria C seria D Udział w kapitale akcyjnym Mirosław Sopek 2 750 000 2 750 000 38,87% Krzysztofa Sopek 2 750 000 2 750 000 38,87% Pozostali (poniżej 5%) 1 574 730 Razem: 7 074 730 5 500 000 200 017 1 100 000 274 713 22,26% 200 017 1 100 000 274 713 100% Tabela 1. Struktura akcjonariatu MakoLab S.A. w dniu 31.12.2009 Struktura akcjonariatu Spółki nie uległa zmianie do dnia sporządzenia sprawozdania. Przedmiot działania Spółki 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Zgodnie z Załącznikiem do Rozporządzenia w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (Dz. U. 04 nr 33 poz. 289) oraz Statutem Spółki przedmiotem jej działania jest: Działalnośd edycyjna w zakresie oprogramowania (PKD 72.21.Z) Działalnośd w zakresie oprogramowania, pozostała (PKD 72.22.Z) Działalnośd związana z bazami danych (PKD 72.40.Z); Przetwarzanie danych (PKD 72.30.Z) Doradztwo w zakresie sprzętu komputerowego (PKD 72.10.Z) Działalnośd związana z informatyką, pozostała (PKD 72.60.Z) Doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania - (PKD 74.14.A) Badania i analizy techniczne (PKD 74.30.Z) Działalnośd rachunkowo-księgowa, z wyjątkiem działalności biegłych rewidentów i doradców podatkowych (PKD 74.12.Z) 4/18 10. Kształcenie ustawiczne dorosłych i pozostałe formy kształcenia, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKD 80.42.B) 11. Reklama (PKD 74.40.Z) 12. Działalnośd komercyjna pozostała, gdzie indziej niesklasyfikowana (74.87.B) 13. Sprzedaż hurtowa komputerów, urządzeo peryferyjnych i oprogramowania (PKD 51.84.Z) 14. Sprzedaż hurtowa pozostałych maszyn i urządzeo biurowych oraz mebli biurowych (PKD 51.85.Z) 15. Wydawanie książek (PKD 22.11.Z) 16. Działalnośd wydawnicza pozostała (PKD 22.15.Z) 17. Działalnośd agentów specjalizujących się w sprzedaży określonego towaru lub określonej grupy towarów, gdzie indziej niesklasyfikowana (PKD 51.18.Z) 18. Sprzedaż detaliczna mebli, wyposażenia biurowego, komputerów oraz sprzętu telekomunikacyjnego (PKD 52.48.A) 19. Działalnośd usługowa pozostała, gdzie indziej niesklasyfikowana (PKD 93.05.Z) 20. Prace badawczo-rozwojowe w dziedzinie nauk technicznych (PKD 73.10.G) 21. Działalnośd poligraficzna pozostała, gdzie indziej niesklasyfikowana(PKD 22.22.Z) 22. Działalnośd graficzna pomocnicza (PKD 22.25.Z) 23. Wynajem maszyn i urządzeo biurowych i sprzętu komputerowego (PKD 71.33.Z) 24. Wynajem pozostałych maszyn i urządzeo (PKD 71.34.Z) 25. Reprodukcja nagrao dźwiękowych (PKD 22.31.Z) 26. Reprodukcja nagrao video (PKD 22.32.Z) 27. Reprodukcja komputerowych nośników informacji (PKD 22.33.Z) 28. Działalnośd związana z organizacją targów i wystaw (PKD 74.87.A) 29. Wydawanie gazet (PKD 22.12.Z) 30. Wydawanie czasopism i wydawnictw periodycznych (PKD 22.13.Z) 31. Wydawanie nagrao dźwiękowych (PKD 22.14.Z) 32. Badanie rynku i opinii publicznej (PKD 74.13.Z) 33. Wynajem nieruchomości na własny rachunek (PKD 70.20.Z) 34. Telekomunikacja (PKD 64.20) 35. Produkcja maszyn biurowych (PKD 30.01.Z) 36. Produkcja komputerów i pozostałych urządzeo do przetwarzania informacji (PKD 30.02.Z) 37. Produkcja sprzętu elektrycznego, gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem działalności usługowej (PKD 31.62.A) 38. Działalnośd usługowa w zakresie instalowania, naprawy i konserwacji sprzętu elektrycznego, gdzie indziej niesklasyfikowana (PKD 31.62.B) 39. Sprzedaż hurtowa części elektronicznych (PKD 51.86.Z) 40. Sprzedaż hurtowa pozostałych maszyn i urządzeo dla przemysłu, handlu i nawigacji (PKD 51.87.Z) 41. Sprzedaż detaliczna książek (PKD 52.47.A) 42. Sprzedaż detaliczna gazet i artykułów piśmiennych (PKD 52.47.B) 43. Konserwacja i naprawa maszyn biurowych, księgujących i sprzętu komputerowego (PKD 72.50.Z) 44. Prace badawczo - rozwojowe w dziedzinie nauk matematyczno-fizycznych i astronomii (PKD 73.10.A) 45. Prace badawczo – rozwojowe w dziedzinie nauk chemicznych (PKD 73.10.B) 46. Działalnośd związana z rekrutacją i udostępnianiem pracowników (PKD 74.50.A) Odziały i zakłady Spółki Spółka nie posiada wydzielonych oddziałów i zakładów. Działalnośd Spółki jest prowadzona: a) w siedzibie Spółki w Łodzi przy ul. Demokratycznej 46, gdzie znajduje się siedziba Zarządu, biuro Spółki oraz dział usług internetowych (Centrum Danych) i działy realizujące systemy zarządzania, 5/18 b) w Łodzi przy ul. Niciarnianej 2/6, gdzie zlokalizowany jest dział handlowy Spółki oraz działy realizujące serwisy WWW, c) w biurze handlowym w Warszawie przy ul. Św. Barbary 1 (od 1 marca 2010). Powiązania organizacyjne i kapitałowe z innymi podmiotami Makolab SA posiada 637 udziałów w A0 Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Łodzi, co stanowi 49% udziałów w kapitale zakładowym oraz 49% głosów w ogólnej liczbie głosów. Pozostałą częśd udziałów A0 