Zaliczka na poczet zakupu mieszkania

Zaliczka na poczet zakupu mieszkania
Wpisany przez Sławomir Liżewski
Jaki są obowiązki związane z tą zaliczką na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych?
Pytanie
Jakie obowiązki ciążą na przyszłym nabywcy mieszkania, który daje zadatek, zaliczkę w
wysokości 70.000 zł na poczet zakupu mieszkania (przekazanie nastąpi u notariusza)?
Obecnie lokal jest własnością spółdzielni. Osoba mieszkająca chce wykupić mieszkanie, które
jest zadłużone, wobec czego potrzebuje pożyczyć od przyszłego nabywcy pieniądze, aby
spłacić długi i wykupić je od spółdzielni. Po zakończeniu procedur wykupu mieszkania od
spółdzielni, zostanie ono sprzedane nowemu właścicielowi.
Odpowiedź Z pytania można wywnioskować, że mamy do czynienia z pożyczką. Jeśli tak jest, to wówczas
będziemy mieli do czynienia z podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
1/4
Zaliczka na poczet zakupu mieszkania
Wpisany przez Sławomir Liżewski
Inaczej będzie jednak w przypadku, gdy chodzi o umowę przedwstępną i określony w niej
zadatek (zaliczkę).
Uzasadnienie
Zgodnie z przepisami art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności
cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) - dalej u.p.c.c.,
opodatkowaniu PCC podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów
albo zobowiązań darczyńcy,
4. umowy dożywocia,
5. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej
spłat lub dopłat,
6. ustanowienie hipoteki,
7. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej
służebności,
8. umowy depozytu nieprawidłowego,
9. umowy spółki.
Czynności prawne niewymienione w tym katalogu nie podlegają PCC. W sytuacji
przedstawionej w pytaniu możemy mieć do czynienia z dwiema sytuacjami.
2/4
Zaliczka na poczet zakupu mieszkania
Wpisany przez Sławomir Liżewski
Po pierwsze, może to być faktycznie pożyczka. Jeśli tak, czynność ta będzie podlegała PCC. W
tym przypadku warto pamiętać, że notariusze są płatnikami podatku od czynności
cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego. Przy czym są oni obowiązani
uzależnić dokonanie czynności cywilnoprawnej od uprzedniego zapłacenia podatku (art. 10 ust.
2 i 3 u.p.c.c.).
Po drugie, może to być zadatek lub zaliczka, które mogą być związane z zawarciem umowy
przedwstępnej.
Przypomnijmy, że zgodnie z przepisami art. 394 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny
(Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) - dalej k.c., w razie niewykonania umowy przez jedną ze
stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i
otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej.
Natomiast w razie:
1. wykonania umowy zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała;
jeśli zaś zaliczenie nie jest możliwe, zadatek ulega zwrotowi,
2. rozwiązania umowy zadatek powinien być zwrócony, a obowiązek zapłaty sumy
dwukrotnie wyższej odpada; to samo dotyczy wypadku, gdy niewykonanie umowy nastąpiło
wskutek okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności albo za które
ponoszą odpowiedzialność obie strony.
Jeśli chodzi o zaliczkę, jest to forma płatności, której istotą jest zaliczenie jej kwoty na poczet
określonej należności. Czynność polegająca na przekazaniu lub zwrocie zadatku lub zalicza nie
3/4
Zaliczka na poczet zakupu mieszkania
Wpisany przez Sławomir Liżewski
podlega PCC (porównaj - interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w
Bydgoszczy z 15 marca 2010 r., ITPB2/436-206/09/ENB).
Opodatkowaniu PCC nie podlega także umowa przedwstępna (interpretacja indywidualna
wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 13 lutego 2009 r.,
ILPB2/436-125/08-2/MK).
4/4