wydrukuj - Pracownia na rzecz Wszystkich Istot

Oświadczenie dotyczące stanowiska Ministra
Środowiska w sprawie budowy obwodnicy
Augustowa
W nawiązaniu do stanowiska Pana Ministra Środowiska dotyczącego przebiegu planowanej
obwodnicy Augustowa, zakomunikowanego na konferencji prasowej w dn. 02.03.2006 oraz
przekazanego w informacji rzecznika prasowego Ministra z dnia 06.03.2006, pragniemy oświadczyć,
co następuje:
Białystok, Warszawa, Łódź, 20.03.2006
Szanowny Pan
Prof. dr hab. Jan Szyszko
Minister Środowiska
Warszawa
W nawiązaniu do stanowiska Pana Ministra Środowiska dotyczącego przebiegu planowanej
obwodnicy Augustowa, zakomunikowanego na konferencji prasowej w dn. 02.03.2006 oraz
przekazanego w informacji rzecznika prasowego Ministra z dnia 06.03.2006, pragniemy
oświadczyć, co następuje:
Pozarządowe organizacje ekologiczne i obywatelskie apelujące o ochronę doliny Rospudy i Obszaru
Specjalnej Ochrony Ptaków „Puszcza Augustowska” (w tym poprowadzenie obwodnicy Augustowa
poza OSOP) z zadowoleniem przyjmują do wiadomości decyzję Ministra Środowiska, prof. Jana
Szyszko, nakładającą na inwestora konieczność uzupełnienia przedłożonej dokumentacji o analizę
rozwiązań alternatywnych w stosunku do zaproponowanego wariantu realizacyjnego.
Podtrzymujemy naszą opinię, że rzetelna analiza rozwiązań alternatywnych musi obejmować
warianty przebiegu obwodnicy, omijajace OSOP. Możliwość taką daje wybór wariantu
przechodzącego przez Chodorki – mapy obrazujące to rozwiązanie wielokrotnie przedkładane były
przez organizacje pozarządowe do Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku i Ministerstwa Środowiska.
Wybór takiego rozwiązania umożliwi kompleksowe rozwiązanie problemów komunikacyjnych
północnego Podlasia m.in. poprzez kompatybilne połąaczenie budowy obwodnic Suwałk i Augustowa.
Wprawdzie przesunie to w czasie rozpoczęcie budowy obwodnicy Augustowa (zdaniem projektantów
dróg jest to perspektywa ok. 2 lat), ale przyspieszy znacznie budowę obwodnicy Suwałk (70 tys.
mieszkańców), poprawi komfort i jakość życia mieszkańców obu miast, zapewni poszanowanie prawa,
zwiększy jednocześnie szansę na pozyskanie funduszy Unii Europejskiej (preferowane są projekty
duże). W końcowym bilansie, takie rozwiązanie pozwoli oddać do użytku obie inwestycje szybciej, niż
przy zachowaniu obecnej lokalizacji obwodnicy Augustowa.
W obliczu istnienia możliwości realizacji inwestycji poza OSO Puszcza Augustowska
uważamy za niedopuszczalne zaakceptowanie rozwiązań zlokalizowanych na obszarze
chronionym (estakada lub tunel). Niewątpliwie dokumentacja zawierająca analizę wariantów
realizacji inwestycji powinna być wzbogacona o analizę wariantu tunelowego, jednakże wskazanie
tunelu jako optymalnego rozwiązania (przy jednoczesnym zignorowaniu wariantów omijających
Oświadczenie dotyczące stanowiska Ministra Środowiska w sprawie budowy obwodnicy Augustowa
1
OSOP Puszcza Augustowska) jest zapewne sprzeczne z prawem i nie może być zaakceptowane przez
sygnatariuszy tego pisma, ze względu na:
1) przesłanki wynikające z Art.52 ust.1 pkt.3 Prawa Ochrony Środowiska oraz art. 6(3) Dyrektywy
92/43/EEC) mówiące o konieczności wyboru rozwiązań najkorzystniejszych dla obszaru Natura 2000.
W tym przypadku rozwiązanie omijające obszar Natura 2000 jest bezdyskusyjnie korzystniejsze, niż
tunel przechodzący jedynie pod fragmentem OSOP. Potwierdza to w swoich wytycznych
metodologicznych Komisja Europejska:
„/.../ przedsięwzięcie lub plan, który może negatywnie wpływać na obszar Natura 2000 (sam lub w
powiązaniu z innymi przedsięwzięciami lub planami) będzie dalej rozpatrywany, należy obiektywnie
stwierdzić, że nie istnieją rozwiązania alternatywne /.../. MN 2000 stwierdza również, że „dlatego na
tym etapie inne kryteria oceny, takie jak kryteria gospodarcze, nie mogą być postrzegane za
uchylające kryteria ekologiczne.” Badanie rozwiązań alternatywnych wymaga, zatem, aby cele
ochrony i status obszaru Natura 2000 przeważały nad jakimikolwiek rozważaniami dotyczącymi
kosztów, opóźnień lub innych aspektów rozwiązania alternatywnego. Kompetentny organ nie
powinien dlatego ograniczyć rozważań do rozwiązań alternatywnych sugerowanych przez inicjatora
przedsięwzięcia lub planu. Zadaniem państwa członkowskiego jest rozpatrzenie rozwiązań
alternatywnych, które mogą być zlokalizowane nawet w różnych regionach /.../.”