Sp. z o.o. posiada EC1 Fundacja Łódzka. Przedmiotem działalności A0 Sp. z o.o., która została zawiązana w dniu 9.02.2010, jest realizacja projektu internetowego. Władze Spółki Zarząd Od 07.03.2008 w skład Zarządu MakoLab S.A. wchodzą: Pan Wojciech Zielioski – Prezes Zarządu Pan dr Mirosław Sopek – Wiceprezes Zarządu Życiorysy obecnych członków Zarządu Spółki są http://www.makolab.pl/pl/investors/board/ dostępne na stronie WWW: Rada Nadzorcza W okresie 01.01.2009 – 31.12.2009 w skład Rady Nadzorczej MakoLab S.A. wchodzili: Pan Włodzimierz Mrozek – Przewodniczący Rady Nadzorczej powołany w dniu 22.08.2007 na roczną kadencję, która upłynęła w dniu 29.06.2009, Pan dr Piotr Goetzen – Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej powołany w dniu 22.08.2007 na roczną kadencję, która upłynęła w dniu 29.06.2009, Pan dr Jerzy M. Rudzioski – Członek Rady Nadzorczej powołany w dniu 30.06.2008 na trzyletnią kadencję, Pan Rafał Marcinów – Członek Rady Nadzorczej powołany z dniem 30.06.2008 na trzyletnią kadencję, zrezygnował z członkostwa w Radzie z dniem 31.12.2009, Pan Sławomir Jarecki - Członek Rady Nadzorczej powołany z dniem 30.06.2008 na trzyletnią kadencję, wybrany na Wiceprzewodniczącego Rady Nadzorczej w dniu 24.07.2009, Pani mec. Sybilla Graczyk – Przewodnicząca Rady Nadzorczej powołana w dniu 29.06.2009 na trzyletnią kadencję, wybrana na Przewodniczącą w dniu 24.07.2009, Pan dr Jacek Michalak – Członek Rady Nadzorczej powołany w dniu 29.06.2009 na trzyletnią kadencję. W dniu 22.12.2009, na skutek rezygnacji Pana Rafała Marcinówa, Rada Nadzorcza powołała w drodze kooptacji Pana Tomasza Sękalskiego na Członka Rady Nadzorczej od dnia 01.01.2010. W dniu sporządzenia sprawozdania w skład Rady Nadzorczej Spółki wchodzą: Pani mec. Sybilla Graczyk – Przewodnicząca, która ma status członka niezależnego Rady, Pan Sławomir Jarecki – Wiceprzewodniczący, który ma status członka niezależnego Rady, Pan Dr Jacek Michalak – Członek, który ma status członka niezależnego Rady, Pan Dr Jerzy M. Rudzioski – Członek, który ma status członka niezależnego Rady, Pan Tomasz Sękalski – Członek, który ma status członka niezależnego Rady. Życiorysy obecnych członków Rady Nadzorczej są dostępne na stronie WWW: http://www.makolab.pl/pl/investors/board_of_directors/ 6/18 Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy W okresie 01.01.2009 – 31.12.2009 odbyło się jedno, Zwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy, które miało miejsce w Łodzi w dniu 29.06.2009. Uchwały podjęte na WZA są dostępne na stronie WWW: http://www.makolab.pl/pl/investors/wza/ Autoryzowany Doradca Funkcję Autoryzowanego Doradcy pełni dla Spółki BTFG Audit Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, ul. Śniadeckich 17. Wynagrodzenie BTFG Audit Sp. z o.o. (wcześniej Rucioski i Wspólnicy Kancelaria Audytorów i Doradców Sp. z o.o.) wyniosło w roku 2009: 20.829,00 zł netto z tytułu pełnienia funkcji Autoryzowanego Doradcy oraz 13.000,00 zł netto z tytułu badania sprawozdania finansowego za rok obrotowy 2008. Animator Rynku Funkcję Animatora Rynku pełni dla Spółki Dom Maklerski AmerBrokers S.A. z siedzibą w Warszawie, Al. Jerozolimskie 123 a. Zasady ładu korporacyjnego W 2009 roku Spółka nie stosowała zasad ładu korporacyjnego określonych w dokumencie „Dobre Praktyki Spółek Notowanych na NewConnect” z uwagi na to, że nie były one obowiązujące. Kredyty W dniu 30.11.2009 Spółka, po uzyskaniu zgody Rady Nadzorczej, przedłużyła z Bankiem PEKAO S.A. w Warszawie umowę na kredyt w rachunku bieżącym w wysokości do 560 000,00 zł. Zabezpieczeniem kredytu jest przewłaszczenie majątku ruchomego Spółki. Spółka nie zaciągała innych kredytów w okresie od 01.01.2009 do 31.12.2009. Pożyczki, poręczenia i gwarancje W dniu 26.01.2009 po uzyskaniu zgody Rady Nadzorczej Spółka wystawiła weksel in blanco z deklaracją wekslową na kwotę 69 805,90 CHF. Weksel jest zabezpieczeniem zawartej z BRE Leasing Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie umowy leasingu 5-ciu samochodów osobowych marki Renault o łącznej wartości 56 275,40 CHF netto. Umowa została zawarta na okres 35-ciu miesięcy w celu obniżenia kosztów użytkowania samochodów. W okresie od 01.01.2009 do 31.12.2009 Spółka nie udzielała innych pożyczek, poręczeo i gwarancji finansowych. Nabycie akcji własnych W okresie od 01.01.2009 do 31.12.2009 Spółka nie nabywała akcji własnych. Zdolnośd do regulowania zobowiązao W okresie od 01.01.2009 do 31.12.2009 Spółka nie miała problemów z terminowym regulowaniem własnych zobowiązao, zarówno finansowych jak i wobec dostawców. 7/18 Instrumenty finansowe Na dzieo 31.12.2009 w Spółce nie występowały instrumenty finansowe. Najważniejsze wydarzenia Styczeo 2009 W ramach międzynarodowego konsorcjum koordynowanego przez Uniwersytet w Sztokholmie Spółka przystąpiła do realizacji projektu "Contaminant-specific isotope analyses as sharp environmental-forensics tools for site characterisation, monitoring and source apportionment of pollutants in soil" współfinansowanego przez Unię Europejską z 7 Programu Ramowego. W ramach projektu Spółka wykonuje webową wizualizację skomplikowanego procesu chemicznego, na co składa się opracowanie wydajnego algorytmu obliczeniowego oraz atrakcyjnej prezentacji procesu. Wartośd prac realizowanych przez Spółkę wyniesie 62.500 Euro, a wysokośd dofinansowania 51.600 Euro. Realizując projekt, Spółka opracuje technologie i zbierze doświadczenia mające istotne znaczenie dla wykonywania aplikacji webowych w przyszłości, co jest ważnym elementem strategii Spółki. Luty 2009 Spółka zawarła z francuską spółką SOGESMA EURL, będącą częścią grupy RCI Banque, umowę na opracowanie zaawansowanego narzędzia do zarządzania i edycji elektronicznych reprezentacji dokumentów rzeczywistych. Wartośd kontraktu wynosiła 44 800 Euro netto, a prace zostały zakooczone w II kwartale 2009 r. Umowa stanowiła istotne rozszerzenie zakresu dotychczasowej współpracy MakoLab S.A. z francuską spółką. Marzec 2009 Spółka zawarła umowę z IIC Retail Sp. z o.o., będącą spółką zależną Giron Development & Building Ltd, izraelskiej firmy specjalizującej się w rynku nieruchomości, w tym w inwestycjach deweloperskich, wynajmie i zarządzaniu. Umowa obejmowała dostawę i wdrożenie autorskiego systemu ColDis oraz jego adaptację zgodnie z indywidualnymi potrzebami Klienta. Wartośd kontraktu wyniosła 156 950 zł netto. Spółka podpisała także umowę z Polskie Centra Handlowe "PTAK" S.A. z siedzibą w Rzgowie, spółką zarządzającą największym w Polsce ośrodkiem handlu tekstyliami, na dostawę i wdrożenie autorskiego systemu wspomagającego zarządzanie ColDis oraz dostawę serwera wraz z oprogramowaniem systemowym. Wartośd kontraktu wyniosła 231 000,00 zł netto. Kwiecieo 2009 Spółka zawarła umowę z Inter-Best-97 Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, będącą częścią Grupy Europcar zajmującej się wynajmem samochodów, na wykonanie i wdrożenie autorskiego systemu CRM oraz dostawę sprzętu komputerowego wraz z oprogramowaniem systemowym. Wartośd kontraktu wyniosła na 157 704,00 PLN netto. Maj 2009 W dniu 21.05.2008 Zarząd Spółki zwołał Zwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy na dzieo 29.06.2009. Czerwiec 2009 Spółka zawarła umowę na pierwsze wdrożenie autorskiego systemu Fractus 2.0 w Batcar K. Pawlud, B. Tyliszczak Spółka jawna z siedzibą w Zielonej Górze. Wartośd umowy wynosiła 251 500,00 zł netto. Spółka rozpoczęła także realizację projektu "Zwiększenie konkurencyjności MakoLab S.A. poprzez opracowanie i wdrożenie innowacyjnej technologii informatycznej oraz modernizację procesu wytwarzania oprogramowania" w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013, Oś Priorytetowa III: Gospodarka, Innowacyjnośd, Przedsiębiorczośd. W dniu 29.06.2008 w Łodzi odbyło się Zwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Spółki. Lipiec 2009 8/18 Spółka zawarła ramową umowę z jednym z operatorów telekomunikacyjnych na dostawy urządzeo Patton Electronics. Umowa określała warunki dostaw, które nie odbiegały od warunków rynkowych, została zawarta na czas nieokreślony i nie zawierała jednoznacznie określonej wartości. Na podstawie dodatkowych ustaleo z Klientem dotyczących planowanego harmonogramu dostaw Zarząd Spółki oceniał, że przychody z tytułu realizacji umowy mogą do kooca 2009 roku osiągnąd wartośd 430.000 zł netto. Plan ten nie został wykonany z uwagi na to, że w roku 2009 umowa nie była realizowana, o czym Zarząd informował w raportach kwartalnych. Wrzesieo 2009 Rada Nadzorcza Spółki wybrała „INTEGRAL AUDIT” Przedsiębiorstwo Audytorskie Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Łodzi do badania sprawozdania finansowego MakoLab S.A. za rok 2009. Październik 2009 Na mocy Uchwały Nr 1729/09 Zarządu Województwa Łódzkiego z dnia 5 października 2009 r. projekt "Zwiększenie konkurencyjności MakoLab S.A. poprzez opracowanie i wdrożenie innowacyjnej technologii informatycznej oraz modernizację procesu wytwarzania oprogramowania" został wyłoniony do dofinansowania w konkursie nr RPLD.03.02.00-3/09 w ramach osi priorytetowej III: Gospodarka, innowacyjnośd, przedsiębiorczośd, działanie III.2 Podnoszenie innowacyjności i konkurencyjności przedsiębiorstw, Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007 – 2013. Grudzieo 2009 Spółka otrzymała informację od Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi o pozytywnej ocenie formalnej wniosku o dofinansowanie projektu "Podniesienie kompetencji Kapitału Ludzkiego MakoLab SA drogą do wzrostu konkurencyjności" złożonego