2) fakt, iż realizacja koncepcji tunelu będzie miała nadal wysoce negatywne oddziaływanie na cel
powołania ochrony Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków – Puszcza Augustowska. Zakładając, że
realizacja pomysłu w ogóle się powiedzie, oddziaływanie to zostanie jedynie zminimalizowane. Tunel
o długości 1300 m ocaliliby jedynie 1300 metrów z 7000 metrowego odcinka OSO, przez który ma
przebiegać droga. Reszta pasa OSO poza doliną rzeczną (o długości 5700 metrów i szerokości
kilkudziesięciu metrów) zostałaby zniszczona – w tym 3 typy siedlisk przyrodniczych z I załącznika
Dyrektywy Siedliskowej, oraz kilkadziesiąt stanowisk kilkunastu gatunków ptaków z I załącznika
Dyrektywy Ptasiej.
3) istnienie wysokiego prawdopodobieństwa niepowodzenia przy realizacji tunelu, co zarówno
zniszczy bezpowrotnie dolinę, jak i nie pozwoli zrealizować projektu. Obawy te potwierdzają
ekspertyzy wykonane na zamówienie Białostockiego Oddziału GDDKiA.
4) proponowany tunel jest rozwiązaniem wybitnie nieefektywnym ekonomicznie. Mając na uwadze
fakt, że przy dotychczas proponowanej przez GDDKiA formie trasy z estakadą nad doliną Rospudy,
jej stopa zwrotu (IRR) jest na granicy opłacalności budowy, wyrażamy nasze głębokie wątpliwości co
do opłacalności tunelu, jako projektu o jeszcze niższym wskaźniku opłacalności. Zwłaszcza, że
istnieje realna możliwość całkowitego ominięcia obszaru Natura 2000 alternatywnym wariantem
przebiegu przez Chodorki, która jest wielokrotnie tańsza. Z naszych informacji wynika, że instytucje
finansujące projekty infrastrukturalne przywiązują wielka wagę do wskaĽnika opłacalności
projektów, co może być istotnym problemem przy finansowaniu budowy tunelu.
5) wiele faktów (zwłaszcza oficjalne wypowiedzi przedstawicieli Białostockiego Oddziału GDDKIA)
wskazuje na to, iż faktycznie tunel nie zostanie zrealizowany i jest to jedynie pretekst do rozpoczęcia
wycinki drzew na Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków – Puszcza Augustowska, a następnie powrotu
do koncepcji budowy estakady. W przypadku realizacji takiego scenariusza inwestor zostanie
skazany na finansowanie inwestycji jedynie ze środków krajowych, co przy wysokości obecnie
pozyskiwanych funduszy na obwodnicę Augustowa z Krajowego Funduszu Drogowego (20 mln w
bieżącym roku) oznacza oddanie inwestycji do użytku nie wcześniej, niż po kilkunastu latach.
Oświadczenie dotyczące stanowiska Ministra Środowiska w sprawie budowy obwodnicy Augustowa
2
Chcemy jednocześnie zauważyć, iż na Suwalszczyźnie zdarzały się w ostatnich latach stosunkowo
silne ruchy sejsmiczne. Ponowne trzęsienie ziemi w przypadku użytkowanego tunelu może
doprowadzić do tragedii. Również kolizje drogowe w tunelu mają o wiele poważniejsze skutki, niż na
zwykłej drodze.
Zwracamy uwagę na fakt, iż pomimo istniejącej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania
terenu, kolejne decyzje muszą uwzględniać zmiany prawa, które nastąpiły w międzyczasie i nie
pozwalają na realizację inwestycji znacząco oddziałującej na obszar Natura 2000, jeżeli istnieje
alternatywna lokalizacja inwestycji – co potwierdzają opinie prawników. W przypadku obwodnicy
Augustowa problemem nie jest zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, gdyż
takie działania przewiduje ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Szybkie
uzyskanie pozwolenia lokalizacyjnego gwarantuje natomiast ustawa o szczególnych zasadach
przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych.
Nie wydaje się, aby wydanie kolejnej decyzji lokalizacyjnej dla inwestycji omijającej OSO być
większym problemem od faktu, iż obecna decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu
nie uwzględnia budowy tunelu a jedynie estakadę.
Równowartość tunelu to koszt obwodnic kilku innych miast, które są na Podlasiu tak potrzebne, a na
które nie ma funduszy. Alternatywnie, za równowartość budowy tunelu istnieje możliwość
przeniesienia transportu tranzytowego na tory.
Jako przedstawiciele organizacji, którym zależy na szybkim rozwiązaniu problemów wynikających z
transportu tranzytowego bez szkody dla przyrody i ludności Podlasia, wyrażamy nasz sprzeciw
wobec planów tak wielkiego marnotrawstwa środków publicznych, jakie może mieć miejsce przy
wyborze wariantu tunelowego.
W tym miejscu pragniemy zaznaczyć, że w pełni solidaryzujemy się mieszkańcami
województwa podlaskiego, którzy domagają się zakazu ruch tranzytowego TIR-ów, przez
centra swoich miejscowości.
W związku z powyższym, po raz kolejny wnioskujemy o wyłonienie w postępowaniu Oceny
Oddziaływania na środowisko oraz o wskazanie w decyzji o środowiskowych
uwarunkowaniach (zgodnie z Art.52 ust.1 pkt.3 POŚ oraz art. 6(3) Dyrektywy 92/43/EEC)
rozwiązań najkorzystniejszych dla OSOP Puszcza Augustowska, czyli takich, które będą
omijały ten unikalny w skali europejskiej obszar i pozwolą na jego ochronę.
Z poważaniem
●
●
●
●
Pracownia na rzecz Wszystkich Istot
Fundacja Greenpeace Polska
Inicjatywa TIR-y na tory
Towarzystwo na rzecz Ziemi
Do wiadomości:
Komisja Europejska
Oświadczenie dotyczące stanowiska Ministra Środowiska w sprawie budowy obwodnicy Augustowa
3