w ramach konkursu zamkniętego z Poddziałania 8.1.1 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Obszary działalności Działalnośd Spółki w okresie 01.01.2009 – 31.12.2009 koncentrowała się w poniższych obszarach. Serwisy WWW W tej grupie znajdują się usługi: projektowania graficznego, tworzenia mechanizmów i oprogramowania oraz zarządzania serwisami WWW - portalami, wortalami, sklepami internetowymi, prezentacjami multimedialnymi, itp. Serwisy opracowywane przez Spółkę charakteryzują się wykorzystaniem zaawansowanych technologii tworzenia oprogramowania typu „web services”. Systemy zarządzania Fractus i MegaSale Fractus i MegaSale (jego rozwijanie zostało zakooczone w 2008 roku) są autorskimi, rozproszonymi systemami zarządzania sprzedażą i logistyką przeznaczonymi dla przedsiębiorstw o zróżnicowanej organizacyjnie i rozproszonej geograficznie strukturze sprzedaży. CDN XL CDN XL jest wielomodułowym systemem wspomagania zarządzania firmy COMARCH S.A. dedykowanym dla średnich przedsiębiorstw. MakoLab S.A. jest autoryzowanym partnerem COMARCH S.A. Sprzedaż licencji i usług związanych z CDN XL prowadzona była głównie do klientów systemów MegaSale i Fractus, z którymi MakoLab integruje moduły CDN XL. ColDis ColDis to rodzina systemów dedykowanych dla zarządców centrów handlowych oraz developerów. W skład tej rodziny systemów wchodzą: ColDis I (kolekcja i dystrybucja kosztów 9/18 centrum handlowego), ColDis II (obsługi najemców, fakturowania, kontroli umów i aneksów, kosztów mediów etc.), ColDis Development (przygotowanie inwestycji i kontrola jej budżetu), Carlos 2000 (rejestracja utargów najemców centrów handlowych). Spółka opracowuje także systemy klasy Business Intelligence zintegrowane z systemami ColDis. e-Schola e-Schola jest systemem dedykowanym dla szkół wyższych wspierającym zarządzanie procesami dydaktycznymi. Inne Spółka projektuje i opracowuje systemy zarządzania na zamówienie oraz prowadzi usługi outsourcingu informatycznego dla tych systemów. Usługi internetowe Spółka prowadzi usługi udostępniania kont poczty elektronicznej oraz wirtualnych serwerów WWW (hosting), a także utrzymywania i administracji serwerami należącymi do klientów (hoteling). Usługi te są świadczone na zasobach własnego Centrum Danych MakoLab (Data Center) zlokalizowanego w siedzibie Spółki. Dystrybucja urządzeo Patton Electronics Spółka jest autoryzowanym dystrybutorem sprzętu sieciowego i telekomunikacyjnego firmy Patton Electronics, Co. z USA. Sprzedaż oprogramowania Spółka prowadzi sprzedaż oprogramowania innych producentów przede wszystkim firm: Hypercube, Inc., Advanced Chemistry Development, Inc., CambridgeSoft, AnCAD, Inc. (oprogramowanie naukowe – chemia) oraz Intel, Inc. (produkty developerskie). Sprzedaż sprzętu komputerowego Spółka prowadzi sprzedaż sprzętu komputerowego wraz z oprogramowaniem systemowym (przede wszystkim firmy Microsoft, Inc.) dla klientów, którym dostarcza w/w rodzaje produktów i usług. Usługi serwisowe sprzętu i oprogramowania komputerowego Spółka prowadzi usługi serwisu sprzętu i oprogramowania komputerowego dla klientów, którym dostarcza w/w rodzaje produktów i usług. Sprzedaż Całkowitą wartośd sprzedaży Spółki w okresie 01.01.2009 – 31.12.2009 przedstawia tab. 2. 2009 2008 tys. zł tys. zł 7 022,79 7 548,19 Całkowita sprzedaż Zmiana -6,96% Tab. 2. Sprzedaż całkowita Sprzedaż w podziale na kraj i eksport Strukturę sprzedaży (wyrażoną w zł) w okresie 01.01.2009 – 31.12.2009 w podziale na kraj i eksport przedstawia tab. 3. 10/18 2009 56,39% 43,61% 100,00% Kraj Eksport 2008 53,34% 46,66% 100,00% Tab. 3. Sprzedaż w podziale na kraj i eksport Sprzedaż w podziale na produkty i usługi oraz towary Strukturę sprzedaży w okresie 01.01.2009 – 31.12.2009 w podziale na produkty i usługi oraz towary przedstawia tab.4. Produkty i usługi Towary 2009 90,39% 9,61% 100,00% 2008 84,42% 15,58% 100,00% Tab. 4. Sprzedaż w podziale na produkty i usługi oraz towary Sprzedaż w podziale na obszary działalności Strukturę sprzedaży w okresie 01.01.2009 – 31.12.2009 w podziale na obszary działalności przedstawia tab. 5. Serwisy WWW Systemy zarządzania Usługi internetowe Dystrybucja Patton Sprzedaż oprogramowania Sprzedaż sprzętu Uslugi serwisowe Inne Razem 2009 54,77% 28,37% 5,82% 4,08% 3,44% 2,09% 0,90% 0,52% 100,00% 2008 58,11% 20,75% 4,36% 8,08% 4,71% 2,27% 1,56% 0,16% 100,00% Tab. 5. Sprzedaż w podziale na obszary działalności Strukturę sprzedaży w obszarze systemów zarządzania w okresie 01.01.2009 – 31.12.2009 przedstawia tab. 6. ColDis Inne Fractus + CDN e-Schola Razem 2009 46,19% 26,88% 24,51% 2,42% 100,00% 2008 69,30% 5,24% 22,06% 3,40% 100,00% Tab. 6. Sprzedaż systemów zarządzania w podziale na rodzaje systemów Najwięksi klienci Największymi odbiorcami produktów i usług Spółki w okresie 01.01.2009 – 31.12.2009 były: 11/18 1) Sogesma EURL (grupa Banku RCI). Spółka wykonywała dla tej firmy zaawansowane serwisy WWW – kalkulatory finansowe i leasingowe oraz usługi hostingu tych serwisów. 2) Firmy koncernu Renault–Nissan w tym: Renault S.A.S (centrala koncernu), Renault Wielka Brytania, Renault Polska, Renault Austria, Renault Chorwacja i Renault Szwajcaria. Spółka wykonywała dla tych firm serwisy WWW oraz usługi outsourcingu związane z ich zarządzaniem i utrzymaniem. 3) Cefik Polska Sp. z o.o. (zarządca kilkunastu centrów handlowych w Polsce). Firma jest użytkownikiem systemu ColDis. Spółka wdrażała dla niej także rozwiązanie klasy Business Intelligence zintegrowane z tymi systemami. 4) Batcar Spółka Jawna z siedzibą w Zielonej Górze (sprzedaż i serwis opon oraz akumulatorów). Spółka wdrożyła dla tej firmy system Fractus 2.0 oraz świadczyła usługi wsparcia technicznego. 5) Polskie Centra Handlowe „PTAK” SA (zarządzanie centrum targowym). Spółka wdrożyła dla tej firmy system ColDis. 6) IIC Retail Sp. z o.o. Centrum Handlowe Skorosze (spółką zależna Giron Development & Building Ltd). Spółka wdrożyła w tym centrum system ColDis. 7) Inter Best 97 (grupa Europcar, wynajem samochodów). Spółka wdrożyła dla tej firmy autorski system CRM. 8) Art Store (produkcja obrazów i ich internetowa sprzedaż m.in. za pośrednictwem serwisów aukcyjnych). Firma jest użytkownikiem systemu Fractus. Spółka wykonywała także dla niej prace związane z utrzymaniem serwisów WWW w tym sklepów internetowych. 9) Philips Lighting Poland SA. Spółka wykonywała dla tej firmy serwisy WWW oraz usługi outsourcingu związane z ich zarządzaniem i utrzymaniem. 10) BRE Bank SA. Spółka wykonywała dla banku usługi outsourcingu informatycznego. Podsumowanie wyników finansowych Wyniki finansowe Spółki w okresie 01.01.2009 – 31.12.2009 przedstawia tab. 7. 2009 tys. zł 255,35 267,16 416,27 224,38 162,28 Zysk ze sprzedaży Zysk z działalności operacyjnej EBIDTA Zysk brutto Zysk netto 2008 tys. zł 521,68 485,08 579,79 700,48 544,67 Zmiana -51,05% -44,93% -28,20% -67,97% -70,21% Tab. 7. Wyniki finansowe Niższe niż w 2008 roku: zysk ze sprzedaży, zysk z działalności operacyjnej oraz EBIDTA są wynikiem niższej sprzedaży przy utrzymaniu kosztów operacyjnych w roku 2009 na niemal tym samym poziomie co w roku 2008. Z kolei pogorszenie zysku brutto w stosunku do 2008 roku jest wynikiem znaczących przychodów finansowych w 2008 roku wynikających z dodatnich różnic kursowych. W 2009 roku Spółka odniosła stratę na działalności finansowej na skutek spadku kursu Euro o ostatnim kwartale roku. W okresie 01.01.2009 – 31.12.2009 Spółka uzyskała zysk netto w wysokości 162,28 tys. zł. W raporcie kwartalnym za IV-ty kwartał 2009 Spółka podała zysk netto w 2009 roku w wysokości ok. 269 tys. zł. Niższa o ok. 100 tys. zł wartośd zysku netto w sprawozdaniu finansowym za 2009 rok wynika ze spisania w koszty lub utworzenia rezerw na nie ściągalne lub sporne należności. Zarząd Spółki zamierza rekomendowad przeznaczenie zysku netto na kapitał zapasowy Spółki. Sytuację finansową Spółki na dzieo 31.12.2009 ilustrują wskaźniki finansowe zawarte w tab. 8. 12/18 31.12.2008 0,04 0,05 0,02 31.12.2008 0,15 0,20 0,07 Wskaźnik płynności I Wskaźnik plynności II Wskaźnik płynności III 3,87 3,75 1,08 3,98 3,81 1,51 Szybkośd spłaty należności w dniach Szybkośd spłaty zobowiązao w dniach 105 305 80 136 Udział kapitału własnego w finansowaniu majątku Pokrycie majątku trwałego kapitałem własnym 0,75 2,66 0,74 8,36 0,45 zł 0,02 zł 0,43 zł 0,08 zł Rentownośd majątku Rentownośd kapitału własnego Zyskownośd sprzedaży Wartośd księgowa na jedną akcję Wynik finansowy na jedną akcję Tab. 8. Wskaźniki finansowe Objaśnienia wskaźników: a) rentownośd majątku – zysk netto/średni stan aktywów b) rentownośd kapitału własnego - zysk netto/średni stan kapitałów własnych c) zyskownośd sprzedaży – zysk netto/przychody ze sprzedaży produktów oraz towarów i materiałów d) wskaźnik płynności I – aktywa obrotowe/zobowiązania krótkoterminowe e) wskaźnik płynności II – (aktywa obrotowe-zapasy)/zobowiązania krótkoterminowe f) wskaźnik płynności III – inwestycje krótkoterminowe/zobowiązania krótkoterminowe g) szybkośd spłaty należności w dniach – średni stan należności brutto z tytułu dostaw i usług*365/przychody ze sprzedaży produktów oraz towarów i materiałów h) szybkośd spłaty zobowiązao w dniach - średni stan zobowiązao brutto z tytułu dostaw towarów i uslug*365/wartośd sprzedanych towarów i materiałów i) udział kapitału własnego w finansowaniu majątku - kapitały własne/aktywa j) pokrycie majątku trwałego kapitałem własnym - kapitał własny/aktywa trwałe k) wartośd księgowa na jedną akcję - kapitały własne/liczba akcji l) wynik finansowy na jedną akcję - zysk netto/liczba akcji Wysoki „wskaźnik spłaty należności w dniach” wynika z wysokiego stanu należności na dzieo 31.12.2009, co jest związane z zafakturowaniem przez Spółkę ok. 15% rocznych przychodów w miesiącu grudniu. Drugim powodem są długie terminy płatności klientów zagranicznych generujących 43% przychodów Spółki. Znaczny spadek, w stosunku do 2008 roku, „szybkości spłaty należności w dniach” jest wynikiem konieczności utworzenia zapasów urządzeo Patton Electronics w IV-tym kwartale 2009 w związku z zawarciem ramowej umowy z operatorem telekomunikacyjnym. Zobowiązania z tego tytułu na koniec roku w powiązaniu z niską wartością sprzedanych towarów w 2009 (7% przychodów ze sprzedaży) wpłynęły na osiągniętą wartośd wskaźnika. Na mocy umowy z dostawcą urządzeo Patton Electronics płatności z tytułu zapasów na nie realizowaną umowę z operatorem telekomunikacyjnym są rozłożone do III-go kwartału 2010. 13/18 Badanie sprawozdania finansowego za okres 01.01.2009 – 31.12.2009 Badanie sprawozdania finansowego Spółki za okres od 01.01.2009 do 31.12.2009 zostało uchwałą Rady Nadzorczej z dnia 28.09.2009 powierzone ”INTEGRAL AUDIT” Przedsiębiorstwo Audytorskie Sp. z o.o. z siedzibą w Łodzi. „INTEGRAL AUDIT” jest zarejestrowana na liście podmiotów uprawnionych do badania sprawozdao finansowych pod numerem 1400. Badanie zostało wykonane na podstawie umowy z MakoLab SA z dnia 18.12.2009. W 2009 roku ani przedtem Spółka nie zwierała innych umów z ”INTEGRAL AUDIT” Przedsiębiorstwo Audytorskie Sp. z o.o. z siedzibą w Łodzi. Realizacja prognoz Z uwagi na zmienną sytuację w otoczeniu rynkowym Spółki Zarząd odstąpił od przedstawienia prognozy wyników finansowych na 2009 rok, co zostało zakomunikowane w raporcie kwartalnym za IV-ty kwartał 2008. Spółka w kolejnych raportach kwartalnych informowała o prognozie sprzedaży na następny kwartał. W raporcie za III-ci kwartał 2009 z dnia 05.11.2009 podano prognozę przychodów w całym 2009 roku w wysokości 7.600 tys. zł, o ile średni kurs Euro w IV-tym kwartale 2009 nie będzie niższy niż 4,25 zł. Porównanie uzyskanych wyników z tą prognozą ilustruje tab. 9. Przychody ze sprzedaży Prognoza 05.11.2009 tys. zł 7 600,00 Wykonanie tys. zł 7 022,79 Różnica -7,59% Tab. 9. Porównanie wyników z prognozą sprzedaży w 2009 Niższa od zakładanej sprzedaż w 2009 roku była spowodowana: a) nie realizowaniem umowy z operatorem telekomunikacyjnym na sprzedaż urządzeo Patton Electronics, Zarząd planował przychody z tej umowy w wysokości 430 tys. zł, b) przesunięciem zakooczenia części projektów z IV-tego kwartału 2009 na I-szy kwartał 2010, ich wartośd to ok. 150 tys. zł, c) niższym od zakładanego kursem Euro szczególnie w koocu grudnia 2009 (kurs średni NBP 4,1082 zł), kiedy to Spółka rozliczała większośd kontraktów zagranicznych zaplanowanych na IV-ty kwartał 2009, obniżyło to planowane przychody z eksportu o ok. 30 tys. zł. Realizacja założonych celów rozwojowych Budowa struktur handlowych i marketingowych W okresie 01.01.2009 – 31.12.2009 kontynuowano budowę profesjonalnych struktur handlowych i marketingowych. W efekcie nastąpiła dalsza dywersyfikacja portfela klientów Spółki oraz wzrósł udział sprzedaży do nowych klientów w całkowitej sprzedaży Spółki. Rozwój produktów Spółki Web services Spółka kontynuowała rozwijanie kluczowych z punktu widzenia jej strategii technologii tworzenia oprogramowania typu „web service”. W koocu 2009 roku dokonano dużych innowacyjnych zmian w usługach dla Sogesma EURL (grupa RCI Banque) polegających na wprowadzeniu 14/18 nowoczesnej architektury dla obliczeo kredytowych i leasingowych w zakresie oprogramowania i wysoko wydajnych obliczeo w Centrum Danych MakoLab SA. Wprowadzono także narzędzia Business Intelligence do analizy zachowao klientów banku podczas symulacji kredytowych i leasingowych oraz opracowano pierwsze wersje symulatorów dla urządzeo mobilnych. Technologia ASPexplore Autorska technologia Spółki – ASPexplore została wykorzystana w pracującym w wersji off-line systemie zarządzania treścią RSI-CMS opracowanym dla koncernu Renault-Nissan i wdrażanym w jego oddziałach na całym świecie. Autorski system zarządzania treścią (CMS) Autorski system zarządzania treścią (CMS) wykonany w technologii ASP.NET 2.0, którego rozwijanie podjęto w 2008 roku, był dalej udoskonalany i wykorzystany w serwisach WWW realizowanych w 2009 roku. Fractus 2.0 Kontynuowano opracowanie nowego systemu zarządzania sprzedażą Fractus 2.0, wykorzystując do tego technologie ASP.NET, FLEX oraz WPF. W 2009 roku system został wdrożony u pierwszego klienta. Rozbudowa systemów ColDis Kontynuowano prace rozwojowe rodziny systemów ColDis wspierających zarządzanie centrami handlowymi. Inne projekty rozwojowe Wdrożenie innowacyjnej technologii informatycznej Od 01.06.2009 Spółka realizuje projekt „Zwiększenie konkurencyjności MakoLab S.A. poprzez opracowanie i wdrożenie innowacyjnej technologii informatycznej oraz modernizację procesu wytwarzania oprogramowania”. Przedmiotem projektu jest opracowanie innowacyjnej technologii polegającej na transakcyjnej integracji systemów opartych o rozproszone struktury baz danych oraz zaimplementowanie jej w autorskich systemach MakoLab-u. W 2010 roku planowane jest zakupienie profesjonalnego środowiska do wytwarzania oprogramowania. Całkowita wartośd projektu wynosi 1 313 460,00 zł. Na mocy decyzji Zarządu Województwa Łódzkiego Spółka otrzymała na realizację projektu dofinansowanie w wysokości 407.484,00 zł z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013, Oś Priorytetowa III: Gospodarka, Innowacyjnośd, Przedsiębiorczośd. Umowa o dofinansowanie została podpisana w 2010 roku. Projekt będzie realizowany do 30 listopada 2010. Podniesienie kompetencji pracowników MakoLab W II-gim i III-cim kwartale 2009 zewnętrzna firma doradcza przeprowadziła na zlecenie Spółki badanie kompetencji i potrzeb szkoleniowych pracowników oraz na tej podstawie wspólnie z Zarządem Spółki określiła długofalowy plan rozwoju personelu. W efekcie tych działao sformułowano projekt „Podniesienie kompetencji kapitału ludzkiego MakoLab SA drogą do wzrostu konkurencyjności” Przedmiotem projektu jest realizacja programu szkoleniowego dla pracowników Spółki w latach 2010-2011. Całkowita wartośd projektu wynosi 1.689.641,43 zł. MakoLab złożył w 2009 roku wniosek o dofinansowanie projektu z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet VIII, Działanie 8.1 Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie, Poddziałanie 8.1.1 - Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych i doradztwo dla przedsiębiorstw. W dniu 04.05.2010 Zarząd Województwa Łódzkiego podjął decyzję o dofinansowaniu projektu, podpisanie umowy jest planowane na czerwiec 2010. Całkowita wysokośd dofinansowania wynosi 1.189.648,83 zł. Prognozy i plany Spółki na rok 2010 Sytuacja rynkowa w kluczowych obszarach działalności Spółki (serwisy WWW, systemy zarządzania, usługi internetowe) nadal charakteryzuje się dużą niepewnością i zmiennością. 15/18 Kluczowi klienci Spółki nie deklarują budżetów na cały 2010 rok. Także prognozy makroekonomiczne, w tym kluczowe dla Spółki dotyczące kursu złotego wobec Euro oraz sytuacji gospodarczej w Europie nie są jednoznaczne. Z tego względu podobnie jak w 2009 roku Zarząd Spółki podjął decyzję o nie przedstawianiu prognozy finansowej na cały 2010 rok, a jedynie planów sprzedaży na kolejne kwartały, które są publikowane w raportach kwartalnych. Głównym celem finansowym Zarządu w 2010 roku jest zwiększenie zyskowności Spółki. Czynniki ryzyka związane z działalnością Spółki Ryzyko związane ze zmiennością kursów walutowych Znaczący udział eksportu w przychodach powoduje powstawanie ryzyka kursowego, co może wpływad na wysokośd przychodów Spółki i jej zyskownośd. Spółka stara się ograniczad to ryzyko, negocjując z kontrahentami zagranicznymi krótsze terminy płatności oraz wzmacniając kontrolę spłat należności. Ryzyko związane z sytuacją makroekonomiczną Rozwój branży usług informatycznych pozostaje w bliskiej korelacji z ogólną sytuacją gospodarczą. Obserwowana niepewnośd co do sytuacji gospodarczej w Europie może negatywnie wpłynąd na wielkośd generowanych przez Spółkę przychodów ze sprzedaży oraz wyniki finansowe. Jest ono tym większe, że do kluczowych klientów Spółki należą firmy z branży motoryzacyjnej, która nie wyszła jeszcze z kryzysu. Spółka stara się ograniczad to ryzyko poprzez działania na rzecz dywersyfikacji portfela klientów oraz kontrolę kosztów operacyjnych. Ryzyko związane z możliwością utraty kluczowych pracowników lub nie pozyskaniem nowych Pracownicy o odpowiednim doświadczeniu i wiedzy mają kluczowe znaczenie dla funkcjonowania przedsiębiorstwa Spółki. Na rynku pracy obserwuje się popyt na programistów i konsultantów IT. Taka sytuacja może utrudnid proces rekrutacji, a także stwarza ryzyko odejścia kluczowych osób. Spółka stara się zapobiegad temu, oferując atrakcyjne warunki pracy, utrzymując wysoki procent pracowników zatrudnianych na podstawie stałych umów o pracę oraz zapewniając rozwój kompetencji poprzez udział w projekcie szkoleniowym. Ryzyko związane z dostarczaniem klientom aplikacji i systemów o kluczowym znaczeniu Istotna częśd projektów realizowanych przez Spółkę polega na wdrożeniu aplikacji, które regulują lub wręcz umożliwiają realizację ważnych procesów w przedsiębiorstwach klientów, a co za tym idzie warunkują ich prawidłowe funkcjonowanie. Istnieje ryzyko, iż w przypadku wadliwego działania aplikacji zainstalowanych u klientów przez MakoLab S.A. mogą oni ponieśd straty finansowe. W efekcie takich sytuacji klienci mogą usiłowad wyegzekwowad odszkodowanie ze strony MakoLab S.A. Spółka stara się ograniczad to ryzyko, odpowiednio organizując proces tworzenia i wdrażania aplikacji, a także zawierając w umowach klauzule ograniczające odpowiedzialnośd Spółki. Klauzule te są zgodne z obowiązującym prawem oraz praktykami występującymi w obrocie gospodarczym w szczególności w branży informatycznej. Jednakże już sam fakt wystąpienia z roszczeniami, jak i niezadowolenie klienta, może mied negatywny wpływ na wizerunek rynkowy MakoLab S.A. 16/18 Ryzyko związane z działalnością firm konkurencyjnych MakoLab S.A. działa na rynku usług informatycznych, który charakteryzuje się wysokim i stale rosnącym poziomem konkurencyjności. Do grona konkurentów Spółki można zaliczyd z jednej strony czołowych polskich integratorów, międzynarodowe koncerny z branży IT, globalne i krajowe firmy konsultingowe oferujące wdrażanie rozwiązao informatycznych i outsourcing IT, z drugiej natomiast małe przedsiębiorstwa i tzw. freelancerów oferujących usługi po bardzo atrakcyjnych cenach. Obserwuje się presję cenową wobec występującego spowolnienia gospodarczego oraz próby wchodzenia na rynek polski ze strony zagranicznych integratorów i globalnych dostawców usług informatycznych. Ponadto, zachodzące procesy konsolidacji w sektorze będą powodowad jeszcze silniejsze umacnianie się na rynku największych graczy. Spółka nie może też wykluczyd, że pojawi się podmiot będący w stanie wytworzyd produkty oferujące podobne rozwiązania technologiczne i funkcjonalne. Spółka stara się ograniczad to ryzyko poprzez budowanie trwałych relacji z kluczowymi klientami a także poprawę jakości i efektywności działao w zakresie tworzenia oprogramowania i świadczenia usług. Ryzyko związane z niewypłacalnością klientów Spółka oferuje swoim klientom odroczone terminy płatności za dostarczane towary, produkty i usługi. Występuje ryzyko stałej lub czasowej niewypłacalności klientów, co może wpłynąd na płynnośd finansową Spółki. Spółka ogranicza to ryzyko, stale monitorując stan należności oraz utrzymując odpowiedni poziom środków pieniężnych na rachunkach bankowych. Ryzyko związane z wdrażaniem nowych produktów i usług lub modyfikacją istniejących Specyfiką branży IT jest bardzo szybka ewolucja stosowanych technologii i rozwiązao informatycznych, a w związku z tym krótki cykl życia oferowanych produktów i towarów. Dla Spółki oznacza to koniecznośd zmian we własnych produktach i ustawiczne szkolenia w produktach obcych. Istnieje ryzyko, że pomimo ciągłego dostosowywania oferty, Spółka może nie byd w stanie zaoferowad rozwiązao, które będą najlepiej spełniały oczekiwania klientów. Pojawienie się na rynku nowych rozwiązao może spowodowad, że nieatrakcyjne rynkowo produkty znajdujące się w portfelu MakoLab S.A. mogą nie zapewnid Spółce wpływów oczekiwanych przy ich tworzeniu i rozwoju. Ryzyko związane ze zmianami regulacji prawnych Zmiany wprowadzane w polskim systemie prawnym mogą rodzid dla Spółki ryzyko w zakresie prowadzonej przez nią działalności gospodarczej. Dotyczy to w szczególności regulacji z dziedzin prawa handlowego, podatkowego, przepisów regulujących działalnośd gospodarczą, przepisów prawa pracy i ubezpieczeo społecznych czy prawa papierów wartościowych. Zmiany te mogą mied wpływ na otoczenie prawne działalności Spółki i na jej wyniki finansowe. Mogą ponadto stwarzad problemy wynikające z niejednolitej wykładni prawa, która obecnie jest dokonywana nie tylko przez sądy krajowe, organy administracji publicznej, ale również przez sądy wspólnotowe. Interpretacje dotyczące zastosowania przepisów, dokonywane przez sądy i inne organy interpretacyjne bywają często niejednoznaczne lub rozbieżne, co może generowad ryzyko prawne podobnie jak stosowanie przepisów krajowych niezgodnych z przepisami unijnymi czy też odmiennie interpretowanymi. Spółka stara się ograniczyd to ryzyko, stale współpracując z kancelarią prawną. 17/18 Ryzyko związane z polityką fiskalną Polski system podatkowy charakteryzuje się dużą zmiennością przepisów, które dodatkowo sformułowane są w sposób nieprecyzyjny i którym brakuje jednoznacznej wykładni. Interpretacje przepisów podatkowych ulegają częstym zmianom, przy czym zarówno organy skarbowe jak i orzecznictwo sądowe w sferze podatków nie mają wypracowanych jednolitych stanowisk. Wszystko to sprawia, że polskie spółki narażone są na większe ryzyko niż spółki działające w bardziej stabilnych systemach podatkowych. MakoLab S.A. stara się ograniczad to ryzyko zlecając prowadzenie ksiąg rachunkowych oraz rozliczenia podatkowe wyspecjalizowanej firmie. Łódź, 14 maja 2010 Wojciech Zielioski Prezes Zarządu Mirosław Sopek Wiceprezes Zarządu 18/18